Category: Dạy con

Bé tập nói theo ngữ pháp
Bé đã có vẻ nói sõi và nói giỏi. Đột nhiên bạn lại nghe bé mắc những lỗi ngữ pháp mà bé chưa từng phạm trước đây.

Mẹ đừng vội lo lắng nhé. Khi học được những quy tắc đặt câu mới, bé có xu hướng áp dụng mẫu câu này cho mọi trường hợp bé gặp phải.

Ví dụ như bé học được từ mới “đôi” bé có thể thích thú ghép với hầu hết các từ như đôi tay, đôi chân, đôi vớ, đôi… quần!!!, hoặc như cách nói “nhiều hơn” ngoài những cụm đơn giản như: “Con yêu mẹ nhiều hơn”, bé có thể nói ngô nghê: “Con ngoan bạn Bo nhiều hơn”.

Dù bé có nói sai, nhưng việc áp dụng lặp lại một mẫu câu thực sự là một dấu hiệu mừng của sự tinh tế trong ngôn ngữ. Nó cho thấy rằng trẻ đang thử áp dụng các quy tắc và có ý thức hơn về sử dụng ngữ pháp.

Thay vì chỉ ra lỗi sai và cách sửa lỗi, bạn cho bé lặp lại câu được đặt với cách sử dụng đúng.

Khi bé xưng ngôi sai, bạn khéo léo thay thế bằng đại từ thích hợp trong khi vẫn tiếp tục trò chuyện với bé. Thật cẩn thận khi bạn sử dụng đại từ xưng hô trong giao tiếp hàng ngày với trẻ.

Cuộc sống của mẹ: Khen ngợi trẻ
Bạn có cảm thấy mình cứ như một chú vẹt khi suốt ngày nhắc lại: “Ồ, tốt lắm con yêu!” mỗi khi bé làm đúng điều gì? Duy trì vốn từ biểu thị sự khen ngợi bé. Bạn sẽ sớm nhận ra bé sẽ sẵn sàng hợp tác và có nhiều tiến bộ hơn. Sau đây là một số câu gợi ý:

• Cảm ơn con vì đã giúp mẹ nhé.
• Mẹ yêu con làm sao…
• Mẹ biết mẹ có thể trông cậy vào con mà.
• Con đúng là một trợ thủ đắc lực của mẹ.
• Ồ, cảm ơn con nhé, mẹ đang cần cái này.
• Mẹ nghe ba bảo con đã làm một việc tốt khi…
• Này! Mẹ nghe con nói “làm ơn” dễ thương lắm!
• Đập tay nào!

Dạy bé 3 tuổi tập đếm
Ở tuổi này, khi bạn hỏi trẻ bao nhiêu tuổi, trẻ sẽ vô cùng tự hào giơ đúng số ngón tay bằng tuổi của mình. Con của bạn đang bắt đầu nhận ra rằng các ngón tay tương ứng với một con số thực tế. Đừng ngạc nhiên nếu “số 3” là con số yêu thích của trẻ với hầu hết các câu trả lời khi mà bạn hỏi: “Con có bao nhiêu…?”.

Phần lớn trẻ 3 tuổi có thể đếm đến 3 và bắt đầu biết các con số từ 1 đến 9. Trẻ sẽ nhanh chóng nhận ra khi được cho số bánh ít hơn của bạn khác.

Mặc dù hiện tại, bé có chỉ thể đếm được 1 hoặc 2 khối gỗ hoặc xe tải, nhưng đến cuối năm nay, trẻ sẽ biết đếm đến 4 và 5. Tuy nhiên, việc tính nhẩm còn là một thách thức với trẻ, như 2+2=4, trẻ thường không thực hiện được cho đến khi gần vào mẫu giáo.

Cách tốt nhất để rèn luyện kỹ năng toán học cho con của bạn là kết hợp đếm và phân loại cùng lúc, ví dụ đếm những chiếc xe màu đỏ khi bạn băng qua đường để cho trẻ dễ hình dung.

Cuộc sống của mẹ
Hầu hết cha mẹ nào cũng đã từng trải qua những trận chiến khi cho bé mặc quần áo, nhưng trừ khi đó là một dịp đặc biệt, còn không, bạn đừng quá phiền lòng tới chuyện ăn mặc của trẻ.

Nên để con của bạn tự chọn trong ngăn kéo hoặc chọn một trong những bộ đồ bạn đã để sẵn. Không có vấn đề gì nếu trẻ mặc đồ nhìn hơi kỳ cục vì trẻ vẫn còn quá nhỏ để lo lắng về vấn đề thời trang.

Hơn nữa, đây cũng là cơ hội để trẻ tự đưa ra quyết định và sự sáng tạo của mình. Nên đưa ra một nguyên tắc như: “Hôm nay trời lạnh nên con sẽ mặc thêm một cái áo len” , sau đó để trẻ tự chọn cái mà trẻ muốn.

Bé 3 tuổi rưỡi đã có thể nhận diện được các chữ cái
Bé 3 tuổi rưỡi của bạn có thể biết hoặc không biết cách viết tên của mình. Tuy nhiên, bạn có thể hướng dẫn bé làm quen khi cho thấy tên của bé ở nhiều nơi bằng nhiều cách.

Thường trẻ mẫu giáo đã nhận diện được các chữ cái trong tên của bé. Bé có thể chưa biết đọc, nhưng nhận diện những ký tự này sẽ là tiền đề quan trọng phát triển kỹ năng đọc sau này.

Việc dán đầy tên của bé xung quanh nhà có thể khiến trẻ phát ngán mỗi khi đọc. Thay vì vậy, bạn có thể mua những trò chơi đố chữ hay là trang trí tên bé trước cửa phòng. Những việc này cũng sẽ giúp bé hình thành ý thức sở hữu và phát triển tính cách. Ngoài ra, bạn cũng có thể chơi trò hỏi – đáp về những đồ vật xung quanh có chữ cái đầu giống như tên của bé.

Bé yêu có phải là thần đồng?
Bé 3 tuổi của bạn có thể liên tiếp khiến bạn ngạc nhiên vì khả năng trả lời câu đố hay là nhận diện hình dạng và màu sắc của bé.

Đây là một năm với những bước tiến tuyệt vời trong việc phát triển kỹ năng mới và xây dựng tinh thần học tập ở trẻ. Thậm chí, bạn còn thắc mắc không biết có nên cho trẻ trắc nghiệm IQ để đo chỉ số thông minh vì bé không chỉ sáng dạ mà còn có thể có năng khiếu.

Theo các chuyên gia tâm lý, thời điểm này còn quá sớm để can thiệp. Thật ra, các câu hỏi trắc nghiệm IQ không phù hợp đối với trẻ dưới 5 tuổi. Do đó, bạn sẽ không thu được kết quả nào. Năng khiếu tiềm tàng của trẻ lên ba cần được khuyến khích, động viên bằng những việc như: cho bé trải nghiệm những điều mới lạ, chơi tự do, tiếp xúc với nhiều loại ngôn ngữ và khả năng chọn lựa đồ chơi.

Dạy bé 3 tuổi tập đọc như thế nào?
Khi đèn tín hiệu băng qua đường nhấp nháy, một em bé 3 tuổi có thể thốt lên rằng: “Sang đường kìa!”. Nhận ra những ký hiệu là một trong những bước đầu tiên để trẻ tập đọc.

Tuy vậy, hầu hết trẻ 3 tuổi chưa thể tự đọc được. Việc cho trẻ làm quen với chữ cái và cách phát âm là quan trọng, nhưng chúng không thể tự động chuyển thành kỹ năng đọc. Nếu quá vội vàng và nhấn mạnh vào các nguyên tắc, có thể gây tác dụng ngược, làm cho trẻ chán nản không còn hứng thú trong giờ đọc sách. Đối với nhóm tuổi này, tốt hơn là chỉ nên vui chơi với ngôn ngữ.

Hát thay vì đọc hoặc nghe kể chuyện qua đài có thể làm nội dung cuốn sách trở nên thú vị hơn. Mẹ cũng có thể mua những đồ chơi tạo hình nhân vật liên quan đến các quyển sách yêu thích hay chơi trò múa rối và diễn về câu chuyện yêu thích của bé.

Cho bé làm quen với cách phát âm, dạy cho trẻ biết mỗi chữ cái có một âm tiết riêng, cũng là một kỹ năng quan trọng khi đọc. Bạn có thể bắt đầu hình thành kỹ năng này cho bé 3 tuổi ngay từ bây giờ bằng cách sử dụng nhịp điệu và những trò chơi đố từ như: “Từ ba’ giống với từ “xa” phải không nào?” hoặc chơi trò đố chữ với những từ có âm đầu giống nhau như “bí ngô”, “bí xanh”, “bí mật”.

Cuộc sống của mẹ: Theo sát sự phát triển của bé
Cha mẹ nào cũng quan tâm đến tốc độ phát triển của con. Bé có phát triển thể chất và các kỹ năng khác bình thường và khỏe mạnh?

Bên cạnh những chỉ số về chiều cao và cân nặng của bé, để chắc chắc rằng bé phát triển bình thường, bạn vẫn muốn theo sát bé thật tốt.

Bạn có thể kiểm tra tại các trung tâm chăm sóc sức khỏe và tham khảo các biểu đồ phát triển của bé. Nếu bé tăng cân quá nhiều, nên kiểm tra để điều chỉnh chế độ ăn uống của bé ngay từ lúc này nhé.

Làm gì khi bé 3 tuổi rưỡi cáu giận?
Bé giờ đã 3 tuổi nhưng đôi lúc vẫn còn những cơn cáu giận. Thậm chí ngay cả khi bé lớn hơn, lúc buồn chán bé vẫn tồn tại những cảm xúc nguyên sơ như hồi còn là một đứa trẻ mới chập chững. Chắc chắn không có gì bất thường khi trẻ thỉnh thoảng giận dỗi như vậy cả.

Khi con bạn đang trong trạng thái cáu giận, đừng cố tìm hiểu nguyên nhân, không có ngôn ngữ nào lúc này có thể giải thích rõ được cả.

Nên giữ bình tĩnh, thậm chí là “để cho bé yên”. Những tiếng la mắng hoặc cơn thịnh nộ của bạn chỉ khiến tình hình trở nên xấu hơn. Nếu có thể, bạn nên mặc kệ bé. Nếu bạn ở nơi công cộng, cố di chuyển bé đến một nơi riêng tư hơn, ít bị dòm ngó hơn.

Có nhiều cách khác nhau để giải quyết cơn giận của trẻ lên ba, điều quan trọng là nếu bạn cứ chiều theo ý bé và tự nhủ: “Chỉ lần này thôi”, sự cáu giận của bé rất có thể sẽ trở thành thói quen. Đây có lẽ không phải là điều mà bạn muốn dạy dỗ bé.

Một phương pháp ngăn chặn hiệu quả việc này là khen thưởng khi con bạn kiểm soát được sự chán nản hay thất vọng như một đứa trẻ biết suy nghĩ.

Để bé tiếp thu tốt hơn
Cùng đọc sách với con để bé có thể tiếp thu tốt hơn. Bạn cũng không cảm thấy chán khi phải tự mình đọc đi đọc lại hàng trăm lần cùng một câu chuyện.

Nên đặt những câu hỏi về hình ảnh để phát triển kỹ năng phân biệt số lượng và màu sắc của trẻ và để trẻ đoán xem điều gì sẽ xảy ra ở trang tiếp theo. Bạn cũng có thể thay thế tên nhân vật chính là tên của bé trong khi đọc và kể chuyện để bé cảm thấy thích thú và dễ ghi nhớ hơn.

Giúp con vượt qua nỗi sợ hãi
Nỗi sợ trước giờ đi ngủ thường xảy ra đối với trẻ ở độ tuổi mẫu giáo. Các bé 3 tuổi rưỡi có thể sợ sệt bất kỳ thứ gì từ những âm thanh lớn đến ý nghĩ sẽ bị ba mẹ bỏ rơi. Khi trẻ trở nên độc lập hơn và có thể rời mắt khỏi bạn, trẻ cũng nhận ra rằng bạn có thể rời xa chúng.

Ba mẹ cần phải tập dần dần để trẻ có thể quen với việc này. Ba mẹ muốn vỗ về bé, nhưng cũng muốn bé tự vượt qua nỗi sợ hãi.

Việc vượt qua nỗi sợ hãi hoàn toàn phụ thuộc vào tính cách của trẻ
Một số trẻ có thể được trấn an nếu bạn kiểm tra dưới gầm giường của bé xem có “quái vật” hay những con vật có vòi phun “nộc độc” không.

Nếu cách trên không hiệu quả, thử nói chuyện thẳng thắn về nỗi sợ của bé: “Mẹ biết rằng một căn phòng tối rất đáng sợ. Ngày xưa khi bằng tuổi con bây giờ, mẹ cũng cảm thấy như vậy”. Đề nghị một giải pháp thiết thực như bật đèn ngủ hoặc ở bên cạnh chờ cho đến khi bé bớt sợ và đi vào giấc ngủ.

Một số điều nên tránh khi giúp bé 3 tuổi rưỡi vượt qua nỗi sợ hãi

• Đừng cố giảm nỗi sợ hãi của con bằng cách thẳng thừng tuyên bố rằng: “Không có điều gì như vậy đâu” hay: “Không có gì đáng phải sợ hãi cả”. Đối với trẻ nhỏ, những con quái vật là có thực, việc của bạn là giúp đối phó, trấn an bản thân bé và chắc chắn rằng bé cảm thấy thoải mái khi tâm sự với bạn.

• Không đe dọa quái vật sẽ bắt trẻ nếu trẻ không làm theo ý bạn.
• Đừng quá ép buộc trẻ phải đối mặt với nỗi sợ hãi. Trẻ không được trang bị để sẵn sàng làm điều đó ở độ tuổi này.

• Đừng nói với một đứa bé 3 tuổi rưỡi rằng: “Con đã lớn rồi không nên sợ hãi nữa” vì điều này không hề làm tan biến nỗi sợ hãi. Nó chỉ tạo thêm áp lực và khiến trẻ cảm thấy khó khăn hơn để tâm sự với bạn.

Làm gì khi bé 3 tuổi rưỡi cáu gắt?
Khi bé 3 tuổi rưỡi trở nên cáu gắt, đừng cho rằng bé đang bị mệt. Đối với trẻ mẫu giáo, cáu gắt thường rơi vào ba nguyên nhân phổ biến sau: đói, bệnh, thất vọng khi không làm được điều gì đó và thấy buồn vì sự kỳ vọng quá cao của bạn.

Giải pháp tốt nhất là không phản ứng gì cả, nên cho trẻ thời gian để hạ hỏa, nếu cần phải hành động hãy ôm và vỗ vào lưng trẻ.

Trẻ sẽ học được nhiều điều thông qua sinh hoạt của gia đình giúp nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ cho bé. Khi trẻ bắt đầu có những suy nghĩ chủ quan của mình, tâm hồn, óc thẩm mỹ, sự sáng tạo của trẻ sẽ được nuôi dưỡng qua việc đọc sách, nghe nhạc hay quan sát, học hỏi thế giới xung quanh.

Đọc sách phát triển thế giới quan

Thông qua việc khuyến khích trẻ đọc sách và cùng đọc sách với trẻ, cha mẹ sẽ góp phần dạy trẻ tự phân biệt những điều tốt xấu trong cuộc sống qua từng mẫu truyện. Thế giới quan của trẻ được mở rộng, những thông tin trẻ tiếp nhận được sẽ thẩm thấu vào trí não trẻ một cách tự nhiên và hiệu quả nhất.

Để việc đọc sách trở nên hiệu quả thì vấn đề chọn nội dung và phương pháp đọc phù hợp cũng không kém phần quan trọng. Cũng như người lớn, chỉ những cuốn sách có nội dung hay, phù hợp với tâm lý, lứa tuổi mới dễ khiến các bé có ấn tượng và ham thích khi đọc. Vì thế, các bậc cha mẹ nên lựa chọn những cuốn sách có nội dung hợp với tâm lý và lứa tuổi của con em mình. Thêm vào đó, với đặc điểm tâm lý của trẻ nhỏ yêu thích âm thanh màu sắc sặc sỡ, cha mẹ cũng nên khéo léo trong việc chọn những cuốn sách không những có nội dung hay mà còn có nhiều hình ảnh minh họa, màu sắc phong phú và những âm thanh vui nhộn. Cùng đọc và trò truyện với trẻ những nội dung xoay quanh cuốn sách đó còn giúp cha mẹ tìm thấy “tiếng nói chung” với trẻ. Xây dựng thói quen cho trẻ phải thật tự nhiên không ngượng ép, hãy để cho trẻ cảm thấy vui và thoải mái khi được đọc sách.

Cảm nhận âm nhạc

Âm nhạc có nhiều tác dụng tốt cho cơ thể, trí não, tâm trạng và tinh thần. Với trẻ em, âm nhạc càng đặc biệt quan trọng bởi trẻ đang trong thời kỳ phát triển và cần được hấp thu những giá trị đẹp từ âm nhạc. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những trẻ có cảm thụ âm nhạc tốt thường có xu hướng thông minh hơn những trẻ không có hứng thú hoặc thậm chí là ghét nghe nhạc.

Cha mẹ nên sắp xếp thời gian để trẻ có thể nghe nhạc ít nhất một lần mỗi ngày. Có ý kiến cho rằng, treo bộ loa ở gần quạt trần, như thế các nốt nhạc sẽ từ từ truyền đến tai con thật nhẹ nhàng và tự nhiên. Những giai điệu chậm thường thích hợp nhất cho lúc trẻ ngủ và giai điệu nhanh cho lúc trẻ chơi đùa. Ngoài ra, đối với những trẻ thể hiện năng khiếu âm nhạc từ nhỏ, cha mẹ nên cho theo học một loại nhạc cụ nhằm phát huy hết tiềm năng của bé.

Học hỏi qua việc quan sát thế giới xung quanh

Trẻ cảm nhận thế giới xung quanh qua những trải nghiệm và quan sát của chúng. Khi nhìn thấy một hình ảnh đẹp, một con vật ngộ nghĩnh, trẻ sẽ phản ứng rất nhanh do đặc tính não trẻ tiếp thu thông tin rất mạnh vào khoảng thời gian này. Hàng tuần, cha mẹ nên dẫn trẻ đi dã ngoại, vui chơi ngoài trời ở những địa điểm có phong cảnh đẹp, không khí trong lành để giúp trẻ cảm nhận được những nét đẹp giản dị từ cuộc sống.

Cùng trẻ thưởng thức vẻ đẹp thiên nhiên, cảnh vật, phân tích cho trẻ nghe những quy luật của tự nhiên sẽ giúp trẻ không những học hỏi được kiến thức mới về cuộc sống mà còn cảm nhận được rõ nét hơn những giá trị cái đẹp vô tận từ thiên nhiên, con người, cảnh vật xung quanh.

Việc giáo dục trẻ cần sự kiên nhẫn và tinh tế. Cha mẹ hãy dành thời gian để nuôi dưỡng tâm hồn trẻ qua những thói quen hằng ngày trong cuộc sống.

Ngọc Phạm

Làm gì khi bé 2 tuổi hay la hét?
Để dạy con ngoan, bạn nên cố gắng không bình luận hoặc chỉ trích khi thấy bé la hét. Nếu sự ồn ào của bé thực sự gây phiền cho bạn và cho hàng xóm, bạn có thể yêu cầu bé ngừng la hét bằng cách dịu dàng nói với bé rằng: “Mẹ không thể chịu được tiếng la hét nhé, con yêu. Nó làm mẹ nhức đầu”. Đừng cố gắng quát to hơn để lấn át và hy vọng bé sẽ thôi la hét. Hành động này chỉ có tác dụng ngược mà thôi bởi vì bé sẽ nghĩ rằng âm thanh càng lớn càng chiếm ưu thế.

Bạn cũng có thể thử dạy con ngoan hơn bằng cách làm bé thích thú với trò chơi bạn đề nghị: “Cả mẹ và con cùng thét lớn hết mức có thể nhé!” và sau đó tham gia với bé trong việc la hét. Tiếp theo, giảm nhỏ âm lượng bằng cách nói: “Bây giờ đến lúc xem ai có thể thì thầm tốt hơn nào”. Tiếp tục trò chơi bằng các hoạt động khác, chẳng hạn như nắm lỗ tai mình, nhảy lên nhảy xuống. Điều này sẽ làm cho tiếng la hét có vẻ như chỉ là một trong rất nhiều những điều thú vị bé có thể làm.

Nếu là con đầu, bé có thể hét lên khi muốn ba mẹ chú ý tới mình. Đây là cách để bé nói rằng: “Này, nhìn con này”. Bé có thể cố nói lớn giọng trong khi ba mẹ đang nói chuyện để chuyển hướng sự chú ý của bạn trở lại với bé. Trong trường hợp này, bạn có thể dạy con ngoan không la hét bằng cách ra dấu cho bé, ví dụ như đưa một ngón tay lên miệng như một cách ngầm nói rằng bạn biết bé muốn nói chuyện nhưng phải đợi đến lượt của mình chứ đừng nên la hét.

Để dạy con ngoan hơn, bạn chỉ nên ra dấu chứ không nên ngừng cuộc đối thoại lại để quay sang nói chuyện với bé. Nếu bé có thể chờ đợi mà không giận dỗi, đừng quên khen ngợi bé. Nếu bé bỏ qua tín hiệu “Giữ im lặng” của bạn, nên nhắc cho bé nhớ ý nghĩa của tín hiệu đó và thử lại lần sau.

Kinh nghiệm dạy con ngoan khi bé hay la hét
“Khi con gái hai tuổi của tôi la hét quá lớn, tôi trả lời với bé một cách nhỏ nhẹ. Sau đó, bé trả lời tôi cũng như vậy, hoặc ít nhất là bé phải hạ thấp giọng xuống để nghe tôi nói. Tôi đã dùng cách này nhiều lần và rất có tác dụng.” (chị Mai Hà, giáo viên mầm non, TP.HCM).

“Con trai của tôi thường hay la hét cho tới khi hết sức mới thôi. Tôi đã tìm cách dạy bé “hét trong im lặng” bằng cách hét thầm trong cổ họng. Đối với bé, đây là một trò chơi tuyệt vời và bé có thể la hét thoải mái mà không làm phiền người xung quanh!” (chị Thanh Phương, nhân viên văn phòng).

“Khi con gái tôi hét lớn, tôi nói: “Hét lớn lên!” và tôi cùng hét với bé. Sau đó tôi nói: “Nhỏ lại!” và cả hai đều hạ thấp giọng xuống. Thường chỉ mất một vài lần là bé chán. Khi chúng tôi yêu cầu bé nói to hay nhỏ hơn, bé đã biết nghe lời.” (chị Minh, nhân viên văn phòng).

“Chúng tôi dạy con ngoan bằng cách nói năng nhỏ nhẹ, giọng nói bình thường khi ở trong nhà, và gọi tên giọng nói đó là “giọng nói dễ thương”. Mỗi khi bé lớn giọng, chúng tôi nhắc nhở bé rằng mọi người muốn nghe “giọng nói dễ thương” của bé. (chị Hạnh, nhà báo).

“Mỗi khi bé con 3 tuổi rưỡi của tôi hét lên, tôi chỉ nói với bé rằng tôi không thể hiểu bất cứ điều gì bé nói vì âm lượng quá lớn. Thế là bé phải giảm âm lượng và nói chuyện rõ ràng hơn để tôi có thể hiểu được những gì bé đang cần. (chị Trâm, chủ cửa hàng thời trang).