Trẻ 13 tháng tuổi: Phát triển thể chất, nhận thức và cảm xúc

Có rất nhiều mặt tích cực đáng nói khi trẻ 13 tháng tuổi. Thỉnh thoảng, con yêu sẽ bất ngờ hôn mẹ để thể hiện tình cảm, còn mẹ sẽ ngày càng hiểu rõ hơn về tính cách đang phát triển của bé khi con yêu đến giai đoạn chập chững bước đi.

Sự phát triển của trẻ 13 tháng tuổi

1. Các chỉ số chiều cao, cân nặng của trẻ 13 tháng tuổi

Khi trẻ 13 tháng tuổi, sự phát triển của con yêu sẽ chậm lại. Bé sẽ tăng cân và lớn chậm hơn.

Trẻ 13 tháng tuổi nặng bao nhiêu kg? Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cân nặng và chiều cao trung bình của trẻ 13 tháng tuổi là:

Bé gái 13 tháng tuổi: cân nặng khoảng 9,2kg và chiều cao khoảng 75cm.
Bé trai 13 tháng tuổi: cân nặng khoảng 9,8kg và chiều cao khoảng 77cm.

Chắc chắn, mỗi trẻ 13 tháng tuổi sẽ có những sự phát triển khác nhau. Bản thân những số liệu trên cũng không hẳn là chính xác đối với mỗi bé. Mẹ chỉ cần thấy con tăng cân và phát triển lành mạnh theo chiều hướng tích cực là được.

Trong tháng này, con yêu sẽ cao hơn khoảng 1,27cm và tăng cân khoảng 0,25kg. Nếu thấy lo lắng về sự phát triển của trẻ 13 tháng tuổi, mẹ hãy đưa con đến gặp bác sĩ nhi khoa. Nếu con phát triển tốt, mẹ hãy đợi bé được 15 tháng thì đưa trẻ đến bệnh viện để bác sĩ kiểm tra cân nặng và chiều cao của con.

2. Các cột mốc phát triển quan trọng của trẻ 13 tháng tuổi

Trẻ 13 tháng tuổi biết làm gì? Tìm hiểu một số mốc quan trọng của trẻ 13 tháng tuổi dưới đây, mẹ sẽ có câu trả lời.

Khả năng nói của trẻ 13 tháng tuổi

Trẻ 13 tháng tuổi biết nói không? Câu trả lời là có. Tuy nhiên, bé chỉ mới bập bẹ mà chưa nói tròn được những từ cụ thể. Thông thường, con sẽ nói được khoảng 1-3 từ vựng đơn giản như “ha” thay vì “hoa”, “bống” thay vì “quả bóng” hoặc có thể nói “ba”, “mama”,… Có một số bé 13 tháng tuổi vẫn tiếp tục “ê a” những câu nói vô nghĩa, chưa rõ ràng hay chưa thể nói được những từ lái lái như trên nhưng không sao cả. Điều quan trọng là người lớn hãy kiên nhẫn và luôn vui vẻ khi lắng nghe con nói nhé.

Bé 13 tháng tuổi giao tiếp tốt hơn. Mẹ sẽ thấy bé tìm cách để nói rõ ý kiến của mình thay vì khóc khi mẹ không hiểu ý con. Ví dụ, bé muốn lấy cái thìa ở trên cao như quầy bếp sẽ chỉ vào đó với mong muốn mẹ lấy giúp mình.

>> Mẹ có thể tìm hiểu thêm: Những cách dạy trẻ học nói sớm đơn giản nhưng hiệu quả bất ngờ!

Trẻ 13 tháng tuổi chập chững những bước đi: Hầu hết trẻ mới biết đi có thể tự đứng lên và bám vào những đồ vật xung quanh để di chuyển. Khoảng 50% số trẻ có thể tự mình thực hiện một vài bước đi loạng choạng.

Nếu con chưa biết đi mẹ cũng đừng quá lo lắng vì có một số trẻ khỏe mạnh phải đến tận 18 tháng mới có thể đi được.

Sự phát triển cảm xúc của trẻ 13 tháng tuổi

Trẻ 13 tháng tuổi biết làm gì? Bé ở độ tuổi này đã hiểu biết về cảm xúc và tình cảm hơn trước. Dưới đây là một số biểu hiện tình cảm bé có được khi 13 tháng tuổi:

Bé bám víu ba mẹ nhiều hơn và cảm thấy lo lắng khi ba mẹ không ở bên cạnh.
Đôi khi, bé muốn dành một chút thời gian để chơi một mình.
Bé dễ la toáng hoặc khóc hay tức giận nếu cảm thấy căng thẳng hoặc lo lắng.
Bé có thể cười khúc khích nếu cảm thấy hứng thú với điều gì đó.
Bé tỏ ra cảnh giác với những người lạ hơn.

3. Các vấn đề thường gặp ở trẻ 13 tháng tuổi

Trẻ 13 tháng tuổi chưa mọc răng có sao không?

Theo bác sĩ nha khoa, việc mọc răng chậm ở trẻ không gây nguy hiểm nghiêm trọng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ nhỏ. Không ít em bé mọc chiếc răng đầu tiên khi 10 đến 12 tháng tuổi mới mọc răng.

Tuy nhiên, nếu bé từ 13 tháng trở lên mà chưa xuất hiện chiếc răng sữa nào thì khi này con đã bị chậm mọc răng.

Thông thường, với trẻ bị thiếu chất dinh dưỡng, thiếu canxi cũng có thể sẽ chậm mọc răng hơn so với những đứa trẻ phát triển bình thường khác. Vì vậy, nếu bé 13 tháng chưa có răng trong kèm theo hiện tượng suy dinh dưỡng, nhẹ cân, thấp còi ba mẹ cũng cần đưa bé đi khám chuyên khoa dinh dưỡng.

Trẻ 13 tháng tuổi khóc đêm: Mẹ cần làm gì?

Những trẻ 13 tháng tuổi khóc đêm bất thường và có đi kèm với một số những biểu hiện như: Khi ngủ em bé thường giật mình, ngủ ngáy, hoảng sợ và hay khóc thét,… có thể là hiện tượng sinh lý. Tuy nhiên, nếu hiện tượng này xảy ra thường xuyên và kéo dài thì có thể ảnh hưởng đến thể chất và tinh thần của trẻ. Cha mẹ cần nghĩ ngay đến vấn đề em bé khóc do bệnh lý.

Trẻ khóc đêm bất thường, có thể thức dậy giữa đêm, la hét hay giật mình khi ngủ là do hệ thống thần kinh của em bé đang phát triển và chưa hoàn thiện, khả năng ức chế còn kém. Do đó, nếu ban ngày em bé có những hoạt động quá sức, điều đó làm cho não bộ trẻ vẫn còn đang trong trạng thái hưng phấn làm cho trẻ quấy khóc khi đang ngủ. Tuy nhiên, nếu trẻ thường xuyên giật mình khi đang ngủ cũng có thể là biểu hiện của một loạt bất thường về cấu trúc hay chức năng của não bộ. Vì vậy, mẹ cần đưa em bé đến cơ sở y tế khám để có nhiều thông tin cũng như các xét nghiệm cần thiết để bác sĩ chẩn đoán chính xác.

Hướng dẫn chăm sóc trẻ 13 tháng tuổi

1. Thực đơn cho trẻ 13 tháng tuổi: cách nấu cháo cho bé ăn dặm

Trung bình, trẻ 13 tháng tuổi cần hấp thụ khoảng 1000 calo mỗi ngày. Tuy nhiên, mẹ không cần thiết phải tuân theo các tiêu chuẩn này. Để dễ hiểu hơn, ở độ tuổi này, bé sẽ ăn bằng 1/4 nhu cầu ăn của người lớn.

Bé bắt đầu kén ăn khi 13 tháng nên mẹ cần giới thiệu nhiều món ăn với mùi vị và hương vị khác nhau. Mặc dù vậy, mẹ nên hạn chế ép bé ăn nếu con không muốn nhé.

Trẻ 13 tháng tuổi cần ăn 3 bữa chính và 2 bữa phụ một ngày. Mẹ nên cho trẻ ăn đa dạng các loại thực phẩm như trái cây, rau, ngũ cốc và sữa… với lượng thích hợp.

Mẹ có thể tham khảo thêm cách nấu cháo cho trẻ 13 tháng tuổi hay cách nấu cháo cho bé ăn dặm theo gợi ý dưới đây

Mẹ cũng nên bắt đầu cho trẻ uống sữa nguyên chất béo vì đây là thời điểm não bộ của bé đang phát triển và cần một lượng chất béo lành mạnh để hỗ trợ sự phát triển của não bộ.

Đây cũng là thời điểm tốt để các mom cai sữa mẹ cho con, song nếu mẹ vẫn muốn tiếp tục thì có thể duy trì điều này cho đến khi bé hai tuổi.

Điều quan trọng là mẹ cần coi trọng chế độ ăn uống và dinh dưỡng của bé ở giai đoạn này. Hãy theo dõi cân nặng và sự phát triển của con nếu trẻ hay quấy khóc và đưa con gặp bác sĩ nếu trẻ không tăng đủ cân.

2. Hoạt động cho trẻ 13 tháng tuổi

Dưới đây là một số bước mẹ có thể cùng làm với con để hỗ trợ sự phát triển của trẻ 13 tháng tuổi.

Cùng nhau đọc sách có nhiều tranh ảnh: Mẹ nên dành vài phút để đọc sách cho con nghe trước khi đi ngủ hay mỗi buổi sáng thức dậy để con học hỏi được nhiều hơn và gia tăng vốn từ vựng. Khi xem các bức tranh, mẹ hãy cho con biết tên các đồ vật hoặc động vật mà bé chỉ tay vào, đồng thời mẹ hướng dẫn bé lật các trang sách. Mẹ cũng có thể bắt chước các âm thanh mà động vật tạo ra sau khi cho bé nghe vài lần.
Chọn đồ chơi phù hợp với trẻ 13 tháng tuổi: Mẹ hãy chọn những đồ chơi giúp thúc đẩy sự phối hợp của tay, mắt và các kỹ năng vận động. Những đồ chơi khối lớn và đồ chơi mềm sẽ phù hợp với con. Bé sẽ cố gắng nhặt hay tìm kiếm những đồ vật bản thân thích thú rồi cầm nắm chúng bằng ngón cái và ngón trỏ, đồng thời giữ chặt chúng.
Trò chuyện với con: Trẻ 13 tháng tuổi có thể chưa nói được nhiều. Tuy nhiên, mẹ nên nói chuyện với con nhiều hơn nữa để hỗ trợ bé phát triển ngôn ngữ. Mẹ hãy kể lại một ngày của mình trong lúc thay tã, tắm, đi dạo trong công viên hay lái xe cùng con. Mẹ cũng có thể nói cho bé nghe mình đang làm gì hoặc cho bé biết thêm về thế giới xung quanh của con.
Cho bé tập cai sữa bình từ từ: Nếu con vẫn dùng bình sữa, đã đến lúc mẹ bắt đầu hướng dẫn bé dùng bình tập uống cho trẻ em (sippy cup). Các chuyên gia khuyên mẹ nên chuyển hoàn toàn từ bình sữa sang bình tập uống cho trẻ sau 18 tháng. Vì thế, đây là thời điểm tốt nhất để mẹ tập dần cho con loại bình mới và hạn chế cho con dùng bình sữa.

3. Giấc ngủ của trẻ 13 tháng tuổi: trẻ 13 tháng tuổi ngủ bao nhiêu là đủ?

Trẻ 13 tháng tuổi đã có giấc ngủ ổn định hơn và đã duy trì được thói quen đi ngủ. Tuy nhiên, bé có thể thức dậy nửa đêm do gặp các vấn đề về mọc răng, phát triển và bị bệnh. Trung bình trẻ 13 tháng tuổi ngủ bao nhiêu là đủ? Bé yêu sẽ ngủ từ 11-14 giờ trong 1 ngày. Như vậy, bé sẽ có một hoặc hai giấc ngủ ngắn vào ban ngày và một giấc ngủ vào ban đêm không bị gián đoạn.

Trẻ mới biết đi dễ bị phân tâm và thậm chí lười đi ngủ bởi thích thú với những điều xung quanh và xem giấc ngủ như là một hoạt động vô ích. Nếu bé vẫn không chịu đi ngủ, mẹ tốt nhất đừng ép bé. Thay vào đó, mẹ hãy tạo môi trường để bé ngủ ngon. Ngoài ra, cho bé tắm nước ấm trước khi đi ngủ cũng là một cách tốt để bé có giấc ngủ ngon.

>> Mẹ có thể tìm hiểu thêm: Bật mí 26 tuyệt chiêu giúp con ngon giấc

4. Tiêm phòng

Mẹ cần tuân thủ lịch tiêm chủng và khám sức khỏe định kỳ cho con. Nếu mẹ đã bỏ lỡ lần tiêm chủng cho con khi bé 12 tháng tuổi, hãy tiêm chủng cho bé trong giai đoạn này ngay. Dưới đây là một số mũi tiêm phòng cho bé 12 tháng tuổi mà bác sĩ khuyến nghị:

Viêm màng não mô cầu (Mengoc BC)
Viêm gan B (Hep B)
Haemophilus influenza tuýp b (vi khuẩn Hib)
Bệnh sởi, quai bị và rubella (MMR)

Lời khuyên của bác sĩ để trẻ 13 tháng tuổi phát triển tốt

1. Những lưu ý đối với bé

Nếu bé yêu không đạt được những mốc quan trọng ở độ tuổi này, bạn cần đưa con đến gặp bác sĩ:

Bé không thể tự mình đứng được.
Bé không thể cầm nắm đồ vật bằng ngón tay.
Bé không hiểu những hướng dẫn đơn giản của bạn.
Bé không biểu lộ cảm xúc.

Dưới đây là một số lời khuyên khác cho bố mẹ để chăm sóc trẻ 13 tháng tuổi tốt hơn:

Trẻ 13 tháng tuổi ưa thích khám phá mà lại còn chập chững những bước đi nữa. Vì thế, những đồ vật trong nhà mẹ đặc biệt phải đảm bảo an toàn cho trẻ nhỏ. Mẹ tốt nhất không nên để những đồ vật dễ đổ vỡ trong nhà làm nguy hiểm đến con. Đặc biệt, các thiết bị bếp phải có khóa van an toàn để không làm bỏng con, các thiết bị điện cũng cần được bọc lại cẩn thận để tránh con nghịch, táy máy làm giật điện…
Ba nên hạn chế hút thuốc trước mặt con hoặc từ bỏ hút thuốc khi có con nhỏ mà cũng đảm bảo sức khỏe cho mình.
Cho bé có nhiều cơ hội để di chuyển hơn cho dù đó là bò hay đi bộ ở giai đoạn này.
Không cho con ngồi trước màn hình tivi, máy tính cho đến khi con được ít nhất 18 tháng đến 24 tháng tuổi.
Thay vì cho trẻ ăn nhiều thức ăn có đường, ba mẹ hãy cho con ăn nhẹ bằng thức ăn lành mạnh như trái cây, bánh quy làm từ ngũ cốc nguyên hạt, rau và thực phẩm từ sữa. Ba mẹ có chế độ ăn lành mạnh sẽ làm gương tốt cho con.
Ba mẹ không nên dùng thức ăn để thưởng cho con. Thay vào đó, bạn hãy khen ngợi con hoặc ôm và hôn con khi bé làm giỏi.

2. Lưu ý chăm sóc bản thân cho mẹ

Trẻ 13 tháng tuổi ngày càng độc lập và tò mò về thế giới nhưng vẫn chưa thể hiểu được những chỉ dẫn của mẹ về điều gì là đúng và điều gì là sai. Do đó, mẹ cần cảnh giác để đảm bảo rằng con được an toàn.

Bên cạnh việc cảnh giác, khả năng chuyển hướng sự chú ý của trẻ đến những đồ vật an toàn sẽ là một kỹ năng mà mẹ cần thành thạo trong những năm tới.

Bảo vệ trẻ em trong nhà để con có thể khám phá căn nhà một cách an toàn. Điều này sẽ khuyến khích khả năng vận động và tính độc lập của trẻ đồng thời, mẹ cũng yên tâm hơn.

Với tư cách là cha mẹ, việc chú ý và dự đoán bước đi tiếp theo của đứa con 13 tháng tuổi có thể khiến mẹ mệt mỏi. Mẹ hãy nhắc nhở bản thân rằng trẻ 13 tháng tuổi mới biết đi được an toàn; đồng thời có cơ hội tìm hiểu về thế giới là điều quan trọng để con phát triển hạnh phúc và khỏe mạnh.

Trẻ 13 tháng tuổi đôi khi có nhiều chiêu trò làm đau đầu người lớn! Ví dụ, bé hét lên và thích thú, không phải vì giận dữ mà chỉ để thử giọng. Một mẹo dành cho bạn những lúc này là hát, không quá lớn nhưng đủ để bé nghe được. Bạn cũng có thể nghĩ ra nhiều cách gây sự chú ý của bé, làm bé xao lãng và quên hò hét!

Hoa Vũ