Đây là nơi cung cấp các kiến thức chăm sóc cho sự phát triển của trẻ từ giai đoạn sơ sinh đến tuổi dậy thì, từ sức khỏe thế chất đến tinh thần, đảm bảo con lớn lên khỏe mạnh, toàn diện.
Lần đầu tiên ăn nho, những bé bú sữa mẹ (nếu mẹ cũng thường ăn loại quả này khi cho con bú) sẽ ăn nhiều hơn trẻ không bú mẹ. Những hương vị trong chế độ ăn uống của người mẹ có thể được truyền cho bé qua đường sữa mẹ.
Mẹ ít ăn rau có thể dẫn đến khi sinh ra bé không chịu ăn rau
Nếu mẹ ăn nhiều thực phẩm nào lúc mang thai và cho con bú thì tự nhiên khẩu vị của bé cũng sẽ thích những thực phẩm đó. Vì thế, muốn tập cho bé ăn rau thì chính bạn nên ăn ba bát rau và hai bát trái cây trong một ngày. Làm thế nào để bạn hoàn thành chỉ tiêu này?
Bạn nên chia lượng rau này thành các cữ nhỏ để ăn trong ngày. Ví dụ như một ly nước cam ép và một bát dâu tây vào bữa điểm tâm, cà rốt vào giữa buổi sáng, táo hoặc chuối với bơ đậu phộng vào buổi trưa, và bát salad trộn vào bữa tối là những gì bạn cần để duy trì sức khoẻ của bản thân cũng như cho bé một khởi đầu tốt để làm quen với rau quả.
2. Thực đơn giống nhau mỗi ngày
Cũng theo nghiên cứu trên, nếu cho trẻ bú mẹ và trẻ bú bình cùng ăn đậu cô-ve hàng ngày suốt hơn một tuần thì sau khoảng thời gian này, cả hai đều có thể ăn rau nhiều gần ba lần so với lúc bắt đầu mới tập ăn.
Bạn nên cho bé thời gian để thích nghi. Khi sinh ra, nhiều bé không chịu ăn, “dị ứng” với các món rau quả có vị nhẫn nhẫn, nhất là rau xanh. Bé cần tập cho quen dần với một hương vị, ăn càng nhiều thì bé sẽ học cách thích ăn chúng hơn.
Bạn cũng nên thử cho bé ăn những trái cây ngọt. Theo nghiên cứu này, các em bé dường như thích đậu cô-ve hơn khi trước đó được cho ăn trái đào. Bé có thể học được cách liên hệ vị ngọt từ trái cây với rau, dần dần có thể khuyến khích bé ăn nhiều hơn.
3. Không nhượng bộ, phớt lờ vẻ mặt khó chịu của bé không chịu ăn rau quả
Hầu hết trẻ nhỏ đều trưởng thành qua các giai đoạn mà trẻ muốn ăn chỉ một món từ ngày này qua ngày khác. Nhưng như vậy không có nghĩa là bạn phải làm 1 món như thế. Bạn nên cho trẻ dùng nhiều thức ăn khác nhau, kể cả các loại rau cho bé để khuyến khích con bạn linh động hơn khi đói. Bạn cũng có thể thử cho trẻ ăn một đĩa rau trộn khi trẻ đói, trước khi cho trẻ dùng bữa chính sau đó.
Bé không chịu ăn rau có thể sẽ nhăn mũi, cau mày hoặc bịt mắt khi lần đầu tiên bạn cho bé thử, nhưng điều đó không có nghĩa là bé sẽ không thể ăn được một chút gì. Thái độ khó chịu này chỉ là một phản ứng bốc đồng, bé vẫn có thể chịu ăn vài muỗng rau sau khi ‘làm mình làm mẩy’ với mẹ.
Đừng đầu hàng trước vẻ mặt ‘khổ sở’ của bé. Cứ kiên nhẫn mỗi ngày tập cho bé ăn một ít thì chẳng bao lâu bé sẽ làm quen với những bữa cơm có các loại rau quả và cũng sẽ thay đổi thái độ theo chiều hướng tích cực hơn.
4. Nếu lần đầu không thành công, hãy thử lại nhiều lần khác
Nhiều nghiên cứu cho thấy có thể mất 10 lần hoặc hơn để trẻ chấp nhận thức ăn mới. Nếu bé không chịu ăn rau, bạn hãy thử cho trẻ ăn một phần nhỏ để trẻ không thấy quá nhiều hoặc kết hợp “bổ sung” rau vào món gì đó mà bạn biết trẻ thích ăn.
5. Tránh cằn nhằn, mặc cả, hoặc “mua chuộc”
Tất cả những chiến thuật này sẽ tạo sự đấu tranh quyền lực và sẽ thất bại sau một thời gian áp dụng. Tốt nhất là bạn nên đưa ra nhiều lựa chọn món rau và khuyến khích trẻ ăn thử. Đừng quên luôn giữ không khí bữa ăn vui vẻ.
Giữ không khí vui tươi trong bữa ăn cũng là cách để bé yêu thích món ăn của mình.
6. Làm một tấm gương tốt
Khi gia đình cùng dùng bữa với nhau, bạn hãy để trẻ thấy bạn (và mọi người khác trong gia đình) ăn nhiều loại thức ăn dinh dưỡng khác nhau, trong số đó có nhiều loại rau. Ngoài ra, trẻ chập chững đi thường hay bắt chước ăn những gì mà bọn trẻ khác ăn, vì thế bạn hãy tìm cơ hội cho trẻ ăn lành mạnh với bạn bè.
7. Để trẻ tham gia vào việc chọn và chuẩn bị món rau cho bữa ăn
Trẻ có khuynh hướng sẽ chịu ăn rau do bản thân tự chọn, chẳng hạn, trẻ có thể quyết định bạn sẽ nấu món đậu que luộc hay rau muống xào cho bữa tối. Bạn cũng có thể cho trẻ rửa bắp cải và giá (đậu mầm). Những lựa chọn đơn giản sẽ giúp trẻ cảm thấy dễ quyết định và “gắn bó” với món rau hơn.
8. Thử nhiều cách chế biến khác nhau
Món rau có thể tạo vị rất khác biệt tùy thuộc vào cách chế biến, chẳng hạn trẻ có thể không thích món rau ăn sống, nhưng có thể thích rau hấp hoặc hầm nhẹ. Tuy nhiên, nếu có thể, bạn nên cho trẻ ăn rau sống an toàn đã được làm sạch cẩn thận vì đây là cách ăn tốt nhất cho sức khỏe!
9. Bé không chịu ăn rau chỉ vì định kiến hình thái
Gọi là định kiến không hẳn chính xác nhưng giúp bạn hiểu ý niệm. Nhiều bé không chịu ăn món nào đó chỉ vì sự nhạy cảm và không thích một số hình thái nhất định. Ví dụ món canh khoai mỡ nhớt nhớt có thể khiến trẻ không muốn ăn. Do vậy, bạn cần chú ý đến những loại rau nào mà trẻ thường từ chối không ăn để có ý niệm nhất định về điều này.
[inline_article id=247239]
10. Trộn lẫn trái cây và rau với nhau
Nghe có vẻ là một ý tưởng tồi nhưng trẻ thường khó biết được thực phẩm nào được trộn lẫn với nhau trong phần ăn của mình. Kết quả thu được có thể khiến bạn ngạc nhiên đấy!
11. Tạo niềm vui
Hãy thử làm một khuôn mặt bằng rau củ (như mắt bằng dưa chuột, mũi làm bằng cà chua, đậu xanh làm miệng và mái tóc bằng cà rốt cắt sợi). Trẻ mới biết đi cũng thích món dầm (như trái cây dầm). Vì vậy, hãy thử làm món rau với sữa chua hoặc bông cải xanh với phô mai chảy.
12. Cấm ăn
Với bé không chịu ăn rau, bạn có thể thử giả bộ cấm trẻ không được ăn món rau mà bạn đang muốn trẻ ăn. Hãy cho trẻ biết rõ là không được ăn món rau này, nhưng mọi người khác trong gia đình thì được phép ăn. Hiệu quả có thể cao hơn là bạn tưởng. Tất nhiên, với cách này phải có sự thỏa thuận từ trước của cả gia đình và bạn cũng cần tránh lạm dùng.
Một điều cần lưu ý khi cho trẻ ăn trái cây tươi và rau đó là rau sống và trái cây cứng có thể gây ngạt thở rất nguy hiểm cho trẻ nhỏ. Bạn cần bảo đảm đã nấu hoặc cắt thành những miếng nhỏ để không gây nguy cơ tiềm ẩn cho trẻ.
Tinh thần thoải mái
Bảo đảm bạn cảm thấy thoải mái và thư thái khi cho bé bú, điều này sẽ giúp việc cho bú diễn ra dễ dàng và thú vị hơn. Khi cho bé bú, hãy ngồi trên một chiếc ghế nơi bạn có thể tựa lưng, đặt nệm hoặc gối để gác dưới cánh tay, và kiếm một vật gì đó để gác chân.
Tư thế cho bé bú
Thông thường có 3 tư thế cho bú: ôm phía trước ngực, cặp dưới nách và tư thế nằm Ngồi ôm bé trước ngực:Đây là tư thế thường gặp nhất và cũng là một tư thế giúp xây dựng tình cảm mẹ con thông qua liên lạc trực tiếp bằng ánh mắt. Cặp dưới nách:Nếu bạn sinh đôi thì tư thế rất phù hợp nếu bạn cho hai bé bú cùng một lúc. Tư thế nằm:Phù hợp cho các bà mẹ sinh mổ tuy nhiên với trẻ sơ sinh các chuyên gia y tế không khuyến khích nằm cho bé bú vì có thể dẫn đến tình trạng sặc sữa.
Cách cho bé bú
Dùng khăn nhúng nước ấm lau sạch đầu vú. Ôm bé vào lòng, ngực bé áp vào ngực mẹ, bụng bé áp vào bụng mẹ, mũi bé ngang với núm vú. Nhẹ nhàng đưa đầu vú chạm mũi hoặc môi bé để kích thích bé há to miệng.
Khi miệng bé há to, ôm bé vào ngực mẹ, tay mẹ vòng phía dưới người bé đỡ lưng và vai. Nên cho bé ngậm cả quầng vú mẹ. Khi bé bú tốt, bé sẽ mút sâu và đều đặn.
Khi cách cho bé bú không đúng sẽ dẫn đến tình trạng mẹ bị đau nhức đầu vú. Khi đó, hãy ngưng cho bé bú một lúc rồi cho bé bú lại.
Cho bé ngưng bú
Khi bạn cảm thấy đau nhức đầu vú có thể do bé ngậm không đúng cách. Hãy dừng việc cho bú lại, tham khảo thêm ý kiến của chuyên gia về cách thức cho bé bú.
Khi cho bé ngưng bú, tránh kéo bé ra khỏi vú mà hãy chèn ngón tay út vào khóe miệng bé giữa hai hàng nướu và nhẹ nhàng tách miệng bé khỏi đầu vú.
Sau khi cho bú, cần dỗ cho bé ợ hơi. Đỡ bé ngồi dậy hoặc bế bé lên vai và vỗ nhẹ hoặc vuốt lưng bé
Lưu ý:
Nếu bạn cảm thấy không thoải mái hoặc e dè khi cho con bú nơi công cộng thì hãy choàng một chiếc khăn mỏng qua vai, vừa để ủ bé cho ấm vừa để che ngực bạn.
Nên cho bé bú đều cả hai bên vú (lần lượt từ bầu vú này xong rồi đến bầu vú kia).
Nếu bé bú ít hoặc quá nhanh thì bạn có thể vắt hết sữa, trữ trong tủ lạnh dành cho bé bú sau bằng bình hoặc đút muỗng.
Tuyệt đối không cho bé bú trong tư thế nằm khi bạn ngủ quên, vì có thể xảy ra trường hợp bé bị vú mẹ chèn ngộp thở dẫn đến tử vong.
Trẻ sơ sinh chỉ có ăn, ăn và ăn. Ban đầu, gần như chắc chắn là mọi thứ sẽ khó khăn hơn bạn nghĩ. Từ đau núm vú cho tới những chốt cài áo ngực cứng đầu, việc chăm bé dường như nhấn chìm lấy bạn.
1. Phụ nữ tìm đến sự giúp đỡ có tỉ lệ thành công cao hơn. Hãy nghĩ đến những cách để bảo đảm sự thành công trước cả khi bạn sinh bé. Đơn giản nhất, nói chuyện với những người bạn đã có kinh nghiệm nuôi con, hỏi các bác sĩ nhi khoa hoặc tham gia vào các nhóm hỗ trợ bà mẹ nuôi con, là những điều bạn nên làm.
2. Tận dụng “tài nguyên” của bệnh viện. Bạn có thể học mọi thứ về nuôi con bằng sữa mẹ và cả cách chăm sóc con trước khi rời khỏi bệnh viện. Hãy hỏi bệnh viện phụ sản nơi bạn sinh bé xem liệu có các lớp hướng dẫn nuôi con hoặc bác sĩ tư vấn cách chăm sóc con hay không. Bạn hãy gọi y tá mỗi khi bạn sẵn sàng cho con bú và tranh thủ hỏi y tá những lời khuyên trong việc chăm sóc bé.
3.Chuẩn bị sẵn sàng. Tại nhà, khi nghe bé khóc đòi mẹ, bạn sẽ dễ dàng muốn vứt hết mọi thứ để cho bé bú. Tuy nhiên, bạn nên chăm sóc cho bản thân của bạn trước vì một người mẹ khỏe mạnh mới có thể chăm con tốt. Hãy rót cho mình một ly nước và một quyển sách hay tạp chí để đọc. Và còn một điều tế nhị nữa, hãy đi tiểu trước khi bắt đầu cho bé bú vì bạn nên biết rằng việc chăm sóc con, cụ thể là cho bé bú sẽ tốn kha khá thời gian đấy.
4. Hãy thử một miếng gạc ấm nếu ngực bạn căng sữa hoặc bị tắc sữa. Bạn cũng có thể thay bằng một miếng đệm nóng hoặc một chiếc khăn ẩm và ấm, nhưng bông trang điểm (thường được bán với các sản phẩm làm đẹp từ thiên nhiên) thì tốt hơn. Bạn hãy làm nóng miếng gạc hoặc bông trang điểm trong lò vi sóng và áp nó lên ngực bạn.
5. Nhiệt giúp tiết sữa, nhưng nếu ngực bạn bị đau sau khi cho con bú, hãy thử túi chườm lạnh. Hiệu quả rất nhiều.
6. Nếu bạn muốn tập cho bé bú bình, chỉ nên cho bé tập bú bình sau một thời gian cho bé bú bằng sữa mẹ, nhưng phải trước cột mốc 3 tháng. Theo nhiều chuyên gia thì trong khoảng từ tuần thứ 6 đến 8 là ổn. Tuy nhiên, nếu chẳng đặng đừng thì khi chăm sóc con, bạn cũng có thể tập cho bé bú bình sớm hơn, chẳng hạn mỗi ngày bú bình một lần từ khoảng tuần thứ 3 chẳng hạn.
♦Giấc ngủ
Trẻ sơ sinh thường ngủ đến 16 tiếng mỗi ngày nhưng chỉ trong những khoảng thời gian ngắn. Thế nên kết quả là bạn sẽ cảm giác như luôn trong tình trạng báo động và mất sức nhiều hơn bạn tưởng. Nên nhớ, cho dù bạn khỏe mạnh đến đâu thì cũng khó mà không thay tâm đổi tính khi thiếu ngủ.
Ngủ cùng giấc với bé là lời khuyên tốt nhất cho bạn khi chăm bé
Tránh giám sát đến mệt nhoài. Chỉ vì duy nhất một mục tiêu: chăm cho bé. Nhưng nếu bạn không ngủ đủ giấc, bạn sẽ hoặc thấy mệt mỏi và bực bội hoặc chỉ cảm thấy mệt. Tốt hơn hết là bạn chỉ nên dừng ở ngưỡng chỉ cảm thấy mệt thôi nhé.
8. Thay ca. Một đêm mẹ chăm bé, sau đó tới lượt cha của bé. Bằng cách này hay cách khác, cha và mẹ cần chia đều thời gian chăm sóc bé cho phù hợp để bảo đảm sức khỏe cho cả hai. Ví dụ bạn có thể thức đêm chăm bé rồi mới ngủ, còn chồng bạn có thể chăm bé vào buổi sáng khi bạn ngủ, và chợp mắt nghỉ sau đó khi bạn thức giấc.
9. Ngủ khi bé ngủ thật sự là lời khuyên tốt nhất cho bạn. Bạn nên bắt đầu tập ngủ sớm cùng giấc với bé.
10. Nếu bé của bạn khó ngủ thì sao? Hãy làm bất cứ gì có thể: cho bé bú hoặc đung đưa cho bé dễ ngủ, hoặc nếu cần bạn cũng có thể để bé ngủ trên ngực bạn hoặc trên xe hơi. Tốt nhất bạn đừng lo lắng gì về những thói quen xấu làm gì. Tất cả lúc này điều bạn cần làm là sự sống còn cho chính bạn.
♦Dỗ bé
Việc giải mã bé thật sự muốn gì trong những tuần đầu tiên thật sự rất khó khăn. Nhưng rồi bạn sẽ học được dựa vào việc thử và sai.
11. Chìa khóa để dỗ bé khóc quấy là bắt chước tử cung “dỗ dành” khi bé còn trong bụng mẹ. Bọc tã, suỵt, và đung đưa, cũng như cho bé bú và ẵm ngang người bé, có thể kích thích phản xạ làm dịu.
12. Mở nhạc. Hãy quên đi những mớ lý thuyết không rõ ràng rằng âm nhạc sẽ giúp trẻ thông minh hơn. Thay vào đó, khi chăm sóc con, bạn sẽ tập trung vào một thực tế là âm nhạc có khả năng dỗ bé.
13. Làm ấm mọi thứ. Tình trạng hăm tã có thể gây kích thích cho làn da nhạy cảm của bé. Để tránh gây kích động bé khi thay tã, bạn có thể dùng khăn giấy và bình bơm nước ấm để lau cho bé. Ngoài ra, bạn cũng có thể mua máy làm nóng khăn bằng điện để sử dụng hàng ngày nếu bé của bạn nhạy cảm.
14. Bạn sẽ cần đến những “chiêu” khác nữa. Một bà mẹ đã bật mí độc chiêu “quỳ gối khom người ẵm bé vỗ vỗ vào lưng” đã giúp bé gái của cô nín khóc.
15. Ngâm nước để làm dịu. Nếu mọi cách đều thất bại và bé của bạn đã rụng dây rốn, hãy thử tắm nước ấm cùng với bé. Như thế, bạn cũng sẽ được thư giãn, và một bà mẹ khi đang thư thái có thể dỗ bé dễ dàng hơn.
“Lôi” cha bé vào cuộc
Khi bạn sinh bé, chồng bạn có thể bị “bỏ phí”. Điều này tùy thuộc vào bạn, hãy giao bé cho chồng và để anh ấy giúp bạn một tay, như những gì bạn đang làm.
16. Để mặc anh ấy với con. Nhiều ông bố lần đầu lên chức ngần ngại phải nhúng tay vào vì lo ngại sẽ làm sai và chịu cơn thịnh nộ của cô vợ mọi ngày dịu dàng bỗng thành sư tử. Tuy vậy, không có sai lầm thì không có thành công, do vậy mà các bà mẹ cần phải “cho phép” các đức lang quân gây những sai lầm khi chăm sóc trẻ sơ sinh thay bạn, mà không chỉ trích họ.
Hãy để chồng chia sẻ việc chăm con cùng bạn
17. Đề nghị chồng tận dụng ngày phép ở công ty sau khi người thân trong gia đình đã “rút lui” khỏi việc giúp bạn chăm em bé. Như thế bạn sẽ có thể làm được nhiều việc hơn, và cũng có thời gian riêng tư bên bé hơn.
18. Chia sẻ công việc. Các ông bố hoàn toàn có thể gánh bớt việc cho bạn, chẳng hạn phụ trách phần dọn dẹp và đi siêu thị. Tất nhiên, chồng bạn cũng cần chăm bé giúp bạn một lúc nào đấy để các bà vợ có chút thời gian nghỉ ngơi và riêng tư.
19. Đừng quên rằng các ông bố nhiều cảm xúc. Bạn có thể gợi ý chồng bạn cởi trần và đặt bé lên ngực khi chợp mắt một chút. Có thể chồng bạn sẽ yêu tiếng nhịp tim hai cha con cùng đập chung đấy.
♦Giữ tinh thần thoải mái
Cho dù bạn dâng trào cảm xúc thế nào khi làm mẹ, nhưng việc liên tục đáp ứng cho nhu cầu của bé có thể rút cạn sức lực của bạn. Hãy tìm những cách để tự chăm sóc bản thân bằng cách hạ thấp kỳ vọng và tranh thủ những khoảng nghỉ ngơi ngắn ngủi.
20. Trước tiên, hãy bỏ qua những lời khuyên mơ hồ hoặc không mong muốn. Sau cùng thì chính bạn mới là cha mẹ của bé, vì thế chỉ có bạn mới có thể quyết định điều gì là tốt nhất khi chăm sóc con.
21. Quên đi việc nội trợ trong vài tháng đầu. Hãy tập trung vào việc làm quen và hiểu tâm ý bé yêu của bạn. Thế nên, nếu ai đó nói bạn rằng nhà dơ hay chồng chén chưa rửa, hãy mỉm cười và dúi vào tay họ khăn lau bụi hoặc chai nước rửa chén nhé!
22. Nhận sự giúp đỡ từ bất kỳ ai tốt bụng hoặc… tự nguyện “ướm lời”. Có nghĩa là nếu may mắn có một chị hàng xóm qua chơi và ngỏ ý sẽ giữ bé cho bạn tắm, đừng chần chừ mà không gật đầu đồng ý ngay!
23. Có nhiều người muốn giúp bạn nhưng không biết phải làm gì? Đừng ngần ngại nói cho mọi người biết chính xác bạn cần gì. Cả đời không dễ gì có cơ hội để bạn có thể sai mọi người làm việc này việc kia cho bạn đâu!
24. Nhưng đừng để mọi người làm những việc vặt, chẳng hạn như thay tã vốn chỉ tốn của bạn hai phút. Hãy để mọi người làm những việc tốn nhiều thời gian hơn như làm bếp, dọn dẹp nhà cửa, đi mua tã cho bé.
25. Tái “nối kết”. Để tránh cảm giác bị tách biệt khỏi thế giới, thỉnh thoảng bạn hãy một mình bước ra ngoài dạo phố, dù chỉ 5 phút cũng được.
♦Ra phố cùng bé
26. Dự phòng người hộ tống. Hãy chọn địa điểm cho chuyến du hành đầu tiên là một nơi công cộng, rộng rãi cùng với một bà mẹ giàu kinh nghiệm. Chỉ như vậy, bạn mới có được sự hỗ trợ cần thiết mà không phải bối rối khi lần đầu đi mua sắm với cục cưng của mình.
27. Nếu bạn chỉ có một mình, hãy đến những nơi có khả năng chào đón bé, như đọc sách ở thư viện hoặc tiệm sách.
28. Giữ tã của bé gọn gàng trong một chiếc túi. Không có gì tệ hơn khi bé cần đến việc chăm sóc con kịp thời thì bạn lại phải lục tung đồ mà kiếm tã cho bé.
29. Mang theo đồ dự phòng. Nếu bạn không muốn bị bắt gặp đang đi ngoài phố với bé yêu trên tay nhưng trên người dính đầy thứ mà ai-cũng-biết-là-gì-đấy của bé thì hãy luôn nhớ mang theo một bộ đồ dự phòng cho bạn trong túi tã của bé.
30. Cuối cùng, “phóng lao thì theo lao”. Hãy giữ các kế hoạch của bạn đơn giản và chuẩn bị tâm lý sẵn sàng hủy chúng bất kỳ lúc nào.
Bạn hãy nhớ rằng mọi người đều có thể vượt qua thì bạn cũng làm được. Chẳng bao lâu rồi bạn sẽ được tưởng thưởng bằng nụ cười đầu tiên của bé yêu, và điều đó sẽ bù đắp cho tất cả những chuyện chăm sóc con làm bạn “đau cả điền” ban đầu.
Bạn không cần là một bác sĩ, một kỹ sư mới có được một gia đình hạnh phúc. Luôn có những bí quyết đơn giản để tạo ra cảm giác thoải mái, vui tươi cho cả gia đình, đặc biệt là cho con yêu của bạn. Bí quyết nằm ở cách chăm sóc con mà bạn áp dụng.
Giai đoạn nuôi con nhỏ, các mẹ cảm thấy thật vất vả với việc ăn ngủ của con. Có khi con không chịu ăn, bón vào là nhè ra, rồi có những lúc khi mọi người an giấc thì con cứ ngọ nguậy đùa giỡn. Vậy làm cách nào để bé ăn ngon ngủ ngoan?
Mẹo chăm sóc con ăn ngon ngủ ngoan
Hiểu thế nào về giấc ngủ của trẻ sơ sinh?
Ngủ là từ chỉ trạng thái tâm lý nên không thể ép trẻ ngủ theo ý mẹ được. Mẹ chỉ có thể tạo điều kiện thoải mái để đưa con vào giấc ngủ mà thôi.
Miếng ăn giấc ngủ là hai phạm trù đi liền nhau:
Nếu mẹ cho trẻ ăn vặt liên tục, con sẽ không no. Điều này gây ngủ vặt khiến trẻ hay mệt mỏi, dẫn đến khẩu vị kém đi và dần dà ăn không ngon, không dinh dưỡng cho bé.
Với những bé không có nhu cầu ăn đêm nhưng mẹ thấy con giật mình thức dậy ban đêm, mẹ lại cho ăn. Khi con ăn no đêm rồi, sáng ra không thấy đói và lại ăn ít, sinh ra ăn vặt và ngủ vặt như thế sẽ quay về vòng lẩn quẩn như trên.
Chăm sóc con như thế nào để bé ăn ngon, ngủ ngoan luôn là nỗi lo lắng của ba mẹ
Giải pháp cho vần đề ăn ngủ của con
Về cơ bản, có thể hiểu nôm na rằng: “Bé ăn ngon thì bé sẽ ngủ ngon”. Mẹ nên cho con ăn đúng giờ, 3 bữa chính và 2 bữa phụ cách bữa chính ít nhất 2 tiếng với sữa hoặc chế phẩm từ sữa để giúp con no đủ, dễ đi vào giấc ngủ ngon.
Giấc ngủ là tiền đề cho sự phát triển trí não và tinh thần của trẻ. Nếu ban ngày trẻ ngủ đủ giấc, ban đêm bé cũng sẽ dễ đi vào giấc ngủ ngon và sâu mà không khóc quấy.
Mẹ nên lên “dây cót” đồng hồ sinh học của bé, để bé có thói quen ăn đúng giờ, ngủ đúng giấc cũng là một cách trẻ tự giải quyết vấn đề. Nếu mẹ làm được như thế, con sẽ ăn ngon ngủ ngoan ngay thôi.
Thời gian ngủ ban ngày theo từng độ tuổi của con
Bé dưới 2 tháng: Trên 4 giờ ngủ ban ngày
Bé 3 – 4 tháng: Từ 3 – 4 giờ ban ngày
Bé 5 – 8 tháng: Từ 2 – 3 giờ ngủ ban ngày. Độ tuổi này không nên cho bé ngủ hơn 3 giờ vào ban ngày
Bé từ 9 – 11 tháng: 2 giờ ngủ ban ngày
Bé từ 12 – 24 tháng: Từ 1 – 2 giờ ngủ ban ngày
Bé từ 24 tháng trở đi: Chỉ nên ngủ 1 giờ vào ban ngày
Lịch ăn uống của con
Bé dưới 4 tháng: 5-8 cữ sữa. Mỗi cữ khoảng 120ml
Bé từ 4 – 6 tháng: 4-5 cữ khoảng 150ml sữa. Với bé trên 6kg, chỉ cho dùng 4 cữ sữa mỗi ngày. Độ tuổi này mẹ có thể tập cho bé ăn dặm. Khi cho con ăn dặm, nên ăn thêm cữ sữa liền sau buổi ăn dặm này.
Bé 6 – 9 tháng: 4 cữ cả dặm cả sữa, trong đó 1 suất ăn dặm gộp với sữa thành 1 bữa, ăn dặm sau ăn sữa trước.
Bé từ 9-14 tháng: 3 cữ sữa 180ml + 1 bữa ăn dặm hoàn chỉnh với 5 nhóm thực phẩm luân phiên 7 ngày trong tuần, thành những phần nhỏ trong bữa.
Bé trên 14 tháng: 3 cữ chính, có thể dùng thức ăn theo thực đơn của gia đình, và 2 cữ sữa phụ.
Bé 2 tuổi thích cắn bạn
Một số bé 2 tuổi thường hay cắn khi bé giận dỗi hoặc cảm thấy bị đe dọa, bởi vì bé không biết cách bày tỏ cảm xúc của mình và việc bày tỏ thông qua hành động sẽ mạnh hơn là dùng lời nói, bằng cách… cắn!
Không vì thế mà bạn chấp nhận cho hành động ấy của bé nhé. Hơn ai hết, bạn cần cho con biết đây không phải là thói quen tốt và cần phải bỏ ngay. Nên tỏ ra bình tĩnh và nghiêm nghị khi nói với bé: “Con không được cắn vì như thế sẽ làm người khác đau”. Sau đó bạn hãy quay sang trẻ bị bé cắn và xoa dịu. Việc làm rối lên và quá kích động sẽ chỉ âm thầm khích lệ bé tiếp diễn tình trạng này vào một lần khác.
Bạn có thể tỏ ra đồng cảm với bé nhưng vẫn lặp lại nguyên tắc cư xử đúng đắn cho bé biết: “Mẹ biết con bực bội vì bạn lấy đồ chơi của con, nhưng con không được phép cắn bạn. Nếu giận, con có thể dùng lời nói cho bạn biết hoặc nói với mẹ”.
Đôi khi “căn bệnh thích cắn” của một đứa bé 2 tuổi được ví như một bệnh dịch bắt nguồn từ môi trường những người chăm sóc bé hàng ngày như mẫu giáo hay sân chơi. Điều này xảy ra bởi các bé 2 tuổi rất thích quan sát và học hỏi hành vi ứng xử được tạo ra bởi những người xung quanh bé, đặc biệt là người lớn. Chính vì vậy, bạn càng cần bình tĩnh hơn khi xử lý tình huống này để làm gương cho bé.
Cuộc sống của mẹ: Để bé ngồi yên dễ hay khó
Bé con hiếu động của bạn liệu có thể ngồi yên trong bao lâu? Chắc chắn là ngắn hơn nhiều so với một buổi lễ nhà thờ, họp dân phố, một bài phát biểu hay buổi lễ kỷ niệm nào đó.
Thật khó để bắt một đứa bé 2 tuổi ngồi yên ngoan ngoãn như thế này
Trẻ 2 tuổi ưa bốc đồng và hay ngọ nguậy, bé vẫn chưa định hình đâu là cách ứng xử phù hợp trong những tình huống như thế này. Khoảng thời gian tập trung thông thường của bé là từ 3 đến 5 phút, tương ứng với mỗi năm tuổi đời của trẻ.
Khi dự một cuộc họp trang trọng nào đó mà bạn phải dắt bé theo cùng, chắc chắn rằng bạn có mang theo những trò chơi tiêu khiển nhẹ nhàng cho bé như cuốn truyện, bút chì màu, gấu bông hay những món đồ chơi yêu thích của bé, bánh kẹo cũng là một cách hay.
Bạn cũng nên chọn ngồi ở những nơi nào đó trong hội trường để có thể dễ dàng lánh ra ngoài khi bé phát sinh sự cố nào đó mà không gây sự chú ý cho mọi người.
Bé ngủ ngon hay không cũng phụ thuộc không ít vào sự chăm sóc của mẹ đấy, bạn ạ! Đây là 10 nguyên tắc vàng bạn có thể áp dụng ngay để bảo đảm bé cưng có giấc ngủ như ý muốn nhé!
1. Đừng để bé nằm sấp (nằm úp bụng)
Vị trí này trước đây được các bác sĩ khuyến cáo cho bé nằm, nhưng hiện nay các nhà khoa học đã cùng đồng thuận rằng cho bé nằm bằng lưng (nằm ngửa) giảm nguy cơ bị đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS). Do các bé còn nhỏ này chưa có đủ sức để tự lật mình hay cử động khi được đặt nằm sấp. Chính vì thế các bé rất dễ bị ngộp thở. Trong khi đó các bé nằm ngửa thì mặt bé không bị che chắn nên có thể thở dễ dàng, bé ngủ ngon hơn. Vào khoảng 6 tháng tuổi, các bé mới có thể ngủ tùy thích và có thể di chuyển khắp mọi hướng. Khi này, ngay cả khi nằm sấp thì bé cũng đã có thể di chuyển, lật mình khi cần thiết.
2. Cố định thanh chắn nôi cho đến khi con 2 tuổi để bé ngủ ngon
Kiểm tra các thanh chắn ở nôi và các thanh này nên có khoảng cách nhỏ hơn 6 cm để đầu của bé không thể chui lọt.
Lưu ý: Giường người lớn, trường kỷ (đi văng) có liên quan đến những ca tử vong ở trẻ sơ sinh. Con rất nhỏ tuổi cũng có thể cọ quậy khỏi vị trí bạn đặt bé ban đầu và rơi từ cạnh giường xuống đất. Do vậy, việc cho bé ngủ một mình trên những mặt phẳng cao, không có thanh chắn, mà bạn không giám sát sẽ rất nguy hiểm, có thể gây tai nạn ngoài ý muốn cho bé.
3. Chọn khung giường là các thanh gỗ thay vì các miếng ván ép
Điều này sẽ làm giảm bụi vi sinh vật (còn gọi là ve bụi, bọ bụi) và nguy cơ bị dị ứng đường hô hấp.
Bụi vi sinh vật hay có khi còn gọi là bụi nhà là những loại mạt – mò, chúng sống trong nhà, đặc biệt là trên da người và thú cưng, ván ép… rồi phân tán ở đồ dùng chăn, gối, nệm, thảm trải… nơi mà nhiệt độ ấm, độ ẩm cao; ngược lại ở nơi nhiệt độ khô hanh rất khó kiếm thấy chúng.
4. Trong một vài tuần đầu có thể bạn sẽ thấy khá căng thẳng với ý tưởng để bé ngủ một mình
Nếu muốn bé ngủ ngon hơn, bạn có thể cho bé ngủ trong giỏ chuyên dụng loại dành cho trẻ sơ sinh hoặc trong nôi ngay bên sát giường bạn. Khuyến cáo bạn nên cho bé ngủ chung phòng với bạn trong 6 tháng đầu đời của bé.
Lưu ý: Bạn không nên để bé ngủ chung giường với trẻ khác. Đây là một trong những điều nguy hiểm nhất đối với một bé đang ngủ. Bé có thể dễ dàng lăn lên người hoặc chèn ép bé còn lại vì trẻ nhỏ không có ý thức được sự hiện hữu của 1 bé khác khi đang ngủ. Chính vì thế mà bé có nguy cơ dễ bị ngộp thở trong trường hợp này.
Các bậc cha mẹ cũng có thể gây nguy hiểm không kém khi ngủ chung với bé vì vô tình lăn lên người bé hoặc đẩy bé khỏi cạnh giường hoặc gây rủi ro khiến bé bị chèn ép giữa cha và mẹ.
Bênh cạnh đó, nếu bạn có mái tóc dài thì nên dùng dây thun để cột tóc lại trước khi đi ngủ cùng con để ngăn tóc che mặt hoặc quấn quanh đầu hay cổ của bé.
5. Tấm nệm cho bé phải vững chắc và vừa khít với khung giường một cách hoàn mỹ
Tấm nệm quá nhỏ sẽ để lại những khoảng trống mà trẻ sơ sinh có thể ngã hoặc mắc kẹt vào đó. MarryBaby cũng muốn nhắc nhở thêm là bạn không bao giờ nên dùng các tấm nệm cũ đã qua sử dụng cho bé.
6. Không đặt gối, chăn vào nôi của bé
Các bé rất dễ bị ngạt thở trong gối hoặc bị đè giữa mớ chăn gối và không thể thoát ra. Chưa kể còn tạo nguy cơ bé bị hầm.
Bạn cần đặc biệt loại bỏ các vật mềm mại khỏi giường ngủ của bé. Những chiếc chăn làm từ da cừu hoặc những vật phủ lông tơ như nùi bông có thể gây ngộp thở cho con. Bên cạnh đó, những thứ đồ kê cho bé thoải mái như thú nhồi bông cũng có thể khiến bé lâm vào nguy cơ bị che toàn bộ mũi hoặc miệng khi ngủ, tình trạng này cực kỳ nguy hiểm vì có thể gây tử vong do ngộp thở hoặc SIDS. Nếu cần thiết, bạn hãy chọn cho bé cái chăn bằng cotton nhẹ hơn để bé ngủ ngon và an toàn.
7. Cố định tấm nệm vào các thanh chắn trên nôi để đem đến sự thoải mái cho thiên thần của bạn
Một số trẻ sơ sinh cảm thấy thoải mái hơn khi ngủ nếu tiếp xúc với thứ gì đó. Tuy vậy bạn cũng nên thường xuyên vệ sinh giặt rửa các tấm đệm này vì các bé có xu hướng đổ mồ hôi vùng đầu rất nhiều.
8. Điều chỉnh “các trang bị ngủ” theo sự phát triển của bé
Khi bé còn rất nhỏ và không di chuyển nhiều, một chiếc giỏ là lý tưởng (cho 2 tháng đầu đời). Nó sẽ che chắn tốt cho bé và giúp bạn có thể dịch chuyển bé dễ dàng mà không làm bé tỉnh giấc. Bạn có thể sử dụng chăn quấn bé trong suốt 3 tháng đầu đời, đây là một lựa chọn tốt vì nó sẽ giúp bé có cảm giác như đang trong tử cung và chiếc chăn còn tạo chút áp lực lên bụng bé tạo hiệu quả thư giãn. Một chiếc túi ngủ cho bé cũng là giải pháp lý tưởng vì nó che chắn cho bé khi cần mà không gây bất kỳ rủi ro nào. Khi bé lớn hơn bạn có thể cho bé ngủ trong nôi, rồi trên giường có thanh chắn.
[inline_article id=82681]
9. Nhiệt độ trong phòng nên bằng hoặc nhỏ hơn 19ºC để bé ngủ ngon
Bạn nên treo một nhiệt kế trong phòng để theo dõi. Nếu phòng quá nóng, nhiệt độ cơ thể của bé sẽ tăng, không tốt cho sức khỏe.
10. Không hút thuốc ở bất kỳ nơi đâu trong nhà
Việc hít khói thuốc thụ động gây hại rất lớn đến sức khỏe của trẻ sơ sinh và các vấn đề hô hấp có xu hướng xấu đi vào ban đêm. Nếu bạn hút thuốc, hãy thay quần áo và rửa tay trước khi đến gần bé.
Ngoài ra, Giáo sư nhi khoa Gideon Lack, trưởng nhóm nghiên cứu liên quan tới giấc ngủ của trẻ sơ sinh tại trường King’s College London (Anh) và các cộng sự tin rằng bé ngủ ngon hơn khi ăn dặm sớm (từ khi 4-5 tháng) là do các bé ít bị đói hơn bé chỉ bú mẹ. Ông nói: “Lợi ích của việc ăn dặm sớm là dường như trẻ có thể ngủ ngon hơn”.
Trẻ được ăn dặm sớm cũng ít giật mình khi ngủ hơn so với những trẻ được ăn dặm sau 6 tháng. Số lần các bé thức dậy vào ban đêm cũng ít hơn 9%. Kết quả này cho thấy các nhà khoa học cần phải nghiên cứu sâu hơn về việc liệu có nên khuyến khích cho trẻ ăn dặm sớm.
Hầu hết các mẹ đều Việt đều đang cho con ăn dặm khi được 5 tháng tuổi. Nghiên cứu này có thể giúp mẹ tự tin hơn khi bé đòi ăn dặm sớm.
Hầu như tất cả các bà mẹ chủ trương nuôi con bằng sữa mẹ đều chung một băn khoăn không biết liệu mình có đủ sữa cho bé bú hay không, làm sao để có nhiều sữa?
Nhiều phụ nữ cho rằng mình bị thiếu sữa khi thấy ngực không có cảm giác đầy hoặc không tiết sữa, nhưng thực tế không phải vậy. Đây chỉ là những dấu hiệu cho thấy cơ thể bạn đã tự điều chỉnh theo nhu cầu bú sữa của bé. Nếu bé phát triển nhanh, có thể sẽ muốn nhiều sữa hơn bình thường và bé bú nhiều hơn sẽ khiến ngực bạn không có cảm giác đầy như trước.
Trong hầu hết trường hợp, bé vẫn được cung cấp đủ sữa hoặc vấn đề thiếu sữa có thể được điều chỉnh. Tuy nhiên, cũng có khi thiếu sữa dẫn đến nguy cơ suy dinh dưỡng cho bé nên không được coi nhẹ vấn đề này.
Nguyên nhân gây thiếu sữa cho bé bú? Nguồn sữa có thể tạm thời bị thu hẹp nếu mẹ không thường xuyên cho bé bú. Một số loại bệnh hoặc thuốc tránh thai chứa estrogen cũng ảnh hưởng đến quá trình tạo sữa. Một số nguyên nhân sinh học hay thể chất như rối loạn hormone hay phẫu thuật ngực có thể ảnh hưởng đến nguồn sữa.
Tuy nhiên, đối với hầu hết phụ nữ, vấn đề nằm ở quá trình cho bé bú chứ không phải lượng sữa sinh ra không đủ. Họ có nhiều sữa nhưng vì một lý do nào đó nên bé không được cung cấp đủ sữa.
Thường xuyên cho bé bú là cách kích thích sữa về đơn giản nhất
Làm thế nào để biết đã cho bé bú đủ sữa?
trả lời Sau đây là những dấu hiệu để bạn nhận biết:
• Trong ba tháng đầu đời, trọng lượng của bé sẽ tăng khoảng 30g mỗi ngày. Trong ba tháng tiếp theo, mỗi ngày tăng khoảng 15g. Tăng cân là bằng chứng tốt nhất cho thấy bé uống đủ sữa.
• Trong tháng đầu tiên, bé đại tiện ít nhất ba lần mỗi ngày. Từ ngày thứ năm, phân chuyển dần từ màu vàng sậm sang màu vàng nhạt. Sau tháng đầu tiên, số lần đại tiện cũng giảm. Một số bé có số lần đại tiện cách nhau từ một đến hai ngày.
• Bé bú thường xuyên, cứ hai đến ba giờ một lần, mỗi ngày cho bé bú ít nhất tám lần.
• Bạn nghe thấy tiếng bé nuốt sữa và nhìn thấy vết sữa trên mép bé.
• Bé trông có vẻ khỏe mạnh và hoạt bát.
• Bé tè ướt bảy hay tám tã vải hay năm đến sáu tã giấy. Vì tã giấy có khả năng thấm hút cao hơn tã vải nên không nhận ra khi nào tã ướt. Nếu không chắc, bạn có thể cởi tã ra và so sánh trọng lượng với tã khô. Tã ướt sẽ nặng hơn một chút.
Lưu ý: Chỉ quan sát số tã ướt không đủ để xác định bé có được cung cấp đủ sữa hay không vì cho dù bé thiếu nước cũng có thể tè ướt tã. Phân và trọng lượng mới là những tiêu chí tốt nhất để đánh giá.
Làm sao để có nhiều sữa?
Nếu bạn không có nhiều sữa như bản thân (và bé con) mong muốn hãy thử trả lời câu hỏi làm sao để có nhiều sữa theo cách sau đây:
Gặp một chuyên gia tư vấn nuôi con bằng sữa mẹ để được tư vấn làm sao để có nhiều sữa.
Thường xuyên cho bé bú để kích thích cơ thể tạo sữa. Mỗi lần cho bú nhớ để bé bú cả hai bên ngực.
Dùng tư thế cho bú tốt nhất. Chuyên gia tư vấn có thể hướng dẫn bạn về việc này.
Khi bé bú và nuốt chậm, dùng tay ép sữa ra khỏi ngực để dồn toàn bộ lượng sữa trong ngực cho bé. Nếu đã dùng tay mà dòng sữa vẫn có xu hướng chậm lại, chuyển sang ngực bên kia. Tiếp tục đổi qua lại giữa hai ngực cho đến khi bé đã no hoặc ngừng nuốt.
Kích thích cơ thể tạo sữa bằng cách dùng máy hút sữa giữa các lần cho bé bú. Nếu cần thiết, có thể cất giữ phần sữa hút được cho bé đến khi nguồn sữa được cải thiện.
Không cho bé ăn thêm các loại thức ăn rắn hoặc sữa công thức trừ khi bác sĩ hoặc chuyên gia cho rằng bé cần bổ sung dinh dưỡng.
Tránh sử dụng núm vú giả. Khi bé khóc, cho bé ngậm vú vì động tác bú của bé sẽ kích thích tạo sữa.
Nếu bé tỏ ra buồn ngủ khi đang bú, làm cho bé tỉnh táo để bú mạnh hơn đồng thời kích thích tuyến sữa tiết ra nhiều sữa hơn. Để bé tỉnh táo và hứng thú, thường xuyên đổi ngực, thay tư thế hoặc thậm chí là cởi quần áo của bé. Nhiều bà mẹ chọn cách chơi đùa với chân của bé khi cho bú để bé luôn tỉnh táo.
Những bà mẹ khẳng định mình thực sự có quá ít sữa thì nên kiểm tra tuyến giáp. Rối loạn tuyến giáp đã được chứng minh có ảnh hưởng xấu đến lượng sữa tiết ra.
Nếu bạn phân vân không biết con mình có được uống đủ sữa không hoặc sữa của mình có đủ hay không, đừng ngại tìm đến chuyên gia tư vấn để được giúp đỡ.
Sử dụng các loại thảo dược lợi sữa được nhiều người công nhận cũng là cách trả lời câu hỏi làm sao để có nhiều sữa. Bạn nên tham khảo ý kiến của chuyên gia về thảo dược hoặc các trung tâm y tế uy tín về tính an toàn của các loại cây cỏ này trong thời kỳ cho bé bú.
Nếu đã áp dụng các biện pháp kể trên nhưng vẫn không làm sao để có nhiều sữa, bác sĩ hoặc chuyên gia có thể khuyên bạn nên điều trị bằng thuốc và theo dõi sát sao quá trình điều trị.
Thiếu sữa ảnh hưởng đến bé như thế nào?
Nếu thường xuyên không được uống đủ sữa, bé sẽ không thể tăng cân, ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và trí tuệ. Đưa bé đến bác sĩ ngay khi nhận thấy bé ngừng tăng cân hoặc sụt cân.
Mặc dù các thủ thuật cải thiện vấn đề thiếu sữa thường có tác dụng nhưng trong một số trường hợp, tăng cân chậm là dấu hiệu của các vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe.
Thời gian đầu khi cho con bú, ngực của mẹ có thể bị đau. Nếu đau nhức quá lâu hoặc đầu vú bị tổn thương (nứt, chảy máu), mẹ nên đi bác sĩ để giải quyết tận gốc cơn đau và thoải mái hơn khi cho bé bú.
2. Đầu ngực bị đau do nguyên nhân gì?
Nguyên nhân chính là mẹ cho bé bú sai tư thế dẫn đến việc bé nút vú mẹ không đúng, khiến mẹ cảm thấy đau nhức hoặc núm vú bị chảy máu. Mẹ chỉ cần thay đổi tư thế cho bé là mọi chuyện sẽ được cải thiện ngay.
Dùng máy hút sữa không đúng cách cũng gây nên đau đớn cho núm vú mẹ. Một số bà mẹ chỉnh mức độ hút quá cao hay phần phễu chụp núm vú quá nhỏ. Tham khảo ý kiến bác sĩ để chọn đúng kích thước phễu chụp và điều chỉnh tần số hút phù hợp.
Nếu bé yêu bị nhiễm trùng nấm men trong miệng, mẹ có thể bị lây và việc này khiến núm vú bị đau. Các dấu hiệu cho thấy mẹ bị nhiễm nấm: núm vú ngứa, đỏ, đau đớn trong lúc cho bé bú và sau đó.
Núm vú của mẹ cũng có thể bị nứt hoặc chảy máu vì da khô hoặc bị eczema (chàm). Eczema làm da có vảy, đỏ ửng, gây ngứa hoặc đau đớn. Nếu mẹ nghĩ mình bị eczema, hãy đến bác sĩ da liễu càng sớm càng tốt.
Bé bị dính thắng lưỡi. Dây thắng lưỡi là lớp màng mỏng niêm mạc dưới lưỡi. Nếu thắng lưỡi ngắn và làm hạn chế cử động bình thường của đầu lưỡi thì gọi là dính thắng lưỡi. Điều này có thể gây nên một số vấn đề khi bé bú mẹ. Tuy nhiên, chỉ cần tiểu phẫu là bé sẽ không sao. Các bác sĩ có thể sẽ khám lưỡi của bé để biết có phải núm vú mẹ bị đau là do bé bị bính thắng lưỡi hay không.
3. Mẹ cần làm gì?
Đến bác sĩ để được tư vấn và đưa ra phương án chữa trị phù hợp nhé. Ngoài ra, mẹ có thể tham khảo thêm một số giải pháp dưới đây:
Trong lúc cho bé bú
Kiểm tra tư thế của bé. Khi cho bé bú, hướng mặt bé về phía bầu vú. Hướng môi dưới bé nằm dưới núm vú, điều này giúp cằm bé chạm sát vào bầu vú. Mẹ chạm nhẹ núm vú vào miệng bé để kích thích phản xạ tìm vú và chờ bé há to miệng sẵn sàng để đưa núm vú vào miệng.
Thử nhiều tư thế khác nhau khi cho bé bú. Mẹ sẽ nhận ra được tư thế phù hợp cho bé và thoải mái cho mẹ.
Cho bé bú ở bên ít đau trước. Bé thường bú rất nhẹ nhàng ở bầu vú này vì ít đói và bớt hứng thú hơn.
Đắp khăn lạnh lên phần đầu ngực bị đau trước khi cho bú. Hơi lạnh sẽ xoa dịu cơn đau, nhất là khi bé bú dòng sữa đầu.
Mẹ có thể bị nhiễm trùng vú khi cho bé bú nếu miệng bé đã bị nhiễm trùng
Sau khi cho bé bú
Nếu mẹ quá đau, dù đang nuôi con bằng sữa mẹ, bạn hãy ngừng cho bé bú và hút sữa ra bình trong vòng một ngày hoặc lâu hơn để đầu núm vú có thời gian hồi phục. Tham khảo ý kiến bác sĩ để biết cách duy trì nguồn sữa và tránh thương tổn cho núm vú về sau. Cơn đau đầu ngực sẽ lành nhanh chóng và mẹ lại sẵn sàng cho bé bú ngay.
Mẹ nên đến bác sĩ nếu núm vú bị nứt vẫn còn đau đớn và chảy máu sau 24 giờ, hoặc nếu mẹ bị sốt, viêm, chảy mủ, hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng khác. Vi khuẩn có thể xâm nhập vào cơ thể thông qua các vết thương hở và dẫn đến nhiễm trùng vú.
4. Mẹo giúp mẹ bớt đau khi cho bé bú
Chuẩn bị tư thế khi cho bé bú
Đầu ti nứt nẻ có thể do bé bắt đầu ti không chuẩn. Mẹ nên dùng ngón cái và ngón trỏ véo nhẹ xung quanh quầng vú, đồng thời xoa bóp, gây áp lực lên toàn bộ phần ngực. Điều này giúp đầu ti và quầng xung quanh trông phẳng hơn, nhờ đó bé sẽ ngậm trọn quầng vú và tựa vào người mẹ dễ dàng hơn. Mẹo này đặc biệt hữu ích cho các mẹ có vòng 1 nảy nở “quá mức” sau khi sinh đấy nhé!
Cù nhẹ vào má bé yêu
Các bà mụ đã trao cho bé bản năng tuyệt vời là có thể xoay đầu về phía mẹ, mở to miệng và ngậm ti nếu mẹ cù nhẹ vào má của bé. Tuy vậy, khoảng thời gian miệng bé mở rộng chỉ kéo dài khoảng 1 giây nên mẹ cần nhanh chóng đưa ngực đến miệng bé. Đừng lo lắng miệng bé bị “ngộp” bởi bé sẽ tự điều chỉnh khi có một điểm tựa vững chắc.
Cho bé bú có thể là nỗi sợ với nhiều người mẹ
Chuyển tư thế cho bé bú
Số đông các mẹ thường nghĩ đến một tư thế khi cố mường tượng một hình ảnh thật cụ thể tư thế cho bé bú. Lúc này, mẹ sẽ ôm bé ở vị trí ngang ngực, đầu bé tựa vào mẹ và cả phần cơ thể còn lại sẽ nằm trọn trong tay mẹ. Tuy nhiên, với những bé bị đầy hơi, tư thế này không phải là lựa chọn tối ưu, nhất là tay mẹ sẽ mỏi nhừ nếu cứ giữ bé như thế mỗi lần bú.
Có khá nhiều cách giúp mẹ cho bé bú được thoải mái hơn. Với tư thế kể trên, mẹ có thể dùng một tay để nâng bầu ngực, tay kia bế bé ngang tầm bụng mẹ và hỗ trợ phần đầu khi bé bú. Ngoài ra, tư thế ôm bóng vốn được dùng cho các bé sinh đôi cũng phát huy hiệu quả trong trường hợp này. Ở tư thế này, bé nằm gọn dưới cánh tay mẹ nên mẹ đừng quên dùng tay nâng đầu bé lên gần ti nhé. Trên đây chỉ là những tư thế phổ biến nhất và quan trọng là mẹ phải thật thoải mái khi cho con bú.
♦ Đa dạng hóa bữa ăn hàng ngày
Tuyệt chiêu này không ảnh hưởng gì tới sự thoải mái của mẹ khi cho bé bú; trái lại, nó khá hữu ích cho bé, tránh phải tình trạng bé ngày càng kén ăn. Mùi hương thực phẩm mẹ tiêu thụ sẽ phảng phất đâu đó trong sữa mẹ nên việc tập tành cho bé làm quen nhiều hương vị khác nhau mang lại khả năng linh hoạt, tiện dụng về vấn đề này khi lớn lên. Mẹ nên ăn nhiều rau hơn vì bé thường không thích ăn rau. Ngoài ra, sắm một quyển sổ theo dõi loại thực phẩm đi kèm với những biểu hiện của bé như số lần bé không vui và bị ợ hơi là điều cần thiết, giúp mẹ nhanh chóng loại bỏ những thức ăn làm bé khó tiêu.
Dùng ngón tay út để bé ngưng mút sữa
Tư thế bú đúng sẽ giúp miệng bé ngậm chặt ti mẹ, giống như một chiếc van khóa an toàn. Tuy nhiên, nếu mẹ muốn ngừng cho bé bú trong giây lát như đi vệ sinh hay mở cửa, khi sữa mẹ tạm hết, hoặc bé ngủ khi đang bú, thật không dễ để tách bé và ti mẹ một cách nhẹ nhàng.
Nếu mẹ kéo bé ra theo quán tính, đầu ti mẹ và vòm miệng nhạy cảm của bé có thể bị thương tổn. Ngoài ra, có không ít trường hợp mẹ cố nâng cằm bé lên khiến bé không thấy thoải mái chút nào. Do đó, hãy nhẹ nhàng đặt ngón tay út vào góc trong miệng bé (phần nướu răng), tạo một khoảng hở vừa đủ để không khí lọt vào. Phương pháp này khá đơn giản nhưng rất hiệu quả, bé không khó chịu mà ti mẹ cũng không bị đau hay trầy xước.
Cho bé bú cũng là một cách gắn kết tình cảm mẹ con
Lau sạch miệng bé
Tuy ít phổ biến nhưng nhiễm trùng nấm men góp phần gây nên tình trạng nứt nẻ và đau đớn cho ti mẹ. Nấm men ở ti mẹ lây từ bé yêu do hàm lượng đường cao và sự mất cân bằng lợi khuẩn. Mẹ cần ngăn chặn tình trạng này bằng cách dùng mảnh vải sạch, thấm nước, quấn quanh ngón tay và chà nhẹ hai gò má, nướu và lưỡi bé sau mỗi lần cho bé bú. Mẹ cũng có thể chuẩn bị sẵn một chai nước dạng xịt có thêm chút trà hoa cúc và nhiều khăn sạch kế bên giường để có thể dùng ngay sau khi cho bé bú.
Nếu mọi nỗ lực của mẹ không thành công, mẹ có thể chuyển sang phương án sau: loại đường ra khỏi bữa ăn và ăn sữa chua không đường trong vài ngày. Tiếp đó, thay hỗn hợp nước có pha trà hoa cúc bằng baking soda với tỷ lệ pha gồm ¼ muỗng nhỏ baking soda hòa vào 1.5l nước ấm. Đồng thời, mẹ nên lưu ý lau sạch miệng cho bé trước khi ngủ và sau khi bú nhé.
Mách nhỏ cho mẹ: Bôi thuốc mỡ để trị chứng đầu ti nứt nẻ
Thuốc mỡ không an toàn cho trẻ nên mẹ chỉ được dùng khi bé bú xong. Trước tiên, mẹ cần bơm đủ sữa cho bé bú trong vòng 24 tiếng và thoa một lớp thuốc mỡ lên ti. Thuốc sẽ dính và để lại vết nên mẹ phải dùng thêm miếng lót che lại phần thuốc và mặc loại áo ngực mềm để giữ các miếng lót ngay ngắn. Trong khoảng 12-18 tiếng sau khi bôi thuốc, triệu chứng nứt nẻ sẽ giảm bớt, mẹ có thể lau sạch ti và cho bé bú bình thường. Ngoài ra, nhiều bà mẹ dùng kem chiết xuất từ mỡ cừu (lanolin) vì nó sẽ không gây tác dụng phụ nếu bé nuốt phải một lượng nhỏ kem.
Dùng miếng dán lạnh hydrogel trị đau nhức núm vú. Tránh chạm vào núm vú trước khi dán vì vi khuẩn từ các ngón tay của mẹ có thể bị mắc kẹt dưới các miếng hydrogel. Thay đổi miếng dán thường xuyên.
Dùng thuốc giảm đau. Mẹ có thể dùng ibuprofen hay acetaminophen trước khi cho bé bú 30 phút để giảm đau đầu ngực và vú bớt sưng.
5. Liệu bé có bị ảnh hưởng?
Thực tế là núm vú bị nứt hoặc chảy máu sẽ không ảnh hưởng đến bé. Bé có thể nuốt phải ít máu của mẹ nhưng máu sẽ ra khỏi cơ thể khi bé đi vệ sinh. Tuy nhiên, nếu không được bú theo đúng tư thế, bé sẽ không nhận được đúng lượng sữa cần thiết.
6. Mẹ vẫn cho bé bú được chứ?
Một khi đã xác định và khắc phục tình trạng núm vú đau đớn, mẹ có thể và nên tiếp tục cho trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ bú trong lúc đợi lành vết thương. Nếu mẹ quá đau, hãy hút sữa ra bình trong vòng một ngày hoặc lâu hơn để cơ thể được nghỉ ngơi và dùng sữa từ bình nuôi bé trong thời gian này.
7. Khi bé chỉ bú một bên?
Khi nuôi con bằng sữa mẹ, trong một số trường hợp bé “nhất bên trọng nhất bên khinh” khi không thích và nhất định không chịu bú một bên bầu ngực mẹ. Liệu “sở thích” này của bé có bình thường hay gây ảnh hưởng gì không?
Nguyên nhân
Bé sơ sinh đôi khi chỉ thích bú một bên ngực của mẹ, có lẽ do bên ngực này có sữa mẹ tiết quá nhiều hoặc bé nhận thấy khác biệt giữa hai núm vú. Các bé lớn hơn có thể không chịu bú vì bên ngực kia ít sữa, dòng sữa chảy chậm hoặc cảm giác không “ngon” bằng bên bé hay bú. Không ít trường hợp bé chỉ thích đúng một tư thế khi mẹ cho bú vì thấy thoải mái và quen với cách bế.
Tuy nhiên, nếu bé của bạn đột ngột bỏ bú một bên, mẹ cần lưu ý bởi có thể bé bị viêm tai hoặc do triệu chứng mới tiêm ngừa xong. Ngoài ra, lượng sữa có thể thấp hơn nếu trước đây mẹ từng phẫu thuật ở một bên ngực. Tuy không phổ biến nhưng ung thư vú cũng có khả năng làm lượng sữa mẹ ít đi. Do đó, mẹ cần đi khám bác sĩ nếu thấy bất thường ở một bên ngực để yên tâm nuôi bé bằng sữa mẹ nhé!
Bạn có thể phát hiện ra nhiều thói quen bú của bé khi cho bé bú như bé chỉ thích bú một bênPhải làm gì để bé thay đổi?
Nếu không muốn bé chỉ bú một bên ngực, mẹ có thể thử một vài cách cho bé bú sau:
Nhẹ nhàng và kiên nhẫn cho bé bú ở bên ngực không thích trước, nhất là khi bé đói hoặc vừa mới thức giấc. Mẹ cũng có thể thay đổi cách bế bé: bế theo tư thế ôm bóng, hoặc nằm nghiêng về phía ngực muốn cho bé bú.
Tăng cường nguồn sữa ở bên ngực ít được bú bằng cách dùng tay vắt sữa hoặc dùng máy hút sau mỗi lần cho bé bú. Nguồn sữa mẹ này sẽ được dùng để bổ sung cho các bữa ăn của bé.
Nếu bé vẫn được cung cấp đầy đủ lượng sữa và không gây ra bất kỳ khó khăn nào cho mẹ, mẹ đành chiều theo sở thích của bé thôi. Thực tế cho thấy nhiều bà mẹ vẫn nuôi con bằng sữa mẹ khỏe mạnh, bé tăng cân bình thường dù chỉ bú một bên.
8. Cảnh giác với tình trạng viêm ngực
Chứng viêm ngực (viêm vú) là gì?
Viêm ngực (viêm vú) là khi các mô trong ngực của bạn viêm tấy lên và đau đớn. Khu vực này có thể bị đỏ, đau, cứng khi chạm vào hoặc ấm nóng bất thường. Sưng tấy có thể do nhiễm trùng. Dấu hiệu của nhiễm trùng bao gồm ớn lạnh, sốt trên 39,5 độ C hoặc cao hơn, cơ thể rất mệt mỏi. Tình trạng này ảnh hưởng tới sức khỏe của mẹ lẫn việc cho bé bú.
Nguyên nhân gây bệnh viêm ngực
Viêm ngực (viêm vú) không do nhiễm trùng có thể gây ra bởi sữa còn đọng ở trong vú hay còn gọi là ứ sữa, căng, hoặc tắc ống dẫn sữa. Nhiễm trùng vú có thể do bất kỳ nguyên nhân nào hoặc do núm vú bị nứt, tổn thương, khiến vi khuẩn xâm nhập vào vú và gây nên viêm nhiễm vùng này.
Căng thẳng, mệt mỏi khi làm mẹ lần đầu có thể làm tăng nguy cơ viêm vú. Nó có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong giai đoạn cho bé bú, phổ biến nhất là trong tháng đầu tiên sau khi sinh bé.
Trong thời gian điều trị viêm ngực (viêm vú), mẹ nên tiếp tục cho bé bú
Điều trị bệnh viêm ngực như thế nào?
Thử xông hơi bằng nước nóng vài lần một ngày, cho bé bú thường xuyên để giữ cho vú bị viêm luôn cạn sữa. Việc này cũng có thể giúp các phần nhiễm trùng biến mất nhanh hơn. Trong khi đó, bạn có thể uống thuốc để giảm đau.
Nếu sau khi thử các biện pháp trong vòng 24 giờ, các triệu chứng không cải thiện, đến gặp bác sĩ để được tư vấn. Bác sĩ có thể kê toa thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau kèm gạc nóng. Chắc chắn một điều là bác sĩ sẽ bắt bạn phải nghỉ ngơi.
Tình trạng viêm sẽ kéo dài bao lâu?
Nếu bạn bị nhiễm trùng và được chẩn đoán sớm, việc điều trị sẽ dễ dàng hơn. Bạn bắt đầu cảm nhận được sự cải thiện trong vòng 48 giờ sau khi uống thuốc kháng sinh. Nhớ phải uống tất cả các loại thuốc kháng sinh theo đơn để hiện tượng nhiễm trùng không quay trở lại trong vài ngày hoặc vài tuần sau đó.
Nếu bầu ngực của bạn vẫn mềm và bạn vẫn sốt sau một hoặc hai ngày, lúc này bạn nên đến bác sĩ ngay. Viêm vú có thể gây ra các biến chứng khó lường về sau cho sức khỏe của bạn. Nhiễm trùng không được điều trị có thể dẫn đến áp-xe vú, đòi hỏi điều trị kháng sinh liều cao và phẫu thuật để lấy mủ từ các áp-xe ra.
Làm thế nào để tránh bị viêm nhiễm?
Cách tốt nhất để tránh viêm vú là phải nghỉ ngơi nhiều và có một chế độ ăn uống lành mạnh, cân đối trong khi bạn đang cho bé bú. Càng bị mất sức, bạn lại càng dễ mắc bệnh.
Ngoài ra, tránh để cho ngực lúc nào cũng trong tình trạng căng sữa. Nếu lượng sữa ở bầu vú của bạn không giảm sau khi cho bé bú, hãy dùng gạc ấm và massage nhẹ để lấy hết sữa ra ngoài. Tránh mặc loại áo ngực có gọng hoặc áo ngực quá chật.
Thường xuyên vệ sinh miệng cho bé để tránh tưa lưỡi
Bệnh tưa lưỡi – nhiễm nấm ở trẻ Nhiễm nấm (hay còn gọi là tưa lưỡi ở trẻ em) là do một loại nấm vô hại và bình thường gây ra trong miệng bé. Bệnh này có thể ảnh hưởng đến núm vú của bạn trong quá trình cho con bú. Nấm là một nhân tố bình thường trong hệ tiêu hóa của mỗi người nhưng nếu số lượng nấm tăng đột biến, bạn sẽ bị nhiễm nấm.
Nhiều trẻ tiếp xúc với nấm lần đầu khi di chuyển trong khe sinh của mẹ (bạn có thể không nhận ra mình đã bị nhiễm nấm âm đạo trong thời kỳ mang thai). Sau khi trẻ ra đời hoặc trong quá trình chuyển dạ, nếu bạn hay con bạn sử dụng kháng sinh đều có thể dẫn đến nhiễm nấm. Lý do là vì kháng sinh sẽ xuất hiện trong sữa và tiêu diệt các vi khuẩn “tốt” có tác dụng kiểm soát sự phát triển của nấm.
Vì vậy, trẻ sinh mổ cũng có thể bị tưa lưỡi nếu mẹ bé dùng thuốc kháng sinh sau khi phẫu thuật. Tương tự như vậy, thai phụ uống kháng sinh phòng liên cầu khuẩn nhóm B khi chuyển dạ cũng khiến trẻ có nguy cơ nhiễm nấm.
Bạn cũng có thể bị nhiễm nấm từ bé nên bạn phải đồng thời tiến hành điều trị cho cả mẹ lẫn con. Nếu không, hai mẹ con sẽ lây nhiễm cho nhau và khó hoàn toàn khỏi bệnh.
Đôi khi cũng khó có thể xác định rõ nguyên nhân nhiễm nấm. Một số bà mẹ và trẻ em dễ bị nhiễm nấm hơn những người khác. Nấm phát triển trong môi trường ấm, ẩm và có đường. Miệng con bạn cũng như núm vú của bạn hội đủ các yếu tố trên trong quá trình cho bú.
Một số dấu hiệu thường gặp của hiện tượng nhiễm nấm ở các bà mẹ cho con bú là:
Núm vú ngứa, hồng, đỏ, bóng hoặc rát (có thể bị nứt) (Lưu ý là núm vú mềm, màu hồng cũng có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng, còn gọi là viêm da. Nếu bị bệnh này phải đến bác sĩ da liễu để được chẩn đoán và điều trị).
Đau nhói ở ngực trong và sau khi cho bú.
Nhiễm nấm ở vùng kín
Khi bị tưa lưỡi, một số trẻ nhỏ sẽ có các triệu chứng nhưng các trẻ lớn hơn có thể không có. Các triệu chứng bao gồm:
•Trẻ có các mảng trắng bên trong môi và má trông giống như cặn sữa hay phô phai tươi nhưng khó rửa trôi. Nếu bạn chỉ thấy một lớp màu trắng trên lưỡi, có thể đó là cặn sữa mà thôi.
Trẻ khóc khi bú mẹ, bú bình hoặc ngậm núm vú giả. Các mảng trắng kể trên có thể gây đau đớn và khó chịu khi bú nếu nhiễm nấm nghiêm trọng.
Trẻ có các mảng hăm tã màu đỏ tươi hoặc đỏ sậm nổi lên trên da tách biệt hẳn với các vùng da lân cận. Các chấm nhỏ màu đỏ thường xuất hiện quanh rìa của phần hăm nhiều nhất. Những nơi bị ảnh hưởng có màu đỏ và có thể mềm hoặc gây đau, vùng hăm có thể lan đến các nếp da quanh chỗ kín và chân nhưng hầu như không bao giờ xuất hiện trên mông.
Mẹ nên làm gì khi trẻ bị tưa lưỡi – nhiễm nấm?
Nếu nghi ngờ trẻ bị tưa lưỡi – nhiễm nấm, hãy tìm đến bác sĩ để được chẩn đoán và chữa trị. Nếu điều trị hiệu quả, chỉ cần vài ngày để trị tận gốc. Bạn và bé cần được chữa trị đồng thời.
Bạn có thể được khuyên bôi một loại kem chống nấm như Nystatin lên núm vú để tiêu diệt nấm trên ngực giúp hai mẹ con không thể truyền nấm cho nhau. Hoặc bác sĩ sẽ kiến nghị bôi các loại kem chống nấm không kê toa như Lotrimin hay Monistat lên núm vú sau mỗi lần cho bú trong vòng một tuần đến mười ngày. Nếu vẫn còn đau sau khi dùng các loại kem trên, có thể phải dùng đến một loại thuốc chống nấm mạnh hơn như Diflucan.
Để giảm các cơn đau nhói (nếu có) ở ngực, bạn có thể dùng 600mg ibuprofen sau mỗi sáu tiếng (tối đa là 1.200mg trong 24 giờ) cho đến khi các biện pháp điều trị bắt đầu có hiệu quả.
Để trị nhiễm nấm cho bé, bác sĩ nhi có thể kê Nystatin. Bạn sẽ bôi thuốc này lên các mảng trắng nhiều lần trong ngày, kéo dài suốt mười ngày. Nhớ bôi Nystatin sau khi cho bú để thuốc lưu lại trong miệng bé lâu hơn. Có thể phải mất một tuần mới hoàn toàn hết bệnh.
Nếu các triệu chứng tưa lưỡi – nhiễm nấm không giảm, hãy gọi cho bác sĩ. Ở một số bé, nấm sẽ tấn công vào vùng da bị hăm tã. Nếu trường hợp đó xảy ra, bác sĩ có thể kê một loại kem chống nấm để bôi vào vùng da tiếp xúc với tã.
Đồng thời rửa sạch đồ chơi, núm vú và các bộ phận của máy hút sữa và tiệt trùng bằng máy hoặc đun sôi trong 20 phút sau mỗi lần sử dụng để bé không bị nhiễm nấm trở lại. Bạn cũng nên rửa tay thường xuyên, đặc biệt là sau khi cho bú.
Bạn có thể bổ sung lactobacillus acidophilus vào bữa ăn để tăng cường các vi khuẩn có lợi trong đường tiêu hóa nhằm kiểm soát nấm. Hãy mua các loại sữa chua có chứa lactobacillus acidophilus hoặc bổ sung dưới dạng viên nén (40 triệu đơn vị mỗi ngày). Để ngực tiếp xúc với ánh nắng và để núm vú được hong khô bằng gió cũng có tác dụng tốt.
Một số bà mẹ cho biết cơn đau có thể dữ dội đến mức họ không thể đứng cho con bú. Trong trường hợp đó, hãy dùng máy hút sữa cho đến khi bạn cảm thấy khá hơn.
Tiết sữa quá nhiều là khi lượng sữa trong cơ thể bạn tạo ra vượt xa so với nhu cầu của bé. Sữa có thể phun ra nhanh và mạnh khiến việc cho bé bú trở nên khó khăn. Nhiều trường hợp sữa rỉ hoặc phun thành tia và trào ra rất nhiều. Lúc này, câu hỏi đặt ra là mẹ nhiều sữa quá phải làm sao?
Một số dấu hiệu của hiện tượng tiết sữa quá nhiều?
Dấu hiệu của mẹ:
Ngực mẹ có cảm giác căng. Mẹ có thể bị tắc tia sữa hoặc viêm vú.
Mẹ hay thấy căng tức bầu ngực và đau khi cho bé bú.
Ngoài ra, ngực mẹ cũng có thể rỉ sữa giữa những lần cho bé bú làm ướt áo ngực.
Khi cho bú ở ngực bên này, ngực bên kia cũng tiết sữa rất nhiều.
Các triệu chứng này có thể diễn ra trong tuần đầu sau khi sinh hoặc sau đó một chút, khoảng hai đến ba tuần sau khi sinh khiến nhiều bạn cũng hoang mang không biết mẹ nhiều sữa quá phải làm sao. Ba tháng sau khi sinh, nguồn sữa sẽ tự điều chỉnh, nhưng nếu thắc mắc mẹ nhiều sữa quá phải làm sao không được xử lý, tình trạng sữa nhiều này có thế kéo dài từ bốn đến năm tháng sau khi sinh.
Dấu hiệu của bé:
Nếu tia sữa phun ra quá nhanh hoặc quá mạnh, bé sẽ giãy ra hoặc bị sặc ngay sau tia sữa đầu tiên.
Bé cũng có thể bú trong khoảng năm đến mười phút rồi cố kiềm chế tia sữa bằng cách cắn vào núm bạn.
Bé có thể thường xuyên đòi bú hoặc không chịu bú, nhõng nhẽo, vặn vẹo hoặc gồng mình khi đang bú. Bé cũng thường xuyên nhả sữa ra sau khi bú làm mẹ tưởng bé bị trớ sữa.
Bé có thể no và ngừng bú trước khi bú đến phần sữa cuối có chất béo cao (thường nằm sâu trong ngực mẹ). Hậu quả là có quá nhiều lactose trong bụng bé dẫn đến đầy hơi, tiêu tiểu nhiều, phân thỉnh thoảng có màu xanh và sủi bọt.
Bé tăng cân rất nhanh hoặc rất chậm.
Trong khi nhiều mẹ lo lắng vì sữa không về thì cũng có những mẹ bối rối khi thấy sữa về quá nhiều
Nguyên nhân của hiện tượng mẹ quá nhiều sữa là gì?
Một số phụ nữ tiết ra nhiều sữa hơn bình thường tới mức phải đặt ra câu hỏi mẹ nhiều sữa quá phải làm sao. Với trường hợp này, chỉ cần để cơ thể tự động điều chỉnh lượng sữa cho phù hợp với nhu cầu của bé là được. Dù vậy, một số phụ nữ vẫn tiết nhiều sữa sau quá trình điều chỉnh.
Đây là vấn đề thường gặp ở các bà mẹ có nhiều tuyến sữa trong ngực. Trung bình trên mỗi bên ngực của mẹ có khoảng từ từ 100.000 đến 300.000 tuyến sữa. Những người tiết nhiều sữa có số tuyến sữa gần như tối đa.
Đôi khi các mẹ có những hành động vô tình khiến cơ thể tiết ra nhiều sữa như dùng máy hút sữa quá nhiều. Thiếu cân bằng một số hormone, khối u ở tuyến yên và một số loại thuốc đều có thể kích thích cơ thể tiết nhiều sữa.
Mẹ nhiều sữa quá phải làm sao?
Bạn có thể gặp chuyên gia tư vấn nuôi con bằng sữa mẹ để được hướng dẫn giảm lượng sữa của mình. Chuyên gia có thể kiến nghị:
Trước khi cho bé bú, bạn nên dùng máy hút sữa hoặc dùng tay để nặn bớt sữa. Bạn có thể bỏ phần sữa này hoặc trữ vào chai để dùng sau. Tuy nhiên, không nên bơm quá nhiều nếu bạn đang muốn điều chỉnh nguồn sữa của mình. Chọn chế độ thấp nhất nếu dùng máy bơm.
Bạn cũng có thể dùng máy hút hết sữa ở hai bên ngực. Sau đó, cho bé bú từ hai đến bốn lần liên tục ở một bên ngực. Bé muốn bú bao nhiêu, cho bé bú bấy nhiêu nhưng nhớ là chỉ dùng một bên ngực mà thôi. Mẹ có thể hút một ít sữa ở ngực bên kia để giảm căng tức. Phương pháp này sẽ bắt đầu có hiệu quả trong 24 đến 48 giờ. Ngoài ra, nếu mẹ có thói quen hút sữa để trữ cho bé sử dụng dần, hãy ngừng hút cho đến khi nào lượng sữa mẹ tiết ra tương đương với nhu cầu của bé. Đây là cách đơn giản để trả lời câu hỏi mẹ nhiều sữa quá phải làm sao.
Bạn kích thích ngực mình càng nhiều và bơm càng nhiều sữa, cơ thể sẽ lầm tưởng rằng bé có nhu cầu rất lớn nên sẽ sản xuất nhiều sữa hơn. Hãy cho bé bú trước khi bé quá đói hoặc sau khi bé mới ngủ dậy. Những lúc này, bé sẽ không bú quá mạnh, đồng nghĩa với việc ngực ít bị kích thích hơn.
Một số tư thế cho bú sẽ giúp bé đối phó với dòng sữa tốt hơn. Để trả lời câu hỏi mẹ nhiều sữa quá phải làm sao, bạn thử để bé bú với tư thế ngồi, bụng áp bụng với mẹ còn mẹ dựa ra sau để trọng lực làm chậm dòng sữa. Mẹ cũng có thể cho bé bú khi nằm nghiêng và dùng một cái khăn lót bên dưới để hứng sữa chảy ra.
Nếu thấy bé nuốt sữa quá nhanh hoặc dòng sữa quá mạnh, để bé tạm ngừng bú, vỗ nhẹ vào lưng để bé có thể ợ bớt hơi rồi cho bé bú tiếp.
Một số phụ nữ dùng “núm vú hỗ trợ cho bú” để kiểm soát dòng sữa. Chuyên viên tư vấn nuôi con bằng sữa mẹ có thể hướng dẫn bạn sử dụng vật này.
Lưu ý các triệu chứng tắc tia sữa hoặc viêm vú. Nếu bị các chứng này, mẹ phải điều trị xong rồi mới thực hiện các bước điều chỉnh nguồn sữa.
Nếu đã thực hiện tất cả các biện pháp kể trên nhưng không có hiệu quả, bạn nên gặp bác sĩ chuyên khoa. Trong một số trường hợp, điều trị bằng thuốc có thể giải quyết vấn đề tiết nhiều sữa. Trong lúc này, nhớ rằng việc bé không thể bú một cách thoải mái không có nghĩa là bé không yêu bạn.
Tiết nhiều sữa có ảnh hưởng đến bé hay không?
Nếu nhìn vào mặt tốt của vấn đề thì hiện tượng này đảm bảo bé có đủ thức ăn. Tuy vậy, những trẻ có mẹ tiết nhiều sữa thường được bú nhiều sữa đầu hơn là sữa cuối dẫn đến hiện tượng đầy hơi. Một số trẻ lại không uống đủ sữa vì không thể kiểm soát dòng sữa. Nếu việc này kéo dài sẽ khiến bé thiếu dinh dưỡng.
Nếu đã thực hiện những biện pháp trong bài nhưng vẫn không cải thiện được tình trạng tiết nhiều sữa, thay vì cứ mãi thắc mắc mẹ nhiều sữa quá phải làm sao thì bạn hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa để có biện pháp đảm bảo sức khỏe cho trẻ.
Có thể tiếp tục cho bé bú được không?
Có thể, vì tiếp tục cho bé bú cũng góp phần giải quyết vấn đề này. Tuy nhiên, mẹ có thể cần phải thử nhiều tư thế, phương pháp để lượng sữa tiết ra tương ứng với nhu cầu của bé.
Nguyên nhân nào khiến bé không chịu bú? Sau đây là một vài nguyên nhân khiến bé không chịu bú mẹ:
Đau miệng vì mọc răng, nhiệt miệng hoặc bị tưa lưỡi.
Nhiễm trùng tai gây khó chịu hoặc đau khi bú.
Cảm lạnh hoặc nghẹt mũi gây khó thở khi bú.
Mẹ ít sữa hoặc tiết sữa chậm.
Bất ngờ thay đổi thời gian hoặc thói quen cho bú.
Nếu bé đang mọc răng và bé cắn bạn, phản ứng của bạn khiến bé giật mình, từ đó bé sẽ sợ bú.
Bạn thay đổi xà bông, dầu gội… khiến mình có mùi khác với ngày thường.
Có sự thay đổi trong mùi vị sữa do vitamin, thuốc hoặc thay đổi hormone (trong kỳ kinh hoặc đang mang thai…).
Có nhiều nguyên nhân khiến bé không chịu bú như bé khó chịu vì mọc răng, đau bệnh hay sự thay đổi nào đó trên cơ thể mẹ
Mẹ nên làm gì khi bé không chịu bú?
Bé không bú mẹ có thể là vấn đề nan giải với bất kỳ bà mẹ, nào nhưng chỉ cần kiên nhẫn, bạn sẽ có thể giải quyết vấn đề này.
Thời gian bé ngừng bú mẹ có thể kéo dài từ hai đến năm ngày, thậm chí lâu hơn. Trong thời gian này, ngoài việc khuyến khích bé bú, cứ vài giờ bạn phải dùng máy hút sữa hoặc nặn sữa bằng tay. Việc này sẽ duy trì nguồn sữa, ngăn ngừa tình trạng tắc tia sữa hoặc căng tức sữa đồng thời cung cấp cho bé lượng sữa cần thiết. Bạn có thể cho bé uống sữa bằng muỗng, bình sữa, ca tập uống, dụng cụ nhỏ hoặc xi lanh bơm thức ăn.
Sau đây là một số cách để bé bú mẹ trở lại:
Thử cho bú khi bé thật buồn ngủ. Một số bé không chịu bú khi thức, nhưng lại bú khi buồn ngủ.
Gặp bác sĩ để loại bỏ các nguyên nhân bệnh lý như nhiễm trùng tai hoặc tưa lưỡi và được tư vấn về vấn đề này.
Đổi tư thế cho bú để bé cảm thấy thoải mái hơn.
Vừa cho bú vừa di chuyển. Một số bé dễ bú hơn khi bạn đu đưa hoặc bế chúng đi lòng vòng.
Cho bú ở một nơi có ít yếu tố gây phân tâm. Bé từ 6 – 9 tháng tuổi thường ngừng bú mẹ vì bé đã nhận thức nhiều hơn về thế giới. Chúng dễ bị phân tâm và không muốn nằm yên quá lâu để bú no sữa mà chỉ thỉnh thoảng mới bú một chút. Thử cho bé bú trong một căn phòng hơi tối và yên tĩnh, không có âm thanh của radio hay tivi.
Để bạn và bé tiếp xúc trực tiếp với nhau bằng cách thử cho bé bú mà không mặc áo hoặc cho bé bú trong bồn tắm với nước ấm.
Người ta dễ cho rằng nếu bé không muốn bú sữa nghĩa là bé muốn tự cai sữa. Một đứa bé dưới một tuổi đã quen uống sữa rất khó có thể chủ động từ bỏ sữa mẹ
Ảnh hưởng của việc bé không chịu bú
Thời gian bé không bú mẹ có thể rất khó chịu với cả hai mẹ con. Khi đang trong thời gian ngừng bú, cố duy trì sinh hoạt của bé như bình thường. Quan tâm, ôm ấp bé nhiều hơn.
Nếu lo bé ăn không đủ, lưu ý số lượng tã ướt. Ít nhất năm đến sáu tã giấy hoặc sáu đến tám tã vải mỗi ngày cho thấy bé uống đủ sữa. Đừng ngần ngại nhờ bác sĩ tư vấn nếu bạn lo lắng.
Bé bú trở lại
Bạn phải liên tục khuyến khích bé bú lại. Với sự kiên trì, bạn có thể giúp bé khôi phục thói quen bú sữa mẹ.
