Category: Trẻ tập đi và Mẫu giáo

Biết đi là bước phát triển lớn trong cuộc đời bé. Đây cũng là điều mà các bậc cha mẹ thường thắc mắc lẫn lo lắng không biết khi nào thì bé sẽ biết đi. Thực tế, mỗi bé đều học cách đi theo tiến triển riêng, do vậy bạn đừng vội lo lắng khi cục cưng của bạn vẫn chưa biết chập chững trong khi thiên thần tí hon của một người bạn đã biết đi. Những thông tin dưới đây sẽ giúp bạn nhận diện dấu hiệu khi bé nhà bạn đã sẵn sàng để tập đi, và những gì bạn có thể làm gì để giúp bé.

Khi nào bé biết đi?

Hầu hết các bé đều chập chững những bước đi đầu tiên vào ngày thôi nôi bé, nhưng thông thường từ khoảng 9 đến 18 tháng tuổi. Bạn đừng vội lo lắng nếu bé không phát triển theo đúng quy trình thông thường. Một số bé không bao giờ bò mà từ biết đứng chuyển sang biết đi luôn, điều này hoàn toàn bình thường. Điều quan trọng ở giai đoạn này là bé sử dụng tay và chân cùng lúc để di chuyển. Nếu con bạn có những hành động như bên dưới, thì đó là dấu hiệu bé sắp biết đi:

• Lăn vòng
• Bò ngang
• Chạy trốn
• Leo cầu thang bằng tay

Hãy theo dõi sự tiến bộ của bé. Bạn có thấy bé vận động nhiều hơn tháng trước không? Bé có nhấc người lên khỏi mặt đất một chút không? Nếu có, bạn không phải lo lắng gì cả. Tuy nhiên, nếu hơn 1 năm tuổi mà bé không có bất kỳ biểu hiện nào muốn tập đi, bạn sẽ cần phải nói chuyện với bác sĩ.

Khuyến khích bé tập đi như thế nào?

Hầu hết các bé đều tốn khoảng 1000 giờ tập luyện từ thời điểm bé biết đứng cho đến khi có thể tự đi một mình. Bạn có thể giúp bé chuẩn bị cho những bước chập chững đầu tiên như sau:

Khi bé chào đời:
Yêu cầu quan trọng nhất cho việc tập đi là có cơ lưng khỏe, và bé phát triển cơ lưng khỏe bằng cách nâng đầu khi nằm bằng bụng. Vì thế cần bạn dành nhiều thời gian cho bé nằm bụng khi bé thức giấc. Bạn cũng có thể đặt các món đồ chơi hoặc đồ vật thú vị ngoài tầm với của bé để kích thích bé.

Khi bé biết ngồi:
Giúp bé tập thăng bằng và di chuyển bằng cách lăn một trái bánh tới, lui với bé. Hoặc bạn cũng có thể giữ một món đồ chơi trước mặt bé và di chuyển đồ chơi sang hai bên. Điều này sẽ giúp bé nghiêng người qua bên này và bên kia. Khi bé chồm tới hoặc bò, bé sẽ phát triển thêm sức mạnh cho cổ, lưng, chân và tay, cũng như điều chỉnh hông nhiều hơn. Điều này sẽ giúp bé kéo người để đứng thắng và thụp xuống an toàn.

Khi bé biết đứng:
Bạn có thể giữ tay bé để bé đi trước mặt, đồng thời thỉnh thoảng bạn hãy buông một tay để bé có thể trải nghiệm sự thăng bằng. Hoặc bạn có thể đứng cách xa bé một chút và động viên khi bé có thể tự mình đứng vững. Đừng quên khuyến khích và khen ngợi bé thật nhiều.

Khi bé biết “đi dạo”:
Sau khi bé đã biết tự đứng vững, bé có thể bắt đầu đặt dấu tay khắp nhà khi bé chồm từ tường đến ghế rồi đến cả bàn. Bạn hãy giúp bé bằng cách sắp xếp các đồ đạc vững chắc để bé có thể bám lấy và bước đi khắp phòng. Có thể bé chưa biết ngồi xuống khi đang đứng, nhưng bé sẽ muốn học trước khi tự bước đi. Hãy đứng gần cạnh bé, dùng tay giúp bé nhẹ nhàng đặt mông xuống. Sau đó, bé sẽ có thể ngồi xuống mà không làm đau mông mình.

Các nguyên tắc an toàn

Bé mới biết đi có thể đi vòng quanh nhanh hơn bạn nghĩ! Những bước chuẩn bị sau đây sẽ giúp bảo vệ bé khỏi nguy hiểm:

• Loại bỏ các loại bàn thấp có cạnh sắc khó che chắn để ngăn thương tích cho bé khi va vào. (Những vết rách ở trên hay ở lông mày rất thường gặp giữa các trẻ tập đi trong phòng cấp cứu của bệnh viện.)
• Cất các đồ đạc dễ ngã.
• Rà soát dây nhợ trong nhà hoặc các đồ vật mà bé có thể vướng ngã. Cất thảm chùi chân, kéo lại các tấm thảm lỏng lẻo bị xê dịch và nhắc nhở, giám sát các anh chị em của bé cất hết đồ chơi của chúng đi.
• Lắp đặt các cửa an toàn ở trên và dưới cầu thang, và đừng quên giám sát khi bé ở trên cầu thang.
• Cất và khóa lại tất cả các món đồ có khả năng gây nguy hiểm cho bé.

Có nên mua xe tập đi?

Câu trả lời ngắn gọn là không! Bạn nên biết, chính quyền Canada đã có động thái cấm bán tất cả các loại xe tập đi, và Viện Hàn lâm Nhi khoa nước Mỹ cũng khuyến cáo một lệnh cấm tương tự tại quốc gia này. Theo thống kê, mỗi năm có hàng ngàn trẻ phải nhập việc do thương tích từ việc sử dụng xe tập đi, như ngã nhào xuống cầu thang hay đến gần lò bếp đang nóng. Hơn nữa, những chiếc xe tập đi còn ngăn cản sự phát triển bình thường các cơ trên của đôi chân bé.

Ghế nhún và hình ê-líp cho bé cũng không phải là ý hay. Dù các loại ghế này giúp giữ bé đứng thẳng, nhưng chúng không giúp bé tập đi nhanh hơn. Trên thực tế, những thiết bị này thậm chí còn làm chậm bước đi của bé nếu sử dụng quá thường xuyên. Chưa kể, cơ thể của bé không được chỉnh thẳng đúng cách thức khi bé ngồi trên các loại ghế này. Tốt hơn hết, bạn hãy để bé chơi trên sàn nhà hoặc trong khu vực chơi riêng dành cho bé.

Đôi giày đầu tiên cho bé

Khi ở trong nhà, tốt nhất bạn nên để bé đi bằng chân trần. Bàn chân trần giúp bé bám vào các mặt phẳng trơn như gỗ hay gạch men tốt hơn. Ra khỏi nhà thì bé sẽ cần một đôi giày. Những khuyến cáo sau sẽ giúp bạn tìm mua giày vừa vặn chân bé:

Đừng mua giày vào đầu giờ sáng, vì chân thường phát triển khoảng 5% vào cuối ngày.

Con bạn nên đứng khi bạn thử giày cho bé. Hãy bảo đảm bạn có thể ấn toàn bộ chiều rộng ngón cái của mình vào giữa chóp giày và cuối ngón chân bé, và gót chân chỉ nên vừa đủ khoảng trống để ôm gọn ngón út của bạn.

Để bé chập chững đi giày quanh tiệm trong khoảng năm phút, sau đó cởi giày ra và quan sát chân bé. Nếu có các vết kích ứng nào thì đôi giày đó không phù hợp với bé.

Kiểm tra độ vừa vặn của giày hàng tháng. Vì ở giai đoạn này chân bé phát triển rất nhanh. Và bạn hãy chuẩn bị tinh thần để viếng thăm tiệm giày mỗi 2-3 tháng.

Cuối cùng, dù vui mừng thế nào khi cục cưng chập chững những bước đi đầu tiên thì cũng bạn phải kiên trì. Mỗi bé đều có khung thời gian riêng để đạt cột mốc quan trọng này. Thế nên, sự giúp đỡ tốt nhất mà bạn có thể mang lại cho bé là: động viên, thiết lập các quy chuẩn an toàn, và chờ. Vì sẽ sớm thôi, những bước chân chập chững của bé cũng sẽ in dấu khắp nhà bạn!

Linh Lan

Với trí tưởng tượng phong phú, bé 2 tuổi rưỡi có thể nghĩ ra trong đầu những con quái vật, rồng, ma quỷ và nhiều sinh vật bóng đêm kì bí khác nữa. Không những thế, bé còn có thể tự tạo ra những câu chuyện với những nhân vật tưởng tượng đó. Vì thế, thật dễ hiểu khi các bé ở độ tuổi này thường sợ bóng đêm.

Dưới đây là một số lời khuyên dành cho ba mẹ để giúp bé 2 tuổi rưỡi vượt qua nỗi sợ hãi của chính bé:

• Tôn trọng nỗi sợ của bé: Không nên tỏ ra hời hợt hoặc cười nhạo trí tưởng tượng của con bạn.
• Đừng cố gắng giải thích theo logic: Bé sẽ không dễ dàng bị thuyết phục bởi lý lẽ của bạn rằng không có con quái vật nào trong tủ áo cả.
• Xem xét phòng ngủ theo góc nhìn của bé: Bạn có thể phát hiện ra có một cái bóng của vật nào đó nhìn như mạng nhện mà bé từng nhắc tới.
• Đặt thêm đèn trong phòng: và trấn an bé rằng ánh sáng của ngọn đèn ngủ hay đèn hành lang sẽ đuổi được những con quái vật đáng sợ kia.
• Quan tâm bé nhiều hơn: Nếu bé thường hay sợ hãi một điều gì đó, có thể bé đang có những lo lắng và muốn được ôm hôn nhiều hơn. Làm cho bé vui vẻ và cảm thấy an toàn khi dỗ bé ngủ cũng là một gợi ý để đẩy lùi những cơn ác mộng xấu xí.

Thay đổi thực đơn cho bé 2 tuổi rưỡi
Bạn đã chán với những bữa xế giống nhau của bé? Thử thay đổi cách bày biện một chút với rau củ được tỉa hình xinh xắn nhé.

Ở giai đoạn này, mẹ có thể cho bé ăn những món ăn của người lớn với lượng nhỏ như sinh tố trái cây với sữa chua hay kem trái cây tự làm, sau đó có thể bỏ vào tủ lạnh để đông lại thành kem, đây sẽ là món mà bé rất yêu thích.

Sự phát triển của trẻ và dấu hiệu khó khăn khi cầm nắm vật
Việc cầm nắm, sử dụng các đồ vật như bút chì, bàn chải đánh răng, muỗng có liên quan đến một loạt các nhóm cơ, kỹ năng bao gồm sức mạnh thể lực, độ khéo léo, thị lực và định hình các cử động.

Kỹ năng cầm nắm của bé thường tốt hơn vào thời điểm khoảng 18 tháng tuổi. Sau thời điểm đó, nếu bé vẫn gặp khó khăn khi nắm đồ vật hoặc không thể xếp ba bốn khối gạch chồng lên nhau, đây là tình trạng đáng lo ngại.

Nguyên nhân khó khăn khi cầm nắm vật 
Bé có thể chậm phát triển một số kỹ năng vận động nhất định vì nhiều lý do, nhưng lý do chính là vì bé không thực hành đầy đủ. Khi được 10 tháng tuổi, bé đã có thể dùng ngón trỏ và ngón cái để cầm những miếng bánh nhỏ cho lên miệng. Kỹ năng cầm nắm chưa tốt có thể là do bé chưa có cơ hội thực hành hoặc không được khuyến khích phát triển kỹ năng này vì luôn có người kế bên đút cho bé ăn.

Một lý do khác cản trở khả năng cầm nắm là vì thị lực kém khiến bé không nhìn rõ đồ vật. Chậm phát triển kỹ năng vận động cũng có thể có mối liên hệ với chậm phát triển tâm thần hoặc có vấn đề về thần kinh, nhưng khả năng này khá thấp.

Giải pháp điều trị khó khăn khi cầm nắm vật
Các phương pháp trị liệu chú trọng vào kỹ năng vận động sẽ giúp ích cho các bé chậm phát triển trong giai đoạn này. Bên cạnh đó, bố mẹ nên cố gắng khuyến khích bé năng vận động tại nhà nhiều hơn. Đây là điều rất cần thiết cho sự phát triển của trẻ. Nếu có vấn đề về thị giác, bé có thể cần được đeo kính.

Dấu hiệu giảm trương lực cơ
Nếu cơ bắp của bé trông lỏng lẻo và yếu ớt và khi dùng tay nhấc bé từ dưới nách có cảm giác như bé đang trượt khỏi tầm tay, bé có thể mắc phải chứng giảm trương lực cơ, trương lực cơ yếu. Các triệu chứng của trương lực cơ yếu xuất hiện rõ ràng khi bé lên 2 như không đi được loại xe 3 bánh cho trẻ em, gặp vấn đề về giữ thăng bằng, phản ứng chậm, di chuyển không linh hoạt, sức mạnh cơ bắp yếu…

Nguyên nhân giảm trương lực cơ
Những nguyên nhân nghiêm trọng gây ra tình trạng giảm trương lực cơ là hội chứng Down hay loạn dưỡng cơ và sẽ được chẩn đoán khi bé bước vào thời kỳ tập đi. Tuy nhiên, nguyên nhân phổ biến nhất là trương lực cơ yếu bẩm sinh lành tính, về cơ bản đây không phải dấu hiệu cho sự chậm phát triển. Các bé mắc phải tình trạng này thường gặp khó khăn khi nhảy hoặc leo trèo, nhưng sẽ cải thiện theo thời gian.

Giải pháp điều trị giảm trương lực cơ
Để tăng sức mạnh và sức chịu đựng cho các cơ cũng như chống lại khả năng cơ bị suy giảm chức năng, bé sẽ cần tập luyện thường xuyên như tham gia lớp thể dục dụng cụ hay bơi lội. Mặc dù các bé có trương lực cơ yếu không mạnh khỏe và khéo léo như các bạn đồng trang lứa nhưng việc tăng cường tập luyện trương lực cơ sẽ giúp bé thành thạo những kỹ năng thể chất sau này như đi xe đạp hay leo trèo qua các thanh xà.

Bé 3 tuổi rưỡi học được gì qua những trò chơi tưởng tượng?
Một trong những món quà thích hợp nhất bạn có thể tặng con là gì? Thử suy nghĩ xem nào!

Đã bao giờ bạn nghĩ đến một thùng giấy lớn mà bé có thể dùng làm tàu vũ trụ hay làm cửa hàng tạp hóa, cắt thành xe ô tô hay ngôi nhà. Món đồ này có thể đem lại sự khích thích trí tuệ, sự vui vẻ và xúc cảm nhiều hơn bất kỳ món đồ chơi điện tử nào.

Bên cạnh đó, với những trò chơi tưởng tượng, khi bé giả vờ và bắt chước người lớn sẽ mang tính tương tác nhiều hơn. Không phải ngẫu nhiên mà các trường mầm non đều trang bị nhiều đạo cụ để các bé chơi trò chơi này như hộp khối xếp hình, thiết bị nhà bếp và quần áo hóa trang.

Các bé 3 tuổi rưỡi sẽ được học nhiều điều thông qua việc tưởng tượng. Khi đóng vai cảnh sát hay ba/mẹ, bé bắt chước từ cách đi đứng của nhân vật. Bé có thể thể hiện cảm xúc như giả vờ phạt bé bị hư. Bé sẽ học được cách thương thuyết và giải quyết khó khăn. Bé sẽ học được cách suy nghĩ cho người khác và biết đồng cảm với người xung quanh.

Việc tạo ra các nhân vật tưởng tượng sẽ khuyến khích việc phát triển ngôn ngữ và tư duy trừu tượng ở các bé 3 tuổi rưỡi. Điều này cũng có thể liên hệ đến việc nhận diện từ và chữ cái sau này.

Để khuyến khích bé vận dụng sự tưởng tượng, bạn có thể tìm ra một số đạo cụ hỗ trợ như: những chiếc hộp giấy, trang phục, giày dép, đồ gia dụng, thú nhồi bông và đồ chơi viết vẽ. Sau đó vui vẻ dàn xếp đạo cụ và cùng diễn nào.

Cuộc sống của mẹ
Thường ba mẹ chụp vô số hình ảnh khi con còn nhỏ. Không lâu sau đó phụ huynh thường lãng quên vì quá bận rộn với cuộc sống hàng ngày.

Rồi bạn sẽ nhận ra rằng hình ảnh đẹp nhất không phải là những bức hình chân dung gia đình mà là cảnh gia đình bạn đang vô tư vui đùa.

Chuẩn bị sẵn sàng máy ảnh khi bé đang nô đùa ngoài sân, đang tắm hoặc đang say sưa đóng kịch. Chẳng sao cả nếu bạn không có đủ bức ảnh về bé trong nhiều tuần liền, nhưng ít ra bạn cũng nên “chộp” được khoảnh khắc kỳ diệu này phải không nào.

Bé 2 tuổi rưỡi có ý thức về thời gian?
Bé chưa biết xem giờ nhưng đã có khái niệm nhất định về thời gian. Bé biết rằng “ngày hôm qua” là quá khứ và “ngày mai” chỉ tương lai, nhưng ý thức về thời gian của bé còn chưa hoàn chỉnh. Đối với bé, “ngày hôm qua” có thể là một sự kiện nào đó xảy ra sáng nay hoặc tuần trước.

Cách mà bé xác định thời gian phần lớn dựa vào suy đoán của bé. Bên cạnh việc bảo đảm an toàn, bạn cũng cần dạy bé việc tuân thủ theo thời gian biểu hàng ngày. Bé nên biết rằng khi bạn vào nhà bếp có nghĩa là sắp đến giờ ăn và sau khi ăn trưa thì bé sẽ được chơi và sau đó phải ngủ trưa.

Đây là lúc bạn nên sử dụng những từ gợi ý về thời gian khi trò chuyện với bé như: “5 phút nữa mẹ con mình sẽ khởi hành đấy”, “Mẹ con mình đi ra siêu thị sau khi ăn trưa nhé”, “Ngủ thêm 2 đêm nữa là con được về thăm ông bà ngoại rồi”. Mặc dù con của bạn sẽ không hiểu chính xác những khung thời gian này như bạn, khả năng này bé sẽ có khi bé học lớp 2 hoặc 3, nhưng bạn sẽ giúp bé làm quen dần với khái niệm thời gian.

Dạy bé 2 tuổi rưỡi rửa tay
Bạn có nhận thấy rằng con bạn dường như trở nên lấm lem hơn bao giờ hết? Với sự hiếu động và tò mò của mình, bé luôn tìm thấy thứ gì đó để khám phá. Đây là giai đoạn thích hợp để dạy bé rửa tay đúng cách. Bạn có thể giúp bé hình thành thói quen rửa tay trước khi ăn bằng cách đặt một ghế đẩu gần bồn rửa tay để giúp bé chạm tới vòi nước, chọn xà bông cục cỡ nhỏ để bé dễ sử dụng, và tốt hơn nữa là tìm được một bài hát về việc rửa tay. Tuy nhiên, ba mẹ cũng cần quan sát bé để xem bé đã rửa tay sạch chưa nhé.

Tại sao bé 2 tuổi rưỡi thích nói “Không”?
Điều gì làm một đứa bé 2 tuổi rưỡi bị hấp dẫn bởi từ này? Lý do là bé cảm thấy rằng đây là một từ thể hiện sự độc lập của mình. Từ “Không” là cách dễ dàng để nói lên ý kiến cá nhân, đôi lúc mặc dù ngoài miệng bé nói là “Không” nhưng thật ra lại nghĩ là “Có”. Cũng có khi bé dùng đến từ “Không” khi chưa biết diễn đạt ý mình như thế nào.  Bạn cũng biết là khả năng ngôn ngữ của bé 2 tuổi rưỡi còn chưa hoàn thiện rồi đấy. Nếu bé nhận thức được rằng khi bé nói đủ lớn tiếng và đủ mạnh, ba mẹ sẽ tập trung chú ý, khi đó bé sẽ tiếp tục cho những lần sau.

Một cách để giảm thiểu việc lạm dụng từ “Không” đó là cho bé thêm nhiều sự lựa chọn về cách dùng từ. Bạn nên khuyến khích bé trả lời bằng giọng điệu nhỏ nhẹ và dạy bé một vài từ thay thế: “Mẹ đố con biết trái với từ “Không” là gì nào? Đó là “Vâng”. Con có thể nói “Không”, hoặc con có thể nói “Vâng”, hoặc con đoán xem từ ở giữa hai từ này là gì nào? Đó là con có thể dùng từ “Có lẽ” đấy!”.

“Kẻ mộng du bé nhỏ”
Việc chuyển cho bé từ cũi sang giường sẽ khiến bé chui vào giường bạn giữa đêm khuya. Nếu không muốn bé tiếp tục ngủ cùng, bạn nên dẫn bé trở lại giường ngủ của bé và nói lời chúc ngủ ngon. Không nên bật đèn, nói chuyện nhiều với bé, tỏ ra xúc động hay chọc cho bé cười, những việc mà bạn thường làm để chiều bé vào ban ngày.

Tình trạng này có thể xảy ra nhiều lần trong một khoảng thời gian nhất định trước khi “kẻ mộng du bé nhỏ” này có thể học cách quen dần với nơi ngủ mới vào ban đêm. Điều quan trọng là bạn hãy kiên trì và nhất quán trong hành động của chính mình.