Có lẽ không ít mẹ bầu cũng từng trải qua hiện tượng nôn ra máu khi mang thai. Sự thật thì đây là vấn đề cũng khá phổ biến bên cạnh những tình trạng như ốm nghén hay táo bón vậy. Thế nhưng, không phải ai cũng được trang bị đầy đủ kiến thức để đối mặt với tình huống này. Đừng quá lo lắng vì bài viết sau đây chính là “kim chỉ nam” cho bạn đấy!
Việc nôn ra máu khi mang thai giai đoạn đầu là hết sức bình thường. Đôi khi tình trạng này cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn nào đấy.
Có nhiều nguyên nhân khiến bầu nôn ra máu, trong đó phổ biến nhất là khi mẹ bầu ốm nghén hoặc nôn mửa trong thời gian dài. Điều này sẽ làm cho niêm mạc thực quản bị vỡ, dẫn đến máu xuất hiện trong dịch nôn.
Tuy nhiên, bạn không cần quá lo lắng bởi triệu chứng này hoàn toàn có thể điều trị được. MarryBaby sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan nhất về hiện tượng này.
Nôn ra máu khi mang thai là gì?
Nôn ra máu khi mang thai là hiện tượng cơ thể thải ra một lượng máu nhất định trong dịch nôn mà nguyên nhân có thể bắt nguồn từ nhiều tình trạng sức khỏe khác nhau.
Đối với phụ nữ mang thai, các bà mẹ tương lai thường bị nôn ra máu trong 3 tháng đầu của thai kỳ. Bởi lẽ đây là giai đoạn mà tình trạng ốm nghén diễn ra mạnh mẽ nhất. Như đã đề cập ở trên, điều này cũng là lý do dẫn đến chứng ói ra máu ở thai phụ. Máu nôn ra khi quan sát thấy có màu nâu, đỏ thẫm như bã cà phê hoặc đỏ tươi. Tuy nhiên, màu sắc và độ sánh của máu sẽ thay đổi tùy vào nguyên nhân xuất huyết.
Ngoài ra, mẹ bầu còn có thể bị thổ huyết do chảy máu đường tiêu hóa. Tình trạng này bao gồm chảy máu thực quản, chảy máu dạ dày hoặc chảy máu hành tá tràng. Nếu có bất kỳ triệu chứng nào bất thường, bạn cần ngay lập tức đến bệnh viện để được kiểm tra kỹ lưỡng.
Những sự thật về chứng nôn ra máu có thể bạn chưa biết
Dưới đây là những gì có thể xảy ra nếu bà bầu bị nôn ra máu:
- Xuất huyết đường tiêu hóa trên là một trong những nguyên nhân chính gây ra chứng thổ huyết khi mang thai.
- Việc nôn mửa thường xuyên và liên tục có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh Melaena – một tình trạng dẫn đến phân màu đen sệt như hắc ín và có mùi khó chịu.
- Khi một số mạch máu lớn bị vỡ, sẽ có hiện tượng máu tươi xuất hiện trong dịch nôn.
- Một số triệu chứng đi kèm khi nôn có thể là chóng mặt và đau bụng nhẹ.
- Nôn ra máu có thể dẫn đến mất thể tích dịch lỏng trong cơ thể, từ đó gây hạ huyết áp.
- Nếu nôn ói quá nhiều và với lực mạnh có thể dẫn đến tình trạng rách niêm mạc đột ngột ở thực quản (được gọi là hội chứng Mallory Weiss hay vết rách ở dạ dày thực quản), cũng có thể dẫn đến thổ huyết…
Đi tìm nguyên nhân khiến mẹ bầu nôn ra máu khi mang thai
Theo các chuyên gia, việc bà bầu nghén nôn ra máu là biểu hiện của tình trạng ốm nghén nặng. Hiện tượng này có thể bắt nguồn từ một số nguyên nhân sau:
1. Bầu nôn ra máu do viêm loét dạ dày
Tình trạng này có thể xảy ra do tác nhân là vi khuẩn HP (Helocobacter pylori) gây nhiễm trùng niêm mạc bên trong dạ dày. Chứng viêm dạ dày có thể xảy ra bất ngờ (gọi là viêm dạ dày cấp tính) hoặc kéo dài (viêm dạ dày mạn tính). Rối loạn này để lại hệ quả là mẹ bầu bị ói ra máu nhiều. Đôi khi nó cũng đi kèm với cơn đau bụng và mệt mỏi.
2. Mất nước
Một trong những lý do chính khiến bà bầu bị thổ huyết là mất nước. Khi cơ thể không tiếp nhận được lượng chất lỏng cần thiết, nó sẽ tạo ra áp lực khiến chất nôn phun ra có mật vàng và máu. Vì vậy, điều quan trọng cần làm là bổ sung nước đầy đủ trong suốt thai kỳ bạn nhé!
3. Bầu nôn ra máu do chảy máu thực quản
Giai đoạn tam cá nguyệt đầu tiên, nhiều mẹ bầu sẽ luôn phải đối mặt với cảm giác buồn nôn và nôn liên tục. Thế nhưng việc nôn quá nhiều, nhất là những cơn nôn mạnh, có thể khiến thực quản bị chảy máu. Chấn thương này chính là lý do vì sao bạn thấy có vết máu trong dịch nôn của mình.
4. Chế độ ăn uống không lành mạnh
Việc thiếu một chế độ ăn uống cân bằng khi mang thai cũng có thể dẫn đến thổ huyết ở mẹ bầu. Sẽ không có gì lạ nếu bạn cảm thấy muốn nôn sau bữa ăn hoặc vào lúc sáng sớm nếu không kiên trì tuân thủ theo chế độ ăn uống phù hợp. Cơ thể có cách riêng để chống lại những thứ mà nó không thể tiếp nhận được.
5. Bầu nghén nôn ra máu do đói bụng
Thực tế, các bà mẹ tương lai luôn cần có những bữa ăn phụ đều đặn để “khỏa lấp” cơn đói của mình. Một điều hết sức lưu ý rằng, nếu bạn để dạ dày “rỗng” khi mang thai, nó có thể khiến bạn cảm thấy cồn cào, mệt mỏi và thậm chí gây nôn ra máu. Nghe có vẻ lạ, nhưng nếu không ăn uống đầy đủ khi mang thai, các hoạt động trong cơ thể bạn sẽ có thể bị đảo lộn đấy!
6. Tăng huyết áp
Khi mang thai, phụ nữ thường hay gặp chứng hạ huyết áp. Tuy nhiên, nếu trường hợp ngược lại bị tăng huyết áp thì có thể dẫn đến nôn ra máu, nhưng điều này lại rất hiếm khi xảy ra.
Bên cạnh đó, việc tăng huyết áp tĩnh mạch cửa cũng là nguyên nhân được biết gây ra vấn đề thổ huyết. Chính vì lẽ đó, các bác sĩ thường khuyên bạn nên nghỉ ngơi nhiều hơn. Tình trạng căng thẳng quá mức trong thai kỳ sẽ làm cản trở quá trình phát triển của thai nhi.
7. Ngộ độc thực phẩm
Ngộ độc thực phẩm là một vấn đề xảy ra ở đường tiêu hóa. Nguyên nhân là do tiêu thụ các loại thực phẩm ôi thiu hoặc thực phẩm chứa nhiều chất độc hại, thực phẩm bị nhiễm khuẩn… cũng có thể khiến bạn nguy cơ cao bị nôn ra máu trong thai kỳ.
Lời khuyên là bạn cần thận trọng hơn trong vấn đề vệ sinh ăn uống. Đối với các loại trái cây, rau củ nên ngâm và rửa thật kỹ trước khi dùng. Không ăn các loại thực phẩm chưa nấu chín kỹ. Đồng thời tuyệt đối tránh xa các thực phẩm có thể gây ra dị ứng và biến chứng thai kỳ.
8. Dùng một số loại thuốc khiến bà bầu nôn ra dịch màu nâu
Việc sử dụng một số loại thuốc không kê đơn để giảm đau như aspirin và ibuprofen có thể dẫn đến kích ứng và gây xuất huyết ở mẹ bầu. Lý do là các loại thuốc trên có tác dụng làm giảm sản xuất chất nhầy và kích thích niêm mạc dạ dày gây tình trạng viêm, loét.
Ngoài ra, aspirin còn được biết là có thể tác động lên các yếu tố đông máu, ức chế hoạt động của tiểu cầu kéo dài thời gian chảy máu hơn.
9. Chảy máu đường tiêu hóa
Nôn mửa thường có ảnh hưởng đến dạ dày, thực quản và ngực. Áp suất tăng đột ngột gây chảy máu trong đường ruột, từ đó gây ra tình trạng nôn ra máu. Ngoài ra, bạn có thể có một số biểu hiện khác như đau ngực, thở dốc và đổ mồ hôi.
10. Xơ gan khiến bầu nôn ra máu
Tình trạng uống rượu quá mức hoặc bệnh tự miễn như hemochromatosis (cơ thể hấp thụ lượng sắt quá thừa) sẽ dẫn đến xơ gan. Xơ gan lại khiến cho các mạch máu bị giãn nở, từ đó gây hiện tượng chảy máu, đồng thời nó cũng ảnh hưởng đến thực quản.
Thêm vào đó, xơ gan cũng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh, bệnh nhân mắc xơ gan thường sẽ có xu hướng nôn ra một lượng máu đỏ tươi.
Biểu hiện của chứng nôn ra máu trong thai kỳ mẹ cần biết
Đối với chứng thổ huyết khi mang thai, việc quan sát màu sắc của máu cũng là điều rất quan trọng trong việc chẩn đoán chính xác tình trạng đang gặp phải.
- Nếu xuất huyết là do tổn thương ở dạ dày hoặc tá tràng (phần đầu của ruột non), thì máu trong chất nôn có thể xuất hiện màu hạt dẻ hoặc nâu sẫm.
- Nếu chảy máu là do rách thực quản, máu sẽ có màu đỏ tươi.
Ngoài vấn đề xuất huyết, bà bầu còn có thể gặp các triệu chứng khác cần được chú ý. Một số triệu chứng phổ biến liên quan đến nôn ra máu khi mang thai bao gồm:
- Buồn nôn
- Đau bụng và khó chịu
- Giãn đồng tử
- Nhìn mờ
- Chóng mặt hoặc xây xẩm nhẹ
Có cách nào để phát hiện ra tình trạng này sớm hay không?
Để chẩn đoán, bác sĩ có thể hỏi bạn một số câu hỏi về màu sắc của máu được nôn ra hoặc bất kỳ tiền sử bệnh nào mà bạn gặp phải kể cả trong quá khứ lẫn hiện tại.
Trong trường hợp cần chẩn đoán các nguyên nhân bên trong, bác sĩ có thể cần tiến hành các xét nghiệm hình ảnh để quan sát rõ hơn. Từ đó mới xác định mức độ thương tổn và giúp đề xuất hướng điều trị thích hợp. Các xét nghiệm hình ảnh phổ biến mà các bác sĩ sản phụ khoa sử dụng bao gồm:
- Xét nghiệm siêu âm
- Chụp X-quang
- MRI (Chụp cộng hưởng từ)
- Dùng kỹ thuật y học hạt nhân
- Nội soi
- Xét nghiệm máu
Những biến chứng liên quan đến nôn ra máu khi mang thai
Có một vài biến chứng phát sinh do mẹ bầu nôn ra máu khi mang thai được đề cập dưới đây:
- Nghẹt thở: Đây là biến chứng thường thấy sau khi mẹ bầu bị thổ huyết. Ngoài ra, bạn cũng có thể gặp khó khăn trong việc nuốt thức ăn.
- Thiếu máu: Do mất máu nên cơ thể bà bầu có thể bị thiếu hụt các tế bào hồng cầu khỏe mạnh. Đồng thời quá trình này cũng khiến bạn hao hụt nhiều năng lượng. Vì thế, tốt nhất thai phụ cần bổ sung những thực phẩm lành mạnh và bổ dưỡng để phục hồi lại lượng máu đã mất.
- Căng thẳng hoặc trầm cảm: Ói ra máu khi mang thai cũng là nguyên nhân khiến bạn cảm thấy căng thẳng hoặc trầm cảm. Căng thẳng có thể dẫn đến các biến chứng nặng hơn như da nhợt nhạt, thở nhanh, chóng mặt và lượng nước tiểu bài tiết ra ít.
Một khi xuất hiện bất kỳ những dấu hiệu kể trên, bạn cần đến bệnh viện ngay lập tức để được can thiệp y tế kịp thời. Nếu chậm trễ, những biến chứng nguy hiểm như ngạt thở có nguy cơ gây ảnh hưởng đến tính mạng.
Hướng điều trị tham khảo cho mẹ bầu bị thổ huyết khi mang thai
Tình trạng bà bầu nghén nôn ra máu về cơ bản cũng dễ dàng khắc phục nếu xác định được nguyên nhân gây ra vấn đề.
Theo lý thuyết, sau khi nôn, cơ thể có sự thiếu hụt về lượng chất lỏng tối ưu. Vì vậy, bạn cần phải bổ sung nước để bù lại. Nếu việc mất nước xảy ra quá nghiêm trọng, mẹ bầu phải cần nhập viện để đảm bảo được truyền dịch thông qua đường tĩnh mạch.
Ngoài ra, một thực đơn ăn uống cân đối và bổ dưỡng sẽ được đề xuất để đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng phù hợp cho cả mẹ lẫn thai nhi.
Trong trường hợp mất máu quá nhiều, các bác sĩ có thể can thiệp bằng các phương pháp như:
- Truyền máu
- Cho thở oxy
- Uống thuốc để làm giảm lượng axit dịch vị
- Điều trị nội soi để xác định mức độ thương tổn và có biện pháp chữa trị phù hợp
- Tiêm tĩnh mạch
- Phẫu thuật trong trường hợp xuất huyết nội hoặc viêm loét nặng
Các biện pháp phòng ngừa bà bầu nôn ra máu
Ông bà ta có câu: “Phòng bệnh hơn chữa bệnh”. Vì vậy, để ngăn ngừa chứng nôn ra máu làm phiền thai kỳ, bạn có thể áp dụng những biện pháp đơn giản sau:
- Tránh dùng đồ uống có cồn (vì nó gây viêm dạ dày)
- Không hút thuốc lá
- Hạn chế tiêu thụ những loại thức ăn cay, nóng bởi dễ gây kích ứng dạ dày và xảy ra hiện tượng trào ngược
- Cẩn trọng hơn khi dùng thuốc, đặc biệt là thuốc giảm đau như aspirin
Mách mẹ bầu những mẹo hay giúp cơ thể mau phục hồi sau cơn thổ huyết
Sự thật là việc mất máu sẽ khiến cơ thể bạn cảm thấy mệt mỏi. Hơn nữa, tình trạng nôn ra máu cũng đọng lại một mùi vị rất khó chịu ở miệng. Vì thế, bên cạnh những hướng dẫn y khoa cần phải thực hiện, bạn cũng nên thử những lời khuyên sau đây để cải thiện sức khỏe của mình sau cơn thổ huyết:
1. Ăn nhẹ sau khi bầu nôn ra máu
Chứng ốm nghén thường xuất hiện nhiều vào buổi sáng. Do đó, bạn nên hạn chế ăn nhiều vào buổi tối và chỉ ăn sáng nhẹ để tránh buồn nôn.
Mẹ bầu nên có một kế hoạch ăn uống cố định cho riêng mình. Chẳng hạn như, khoảng cách mỗi bữa ăn nhẹ trong khoảng thời gian từ 3 – 4 giờ để cơ thể đủ thời gian tiêu hóa thức ăn. Việc ăn nhiều cùng một lúc sẽ khiến bạn no hơi và buồn nôn.
2. Dùng nước ép trái cây
Sau khi bị mất máu, điều bắt buộc mà mọi mẹ bầu cần làm là bù nước. Ngoài dùng nước lọc thông thường, bạn cũng có thể thay bằng nước ép trái cây để bổ sung thêm nhiều vitamin và khoáng chất thiết yếu.
Với nước lọc, cần đảm bảo uống ít nhất từ 2 – 3 lít mỗi ngày. Mẹ bầu uống nhiều nước sẽ giúp thanh lọc cơ thể khỏi các loại độc tố, đồng thời cũng cân bằng việc sản xuất nước tiểu trong cơ thể.
3. Tránh thực phẩm có dầu
Những món chiên rán thường khá hấp dẫn phải không? Nhưng khi mang thai, bạn cần phải nói lời chào tạm biệt chúng. Bởi lẽ, thực phẩm có quá nhiều chất béo và gia vị có thể làm cho niêm mạc dạ dày bị viêm và tăng tiết axit.
Hãy kiềm chế sự thôi thúc của bạn đối với các loại thực phẩm béo hoặc cay. Thực phẩm giàu chất béo và gia vị có thể làm cho niêm mạc dạ dày sưng lên và gây ra axit. Mẹ bầu nên tiêu thụ các thực phẩm được chế biến bằng cách hấp hoặc luộc và có ít gia vị.
4. Uống trà gừng
Trà gừng được cho là một phương thuốc lâu đời rất hiệu quả đối với chứng buồn nôn và ốm nghén. Lời khuyên là nên uống nước trà gừng vào buổi sáng.
5. Yoga
Các bài tập yoga trước khi sinh hoặc thậm chí các bài tập nhẹ đã được chứng minh là tốt cho việc chữa buồn nôn.
6. Nghỉ ngơi đầy đủ
Mẹ bầu cần được nghỉ ngơi đầy đủ, tránh để bản thân rơi vào trạng thái căng thẳng nhằm giữ sức khỏe khi mang thai.
Trong trường hợp đã áp dụng những biện pháp trên nhưng chứng nôn ra máu vẫn không thuyên giảm thì lúc này bạn cần gặp bác sĩ để thăm khám nhé! Mong rằng bạn sẽ có một thai kỳ thật khỏe mạnh và ngập tràn hạnh phúc!
MarryBaby