Category: Chăm sóc mẹ bầu

Nên và không nên dùng những thực phẩm gì khi mang thai là một trong những mối quan tâm hàng đầu của các mẹ. Không phải loại thức ăn tốt cho sức khỏe nào cũng phù hợp với phụ nữ mang thai. Cùng lắng nghe chia sẻ và tham khảo thêm kinh nghiệm lựa chọn thực phẩm của những chị em đã từng “bầu bì” rồi nhé:

Chị D (nhân viên Marketing) chia sẻ “ Theo kinh nghiệm của mình, khi mang thai, các bạn không nên ăn nhiều vi cá mập, cá ngừ, cá thu…Vì trong thịt các loại cá này có chứa hàm lượng thủy ngân cao, rất nguy hiểm cho sự phát triển của thai nhi. Còn cá đóng hộp thì có nhiều chất bảo quản và nhiều muối, hóa chất có thể làm tăng huyết áp ảnh hưởng đến khả năng giữ nước của phụ nữ mang thai.”

Còn theo chị Tr (40 tuổi, nhân viên kinh doanh) thì các bà bầu không nên ăn trứng sống hay trứng còn lòng đào vì trứng sống có thể chứa vi khuẩn Salmonell sẽ gây triệu chứng chuột rút, buồn nôn. Chị Tr nói thêm “ Bà bầu cũng không nên ăn thức ăn cay chua hay nước giải khát có ga. Vì ăn cay chua nhiều sẽ khiến bà bầu dễ bị táo bón, thai nhi sau khi sinh dễ mắc bệnh mẩn ngứa. Nước ngọt sẽ làm bà bầu đau đầu, tim đập nhanh hơn…”

Cô nhân viên tổng hợp xinh xắn của một công ty nhà nước vui vẻ nói “ Riêng H thì trong suốt quá trình mang thai, H cũng không ăn quá mặn vì sợ bị tăng huyết áp đột ngột sẽ dẫn đến nhiễm độc thai nghén. Mẹ H cũng hay nhắc phải “ăn chín, uống sôi” để tránh nguy cơ nhiễm giun sán.”

Ngoài những món ăn trên, các mẹ cũng cần lưu ý một số thực phẩm tưởng chừng vô hại nhưng lại có hại trong thai kỳ như khoai tây để lâu ngày, nước ép trái cây tổng hợp. Bạn C (nhân viên kế toán) chia sẻ “ Trong khoai tây có kiềm sinh vật, càng để lâu hàm lượng kiềm này càng lớn và ảnh hưởng tới phát triển bình thường của thai nhi. Còn nước ép trái cây đóng hộp có thể chứa coli, có khả năng gây sảy thai. Vì vậy cách tốt nhất là bà bầu nên tự làm nước ép trái cây để uống.”

Bên cạnh đó để có một chế độ ăn uống lành mạnh và tốt cho sức khỏe của thai nhi, mẹ cũng nên tham khảo lời khuyên trực tiếp của bác sĩ và tư vấn của các chuyên gia dinh dưỡng để phù hợp với thể chất và tình trạng sức khỏe của từng người.

Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng khi mang thai

Hầu như tất cả phụ nữ mang thai đều cần thêm chất đạm, vitamin, khoáng chất như axit folic và sắt, cùng nhiều calorie để cung cấp năng lượng. Nếu trước đây bạn duy trì một chế độ ăn nghèo nàn, nên chuyển ngay sang bữa ăn giàu dinh dưỡng. Đó là cách tốt nhất bạn có thể làm vì sức khỏe của con bạn.

Tuy nhiên, ăn tốt hơn không có nghĩa là ăn nhiều. Nếu bắt đầu tăng cân, bạn không cần thêm calorie trong 3 tháng đầu. 3 tháng sau cần thêm khoảng 300 calories một ngày. Khoảng 450 calories một ngày cho 3 tháng cuối.

Nếu bị dư cân hoặc nhẹ cân, bạn sẽ cần thêm hoặc ít hơn thế này. Bạn có thể cân đối dựa theo trọng lượng mong muốn.

Bỏ qua các món sushi, rượu và phô mai mềm

Khi mang thai, bạn nên tránh dùng hải sản sống, sữa không tiệt trùng và phô mai mềm làm từ sữa không tiệt trùng, đặc biệt là các loại thịt và gia cầm chưa qua nấu chín. Tất cả đều có thể là nguồn chứa vi khuẩn gây nguy hiểm đến bạn và bé yêu.

Tìm hiểu về cách phòng tránh nhiễm khuẩn Listeria, một loại bệnh lây qua đường ăn uống đặc biệt nguy hiểm trong khi mang thai.

Hầu như tất cả loại cá đều chứa một lượng nhỏ metyl thủy ngân. Kim loại này nếu dùng với liều lượng cao sẽ gây tác hại đến quá trình phát triển não của thai nhi. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo khi mang thai, bạn nên giới hạn lượng tiêu thụ cá vào khoảng 350 gram một tuần, cho 2 phần ăn.

Bên cạnh đó, bạn cũng nên từ bỏ các buổi tiệc cocktail sau giờ làm. Uống rượu khi mang thai có thể gây ra các khuyết tật về thể chất, rối loạn khả năng nhận thức và các vấn đề về cảm xúc của trẻ. Nên nhiều chuyên gia khuyên rằng bạn nên bỏ rượu trong suốt giai đoạn mang thai.

Bạn cũng có thể cân nhắc việc bỏ qua thức uống chứa caffeine. Điều này có thể khó khăn trong 3 tháng đầu tiên của thai kỳ nếu bạn có thói quen dùng cà phê hay các thức uống chứa caffeine mỗi ngày. Bạn nên giảm từ từ để tránh tác dụng phụ như nhức đầu, chóng mặt.

Một vài nghiên cứu cho biết phụ nữ dùng khoảng 200 hay hơn 200 mg caffeine mỗi ngày có nguy cơ sẩy thai cao gấp đôi phụ nữ không dùng caffeine. Một lượng lớn caffeine có thể khiến trẻ sinh ra bị nhẹ cân hơn một chút, thậm chí thai bị chết lưu.

Ngoài cà phê, caffeine còn tìm thấy trong trà, cola, các thức uống có ga khác, cacao, và chocolate.

Tốt hơn hết là nên thay thế các món thiếu dinh dưỡng khi mang thai bằng các lựa chọn tốt cho sức khỏe hơn như sữa không béo, nước ép trái cây 100%, nước cam, chanh vắt. Một ly sữa nóng thơm ngon có thể thay cho một ly latte vào buổi sáng.

Không ăn kiêng khi mang thai

Ăn kiêng trong giai đoạn mang thai vốn là nguy cơ tiềm ẩn với bạn và con. Nhiều chế độ ăn giảm cân không những có thể khiến bạn giảm calorie mà còn giảm cả sắt, axit folic, các loại vitamin và khoáng chất quan trọng khác.

Tăng cân là một trong những dấu hiệu tích cực của một sản phụ khỏe mạnh. Phụ nữ ăn uống tốt và tăng cân vừa đủ có khả năng sinh em bé khỏe mạnh.

Nếu bạn dùng thực phẩm tươi ngon và đang dần tăng lên vài kg, bạn cũng cứ thư giãn và yên tâm vì đây là điều bình thường, cần thiết cho sự phát triển khỏe mạnh của bé.

Nếu sự thèm ngọt và chất béo của bạn khi mang thai quá mãnh liệt, cứ tự nhiên mà thưởng thức ở mức vừa phải. Nghĩ về em bé đang lớn lên trong bụng và những dưỡng chất mà bé cần. Vì bé, bạn cần cố gắng kiềm chế sự thèm ăn của mình. Nếu bạn bị tiểu đường loại 1 hay loại 2 trong khi mang thai, nên theo chế độ ăn kiêng của bác sĩ.

Dưới đây là 6 cách để kiểm soát cảm giác thèm ăn vặt khi mang thai

Ăn sáng mỗi ngày: Nếu bắt đầu bằng một ngày đầy đủ chất dinh dưỡng, bạn sẽ ít ăn vặt vào giữa buổi sáng. Sự kết hợp tuyệt vời đó là một quả trứng luộc, một quả cam, nửa cái bánh muffin và một ly sữa ít chất béo.

Tập thể dục thường xuyên: Tích cực hoạt động khi mang thai là cách để kiềm chế cơn đói và đánh lạc hướng bạn khỏi cơn thèm ăn. Tập thể dục thường xuyên như đi bộ hàng ngày cũng là một cách giữ gìn phù hợp.

Tránh ăn vặt: Lên kế hoạch cho những món snack tốt cho sức khỏe, ăn khi bạn đi làm về hoặc trước khi tan sở. Nếu về nhà trong khi bụng đang đói mà không nghĩ được sẽ ăn món gì, bạn sẽ ăn những thứ mà mình không cần.

Tìm sự hỗ trợ tinh thần: Những thay đổi về hormone trong quá trình mang thai có thể làm bạn dễ bị xáo trộn tâm lý. Có thể bạn sẽ ăn trong khi thứ thật sự bạn cần là tìm một người để nói chuyện.

Thử những món ăn nhẹ: Thử một muỗng kem còn hơn dùng cả ly hoặc bạn chỉ nên ăn một góc chocolate thay vì ăn cả thanh chocolate.

Khi mang thai có nên ăn nhiều gấp đôi bình thường?

Thỉnh thoảng bạn có thể không cầm lòng được và ăn nhiều gấp đôi bình thường, tuy vậy đó không phải là điều bác sĩ yêu cầu.

Cơ thể bạn trở nên hiệu quả hơn khi mang thai và có thể hấp thu nhiều dưỡng chất hơn khi ăn. Vì vậy, tiêu thụ lượng thức ăn gấp đôi cũng không nhân đôi xác suất sinh ra một em bé khỏe mạnh mà còn dễ khiến bạn thừa cân, dẫn đến nguy cơ về các biến chứng trong thai kỳ.

Nếu bạn có cân nặng hợp lý, không cần bổ sung thêm calorie trong ba tháng đầu của thai kỳ. Bạn nên bổ sung thêm 300 calories mỗi ngày trong ba tháng tiếp theo và 450 calories trong ba tháng cuối. Nếu bạn đang thừa cân hoặc thiếu cân, có thể tăng giảm lượng calorie bổ sung tùy theo thể trạng.

Chỉ cần vài ly sữa ít béo và một ít hạt hướng dương hay một cái sandwich kẹp cá ngừ mỗi ngày là đủ để bổ sung thêm calorie cho ba tháng cuối của thai kỳ.

Hấp thu đủ dinh dưỡng khi mang thai mà không phải ăn thêm nhiều calorie

Sau đây là một số lời khuyên để tăng tối đa dinh dưỡng khi mang thai:

• Lên kế hoạch ăn cho các bữa ăn chính và ăn vặt dựa trên yêu cầu dinh dưỡng khi mang thai.
• Để đáp ứng đủ nhu cầu hàng ngày về chất đạm, calorie, carbohydrate, chất béo có lợi, các vitamin và chất khoáng thiết yếu, hãy ăn nhiều loại thức ăn. Thậm chí trong cùng nhóm thức ăn (như rau củ) cũng phải chọn các loại có màu sắc, tính chất khác nhau.
• Cố gắng ăn thật ít các loại thức ăn phụ chứa nhiều calorie nhưng lại ít dưỡng chất như nước uống có đường, thức ăn chiên xào, thức ăn chứa nhiều đường và chất béo. Chọn các loại thức ăn và đồ ăn vặt có nhiều dưỡng chất và ít calorie.
• Bổ sung vài loại thực phẩm giàu dinh dưỡng như sữa chua, trứng luộc, hoa quả tươi vào thực đơn hàng ngày là một cách hiệu quả để cung cấp calorie có lợi cho sức khỏe.
• Chọn các loại thức ăn ở trạng thái tự nhiên nhất có thể. Chẳng hạn, ăn bánh mì làm từ ngũ cốc nguyên hạt hoặc gạo lứt thay vì bánh mì trắng hoặc gạo trắng, ăn trái cây tươi hoặc đông lạnh thay vì trái cây đóng hộp.
• Mỡ, dầu và chất ngọt không được ăn chung. Nhớ chọn các loại chất béo có lợi cho sức khỏe.

Thức ăn được phân chia giữa mẹ và con như thế nào?

Các bác sĩ vẫn chưa thể xác định chính xác cách mà bạn và thai nhi phân chia dưỡng chất. Dinh dưỡng cho bé được lấy từ chế độ ăn uống của bạn cùng với các chất dinh dưỡng hiện đang được lưu giữ trong xương và mô của bạn.

Trước đây, người ta cho rằng bào thai đang phát triển là một “vật ký sinh hoàn hảo”. Nghĩa là nó lấy tất cả chất dinh dưỡng cần thiết cho bản thân từ người mẹ cho dù người mẹ ăn gì cũng không quan trọng. Theo quan niệm này, nếu chế độ ăn uống của bạn thiếu một vi chất nào đó như canxi chẳng hạn,  bào thai sẽ không bị ảnh hưởng vì nó có thể lấy canxi dự trữ từ xương và răng của mẹ.

Ngày nay các chuyên gia tin rằng nếu chế độ dinh dưỡng khi mang thai không đầy đủ, em bé sẽ bị ảnh hưởng. Thiếu dưỡng chất trong thai kỳ được cho là có ảnh hưởng suốt đời đối với sức khỏe của bé.

Tóm lại: Sức khỏe của bé có liên quan trực tiếp tới những gì bạn ăn trước và trong thai kỳ. Vì vậy chế độ dinh dưỡng khi mang thai rất quan trọng. Khi cơn thèm ăn chiếm lĩnh bạn, hãy nhớ rằng bạn đang ăn cho một em bé chứ không phải một người trưởng thành. Hãy chọn chất lượng thay vì số lượng!

Những lo ngại về việc dùng caffeine khi mang thai

Theo một nghiên cứu được công bố rộng rãi vào năm 2008, phụ nữ dùng hơn 200 mg caffeine mỗi ngày có nguy cơ sẩy thai gấp 2 lần phụ nữ không dùng caffeine. Tuy nhiên, không phải tất cả các nghiên cứu đều chỉ ra mối liên hệ giữa việc dùng caffeine và nguy cơ sẩy thai.

Một nghiên cứu ở Đan Mạch chỉ ra rằng phụ nữ uống hơn 8 cốc cà phê mỗi ngày trong khi mang thai sẽ có nguy cơ bị phôi thai chết cao gấp 2 lần phụ nữ không dùng cà phê.

Nghiên cứu khác cũng cho thấy những trẻ sơ sinh có mẹ dùng hơn 500 mg caffeine mỗi ngày khi mang thai sẽ có nhịp tim, nhịp thở nhanh hơn và thường hay bị giật mình trong những ngày đầu tiên sau khi chào đời.

Một số nghiên cứu cũng cho thấy mối liên hệ giữa lượng tiêu thụ caffeine của mẹ khi mang thai với tỉ lệ nhẹ cân của trẻ sơ sinh, nhưng một số nghiên cứu khác thì không, cũng như chưa có mối liên hệ nào từ việc tiêu thụ một lượng caffeine nhất định khi mang thai sẽ dẫn đến khả năng sinh non.

Và cũng chưa có chỉ dẫn nào cho thấy việc dùng caffeine khi mang thai sẽ dẫn đến nguy cơ tăng huyết áp trong thời kỳ thai nghén và chứng tiền sản giật.

Tuy nhiên, có một điều chắc chắn rằng: Bạn sẽ cảm thấy khỏe hơn khi mang thai nếu không dùng quá nhiều lượng caffeine!

Vì caffeine là chất kích thích nên sẽ làm tăng nhịp tim, ngoài ra còn gây cảm giác bồn chồn và chứng mất ngủ. Caffeine cũng là nguyên nhân dẫn đến chứng ợ nóng khi kích thích sự bài tiết axít của dạ dày.

Những ảnh hưởng này có thể dễ dàng gặp phải hơn trong quá trình mang thai. Đó là vì sự suy giảm khả năng của cơ thể trong việc giảm lưu lượng caffeine khiến cho lượng caffeine trong mạch máu tăng lên. Trong suốt quý hai của thai kỳ, lượng thời gian tiêu biến caffeine trong cơ thể mất gấp 2 lần so với khi không mang thai và nhiều gấp 3 lần trong quý ba của thai kỳ.

Tình trạng này sẽ ảnh hưởng đến lượng caffeine xâm nhập qua dạ con và tiếp xúc với thai nhi trong khi bé chưa thể xử lý chất kích thích này. Điều này cũng đúng với trẻ em mới sinh vì vậy bạn cần hạn chế lượng caffeine khi cho con bú, nhất là trong vài tháng đầu.

Và cuối cùng, thêm một lý do để bạn không dùng cà phê và trà khi mang thai cho dù có chúng có chứa caffeine hay không vì những loại thức uống này đều chứa chất phenol, hoạt chất ngăn cản cơ thể bạn hấp thụ chất sắt. Đây là một lý do khá quan trọng vì đa số phụ nữ đều bị thiếu máu do thiếu sắt khi mang thai. Nếu bạn có dùng cà phê và trà, hãy uống giữa các bữa ăn để giảm khả năng gây ảnh hưởng việc hấp thụ chất sắt.

Những loại thực phẩm và đồ uống nào chứa chất caffeine?

Dĩ nhiên cà phê là một trong số đó. Lượng caffeine ở mỗi loại cà phê tùy thuộc vào loại hạt, cách rang, pha và cả dung tích của tách cà phê.

Và để kiểm soát lượng caffeine đưa vào cơ thể, bạn cũng cần chú ý đến các nguồn khác như trà, nước uống không cồn, nước uống tăng lực, chocolate và kem cà phê.

Chất caffeine cũng có trong các sản phẩm làm từ thảo mộc hoặc một số loại thuốc không cần kê đơn như thuốc trị nhức đầu, cảm, dị ứng. Bạn hãy đọc nhãn thuốc cẩn thận trước khi dùng nhé.

Mẹo từ bỏ thói quen dùng caffeine khi mang thai

Có thể nụ vị giác sẽ giúp bạn khá nhiều khi từ bỏ thói quen này. Rất nhiều phụ nữ không còn cảm giác thèm cà phê trong quý đầu của thai kỳ khi bị những con nghén hành hạ mỗi sáng.

Nếu bạn là một người nghiện cà phê nặng, việc từ bỏ caffeine sẽ không dễ dàng. Dần dần cai cà phê để giảm nhẹ một vài triệu chứng như nhức đầu, chứng cáu kỉnh, lừ đừ.

Bạn có thể bắt đầu bằng việc pha nhiều sữa và ít cà phê. Ngâm túi trà trong 1 phút thay vì 5 phút cũng giảm được phân nửa lượng caffeine.

Điều cuối cùng: tuy lá thảo mộc thường ít khi chứa chất caffeine, hãy chắc chắn đọc kỹ danh sách các thành phần và tham khảo người bán thảo dược trước khi thử. Một vài loại thảo mộc, phụ gia có thể không an toàn cho thai phụ và một vài loại khác sẽ gây nguy hiểm trong quá trình mang thai.

Lượng caffeine trong một số loại thực phẩm và đồ uống thông thường 

Nếu bạn đang bổ sung canxi hoặc một loại thuốc có chứa canxi, đừng uống hai thứ này khi ăn các loại thực phẩm giàu sắt hoặc uống cùng lúc với viên sắt. Canxi cản trở quá trình hấp thu sắt của cơ thể, vì vậy bạn cũng không nên uống viên sắt cùng với sữa.

Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả của việc bổ sung sắt cho cơ thể

Bạn có thể uống sữa giữa các bữa ăn. Các nguyên tắc này cũng áp dụng với trà và cà phê vì hai chất này chứa các polyphenol ảnh hưởng đến quá trình hấp thu sắt từ viên sắt và thực vật.

[inline_article id=77804]

Để tăng khả năng hấp thu sắt có nguồn gốc phi động vật, bạn nên ăn các loại thực phẩm giàu vitamin C trong thời gian uống viên bổ sung sắt khi mang thai hoặc ăn các loại rau củ giàu sắt. Bạn có thể cung cấp vitamin C cho cơ thể bằng một ly nước ép cam hoặc cà chua, vài quả dâu, ớt chuông xắt lát hoặc nửa quả bưởi.

Ăn thịt và cá cũng giúp bạn cải thiện khả năng hấp thu sắt nguồn gốc thực vật, các nguồn cung cấp sắt có nguồn gốc động vật được cơ thể dễ dàng hấp thu hơn, ví dụ, thịt bò trong món thịt bò xào bông cải sẽ giúp bạn hấp thu được lượng sắt trong bông cải tốt hơn.

Bạn sẽ phải tốn một chút công sức để cải thiện tình trạng thiếu máu do thiếu sắt nhưng yên tâm rằng mẹ thiên nhiên cũng đang giúp bạn một tay. Cụ thể là những người thiếu sắt sẽ hấp thu nhiều sắt từ thực phẩm hơn những người khác.

Uống thuốc bổ sung sắt có tác dụng phụ nào không?

Hàm lượng sắt cao trong thuốc có thể ảnh hưởng đến đường ruột. Tác dụng phụ thường gặp nhất khi uống viên sắt là táo bón. Đây cũng là một vấn đề phổ biến ở nhiều phụ nữ mang thai. Nếu bị táo bón, bạn nên thử uống nước ép mát. Bạn cũng có thể uống các loại thuốc trị táo bón theo đơn của bác sĩ.

Trong thời gian uống viên bổ sung sắt, thai phụ có thể bị ợ nóng, thấy khó chịu ở bụng, buồn nôn, nôn mửa hoặc tiêu chảy, nhưng hiện tượng này ít xảy ra. Lời khuyên cho bạn là thử bổ sung sắt vào các thời điểm khác nhau trong ngày để tìm ra thời điểm thích hợp nhất.

Ví dụ, nếu uống viên sắt khiến bạn bị ợ nóng, đừng nên uống trước khi ngủ. Ngược lại, nếu viên sắt khiến bạn buồn nôn, hãy uống trước khi đi ngủ.

Bạn có thể giảm liều lượng để cơ thể làm quen rồi từ từ tăng dần hoặc thử chia nhỏ lượng sắt cần uống thành nhiều liều để giảm thiểu sự khó chịu. Nếu các phương pháp này đều không hiệu quả, bạn có thể phải tìm cách bổ sung  một phần hoặc toàn bộ lượng sắt cần thiết qua thực phẩm.

Một giải pháp khác là dùng các loại thuốc có hoạt tính chậm hơn. Nếu các tác dụng phụ tiếp tục làm phiền bạn, tốt nhất là nên tham khảo ý kiến bác sĩ.

Bạn cũng đừng lo lắng khi thấy phân có màu sẫm hơn sau khi uống viên bổ sung sắt. Đây là một tác dụng phụ bình thường và vô hại. Tuy nhiên, nếu trong phân có máu bạn cần liên hệ ngay với bác sĩ.

Tinh chỉnh chế độ ăn

Hầu các chế độ dinh dưỡng cho bà bầu đều cần tăng lượng protein, các vitamin và khoáng chất như axit folic và sắt, bổ sung thêm calo. Nếu chế độ ăn của bạn trước đó quá đơn điệu thì bạn cần bắt đầu chuyển sang một chế độ ăn đa dạng, giàu dinh dưỡng hơn. Tuy nhiên, nên hạn chế các thực phẩm chế biến sẵn.

Bên cạnh đó ăn tốt hơn không có nghĩa là ăn nhiều hơn vì dù mang thai nhưng bà bầu chỉ cần khoảng 300 calo mỗi ngày.

Các thực phẩm nên tránh trong chế độ dinh dưỡng cho bà bầu

Hãy tránh xa các loại hải sản sống (chẳng hạn như món gỏi hàu hoặc sushi cuộn gỏi cá hồi), hoặc các loại phô mai mềm, pate, các loại thịt muối, không dùng nhiệt. Tất cả các loại thực phẩm kể trên đều có thể chứa vi khuẩn gây hại cho thai nhi.

Một vài loại cá có chứa hàm lượng thủy ngân cao, một kim loại được cho là gây hại cho não của thai nhi và trẻ nhỏ, như cá mập, cá kiếm, cá thu to, cá vược, cá sushi. Khi ăn cá thai phụ cần nhớ lựa chọn loại cá có chứa hàm lượng thủy ngân thấp hoặc không chứa thủy ngân ( như cá chỉ vàng, cá trích, cá đuối, cá bơn, cá hồi, cá trê) để đảm bảo không đi ngược lại lợi ích của việc ăn cá. 300g/tuần, tương đương với 2 khẩu phần.

Ngoài ra, các loại cốc-tai cũng nên tạm dừng. Uống rượu trong khi mang thai có thể gây ảnh hưởng tới thể lực, trí tuệ và rối loạn cảm xúc ở trẻ nhỏ.

Nên cắt giảm lượng caffein, đặc biệt là trong 3 tháng đầu thai kỳ. Một số nghiên cứu cho thấy uống 4 tách café/ngày có thể dẫn tới sẩy thai, trẻ nhẹ cân và thậm chí là tử vong sau sinh. Nên thay thế các loại đồ uống chứa caffein (cà phê trà, cola, các loại đồ uống có ga, ca cao, sô cô la) bằng sữa rút bớt béo, nước quả nguyên chất hay nước chanh.

Uống vitamin bổ sung dành cho bà bầu

• Trong chế độ dinh dưỡng cho bà bầu, các loại vitamin sẽ giúp đảm bảo cơ thể bạn có đủ dinh dưỡng, giúp trẻ phát triển tối ưu.
• Vitamin bổ sung cần có chứa 600-800 microgam axit folic. Thiếu vitamin B có liên quan với khiếm khuyết ống thần kinh ở thai nhi.
• Ngoài ra là viên sắt hoặc can-xi theo chỉ định của bác sĩ.

Lưu ý là vitamin chỉ có tác dụng củng cố các thành phần dinh dưỡng còn thiếu, nhưng không thay thế cho một chế độ ăn đầy đủ và phong phú. Nên uống vitamin đúng giờ và theo hướng dẫn của bác sĩ bởi uống quá liều cũng gây hại cho thai nhi.

Đừng ăn kiêng khi mang thai

Ăn kiêng trong quá trình mang thai sẽ là rất mạo hiểm và ảnh hưởng không tốt tới sức khỏe của cả mẹ và bé. Vì chế độ ăn này thường gây thiếu sắt, axit folic và một số vitamin và khoáng chất quan trọng khác.

Hãy nhớ, tăng cân là một trong những dấu hiệu quan trọng cho thấy quá trình mang thai tốt đẹp hay không. Những phụ nữ ăn tốt và tăng cân hợp lý sẽ sinh những đứa con khỏe mạnh. Vì thế nên ăn các thực phẩm tươi mới, ít chế biến và luôn hài lòng khi thấy cơ thể mình ngày một lớn hơn.

Tăng cân hợp lý khi mang thai

Khi mang thai bạn chỉ cần tăng 11-15kg nếu thời điểm trước đó có cân nặng hợp lý. Nếu trước khi mang thai, cân nặng không đủ chuẩn thì cần tăng 12,5-18kg. Còn nếu thừa cân thì chỉ cần tăng 7-11kg.

Khi lên cân thì điều quan trọng nhất là tổng số cân bạn lên trong cả thai kỳ. Vì thế, đừng lo lắng nếu tăng cân quá ít trong 3 tháng đầu. Thường tốc độ tăng cân nhanh sẽ rơi vào giai đoạn thứ 2 và nhiều nhất là giai đoạn thứ 3 thai kỳ, bé lúc này cũng lớn nhanh nhất.

Ăn sau mỗi 4 tiếng

Trong chế độ dinh dưỡng cho bà bầu, bạn nên chia nhỏ bữa ăn 5-6 bữa, mỗi bữa chỉ 1/3 khẩu phần, miễn sao bạn cảm thấy mình có thể ăn được. Thậm chí nếu bạn không đói thì cũng nên ăn gì đó sau mỗi 4 tiếng. Nếu buồn nôn, sợ một số thực phẩm nào đó, ợ nóng hoặc khó tiêu thì bạn có thể thử ăn vặt. Các loại thức ăn nhẹ cũng rất tốt nhưng bạn cần lựa chọn chúng một cách khôn ngoan.

Tuyệt đối không bỏ bữa. Vì ngay cả khi bạn không cảm thấy đói, thai nhi cũng cần bổ sung dưỡng chất liên tục.

Giai đoạn đầu thai kỳ (1 – 3 tháng)
Tam cá nguyệt đầu tiên là giai đoạn thai nhi phát trển trong tử cung và dựa vào khung xương chậu của mẹ. Các bà bầu có thể nằm ngủ tùy ý với nhiều tư thế, nằm ngửa hay nằm nghiêng đều được do bào thai còn nhỏ và lực tác động lên cơ thể của mẹ là chưa đáng kể. Tuy nhiên, nếu bà bầu nào có thói quen nằm sấp hoặc ôm gối ngủ thì nên thay đổi bởi đây không phải là tư thế nằm ngủ có lợi cho sức khỏe bà bầu.

Giai đoạn giữa thai kỳ (4 – 7 tháng)
Vào thời kỳ này, các bà bầu cần chú ý bảo vệ phần bụng của mình, tránh tuyệt đối lực tác động từ bên ngoài. Nếu nước ối quá nhiều hoặc mang song thai, bà bầu nên nằm nghiêng sẽ thoải mái hơn và không gây áp lực lên bào thai như các tư thế nằm khác. Còn nếu bà bầu cảm thấy phần chân nặng nề, có thể nằm ngửa và kê chân lên gối mềm cũng là tư thế nằm ngủ có lợi cho sức khỏe bà bầu trong giai đoạn giữa thai kỳ này.

Giai đoạn cuối thai kỳ (8 – 9 tháng)
Trong những tháng cuối của thai kỳ, tử cung thường xoay về phía bên phải, do đó, tư thế nằm ngủ có lợi cho sức khỏe bà bầu tốt nhất trong giai đoạn này là nằm nghiêng về phía bên trái để giảm bớt áp lực cho các động mạch và vùng xương chậu, đồng thời làm tăng quá trình lưu thông máu, cung cấp dưỡng chất cho thai nhi. Nếu hai chân bị phù to hoặc các tĩnh mạch ở chân căng lên, bà bầu có thể vừa nằm nghiêng trái vừa kê cao chân một chút sẽ giúp máu lưu thông, làm chân bớt phù nề.

Ngoài việc chú ý đến tư thế nằm, bà bầu không nên nằm giường cứng, kê đầu quá cao và đắp chăn làm từ sợi nhân tạo, đặc biệt khi ngủ phải có màn. Có như vậy mới tạo ra sự thoải mái cho bà bầu và thai nhi, giúp 2 mẹ con có giấc ngủ ngon, có lợi cho sức khỏe.

Thực tế, những hiểu lầm tai hại về chế độ dinh dưỡng khi mang thai như thế này có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cả mẹ và bé.

1. Ăn nhiều để em bé to, khỏe
Với quan niệm phải “ăn cho hai người” khi mang thai, nên các bà bầu thường cố gắng ăn thật nhiều món ngon, bổ dưỡng để em bé to khỏe. Nhưng trên thực tế, việc ăn quá nhiều trong thời kỳ mang thai có thể dẫn đến béo phì, làm mất đi 9 năm tuổi thọ của người mẹ.

Đồng thời, khi bà bầu nạp vào cơ thể quá nhiều đồ ăn sẽ làm gia tăng các nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, tim, đột quỵ, vô sinh, trầm cảm và một vài dạng ung thư khác.

Ngoài ra, việc thai nhi to quá mức khiến việc sinh nở gặp khó khăn. Vấn đề giảm cân sau sinh cũng rất khó nếu các bà bầu ăn nhiều trong quá trình mang thai

2. Ăn trứng ngỗng để con thông minh

Rất nhiều phụ nữ tin rằng, ăn trứng ngỗng sẽ giúp em bé trong bụng sinh ra thông minh hơn. Bởi vì quan niệm dân gian, trứng ngỗng là món ăn giúp em bé phát triển tốt, đặc biệt là phát triển trí não, khiến bé sau này sinh ra được thông minh, lanh lợi.

Tuy nhiên, chưa hề có một kết luận khoa học nào khẳng định phụ nữ mang thai ăn trứng ngỗng thì con thông minh, hoặc trứng ngỗng tốt cho thai nhi hơn các trứng gia cầm khác. Hơn thế, hàm lượng các vitamin trong trứng ngỗng nhỏ hơn hàm lượng vitamin có trong trứng gà, đặc biệt là vitamin A rất cần cho phụ nữ có thai. Nếu như hàm lượng vitamin A trong trứng ngỗng là 0,33mg%, thì hàm lượng vitamin này trong trứng gà là 0,70mg% trong trứng gà. Tức là hàm lượng vitamin A của trứng ngỗng chỉ bằng một nửa so với trứng gà.

Mặt khác, việc bà bầu bổ sung trứng ngỗng thường xuyên có thể bị bị béo phì và mắc chứng cholesterol máu cao. Bởi vì trứng ngỗng là thực phẩm chứa nhiều cholesterol và giàu lipid là những chất không có lợi cho sức khỏe phụ nữ có thai.

3. Nhịn ăn để không bị nôn
Tình trạng bị nôn ói do ốm nghén nặng khiến nhiều bà bầu rất khó chịu, mệt mỏi. Nhiều người cho rằng, khi nhịn ăn, cơ thể không được nạp thức ăn sẽ không bị nôn ói nữa. Đây là quan niệm sai lầm tai hại của nhiều bà bầu. Vì khi người mẹ không cung cấp đủ nguồn dinh dưỡng khi mang thai thiết yếu sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của bé.

Khi người mẹ ăn uống thường xuyên và đầy đủ thì cho dù có bị ói sau khi ăn, nguồn thức ăn vẫn không đi ra ngoài hết, mà vẫn được cơ thể hấp thu. Do đó người mẹ vẫn cần ăn để thai nhi không bị thiếu chất dinh dưỡng khi mang thai, tuyệt đối không được nhịn ăn vì điều này có thể nguy hiểm cho cả mẹ và bé.

Cách khắc phục tạm thời cho bạn khi nôn ói do nghén nặng là: ăn ít một và chia làm nhiều bữa trong ngày để vẫn cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng khi mang thai cho mẹ và thai nhi.

TT

Khi nào mẹ sẽ bắt đầu nhận ra dấu hiệu của thai máy?
Cảm nhận đầu tiên có thể là trong khoảng tuần 15 đến 21. Thực ra bé đã bắt đầu chuyển động từ tuần thứ 6 hoặc 7 và bạn có lẽ đã nhìn thấy qua hình ảnh siêu âm nhưng những cử động này còn quá yếu ớt để bạn có thể nhận ra. Các bà mẹ sinh con thứ có thể nhận ra những chuyển động nhẹ đầu tiên – còn gọi là “thai máy” – sớm hơn những người mới làm mẹ lần đầu. Lúc mới đầu, có thể bạn sẽ nhầm lẫn giữa chuyện thai máy và cảm giác sôi bụng vì đói. Những phụ nữ gầy thường có xu hướng cảm nhận thai máy sớm hơn.

Ba mẹ nào cũng chờ đợi được nghe thai máy

Những chuyển động đầu tiên sẽ như thế nào?
Các bà mẹ mang thai miêu tả cảm giác này bằng nhiều cách khác nhau như bắp rang nổ, cá quẫy, bươm bướm đập cánh hay một cái vỗ nhẹ. Ban đầu, bạn có thể sẽ nghĩ rằng đó là cảm giác do đầy hơi hoặc đói bụng, nhưng khi bắt đầu cảm nhận chúng thường xuyên hơn, bạn sẽ nhận ra sự khác biệt. Bạn có thể cảm thấy em bé máy khi đang ngồi hoặc nằm yên.

Khi nào nên lo lắng về những cử động của bé?
Mặc dù bé đang chuyển động rất nhiều nhưng chúng vẫn chưa đủ mạnh để bạn có thể cảm thấy một cách rõ rệt. Cho tới giai đoạn giữa của thai kỳ, bạn sẽ bắt đầu cảm nhận thường xuyên những cú quẫy, đạp mạnh hơn của bé. Thai ít cử động có thể là dấu hiệu không lành và bạn cần đến bác sĩ để kiểm tra tình trạng thai nhi. Khi bước vào giai đoạn cuối của thai kỳ, bác sĩ có thể đề nghị bạn đếm số lần máy của bé trong một khoảng thời gian nhất định mỗi ngày.