Để tiếp nối và gìn giữ văn hóa đó, Marrybaby chia sẻ cho cha mẹ các bài đồng dao cho bé hay và đầy tính tuổi thơ ở Việt Nam. Qua đó, cha mẹ cũng có thể hát cho con nghe, hoặc tập cho con hát theo để phát triển ngôn ngữ.
1. Đồng dao cho bé là gì?
Đồng dao (僮謠) là thơ ca dân gian truyền miệng của trẻ em Việt Nam dùng để hát khi đi làm đồng, làm ruộng.
Đồng dao bao gồm nhiều thể loại như: bài hát, câu hát trẻ em, lời hát trong các trò chơi dân gian, hát ru,… Ở Việt Nam, đồng dao thường gặp nhất là các những câu hát gắn liền với các trò chơi dân gian. Và những trò chơi này thường khá giống nhau ở các vùng miền, nhưng có một chút khác biệt tại mỗi địa phương.
2. Tổng hợp các bài đồng dao hay dành cho bé
2.1 Các bài đồng dao cho bé dễ hát – Từ bài 1 đến bài 10
1. Kéo Cưa Lừa Xẻ
Kéo cưa lừa xẻ
Ông thợ nào khỏe
Về ăn cơm vua
Ông thợ nào thua
Về bú tí mẹ.
2. Cái Bống
Cái bống là cái bống bang
Khéo sảy khéo sàng giúp mẹ nấu cơm
Mẹ bống đi chợ đường trơn
Bống ra gánh đỡ chạy cơn mưa ròng.
3. Những bài đồng dao hay cho bé không thể thiếu “Thằng Bờm”
Thằng Bờm có cái quạt mo
Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu
Bờm rằng: Bờm chẳng lấy trâu
Phú ông xin đổi ao sâu cá mè
Bờm rằng: Bờm chẳng lấy mè
Phú ông xin đổi một bè gỗ lim
Bờm rằng: Bờm chẳng lấy lim
Phú ông xin đổi con chim đồi mồi
Bờm rằng: Bờm chẳng lấy mồi
Phú ông xin đổi nắm xôi, Bờm cười.
4. Bắc Kim Thang
Bắc kim thang: cà, lang, bí rợ,…
Cột qua kèo là kèo ba cột
Chú bán dầu qua cầu mà té
Chú bán ếch ở lại làm chi
Con le le đánh trống thổi kèn
Con bìm bịp thổi: Tò tí te! Tò te.
5. Chim Ri Là Dì Sáo Sậu
Chim ri là dì sáo sậu
Sáo sậu là cậu sáo đen
Sáo đen là em tu hú
Tu hú là chú bồ các
Bồ các là bác bồ nông
Bồ nông là ông sáo sậu
Sáo sậu là cậu chim ri
Chim ri là…
6. Bồ Các Là Bác Chim Ri
Bồ các là bác chim ri
Chim ri là dì sáo sậu
Sáo sậu là cậu sáo đen
Sáo đen là em tu hú
Tu hú là chú bồ các
Bồ các là bác chim ri.
7. Tay Đẹp
Một tay đẹp
Hai tay đẹp
Ba tay đẹp
Tay dệt vải
Tay vãi rau
Tay buông câu
Tay chặt củi
Tay đắp núi
Tay đào sông
Tay cạo lông
Tay mổ lợn
Tay bắt vượn
Tay bắt voi
Tay bẻ roi
Tay đánh hổ.
8. Nu Na Nu Nống
Nu na nu nống
Đánh trống phất cờ
Mở cuộc thi đua
Chân ai sạch sẽ
Gót đỏ hồng hào
Không bẩn tí nào
Được vào đánh trống.
9. Con Kiến Mà Leo Cành Đa
Con kiến mà leo cành đa
Leo phải cành cụt leo ra, leo vào
Con kiến mà leo cành đào
Leo phải cành cụt leo vào leo ra.
10. Con Mèo Mà Trèo Cây Cau
Con mèo mà trèo cây cau
Hỏi thăm chú chuột đi đâu vắng nhà
Chú chuột đi chợ đường xa
Mua mắm, mua muối giỗ cha chú mèo.
>> Xem thêm: 20 truyện ngắn thiếu nhi hay và ý nghĩa cho bé
2.2 Các bài đồng dao cho bé và trẻ mầm non – Từ bài 11 – 20
11. Mười Ngón Tay
Mười ngón tay
Ngón đi cày
Ngón tát nước
Ngón cầm lược
Ngón chải đầu
Ngón đi trâu
Ngón đi cấy
Ngón cầm bay
Ngón đánh cờ
Ngón chèo đò
Ngón giữ biển
Tôi ngồi đếm
Mười ngón tay.
12. Hai Bàn Tay
Tay này có
Tay này không
Xòe tay này
Xòe tay nọ.
Tay này có
Tay này không
Tay có bông
Dâng tặng mẹ.
13. Thơ đồng dao cho bé tập nói: Ù À Ù Ập
Ù à ù ập
Bắt chập lá tre
Bắt đè lá uống
Bắt cuống lên hoa
Bắt gà mổ thóc
Bắt học học cho thông
Cày đồng cho sớm
Nuôi lợn cho chăm
Nuôi tằm cho rỗi
Dệt cửi cho mau
Nuôi trâu cho mập
Ù à ù ập.
14. Ai Làm Gì Đó
Khù khà khù khò
Ai làm gì đó?
A ! Là chú chó
Đang ngủ khò khò
Cút ca cút kít
Ai làm gì đó?
A! Là chuột chít
Dùng răng cắn gỗ
Hí hí ha ha
Ai làm gì đó?
A ! Ra là bé
Đang cười rất to.
15. Con Chim Se Sẻ
Con chim se sẻ
Nó ăn gạo tẻ
Nó hót líu lo
Nó ăn hạt ngô
Nó ăn lép nhép
Nó ăn gạo nếp
Nó vãi ra sân
Ở láng giềng gần
Đuổi con chim sẻ.
16. Con Vỏi Con Voi
Con vỏi con voi
Cái vòi đi trước
Hai chân trước đi trước
Hai chân sau đi sau
Còn cái đuôi đi sau rốt
Tôi xin kể nốt
Câu chuyện con voi.
17. Dung Dăng Dung Dẻ
Dung dăng dung dẻ
Dắt trẻ đi chơi
Đến ngõ nhà trời
Lạy cậu lạy mợ
Cho cháu về quê
Cho dê đi học
Cho cóc ở nhà
Cho gà bới bếp
Ù à ù ập
Ngồi xập xuống đây.
18. Các Loài Kiến
Kiến mẹ kiến con
Kiến ở trên non
Là con kiến nhót
Hay đi lót nhót
Là con kiến hôi
Chân vướng nhọ nồi
Là con kiến nhện
Vừa đi vừa liệng
Là con kiến bay…
19. Nhong Nhong Nhong
Nhong nhong nhong
Ngựa ông đã về
Cắt cỏ Bồ Đề
Cho ngựa ông ăn
Nhong nhong nhong…
20. Nói Ngược
Bong bóng thì chìm
Gỗ lim thì nổi
Đào ao bằng chổi
Quét nhà bằng mai
Hòn đá dẻo dai
Hòn xôi rắn chắc
Gan lợn thì đắng
Bồ hòn thì bùi
Hương hoa thì hôi
Nhất thơm thì cú
Đàn ông to vú
Đàn bà rậm râu
Hay cắn là trâu
Hay cày là chó.
2.3 Các bài đồng dao cho bé dễ nhớ – Từ bài 21 – 30
21. Tập Tầm Vông
Tập tầm vông, tay không tay có?
Tập tầm vó, tay có tay không?
Tay nào không? Tay nào có?
Tay nào có? Tay nào không?
22. Bê Vàng
Bê là bê vàng
Bê đứng rền ràng
Bê đi với mẹ
Bê chạy xuống bể
Bê chạy lên ngàn
Mà cọp mang
Mà sấu nuốt
Đi tìm nơi cỏ tốt
Bê gặm cho ngon
Bê là bê con
Bê là bê vàng.
23. Bí Ngô Là Cô Đậu Nành
Đậu nành là anh dưa chuột
Dưa chuột là ruột dưa gang
Dưa gang họ hàng dưa hấu
Dưa hấu là cậu bí ngô
Bí ngô là….
24. Bịt Mắt Bắt Dê
Một bầy trẻ nhỏ
Bịt mắt bắt dê
Dê vấp bờ hè
Ngã kềnh bốn vó
Mọi người cười rộ
Cố đuổi vòng quanh
Dê chạy thật nhanh
Túm ngay một chú.
25. Các Loài Cá
Cá biển cá bầy
Ăn ngày hai bữa
Là con cá cơm
Nhọn mồm nhọn mũi
Là con chào rao
Nhận hủ nhận vò
Là con cá nhét
Nở ra đỏ chẹt
Là con các khoai
Đi ăn trộm hoài
Là con cá nhám
Khệnh khệnh khạng khạng
Là con cá căn
Già rụng hết răng
Là con cá móm
Bò đi lọm khọm
Là con cá bò
Ăn chẳng biết no
Là con cá hốc.
26. Cam Quýt Mít Hồng
Cây cam, cây quýt
Cây mít, cây hồng
Ta trồng ta ăn
Ta cùng lo liệu
Ai trồng thiếu
Xin trồng thêm.
27. Bài đồng dao cho bé: Chú Nghé Con
Nghé ạ, nghé ơ…
Nghe như ổi chín
Như mây chín chùm
Như chum đựng nước
Như lược chảy đầu
Lông trơn như dầu
Chân trước chân sau
Đủng đa đủng đỉnh
Má đầy núng nính
Nghé đẹp, nghé yêu…
>> Xem thêm: 20 truyện cổ tích cho bé ngủ ngon để mẹ kể chuyện cho bé mỗi đêm
28. Lộn Cầu Vồng
Lộn cầu vồng
Nước trong nước chảy
Có cô mười bảy
Có chị mười hai
Hai chị em ta
Ra lộn cầu vồng.
29. Thích Ăn Quả Gì?
Mít vàng, cam đỏ
Hồng chín, quýt xanh
Bốn anh đều lành
Thích ăn quả gì?
Quýt bé con con
Cam tròn ung ủng
Mít bằng cái thúng
Hồng đỏ hồng ngâm
Thích ăn quả gì?
30. Chú Ngỗng Con
Ngỗng ta không chịu học
Lai khoe biết chữ rồi
Khi bị đưa sách ngược
Ngỗng cứ tưởng là xuôi
Cứ giả vờ đọc nhẩm
Làm Vịt con tức cười!
Vịt con khuyên một hồi
Ngỗng ngỗng ơi! Học! Học!…
Ngỗng ngỗng ơi! Học thôi!
>> Xem thêm: Lời cảm ơn thầy cô giáo ngắn gọn, đầy ý nghĩa!
2.4 Các bài đồng dao cho bé ở mọi lứa tuổi – Từ bài 31 – 40
31. Thả Đỉa Ba Ba
Thả đỉa ba ba
Chớ bắt đàn bà
Phải tội đàn ông
Cơm trắng như bông
Gạo tiền như nước
Đổ mắm đổ muối
Đổ chuối đổ tiêu
Đổ niêu nước chè
Đổ phải nhà nào
Nhà ấy phải chịu.
32. Các Loài Chim
Sáo đen là em sáo đá
Sáo đá là má bồ nông
Bồ nông là ông ác là
Ác là là bà tu hú
Tu hú là chú chim ri
Chim ri là dì chim xanh
Chim xanh là là anh cò bợ
Cò bợ là vợ thằng Ngô
Thằng Ngô là cô sáo sậu
Sáo sậu là cậu sáo đen
Đánh trống thổi kèn đua ma sáo sậu.
33. Trốn Tìm
Mít mật mít dai
Mười hai thứ mít
Vào làng ăn thịt
Ra làng ăn xôi
Chú chẳng nghe tôi
Tôi bịt mắt chú
Ẩn đâu cho kín
Bao giờ lúa chín thì về.
34. Gà Và Vịt
Mỏ gà thời tròn
Mỏ vịt thời dẹt
Vịt kêu cạc cạc
Gà gáy le te
Ai thời thích nghe
Ai ngủ thời chớ.
35. Lúa Ngô
Lúa ngô là cô đậu nành
Đậu nành là anh dưa chuột
Dưa chuột là ruột dưa gang
Dưa gang là nàng dưa hấu
Dưa hấu là cậu lúa ngô
Lúa ngô là cô đậu nành.
36. Kì Đà
Kì đà là cha cắc ké
Cắc ké là mẹ kì nhông
Kì nhông là ông kì đà
Kì đà là cha cắc ké.
37. Đồng dao cho bé tập nói: Ông Sao
Ông sảo ông sao
Ông vào cửa sổ
Ông ở với tôi
Ông ngồi lên chiếu
Tôi biếu củ khoai
Ông nhai nhóp nhép
Cái tôm cái tép
Ông ghép với rau
Ăn mau chóng lớn
Ông ngồi dậy
Ông về trời.
38. Rạng Đông
Sao hôm lấp lánh
Sao mai lấp lánh
Cuốc đã sang canh
Gà kia gáy rúc
Chích chòe lìa tổ
Trời đã rạng đông.
39. Xâu Chỉ
Tịch tịch tang tang
Bắt con kiến vàng
Buộc chỉ ngang lưng
Cho vào cái ống
Một bên lấy giấy mà bưng
Một bên bôi mỡ kiến mừng kiến sang.
40. Đếm Sao
Từ trong nhà, bước ra ngoài sân
Dần dần ra ngõ.
Tỏ mặt xuống ao,
Trông áo lắm cá,
Thiên hạ lắm người,
Đố ai đếm được
Từ một ông sao sáng,
Đến mười ông sáng sao
Một ông sao sáng
Hai ông sáng sao
Ba ông sao sáng
Bốn ông sáng sao
Năm ông sao sáng
Sáu ông sáng sao
Bảy ông sao sáng
Tám ông sáng sao
Chín ông sao sáng
Mười ông sáng sao.
2.5 Các bài đồng dao cho bé về con vật – Từ bài 41 – 50
41. Bài đồng dao cho bé tập nói: Chú Ếch
Ếch tài, ếch giỏi
Ếch nói, ếch cười
Hễ anh nào lười
Phải về giải bét
Anh nào nhảy đẹp
Anh nào nhảy cao
Nhảy qua hàng rào
Chiến ngay giải nhất.
42. Hạt Mưa Hạt Thóc
Hạt mưa hạt thóc
Tôi ở trên cao
Tôi rơi xuống đất
Tưởng rằng tôi mất
Chẳng hóa tôi không
Tôi chảy ra sông
Nuôi loài tôm cá
Qua các làng xã
Theo máng theo mương
Cho người trồng trọt
Thóc vàng chật cót
Cơm trắng đầy nồi
Vậy chớ khinh tôi
Hạt mưa hạt thóc.
43. Nghé Bầu Nghé Bạn
Nghé bầu nghé bạn
Trâu cày ruộng cạn
Mẹ cày ruộng sâu
Lúa tốt bằng đầu
Cò bay thẳng cánh
Một sào năm gánh
Một mẫu năm trăm
Một bông lúa chăm
Một trăm hạt thóc
Hạt bằng đấu bảy
Hạt bằng đấu ba
Hạt bằng trứng gà
Hạt bằng trứng vịt
Hạt bằng trái mít
Hạt bằng bình vôi
Hạt nào vỡ đôi
Bằng nồi gánh nước
Nghé ơi….
44. Vè Các Loài Rau
Nghe vẻ nghe ve
Nghe vè các rau
Thứ ở hỗn hào
Là rau ngành ngạnh
Trong lòng không chánh
Vốn thiệt rau lang
Đất ruộng bò ngang
Là rau muống biển
Quan đòi thầy kiện
Bình bát nấu canh
Ăn hơi tanh tanh
Là rau dấp cá
Có cha có mẹ
Rau má mọc bờ
Thò tay sợ dơ
Nó là rau nhớt
Rau cay như ớt
Vốn thiệt rau răm
Sống trước ngàn năm
Là rau vạn thọ
Tánh hay sợ nợ
Vốn thiệt rau co
Làng hiếp chẳng cho
Nó là rau húng
Lên chùa mà cúng
Vốn thiệt hành hương
Giục ngựa buông cương
Là rau mã đề.
>> Đọc thêm: 7 hoạt động giúp gắn kết gia đình và vun đắp yêu thương
45. Thế Giới Loài Vật
Con cua có hai càng
Đầu, tai không có bò ngang cả đời
Con cá mà có cái đuôi
Hai vây ve vẩy nó bơi rất tài
Con rùa mà có cái mai
Cái cổ thụt ngắn, thụt dài vào ra
Con voi mà có hai ngà
Cài vòi nó cuốn đổ nhà, đổ cây
Con chim mà có cánh bay
Bay cùng Nam, Bắc, Đông, Tây tỏ tường.
46. Chi Chi Chành Chành
Chi chi chành chành
Cái đanh thổi lửa
Con ngựa chết trương
Ba vương ngủ đế
Chấp chế đi tìm
Ù à ù ập.
47. Đồng dao cho bé: Bà Còng Đi Chợ Trời Mưa
Bà còng đi chợ trời mưa
Cái tôm cái tép đi đưa bà còng
Đưa bà đến quãng đường đông
Đưa bà vào tận ngõ trong nhà bà
Tiền bà trong túi rơi ra
Tép, tôm nhặt được trả bà mua rau.
48. Đồng Dao cho bé về củ Su hào
Ngồi chơi trên đất
Là củ su hào
Tập bơi dưới ao
Đen sì củ ấu
Không cần phải nấu
Củ đậu mát lành
Lợn thích củ hành
Chó đòi riềng, sả
Củ lạc đến lạ
Có hạt uống bia
Như mũi chú hề
Là củ cà rốt…
Cùng nhau học tốt
Tất cả hiểu bài
Chẳng có một ai
Mang đầu… củ chuối!
>> Xem thêm: 13 truyện cổ tích cho bé 3-4 tuổi và trẻ mầm non sâu sắc và ý nghĩa
49. Đồng dao cho bé – Thương Con Ba Ba
Thương con ba ba
Đội nhà đi trốn
Gặp cơn nước cuốn
Trôi tuột ra khơi
Gặp lúc tối trời
Đội nhà đi dạo.
50. Bài đồng dao cho bé – Làng Chim
Hay chạy lon ton
Là gà mái nở
Cái mặt hay đỏ
Là con gà mào
Hay bơi dưới ao
Mẹ con nhà vịt
Hay la hay hét
Là con bồ chao
Hay bay hay nhào
Mẹ con bói cá
Tiếng con chim ri
Gọi dì gọi cậu
Tiếng con sáo sậu
Gọi cậu gọi cô
Tiếng con cồ cồ
Gọi cô gọi chú
Tiếng con tu hú
Gọi chú gọi dì
Mau mau thức dậy
Mà đi ra đồng…
>> Xem thêm: 25 bài thơ hay và ý nghĩa cho bé 2 tuổi học nói siêu nhanh
Có thể thấy các bài đồng dao cho bé ở trên có thể rất quen thuộc đối với cha mẹ. Nếu thấy thú vị, cha mẹ có thể tập cho hát để cùng ba mẹ ôn lại kỷ niệm thời thơ ấu nhé!