Category:Cột mốc phát triển của trẻ tập đi và mẫu giáo
Nắm bắt cột mốc phát triển của trẻ tập đi và mẫu giáo theo từng lứa tuổi rất quan trọng. Mẹ phát hiện kịp thời những bất thường ở trẻ trong giai đoạn từ 1-5 tuổi sẽ giúp con sớm quay lại đường đua phát triển.
Dạy bé 3 tuổi biết gắn kết với gia đình Những hoạt động truyền thống như ngày sinh nhật, ngày kỷ niệm hay mỗi dịp lễ, Tết sẽ là mối dây gắn kết và thắt chặt tình cảm gia đình. Nghĩ về những kỷ niệm ngọt ngào thời ấu thơ vẫn còn khắc ghi trong tâm trí của bạn. Bạn còn nhớ vị ngon của chiếc bánh sinh nhật mẹ chuẩn bị, mùi thơm lừng của bánh nướng, bánh dẻo Tết Trung thu hay những lần được ba mẹ cho đi rước đèn phá cỗ…
Bé 3 tuổi đã phát triển trí nhớ và dần hình thành những ký ức. Đây chính là thời gian tuyệt vời để bạn bắt đầu tạo ra những ký ức tuổi thơ cho con. Hoạt động truyền thống mang đến cơ hội xiết chặt mối liên hệ giữa những thành viên trong gia đình.
Trong khi cùng nướng món bánh đặc biệt, bạn có thể chia sẻ những câu chuyện về cuộc sống của mình hay những bậc tiền bối đã từng trải qua.
“Ngày xưa khi mẹ bằng tuổi con, ngoại và mẹ thường cùng nhau làm những chiếc bánh quy này. Mẹ vẫn nhớ ngoại đã để mẹ giúp khuấy bột và trang trí bánh bằng nho khô và những hạt kẹo nhỏ như thế nào…”. Hoạt động truyền thống là một cách kết nối quan trọng trong một đại gia đình mà mọi người ở cách xa về địa lý.
Tăng cường những hoạt động truyền thống trong gia đình cũng giúp bé 3 tuổi cảm thấy gắn bó và an toàn. Dù bé có khi không nhớ được điều gì đã xảy ra lúc 2 tuổi, nhưng qua mỗi năm, bé sẽ nhớ nhiều hơn. Về lâu dài sẽ giúp trẻ dễ dàng tiếp thu các giá trị mà bạn coi là quan trọng.
Yêu thương cũng phải học nữa đấy mẹ ạ!
Cuộc sống của mẹ hiện tại: Mẹ đã sẵn sàng đón thêm thành viên mới?
Bạn có muốn có một “đại gia đình” không?
Một số gia đình để phát triển tự nhiên, trong khi nhiều gia đình khác kế hoạch và tính toán cẩn thận trước khi nghĩ đến chuyện có thêm thành viên mới.
Việc sinh em bé thứ 2 cũng cần mẹ cân nhắc. Ngoài việc đảm bảo kế hoạch tài chính của gia đình, mẹ cũng phải xét xem mình đã sẵn sàng về sức khỏe và tâm lý. Bạn có thể vừa có bầu vừa chăm sóc tốt bé lớn hay không. Bạn sẽ có những ai trợ giúp lần này. Điều gì không còn là vấn đề lo lắng nữa.
Tất nhiên, giờ bạn đã là một người mẹ nhiều kinh nghiệm, nhưng rõ ràng bạn vừa mới chỉ thoát khỏi cái vòng luẩn quẩn “thay tã, cho ăn rồi lại thay tã…” không lâu. Lắng nghe ý kiến của chồng. Cả hai bạn có thể sẽ muốn dành thời gian cho nhau và hâm nóng tình cảm lứa đôi một thời gian trước khi quyết định có thêm em bé.
Bé 3 tuổi bắt đầu kết bạn?
Đừng ngạc nhiên nếu hỏi bé 3 tuổi về bạn bè của trẻ. Trẻ sẽ đọc thuộc lòng tên của tất cả các bạn trong lớp mẫu giáo. Trẻ chưa hiểu được khái niệm “bạn bè” là như thế nào. Trẻ có thể có một vài người bạn yêu thích. Tuy nhiên đối với trẻ lúc này, bạn bè tức là những người đã từng chơi cùng với trẻ.
Bé 3 tuổi đã có thể chơi cùng với bạn khác nhưng thường không được lâu. Một buổi chơi chung với bạn bình thường không kéo dài quá 1 giờ. Rất nhiều bé 3 tuổi vẫn chơi một mình dù ngồi gần những bạn khác hoặc khá hơn là có thể chơi chung chỉ chút ít, sau đó quay lại những hoạt động cá nhân.
Những buổi chơi tương tác với bạn lâu hơn có thể sẽ xảy ra vào năm tới. Một số trẻ hay xấu hổ cần nhiều ngày chơi chung để cảm thấy thoải mái khi chơi cùng một bạn khác.
Mặc dù bé 3 tuổi ít khi xem mình là trung tâm của vũ trụ hơn vài năm trước nhưng vẫn gặp khó khăn với việc chia sẻ với ai đó. Không ngạc nhiên khi cách bé 3 tuổi nói rằng: “Mình muốn chơi với bạn”, có nghĩa là giành lấy món đồ chơi của bạn hoặc thậm chí xô đẩy bạn.
Một số trẻ có thể tự giải quyết xung đột của mình, nhưng hầu hết đều chạy đến những người lớn hơn nhờ giúp đỡ. Đây chính là cơ hội cho bạn để dạy cho trẻ cách biết chia sẻ, nói với trẻ rằng: “Tại sao con không chờ bạn Bi chơi với cái xô trước rồi mới tới con?”. Với hầu hết trẻ em tuổi này, chỉ cần học được nghệ thuật đàm phán, trẻ sẽ sẵn lòng chấp nhận thỏa hiệp.
Chuyện bé 3 tuổi thích chơi một mình hơn chơi với bạn là hoàn toàn bình thường
Cuộc sống của mẹ: Khi bé thích và ghét
“Ghét” và “Thích” là 2 từ mà hiện tại con bạn thích dùng nhất. Trẻ thường nói “Con ghét mấy hạt đậu”, “Con thích đá bóng” và chuyện “thích” hay “ghét” này của trẻ chỉ mang tính tạm thời và có thể thay đổi rất nhanh. Con của bạn thích tự trải nghiệm những từ này vì chúng giúp trẻ tự khám phá ra mình là ai.
Biết đi là bước phát triển lớn trong cuộc đời bé. Đây cũng là điều mà các bậc cha mẹ thường thắc mắc lẫn lo lắng không biết khi nào thì bé sẽ biết đi. Thực tế, mỗi bé đều học cách đi theo tiến triển riêng, do vậy bạn đừng vội lo lắng khi cục cưng của bạn vẫn chưa biết chập chững trong khi thiên thần tí hon của một người bạn đã biết đi. Những thông tin dưới đây sẽ giúp bạn nhận diện dấu hiệu khi bé nhà bạn đã sẵn sàng để tập đi, và những gì bạn có thể làm gì để giúp bé.
Khi nào bé biết đi?
Hầu hết các bé đều chập chững những bước đi đầu tiên vào ngày thôi nôi bé, nhưng thông thường từ khoảng 9 đến 18 tháng tuổi. Bạn đừng vội lo lắng nếu bé không phát triển theo đúng quy trình thông thường. Một số bé không bao giờ bò mà từ biết đứng chuyển sang biết đi luôn, điều này hoàn toàn bình thường. Điều quan trọng ở giai đoạn này là bé sử dụng tay và chân cùng lúc để di chuyển. Nếu con bạn có những hành động như bên dưới, thì đó là dấu hiệu bé sắp biết đi:
Hãy theo dõi sự tiến bộ của bé. Bạn có thấy bé vận động nhiều hơn tháng trước không? Bé có nhấc người lên khỏi mặt đất một chút không? Nếu có, bạn không phải lo lắng gì cả. Tuy nhiên, nếu hơn 1 năm tuổi mà bé không có bất kỳ biểu hiện nào muốn tập đi, bạn sẽ cần phải nói chuyện với bác sĩ.
Khuyến khích bé tập đi như thế nào?
Hầu hết các bé đều tốn khoảng 1000 giờ tập luyện từ thời điểm bé biết đứng cho đến khi có thể tự đi một mình. Bạn có thể giúp bé chuẩn bị cho những bước chập chững đầu tiên như sau:
Khi bé chào đời: Yêu cầu quan trọng nhất cho việc tập đi là có cơ lưng khỏe, và bé phát triển cơ lưng khỏe bằng cách nâng đầu khi nằm bằng bụng. Vì thế cần bạn dành nhiều thời gian cho bé nằm bụng khi bé thức giấc. Bạn cũng có thể đặt các món đồ chơi hoặc đồ vật thú vị ngoài tầm với của bé để kích thích bé.
Khi bé biết ngồi: Giúp bé tập thăng bằng và di chuyển bằng cách lăn một trái bánh tới, lui với bé. Hoặc bạn cũng có thể giữ một món đồ chơi trước mặt bé và di chuyển đồ chơi sang hai bên. Điều này sẽ giúp bé nghiêng người qua bên này và bên kia. Khi bé chồm tới hoặc bò, bé sẽ phát triển thêm sức mạnh cho cổ, lưng, chân và tay, cũng như điều chỉnh hông nhiều hơn. Điều này sẽ giúp bé kéo người để đứng thắng và thụp xuống an toàn.
Khi bé biết đứng: Bạn có thể giữ tay bé để bé đi trước mặt, đồng thời thỉnh thoảng bạn hãy buông một tay để bé có thể trải nghiệm sự thăng bằng. Hoặc bạn có thể đứng cách xa bé một chút và động viên khi bé có thể tự mình đứng vững. Đừng quên khuyến khích và khen ngợi bé thật nhiều.
Khi bé biết “đi dạo”:
Sau khi bé đã biết tự đứng vững, bé có thể bắt đầu đặt dấu tay khắp nhà khi bé chồm từ tường đến ghế rồi đến cả bàn. Bạn hãy giúp bé bằng cách sắp xếp các đồ đạc vững chắc để bé có thể bám lấy và bước đi khắp phòng. Có thể bé chưa biết ngồi xuống khi đang đứng, nhưng bé sẽ muốn học trước khi tự bước đi. Hãy đứng gần cạnh bé, dùng tay giúp bé nhẹ nhàng đặt mông xuống. Sau đó, bé sẽ có thể ngồi xuống mà không làm đau mông mình.
Cha mẹ góp vai trò hỗ trợ quan trọng giúp bé chuẩn bị cho những bước đi đầu tiên trong đời.
Các nguyên tắc an toàn
Bé mới biết đi có thể đi vòng quanh nhanh hơn bạn nghĩ! Những bước chuẩn bị sau đây sẽ giúp bảo vệ bé khỏi nguy hiểm:
Loại bỏ các loại bàn thấp có cạnh sắc khó che chắn để ngăn thương tích cho bé khi va vào. (Những vết rách ở trên hay ở lông mày rất thường gặp giữa các trẻ tập đi trong phòng cấp cứu của bệnh viện.)
Cất các đồ đạc dễ ngã.
Rà soát dây nhợ trong nhà hoặc các đồ vật mà bé có thể vướng ngã. Cất thảm chùi chân, kéo lại các tấm thảm lỏng lẻo bị xê dịch và nhắc nhở, giám sát các anh chị em của bé cất hết đồ chơi của chúng đi.
Lắp đặt các cửa an toàn ở trên và dưới cầu thang, và đừng quên giám sát khi bé ở trên cầu thang.
Cất và khóa lại tất cả các món đồ có khả năng gây nguy hiểm cho bé.
Có nên mua xe tập đi?
Câu trả lời ngắn gọn là không! Bạn nên biết, chính quyền Canada đã có động thái cấm bán tất cả các loại xe tập đi, và Viện Hàn lâm Nhi khoa nước Mỹ cũng khuyến cáo một lệnh cấm tương tự tại quốc gia này. Theo thống kê, mỗi năm có hàng ngàn trẻ phải nhập việc do thương tích từ việc sử dụng xe tập đi, như ngã nhào xuống cầu thang hay đến gần lò bếp đang nóng. Hơn nữa, những chiếc xe tập đi còn ngăn cản sự phát triển bình thường các cơ trên của đôi chân bé.
Ghế nhún và hình ê-líp cho bé cũng không phải là ý hay. Dù các loại ghế này giúp giữ bé đứng thẳng, nhưng chúng không giúp bé tập đi nhanh hơn. Trên thực tế, những thiết bị này thậm chí còn làm chậm bước đi của bé nếu sử dụng quá thường xuyên. Chưa kể, cơ thể của bé không được chỉnh thẳng đúng cách thức khi bé ngồi trên các loại ghế này. Tốt hơn hết, bạn hãy để bé chơi trên sàn nhà hoặc trong khu vực chơi riêng dành cho bé.
Đôi giày đầu tiên cho bé
Khi ở trong nhà, tốt nhất bạn nên để bé đi bằng chân trần. Bàn chân trần giúp bé bám vào các mặt phẳng trơn như gỗ hay gạch men tốt hơn. Ra khỏi nhà thì bé sẽ cần một đôi giày. Những khuyến cáo sau sẽ giúp bạn tìm mua giày vừa vặn chân bé:
Đừng mua giày vào đầu giờ sáng, vì chân thường phát triển khoảng 5% vào cuối ngày.
Con bạn nên đứng khi bạn thử giày cho bé. Hãy bảo đảm bạn có thể ấn toàn bộ chiều rộng ngón cái của mình vào giữa chóp giày và cuối ngón chân bé, và gót chân chỉ nên vừa đủ khoảng trống để ôm gọn ngón út của bạn.
Để bé chập chững đi giày quanh tiệm trong khoảng năm phút, sau đó cởi giày ra và quan sát chân bé. Nếu có các vết kích ứng nào thì đôi giày đó không phù hợp với bé.
Kiểm tra độ vừa vặn của giày hàng tháng. Vì ở giai đoạn này chân bé phát triển rất nhanh. Và bạn hãy chuẩn bị tinh thần để viếng thăm tiệm giày mỗi 2-3 tháng.
Cuối cùng, dù vui mừng thế nào khi cục cưng chập chững những bước đi đầu tiên thì cũng bạn phải kiên trì. Mỗi bé đều có khung thời gian riêng để đạt cột mốc quan trọng này. Thế nên, sự giúp đỡ tốt nhất mà bạn có thể mang lại cho bé là: động viên, thiết lập các quy chuẩn an toàn, và chờ. Vì sẽ sớm thôi, những bước chân chập chững của bé cũng sẽ in dấu khắp nhà bạn!
Với trí tưởng tượng phong phú, bé 2 tuổi rưỡi có thể nghĩ ra trong đầu những con quái vật, rồng, ma quỷ và nhiều sinh vật bóng đêm kì bí khác nữa. Không những thế, bé còn có thể tự tạo ra những câu chuyện với những nhân vật tưởng tượng đó. Vì thế, thật dễ hiểu khi các bé ở độ tuổi này thường sợ bóng đêm.
Dưới đây là một số lời khuyên dành cho ba mẹ để giúp bé 2 tuổi rưỡi vượt qua nỗi sợ hãi của chính bé:
Tôn trọng nỗi sợ của bé: Không nên tỏ ra hời hợt hoặc cười nhạo trí tưởng tượng của con bạn.
Đừng cố gắng giải thích theo logic: Bé sẽ không dễ dàng bị thuyết phục bởi lý lẽ của bạn rằng không có con quái vật nào trong tủ áo cả.
Xem xét phòng ngủ theo góc nhìn của bé: Bạn có thể phát hiện ra có một cái bóng của vật nào đó nhìn như mạng nhện mà bé từng nhắc tới.
Đặt thêm đèn trong phòng: và trấn an bé rằng ánh sáng của ngọn đèn ngủ hay đèn hành lang sẽ đuổi được những con quái vật đáng sợ kia.
Quan tâm bé nhiều hơn: Nếu bé thường hay sợ hãi một điều gì đó, có thể bé đang có những lo lắng và muốn được ôm hôn nhiều hơn. Làm cho bé vui vẻ và cảm thấy an toàn khi dỗ bé ngủ cũng là một gợi ý để đẩy lùi những cơn ác mộng xấu xí.
Đối với bé 2 tuổi rưỡi, những con quái vật trong tưởng tượng vô cùng đáng sợ nên ba mẹ cần hiểu và chia sẻ cùng bé
Thay đổi thực đơn cho bé 2 tuổi rưỡi
Bạn đã chán với những bữa xế giống nhau của bé? Thử thay đổi cách bày biện một chút với rau củ được tỉa hình xinh xắn nhé.
Ở giai đoạn này, mẹ có thể cho bé ăn những món ăn của người lớn với lượng nhỏ như sinh tố trái cây với sữa chua hay kem trái cây tự làm, sau đó có thể bỏ vào tủ lạnh để đông lại thành kem, đây sẽ là món mà bé rất yêu thích.
Sự phát triển của trẻ và dấu hiệu khó khăn khi cầm nắm vật
Việc cầm nắm, sử dụng các đồ vật như bút chì, bàn chải đánh răng, muỗng có liên quan đến một loạt các nhóm cơ, kỹ năng bao gồm sức mạnh thể lực, độ khéo léo, thị lực và định hình các cử động.
Kỹ năng cầm nắm của bé thường tốt hơn vào thời điểm khoảng 18 tháng tuổi. Sau thời điểm đó, nếu bé vẫn gặp khó khăn khi nắm đồ vật hoặc không thể xếp ba bốn khối gạch chồng lên nhau, đây là tình trạng đáng lo ngại.
Nguyên nhân khó khăn khi cầm nắm vật
Bé có thể chậm phát triển một số kỹ năng vận động nhất định vì nhiều lý do, nhưng lý do chính là vì bé không thực hành đầy đủ. Khi được 10 tháng tuổi, bé đã có thể dùng ngón trỏ và ngón cái để cầm những miếng bánh nhỏ cho lên miệng. Kỹ năng cầm nắm chưa tốt có thể là do bé chưa có cơ hội thực hành hoặc không được khuyến khích phát triển kỹ năng này vì luôn có người kế bên đút cho bé ăn.
Phần lớn các trường hợp cầm nắm vật không chặt chỉ là tạm thời trong sự phát triển của trẻ và sẽ cải thiện nếu được tập luyện
Một lý do khác cản trở khả năng cầm nắm là vì thị lực kém khiến bé không nhìn rõ đồ vật. Chậm phát triển kỹ năng vận động cũng có thể có mối liên hệ với chậm phát triển tâm thần hoặc có vấn đề về thần kinh, nhưng khả năng này khá thấp.
Giải pháp điều trị khó khăn khi cầm nắm vật
Các phương pháp trị liệu chú trọng vào kỹ năng vận động sẽ giúp ích cho các bé chậm phát triển trong giai đoạn này. Bên cạnh đó, bố mẹ nên cố gắng khuyến khích bé năng vận động tại nhà nhiều hơn. Đây là điều rất cần thiết cho sự phát triển của trẻ. Nếu có vấn đề về thị giác, bé có thể cần được đeo kính.
Dấu hiệu giảm trương lực cơ
Nếu cơ bắp của bé trông lỏng lẻo và yếu ớt và khi dùng tay nhấc bé từ dưới nách có cảm giác như bé đang trượt khỏi tầm tay, bé có thể mắc phải chứng giảm trương lực cơ, trương lực cơ yếu. Các triệu chứng của trương lực cơ yếu xuất hiện rõ ràng khi bé lên 2 như không đi được loại xe 3 bánh cho trẻ em, gặp vấn đề về giữ thăng bằng, phản ứng chậm, di chuyển không linh hoạt, sức mạnh cơ bắp yếu…
Nguyên nhân giảm trương lực cơ
Những nguyên nhân nghiêm trọng gây ra tình trạng giảm trương lực cơ là hội chứng Down hay loạn dưỡng cơ và sẽ được chẩn đoán khi bé bước vào thời kỳ tập đi. Tuy nhiên, nguyên nhân phổ biến nhất là trương lực cơ yếu bẩm sinh lành tính, về cơ bản đây không phải dấu hiệu cho sự chậm phát triển. Các bé mắc phải tình trạng này thường gặp khó khăn khi nhảy hoặc leo trèo, nhưng sẽ cải thiện theo thời gian.
Giải pháp điều trị giảm trương lực cơ
Để tăng sức mạnh và sức chịu đựng cho các cơ cũng như chống lại khả năng cơ bị suy giảm chức năng, bé sẽ cần tập luyện thường xuyên như tham gia lớp thể dục dụng cụ hay bơi lội. Mặc dù các bé có trương lực cơ yếu không mạnh khỏe và khéo léo như các bạn đồng trang lứa nhưng việc tăng cường tập luyện trương lực cơ sẽ giúp bé thành thạo những kỹ năng thể chất sau này như đi xe đạp hay leo trèo qua các thanh xà.
Chị Thu Mai (Q.Gò Vấp) có bé gái gần 2 tuổi, thế nhưng chẳng biết nói gì ngoài ba và mẹ, chị bảo: “Bé muốn đòi gì cũng chỉ trỏ rồi ư ư, mình đang lo lắng không biết có phải là con bị tự kỷ không nữa”.
Còn chị Minh Thư (Q.10) thì có cậu con trai cũng gần 3 tuổi, mập mạp khỏe mạnh nhưng cũng chậm nói, nhiều lần chị cũng dự định đưa con đi thăm khám xem con có bị sao không, nhưng chồng chị bảo: “Chả sao hết, có đứa nhanh có đứa chậm, rồi con sẽ biết nói thôi”. Thế nên lần lựa mãi chị mới đưa con đi bệnh viện nhi, bác sĩ tìm hiểu nguyên nhân thì được biết ba mẹ đi làm suốt ngày, cu cậu ở nhà với bà nội. Bà cũng ít nói nên cu cậu cũng chậm nói theo. Tối ba mẹ đi làm về thì nhiều khi cu cậu đã ngủ mất rồi nên anh chị cũng ít có thời gian nói chuyện với con.
Khi thấy trẻ có dấu hiệu chậm nói nên đưa đến bệnh viện để khám chữa kịp thời
Bác sĩ Phạm Ngọc Thanh trưởng khoa Tâm lý Bệnh viện Nhi đồng 1 cho biết: “Trẻ chậm nói thường là do hai nguyên nhân: nguyên nhân về thực thể và nguyên nhân tâm lý. Nguyên nhân thực thể là do trẻ có những vấn đề về cơ quan phát âm (tai, mũi, họng), cơ quan chỉ huy (não bị dị tật bẩm sinh, bại não, những di chứng sau xuất huyết não, viêm màng não…). Nguyên nhân tâm lý là do gia đình hoặc quá cưng chiều, hay bỏ bê trẻ, hoặc đã xảy ra một biến cố nào đó làm ảnh hưởng đến tâm lý trẻ.
Thế nhưng theo số liệu của bệnh viện Nhi đồng 2 thì số trẻ chậm nói do nguyên nhân tâm lý chiếm tới 70% tổng số trẻ đến điều trị tại khoa này. Phải chăng, cuộc sống ngày càng hiện đại, các bậc phụ huynh bị cuốn mình theo công việc, vì thế, con cái cũng không được quan tâm chăm sóc nhiều hơn và chậm nói cũng là một căn bệnh của thời hiện đại?
Giải pháp nào cho trẻ?
Thạc sỹ Tâm lý Phan Trịnh Hoàng Dạ Thy – Giảng viên Đại học Hoa Sen TP.HCM cho biết: “Khi thấy trẻ có dấu hiệu chậm nói, tốt nhất các bậc phụ huynh nên đưa trẻ đến các bệnh viện nhi để được thăm khám và xác định nguyên nhân. Nếu trẻ chậm nói xuất phát từ nguyên nhân thực thể có liên quan đến tai mũi họng, thì các bác sĩ sẽ có những biện pháp cụ thể,có thể làm những tiểu phẫu nhỏ, hoặc đeo máy trợ thính để giúp bé học nói dễ dàng hơn. Con nếu xuất phát từ nguyên nhân tâm lý, thì chính ba mẹ sẽ là người giúp bé học nói nhanh nhất”.
Thạc sỹ Tâm lý Dạ Thy cũng gợi ý các bậc phụ huynh một số giải pháp giúp trẻ học nói nhanh hơn:
Các bậc phụ huynh nên dành nhiều thời gian để trò chuyện với con, trò chuyện thường xuyên là cách giúp bé phát triển ngôn ngữ tốt nhất. Thậm chí, các bậc phụ huynh cũng nên trò chuyện với con ngay từ trong bụng mẹ, để khi chào đời, trẻ cũng có thể nhận ra giọng của ba mẹ và phát triển khả năng ngôn ngữ tốt hơn.
Đọc truyện, hát và kể cho trẻ nghe những câu chuyện nhỏ ngay khi trẻ còn nhỏ, thậm chí là 3-4 tháng tuổi để trẻ phát triển khả năng ngôn ngữ của mình.
Chỉ cho trẻ những đồ vật xung quanh trẻ và dạy trẻ biết cách gọi tên để làm phong phú thêm khả năng ngôn từ cho trẻ. Hãy huy động tất cả giác quan của trẻ trong vấn đề dạy nói để làm sao trẻ vừa nghe, thấy, làm, tiếp xúc sẽ học nói nhanh hơn.
Tập cho trẻ nói lên nhu cầu của mình. Nhiều cha mẹ thấy con khóc đòi chỉ trỏ ư ư thì nhanh tay đáp ứng liền yêu cầu của trẻ. Như vậy sẽ làm cho trẻ càng lười tập nói hơn. Hãy tập cho trẻ thói quen nói lên nhu cầu của mình để trẻ nói được nhiều và nhanh hơn.
Nhiều cha mẹ vì khá bận rộn và cũng có người có quan niệm sai lầm rằng cho con xem tivi cũng là cách giúp trẻ học nói. Tuy nhiên, việc xem tivi hoàn toàn không có sự tương tác. Muốn trẻ học nói nhanh thì cần phải có sự tương tác hai chiều để trẻ phát triển ngôn ngữ tốt hơn.
Nếu cha mẹ không có thời gian chăm sóc con cái, có thể gửi bé đến nhà trẻ. Môi trường nhà trẻ có cô giáo và các bạn sẽ là nơi giúp phát triển khả năng tư duy ngôn ngữ cho trẻ.
Các bậc phụ huynh có thể căn cứ vào Quá trình phát triển ngôn ngữ ở trẻ bình thường của trẻ để xác định trẻ chậm nói hay không:
Trẻ từ 3 – 6 tháng: Nói được nguyên âm “a”, từ “ba”, “bà”.
Trẻ từ 6 – 9 tháng: Nói được 2 âm khác nhau “ma ma” “ da da”.
Trẻ từ 9 – 12 tháng: Trẻ phát âm “ê” “a” kéo dài thành một chuỗi âm thanh như người lớn nhưng không rõ từ.
Trẻ từ 12 – 15 tháng: Trẻ phát âm như tiết tấu âm nhạc để giữ cho câu chuyện tiếp tục.
Trẻ từ 15 – 18 tháng: Sử dụng được 4 từ, thường là tên con vật kết hợp với cử chỉ, đưa tay vẫy, chỉ.
Trẻ từ 18 tháng đến 2 năm: Biết khoảng 25 từ, gọi tên người, chào hỏi, từ chối.
Trẻ 2 – 3 tuổi: Nói rất nhiều, biết từ 50 đến 200 từ, tự nói chuyện khi chơi.
Trẻ 3 – 4 tuổi: Tự kiểm soát được cường độ giọng nói, xây dựng ngữ điệu như người lớn, thường hỏi cái gì, ở đâu, tại sao, nhắc lời người khác với 6 từ.
(Khoa Tâm lý – BV Nhi Đồng 2)
Khi phát hiện trẻ chậm nói, các phụ huynh có thể đưa trẻ đến các bệnh viện nhi để được thăm khám và điều trị
Bé 3 tuổi rưỡi học được gì qua những trò chơi tưởng tượng?
Một trong những món quà thích hợp nhất bạn có thể tặng con là gì? Thử suy nghĩ xem nào!
Đã bao giờ bạn nghĩ đến một thùng giấy lớn mà bé có thể dùng làm tàu vũ trụ hay làm cửa hàng tạp hóa, cắt thành xe ô tô hay ngôi nhà. Món đồ này có thể đem lại sự khích thích trí tuệ, sự vui vẻ và xúc cảm nhiều hơn bất kỳ món đồ chơi điện tử nào.
Bên cạnh đó, với những trò chơi tưởng tượng, khi bé giả vờ và bắt chước người lớn sẽ mang tính tương tác nhiều hơn. Không phải ngẫu nhiên mà các trường mầm non đều trang bị nhiều đạo cụ để các bé chơi trò chơi này như hộp khối xếp hình, thiết bị nhà bếp và quần áo hóa trang.
Các bé 3 tuổi rưỡi sẽ được học nhiều điều thông qua việc tưởng tượng. Khi đóng vai cảnh sát hay ba/mẹ, bé bắt chước từ cách đi đứng của nhân vật. Bé có thể thể hiện cảm xúc như giả vờ phạt bé bị hư. Bé sẽ học được cách thương thuyết và giải quyết khó khăn. Bé sẽ học được cách suy nghĩ cho người khác và biết đồng cảm với người xung quanh.
Việc tạo ra các nhân vật tưởng tượng sẽ khuyến khích việc phát triển ngôn ngữ và tư duy trừu tượng ở các bé 3 tuổi rưỡi. Điều này cũng có thể liên hệ đến việc nhận diện từ và chữ cái sau này.
Để khuyến khích bé vận dụng sự tưởng tượng, bạn có thể tìm ra một số đạo cụ hỗ trợ như: những chiếc hộp giấy, trang phục, giày dép, đồ gia dụng, thú nhồi bông và đồ chơi viết vẽ. Sau đó vui vẻ dàn xếp đạo cụ và cùng diễn nào.
Khi được đóng vai anh hùng mà bé thần tượng, bé thấy thoải mái và tự tin về bản thân hơn
Cuộc sống của mẹ
Thường ba mẹ chụp vô số hình ảnh khi con còn nhỏ. Không lâu sau đó phụ huynh thường lãng quên vì quá bận rộn với cuộc sống hàng ngày.
Rồi bạn sẽ nhận ra rằng hình ảnh đẹp nhất không phải là những bức hình chân dung gia đình mà là cảnh gia đình bạn đang vô tư vui đùa.
Chuẩn bị sẵn sàng máy ảnh khi bé đang nô đùa ngoài sân, đang tắm hoặc đang say sưa đóng kịch. Chẳng sao cả nếu bạn không có đủ bức ảnh về bé trong nhiều tuần liền, nhưng ít ra bạn cũng nên “chộp” được khoảnh khắc kỳ diệu này phải không nào.
Bé 2 tuổi rưỡi có ý thức về thời gian? Bé chưa biết xem giờ nhưng đã có khái niệm nhất định về thời gian. Bé biết rằng “ngày hôm qua” là quá khứ và “ngày mai” chỉ tương lai, nhưng ý thức về thời gian của bé còn chưa hoàn chỉnh. Đối với bé, “ngày hôm qua” có thể là một sự kiện nào đó xảy ra sáng nay hoặc tuần trước.
Cách mà bé xác định thời gian phần lớn dựa vào suy đoán của bé. Bên cạnh việc bảo đảm an toàn, bạn cũng cần dạy bé việc tuân thủ theo thời gian biểu hàng ngày. Bé nên biết rằng khi bạn vào nhà bếp có nghĩa là sắp đến giờ ăn và sau khi ăn trưa thì bé sẽ được chơi và sau đó phải ngủ trưa.
Đây là lúc bạn nên sử dụng những từ gợi ý về thời gian khi trò chuyện với bé như: “5 phút nữa mẹ con mình sẽ khởi hành đấy”, “Mẹ con mình đi ra siêu thị sau khi ăn trưa nhé”, “Ngủ thêm 2 đêm nữa là con được về thăm ông bà ngoại rồi”. Mặc dù con của bạn sẽ không hiểu chính xác những khung thời gian này như bạn, khả năng này bé sẽ có khi bé học lớp 2 hoặc 3, nhưng bạn sẽ giúp bé làm quen dần với khái niệm thời gian.
Bé 2 tuổi rưỡi chưa biết xác định thời gian rõ ràng mà chủ yếu dựa trên phán đoán
Dạy bé 2 tuổi rưỡi rửa tay
Bạn có nhận thấy rằng con bạn dường như trở nên lấm lem hơn bao giờ hết? Với sự hiếu động và tò mò của mình, bé luôn tìm thấy thứ gì đó để khám phá. Đây là giai đoạn thích hợp để dạy bé rửa tay đúng cách. Bạn có thể giúp bé hình thành thói quen rửa tay trước khi ăn bằng cách đặt một ghế đẩu gần bồn rửa tay để giúp bé chạm tới vòi nước, chọn xà bông cục cỡ nhỏ để bé dễ sử dụng, và tốt hơn nữa là tìm được một bài hát về việc rửa tay. Tuy nhiên, ba mẹ cũng cần quan sát bé để xem bé đã rửa tay sạch chưa nhé.
Tại sao bé 2 tuổi rưỡi thích nói “Không”?
Điều gì làm một đứa bé 2 tuổi rưỡi bị hấp dẫn bởi từ này? Lý do là bé cảm thấy rằng đây là một từ thể hiện sự độc lập của mình. Từ “Không” là cách dễ dàng để nói lên ý kiến cá nhân, đôi lúc mặc dù ngoài miệng bé nói là “Không” nhưng thật ra lại nghĩ là “Có”. Cũng có khi bé dùng đến từ “Không” khi chưa biết diễn đạt ý mình như thế nào. Bạn cũng biết là khả năng ngôn ngữ của bé 2 tuổi rưỡi còn chưa hoàn thiện rồi đấy. Nếu bé nhận thức được rằng khi bé nói đủ lớn tiếng và đủ mạnh, ba mẹ sẽ tập trung chú ý, khi đó bé sẽ tiếp tục cho những lần sau.
Đôi khi, lí do một đứa bé 2 tuổi rưỡi thích từ chối mọi thứ chỉ đơn giản là để thể hiện cái tôi
Một cách để giảm thiểu việc lạm dụng từ “Không” đó là cho bé thêm nhiều sự lựa chọn về cách dùng từ. Bạn nên khuyến khích bé trả lời bằng giọng điệu nhỏ nhẹ và dạy bé một vài từ thay thế: “Mẹ đố con biết trái với từ “Không” là gì nào? Đó là “Vâng”. Con có thể nói “Không”, hoặc con có thể nói “Vâng”, hoặc con đoán xem từ ở giữa hai từ này là gì nào? Đó là con có thể dùng từ “Có lẽ” đấy!”.
“Kẻ mộng du bé nhỏ”
Việc chuyển cho bé từ cũi sang giường sẽ khiến bé chui vào giường bạn giữa đêm khuya. Nếu không muốn bé tiếp tục ngủ cùng, bạn nên dẫn bé trở lại giường ngủ của bé và nói lời chúc ngủ ngon. Không nên bật đèn, nói chuyện nhiều với bé, tỏ ra xúc động hay chọc cho bé cười, những việc mà bạn thường làm để chiều bé vào ban ngày.
Tình trạng này có thể xảy ra nhiều lần trong một khoảng thời gian nhất định trước khi “kẻ mộng du bé nhỏ” này có thể học cách quen dần với nơi ngủ mới vào ban đêm. Điều quan trọng là bạn hãy kiên trì và nhất quán trong hành động của chính mình.
