Chăm sóc mẹ bầu khi mang thai tốt là tiền đề quan trọng để con yêu khỏe mạnh và phát triển khỏe mạnh. Vậy cách nào chăm sóc mẹ bầu hiệu quả? Hãy cùng tìm hiểu “tất tần tật” các bí quyết tại đây.
Nếu bạn đang bổ sung canxi hoặc một loại thuốc có chứa canxi, đừng uống hai thứ này khi ăn các loại thực phẩm giàu sắt hoặc uống cùng lúc với viên sắt. Canxi cản trở quá trình hấp thu sắt của cơ thể, vì vậy bạn cũng không nên uống viên sắt cùng với sữa.
Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả của việc bổ sung sắt cho cơ thể
Bạn có thể uống sữa giữa các bữa ăn. Các nguyên tắc này cũng áp dụng với trà và cà phê vì hai chất này chứa các polyphenol ảnh hưởng đến quá trình hấp thu sắt từ viên sắt và thực vật.
[inline_article id=77804]
Để tăng khả năng hấp thu sắt có nguồn gốc phi động vật, bạn nên ăn các loại thực phẩm giàu vitamin C trong thời gian uống viên bổ sung sắt khi mang thai hoặc ăn các loại rau củ giàu sắt. Bạn có thể cung cấp vitamin C cho cơ thể bằng một ly nước ép cam hoặc cà chua, vài quả dâu, ớt chuông xắt lát hoặc nửa quả bưởi.
Không nên uống viên sắt với sữa vì canxi trong sữa làm giảm khả năng hấp thu sắt
Ăn thịt và cá cũng giúp bạn cải thiện khả năng hấp thu sắt nguồn gốc thực vật, các nguồn cung cấp sắt có nguồn gốc động vật được cơ thể dễ dàng hấp thu hơn, ví dụ, thịt bò trong món thịt bò xào bông cải sẽ giúp bạn hấp thu được lượng sắt trong bông cải tốt hơn.
Bạn sẽ phải tốn một chút công sức để cải thiện tình trạng thiếu máu do thiếu sắt nhưng yên tâm rằng mẹ thiên nhiên cũng đang giúp bạn một tay. Cụ thể là những người thiếu sắt sẽ hấp thu nhiều sắt từ thực phẩm hơn những người khác.
Uống thuốc bổ sung sắt có tác dụng phụ nào không?
Hàm lượng sắt cao trong thuốc có thể ảnh hưởng đến đường ruột. Tác dụng phụ thường gặp nhất khi uống viên sắt là táo bón. Đây cũng là một vấn đề phổ biến ở nhiều phụ nữ mang thai. Nếu bị táo bón, bạn nên thử uống nước ép mát. Bạn cũng có thể uống các loại thuốc trị táo bón theo đơn của bác sĩ.
Trong thời gian uống viên bổ sung sắt, thai phụ có thể bị ợ nóng, thấy khó chịu ở bụng, buồn nôn, nôn mửa hoặc tiêu chảy, nhưng hiện tượng này ít xảy ra. Lời khuyên cho bạn là thử bổ sung sắt vào các thời điểm khác nhau trong ngày để tìm ra thời điểm thích hợp nhất.
Ví dụ, nếu uống viên sắt khiến bạn bị ợ nóng, đừng nên uống trước khi ngủ. Ngược lại, nếu viên sắt khiến bạn buồn nôn, hãy uống trước khi đi ngủ.
Bạn có thể giảm liều lượng để cơ thể làm quen rồi từ từ tăng dần hoặc thử chia nhỏ lượng sắt cần uống thành nhiều liều để giảm thiểu sự khó chịu. Nếu các phương pháp này đều không hiệu quả, bạn có thể phải tìm cách bổ sung một phần hoặc toàn bộ lượng sắt cần thiết qua thực phẩm.
Một giải pháp khác là dùng các loại thuốc có hoạt tính chậm hơn. Nếu các tác dụng phụ tiếp tục làm phiền bạn, tốt nhất là nên tham khảo ý kiến bác sĩ.
Bạn cũng đừng lo lắng khi thấy phân có màu sẫm hơn sau khi uống viên bổ sung sắt. Đây là một tác dụng phụ bình thường và vô hại. Tuy nhiên, nếu trong phân có máu bạn cần liên hệ ngay với bác sĩ.
Hầu các chế độ dinh dưỡng cho bà bầu đều cần tăng lượng protein, các vitamin và khoáng chất như axit folic và sắt, bổ sung thêm calo. Nếu chế độ ăn của bạn trước đó quá đơn điệu thì bạn cần bắt đầu chuyển sang một chế độ ăn đa dạng, giàu dinh dưỡng hơn. Tuy nhiên, nên hạn chế các thực phẩm chế biến sẵn.
Bên cạnh đó ăn tốt hơn không có nghĩa là ăn nhiều hơn vì dù mang thai nhưng bà bầu chỉ cần khoảng 300 calo mỗi ngày.
Các thực phẩm nên tránh trong chế độ dinh dưỡng cho bà bầu
Hãy tránh xa các loại hải sản sống (chẳng hạn như món gỏi hàu hoặc sushi cuộn gỏi cá hồi), hoặc các loại phô mai mềm, pate, các loại thịt muối, không dùng nhiệt. Tất cả các loại thực phẩm kể trên đều có thể chứa vi khuẩn gây hại cho thai nhi.
Một vài loại cá có chứa hàm lượng thủy ngân cao, một kim loại được cho là gây hại cho não của thai nhi và trẻ nhỏ, như cá mập, cá kiếm, cá thu to, cá vược, cá sushi. Khi ăn cá thai phụ cần nhớ lựa chọn loại cá có chứa hàm lượng thủy ngân thấp hoặc không chứa thủy ngân ( như cá chỉ vàng, cá trích, cá đuối, cá bơn, cá hồi, cá trê) để đảm bảo không đi ngược lại lợi ích của việc ăn cá. 300g/tuần, tương đương với 2 khẩu phần.
Ngoài ra, các loại cốc-tai cũng nên tạm dừng. Uống rượu trong khi mang thai có thể gây ảnh hưởng tới thể lực, trí tuệ và rối loạn cảm xúc ở trẻ nhỏ.
Nên cắt giảm lượng caffein, đặc biệt là trong 3 tháng đầu thai kỳ. Một số nghiên cứu cho thấy uống 4 tách café/ngày có thể dẫn tới sẩy thai, trẻ nhẹ cân và thậm chí là tử vong sau sinh. Nên thay thế các loại đồ uống chứa caffein (cà phê trà, cola, các loại đồ uống có ga, ca cao, sô cô la) bằng sữa rút bớt béo, nước quả nguyên chất hay nước chanh.
Khi mang thai nên có chế độ dinh dưỡng hợp lý để tốt cho sức khỏe của mẹ và thai nhi
Uống vitamin bổ sung dành cho bà bầu
Trong chế độ dinh dưỡng cho bà bầu, các loại vitamin sẽ giúp đảm bảo cơ thể bạn có đủ dinh dưỡng, giúp trẻ phát triển tối ưu.
Vitamin bổ sung cần có chứa 600-800 microgam axit folic. Thiếu vitamin B có liên quan với khiếm khuyết ống thần kinh ở thai nhi.
Ngoài ra là viên sắt hoặc can-xi theo chỉ định của bác sĩ.
Lưu ý là vitamin chỉ có tác dụng củng cố các thành phần dinh dưỡng còn thiếu, nhưng không thay thế cho một chế độ ăn đầy đủ và phong phú. Nên uống vitamin đúng giờ và theo hướng dẫn của bác sĩ bởi uống quá liều cũng gây hại cho thai nhi.
Đừng ăn kiêng khi mang thai
Ăn kiêng trong quá trình mang thai sẽ là rất mạo hiểm và ảnh hưởng không tốt tới sức khỏe của cả mẹ và bé. Vì chế độ ăn này thường gây thiếu sắt, axit folic và một số vitamin và khoáng chất quan trọng khác.
Hãy nhớ, tăng cân là một trong những dấu hiệu quan trọng cho thấy quá trình mang thai tốt đẹp hay không. Những phụ nữ ăn tốt và tăng cân hợp lý sẽ sinh những đứa con khỏe mạnh. Vì thế nên ăn các thực phẩm tươi mới, ít chế biến và luôn hài lòng khi thấy cơ thể mình ngày một lớn hơn.
Tăng cân hợp lý khi mang thai
Khi mang thai bạn chỉ cần tăng 11-15kg nếu thời điểm trước đó có cân nặng hợp lý. Nếu trước khi mang thai, cân nặng không đủ chuẩn thì cần tăng 12,5-18kg. Còn nếu thừa cân thì chỉ cần tăng 7-11kg.
Khi lên cân thì điều quan trọng nhất là tổng số cân bạn lên trong cả thai kỳ. Vì thế, đừng lo lắng nếu tăng cân quá ít trong 3 tháng đầu. Thường tốc độ tăng cân nhanh sẽ rơi vào giai đoạn thứ 2 và nhiều nhất là giai đoạn thứ 3 thai kỳ, bé lúc này cũng lớn nhanh nhất.
Ăn sau mỗi 4 tiếng
Trong chế độ dinh dưỡng cho bà bầu, bạn nên chia nhỏ bữa ăn 5-6 bữa, mỗi bữa chỉ 1/3 khẩu phần, miễn sao bạn cảm thấy mình có thể ăn được. Thậm chí nếu bạn không đói thì cũng nên ăn gì đó sau mỗi 4 tiếng. Nếu buồn nôn, sợ một số thực phẩm nào đó, ợ nóng hoặc khó tiêu thì bạn có thể thử ăn vặt. Các loại thức ăn nhẹ cũng rất tốt nhưng bạn cần lựa chọn chúng một cách khôn ngoan.
Tuyệt đối không bỏ bữa. Vì ngay cả khi bạn không cảm thấy đói, thai nhi cũng cần bổ sung dưỡng chất liên tục.
Giai đoạn đầu thai kỳ (1 – 3 tháng) Tam cá nguyệt đầu tiên là giai đoạn thai nhi phát trển trong tử cung và dựa vào khung xương chậu của mẹ. Các bà bầu có thể nằm ngủ tùy ý với nhiều tư thế, nằm ngửa hay nằm nghiêng đều được do bào thai còn nhỏ và lực tác động lên cơ thể của mẹ là chưa đáng kể. Tuy nhiên, nếu bà bầu nào có thói quen nằm sấp hoặc ôm gối ngủ thì nên thay đổi bởi đây không phải là tư thế nằm ngủ có lợi cho sức khỏe bà bầu.
Giai đoạn giữa thai kỳ (4 – 7 tháng)
Vào thời kỳ này, các bà bầu cần chú ý bảo vệ phần bụng của mình, tránh tuyệt đối lực tác động từ bên ngoài. Nếu nước ối quá nhiều hoặc mang song thai, bà bầu nên nằm nghiêng sẽ thoải mái hơn và không gây áp lực lên bào thai như các tư thế nằm khác. Còn nếu bà bầu cảm thấy phần chân nặng nề, có thể nằm ngửa và kê chân lên gối mềm cũng là tư thế nằm ngủ có lợi cho sức khỏe bà bầu trong giai đoạn giữa thai kỳ này.
Giai đoạn cuối thai kỳ (8 – 9 tháng)
Trong những tháng cuối của thai kỳ, tử cung thường xoay về phía bên phải, do đó, tư thế nằm ngủ có lợi cho sức khỏe bà bầu tốt nhất trong giai đoạn này là nằm nghiêng về phía bên trái để giảm bớt áp lực cho các động mạch và vùng xương chậu, đồng thời làm tăng quá trình lưu thông máu, cung cấp dưỡng chất cho thai nhi. Nếu hai chân bị phù to hoặc các tĩnh mạch ở chân căng lên, bà bầu có thể vừa nằm nghiêng trái vừa kê cao chân một chút sẽ giúp máu lưu thông, làm chân bớt phù nề.
Ngoài việc chú ý đến tư thế nằm, bà bầu không nên nằm giường cứng, kê đầu quá cao và đắp chăn làm từ sợi nhân tạo, đặc biệt khi ngủ phải có màn. Có như vậy mới tạo ra sự thoải mái cho bà bầu và thai nhi, giúp 2 mẹ con có giấc ngủ ngon, có lợi cho sức khỏe.
Chú ý tư thế khi nằm ngủ sẽ mang lại sự thoải mái cho mẹ và bé
Thực tế, những hiểu lầm tai hại về chế độ dinh dưỡng khi mang thai như thế này có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cả mẹ và bé.
1. Ăn nhiều để em bé to, khỏe
Với quan niệm phải “ăn cho hai người” khi mang thai, nên các bà bầu thường cố gắng ăn thật nhiều món ngon, bổ dưỡng để em bé to khỏe. Nhưng trên thực tế, việc ăn quá nhiều trong thời kỳ mang thai có thể dẫn đến béo phì, làm mất đi 9 năm tuổi thọ của người mẹ.
Đồng thời, khi bà bầu nạp vào cơ thể quá nhiều đồ ăn sẽ làm gia tăng các nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, tim, đột quỵ, vô sinh, trầm cảm và một vài dạng ung thư khác.
Ngoài ra, việc thai nhi to quá mức khiến việc sinh nở gặp khó khăn. Vấn đề giảm cân sau sinh cũng rất khó nếu các bà bầu ăn nhiều trong quá trình mang thai
2. Ăn trứng ngỗng để con thông minh
Rất nhiều phụ nữ tin rằng, ăn trứng ngỗng sẽ giúp em bé trong bụng sinh ra thông minh hơn. Bởi vì quan niệm dân gian, trứng ngỗng là món ăn giúp em bé phát triển tốt, đặc biệt là phát triển trí não, khiến bé sau này sinh ra được thông minh, lanh lợi.
Tuy nhiên, chưa hề có một kết luận khoa học nào khẳng định phụ nữ mang thai ăn trứng ngỗng thì con thông minh, hoặc trứng ngỗng tốt cho thai nhi hơn các trứng gia cầm khác. Hơn thế, hàm lượng các vitamin trong trứng ngỗng nhỏ hơn hàm lượng vitamin có trong trứng gà, đặc biệt là vitamin A rất cần cho phụ nữ có thai. Nếu như hàm lượng vitamin A trong trứng ngỗng là 0,33mg%, thì hàm lượng vitamin này trong trứng gà là 0,70mg% trong trứng gà. Tức là hàm lượng vitamin A của trứng ngỗng chỉ bằng một nửa so với trứng gà.
Hàm lượng vitamin A, một trong những vi chất dinh dưỡng khi mang thai quan trọng, có nhiều trong trứng gà hơn trứng ngỗng
Mặt khác, việc bà bầu bổ sung trứng ngỗng thường xuyên có thể bị bị béo phì và mắc chứng cholesterol máu cao. Bởi vì trứng ngỗng là thực phẩm chứa nhiều cholesterol và giàu lipid là những chất không có lợi cho sức khỏe phụ nữ có thai.
3. Nhịn ăn để không bị nôn
Tình trạng bị nôn ói do ốm nghén nặng khiến nhiều bà bầu rất khó chịu, mệt mỏi. Nhiều người cho rằng, khi nhịn ăn, cơ thể không được nạp thức ăn sẽ không bị nôn ói nữa. Đây là quan niệm sai lầm tai hại của nhiều bà bầu. Vì khi người mẹ không cung cấp đủ nguồn dinh dưỡng khi mang thai thiết yếu sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của bé.
Khi người mẹ ăn uống thường xuyên và đầy đủ thì cho dù có bị ói sau khi ăn, nguồn thức ăn vẫn không đi ra ngoài hết, mà vẫn được cơ thể hấp thu. Do đó người mẹ vẫn cần ăn để thai nhi không bị thiếu chất dinh dưỡng khi mang thai, tuyệt đối không được nhịn ăn vì điều này có thể nguy hiểm cho cả mẹ và bé.
Cách khắc phục tạm thời cho bạn khi nôn ói do nghén nặng là: ăn ít một và chia làm nhiều bữa trong ngày để vẫn cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng khi mang thai cho mẹ và thai nhi.
Khi nào mẹ sẽ bắt đầu nhận ra dấu hiệu của thai máy? Cảm nhận đầu tiên có thể là trong khoảng tuần 15 đến 21. Thực ra bé đã bắt đầu chuyển động từ tuần thứ 6 hoặc 7 và bạn có lẽ đã nhìn thấy qua hình ảnh siêu âm nhưng những cử động này còn quá yếu ớt để bạn có thể nhận ra. Các bà mẹ sinh con thứ có thể nhận ra những chuyển động nhẹ đầu tiên – còn gọi là “thai máy” – sớm hơn những người mới làm mẹ lần đầu. Lúc mới đầu, có thể bạn sẽ nhầm lẫn giữa chuyện thai máy và cảm giác sôi bụng vì đói. Những phụ nữ gầy thường có xu hướng cảm nhận thai máy sớm hơn.
Ba mẹ nào cũng chờ đợi được nghe thai máy
Những chuyển động đầu tiên sẽ như thế nào? Các bà mẹ mang thai miêu tả cảm giác này bằng nhiều cách khác nhau như bắp rang nổ, cá quẫy, bươm bướm đập cánh hay một cái vỗ nhẹ. Ban đầu, bạn có thể sẽ nghĩ rằng đó là cảm giác do đầy hơi hoặc đói bụng, nhưng khi bắt đầu cảm nhận chúng thường xuyên hơn, bạn sẽ nhận ra sự khác biệt. Bạn có thể cảm thấy em bé máy khi đang ngồi hoặc nằm yên.
Khi nào nên lo lắng về những cử động của bé? Mặc dù bé đang chuyển động rất nhiều nhưng chúng vẫn chưa đủ mạnh để bạn có thể cảm thấy một cách rõ rệt. Cho tới giai đoạn giữa của thai kỳ, bạn sẽ bắt đầu cảm nhận thường xuyên những cú quẫy, đạp mạnh hơn của bé. Thai ít cử động có thể là dấu hiệu không lành và bạn cần đến bác sĩ để kiểm tra tình trạng thai nhi. Khi bước vào giai đoạn cuối của thai kỳ, bác sĩ có thể đề nghị bạn đếm số lần máy của bé trong một khoảng thời gian nhất định mỗi ngày.
Đa số các phụ nữ chỉ cần thêm một lượng 300 calories mỗi ngày trong chế độ dinh dưỡng khi mang thai. Bạn không nên bổ sung lượng calorie này bằng cách ăn vặt nhiều hơn mà nên uống một ly sữa tươi và ăn hai lát bánh mì sandwich nướng. Đối với chế độ dinh dưỡng trong thai kỳ, bạn không cần phải quá chú trọng vào số lượng, miễn là bạn biết chọn lựa những thực phẩm tốt cho sức khỏe và bác sĩ hài lòng với mức tăng cân của bạn.
Những chất dinh dưỡng nào là quan trọng?
Đạm, sắt và canxi là ba chất rất cần thiết trong chế độ dinh dưỡng khi mang thai, đảm bảo sức khỏe của mẹ và sự phát triển của bé.
Đạm: Bạn nên tiêu thụ khoảng 71g đạm mỗi ngày từ thịt nạc, trứng và sản phẩm từ sữa cũng như các loại hạt, đậu và các chế phẩm từ đậu nành như đậu phụ. Ba bữa ăn mỗi ngày sẽ cung cấp đủ đạm cho bạn. Trong các loại thực phẩm hàng ngày, cá là nguồn đạm tốt (cung cấp lượng acid béo omega-3 thiết yếu) nhưng bạn cần cân nhắc về nguy cơ gặp phải cá bị nhiễm bẩn.
Chất sắt có nhiều trong thịt đỏ rất cần thiết trong chế độ dinh dưỡng khi mang thai
Sắt: Bạn sẽ cần khoảng 27mg sắt mỗi ngày trong thực đơn dinh dưỡng khi mang thai. Loại chất khoáng này đặc biệt quan trọng để hạn chế thiếu máu do thiếu sắt – vấn đề phổ biến ở nhiều phụ nữ mang thai. Một điều bạn nên biết là cơ thể sẽ hấp thụ sắt trong các sản phẩm có nguồn gốc động vật dễ dàng hơn sắt trong thực vật. Nguồn cung cấp sắt cơ bản là các loại thịt đỏ. Nếu bạn ăn chay hoặc không ăn được thịt, có thể dùng các loại rau chứa sắt như rau bina và các loại đậu nhiều sắt như đậu lăng. Tuy nhiên, lượng sắt từ thực phẩm thường sẽ không đáp ứng đủ nhu cầu về sắt của phụ nữ mang thai, cho nên bác sĩ sẽ kê cho bạn viên uống bổ sung sắt.
Một điều nữa bạn nên biết đó là vitamin C giúp tăng cường khả năng hấp thu sắt từ thực vật, do đó bạn nên ăn các loại thực phẩm giàu vitamin C như các loại trái cây họ cam quýt, dâu tây, ớt ngọt bên cạnh việc tiêu thụ sắt từ nguồn gốc thực vật. Đừng nên chủ quan mà bỏ qua các vi chất này trong chế độ dinh dưỡng khi mang thai.
Canxi: Uống sữa hoặc tiêu thụ các chế phẩm từ sữa 4 lần mỗi ngày sẽ giúp bạn có 1.000mg canxi cần thiết. Bé của bạn cần canxi để hình thành xương và răng, do đó nếu bạn không tiêu thụ đủ lượng canxi cần thiết, bé sẽ lấy canxi từ cơ thể của bạn. Điều này có nghĩa là bạn sẽ mất đi lượng canxi tích trữ trong xương.
Có cần tuân theo chế độ dinh dưỡng khi mang thai nếu đã uống bổ sung vitamin?
Câu trả lời là có! Các sản phẩm cung cấp vitamin cho phụ nữ mang thai chỉ có thể bổ sung những chất dinh dưỡng còn thiếu trong khẩu phẩn ăn chứ không thể thay thế các thực phẩm cần thiết. Trước hết, các loại vitamin trợ sản không cung cấp đủ lượng canxi bạn cần. Hơn nữa, bạn cũng cần ăn các loại trái cây và rau quả tươi giàu chất xơ để hỗ trợ tiêu hóa và tránh táo bón – vấn đề hay gặp phải ở phụ nữ mang thai.
Thực tế nếu bạn là người khỏe mạnh, am hiểu về dinh dưỡng khi mang thai, có khẩu phần ăn cân bằng và không có nguy cơ biến chứng đặc biệt nào, bạn thậm chí không cần phải uống vitamin tổng hợp hay bổ sung khoáng chất. Tuy nhiên, điều chắc chắn là bạn vẫn cần uống bổ sung acid folic trước và trong 3 tháng đầu thai kỳ. Bên cạnh đó, bạn cũng cần uống thêm sắt trong giai đoạn giữa và cuối thai kỳ.
Hầu hết các bác sĩ đề nghị những phụ nữ mang thai uống bổ sung vitamin từ lúc quyết định mang thai đến khi kết thúc thai kỳ. Bạn có đang uống bổ sung vitamin cho thai phụ hay không?
Một vài loại hải sản cần kiêng khi mang thai vì chúng có thể chứa hàm lượng đáng kể các chất ô nhiễm như thủy ngân, gây tổn hại đến sự phát triển não của bé. Mặt khác, cũng có những lợi ích khi ăn hải sản như: nguồn protein tốt, nguồn omega-3 chính có lợi cho sự phát triển não và thị giác của bé. Điều quan trọng là chọn những loại cá có rất ít khả năng nhiễm độc và ăn uống điều độ.
Để giảm thiểu mức độ tiếp xúc với thủy ngân, bạn nên tránh tối đa các loại cá mập, cá kiếm, cá thu và cá kình. Phụ nữ mang thai có thể ăn khoảng 350g cá tươi (chia làm 2 lần) một tuần. Tuy nhiên, không nên tiêu thụ nhiều hơn 170g cá ngừ đại dương, do chúng chứa nhiều thủy ngân hơn loại cá ngừ thịt trắng đóng hộp. Nếu bạn muốn cẩn thận hơn nữa, nên hạn chế ăn các loại cá ngừ.
Hải sản là một trong những món hàng đầu nên kiêng khi mang thai
Bạn cũng nên tránh ăn những loại cá được nuôi trong môi trường ô nhiễm, tránh ăn cá sống hoặc chưa chín hẳn (gồm cả loại hun khói hoặc trộn gỏi). Chúng có thể chứa những vi khuẩn hoặc ký sinh trùng gây bệnh cho bạn và ảnh hưởng đến sự phát triển của bé.
Những thực phẩm không tốt cho bà bầu khác cần tránh gồm phô mai mềm chưa tiệt trùng, pa tê đông lạnh, thịt gia súc, gia cầm sống hoặc còn tái, thức ăn để lạnh và các loại thực phẩm có chứa thành phần trứng sống (như các loại sốt trộn salad và bột làm bánh) do chúng có thể chứa các vi khuẩn có hại.
Loại thức uống nào cần kiêng khi mang thai?
Uống rượu là tối kỵ khi mang thai. Khi mẹ uống rượu, các thành phần trong rượu được truyền đến bé nhanh chóng qua đường máu và gia tăng nguy cơ gây tổn hại cho bé, thậm chí với chỉ một ly rượu mỗi ngày. Những loại đồ uống khác cần tránh xa là nước trái cây và sữa chưa tiệt trùng, hỗn hợp sữa trứng. Các loại thức uống này có thể chứa vi khuẩn E.coli hoặc những loại vi khuẩn có hại khác cho bạn và bé.
Bạn có thể nghe nói là caffeine hoàn toàn không tốt cho thai phụ nhưng điều này chỉ đúng khi bạn tiêu thụ nhiều hơn mức hợp lý. Một lượng vừa phải, khoảng 300mg caffeine mỗi ngày không gây hại cho bé. Và bạn cần lưu ý rằng caffeine cũng có trong những thức uống khác như chocolate, trà, cola và nhiều loại nước giải khát khác.
Làm sao để phòng ngừa ngộ độc thức ăn khi mang thai?
Nấu chín kỹ tất cả các loại thịt gia súc, gia cầm và cá cho đến khi không còn màu hồng giữa thớ thịt hoặc cá.
Không ăn thịt đông lạnh, patê đông lạnh, hoặc cá hun khói đông lạnh trừ khi chúng được nấu chín hoặc hấp chín (như trong pizza hoặc sandwich nóng).
Không ăn thức ăn để quá hai giờ. Nếu thực phẩm đã nguội, hâm nóng chúng cho đến khi bốc khói trước khi ăn.
Bảo quản thịt sống riêng với các thức ăn chín khác.
Rửa sạch, gọt vỏ các loại trái cây, rau quả.
Rửa tay bằng nước ấm và xà phòng trước khi bạn chạm đến các thực phẩm đã rửa sạch, nấu chín để tránh gây nhiễm bẩn.
Vệ sinh thường xuyên các bề mặt tiếp xúc với thịt gia súc, gia cầm, hải sản, trứng sống, xúc xích, thịt đông lạnh, và bất cứ đồ vật bẩn nào khác.
Ăn các loại thực phẩm chế biến sẵn ngay sau khi mua chúng, nhất là khi bạn đã mở hộp, ngay cả khi chưa hết hạn dùng. Đừng quên, hạn sử dụng là dành cho thực phẩm chưa mở nắp.
1. Khả năng mang thai đôi của mẹ là bao nhiêu? Theo thống kê, cứ 31 ca sinh nở thì có một ca sinh đôi (nhiều hơn 3%). Tuy nhiên, nếu bạn thụ thai tự nhiên và không có trợ can thiệp y tế, tỷ lệ bạn mang thai đôi thấp hơn nhiều – chỉ 1/89. Với việc mang đa thai nhiều hơn hai, tỷ lệ này là khoảng 1/565.
Các trường hợp song sinh cùng trứng thường xảy ra một cách ngẫu nhiên và tỷ lệ phụ nữ mang song thai cùng trứng (một trứng được thụ tinh tách làm hai) là 1/250.
Các phương pháp điều trị hiếm muộn làm tăng đột ngột khả năng mang đa thai. Trung bình 20 đến 25% phụ nữ sử dụng thuốc hỗ trợ sinh sản hoặc trải qua thụ tinh trong ống nghiệm (hoặc các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản khác) sẽ mang thai nhiều hơn một em bé.
Sử dụng các biện pháp hỗ trợ sinh sản làm tăng khả năng mang thai đôi
2. Những yếu tố khác ảnh hưởng đến khả năng mang thai đôi
Nếu bạn đã từng mang song thai, khả năng việc này lặp lại trong lần mang thai tiếp theo có thể tăng gấp đôi.
Khả năng mang thai đôi có tính di truyền. Nếu bạn có anh chị em song sinh hoặc có họ hàng với một cặp song sinh nào đó, nhiều khả năng bạn sẽ mang thai đôi. Tuy nhiên, lịch sử di truyền của gia đình chồng không ảnh hưởng đến khả năng sinh đôi của bạn.
Khả năng mang song thai hoặc đa thai một cách tự nhiên cao hơn khi bạn càng lớn tuổi. Nguyên nhân của việc này là do sự thay đổi nội tiết tố theo độ tuổi ở cơ thể người phụ nữ.
Khả năng mang thai đôi cũng cao hơn khi bạn mang thai nhiều lần.
Mang song thai thường phổ biến ở phụ nữ cao lớn hơn là người có vóc dáng nhỏ.
3. Làm thế nào xác định mình có mang thai đôi hay không?
Thông qua siêu âm trong 3 tháng đầu thai kỳ, thai phụ có thể biết được mình có mang song thai hay không. Nếu bạn thực hiện tầm soát di truyền ba tháng đầu, bạn sẽ được siêu âm trong khoảng tuần thai thứ 10 đến 12. Nếu bạn có thai sau khi điều trị hiếm muộn, bạn có thể sẽ được siêu âm sớm hơn, trong khoảng tám tuần đầu để đếm số lượng phôi đã được cấy ghép. Bác sĩ của bạn cũng sẽ đề nghị siêu âm nếu kích thước thai của bạn lớn hơn so với tuổi thai. Siêu âm sẽ cho kết quả chính xác về việc mẹ có mang đa thai hay không, nhất là sau năm đến bảy tuần thai. Tuy nhiên, bạn càng mang thai nhiều bé, khả năng một bé sẽ bị đếm sót càng cao, đây là sai sót thường gặp khi siêu âm đa thai trên hai bé.
4. Những dấu hiệu khác cho biết bạn mang thai đôi
Mức hCG cao
Đây là loại hoóc-môn giúp nhận biết bạn có mang thai hay không. Hoóc-môn hCG xuất hiện trong máu và nước tiểu khoảng 10 ngày sau khi thụ thai. Các cặp sinh đôi hay đa thai có thể làm cho lượng hoóc-môn này cao hơn những trường hợp mang thai thông thường.
Nhiều hơn 1 nhịp tim thai
Dùng những sóng âm vô hại, hệ thống doppler sẽ nghe được nhịp tim của em bé, thường là vào khoảng cuối tam cá nguyệt thứ nhất. Hoặc một bác sĩ hay bà mụ đầy kinh nghiệm cũng có thể phát hiện được nhịp tim của thai đôi. Tuy vậy, cũng có trường hợp âm thanh bị nhiễu hoặc bị nhầm lẫn với nhịp tim của mẹ.
Ốm nghén nặng nề
Khoảng 50% phụ nữ mang thai trả qua những triệu chứng như nôn hay buồn nôn. Một số phụ nữ mang thai cặp song sinh bị nôn nghiêm trọng hơn những bà mẹ khác. Họ bị ốm nghén nặng đến nỗi chỉ có thể ăn hoặc uống các loại thức ăn lỏng và có vị dễ ăn nhất.
Không phải mẹ bầu nào cũng có những biểu hiện mang thai đôi rõ rệt
Lên cân nhanh
Mọi mẹ bầu đều cần tăng cân. Số cân nặng đó không chỉ nằm ở em bé mà còn rất nhiều yếu tố khác như nước ối, các mô, tử cung lớn hơn và ở sự gia tăng lưu lượng máu. Một bà mẹ bình thường được khuyến nghị tăng khoảng 8 đến 12kg. Đối với các bà mẹ sinh đôi, số cân nặng tăng lên trong suốt thai kỳ có thể lên đến 15 hoặc hơn 20kg.
Kết quả xét nghiệm AFP
Xét nghiệm sinh hóa AFP được tiến hành giúp phát hiện các bất thường như ở thai nứt đốt sống, thai không não… hoặc phát hiện khối u và nguy cơ ung thư. AFP cũng là một chất được sản sinh trong noãn hoàng và gan của thai nhi. Nếu mẹ mang thai đôi, kết quả xét nghiệm thường cho thấy AFP cao hoặc kết quả “dương tính”. Đừng quá lo lắng, bác sĩ sẽ chỉ định một kiểm tra siêu âm ngay sau đó.
Đo chiều cao tử cung
Chiều cao tử cung là số đo được dùng để tính tuổi thai. Các trường hợp sinh đôi thường được biểu hiện ở con số vượt hơn mức thường thấy ở các bà mẹ bình thường
Sớm cảm nhận sự di chuyển của thai nhi
Cảm nhận sự di chuyển của bé trong bụng của mình quả là một cảm giác đáng nhớ. Thông thường, cảm giác đó đến vào khoảng tuần thứ 15 – 16 của thai kỳ. Riêng các bà mẹ của các cặp song thường sinh cảm nhận được những di chuyển này từ rất sớm. Họ cũng cảm thấy những cử động của bé thường xuyên hơn những trường hợp mang thai thông thường.
Cực kỳ mệt mỏi
Đây là nỗi phiền muộn của các mẹ mang thai đôi hoặc đa thai. Những đêm không ngủ, cảm giác kiệt sức là những gì mà họ trải qua trong những tháng đầu mang thai, bởi cơ thể phải làm việc ngày đêm để nuôi dưỡng các bào thai.
Nhịp tim tăng vọt
Tim của bạn phải làm việc vất vả hơn bình thường để cung cấp đủ lượng máu cho các bé. Bạn sẽ nhận ra rằng không chỉ nhịp tim của mình tăng lên mà nhịp đập cũng mạnh mẽ hơn, nhất là khi chuẩn bị sinh.
10 khó khăn khi mẹ bầu mang thai đôi
1. Ợ nóng
Ợ nóng là một trong những tác dụng phụ vật lý khó chịu nhất của thai kỳ. Triệu chứng này không ngại làm phiền bạn đêm đêm, thách thức bằng những cảm giác nóng rát ở cổ họng hoặc thấp hơn trên phần ngực.
2. Ốm nghén
Không chỉ diễn ra vào buổi sáng, ốm nghén có thể diễn ra suốt cả ngày, từ sớm qua trưa rồi đến tối. Thông thường, bà bầu sẽ buồn nôn, ói mửa đỉnh điểm trong 3 tháng đầu tiên, và thực tế đáng buồn là mẹ bầu khi mang thai đôi sẽ “gánh chịu” gấp đôi các mẹ thường.
3. Tăng cân
Tăng cân bao nhiêu khi mang thai để tốt nhất cho con luôn là những trăn trở rất đỗi bình thường của mẹ bầu. Không nghi ngờ gì khi mẹ bầu mang song thai phải lo lắng gấp đôi về chuyện trọng lượng trong thai kỳ. Bình thường mang thai là phải ăn cho 2 người, vậy mang thai song sinh là ăn cho mấy người? Hẳn nhiên, bạn phải ăn nhiều hơn các mẹ khác để cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho cặp song sinh.
4. Nguy cơ sinh non
Đây không phải trường hợp hiếm, bởi hầu hết các bà mẹ mang thai đôi, ba hoặc nhiều hơn đều phải đối diện với nguy cơ cao bị dọa sinh non. Nhất là với các mẹ có thể trạng yếu, khi 2 bé lớn dần lên trong tử cung, áp lực nhiều hơn, rất dễ dẫn đến tình trạng không mong muốn này.
Những vất vả, khó khăn của mẹ bầu mang thai đôi sẽ được đền bù xứng đáng khi cặp song sinh ra đời
5. Bạn thân của giường chiếu
Việc hạn chế đi lại và vận động có vẻ khá phổ biến với mẹ mang song thai. Để ngăn ngừa nguy cơ sinh non, bạn sẽ bắt buộc phải nghỉ ngơi và thư giãn nhiều hơn. Điều này đồng nghĩa, hằng ngày vị trí an toàn nhất cho bạn chỉ có thể là giường, chăn và gối.
6. Sự hành hạ của các cơn đau nhức
Những cơn co thắt, đau chân, đau lưng, đau đầu, thậm chí tác động lên cả dây chằng sẽ tăng lên nhiều hơn khi mẹ bầu mang thai một cặp song sinh.
7. Hội chứng ống cổ tay
Ngứa ran và tê ở cánh tay, cổ tay, bàn tay cũng là một trong những tác dụng phụ rất khó chịu của thai kỳ. Trong khi, nhiều nguyên nhân được đưa ra như đánh máy chẳng hạn, việc mang thai đôi cũng góp phần không ít làm tình hình này trở nên trầm trọng hơn.
8. Rạn da gấp đôi
Sự căng da diễn ra liên tục làm vết nứt, vết rạn thi nhau xuất hiện. Dù đã trang bị bơ hạt mỡ hay dầu dừa thoa lên bụng, đùi và ngực để ngăn ngừa, nhưng dường như sức chứa của cơ thể bạn cho cặp song sinh cũng trở nên quá tải. Vì vậy, những dấu vết xấu xí này là điều không thể tránh khỏi.
9. Thiếu ngủ
Trạng thái bồn chồn, mất ngủ ở bà bầu là một điều không quá xa lạ. Thay đổi của cơ thể khi mang thai ảnh hưởng không ít đến chất lượng giấc ngủ của bà bầu. Nếu mang thai bình thường, mẹ khó ngủ một, mang thai đôi, sẽ khó khăn hơn rất nhiều.
10. Vòng bụng “khổng lồ”
Thật không dễ dàng để di chuyển, ngồi xuống hay đứng lên, khi sở hữu vòng bụng to lớn mang thai đôi. Chỉ mỗi việc thức dậy ra khỏi giường thôi cũng đã khó khăn rồi, huống hồ gì những việc khác phải không mẹ bầu?
