Vậy ăn dặm bé tự chỉ huy là gì? Và khi nào nên áp dụng phương pháp ăn dặm tự chỉ huy dành cho bé? Cùng Marrybaby tìm hiểu ngay mẹ ơi!
1. Ăn dặm bé tự chỉ huy là gì?
Ăn dặm bé tự chỉ huy (BLW – Baby Led Weaning) là phương pháp ăn dặm cho bé tự quyết định món ăn, cách ăn, và thời gian ăn của mình. Đồng thời bố mẹ sẽ tôn trọng quyết định này.
Phương pháp ăn dặm bé tự chỉ huy giúp con tận hưởng bữa ăn một cách chủ động. Đồng thời kích kích sự phát triển về thể chất như khả năng vận động, sự linh hoạt, cách tiếp cận và xử lý thức ăn của con.
Mặc dù đây là một phương pháp tốt, tuy nhiên dù là phương pháp ăn dặm nào đi chăng nữa, cha mẹ vẫn phải đảm bảo cho con một số yếu tố sau đây:
- Sữa mẹ vẫn là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho con trong giai đoạn đầu đời.
- Mẹ tập cho con ăn tăng dần từ ít đến nhiều, từ loãng đến sệt dần rồi đặc; và ăn từ mịn đến thô.
- Mẹ đảm bảo cho con ăn đủ 4 chất dinh dưỡng thiết yếu là Tinh bột (Carb) – Đạm (Protein) – Chất béo (Fat) – Vitamin, khoáng chất (Vitamins).
- Mẹ có thể áp dụng phương pháp nuôi con EASY. Đồng thời mẹ cần xây dựng thói quen ăn đúng giờ; và ưu tiên cho con ăn cùng gia đình từ nhỏ.
- TUYỆT ĐỐI KHÔNG ÉP con ăn nhiều, uống nhiều, chỉ vì cha mẹ nghĩ rằng con cần phải ăn nhiều cho mau lớn; hoặc sợ con thiếu chất.
2. Ưu, nhược điểm của phương pháp ăn dặm bé tự chỉ huy
2.1 Ưu điểm của phương pháp ăn dặm tự chỉ huy
Phối hợp khéo léo ngón trỏ và ngón cái
Trong khoảng 7-10 tháng tuổi, bé bắt đầu phát triển khả năng cầm, nắm bằng cách sử dụng ngón trỏ và ngón cái.
Trông có vẻ đơn giản, nhưng đây là một bước tiến về kỹ năng vận động tinh ở trẻ sơ sinh. Bằng phương pháp ăn dặm bé tự chỉ huy, mẹ sẽ giúp bé thực hành kỹ năng vươn người, bốc thức ăn thường xuyên.
Giúp bé nhanh biết nói hơn
Mẹ hãy cho bé làm quen với nhiều hực phẩm khác nhau: rau củ luộc, thịt, trứng, cơm nắm,… để khuyến khích con thực hiện những cử động đa dạng cho miệng, cơ mặt, hàm… sẽ giúp bé tập nói dễ dàng hơn.
Hạn chế tình trạng biếng ăn ở trẻ
Khi con bước sang giai đoạn từ 6 – 7 tháng tuổi, con đã có thể làm quen với các trạng thái của thức ăn như dạng thô, dặng lỏng, dạng lợn cợn như súp. Do đó mẹ có thể thoải mái thiết kế thực đơn cho bé ăn dặm.
Nhất là đối với phương pháp ăm dặm tự chỉ huy, bé sẽ còn cảm thấy thích thú hơn khi được tự do ăn uống theo sở thích. Nếu trẻ bị biếng ăn mẹ nên áp dụng phương pháp này.
Tăng khả năng vận động và sự nhạy cảm các giác quan
Ăn dặm theo phương pháp bé tự chi huy con sẽ phải kết hợp tay, mắt và miệng cùng lúc. Điều này giúp con kết nốt các cơ quan thuần thục hơn.
Không những vậy, phương pháp ăn dặm BLW còn giúp con tăng cường khả năng cảm nhận của thị giác, xúc giác, vị giác,..Thông qua màu sắc của thực phẩm, vị của món ăn, âm thanh khi con nghiền thức ăn trong miệng.
Giúp bé tự lập hơn
Đây là ưu điểm nổi bật nhất của phương pháp ăn dặm bé tự chỉ huy BLW so với phương pháp ăn dặm truyền thống.
Trong một khoảng thời gian con ăn dặm theo phương pháp này, con sẽ hiểu được sự chủ động của việc tự ăn mà không cần mẹ đút, cũng như tự do ăn nhiều món mà con thích ăn.
2.2 Nhược điểm của phương pháp ăn dặm bé tự chỉ huy
Cha mẹ lo lắng về sự an toàn
Một số cha mẹ lo lắng rằng phương pháp ăn dặm bé chỉ huy dễ khiến con bị sặc hơn là ăn bằng thìa. Nhưng chưa có bằng chứng khoa học cho điều này.
Mẹ mất nhiều thời gian dọn dẹp hơn
Cho dù mẹ đang cho trẻ ăn dặm theo phương pháp nào, mẹ chắc chắn sẽ đối mặt với sự lộn xộn sau bữa ăn.
Trẻ có khả năng thiếu dinh dưỡng do ăn không đa dạng
Một nghiên cứu cho thấy ăn dặm bé chỉ huy tiêu thụ lượng chất béo và chất béo bão hòa cao hơn; đồng thời lượng sắt, kẽm và vitamin B12 hấp thụ thấp hơn.
3. Khi nào có thể áp dụng ăn dặm tự chỉ huy cho bé?
Theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới WHO và một số Tổ chức Y tế về sức khỏe trẻ em, thời điểm thích hợp để mẹ có thể cho bé ăn dặm là trẻ từ 6 tháng tuổi.
Bởi vì khi trẻ từ 6 tháng tuổi, con đã cần nhiều chất dinh dưỡng hơn so với sữa mẹ. Song song đó, hệ tiêu hóa của con cũng đã bắt đầu phát triển hơn so với những tháng trước. Thế nên con rất cần được hấp thu nhiều chất dinh dưỡng từ đa dạng các loại thực phẩm khác nhau.
Ngoài ra, mẹ cũng cần chú ý đến một số dấu hiệu bé sẵn sàng ăn dặm như: ngồi thẳng mà không cần nhiều hỗ trợ, vươn người lấy đồ vật,..
Vậy trẻ từ 4-5 tháng tuổi có thể ăn dặm tự chỉ huy không? Câu trả lời là không. Vì giai đoạn này hệ tiêu hóa của con vẫn còn non nớt. Trong khi đó phương pháp ăn dặm tự chỉ huy chiếm phần lớn là thực phẩm ở hình dạng thô để giữ trọn vẹn màu sắc và hương vị.
Không những thế, trẻ ở giai đoạn 5 tháng tuổi, các kỹ năng vận động của con cũng chưa được hoàn thiện. Con ngồi chưa vững, cầm nắm cũng còn yếu,..Chính vì điều đó, cho dù là phương pháp ăn dặm nào, mẹ cũng chỉ nên áp dụng sau khi trẻ đã được 6 tháng tuổi.
>> Mẹ có thể quan tâm Bé 6 tháng tuổi ăn dặm mấy bữa một ngày là chuẩn?
4. Mẹ nên chuẩn bị dụng cụ gì khi cho con ăn dặm?
Dưới đây là danh sách các đồ mẹ cần mua để chuẩn bị cho quá trình này:
- Yếm máng: Theo kinh nghiệm, mẹ nên chọn yếm máng loại bằng nhựa hay nilon mềm bởi nó sẽ không thấm vào bên trong quần áo.
- Ghế ăn riêng dành cho bé ăn dặm: Mẹ nên chọn loại nhỏ gọn, dễ vệ sinh, di chuyển thuận tiện; để được trên ghế khác và có các nấc điều chỉnh độ cao khác nhau nếu đặt dưới đất.
- Bát đĩa, cốc đựng nước, thìa đĩa riêng biệt dành cho trẻ: Mẹ ưu tiên chọn các loại bát dính, thìa có độ nông vừa đủ và cán cầm dày; cốc đựng nước có vạch định mức.
5. Sai lầm cần tránh khi áp dụng ăn dặm bé tự chỉ huy
5.1 Bắt đầu cho bé ăn dặm tự chỉ huy BLW quá sớm
Phương pháp ăn dặm tự chỉ huy cho các bé nhỏ hơn không chỉ làm tăng tỷ lệ thất bại; mà còn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe bé. Đồng thời cũng có thể làm bé chán ghét việc ăn; từ đó dẫn đến tình trạng biếng ăn ở trẻ.
5.2 Chọn thực phẩm không phù hợp với phương pháp
Việc chọn đúng thực phẩm cho bé ăn cực kỳ quan trọng. Trong giai đoạn mới này, mẹ không nên cho bé ăn các loại thực phẩm có hạt như đậu đũa sẽ dễ làm bé bị nghẹn, hóc.
Khoai tây và khoai lang cũng không thích hợp cho các bé mới tập ăn dặm. Nếu muốn, mẹ có thể để dành món khoai lại cho đến khi trẻ được 7-8 tháng tuổi.
5.3 Cho bé ăn quá nhiều khi ăn dặm BLW
Trong giai đoạn đầu, ăn dặm tự chỉ huy BLW không nhằm mục đích giúp bé no bụng. Phương pháp này chỉ giúp trẻ phát triển kỹ năng cầm nắm thực phẩm và kỹ năng nhai nuốt, đồng thời tập làm quen với mùi vị thực phẩm. Vì vậy, mẹ không nên cho bé ăn quá nhiều trong cùng một bữa.
[inline_article id=241701]
6. Cách áp dụng bé ăn dặm tự chỉ huy hiệu quả
Làm thế nào để khuyến khích con trong những bước khởi đầu ăn dặm bé chỉ huy? Mẹ thử tham khảo hương dẫn ăn dặm bé chỉ huy dưới đây nhé:
- Chuẩn bị đầy đủ ghế ăn, yếm lớn, và các dụng cụ dành cho bé.’
- Không cho bé ăn một mình mà không có sự giám sát của cha mẹ, hay người chăm sóc.
- Hãy bắt đầu với những loại thực phẩm có kích cỡ vừa tay bé. Sau đó, giảm kích thước một chút để hỗ trợ bé luyện tập tốt kỹ năng cầm, nắm.
- Mẹ có thể cùng bé bắt đầu với những món ăn cho người lớn trong gia đình như rau luộc, cơm hay cà chua.
- Trải nghiệm của bé với phương pháp là quan trọng. Nên mẹ hãy chịu khó dọn dẹp nếu con lỡ vung tay ném đồ ăn.
>> Mẹ xem thêm Những nguyên tắc giúp mẹ cho bé ăn dặm BLW hiệu quả
7. Gợi ý món ăn dành cho phương pháp ăn dặm bé chỉ huy
Tương tự như phương pháp ăn dặm kiểu Nhật, mẹ có thể khởi đầu bằng những món ăn mềm, có kích thước vừa phải để bé có thể làm quen tốt hơn. Một vài gợi ý cho mẹ:
- Bơ.
- Táo.
- Chuối.
- Khoai lang.
- Lòng đỏ trứng.
- Thịt, cá, gà mềm.
- Các loại bánh mì.
- Nui để nguyên miếng.
- Cơm hay các loại hạt.
- Mì sợi đã được cắt ngắn.
- Rau có lá xanh thẫm như cải bó xôi.
- Bơ đậu phộng (chọn loại không có muối).
Tóm lại, với phương pháp ăn dặm tự chỉ huy cũng cần được áp dụng với các phương pháp ăn dặm khác. Có thể là phương pháp truyền thống hoặc ăn dặm kiểu Nhật.
Bằng cách kết hợp đa dạng phương pháp, cha mẹ không phải lo lắng việc bé thiếu dinh dưỡng hoặc con chỉ biết ăn bằng tay mà không biết sử dụng thìa, nĩa, muỗng,..
