Vậy, hiện tượng sống ảo của giới trẻ hiện nay là gì? Nguyên nhân và tác hại của hiện tượng này là gì? Làm thế nào để hạn chế hiện tượng này?
1. Hiện tượng sống ảo là gì?
Sống ảo là một thuật ngữ dùng để chỉ việc con người sử dụng mạng xã hội để thể hiện những hình ảnh, thông tin khác xa với thực tế về bản thân, cuộc sống của mình. Những người sống ảo thường có xu hướng khoe khoang, phô trương những thứ không thuộc về mình, hoặc tự tạo ra những thứ không có thật để thu hút sự chú ý, ngưỡng mộ của người khác.
“Sống ảo” cũng có thể ám chỉ việc dành nhiều thời gian, tập trung vào việc hiển thị bản thân trên mạng xã hội, thay vì tận hưởng, trải nghiệm và kết nối với thế giới thực xung quanh. Điều này có thể dẫn đến mất cân bằng giữa thế giới thực và thế giới ảo, gây áp lực tâm lý và ảnh hưởng đến tâm trạng của người dùng.
2. Dẫn chứng về hiện tượng sống ảo của giới trẻ hiện nay
Dưới đây là một số dẫn chứng về hiện tượng sống ảo của giới trẻ hiện nay:
- Chụp ảnh, quay video check-in ở những địa điểm sang chảnh, đắt tiền: Đây là một trong những biểu hiện phổ biến nhất ở hiện tượng sống ảo của giới trẻ hiện nay. Giới trẻ thường dành rất nhiều thời gian và công sức để tìm kiếm những địa điểm check-in “chất” để khoe khoang trên mạng xã hội. Ví dụ như, có những bạn trẻ sẵn sàng bỏ ra hàng chục triệu đồng để thuê một chiếc ô tô sang trọng để đi dạo phố, và chỉ nhằm chụp ảnh check-in.
- Khoe khoang về vật chất, tiền bạc: Giới trẻ thường khoe khoang về những món đồ đắt tiền, những chuyến du lịch sang chảnh, những chiếc điện thoại, xe hơi đời mới,… để thể hiện sự giàu sang, thành đạt của mình. Ví dụ như, có những bạn trẻ thường xuyên đăng tải những hình ảnh chụp chung với những món đồ hiệu đắt tiền, những chuyến du lịch sang chảnh ở nước ngoài,…
- Khoe khoang về tình cảm, mối quan hệ: Hiện tượng sống ảo của giới trẻ hiện nay còn được thể hiện ở những hình ảnh, status thể hiện tình cảm yêu đương, hạnh phúc của mình để nhận được sự ngưỡng mộ, ghen tị của người khác. Ví dụ như, có những bạn trẻ thường xuyên đăng tải những hình ảnh tình cảm ngọt ngào với người yêu, những status hạnh phúc về mối quan hệ của mình,…
- Khoe khoang về thành tích, thành công: Hiện tượng đăng tải những hình ảnh, video về thành tích học tập, công việc của mình để thể hiện sự giỏi giang, thành đạt chính là một trong những cách sống ảo của giới trẻ hiện nay. Ví dụ như, có những bạn trẻ thường xuyên đăng tải những hình ảnh chụp chung với bảng điểm cao, những bằng khen, giấy khen,…
Ngoài ra, còn có hiện tượng sống ảo khác của giới trẻ hiện nay được thể hiện qua các cách dưới đây:
- Tạo ra những nhân vật ảo hoàn hảo trên mạng xã hội: Nhiều bạn trẻ tạo ra những nhân vật ảo hoàn hảo trên mạng xã hội, với ngoại hình xinh đẹp, tài năng, thành đạt để thu hút sự chú ý của người khác.
- Sử dụng các công cụ chỉnh sửa ảnh, video để tạo ra những hình ảnh, video hoàn hảo: Nhiều bạn trẻ sử dụng các công cụ chỉnh sửa ảnh, video để tạo ra những hình ảnh, video hoàn hảo, không tì vết để đăng tải trên mạng xã hội.
- Tạo ra những câu chuyện, status, bình luận “sống ảo: Nhiều bạn trẻ tạo ra những câu chuyện, status, bình luận “sống ảo” để thể hiện bản thân, thu hút sự chú ý của người khác.
>> Cha mẹ xem thêm: Mạng xã hội có gì hấp dẫn mà khiến giới trẻ nghiện và sống ảo nhiều đến vậy?
3. Nguyên nhân khiến giới trẻ hiện nay thích sống ảo
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện tượng sống ảo của giới trẻ hiện nay, bao gồm:
- Sự phát triển của mạng xã hội: Mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của giới trẻ hiện nay. Họ dành rất nhiều thời gian cho mạng xã hội, và coi đó là nơi để thể hiện bản thân, kết nối với bạn bè, người thân.
- Tâm lý muốn được chú ý, ngưỡng mộ: Giới trẻ thường có tâm lý muốn được chú ý, ngưỡng mộ của người khác. Họ sử dụng mạng xã hội để thể hiện bản thân, thể hiện những điều tốt đẹp, hoàn hảo của mình để được mọi người chú ý, ngưỡng mộ.
- Thiếu sự quan tâm, chia sẻ từ gia đình và người thân: Nhiều bạn trẻ hiện nay thiếu sự quan tâm, chia sẻ từ gia đình và người thân. Họ tìm đến mạng xã hội để tìm kiếm sự đồng cảm, chia sẻ từ những người khác.
- Áp lực từ xã hội: Xã hội hiện đại ngày càng phát triển, kéo theo đó là những áp lực về vật chất, tinh thần đối với giới trẻ. Họ luôn muốn thể hiện bản thân, chứng tỏ bản thân với mọi người xung quanh.
Tuy nhiên vẫn có nhiều nguyên nhân tích cực khác dẫn đến hiện tượng sống ảo của giới trẻ ngày nay:
- Sự thỏa mãn cá nhân: Sống ảo cho phép giới trẻ tạo và kiểm soát hình ảnh của mình trên mạng xã hội. Giới trẻ có thể chọn những khía cạnh tốt nhất và tạo ra một phiên bản hoàn hảo về bản thân, làm tăng sự tự tin và thỏa mãn cá nhân.
- Gắn kết và kết nối xã hội: Mạng xã hội cung cấp cho giới trẻ một nền tảng để kết nối và gắn kết với bạn bè và người thân. Sống ảo giúp họ duy trì và mở rộng mạng lưới quan hệ xã hội, chia sẻ cuộc sống hàng ngày và tạo ra một cảm giác tham gia vào cộng đồng trực tuyến.
- Gặp gỡ và tương tác với người mới: Sống ảo còn mở ra cơ hội cho giới trẻ gặp gỡ và tương tác với những người mới từ khắp nơi trên thế giới. Họ có thể kết bạn và giao tiếp với những người có sở thích chung, mở rộng kiến thức và tìm hiểu về các văn hóa khác nhau.
- Truyền tải thông điệp và quan điểm: Sống ảo cho phép giới trẻ truyền tải thông điệp và quan điểm của mình đến một số lượng lớn người. Họ có thể sử dụng mạng xã hội để thể hiện suy nghĩ, quan điểm chính trị, hoặc ủng hộ các vấn đề xã hội quan trọng đối với mình.
- Trải nghiệm và khám phá thế giới ảo: Công nghệ di động và ứng dụng cho phép giới trẻ trải nghiệm và khám phá những thế giới ảo mới. Chẳng hạn, các trò chơi di động, thực tế ảo và thực tế tăng cường cung cấp một trải nghiệm tương tác và giải trí mới.
>> Cha mẹ xem thêm: 8 cách làm mũi cao và nhỏ ở tuổi dậy thì không đụng dao kéo để con không cần “sống ảo”
4. Tác hại của hiện tượng sống ảo của giới trẻ hiện nay
Hiện tượng sống ảo quá mức hoặc với mục đích tiêu cực của giới trẻ hiện nay có thể kéo chính họ đi xuống và mãi cứ chôn mình trong thế giới ảo mà không chịu sống thực tế. Một số tác hại có thể dễ thấy của hiện tượng sống ảo của giới trẻ hiện nay chính là:
- Tiêu tốn thời gian, tiền bạc: Giới trẻ dành quá nhiều thời gian và tiền bạc cho việc sống ảo. Điều này có thể khiến họ xao nhãng việc học tập, công việc, và dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.
- Gây ra sự ảo tưởng, lệch lạc trong nhận thức: Hiện tượng sống ảo của giới trẻ hiện nay khiến họ có cái nhìn ảo tưởng về cuộc sống. Họ có thể bị lệch lạc trong nhận thức về bản thân, về những giá trị thực của cuộc sống.
- Gây ra những mâu thuẫn, xung đột trong cuộc sống: Việc sống ảo có thể khiến giới trẻ bị so sánh, ganh đua với nhau. Điều này có thể dẫn đến những mâu thuẫn, xung đột trong cuộc sống.
- Ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần: Một tác hại của hiện tượng sống ảo của giới trẻ hiện nay chính là giới trẻ dành quá nhiều thời gian cho mạng xã hội có thể dẫn đến các vấn đề về sức khỏe thể chất, như béo phì, đau mắt, đau mỏi vai gáy,… Ngoài ra, việc sống ảo cũng có thể khiến giới trẻ bị trầm cảm, lo âu,…
- Khiến giới trẻ dễ bị lừa đảo: Nhiều kẻ xấu lợi dụng tâm lý muốn được chú ý, ngưỡng mộ của giới trẻ để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.
- Mất quyền riêng tư: Sống ảo có thể dẫn đến việc mất quyền riêng tư khi thông tin cá nhân và hình ảnh được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội. Điều này có thể gây rủi ro về an ninh và ảnh hưởng đến cuộc sống cá nhân và người thân.
>> Cha mẹ có thể tìm hiểu Nguyên nhân dẫn đến bạo lực học đường và cách ngăn ngừa và Hậu quả của bạo lực học đường đối với tâm lý ở Việt Nam hiện nay.
5. Cách giúp giới trẻ hạn chế tình trạng “sống ảo”
Để hạn chế hiện tượng sống ảo của giới trẻ hiện nay thì cần có sự nỗ lực, chung tay của nhiều phía:
- Gia đình cần quan tâm, chia sẻ, giáo dục con cái về những tác hại của sống ảo. Cha mẹ cần dành thời gian trò chuyện, tâm sự với con cái, giúp con hiểu được những giá trị thực của cuộc sống, không chạy theo những hình ảnh ảo trên mạng xã hội.
- Nhà trường cần tăng cường giáo dục về giá trị thực của cuộc sống, giúp học sinh phát triển kỹ năng sống lành mạnh. Nhà trường cần tổ chức các hoạt động ngoại khóa, các buổi học tập, sinh hoạt tập thể giúp học sinh có cơ hội giao lưu, kết nối với nhau, phát triển những kỹ năng sống cần thiết.
- Xã hội cần lên án, phê phán những hành vi sống ảo tiêu cực. Các cơ quan chức năng cần có những biện pháp xử lý nghiêm minh đối với những hành vi sống ảo vi phạm pháp luật, gây ảnh hưởng xấu đến cộng đồng.
Bên cạnh đó, bản thân mỗi người trẻ cũng cần tự ý thức được những tác hại của sống ảo và có ý thức hạn chế, loại bỏ những biểu hiện sống ảo trong cuộc sống của mình. Cụ thể, các bạn trẻ có thể thực hiện những việc sau:
- Xác định rõ mục đích sử dụng mạng xã hội: Người trẻ cần xác định rõ mục đích sử dụng mạng xã hội của mình là gì? Để kết nối với bạn bè, người thân, hay để chia sẻ những thông tin, kiến thức hữu ích? Từ đó, người trẻ sẽ sử dụng mạng xã hội một cách hiệu quả và lành mạnh hơn.
- Giảm thời gian sử dụng mạng xã hội: Giới trẻ cần dành thời gian cho những hoạt động khác trong cuộc sống, như học tập, làm việc, vui chơi, giải trí,…, thay vì dành quá nhiều thời gian cho mạng xã hội.
- Chỉ đăng tải những hình ảnh, thông tin thực tế: Cần tránh đăng tải những hình ảnh, thông tin không đúng với thực tế, gây hiểu lầm cho người khác.
- Chú ý đến những thông tin trên mạng xã hội: Cần tỉnh táo trước những thông tin trên mạng xã hội, tránh bị lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.
Nếu đã ra sức khuyên bảo nhưng con vẫn ngang bướng, cha mẹ có thể tham khảo Bố mẹ cần làm gì khi con tuổi dậy thì hỗn láo.
[inline_article id=263558]
Sống ảo là một hiện tượng phổ biến trong giới trẻ hiện nay. Tuy nhiên, nếu không được kiểm soát, sống ảo có thể gây ra những tác hại tiêu cực. Do đó, cần có sự phối hợp của nhiều yếu tố để hạn chế tình trạng sống ảo của giới trẻ, giúp các bạn trẻ có một cuộc sống lành mạnh và hạnh phúc.
>> Xem thêm: 18 quyển sách tâm lý trẻ tuổi dậy thì hữu ích giúp con vượt tuổi “ẩm ương”