Cha mẹ người Việt có xu hướng muốn bảo vệ con khỏi mọi rủi ro. Chúng ta chỉ muốn bảo bọc con trong môi trường vô trùng sạch sẽ. Vô tình, chúng ta cản trở khả năng trẻ được tăng sức đề kháng.
Bẩn giúp tăng sức đề kháng cho trẻ
Cha mẹ thời hiện đại đối mặt với quá nhiều nỗi sợ hãi “dơ bẩn”. Con tắm mưa, nghịch bùn đất, nhặt đồ ăn dưới đất cho vào mồm… Cha mẹ chỉ nhìn thấy nguy cơ con nhiễm bẩn mà quên đi những lợi ích mà vi khuẩn tốt mang lại cho trẻ.
Chúng ta đặt con vào môi trường càng vô trùng càng tốt. Chúng ta bắt con rửa tay bằng xà phòng diệt khuẩn, uống sữa tiệt trùng… Nhưng trong thực tế, việc ít phơi nhiễm và khử trùng quá mạnh sẽ tạo ra một hệ miễn dịch mẫn cảm và yếu ớt. Việc này cũng giống như một chiến binh ít “bầm dập”, ít trải qua rèn luyện sẽ không thể mạnh mẽ được.
Jack Gilbert – nhà nghiên cứu về các hệ sinh thái vi khuẩn tại Đại học Chicago – đã chứng minh rằng hầu hết các phơi nhiễm vi khuẩn là thực sự có lợi. Việc giữ vệ sinh quá sạch cho con có thể ngăn cản vi khuẩn phát huy những khả năng kỳ diệu.
Vì sao ở bẩn lại tăng sức đề kháng?
Trong cơ thể, những tế bào nhỏ gọi là bạch cầu trung tính (neutrophils). Vai trò của chúng như những chiến binh giúp chống lại các bệnh truyền nhiễm và các vật thể lạ trong máu.
Chức năng chính của bạch cầu hạt trung tính là tham gia đáp ứng miễn dịch tự nhiên. Nếu vi khuẩn xuất hiện, bạch cầu hạt trung tính chống đỡ với tác nhân gây bệnh bằng cách thực bào chúng.
Giữ con trẻ quá sạch, chúng ta làm bạch cầu trung tính “thất nghiệp”. Chúng dễ bị kích động hơn. Khi gặp vật ngoại lai như phấn hoa, chúng kích động dữ dội, gây ra bệnh hen suyễn, viêm da (eczema) và dị ứng thực phẩm.
Bạn đã hiểu giữ cho con quá sạch sẽ phản tác dụng thế nào rồi chưa?
Cách tăng sức đề kháng tự nhiên
Giới khoa học đã biết về những lợi ích của vết bẩn. Các vi khuẩn đất, đặt biệt là loại myco-bacterium vaccae, được xem là thuốc chống trầm cảm tự nhiên. Bằng cách cho con trẻ nhà bạn nghịch bẩn và “ở bẩn” một chút, bạn đang giúp trẻ xây dựng hệ thống miễn dịch mạnh.
Cho con chơi bẩn
Chơi bẩn với đất cát tự nhiên đem lại những lợi ích to lớn cho sức khỏe thể chất và tinh thần của cả trẻ em và người lớn. Thường xuyên nghịch đất cát giúp cơ thể con học cách “sống chung với lũ”, phát triển hài hòa với hệ vi khuẩn phong phú, tăng khả năng đề kháng.
Đi chân trần ngoài trời hoặc kết nối với hệ thống dây dẫn tiếp đất trong nhà có thể là giải pháp tốt. Nó giúp điều trị một số loạt bệnh mãn tính như căng thẳng kinh niên, rối loạn thần kinh thực vật, viêm nhiễm, đau, giấc ngủ kém, rối loạn nhịp tim…
Khi đi chân trần, cơ thể trẻ có khả năng nạp các điện tích âm có nguồn gốc từ trái đất. Lượng điện tích giàu electron này cung cấp các chất chống oxy hóa và electron phá hủy gốc tự do.
Đi bộ chân trần cũng thúc đẩy tinh thần sảng khoái, hạnh phúc hơn và mang lại sức khỏe toàn diện cho trẻ.
Tránh nước rửa tay tiệt trùng
Nước rửa tay tiệt trùng có thể cần cho bác sĩ, nhà khoa học cần đảm bảo môi trường vô trùng. Nhưng với trẻ em, loại hóa mỹ phẩm này có thể vô tình giết đi những vi khuẩn có ợi.
Nếu trẻ chơi bẩn, chỉ cần cho con rửa tay bằng xà phòng ấm, hoặc nước ấm thay vì triệt để tiệt trùng tay.
Thức ăn rơi xuống đất không đáng ngại
Người Việt Nam thường nói vui rằng thức ăn rớt xuống đất, nhặt lên ăn vẫn an toàn nếu thời gian dưới 5 giây. Thực ra, vi khuẩn chỉ cần phần ngàn của giây đã có thể bám vào thức ăn. Nhưng việc đó cũng không có gì quá lớn.
Ngoại trừ nơi thức ăn rơi có nguy cơ mầm bệnh cực kỳ nguy hiểm, việc thức ăn rơi xuống đất không quá nguy hiểm cho sức khỏe của con.
Jack Gilbert đưa ra lời khuyên vô cùng gây tranh cãi cho trường hợp trẻ nhỏ làm rơi núm vú giả. Ông cho rằng trong trường hợp này, cha mẹ có thể giúp con bằng cách liếm núm giả và đưa lại cho con. Một nghiên cứu cho thấy rằng đối với các cha mẹ liếm các vú giả và đưa lại miệng cho con trẻ – con của họ phát triển ít dị ứng, ít hen suyễn, ít viêm da hơn.
Vấn đề này tương tự như việc mẹ mớm cơm cho con theo kiểu người Việt Nam vẫn thường làm. Nếu chỉ nhai sơ và đút cho con ăn, trẻ sẽ được tiếp nhận nguồn vi khuẩn có lợi từ nước bọt của mẹ. Dĩ nhiên, mẹ phải thật khỏe mạnh.
Tắm nhiều chưa hẳn tốt
Các nhà khoa học cho rằng việc tắm quá mức thực sự có thể làm hỏng da. Nó dẫn đến khả năng bị nhiễm trùng cao hơn và các phản ứng quá mẫn cảm như bệnh viêm da ở trẻ. Trẻ nhỏ vẫn có thể an toàn khi không tắm trong vài ngày. Chỉ cần lau người bằng nước ấm cho con.
Chế độ dinh dưỡng khỏe mạnh
Các nhà khoa học khuyên các bậc cha mẹ khuyến khích trẻ ăn nhiều rau, nhiều màu, rau nhiều lá. Nên tăng cường chế độ ăn uống giàu chất xơ cũng như giảm lượng đường trong thức ăn cho trẻ.
Bổ sung vi khuẩn tốt cho cơ thể trẻ bằng cách bổ sung nấm sữa Kefir, yaourt, sữa chua trong chế độ ăn hàng ngày. Sữa chua là sản phẩm của quá trình lên men, có tác dụng tăng bifidobateria, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn có ích phát triển.
Theo nghiên cứu, trẻ thường ăn sữa chua có nguy cơ mắc bệnh cảm lạnh, nhiễm trùng tai và viêm họng thấp hơn 19% trẻ không ăn.
Tỏi cũng là siêu thực phẩm giúp tăng cường sức đề kháng cho trẻ.
Tăng sức đề kháng cho trẻ tự nhiên giúp con yêu khỏe mạnh, vui vẻ, giúp trẻ phát triển “hết nấc”. Chúng ta nên cho phép con cái được chới với động vật, thực vật và đất cát thường xuyên hơn. Tận dụng lợi ích của vi khuẩn có lợi, giúp tăng cường hệ miễn dịch cho con trẻ.