Nói về việc dọn dẹp, trang trí nhà cửa ngày Tết cổ truyền Việt Nam, chuyên gia phong thủy Phạm Cương cho hay, cách bày biện và trang trí nhà ngày Tết của người Việt từ xưa đến nay vẫn luôn được coi trọng.
Khi trang trí nhà ngày Tết cần chú ý những nguyên tắc phong thủy để giúp gia chủ có được nhiều tài lộc cho cuộc sống gia đình trong năm mới.
1. Ý nghĩa của việc trang trí bàn thờ ngày Tết
Bài trí bàn thờ là công việc được ưu tiên hàng đầu trong dịp Tết. Thông thường công việc này do chính gia chủ thực hiện để tỏ lòng hiếu kính với những người đã khuất.
Sau lễ cúng “ông Công, ông táo” vào ngày 23 tháng Chạp thì công việc dọn dẹp, trang hoàng bàn thờ thường được bắt đầu thực hiện.
Vì quan niệm rằng đây là thời điểm “thần linh đi vắng”, nên gia chủ tranh thủ sửa sang nơi thờ cúng đón Tết sao cho đến đêm Giao thừa, khi các vị thần linh trở về thì mọi việc đã hoàn tất xong xuôi, đẹp đẽ.
Công việc chủ yếu là dọn dẹp, lau chùi lư đèn, bàn thờ, hóa chân nhang (đốt các chân nhang cũ), treo đèn, kết hoa, bày biện đồ lễ. Các đồ thờ tự lúc này có thể hạ xuống để lau chùi, đánh bóng.
Sau khi hoàn tất, gia chủ nấu nước thơm (thường là ngũ vị) để lau lại một lần nữa gọi là “tẩy uế”. Tất cả được sắp đặt lên bàn thờ theo thứ tự, tùy quan niệm từng vùng nhưng tựu chung đều hướng tới mục đích giao hòa, tạo sự gắn kết giữa hai thế giới trần gian hữu hình và tâm linh thiêng liêng. Việc lau dọn, bài trí bàn thờ gia tiên thể hiện sự hiếu kính của con cháu đối với ông bà, tổ tiên.
Đặc biệt, đây cũng là dịp để mọi người nhớ về cội nguồn, thấm đượm tính nhân văn và đạo lý của người Việt.
>> Bạn có thể tham khảo: Cách hóa giải vận xui khi lỡ tay làm vỡ gương ngày Tết
2. Thời điểm thực hiện việc trang trí bàn thờ gia tiên
Theo quan niệm văn hóa Á Đông, nhiều người quan niệm rằng dọn nhà ngày Tết nên thực hiện vào tuần cuối cùng của năm để đưa ông Táo về Trời và chuẩn bị đón các bậc tổ tiên về vui Tết.
Tuy nhiên, chuyên gia phong thủy Phạm Cương lại cho rằng đây chỉ là một trong những quan niệm dân gian. Nếu có thời gian, bạn có thể dọn nhà vào bất kỳ ngày nào cho ngôi nhà luôn gọn gàng, ngăn nắp.
Trong khoảng thời gian từ 23 đến 29 Tết, các gia đình sẽ tiến hành lau dọn bàn thờ, sửa soạn mâm ngũ quả để mời ông bà tổ tiên về chung vui với cháu con dịp đầu năm mới.
3. Cách trang trí bàn thờ ngày Tết hợp phong thủy
Nên lưu ý những vấn đề sau để trang trí bàn thờ gia tiên trang trọng và phù hợp nhất.
3.1 Làm sạch bàn thờ tổ tiên
Việc đầu tiên khi trang trí bàn thờ ngày Tết là vệ sinh làm sạch bàn thờ tổ tiên. Công việc chăm chút bàn thờ là cách để con cháu bày tỏ lòng yêu kính và tưởng nhớ đến ông bà tổ tiên. Vì vậy, bạn cũng nên cẩn thận và tỉ mỉ hơn với các dụng cụ làm sạch bàn thờ.
- Chổi quét hoặc khăn lau bàn thờ thường được dùng riêng.
- Nước lau bàn thờ bạn nên sử dụng nguồn nước sạch sẽ (có thể dùng nước mưa vì được xem là tinh túy của trời).
- Trước khi bắt đầu lau dọn bàn thờ, người dọn dẹp cần phải thắp hương để xin phép thần linh và gia tiên rồi mới được đem những vật thờ cúng trên bàn thờ xuống để lau dọn.
- Riêng các bức tượng và bát hương, cần phải thắp hương để xin phép rồi mới được xê dịch và khi lau dọn xong thì phải đặt đúng vị trí cũ.
- Khi bạn muốn rút bớt chân nhang ra khỏi bát hương thì nên để lại một ít chân nhang theo số lẻ như 3, 5, 7… thường nên để 3.
3.2 Các vật phẩm cần chuẩn bị để trang trí bàn thờ gia tiên ngày Tết
Dù là miền Nam hay miền Bắc thì các vật phẩm thờ cúng đều cần có như sau:
- Đèn dầu hoặc chân nến.
- Bát hương, lư hương (hoặc đỉnh thờ).
- Vài bộ quần áo, giấy tiền vàng mã cho các cụ.
- Một vài cái chung (ly nhỏ, thấp) và một bình trà.
- Đĩa hoa quả lớn đặt ở trung tâm bàn thờ.
- Một bình hoa lớn và một bình rượu ngon.
- Xung quanh bày thêm bánh mứt, cơi trầu cho cân đối và đẹp mắt.
[inline_article id=267177]
3.3 Cách trang trí bàn thờ gia tiên ngày Tết
Trên bàn thờ gia tiên, ở chính giữa đặt bát hương (tượng trưng cho tinh tú) và trên bát hương có cây trụ để cắm hương vòng (tượng trưng cho trục vũ trụ), hai bát hương khác đặt ở bên trái và bên phải tạo nên tư thế tam tài. Ở hai góc ngoài đặt hai cây đèn dầu (hoặc nến) tượng trưng cho mặt trời bên trái và mặt trăng ở bên phải. Khi cần giao tiếp với tổ tiên (có lúc thỉnh cầu, có lúc sám hối… người ta thường đốt nến (đèn dầu) và thắp hương. Mọi nguyện cầu theo các vòng khói hương chuyển đến ông bà tổ tiên.
Có nhiều cách trang trí bàn thờ gia tiên ngày Tết, bạn có thể tham khảo các cách dưới đây:
- Trang trí bàn thờ ngày Tết bằng hoa: Không phải bất kỳ loài hoa nào cũng có thể trưng lên bàn thờ vào ngày Tết. Hoa cắm cho bàn thờ thường được ưa chuộng như hoa lay ơn (hoa huệ ta), hoa cúc vàng, hoa đồng tiền, hoa đào hoặc hoa mai. Các loài hoa này đều có hai màu đặc trưng là đỏ hoặc vàng, được xem là hai màu đem lại may mắn, rước tài lộc vào nhà nên được mọi người dùng cho việc trang trí bàn thờ vào ngày Tết.
- Trang trí bàn thờ ngày Tết bằng trái cây: Để tạo thêm điểm nhấn và màu sắc thì trên bàn thờ ngày Tết không thể thiếu các loại quả dùng để chưng trên bàn thờ. Ngoài mâm ngũ quả ra, còn có thể trang trí thêm các loại quả khác như dưa hấu. Nên chọn loại dưa to và để hai bên bàn thờ để thể hiện sự sung túc. Nếu không dùng dưa hấu, dưa hoàng kim vàng óng sẽ là lựa chọn tuyệt vời tiếp theo nếu muốn trang trí cho bàn thờ ngày Tết thêm tươi sáng mà không kém phần trang trọng.
- Trang trí bàn thờ ngày Tết bằng bánh chưng: Trên bàn thờ ngày Tết không thể thiếu bánh chưng, bởi vì bánh chưng mang ý nghĩa uống nước nhớ nguồn, nhớ đến công ơn sinh thành của bậc cha mẹ. Chính vì thế mà bánh chưng là vật không thể thiếu trên bàn thờ ngày Tết dù là miền Bắc hay miền Nam.
>>> Bạn có thể tham khảo: Lì xì ngày Tết – nét đẹp trong truyền thống của người dân Việt Nam
4. Những lưu ý cần kiêng kỵ khi trang trí bàn thờ ngày Tết
Khi trang trí bàn thờ ngày Tết, bạn cần lưu ý đến những điều kiêng kỵ sau để tránh phạm sai lầm, làm ảnh hưởng đến ông bà tổ tiên.
4.1 Vị trí chọn bàn thờ
Nên kê bàn thờ dựa sát vào tường, bởi vì đó là nơi vững chắc, phù hợp và trang nghiêm nhất. Bạn nên chọn vị trí có độ thoáng để khói hương không làm ảnh hưởng đến không gian trong gia đình.
Tuyệt đối không được đặt bàn thờ ở vị trí đối diện với bếp và giường ngủ. Ngoài ra, bạn không nên đặt bàn thờ ở Đông Bắc nhìn ra hướng Tây Nam và ngược lại. Bàn thờ không được ngược với hướng cửa nhà để tránh những vận xui đến với gia đình và bàn thờ cũng không được đặt ở ngay cửa ra vào.
4.2 Sắp xếp bát hương
Khi trang trí bàn thờ ngày Tết, bát hương cần phải đặt ở chính giữa bàn thờ và không được xê dịch vì đây được xem là vật thờ cúng chứa đựng linh hồn của ngôi nhà và cũng là nơi lưu giữ những giá trị tâm linh trên bàn thờ. Ngoài ra bát hương còn tượng trưng cho tinh tú của đất trời.
Chọn chất liệu gốm sứ cho bát hương là tốt nhất, nếu không sử dụng gốm sứ bạn có thể thay thế bằng chất liệu đồng và tuyệt đối không dùng bát hương có chất liệu là đá hoa cương. Điều cần lưu ý nữa chính là chọn loại bát hương không có tay cầm.
4.3 Hoa trang trí trên bàn thờ ngày Tết
Khi trang trí bàn thờ ngày Tết, tốt nhất là bạn nên sử dụng hoa tươi, cắt tỉa gọn gàng rồi cắm vào lọ hoa. Không nên sử dụng chậu cây, bởi vì đất trên chậu có thể làm bẩn mặt bàn thờ. Còn điều quan trọng là bạn không nên sử dụng hoa giả, hoa nhựa để trang trí trên bàn thờ vì đây là điều tối kỵ.
>>> Bạn có thể tham khảo: Những món ăn vặt ngày Tết cho bé: Mẹ chọn món nào?
4.4 Đối với việc thắp hương
Bạn nên thắp hương vào buổi sáng và buổi tối, bởi vì đây là hai thời điểm tốt nhất trong ngày. Bạn có thể chú ý đến khói hương, nếu khói bay theo đường thẳng hướng lên trên là có điều tốt lành đang đến còn khói hương bay xung quanh cuộn tròn thì đây là dấu hiệu không tốt.
4.5 Lau dọn bàn thờ
Một số điều cần kiêng kỵ khi lau dọn bàn thờ lúc trang trí bàn thờ ngày Tết là gì? Khi lau dọn bàn thờ nên dùng khăn và chổi quét bàn thờ riêng. Không thể sử dụng khăn hay chổi quét bàn ghế để thay thế, bởi vì bạn sẽ được xem là thiếu tôn trọng đối với những người đã khuất.
4.6 Đồ cúng trên bàn thờ ngày Tết
Đồ cúng trên bàn thờ ngày Tết phải luôn được chuẩn bị đầy đủ tươm tất. Bạn cần phải chú ý đến số lượng đồ cúng như bao nhiêu chum rượu, bao nhiêu chum nước, bao nhiêu đèn dầu hay chân nến. Ngoài ra bạn cũng cần phải chuẩn bị giấy tờ vàng bạc theo từng mùng để dùng trong ngày Tết.
Với những hướng dẫn trang trí bàn thờ ngày Tết như trên, hy vọng cả nhà bạn sẽ có một năm mới ấm no, hạnh phúc.