Category: Cột mốc phát triển của trẻ tập đi và mẫu giáo

Mọi đứa trẻ khi sinh ra có những cách tiếp cận khác nhau về thế giới xung quanh Đó được gọi là tính cách của trẻ. Ví dụ, một số đứa trẻ dễ dàng thích ứng với những thay đổi. Trong khi những đứa trẻ khác thì lại phản ứng rất mạnh dù chỉ là một nhỏ, chẳng hạn như bé cương quyết không chịu mặc một bộ đồ ngủ mới.

Một số trẻ rất năng động, thích di chuyển mọi nơi. Nhưng cũng có những đứa trẻ khác lại thích ngồi nhìn thế giới xung quanh mình. Nhiều đứa trẻ thích những trải nghiệm mới và thích gặp gỡ những người mới. Trong khi những trẻ khác lại tỏ ra chậm thích nghi tình huống mới. Đây là những ví dụ về những tính cách đa dạng của trẻ.

Không có tính cách đúng hay sai, hoặc tính cách tốt hay xấu
Tính cách không phải là cái mà con bạn lựa chọn, cũng không phải là thứ mà bạn tạo ra cho bé. Có một điều rất quan trọng đối với trẻ là được nhìn nhận mình là ai. Hãy vận dụng những gì bạn biết về tính cách của bé để khuyến khích bé phát huy những thế mạnh và giúp đỡ bé khi cần thiết.

Ví dụ, nếu con bạn gặp khó khăn khi phải cô đơn không có mẹ bên cạnh thì lúc cho bé đi ngủ có thể là một thách thức lớn đối với bé. Bạn có thể giúp đỡ trẻ bằng cách tạo nên một “thủ tục” trước khi đi ngủ mỗi đêm như đọc truyện, uống sữa, đánh răng, và ​​hát ru.

Sự khác nhau về tính cách của bạn và bé
Bạn có thể thích gặp gỡ những người mới và thử thách những điều mới lạ, nhưng con của bạn thì không. Điều quan trọng là phải làm sao nhận thức được sự khác biệt này. Nó sẽ giúp bạn hiểu nhu cầu của bé có thể khác biệt so với bạn. Nó cũng giúp bạn hiểu phải làm gì để giúp đỡ và tôn trọng “con người” thật sự của bé.

Bạn có biết?

Đa số các bậc cha mẹ (51%) tin rằng khi bé 15 tháng tuổi đã biết chia sẻ
Trên thực tế, hầu hết những đứa trẻ từ 2 đến 3 tuổi đều biết cách chia sẻ và thay phiên nhau thực hiện thao tác nào đó. Thậm chí sau đó, bé cần rèn luyện và được bố mẹ giúp đỡ nhiều hơn cho sự phát triển của trẻ với những kỹ năng xã hội quan trọng.

Điều này có ý nghĩa gì đối với bạn?
Khi được 15 tháng tuổi, trẻ chưa có được khả năng tự kiểm soát để biết chia sẻ hoặc nhường nhịn. Trẻ luôn đòi cho bằng được một món đồ chơi yêu thích, ngay cả khi một đứa trẻ khác đang cầm chơi. Điều này là do một phần bộ não chi phối khả năng tự kiểm soát của trẻ vẫn còn đang phát triển.

Tuy nhiên, bạn nên bắt đầu dạy trẻ biết cách chia sẻ từ bây giờ. Chẳng hạn như: ”Các con sẽ thay phiên nhau chơi chiếc xe hơi đồ chơi này. Bây giờ là bạn Tô Mì chơi trước nhé. Sau đó tới phiên Ti Ti”. Sau đó hướng sự tập trung của bé vào một hoạt động khác trong khi bạn của bé đang chơi món đồ chơi đó.

Quan trọng nhất là tập cho bé biết giữ bình tĩnh và kiên nhẫn. Chia sẻ là một kỹ năng mà trẻ bé có thể rèn luyện theo thời gian, cùng với sự hỗ trợ và hướng dẫn của bạn.

Bé 3 tuổi học được gì qua việc lặp đi lặp lại?
Bạn đã phải đọc đi đọc lại câu chuyện gia đình khủng long tới mức sắp “nổ tung” và tự hỏi không biết bé yêu 3 tuổi tìm thấy điều gì hấp dẫn trong đó nữa?

Có thể việc đọc tới lui một câu chuyện khiến bạn mệt mỏi, nhưng đây lại chính là điều bé cần. Đây là cách bé có thể học hỏi và phát triển kỹ năng.

Khi thuộc một câu chuyện, bé có thể dự đoán được diễn biến tiếp theo. Bé thấy “đắc thắng” với cảm giác biết trước. Đó cũng là lý do tại sao bé lặp đi lặp lại một việc. Bé thích thú cảm giác kiểm soát và làm chủ một kỹ năng nào đó.

Để làm cho câu chuyện nhàm chán trở nên thú vị hơn, cho bé đoán tình tiết diễn biến tiếp theo và thay đổi cách sử dụng từ ngữ. Bé sẽ cảm thấy rất tự hào khi bắt được “lỗi” của bạn.

Cuộc sống của mẹ
Bạn có bị khó ngủ không? Nếu đã từng bị gián đoạn giấc ngủ trong một vài năm qua kể từ khi bé yêu chào đời, đây có thể là thời điểm thích hợp để bạn xem lại thói quen đi ngủ và có biện pháp phục hồi sức khỏe.

Thiết kế phòng ngủ được chắn sáng tốt, bạn có thể lắp thêm rèm chắn sáng nếu cần. Không nên đặt tivi hoặc bàn làm việc trong phòng ngủ. Bạn cũng không nên lắp đặt thiết bị theo dõi bé gần giường ngủ nữa vì những cử động nhẹ hay tiếng thở của bé có thể khiến bạn xao lãng và khó ngủ. Bé cũng đã đủ lớn nên nếu thực sự bé cần, bạn chắc chắn sẽ nghe thấy tiếng bé kêu khóc.

Bạn cứ nghĩ là sau khi bé đã ngủ thiếp đi, bạn sẽ cố gắng làm thật nhiều việc khác. Đừng vội mừng vì bé có thể sớm thức giấc và bạn cũng không thể nào thức canh bé ngủ suốt được.

Giúp bé nhận biết về thời gian
Mỗi đứa trẻ có mức độ khả năng nắm bắt thời gian khác nhau. Lúc 3 tuổi, bé chưa biết trình tự phải làm cái gì trước, cái gì sau. Bé cũng không biết được thời gian lâu mau ra sao. Những ý niệm về quá khứ, tương lai còn rất mơ hồ với bé.

Có một cách để giúp bé có khái niệm về thời gian và trình tự là nói cho bé biết những việc sẽ làm trong ngày, ví dụ như, buổi sáng đi công viên, sau đó ăn kem, hay trước khi đi ngủ chúng ta sẽ cùng đọc sách hoặc ngày mai mình sẽ đi thăm ông bà.

Thường xuyên trao đổi với bé về thời gian sẽ giúp bé nhanh chóng nắm bắt khái niệm này hơn. Ở tuổi này, bé chưa có kỹ năng làm toán nên bạn chỉ nên đưa ra thời gian biểu đơn giản, dễ hiểu để bé có thể làm quen dần.

Khi con bạn đã biết định nghĩa các ngày trong tuần (thứ 2, thứ 3…), bất cứ khi nào có cơ hội, bạn nên trao đổi để bé dễ nhớ hơn.

Cuộc sống của mẹ: Giải tỏa áp lực trong cuộc sống
Dù mẹ có kiên nhẫn, vui vẻ, tuyệt vời và nuông chiều con đến đâu, cũng có lúc bạn muốn hét lên.

Thực ra, có thể chẳng phải vì bé hư mà do mẹ quá căng thẳng với những đêm mất ngủ thường xuyên hay gánh nặng chi tiêu. Mẹ có thể thử một vài gợi ý sau đây để giải tỏa tâm trạng:

• Đi dạo một mình trong vườn hay khuôn viên trước nhà để tĩnh tâm lại.
• Nói chuyện với bạn bè hay các bà mẹ khác, có thể là cà phê gặp gỡ hay chỉ tán gẫu trên mạng.
• Lướt qua các gian hàng mua sắm trên mạng và xếp đầy vào giỏ hàng những thứ bạn yêu thích (sau đó có thể không mua gì cả).
• Để các CD dành cho trẻ sang một bên và nghe những bản nhạc mình yêu thích.
• Thử hít thở sâu (như tập yoga).

Phát triển ngôn ngữ
Bé 3 tuổi đã biết nói và bước sang một giai đoạn mới trong việc phát triển ngôn ngữ của mình, vốn từ mở rộng thêm và khả năng sử dụng ngữ pháp đáng ngạc nhiên khiến bạn có thể hiểu được hơn… 3 hoặc 4 từ trong những gì trẻ nói.

Bé thường sử dụng những câu dài hơn, thường trên 3 từ, và phát triển nhiều hơn về từ vựng, từ 300 đến 1.000 từ hoặc nhiều hơn.

Các bé 3 tuổi rất thích nói và hát. Cách diễn đạt dài dòng cũng là một dấu hiệu của tuổi này. Trẻ có thể trả lời những câu hỏi đơn giản hoặc đặt câu hỏi với bạn. Đôi khi, trẻ chỉ nói liên miên không ngừng chứ không mấy để ý đến câu trả lời.

Trẻ cũng bắt đầu mô tả những gì trẻ nhìn thấy hoặc đang làm và bắt đầu tìm từ ngữ để giải thích cho những chuyện đó. Bạn nên chỉ cho trẻ cách sử dụng tính từ nhiều hơn, ví dụ: chiếc xe hơi to màu đỏ, và dùng đúng động từ trong mỗi hoàn cảnh.

Cuộc sống của mẹ: Phân biệt nỗi sợ ban đêm và ác mộng
Khi con khóc vào ban đêm, luôn cho rằng trẻ đang nằm mơ thấy ác mộng. Bé có thể đang trải ngiệm nỗi sợ hãi ban đêm.

Nỗi sợ hãi ban đêm xảy ra khi trẻ chuyển từ giấc ngủ sâu sang một giấc ngủ nông hơn, thường từ 10 giờ đến nửa đêm.

Con bạn có thể ngồi trên giường và hét lên hoặc lăn qua lăn lại, đổ mồ hôi và thở gấp. Thậm chí ngay cả khi mắt trẻ mở, trẻ cũng chưa tỉnh hẳn hoặc không tương tác với bạn.

Đừng thử đánh thức trẻ khi trẻ đang trải qua nỗi sợ này. Lúc này nên ở lại với trẻ để chắc rằng trẻ được an toàn. Trẻ sẽ chẳng còn nhớ gì đến nỗi sợ ấy vào ngày hôm sau.

Trong khi đó, những cơn ác mộng thường xảy ra trong một giai đoạn của giấc ngủ, thường là vào sáng sớm. Trẻ có thể khóc hoặc gọi bố hoặc mẹ. Chúng cũng có thể chạy sang phòng bạn, kể cho bạn nghe chi tiết về con quái vật kinh khủng trong giấc mơ. Đôi lúc trẻ cũng không chắc chắn chuyện gì đang xảy ra. Lúc này, nên nhẹ nhàng an ủi trẻ. Trẻ sẽ nhanh chóng cảm thấy thoải mái.

Nỗi sợ hãi ban đêm xảy ra khi trẻ cảm thấy mệt hoặc dễ bị kích động. Hầu hết chuyện này xảy ra đối với trẻ gần đến tuổi tiểu học.

Bé 3 tuổi có thể phân biệt màu sắc
Bé có thể chỉ đúng màu sắc bạn hỏi, kể tên được 4 màu hoặc nhiều hơn khi trẻ hơn 3 tuổi. Bạn có thể áp dụng một số cách thú vị dưới đây để giúp trẻ nắm vững kỹ năng này:

• Đưa màu sắc vào trong câu chuyện hàng ngày: “Hôm nay con muốn mặc áo màu gì?”, “Chúng ta thử tìm chiếc xe màu trắng xem”. Khi bạn đọc sách cho trẻ nghe, có thể yêu cầu trẻ tìm chú chim xanh trong sách hoặc hỏi trẻ con vịt màu gì.
• Trộn màu lại với nhau: Bạn nhào đất sét hoặc bột bánh, chia thành nhiều phần khác nhau, thêm một vài giọt màu thực phẩm trong mỗi phần và nhào lại. Sau đó bạn và bé cùng thử nghiệm cách pha trộn màu sắc với nhau như: “Con nghĩ sao nếu chúng ta trộn chung màu vàng và màu đỏ?”, hoặc một ý tưởng thú vị khác như đổ nước vào chai thủy tinh trong, để con bạn nhỏ vào đó vài giọt màu thực phẩm, đặt chai lên cửa sổ để ánh nắng xuyên qua.
• Sắp xếp trò chơi: Hầu hết các bé 3 tuổi bắt đầu phân loại đồ chơi theo ý tưởng bất chợt chứ không theo màu sắc hoặc kích thước. Cũng không phải quá sớm để cho trẻ chơi trò chơi phân biệt màu sắc. Đưa cho trẻ những khối gỗ với nhiều màu sắc khác nhau, yêu cầu con bạn sắp xếp chúng lại theo từng màu hoặc để trẻ giúp bạn phân loại vớ theo màu. Thật thú vị khi thấy trẻ suy nghĩ và giải quyết mọi việc theo cách riêng của mình.
• Tạo cầu vồng: Làm ra nhiều màu sắc sinh động bằng cách để một lăng kính trong ánh mặt trời sao cho xuất hiện hiện tượng khúc xạ ánh sáng. Cầu vồng xuất hiện nhảy múa trên tường sẽ khiến con bạn thích thú, bạn có thể chỉ cho trẻ thấy những màu sắc tạo nên cầu vồng.

Cuộc sống của mẹ: Lưu giữ những tác phẩm của bé
Có khi nào bạn tự hỏi nên làm gì với tất cả các “tác phẩm nghệ thuật” của bé? Bạn không thể lưu giữ tất cả, chỉ nên giữ lại những thứ bạn thích, còn lại có thể bỏ đi khi trẻ không để ý.

Nên dán một số bức vẽ lên tủ lạnh và giữ chúng ở đấy trong một khoảng thời gian. Lúc này, trẻ đã có thể nhớ được mọi chuyện trong quá khứ chứ không phải chỉ một vài tích tắc nữa. Đứa con đầy tính nghệ sĩ của bạn sẽ cảm thấy tự hào vì tạo được thành tựu: “Nhìn con có thể làm được gì này!”.

Bé 3 tuổi rưỡi hay bắt chước người lớn
Thỉnh thoảng khi quan sát con chơi đùa, bạn cứ nghĩ sau này lớn lên, con bạn sẽ trở thành diễn viên. Bé 3 tuổi thường dành hầu hết thời gian để chơi và nói chuyện với búp bê. Bắt chước người lớn nói chuyện hay giả nhiều giọng khác nhau trong vai nhiều nhân vật như giọng dễ thương của em bé hay mạnh mẽ của siêu nhân.

Cách một em bé 3 tuổi rưỡi giả nhiều giọng nói khác nhau như vậy chứng tỏ bé biết cách biến hóa ngôn ngữ khi sử dụng. Trong lúc lắng nghe những cụm từ hay ngữ điệu quen thuộc, bé sẽ phát hiện ra rằng cách người lớn nói chuyện với nhau rất khác với trẻ con. Chẳng hạn cách mẹ nói chuyện với bà ngoại sẽ rất khác với cách mẹ nói chuyện với đồng nghiệp. Bé vô tình nghe thấy và bắt chước theo trong những vở kịch của bé. Đó là lý do tại sao trẻ rất hay nói chuyện huyên thuyên, vì bé đang bắt chước và thực tập theo người lớn.

Lưu lại những hình ảnh dễ thương của bé
Với nhiều mẹ, việc có những cuốn album hay tập tin ảnh lưu giữ tất cả hình ảnh của con từ lúc còn trong bụng mẹ đến khi chào đời là điều rất thú vị. Cùng tham khảo một số bí quyết giúp bạn có những tấm ảnh đẹp nhé:

Tắt đèn flash, ánh sáng sẽ mềm và ít nhiễu hơn.

Nên chụp ở ngoài trời để có ánh sáng tốt hơn, chọn phông nền đơn giản hơn sẽ thấy bé nổi bật hơn.

Đối với những tấm ảnh chụp xa, cần có độ phân giải cao thì máy ảnh kỹ thuật số là lựa chọn hàng đầu.

Nên chụp ảnh tự nhiên trong lúc trẻ đang mải mê chơi đùa, chạy nhảy, ca hát…

Thêm đạo cụ như những chùm bong bóng màu sắc sẽ làm hình ảnh thêm sinh động và tuyệt vời hơn. Bạn có thể nhờ người khác thổi bóng giúp bạn khi chụp.

Đừng nhét máy ảnh vào túi mà để máy ảnh luôn ở chế độ sẵn sàng vì bạn có thể bỏ lỡ những khoảnh khắc kỳ diệu mà không thể biết trước được.

Giúp bé 3 tuổi rưỡi khéo tay hơn
Để giúp bé có thể thuần thục trong các kỹ năng vận động tinh như dùng tay viết chữ và làm các động tác phức tạp hơn, bạn nên cho bé tập vận động các các cơ ở bàn tay và cổ tay và học cách điều khiển chúng một cách chuẩn xác ngay bây giờ. Một số gợi ý tuyệt vời để giúp bé phát triển các kỹ năng vận động tinh và trở nên khéo léo hơn như sau:

• Khi bạn làm bánh hoặc nấu ăn, thử cho bé tập sử dụng dụng cụ xay tiêu, cốc đo nguyên liệu, dụng cụ vét bột hoặc muỗng canh.
• Mặc đồ, thay đồ cho búp bê.
• Nhồi bột thành các hình thù khác nhau, sau đó nướng thành bánh.
• Dùng phấn vẽ lên bảng chuẩn bị sẵn.
• Chơi đổ nước vào bồn tắm hoặc hồ bơi trẻ em bằng ly hay gáo múc nước nhỏ.
• Chơi với đất sét, có thể cho bé dùng dụng cụ cắt và đúc khuôn sẽ vui hơn.
• Dùng cọ tập vẽ để vận động ngón tay.
• Chơi nhạc cụ như đánh trống, đàn piano đồ chơi hoặc đàn ghi-ta.

Cuộc sống của mẹ
Bé 3 tuổi thường rất tập trung và bị cuốn vào những việc bé đang làm trong lúc chơi đùa. Bạn cần cho bé thời gian chuẩn bị trước khi yêu cầu bé ngừng một hoạt động để chuyển sang hoạt động khác, nên nhắc nhở cho bé hiểu: “Con chơi cầu tuột hai lần nữa thôi nhé, chúng ta phải rời công viên để về nhà rồi” hoặc: “Đến giờ rửa tay ăn cơm thôi!”.

Tập cho bé 3 tuổi sử dụng kéo an toàn
Một số bậc cha mẹ cảm thấy rất lo ngại khi cho bé 3 tuổi tập sử dụng kéo. Trên thực tế, bé 3 tuổi đã có thể tập những thao tác này. Phụ huynh cần mạnh dạn khuyến khích trẻ phát triển khả năng vận động bằng những hoạt động kết hợp thao tác tay chân và thị giác.

Hầu hết những em bé lên 3 đều đã có thể tự cắt một tờ giấy. 3 tuổi rưỡi các em đã có thể cắt thành những đường thẳng ngay ngắn dù chỉ dài vài phân. Thậm chí, có nhiều em còn cắt được những đường cong. Chúng ta có thể tập cho trẻ như sau:

• Để trẻ ngồi ngăn ngắn ở bàn khi tập cắt, dán.
• Chỉ dẫn cho trẻ cách xỏ tay vào kéo, giữ kéo một cách chính xác.
• Cần chọn loại kéo an toàn dùng cho trẻ nhỏ, quan trọng nhất ở kích thước và chất liệu. Hiện nay có một số loại kéo làm bằng nhựa vẫn có thể cắt giấy để chúng ta chọn.
• Kẻ những đường thẳng thật rõ lên mặt giấy để trẻ cắt theo. Ban đầu, nên chọn giấy dày như giấy bưu thiếp, sau đó lần lượt chọn loại giấy mỏng hơn như giấy thủ công và cuối cùng là giấy thông dụng. Trẻ sẽ nhanh chóng cắt vụn những tờ giấy này.
• Nếu bé chưa quen với thao tác cầm kéo, bạn có thể chọn một bài tập khác cũng với những động tác tương tự. Đó là cho con bạn sử dụng một chiếc kẹp để gắp đồ vật nhỏ xung quanh. Với chiếc kẹp có thể gắp mở, tay trẻ sẽ trở nên linh hoạt hơn.

Cuộc sống của mẹ: Tránh những xáo trộn sau kỳ nghỉ

• Kỳ nghỉ của gia đình bạn có thể khá rắc rối nếu làm thay đổi thói quen sinh hoạt của bé.

• Trẻ tuổi mẫu giáo rất dễ bị chệch khỏi giờ giấc sinh hoạt thông thường như ngủ trễ hơn, thường xuyên đánh thức cha, mẹ vào giữa đêm.

• Con bạn sẽ nhanh chóng tập lại nề nếp sinh hoạt nếu bạn nghiêm khắc đồng thời kiên nhẫn áp dụng cùng trẻ.

Bác sĩ nhi khoa sẽ theo dõi quá trình tăng trưởng và cho bạn biết chỉ số chiều cao và cân nặng của trẻ so với mức trung bình của các bé 2 tuổi rưỡi khác.

Bé 2 tuổi rưỡi còn quá sớm để lo lắng về vấn đề dư mỡ hay cân nặng, dù nhìn trẻ khá mũm mĩm. Khi lớn lên, tham gia các hoạt động vui chơi sẽ giúp trẻ cải thiện điều này. Trẻ tròn trĩnh khi còn nhỏ không có nghĩa sẽ tròn trĩnh khi lớn lên. Khi trẻ lên ba, cơ thể của trẻ sẽ dài ra và bớt vẻ mũm mĩm khi mới sinh.

Tuy vậy, tỷ lệ trẻ béo phì ngày càng cao khiến cho chỉ số cân nặng tiêu chuẩn trở thành vấn đề khiến nhiều bậc cha mẹ quan tâm. Các bác sĩ nhi khoa ngày càng chủ động hơn trong việc xác định các dấu hiệu của trẻ nào có nguy cơ béo phì cao, từ đó có thể khuyến nghị ba mẹ theo dõi và điều chỉnh lối sinh hoạt phù hợp cho trẻ.

Lý do phổ biến khiến trẻ ở tuổi mẫu giáo thừa cân do trẻ được uống quá nhiều nước ép hoặc sữa. Bạn có thể hạn chế lượng sữa của trẻ thừa cân xuống khoảng 454ml/ngày và nước ép khoảng 15ml/ngày, tránh cho trẻ uống soda. Nên cho trẻ uống bằng ly và pha loãng nước ép ra.

Mặt khác, bạn không nên giới hạn chế độ ăn uống của bé 2 tuổi rưỡi mà không có sự tư vấn của bác sĩ. Các bé 2 tuổi rưỡi cần một chế độ dinh dưỡng phong phú, lành mạnh, đầy đủ chất để nuôi dưỡng bộ não đang phát triển và cơ thể của trẻ hiện tại cũng như sau này.

Cuộc sống của mẹ với bé 2 tuổi rưỡi
Có lẽ bạn không bao giờ muốn lâm vào tình huống “dở khóc dở cười” khi trẻ vô tình nhìn thấy cha mẹ đang ân ái. Mặc dù chuyện đó khá xấu hổ, nhưng cũng không phải vấn đề gì quá lớn lao. Vì nhiều khi ban đêm, trẻ có thể còn đang quá buồn ngủ và sẽ không chú ý nhiều đến điều “bất thường” đang xảy ra. Hãy cư xử tự nhiên.

Nếu trẻ có hỏi bạn đang làm gì, bạn chỉ cần trả lời đơn giản là: “bố mẹ đang ôm và thương nhau!”, sau đó hướng sự chú ý của trẻ đến một thứ khác như cho trẻ uống nước hoặc xoa lưng cho trẻ ngủ.

Cũng có khi những âm thanh không kiểm soát được trong cuộc vui, hoặc khi trẻ làm cho bạn giật mình, có vẻ “đáng sợ”. Nếu trẻ không vui, bạn chỉ cần tỏ ra ngạc nhiên khi thấy trẻ thức giấc và giúp trẻ ngủ trở lại