Theo thống kê trên 80% các trường hợp giãn tĩnh mạch thừng tinh xảy ra ở bên trái. Đây cũng là bệnh lý chiếm 8-16% nam giới và khoảng 20-40% ở bệnh nhân nam vô sinh. Nếu không phát sớm và điều trị bị giãn tĩnh mạch tinh hoàn là nguyên nhân gián tiếp gây giảm chất lượng tinh trùng dù cho không phải mọi trường hợp giãn tĩnh mạch tinh hoàn đều gây hiếm muộn.
Nguyên nhân giãn tĩnh mạch thừng tinh
Giãn mạch thừng tình là là tình trạng giãn to, dài ra và ngoằn ngoèo bất thường các tĩnh mạch nằm trong mạng tĩnh mạch thừng tinh phía trên tinh hoàn.
Nguyên nhân là do máu của các tĩnh mạch này chảy ngược về chỗ thấp (thay vì về tim). Lý do là các van bên trong tĩnh mạch bị hư hoặc do các tĩnh mạch tinh bị chèn ép bởi các tác nhân khác trên đường đi.
Ngoài ra cũng có thể do bị tổn thương bởi nhiệt độ ở vùng bìu tăng cao. Cũng không loại trừ khả năng nam giới bị bẩm sinh. Hầu hết bệnh được phát hiện khi đã trưởng thành.
Tần suất và mức độ trầm trọng thay đổi tuỳ độ tuổi và giai đoạn phát triển của bệnh. Tuy nhiên, bệnh nếu không được điều trị có thể gây nên những biến chứng, thậm chí là vô sinh. Với những cặp vợ chồng đang mong có con càn cần chú ý vấn đề này.
Triệu chứng của giãn mạch thừng tinh thường gặp
Hầu hết các trường hộ bị giãn tĩnh mạch thừng tinh đều không có triệu chứng nào. Chỉ là thỉnh thoảng có cảm giác đau nhẹ hay nặng ở vùng bìu. Cũng có một số trường hợp đau nhiều hơn vào chiều tối, sau khi đứng lâu, ngồi nhiều hay làm việc nặng. Nếu tĩnh mạch thừng tinh giãn lớn, cũng dễ dàng nhìn thấy khối phồng ở góc trên bìu do tĩnh mạch giãn to nổi ngay dưới da.
Nếu quá đau có thể nằm ngửa sẽ thấy đỡ. Càng có tuổi bệnh càng có những biểu hiện rõ rệt. Ở người trẻ tuổi, bệnh nhân đến khám chủ yếu vì đau tức, khó chịu ở vùng bìu hoặc vì thấy bìu to hoặc thậm chí nhìn thấy các mạch máu ở bìu giãn to hằn lên dưới da chứ hiếm khi nghĩ đến bệnh giãn tĩnh mạch thừng tinh.
Giãn tĩnh mạch thừng tinh có nguy hiểm không?
Chắc chắn bệnh sẽ gây ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày của nam giới. Thậm chí nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời còn có thể là nguyên nhân gây ra vô sinh ở nam giới. Hậu quả của giãn tĩnh mạch thừng tinh sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến số lượng và chất lượng tinh trùng của nam giới.Cụ thể là số lượng tinh trùng giảm, chất lượng cũng giảm sút…
Giãn mạch tinh hoàn có thể gây gây ra:
- Teo tinh hoàn: Có cảm giác nhỏ và mềm hơn, do các van không hoạt động tốt nên máu không dồn vào các tĩnh mạch, kết quả là tăng áp lực ở các tĩnh mạch và bị nhiễm độc tố của máu ứ đọng.
- Vô sinh: Khi dòng máu tĩnh mạch bị nghẽn tắc thì sự cố giãn tĩnh mạch có thể làm cho nhiệt độ tăng và ảnh hưởng đến sự tạo thành cũng như sự di chuyển của tinh trùng.
Khi nào cần đến gặp bác sĩ?
Như đã nói, giãn tĩnh mạch thừng tinh đôi khi điều trị bằng phẫu thuật không phải là lựa chọn sáng suốt. Bởi các chuyên gia cuxnh nhận định rằng không phải tất cả bệnh nhân đều cần phải phẫu thuật, thậm chí, trong trường hợp tĩnh mạch thừng tinh không giãn to hơn và không gây khó chịu thì có thể không cần điều trị.
Ngược lại khi bệnh tiến triển nhanh và gây đau đớn kéo dài, bệnh nhân sẽ buộc phải thực hiện phẫu thuật (cột tĩnh mạch thừng tinh giãn) để cột các tĩnh mạch giãn chung quanh tinh hoàn.
Hiện nay, phương pháp phẫu thuật vi phẫu (mổ bằng kính hiển vi) được xem là tiêu chuẩn vàng vì hiệu quả cao, ít biến chứng. Sau phẫu thuật, khoảng 60 – 80% bệnh nhân có số lượng và chất lượng tinh trùng cải thiện đáng kể.
Một số trường hợp cần đến gặp bác sĩ:
- Giãn tĩnh mạch tinh lớn gây khó chịu, gây đau tức bìu kéo dài, ảnh hưởng đến sinh hoạt và cản trở trong sinh hoạt.
- Tinh hoàn bị ảnh hưởng, giảm thể tích, sờ sẽ thấy tinh hoàn bên đó mềm hơn và nhỏ hơn.
- Thể tích tinh hoàn nhỏ hơn 3ml
- Làm ảnh hưởng tới tinh dịch đồ, thay đổi tinh dịch đồ ở người trưởng thành trên 18 tuổi
Giãn tĩnh mạch thừng tinh nên kiêng gì?
Cùng với phác đồ điều trị, bác sĩ có thể đưa ra một số khuyến cáo để cải thiện tình hình sức khỏe của nam giới:
- Kiêng rượu bia, hút thuốc lá và các đồ uống có ga, đồ ngọt…thức ăn cay nóng, chiên xào nhiều dầu mỡ.
- Không mặc quần áo quá chật, bó sát, vải quần có chất liệu giữ nhiệt (nilon, tối màu…).
- Tuyệt đối không tắm nước nóng vì có thể làm giãn thành mạch.
- Hạn chế tập luyện các môn thể thao có cường độ mạnh như chạy điền kinh, chơi bóng đá.
Ngoài ra, cần bổ sung dinh dưỡng qua chế độ ăn khoa học hàng ngày như ăn các thức ăn chứa nhiều chất xơ, vitamin C,E, trái cây họ cam quýt. Tập luyện thể dục thể thao đều đặn (đi bộ, bơi lội, tập dưỡng sinh, yoga…).
[inline_article id=161075]
Ngay khi nhận thấy triệu chứng giãn mạch thừng tinh như đau ở vùng tinh hoàn, cảm giác nặng nề ở tinh hoàn, sờ vào gốc dương vật thấy có những búi giống như sợi mì, một bên tinh hoàn (thường là bên trái) nhỏ hơn bên phải đấng mày râu cần đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa để được các bác sĩ thăm khám và điều trị.