Nuôi dạy con chưa bao giờ là một việc dễ dàng. Ngược lại, nó đòi hỏi kiến thức, kỹ năng và cách vận dụng thông minh từ các bậc phụ huynh. Với chuyên mục này, các thông tin được xây dựng nhằm trở thành một bách khoa toàn thư cung cấp kiến thức cần thiết cho quá trình chăm sóc và nuôi dạy con cái. Tất cả nhằm giúp cha mẹ hiểu rõ về nét tính cách, tư duy, suy nghĩ của con và từ đó áp dụng cho con phương pháp giáo dục, nuôi nấng phù hợp.
Quá lệ thuộc vào nhau
Đặc điểm chung của gia đình Việt là sự lệ thuộc và nương tựa nhau về mặt tinh thần và đôi khi là cả vật chất. Trẻ từ lúc còn nhỏ cho đến lúc rời khỏi ghế nhà trường thường hay dựa dẫm vào cha mẹ chu cấp tài chính và ít nghĩ đến việc tự lập kiếm thêm tiền nếu có nhu cầu tiêu xài cá nhân. Thậm chí có những trường hợp phụ huynh vẫn tiếp tục đưa đón cho đến khi con tốt nghiệp Đại học. Vì thế, nhiều khi trẻ trở nên sợ sệt và thiếu quyết đoán lẫn tự lập. Sự bảo bọc vừa phải là điều cần thiết giúp con lớn lên khỏe mạnh, giàu tình cảm và độc lập.
Phân công lao động bất hợp lý
Người Việt thường có quy luật “bất thành văn” về những việc bếp núc, lau dọn nhà cửa,… là việc của phụ nữ. Sai lầm phổ biến của các bà mẹ Việt là mỗi khi con trai lăng xăng phụ giúp việc nội trợ thì thường bị gạt đi với lý do, “Con trai ai mà làm mấy chuyện này. Thôi, con cứ để mẹ và chị làm cho”. Lâu dần, nếp suy nghĩ này ăn sâu vào tâm trí của con trẻ (cả nam và nữ) để rồi khi lớn lên đàn ông luôn nghĩ đó không phải là việc của mình cũng như phụ nữ lại bắt đầu vòng luẩn quẩn lặp lại chính điều đó với con mình.
Quyền “phủ quyết” của cha mẹ
Cha mẹ thường hay áp đặt ý kiến của mình lên con trẻ và “bổn phận” của con là luôn phải vâng lời cha mẹ. Với sự nhận thức và tư duy lý luận ngày một phát triển, lắm lúc đứa trẻ nhận ra sự bất hợp lý trong một số quyết định của cha mẹ nhưng vì sợ uy quyền của họ mà không dám cự cãi. Lâu ngày, trẻ có thể sinh ra tâm lý không phục và chống đối ngấm ngầm. Điều này rất nguy hiểm khi đứa trẻ lớn lên và bắt đầu có sự độc lập nào đó về tài chính, chúng có thể sẽ không tôn trọng và có những hành động đi ngược lại đạo lý như hỗn xược, ngược đãi hoặc thậm chí là bạc đãi các bậc sinh thành.
Quá kỳ vọng vào con cái
Xuất phát từ quan niệm về những nghề “thời thượng” như kỹ sư, bác sỹ,… mà nhiều bậc phụ huynh đã “làm ngơ” trước sở trường và sở thích của con mình. Có rất nhiều người con đã tốn thời gian và tiền bạc để theo học nghề mong muốn của cha mẹ rồi sau đó mới theo đuổi niềm đam mê của mình.
Đừng đặt quá nhiều kỳ vọng vào con cái
Bảo bọc và bênh con quá mức
Rất thường thấy câu chuyện khi con trẻ bị ngã, mẹ và bà thường dỗ cháu nín bằng những câu như, “Đánh chừa cái nền nhà làm bé bị ngã” hay “Nín nào, bà dắt đi mua kẹo”. Những câu dỗ dành tưởng chừng vô thưởng vô phạt ấy lại vô tình gieo vào đầu đứa trẻ những suy nghĩ tiêu cực và lệch lạc. Chẳng hạn, sau này khi lớn lên và tham gia giao thông rồi bị va quẹt, đứa trẻ (lúc này đã có hình hài của một người trưởng thành) sẽ không nhận lỗi ngay mà có thể chúng sẽ đánh người gây va quẹt trước.
Để đủ nghị lực lẫn năng lực đương đầu với những thử thách khi lớn lên, ngay từ lúc còn bé, cha mẹ hãy cho con những hành trang thiết yếu để mang vào đời. Đó phải là tình yêu thương, kiến thức, nghị lực, sự độc lập, khả năng quyết đoán… và hãy luôn lắng nghe, tôn trọng ý kiến của bé.
Phụ huynh nên dành thời gian đầu tư để nuôi dưỡng cho trẻ sự yêu mến đối với âm nhạc với nguyên tắc đơn giản và dễ nhớ “Hãy chơi nhạc cùng con, nghe nhạc cùng con”.
Tại sao âm nhạc quan trọng với trẻ nhỏ?
Bất kỳ người làm cha mẹ nào cũng lo lắng về trí thông minh của con cái. Trong khi đó, tác dụng của âm nhạc thật kỳ diệu. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những trẻ có cảm thụ âm nhạc tốt thường có xu hướng thông minh hơn những trẻ không có hứng thú hoặc thậm chí là ghét nghe nhạc. Điều này được lý giải rằng các giai điệu và thanh sắc của âm nhạc có tác động kích thích sự phát triển của não bộ.
Ngoài ra, âm nhạc còn có tác dụng xoa dịu và giải tỏa stress đối với trẻ nhỏ. Vì thế, chẳng có gì là ngạc nhiên khi nhiều người tin rằng âm nhạc rất cần thiết cho phụ nữ mang thai và thai nhi trong bụng mẹ.
Một số trẻ em sinh ra có tính cách u uất. Những đứa trẻ này dễ dàng chìm đắm trong thế giới riêng của chúng mà không hề quan tâm gì đến xung quanh. Trong những trường hợp này, một biện pháp được gọi là “âm nhạc trị liệu” được xem là một cứu cánh. Âm nhạc có thể làm sống lại những cảm xúc và hình thành một trạng thái tinh thần mới ở trẻ.
[inline_article id=711]
Với trẻ nhỏ, âm nhạc giúp trí não thông minh hơn
Âm nhạc cũng là một ngôn ngữ thế giới mà trẻ em nên học hỏi. Con người ngày càng tò mò và mong muốn tìm hiểu các nền văn hóa của các đất nước khác trên toàn thế giới. Và âm nhạc đã trở thành một trong những công cụ giúp con người thực hiện điều đó. Vì thế, âm nhạc cũng như ngôn ngữ, đã trở thành một nguồn sức mạnh, và bạn không nên để trẻ mất đi cơ hội thừa hưởng nguồn sức mạnh này.
Các giai điệu và bài hát lại càng chứng tỏ được khả năng ảnh hưởng của mình khi chúng được đưa vào trong giáo dục. Ngay trong những trường tiểu học có sử dụng các phương pháp dạy và học kết hợp giữa hình ảnh và âm nhạc, trẻ em hiểu bài nhanh hơn và nhớ bài lâu hơn. Những đứa trẻ này không chỉ cảm thấy hứng thú hơn với bài học mà còn tiếp nhận chúng dễ dàng hơn.
[inline_article id=3083]
Cách nuôi dưỡng âm nhạc cho bé
1. Cùng hát với con
Hãy dạy cho bé hát và hát cho bé nghe ngay khi bé còn nhỏ. Bạn có thể hát ru, hát những bản tình ca bạn yêu thích, những bài hát dân ca… Dù bạn hát không hay nhưng không sao cả. Vấn đề cần quan tâm ở đây là khi bạn hát, con bạn có thể cảm nhận được tình yêu thương, sự chia sẻ và quan tâm từ bạn.
2. Dạy con học qua các bài hát
Cùng con vui vẻ với âm nhạc
Âm nhạc là một công cụ có hiệu quả rất lớn trong việc dạy ai đó. Trẻ em có thể học chữ cái, con số, từ vựng và giai điệu – là những yếu tố chính để hình thành kỹ năng đọc, viết cho trẻ – bằng cách hát hoặc nghe nhạc. Sau khi hát cho con nghe, bạn hãy trò chuyện với bé về những gì mà bạn muốn dạy bé.
Nếu bé đã lớn, bạn có thể hỏi bé những câu như Con nghĩ bài hát này nói về điều gì? Con thấy giai điệu bài hát hay không? Con cảm nhận gì về bài hát này?
3. Cho con nghe nhạc
Bạn hãy tắt tivi và mở nhạc cho bé nghe. Bạn có thể nuôi dưỡng tình yêu âm nhạc cho con bằng cách cho bé nghe nhiều thể loại nhạc khác nhau như pop, rock, hip hop, cổ điển, dân ca, nhạc đồng quê, opera… Âm nhạc như người đại sứ thân thiện có thể xóa tan những khoảng cách và khác biệt của các dân tộc, các nền văn hóa, phong cách sống và sở thích.
4. Chơi nhạc
Phần lớn các đồ dùng trong nhà đều có thể biến thành nhạc cụ để giúp trẻ phát huy tiềm năng ngôi sao nhạc rock bên trong. Ví dụ nồi, xoong, chảo, hộp rỗng… có thể làm trống; chai nhựa đậy kín với ít hạt đậu bên trong có thể làm đồ lắc nhạc; ống nhựa hoặc lõi giấy cứng có thể làm thành tù và, kèn…
Bạn có thể sáng tạo ra nhiều dụng cụ nhạc khác tùy theo khả năng của mình hoặc tặng trẻ những đồ chơi có liên quan đến âm nhạc. Các chuyên gia giáo dục trẻ cho rằng bằng cách cho bé tham gia chơi nhạc tưởng tượng như thế sẽ làm cho bé thích thú và là cách tốt để phát triển cho trẻ những kỹ năng liên quan đến nhận biết và lập luận.
5. Nhảy
Âm nhạc tốt cho cả cơ thể bên ngoài và tâm hồn bên trong. Nhảy không chỉ là một bài tập thể dục thú vị với trẻ mà còn giúp trẻ nhạy bén với giai điệu và rèn luyện khả năng phối hợp. Bạn có thể chọn mua những đĩa phim dạy nhảy cho trẻ và cùng trẻ tập luyện đều đặn hoặc nếu quá bận rộn, bạn có thể cho trẻ theo học các lớp về nhảy.
Một số địa chỉ tham khảo mua đĩa nhạc thiếu nhi
Tại Hà Nội:
Hồ Gươm Audio – 33 Hàng Bài & 43 Tràng Tiền
Băng đĩa Thăng Long – 59 Láng Hạ, Q.Đống Đa
Băng đĩa Hà Nội – 114 Xuân Diệu
Nhà sách Tràng Tiền – 44 Tràng Tiền, Q.Hoàn Kiếm
Nhà sách Tiền Phong – 292 Tây Sơn
Nhà sách Phương Nam (PNC) – Tầng 4 Vincom Galleries, 114 Mai Hắc Đế & S3-08 Tầng 3, TTTM Garden Mall, Mễ Trì
Nhà sách Thăng Long – 53-55, Phố Tràng Tiền , Q.Hoàn Kiếm
Nhà sách Fahasa Hà Nội Số 03, ngõ 192, Phố Thái Thịnh, P.Láng Hạ, Q.Đống Đa
Tại TP. Hồ Chí Minh:
Cửa hàng CD Uyên – 82 Nguyễn Thị Minh Khai, Q.1
Cửa hàng CD Trống Đồng – 171 Võ Văn Tần, Q.3
Cửa hàng CD Thành Nhân – 39 Ngô Đức Kế, Q.1
Nhà sách Minh Khai – 249 Nguyễn Thị Minh Khai, P.Nguyễn Cư Trinh, Q.1
Nhà sách Thăng Long – 2Bis Nguyễn Thị Minh Khai, P.Đa Kao, Q.1 & 467 Cộng Hòa, P.15, Q.Tân Bình
Nhà sách Phương Nam (PNC) – 940 Đường 3 tháng 2, Q.11 & 2A Lê Duẩn, Q.1 & 03 Nguyễn Oanh, P. 10, Q.Gò Vấp & Hệ thống Parkson Q.1, Q5 …
Hệ thống Nhà sách Fahasa Xuân Thu, Nguyễn Huệ, Tân Định, Phú Nhuận, Phú Thọ, Q.7, …
Một số bài hát thiếu nhi hay:
Em như chim câu trắng (sáng tác: Trần Ngọc)
Việt Nam quê huơng em (sáng tác: Xuân Giao)
Mái truờng mến yêu (sáng tác: Lê quốc Thắng)
Nhớ ơn thầy cô (sáng tác: Vũ Hoàng).
Ngôi nhà chung của chúng ta (sáng tác: Huỳnh Phuớc Liên).
Hai con thằn lằn con (sáng tác: Nguyễn Nhi)
Con cào cào (sáng tác: Khánh Vinh)
Ba ngọn nến lung linh (sáng tác: Ngọc Lễ)
Vườn cây của ba (sáng tác: Phan Nhân)
Nhong nhong nhong (sáng tác: Thế Hiển)
Ngày đầu tiên đi học (sáng tác: Nguyễn Ngọc Thiện)
Thêm một tuổi hồng (sáng tác : Truơng Quang Lục).
Uớc mơ hồng (sáng tác : Phạm Trọng Cầu).
Bay cao tiếng hát uớc mơ ( sáng tác : Nguyễn Nam).
Trẻ bắt đầu cuộc sống như tờ giấy trắng tinh. Chúng không có nhiều năm kinh nghiệm cưỡng lại những cơn thèm ăn những miếng sô cô la ngọt lịm và những buổi sáng ngủ nướng để khỏi phải tập thể dục hàng ngày. Nhưng “thói quen là hoàn toàn cần thiết”, theo bác sĩ nhi khoa Wendy Sue Swanson. Những gì các bậc phụ huynh làm bây giờ có thể giúp con mình biến thói quen thành thực tiễn sống mà trẻ sẽ làm mà không cần phải nghĩ ngợi. Những thói quen này sẽ theo trẻ suốt cả đời người. Dưới đây là những thói quen mà mẹ nên tập cho con, tất nhiên với các mẹ giữ vai trò là “người dẫn đường”.
1. Ăn sáng
Các chuyên gia nói đi nói lại rất nhiều về điều này vì 1 lý do: bữa sáng là bữa ăn quan trọng nhất, đem đến năng lượng cho con bạn suốt buổi sáng. Do vậy bạn nên đánh thức trẻ dậy đủ sớm để trẻ có đủ thời gian nhâm nhi bữa sáng trước khi đến trường. Theo bác sĩ Melina Jampolis – chuyên gia về dinh dưỡng thì “trẻ khỏe mạnh dùng bữa sáng thường xuyên hấp thu nhiều canxi trong sữa hơn”. Chọn bột yến mạch với một ly sữa hoặc ngũ cốc nguyên hạt cho một khởi đầu hoàn hảo mỗi buổi sáng.
2. Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh
Tập cho con ăn rau xanh, hoa quả và chế độ ăn ít béo ngay từ nhỏ
Trẻ mạnh khỏe nhờ chọn đúng thực phẩm khi ăn, có nghĩa là những thực phẩm ít đường tinh luyện và tươi ngon, nhiều màu sắc hơn. “Cũng như người lớn, trẻ cũng nên ăn nhiều trái cây và rau quả cũng như bơ sữa ít béo”, Jampolis lưu ý. Trẻ nên hạn chế dùng đồ ăn nhanh, các loại đồ ăn khô nhẹ, mặn, cũng như các loại thực phẩm đóng gói và các loại thực phẩm có bổ sung thêm đường.
3. Lắng nghe dạ dày
Khi ăn, mẹ nên dạy trẻ lắng nghe cơn đau khi bụng đói. Nếu trẻ có thể học theo nhịp cùng với dạ dày, trẻ sẽ không bị “cám dỗ” dẫn đến ăn quá nhiều hoặc vô tội vạ. “Công việc của trẻ là ăn khi bụng đói và ngưng khi thấy no”, Swanson nhắc nhở. Cha mẹ sẽ quyết định cho trẻ ăn gì. Nếu các lựa chọn tốt được đưa ra, và trẻ ăn cùng với gia đình, đồng thời cha mẹ làm gương tốt trong việc ăn uống, trẻ sẽ bắt chước ăn theo.
4. Chải răng
Muốn có hàm răng chắc khỏe, phải ngừa sâu răng từ nhỏ thôi các bé ơi!
Theo Swanson, hầu hết các thói quen vệ sinh không tới mức gây nên các vấn đề sức khỏe nếu trẻ không tuân theo. Nhưng vệ sinh răng miệng thì đặc biệt cần thiết. Bắt đầu từ 12 tháng tuổi, trẻ cần được chải răng với kem đánh răng có chứa fluoride. Trẻ phải chải răng hai lần mỗi ngày, và bạn cần giúp trẻ cho đến khi trẻ học lớp 2. Bạn cũng cần bảo đảm trẻ chải răng đều đặn và đúng cách cho đến khi được 7 hoặc 8 tuổi và trẻ sẽ giữ thói quen này suốt đời.
Trẻ em cần phải đi bác sĩ thường xuyên để đảm bảo trẻ phát triển cơ thể mạnh khỏe cũng như tiêm phòng bệnh phù hợp. Theo Swanson, trẻ cần phải khám sức khỏe thường xuyên hàng năm ngay từ khi đi nhà trẻ cũng như bắt đầu đi học. Các loại vắc xin chủng ngừa được cập nhật hàng năm, vì thế bạn cũng cần kiểm tra các thông tin này. Đôi lúc các liều tiêm nhắc lại hoặc tăng cường có thể được điều chỉnh, nên nhiều gia đình vẫn tin rằng con mình đã tiêm ngừa đầy đủ nhưng thực tế thì không phải. Hơn nữa, hiện nay các liều tiêm ngừa cúm mùa cũng đã được khuyến cáo tiêm cho trẻ từ 6 tháng tuổi hàng năm. Cách dễ nhớ nhất là bạn nên lên lịch cho trẻ đi kiểm tra sức khỏe vào đầu mỗi năm học.
6. Giới hạn thời gian trẻ ngồi với màn hình
Với mọi thứ trong cuộc sống công nghệ ngày nay, từ TV cho đến máy tính bảng, trẻ gần như dùng đến màn hình 24/7. Trẻ mạnh khỏe không ngồi trước màn hình thường xuyên. “Hãy tạo cơ hội cho trẻ có thể tương tác và không xao lãng sự chú ý ngay từ khởi đầu cuộc sống của trẻ”, Swanson gợi ý. Bạn nên giới hạn thời gian trẻ ngồi trước các loại màn hình dưới 2 giờ một ngày.
7. Vận động thường xuyên
Hãy vứt bỏ các món đồ chơi công nghệ đi. Trẻ khỏe mạnh tránh ngồi màn hình bằng việc vận động thường xuyên với các hoạt động ngoại khóa, đặc biệt là các môn thể thao. “Trẻ sẽ có mức độ vận động thể chất cao hơn”, Jampolis cho biết. Trẻ mạnh khỏe cũng năng động hơn và sẽ tham gia vào các đội thể thao trong và ngoài trường, như thế “lịch” sẽ kín hơn, các hoạt động thể chất vui nhộn thấm sâu vào cuộc sống của trẻ hơn. Hãy đăng ký cho trẻ tham gia vào các đội thể thao. Giữ trẻ năng vận động càng nhiều càng tốt.
8. Sống yêu thiên nhiên
Khuyến khích trẻ tham gia hoạt động ngoài trường bằng cách “thể hiện sự tôn trọng sự yên tĩnh và thời gian chết”, Swanson cho biết. Tìm khoảng thời gian để tập thể dục và thưởng thức cảm giác đắm mình trong thiên nhiên mỗi ngày. Dắt trẻ đi bộ trong công viên cùng bạn hoặc chỉ đơn giản là khám phá những chiếc lá rơi rụng ở sân nhà bạn.
9. Ngủ thật nhiều
Ngủ, ngủ và ngủ. Trẻ đang phát triển cần ngủ nhiều hơn bạn nếu không muốn nói là rất nhiều. Hãy kiến thiết giờ ngủ và buộc con bạn tuân theo. Bình thường, trẻ độ tuổi đi học cần ngủ khoảng 10 tiếng, trẻ thiếu niên cần ngủ từ 8 tiếng rưỡi hoặc 9 tiếng rưỡi mặc dù điều này có thể hơi khó khăn. Khuyến khích trẻ ngủ nhiều lúc còn nhỏ, để khi lớn lên trẻ sẽ hiểu được cảm giác ngủ đủ giấc mỗi ngày tốt hơn như thế nào.
10. Tâm trạng vui vẻ
Cần bảo đảm con bạn làm chủ được cảm xúc của cuộc sống. Trẻ phải tham gia vào các hoạt động giúp giải tỏa tâm lý, đây chính là những liều thuốc tốt nhất giúp trẻ đối đầu với những vấn đề trong cuộc sống. Quan trọng là trẻ cảm thấy vui vẻ. Các vấn đề phiền muộn thường bị xem nhẹ ở trẻ nhưng đây là vấn đề cần có sự đặc biệt chú ý từ các bậc phụ huynh. Tuy thường không đến mức cần phải điều trị bằng thuốc, nhưng nguyên nhân dẫn đến sự buồn phiền cần phải được xem xét. Nó giống như một vòng lẩn quẩn, trẻ buồn phiền, ăn nhiều, ít vận động và cảm thấy thiếu tự tin về cân nặng của bản thân. Từ đó trẻ có thể không chơi thể thao và các hoạt động ngoại khóa mà trẻ vẫn rất thích trước đó.
Trẻ cần ngủ đủ giấc để phát triển tốt
Nếu trẻ xuống tinh thần, việc xác định lý do tại sao là rất cần thiết. Hãy lên kế hoạch các hoạt động để “phủ kín” thời gian biểu của trẻ, và bạn hãy đưa trẻ đi khám bác sĩ nếu trẻ xuống tinh thần các ngày quá gần nhau.
MarryBaby xin gợi ý cho bạn 5 loại sách mà ba mẹ có thể chọn lọc để dành cho bé con nhà mình đọc nhé!
Sách hình cho bé dưới 1 tuổi Đối với những bé dưới 1 tuổi thì việc chọn sách cũng khá đơn giản. Ba mẹ nên chọn những quyển sách cho bé không quá dày, trang sách cứng, in bóng. Sách có nhiều tranh ảnh với màu sắc rực rỡ, mỗi bức tranh là một sự vật cụ thể dễ thu hút sự chú ý của trẻ. Tranh ảnh phải phù hợp với nhận thức của bé: chính xác, rõ ràng, đơn giản và gần gũi giống như đời thật với hình ảnh con mèo, quả chuối, cây xanh, ngôi nhà…
Những cuốn sách như thế này phần nào giúp trẻ làm quen với những sự vật xung quanh mình, nhận thức được đồ vật và môi trường sống. Ba mẹ có thể linh hoạt cùng ngồi đọc sách với bé để hướng dẫn bé thêm những điều bé không hiểu khi xem sách đồng thời qua đó tạo sự gắn kết gần gũi trong gia đình.
Sách hình với nội dung đơn giản và nhiều màu sắc.
Câu chuyện cổ tích ý nghĩa Lý do nên cho bé bởi những câu chuyện với ý nghĩa nhân văn đan xen trong từng hoàn cảnh và cách ứng xử của nhân vật phần nào dạy cho bé những bài học về đối nhân xử thế sau này. Ngoài ra, những câu chuyện cổ tích thường được viết bằng những câu văn ngắn và đơn giản với những hình ảnh nhân vật không quá phức tạp để các bé trên 5 tuổi đều có thể hiểu được.
Để thêm phần sinh động và khuyến khích việc đọc sách của bé thì bạn cũng nên chọn những sách truyện cổ tích với hình ảnh, màu sắc minh họa vui nhộn, đáng yêu… Ngoài ra ba mẹ còn có thể kết hợp những câu chuyện như thế để kể cho bé nghe vào ban đêm trước khi ngủ.
Truyện cổ tích Tấm Cám với minh họa bằng hình ảnh và màu sắc sinh động.
Sách khám phá khoa học vui Đến một độ tuổi bắt đầu có những nhận thức cơ bản về những sự vật xung quanh mình thì bé bắt đầu đặt những câu hỏi “vì sao?” hay “tại sao lại thế này?”… Đó là lúc ba mẹ nên trang bị cho con những kiến thức cơ bản về cuộc sống qua những cuốn sách khoa học phổ thông cơ bản về những lĩnh vực mà bạn thấy con yêu thích và quan tâm chẳng hạn như: vũ trụ, kỹ thuật, sinh vật học… Dĩ nhiên bạn không thể cho bé đọc những cuốn sách quá khô khan, cứng nhắc về lý thuyết thế này thế nọ nhưng bạn có thể chọn những cuốn sách viết về những vấn đề trên với cách viết hài hước vui nhộn và diễn giải một cách đơn giản, dễ hiểu.
Lạc vào thế giới màu sắc cùng truyện tranh Truyện tranh cũng là một cách để bé mở mang kiến thức và kích thích bé phát triển tính tò mò tìm hiểu về thế giới xung quanh. Tuy nhiên để lựa chọn truyện tranh cho bé, ba mẹ nên tìm hiểu kĩ về nội dung của tập truyện đó trước khi cho con tiếp cận. Những câu đối thoại của các nhân vật trong truyện tranh có thể ngắn hoặc không thành câu hoàn chỉnh nhưng nếu nội dung mang tính giáo dục cao thì bạn cũng có thể cho bé đọc. Bạn cũng có thể cùng trò chuyện với con về những tình huống vui và hài hước trong truyện để tìm hiểu xem bé đã hiểu câu chuyện ấy như thế nào. Nếu phát hiện bé dùng những từ ngữ chưa đúng khi đọc truyện tranh thì bạn nên chỉ bảo lại bé chứ đừng ngăn cấm trẻ đọc truyện tranh. Vì như các bậc cha mẹ cũng biết thì càng cấm thì bé lại càng tò mò và khi đó thì bạn còn khó kiểm soát được nội dung truyện tranh mà bé đọc.
Những tập thơ thiếu nhi Thơ ca là những tài sản tri thức và tổng hòa nét đẹp của ngôn ngữ, nhất là đối với tiếng Việt của chúng ta. Dạy cho bé đọc những bài thơ thiếu nhi giúp cha mẹ rèn luyện cho bé cách sử dụng ngôn ngữ một cách khéo léo và chỉn chu. Ngoài ra, đây còn là cách để rèn luyện cho bé khả năng cảm thụ nghệ thuật từ những câu thơ đầy vần điệu, đọc như là đang nghe lời hát, điệu ru hay kể chuyện vậy đó. Các bạn đừng lo bé sẽ chán ngán khi ba mẹ cho bé đọc những đoạn thơ thế này, điều quan trọng là ở cách các bạn chỉ bảo bé tiếp cận văn thơ thế nào cho hợp lý.
Để hướng tâm hồn yêu thơ văn cho bé thì khi con bạn còn nhỏ chưa biết đọc, ba mẹ nên dành thơi gian đọc những bài thơ nho nhỏ và dễ thương cho bé nghe. Giảng giải cho bé hiểu những điều bé thắc mắc trong những câu thơ. Chọn những bài thơ có giọng điệu vui tươi và nếu có hình ảnh minh họa thì càng tốt. Những bài thơ nên có nội dung đơn giản với vốn từ ít để bé thấm từ từ, chẳng hạn những bài thơ về: ngôi nhà, gia đình, con mèo, chú gà trống… có rất nhiều những bài thơ như thế mà ba mẹ có thể sưu tầm từ từ cho con ngay từ bây giờ là vừa.
Sách là nguồn tri thức vô hạn mà bạn nên trang bị cho bé nhà mình ngay từ bây giờ. Hãy nuôi dưỡng tâm hồn con bằng những nét đẹp vô ngần đến từ những trang sách quý ba mẹ nhé!
Mặc dù lúc này bé chưa nói được gì mà chỉ bập bẹ “ê a”, nhưng việc lắng nghe ngôn ngữ, âm thanh xung quanh sẽ giúp bé tăng vốn từ vựng hàng ngày, đồng thời kích thích bé sớm biết nói.
Những câu hỏi bâng quơ, hay những câu chuyện “phiếm” của cha mẹ với bé, như: “để mẹ bế bé yêu của mẹ nào”, “con có yêu mẹ không”,”hôm nay trời đẹp, mẹ con mình đi chơi nhé”,… vừa giúp bạn gắn kết gần gũi hơn, vừa giúp vô thức giúp bé học từ ngữ chuẩn hơn.
Ngay cả cách bạn tích cực đáp trả tiếng khóc của bé cũng rất hữu ích trong việc giúp bé nhanh biết nói. Trong năm đầu đời, khóc là phương tiện giao tiếp quan trọng ở bé, thể hiện những nhu cầu của bé, như: bé muốn ăn, muốn đi chơi, hay bị đau bệnh.
Vì vậy, khi bạn phản ứng với tiếng khóc của con, điều đó dạy bé rằng, khi bé giao tiếp, bé sẽ được mẹ lắng nghe.
2. Kể chuyện cho bé:
Đừng cho rằng các bé quá nhỏ để bắt đầu lắng nghe những câu chuyện cổ tích. Thường xuyên đọc truyện cho bé trước khi ngủ vừa giúp bé có giấc ngủ sâu, vừa giúp bé tăng khả năng lĩnh hội từ ngữ.
Hoặc việc bạn đọc đi đọc lại cho bé nghe một cuốn sách như một thói quen khi bé ngồi chơi cũng giúp bé xây dựng ngôn ngữ cơ bản.
3. Hát cho bé nghe hoặc cho bé nghe nhạc
Cho bé làm quen với sách sớm cũng là một cách giúp bé tập nói
Bên cạnh việc kể chuyện thì hát múa cũng rất hữu ích trong việc kích thích bé tập nói. Bạn có thể hát những bài hát thiếu nhi có lời ngắn, đơn giản, hoặc đọc các bài thơ, ca dao, tục ngữ,.. cho bé nghe.
Nên kết hợp những động tác dễ thương ngộ nghĩnh để bé cảm thấy thích thú. Mỗi bài hát, bài thơ bạn nên “tua đi tua lại” vài lần trong vài hôm. Quá trình lặp đi lặp lại các từ trong bài hát sẽ là bước đầu tiên để bé ghi nhớ những lời mà bé yêu thích, từ đó, sẽ rất nhanh hát theo.
4.Chơi đùa cùng bé:
Hãy ngồi xuống, nhìn vào mắt trẻ và cùng chơi với trẻ, qua đó trò chuyện với bé về những gì chúng đang chơi. Trẻ học nói bằng cách bắt chước theo cha mẹ. Đơn giản là bạn chỉ vào bất kì đồ vật nào, có thể là những món đồ chơi hay đồ dùng trong nhà, gọi tên và tập cho bé lặp lại theo bạn.
5. Đưa bé tới những khu vui chơi công cộng:
Những chuyến đi ngắn tới vườn bách thú, bách thảo, khu công viên dành cho trẻ con… sẽ mở ra chân trời kiến thức mới cho con. Hơn nữa, ngoài việc giúp bé trở nên dạn dĩ, những hoạt động bổ ích này cũng giúp con nhận biết chính xác tên các loại động, thực vật và tích lũy vốn từ sinh động cho cuộc sống sau này.
6. Khuyến khích và kiên nhẫn:
Tỏ ra hào hứng và không ngừng động viên mỗi khi con nói thêm được từ mới. Điều này sẽ kích thích tâm lý của bé, khiến bé tiếp tục cố gắng.
Nếu bé có chậm nói bạn cũng không nên quá lo lắng mà phải kiên nhẫn với các bé. Đặc biệt, không nên chê bai hoặc tỏ thái độ không hài lòng vì sự phát triển của mỗi bé là khác nhau. Hãy từ từ để bé tích lũy nhiều vốn từ rồi sẽ đến lúc bé nói những điều bạn mong muốn.
Từ 3 tuổi bé đã có thể ngủ riêng phòng nhưng trước đó mẹ nên tập cho bé thói quen ngủ một mình bằng cách đặt giường của bé sát với giường ba mẹ. Bé sẽ từ bỏ thói quen rúc vào mẹ mỗi khi ngủ và quen dần với việc ngủ một mình. Sự chuẩn bị trước này rất quan trọng để khi 3 tuổi tách bé ra phòng riêng được dễ dàng hơn.
Phòng ngủ của con
Tạo cho con một không gian yêu thích là điều quan trọng, chiếm tỷ lệ thành công cao trong việc cho bé ngủ 1 mình. Chú ý chọn cho bé một chiếc giường thật thoải mái; chăn, gối, nệm với màu sắc tươi sáng nhưng nhẹ nhàng. Biến những bức tường đơn điệu trở nên vui mắt với sự hiện diện của những nhân vật trong truyện cổ tích hay những bạn thú ngộ nghĩnh, đáng yêu…
Hãy cho con một thế giới tuổi thơ ngay ở phòng ngủ của bé.
Thiết kế ánh sáng vừa đủ, không quá sáng và cũng không quá tối. Âm thanh yên tĩnh, có thể thêm vào những bản nhạc du dương giúp bé đi vào giấc ngủ dễ dàng hơn.
Cho bé cảm giác an toàn
Bé rất sợ cảm giác bị bỏ rơi nên sẽ có những phản ứng như gào khóc, chạy lại phòng ba mẹ, ngủ mớ… Muốn chấm dứt điều này mẹ cần tạo cho bé cảm giác an toàn rằng “vẫn có mẹ ở đây”.
Hãy tạo cho bé thói quen trước khi ngủ như mẹ sẽ đọc sách, kể chuyện hay hát cho bé nghe. Mục tiêu của các thói quen là giúp bé bình tĩnh và chuẩn bị cho bé trước khi lên giường.
Đặt một chiếc gối ôm hay bạn thú nhồi bông mà con yêu thích giúp con không “cô đơn” khi ngủ. Trước khi dời khỏi phòng hãy đặt một nụ hôn lên trán bé và không quên nhắn nhủ “Chúc con yêu ngủ ngon, mẹ sẽ luôn ở cạnh con”.
Người lớn không nên lấy những hình tượng như ma quỷ, mụ phù thủy, ông kẹ… để dọa nạt trẻ khi chúng không nghe lời. Những nhân vật “đáng sợ” này sẽ đi vào giấc ngủ của bé khiến bé ngủ mớ và không thẳng giấc.
Mẹ phải kiên trì
Mẹ phải xác định thời gian đầu tách bé ngủ riêng sẽ vô cùng khó khăn cho cả 2. Không vì thấy bé khóc nhiều mà chậc lưỡi “thôi thì để con lớn thêm chút nữa”. Như vậy mẹ sẽ chỉ khất lần thời gian mà thôi.
Khi bé thức dậy lần đầu tiên, mẹ nên đưa bé trở lại giường, nói với bé rằng bây giờ là giờ ngủ và nhớ hôn tạm biệt bé trước khi rời khỏi phòng.
Nếu bé dậy lần thứ 2, mẹ nên nói với con bằng giọng điệu cứng rắn hơn. Cho bé biết rõ giờ ngủ, hôn bé và nhanh chóng rời khỏi phòng.
Nếu bé tiếp tục dậy, mẹ nên im lặng và đưa bé trở lại giường. Tiếp tục làm điều này mỗi khi con ra khỏi giường cho đến khi bé ngủ lại. Mỗi đêm, số lần khóc hay ra khỏi giường sẽ dần ít hơn cho đến khi bé sẵn sàng ngủ yên giấc ở giường của mình.
Không quên khen ngợi bé
Mỗi buổi sáng mẹ hãy dành cho bé những lời khen, cho dù con vẫn còn chưa “đồng ý” với việc ngủ một mình. Khi được nghe mẹ khen “Su của mẹ giỏi quá, đã có thể ngủ một mình được rồi” hay “con trai mẹ đã lớn thật rồi, ba mẹ tự hào vì con”…bé sẽ như được khích lệ để rồi “hoàn thành nhiệm vụ” tốt hơn nữa.
Có nhiều cách để một đứa trẻ cảm nhận được tình cảm cha mẹ dành cho mình. Xin gợi ý với các bạn những cách đơn giản, có thể áp dụng trong cuộc sống thường ngày.
Nói bằng lời
Chỉ đơn giản là bạn hãy nói “Mẹ thương con” mỗi ngày cho con nghe. Buổi sáng gọi con thức giấc, hãy đặt trên trán con một nụ hôn và thì thầm: “Mẹ thương con. Dậy đi nào”. Buổi tối khi con từ trường trở về, hãy cổ động con bằng lời: “Hôm nay con ngoan lắm, mẹ rất thương con”. Dành cho con những lời ngọc không chỉ giúp con vui sướng mà còn tạo sự thân thiện, nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ thêm đẹp. Thường xuyên nói lời ngọt ngào với con không có nghĩa là bạn dễ dãi khi con sai trái. Hãy mềm mỏng lúc con ngoan và cứng rắn răn dạy nếu bé cư xử không phải phép.
Viết ra giấy
Khi bé lớn hơn, mẹ có thể viết thư, viết những mẫu thiệp, bưu thiếp nhỏ xin xắn, viết dòng chữ trên gương, trên hộp thức ăn buổi trưa của con là điều các bà mẹ nên làm để con luôn nhận được tình yêu thương khi mẹ dù là ở nhà hay ở trường học. Trao đổi thư cho nhau cũng là cách để mẹ con xây dựng góc tình cảm bí mật. Mỗi ngày, bạn nên nghĩ ra một câu khác nhau và để vào những vật dụng khác nhau của con để bé luôn có những bất ngờ vui sướng. Hãy nhớ thêm vào những biểu tượng trái tim, nụ hơn hay bất cứ hình ảnh gì dễ thương bạn có thể nghĩ ra.
Hãy viết ra những lời yêu thương bé mỗi ngày
Quà lưu niệm
Hãy thể hiện tình yêu thương của bạn bằng cách tạo ra những bộ quần áo nhỏ xinh, đồ chơi lego, búp bê, bánh ngọt, những tấm bưu thiếp hay bất cứ bộ sưu tập nào mẹ và con có thể nghĩ ra. Cụ thể hóa những điều bé thích bằng những vật nhỏ xinh và mang tặng cho bé, bé sẽ rất vui sướng, nâng niu và ôm trọng vào lòng tình cảm của bạn. Có thể bạn sẽ ngạc nhiên vì bạn và bé sẽ có những phút giây thực sự vui vẻ, thoải mái bên nhau.
Chơi với bé
Cùng cười sảng khoái và chơi đùa với bé là ý tưởng hay để bé cảm nhận bạn thật gần gũi và đầy cảm giác vui vẻ. Cùng chơi trò trốn tìm, trò nhập vai nhân vật, chơi bóng, chơi bài, chạy vòng quanh hay hòa mình vào bất kỳ trò chơi nào bé có thể nghĩ ra. Quãng thời gian vui vẻ này không chỉ dành tặng bé mà còn dành tặng chính bạn nữa.
Dõi theo con
Khi trẻ chơi cùng một nhóm bạn, ăn tối chung với người lớn… hãy để trẻ bắt gặp bạn đang nhìn chúng. Vẫy nhẹ tay, cười và làm một vài động tác cổ vũ, bé sẽ hiểu mẹ luôn dõi mắt theo chúng và thực sự là một hậu phương vững chắc để trẻ yên tâm một mình bước ra ngoài chơi đùa. Bạn cũng có thể ghi hình lại những khoảnh khắc bé đang chơi, sau đó bật lại cho cả nhà cùng xem.
Cho con cảm giác cha mẹ là hậu phương vững chắc
Lắng nghe con
Khi trẻ nói, bạn hãy tạm dừng mọi hoạt động đang dở dang như đặt tờ báo, cốc cà phê uống dở xuống bàn, chăm chú nhìn và lắng nghe con nói. Khi trẻ đặt ra một câu hỏi, hãy trả lời chúng thật lòng bằng sự trân trọng như đối với người lớn chứ đừng ậm ừ cho qua. Cũng đừng giục trẻ nói nhanh hay ngắt lời trẻ, khi trẻ nói hết, bạn hãy hỏi thêm thông tin để cổ vũ khả năng diễn đạt của bé như: “Vậy vật đó có công dụng gì khác nữa không, có thể dùng làm được gì nữa?…”
Giờ thì bạn đã biết cách để bé yêu luôn xem bạn như người thân thiết, yêu thương nhất. Hãy bắt đầu từ hôm nay để bé luôn sống trong môi trường gia đình tràn ngập tình yêu thương.
Có nên cho trẻ 3 tuổi chơi vi tính?
Máy tính có thể là một công cụ hỗ trợ tuyệt vời cho việc học tập và phần mềm dành cho trẻ mẫu giáo rất phong phú, song những trò chơi trên máy tính chưa thực sự cần thiết cho trẻ lên ba.
Tuy vậy, nếu con của bạn quá hứng thú với máy tính, bạn đã chuẩn bị tinh thần theo dõi chặt chẽ việc chơi game của bé, hãy tìm kiếm những trò chơi và trang web thúc đẩy sự sáng tạo nghệ thuật, toán học và thói quen đọc sách. Nhấn mạnh các kỹ năng như đếm, nhận diện chữ và các mẫu tự.
Những trò chơi thân thiện với trẻ mẫu giáo thường liên quan đến âm thanh và hình ảnh hơn là câu chữ. Xem con của bạn có khả năng chọn trò chơi phù hợp với bé hay không.
Cần kiểm soát thời gian tập trung vào màn hình của trẻ
Các nhà khoa học cho rằng giải pháp tốt nhất để phát triển tri thức trẻ nhỏ là những trải nghiệm khám phá thế giới bên ngoài và tương tác với mọi người xung quanh. Thực tế, dù những phần mềm máy tính có tính giáo dục cũng không thể thay thế các hoạt động vui chơi ngoài trời.
Ba mẹ thường thận trọng về việc hạn chế xem tivi nhưng lại dễ chịu hơn về thời gian sử dụng máy vi tính vì cho rằng hoạt động này mang tính chất học tập nhiều hơn.
Không chỉ giới hạn thời gian coi TV, ba mẹ cũng cần khéo léo quản lý thời gian dùng máy vi tính của bé
Ra quy định về thời gian sử dụng máy tính cho trẻ ít hơn một giờ mỗi ngày. Bạn có thể cài đặt chế độ ngắt máy theo thời gian khi bé chơi. Nếu trông thấy bé không ngồi yên một chỗ hoặc thái độ cáu kỉnh, cho trẻ ngừng một chút.
Con của bạn có lẽ cần hỗ trợ khi sử dụng chuột máy tính hay khởi động chương trình. Cũng như việc xem truyền hình, trẻ sẽ học được nhiều hơn nếu bạn nói về những nhân vật đang làm gì và đặt ra câu hỏi liên quan đến hoạt động hàng ngày của trẻ.
Đừng nên bỏ mặc trẻ với máy tính để bạn “rảnh tay” được một lúc. Trên hết, đừng nhiệt tình giới thiệu trò chơi máy tính cho trẻ khi còn quá sớm để rồi sau đó phải đau đầu tìm cách cai nghiện máy tính cho trẻ.
Cuộc sống của mẹ: Hãy kiên định và thống nhất
Bạn có thể vẫn thường nghe rằng trong việc kỷ luật, răn dạy trẻ, yếu tố kiên định và dứt khoát rất quan trọng. Điều này chính xác!
Liệu bạn có cảm thấy bất an, khó chịu nếu luật giao thông hay quy định về thuế thu nhập thay đổi mỗi ngày mà không thông báo? Cũng tương tự, trong việc dạy con, những lần ngoại lệ, phá lệ dễ dãi hay nhượng bộ với trẻ nếu quá nhiều sẽ trở nên phản tác dụng.
Những giới hạn và quy định được bạn đưa ra một cách kiên định, thống nhất trước hết sẽ tăng cảm giác an toàn cho bé, đồng thời dần dà bồi đắp tính vâng lời của bé.
Bé tập nói theo ngữ pháp
Bé đã có vẻ nói sõi và nói giỏi. Đột nhiên bạn lại nghe bé mắc những lỗi ngữ pháp mà bé chưa từng phạm trước đây.
Mẹ đừng vội lo lắng nhé. Khi học được những quy tắc đặt câu mới, bé có xu hướng áp dụng mẫu câu này cho mọi trường hợp bé gặp phải.
Ví dụ như bé học được từ mới “đôi” bé có thể thích thú ghép với hầu hết các từ như đôi tay, đôi chân, đôi vớ, đôi… quần!!!, hoặc như cách nói “nhiều hơn” ngoài những cụm đơn giản như: “Con yêu mẹ nhiều hơn”, bé có thể nói ngô nghê: “Con ngoan bạn Bo nhiều hơn”.
Dù bé có nói sai, nhưng việc áp dụng lặp lại một mẫu câu thực sự là một dấu hiệu mừng của sự tinh tế trong ngôn ngữ. Nó cho thấy rằng trẻ đang thử áp dụng các quy tắc và có ý thức hơn về sử dụng ngữ pháp.
Thay vì chỉ ra lỗi sai và cách sửa lỗi, bạn cho bé lặp lại câu được đặt với cách sử dụng đúng.
Khi bé xưng ngôi sai, bạn khéo léo thay thế bằng đại từ thích hợp trong khi vẫn tiếp tục trò chuyện với bé. Thật cẩn thận khi bạn sử dụng đại từ xưng hô trong giao tiếp hàng ngày với trẻ.
Khi bé nói sai, không nên chỉ ra lỗi và sửa lỗi mà chỉ cần lặp lại câu đúng vì bắt chước là cách học tốt nhất với bé ở tuổi này
Cuộc sống của mẹ: Khen ngợi trẻ
Bạn có cảm thấy mình cứ như một chú vẹt khi suốt ngày nhắc lại: “Ồ, tốt lắm con yêu!” mỗi khi bé làm đúng điều gì? Duy trì vốn từ biểu thị sự khen ngợi bé. Bạn sẽ sớm nhận ra bé sẽ sẵn sàng hợp tác và có nhiều tiến bộ hơn. Sau đây là một số câu gợi ý:
