Tên beta-carotene bắt nguồn từ chữ “beta” trong tiếng Hy Lạp và “carota” trong tiếng Latinh (cà rốt). Đây là sắc tố đỏ cam được tìm thấy chủ yếu trong rau quả và trái cây, đặc biệt là cà rốt. Vào năm 1831, Wachenroder đã kết tinh beta-carotene từ rễ cây cà rốt và đặt tên là “caroten”.
Hãy cùng tìm hiểu beta-carotene là gì, vai trò của beta-carotene với phụ nữ mang thai để bạn biết bổ sung chất này sao cho hiệu quả nhé.
Beta-carotene là gì?
Beta-carotene là tiền chất của vitamin A (retinol). Chất này khi đi vào cơ thể con người sẽ chuyển hóa thành vitamin A rất cần thiết cho da, mắt và hệ miễn dịch.
Bạn có thể hấp thụ beta-carotene (tiền chất của vitamin A) từ nguồn thực phẩm hàng ngày hoặc viên uống bổ sung.
Quá trình chuyển đổi của beta-carotene thành vitamin A trong chế độ ăn uống không hoàn hảo. Để đáp ứng nhu cầu retinol hàng ngày, phụ nữ mang thai cần ít nhất gấp 6 lần lượng beta-carotene trong chế độ ăn uống.
Theo Viện Linus Pauling, hoạt động vitamin A của beta-carotene từ viên uống bổ sung cao hơn nhiều so với beta-carotene từ thực phẩm. Với 2 mcg (*) beta-carotene trong viên uống bổ sung có thể chuyển đổi tương ứng với 1 mcg vitamin A trong cơ thể bạn.
(*) 1 mcg (microgram) = 0.001 mg (milligram)
Vai trò của beta-carotene với phụ nữ mang thai
Để hiểu thêm beta-carotene là gì và tại sao lại quan trọng với phụ nữ mang thai, bạn hãy tìm hiểu những tác dụng của beta-carotene dưới đây.
1. Giúp ngừa bệnh ung thư và bệnh tim
Beta-carotene là gì? Đây là một chất chống oxy hóa giúp ức chế quá trình oxy hóa của các phân tử khác và bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do.
Các gốc tự do làm hỏng tế bào thông qua quá trình oxy hóa và có thể gây ra một số bệnh mãn tính như ung thư và bệnh tim.
Bổ sung beta-carotene hàng ngày với liều lượng phù hợp có thể giúp giảm nguy cơ mắc những bệnh này.
2. Bảo vệ phổi khỏe mạnh
Bộ Y tế và Tạp chí Y khoa Anh quốc đã công bố một báo cáo vào tháng 3 năm 2006 cho thấy nồng độ beta carotene trong máu cao bù đắp cho một số tổn thương phổi do các gốc tự do gây ra.
3. Beta-carotene là gì? Một chất giúp tăng cường thị giác
Một số nghiên cứu chỉ ra rằng beta-carotene có khả năng làm tăng cường thị giác, giúp võng mạc nhận được các hình ảnh trong điều kiện thiếu sáng và làm chậm sự tiến triển của bệnh thoái hóa điểm vàng, qua đó làm giảm nguy cơ mù lòa.
4. Có vai trò như vitamin A
Beta-carotene là gì? Như đã đề cập ở trên, beta-carotene là tiền chất của vitamin A nên sẽ mang đầy đủ vai trò của vitamin A như:
- Tham gia vào chức năng thị giác
- Duy trì cấu trúc bình thường của da và niêm mạc
- Giúp ngăn chặn sự phát triển của các gốc tự do, từ đó chống ung thư
- Tạo máu. Thiếu vitamin A có liên quan chặt chẽ đến thiếu máu do thiếu sắt
- Làm tăng cường hệ miễn dịch nên tăng cường khả năng chống chịu bệnh tật
5. Beta-carotene là gì? Vai trò của beta-carotene với bà bầu
Beta-carotene rất quan trọng với phụ nữ mang thai vì nhu cầu phát triển nhanh của bào thai và sự gia tăng về thể tích máu trong giai đoạn này.
Beta-carotene khi đi vào cơ thể con người chuyển hóa thành vitamin A với những vai trò dưới đây:
Đóng vai trò thiết yếu với sự phát triển phôi thai của bé: Vitamin A giúp thai nhi phát triển tim, phổi, thận, mắt, xương cũng như hệ tuần hoàn, hô hấp và hệ thần kinh trung ương.
Đặc biệt cần thiết cho phụ nữ sắp sinh: Vitamin A hỗ trợ phục hồi mô sau sinh, duy trì thị lực, chống lại bệnh nhiễm trùng, làm tăng cường hệ miễn dịch và giúp chuyển hóa chất béo.
Hàm lượng beta-carotene cần bổ sung hàng ngày
Theo Viện Y tế Quốc gia, phụ nữ mang thai từ 18 tuổi cần 750 mcg vitamin A mỗi ngày, trong khi phụ nữ mang thai từ 19 tuổi trở lên cần 770 mcg.
Như đã đề cập, bổ sung 6 lần lượng beta-carotene trong chế độ ăn uống mới bằng 1 lượng vitamin A cần thiết cho phụ nữ mang thai trong 1 ngày.
Do đó, để bổ sung beta-carotene đáp ứng đủ nhu cầu vitamin A khuyến nghị, bạn nên nhân những con số trên với 6 nếu muốn lấy nguồn beta-carotene từ thực phẩm.
Thật ra, nhận được đủ hàm lượng beta-carotene trong thực phẩm rất khó. Vì thế, bác sĩ thường chỉ định phụ nữ mang thai dùng thêm viên uống bổ sung nhưng bạn cần tuân thủ uống theo đúng liều lượng.
Những thực phẩm giàu beta-carotene
Tìm hiểu beta-carotene là gì mà bỏ qua thực phẩm giàu beta-carotene thì quả là thiếu sót lớn. Những thực phẩm này bao gồm:
Các loại trái cây: Quả mơ, mận Hà Nội, quả bưởi…
Các loại rau củ: Măng tây, bông cải xanh, cà rốt, cải thảo, cải xoăn, bí đỏ, rau chân vịt, khoai lang, hành tây, lá hẹ, khoai lang…
Các loại thảo mộc và gia vị: Lá bồ công anh, rau kinh giới, mùi tây, sốt cà chua, bột ớt…
Những thực phẩm trên đều an toàn cho phụ nữ mang thai để sử dụng. Song bạn nên cân bằng chế độ dinh dưỡng và không dùng quá liều lượng nhằm tránh tác dụng phụ.
[inline_article id=246927]
Có nên dùng thực phẩm bổ sung beta-carotene?
Như đã giải thích trong phần beta-carotene là gì, hàm lượng beta-carotene chuyển hóa thành vitamin A bằng chế độ ăn là rất thấp.
Do đó, phụ nữ mang thai bị thiếu hụt vitamin A trong chế độ ăn uống hàng ngày thường được bác sĩ chỉ định dùng thực phẩm bổ sung beta-carotene. Bởi dạng beta-carotene được chứng minh là an toàn để bổ sung cho cơ thể hơn là dưới dạng vitamin A.
Beta-carotene an toàn với thai kỳ vì không gây ra các tác dụng phụ cụ thể, ngay cả với liều lượng bổ sung lớn 20-30mg/ngày.
Trong khi đó, nếu bạn tiêu thụ quá nhiều vitamin A có thể gây ra ngộ độc như rối loạn chức năng gan, rối loạn thần kinh, giảm mật độ khoáng xương và làm tăng dị tật bẩm sinh ở thai nhi.
Hơn nữa, sự chuyển đổi của beta-carotene thành vitamin A giảm khi cơ thể bạn dự trữ đầy đủ vitamin A. Điều này làm cho lượng beta-carotene dư thừa không trở nên độc hại.
Beta-carotene không có sẵn dưới dạng một chất bổ sung duy nhất mà thường là thành phần của viên uống bổ sung vitamin tổng hợp và khoáng chất.
Bà bầu nên dùng viên uống bổ sung vitamin tổng hợp nào có chứa beta-carotene? Bạn hãy chọn thực phẩm bảo vệ sức khỏe thuộc công ty dược phẩm có uy tín sản xuất, đồng thời là sản phẩm được bác sĩ và nhiều người tiêu dùng tin tưởng, được phân phối tại các tiệm thuốc cả nước.
Các sản phẩm bổ sung beta-carotene có chứa hàm lượng trong ngưỡng an toàn so với liều khuyến cáo cho phụ nữ mang thai.
Vì vậy, nếu bạn đã bổ sung beta-carotene trong viên uống thì không cần bổ sung thêm viên vitamin A nữa. Ngoài ra, bạn có thể dùng thêm thực phẩm giàu beta-carotene trong chế độ ăn hàng ngày.
Lưu ý khi bổ sung beta-carotene
Tuy beta-carotene tốt cho phụ nữ mang thai nhưng bạn cần lưu ý nếu bổ sung quá nhiều chất này có thể gây ra chứng bệnh caroten, một tình trạng lành tính dẫn đến vàng da tạm thời.
Cũng cần lưu ý rằng liều lượng cao của chất chống oxy hóa ở dạng bổ sung có thể làm cản trở sự hấp thụ các chất dinh dưỡng quan trọng khác và làm ảnh hưởng tiêu cực đến hệ thống phòng thủ tự nhiên của cơ thể.
Phụ nữ mang thai chỉ nên dùng đúng liều lượng beta-carotene khuyến nghị hàng ngày, đồng thời bổ sung cân bằng các dưỡng chất khác theo lời khuyên từ bác sĩ để có thai kỳ khỏe mạnh.
>> Bạn có thể tìm hiểu thêm: Thai nhi dị tật do bầu bổ sung vitamin A sai cách
Những thông tin trên đây đã giúp bạn biết được beta-carotene là gì và tại sao beta-carotene lại quan trọng với phụ nữ mang thai. Tuy nhiên, bạn vẫn cần phải duy trì bổ sung beta-carotene ngay cả sau khi sinh để đảm bảo cơ thể khỏe mạnh và có đủ sữa dinh dưỡng cho con bú, nhằm hạn chế bé bị thiếu hụt vitamin A.
Tuyết Lan
