Vậy lạm dụng tình dục ở trẻ em là gì? Làm sao để nhận một đứa trẻ bị đã bị xâm hại tình dục? Cùng Marrybaby tìm hiểu để kịp thời hỗ trợ cho các con.
1. Lạm dụng tình dục ở trẻ em là gì?
Lạm dụng tình dục (Sexual Abuse) hay còn gọi là ấu dâm. Cụm từ này dùng để diễn tả hành vi một người trưởng thành lợi dụng vị thế của mình, nhằm dụ dỗ hoặc cưỡng bức trẻ em hoạt động tình dục. Lạm dụng tình dục ở trẻ em có thể xảy ra ở bất kỳ nền văn hóa; chủng tộc; tôn giáo; và thể chế chính trị nào.
Số liệu thống kê về tình trạng xâm hại và lạm dụng tình dục trẻ em ở Việt Nam:
- Tại Việt Nam mỗi năm trung bình có 1.600 – 1.800 vụ xâm hại tình dục trẻ em được phát hiện.
- Bé gái từ 16 – 19 tuổi có nguy cơ trở thành nạn nhân của hiếp dâm, bạo hành tình dục cao gấp 4 lần so với tổng dân số.
- Trong số 1000 vụ xâm hại tình dục, nạn nhân là trẻ em chiếm 65%, nữ ở độ tuổi 12 – 15 chiếm 57,4%; trẻ em dưới 6 tuổi là 13,2%.
- Theo thống kê năm 2017 – 2018 của Tổng đài bảo vệ trẻ em toàn quốc 111, kết quả cho thấy 86% trẻ em bị lạm dụng tình dục là do chính người thân của trẻ. Trong đó, hàm xóm là 59%; giáo viên 6%; bố đẻ, bố dượng, cậu, bác, anh, em họ chiếm trên 21%.
2. Các hành vi lạm dụng tình dục trẻ em
Đụng chạm thể chất:
- Cố ý đụng chạm, sờ soạng vùng kín của trẻ.
- Bắt ép trẻ phải đụng chạm vào bộ phận sinh dục của người xâm hại tình dục.
- Cưỡng bức và xâm hại tình dục trẻ em bằng cách quan hệ thâm nhập qua âm đạo, hậu môn, miệng; hoặc bất cứ vị trí nào trên cơ thể của trẻ.
Tác động đến tinh thần:
- Nhìn lén trẻ đi vệ sinh hoặc đi tắm.
- Phô bày cơ thể trần trụi trước mặt trẻ.
- Dụ dỗ trẻ em nên thực hiện hành vi tình dục.
- Cho trẻ tiếp cận với nội dung hình ảnh, phim khiêu dâm.
- Cố ý thực hiện hành vi tình dục trước mặt trẻ em như thủ dâm, quan hệ.
- Dùng trẻ để sản xuất các sản phẩm khiêu dâm như phim, ảnh, quảng cáo.
Phần lớn trẻ em Việt Nam đã quen với cách ứng xử là tỏ ra lịch sự, vâng lời; cũng như không dám chống đối với người lớn. Vô tình tạo cơ hội cho thủ phạm lợi dụng để thực hiện hành vi lạm dụng và xâm hại tình dục trẻ em.
Những đứa trẻ sau khi bị lạm dụng sẽ âm thầm chịu đựng với cảm giác lo sợ; và không dám trình báo với gia đình; hoặc các cơ quan có thẩm quyền.
>> Xem thêm: 6 ngộ nhận về vấn nạn lạm dụng tình dục ở trẻ em có thể khiến con bạn gặp nguy hiểm
3. Dấu hiệu nhận biết một đứa trẻ là nạn nhân của lạm dụng tình dục
3.1 Dấu hiệu tâm lý, hành vi và cảm xúc
Dù với lý do nào, thì phần lớn các con sẽ rất sợ sau khi bị xâm hại và lạm dụng tình dục. Chính vì thế, cha mẹ hãy tập trung quan sát những dấu hiệu tâm lý và cảm xúc sau đây để nhận diện con là nạn nhân của lạm dụng tình dục ở trẻ em.
Dấu hiệu tâm lý, hành vi và cảm xúc của trẻ em bị lạm dụng tình dục:
- Con không dám ở một mình nữa.
- Con dễ cáu và bực tức hơn bình thường.
- Trở nên thích hoặc ghét tiền một cách cực đoan.
- Thường xuyên gặp ác mộng và giựt mình giữa đêm.
- Con kể về một người bạn mới khác giới và lớn tuổi hơn.
- Trẻ có tiền, và có những món quà lạ không rõ nguồn gốc.
- Thay đổi tính cách đột ngột và luôn có cảm giác thiếu an toàn.
- Con có nhiều hành động giống như quan hệ tính dục với các vật dụng trong nhà.
- Trẻ tỏ ra sợ hãi với đàn ông, với một người, hoặc với một địa điểm cụ thể nào đó.
- Trẻ bắt đầu hành xử ngược đãi bản thân, hoặc làm hại các con vật nuôi xung quanh (bạo lực).
- Các dấu vết bầm tím trên cơ thể không rõ nguyên nhân. Con cảm thấy đau bộ phận sinh dục, miệng hoặc thậm chí là mắc các bệnh lây qua đường tình dục.
Mặc dù không phải một đứa trẻ có một trong những dấu hiệu trên sẽ là nạn nhân của lạm dụng tình dục. Tuy nhiên, cha mẹ có thể quan sát thêm hoặc thử đặt câu hỏi với con.
Những thời điểm nhạy cảm khiến con dễ rơi vào tình huống lạm dụng tình dục:
- Một thành viên trong gia đình hoặc thú cưng vừa mới mất.
- Gặp rắc rối ở trường hoặc với bạn bè.
- Tai nạn gây chấn thương cơ thể.
- Sau khi cha mẹ ly hôn.
>> Hỏi-đáp bác sĩ: Cha mẹ cần làm gì để phòng tránh rối loạn tâm lý cho trẻ?
3.2 Dấu hiệu của cơ thể
Việc lạm dụng tình dục có thể không để lại dấu vết. Tuy nhiên, nếu cha mẹ thấy những dấu hiệu sau đây, hãy đưa con đến bác sĩ. Bác sĩ có thể giúp mẹ hiểu những gì có thể xảy ra đã xảy ra trước đó.
Dấu hiệu thể chất của trẻ em có khả năng là đã bị lạm dụng tình dục:
- Đau vùng kín khi đi vệ sinh.
- Mất kiểm soát tình trạng tiểu tiện.
- Vùng kín, hậu môn hoặc miệng của con bị đau, đổi màu hoặc tiết dịch bất thường.
>> Xem thêm: Top những kỹ năng sống cho trẻ em, cha mẹ cần dạy con.
4. Cha mẹ cần làm gì khi con trẻ em bị lạm dụng tình dục?
Mặc dù sẽ rất đau lòng khi biết rằng con đã bị xâm hại tình dục. Ngay lúc này, điều cha mẹ nên làm chính là giúp đỡ con và sau đó tìm cách vạch trần thủ phạm.
Những điều cha mẹ có thể làm nếu đã biết trẻ em bị lạm dụng tình dục:
- Nói rằng: cha mẹ yêu con rất nhiều.
- Những việc xảy ra hoàn toàn không phải lỗi của con.
- Cho dù mọi chuyện có như thế nào cha mẹ chắc chắn sẽ bảo vệ con đến cùng.
- Đưa con đi khám với bác sĩ Tâm lý đễ hỗ trợ tình thần. Và bác sĩ Nhi khoa để kiểm tra sức khỏe thể chất của con.
Sau khi cha mẹ biết con đã bị xâm hại và lạm dụng tình dục, chắc chắn cha mẹ sẽ phải đối diện với nhiều cảm xúc như tức giận, buồn rầu, cảm thấy có lỗi, cảm thấy bản thân vô dụng,..thậm chí là rơi vào trầm cảm và dẫn đến tự tử.
Mặc dù đây là chuyện ngoài tầm kiểm soát của cha mẹ, cũng như là của trẻ. Lúc này điều cha mẹ nên làm chính là nhờ sự hỗ trợ từ người thân, bác sĩ, và các cơ quan có thẩm quyền để can thiệp.