Phương pháp nào dạy con tốt nhất? Dạy trẻ kiểu Nhật, kiểu Mỹ hay Israel… đều có những cái hay riêng. Do vậy việc hiểu con và vận dụng phương pháp giáo dục phù hợp cho con là việc quan trọng. Các thông tin cần có để phát triển con một cách phù hợp có trong chuyên mục này đang chờ bạn khám phá!
Tôi tin rằng, làm cha mẹ chưa bao giờ là điều dễ dàng và tôi cũng tin chắc rằng tình yêu thương của cha mẹ dành cho con cái dù ở đâu, khi nào, sắc tộc nào và trong hoàn cảnh nào thì cũng là vô bờ bến, không thể đong đếm. Tình yêu thương đó có chăng chỉ khác nhau ở cách thể hiện.
Giáo dục con cái là một môn nghệ thuật mà bậc cha mẹ nào cũng phải học. Bởi nếu không học cách nuôi dạy con đúng đắn thì chắc chắn sẽ có ngày cha mẹ chuốc lấy hậu quả đáng hận. Không ai vốn sẵn có số phận là mẹ của triệu phú hay thiên tài, chính phương pháp giáo dục có liên quan mật thiết đến sự thành công hay thất bại của một con người và cũng như sự hưng thịnh hay suy thoái của cả một dân tộc.
“Mềm mỏng là hại, tàn nhẫn là yêu. Người nào nuông chiều con ắt có ngày phải băng bó vết thương cho con”, Sara Imas – một bà mẹ gốc Do Thái nói thế và tôi ngẫm thấy thực sự rất rất đúng. Nhiều bà mẹ Việt Nam, ngoài 8 tiếng quần quật ở công sở thì về đến nhà lại như một “chiếc giẻ lau mâm”. Lúc nào cũng luôn chân luôn tay ‘hầu hạ’ và không có kỹ năng từ chối bất kỳ nhu cầu vật chất nào của con. Khi con bị chèn ép, bắt nạt… ngay lập tức cha mẹ ra tay ‘giải cứu’, quyết không để con phải chịu ấm ức. Và vô tình, cha mẹ đã trở thành ‘nô lệ’ của con.
Cha mẹ không nên quan niệm sai lầm rằng: cố gắng đáp ứng tất cả mọi nhu cầu vật chất của con, làm tất cả mọi việc cho con mới là yêu con. Thực ra, đó chỉ là nuông chiều vô lối. Cha mẹ khôn ngoan luôn ‘ra luật’ và có nguyên tắc dạy con nhất đinh. Nếu hành vi của trẻ vượt quá giới hạn, cha mẹ sẽ không nương tay mà nghiêm khắc phê bình khuyên bảo.
Cha mẹ khôn ngoan không vội ứng cứu khi con gặp khó khăn (Ảnh minh họa).
Khen đúng, đủ
Lời khen có thể là ‘liều thuốc tăng lực’ với trẻ nhưng trong một số trường hợp có thể là ‘độc dược’ nguy hại. Lời khen tuy có sức mạnh rất lớn nhưng cha mẹ tuyệt đối không được sử dụng tùy tiện. Khen ngợi, khích lệ trẻ phát huy thế mạnh là hành động đáng hoan nghênh. Song khi khen không nên dùng những câu nói quá như: “Con là số 1”, “Con tuyệt nhất!”… bởi như thế trẻ sẽ đánh giá sai thực lực của bản thân.
Ngoài ra, cha mẹ cũng nên khuyến khích trẻ nhận ra khuyết điểm và sửa chữa lỗi sai để lần sau trẻ không mắc phải nữa. Chỉ cần cha mẹ không dùng lời lẽ hay hành động phủ định trẻ, mà phân tích xem trẻ sai ở đâu, cần sửa chữa những gì thì trẻ sẽ nghe theo. Nếu trẻ thực sự làm sai thì cha mẹ không nên “giả vờ” khen ngợi, như vậy trẻ sẽ tưởng mình làm đúng và lặp lại lần sau. Khắc phục khuyết điểm của bản thân sẽ giúp trẻ ngày càng tự tin hơn.
Dạy đối nhân xử thế
Sớm dạy con quy tắc ưng xử dù là nhỏ nhất cũng rất quan trọng, quyết định sự thành bại sau này của con. Con bạn có thể không phải là người giỏi nhất nhưng sẽ thành công nhất nếu biết linh hoạt và ứng xử đúng khi gặp khó khăn. Cung cấp cho con những trải nghiệm, dạy con cách xử lý vấn đề có giá trị hơn ngàn vạn lần nhà lầu, xe hơi… bạn vất vả làm lụng, tích cóp cả đời để dành cho con.
Tôn trọng quyết định của trẻ
Muốn con giỏi, ngoan… tuyệt đối không nói với trẻ những câu mang tính chất áp đặt, cấm đoán như: “Con còn nhỏ, phải nghe lời bố mẹ!”, “Con đừng làm như thế, như thế là sai!”, “Con không được làm thế này!”, “Suy nghĩ của con sai rồi!”… Bởi như thế sẽ khiến trẻ dần nhận thức được tình trạng không được tôn trọng và khi lớn lên, trẻ sẽ chống đối bằng lời nói hoặc biểu hiện, có khi phản kháng mạnh mẽ bằng hành động.
Nếu trẻ đưa ra yêu cầu không hợp lí, cha mẹ cũng không nên nổi giận đánh mắng mà đầu tiên nên nghĩ cách khuyên bảo uốn nắn suy nghĩ của trẻ, sau đó giảng cho trẻ hiểu nguyên nhân vì sao mình không đồng tình, cuối cùng cổ vũ trẻ nghĩ ra cách giải quyết hợp lí.
Rèn cho trẻ tự tin thể hiện bản thân nơi đông người
Hầu hết những đứa trẻ lớn lên đều thành công là do được rèn dũa tố chất của người lãnh đạo từ sớm. Trẻ con không phải đứa nào cũng bản lĩnh và cứng cỏi mà rất nhiều đứa nhút nhát, hay xấu hổ. Vì thế, cha mẹ nên dành thời gian đưa trẻ đến những môi trường giao tiếp đông người, tham gia vào những hoạt động xã hội để trẻ tăng cường hiểu biết và mạnh dạn hơn.
Ngoài ra, sớm dạy con một số tố chất như: tự tin, tự lập mục tiêu cá nhân, kỹ năng tổ chức, kỹ năng giải quyết vấn đề… thì rất có thể một ngày không xa, con bạn sẽ trở thành người lãnh đạo vô cùng xuất sắc.
Yêu con chân thành
Yêu con cũng là một môn học, các bậc phụ huynh chỉ có thân phận thôi là chưa đủ, họ cần phải có chức danh. Yêu thương con là một loại tình cảm đó là bản năng trời sinh của cha mẹ, đồng thời nó cũng là một loại khoa học. Giống như Y học, bạn không thể sinh ra đã là bác sĩ mà phải thông qua một quá trình học tập gian khổ mới có thể trở thành bác sĩ thực thụ. Mỗi người cha, người mẹ cũng phải học tập và nỗ lực hết mình mới mong nhận ra chân lý đó.
Trong giáo dục gia đình, yêu thương chân thành là nền tảng của giáo dục con cái. Những đứa trẻ không được hưởng đầy đủ tình yêu thương của cha mẹ khi lớn lên thường có khiếm khuyết ẩn hiện về mặt nhân cách. Vì vậy, yêu thương cũng là một thủ thuật giáo dục, mục đích và phương pháp không giống nhau sẽ dẫn đến hiệu quả hoàn toàn khác biệt.
Sara Imas là hậu duệ của những người Do Thái đã đến định cư lâu đời tại Thượng Hải. Sau khi quan hệ Trung Quốc – Israel được xác lập, trước tiếng gọi trở về cố hương, Sara đã từ bỏ cuộc sống phồn hoa ở Thượng Hải, mang theo 3 đứa con (2 trai, 1 gái) trở về Israel, nơi đồng bào của bà đang phải chịu khói lửa chiến tranh, bắt đầu một trải nghiệm giáo dục xuyên quốc gia của mình.
Với những điều mắt thấy tai nghe về những câu chuyện giáo dục con cái ở môi trường mới, bà đã quyết tâm từ bỏ hình ảnh của một bà mẹ Trung Quốc để trở thành một bà mẹ Do Thái chính cống. Hình ảnh của bà mẹ Do Thái này khiến không ít người cho rằng đó là cách giáo dục khá tàn nhẫn, thế nhưng những gì mà bà mang lại cho các con đã giúp chúng ta mở ra tầm nhìn mới về cách thể hiện tình yêu với con cái.
Sara Imas đã đúc kết, tình yêu với con cái của cha mẹ Trung Quốc giống như hình tử cung. Họ luôn muốn bao bọc lấy chúng trong khi tình yêu thương vô điều kiện của mình suốt cuộc đời. Còn tình yêu của mẹ Do Thái với con tựa như hình một đống lửa. Tình yêu đó được giấu sâu trong lòng dưới biểu hiện sắt đá và cứng cỏi. Họ chỉ là ngọn lửa rực sáng, soi đường cho con cái để chúng có thể tự học cách sinh tồn, vươn lên trong cuộc đời.
Nguồn – Sách tham khảo: Vô cùng tàn nhẫn, vô cùng yêu thương
Màu sắc và hình khối là một trong những khái niệm cơ bản sẽ giúp bé phát triển nhận thức. Đó là những viên gạch đầu tiên để xây dựng nên khả năng toán học của một người. Việc nhận biết được những khái niệm này cũng là một dấu mốc đánh dấu quá trình phát triển của bé. Thông qua những cách tiếp cận vui nhộn và sáng tạo, bố mẹ sẽ giúp bé đạt được dấu mốc này.
Tô màu thế giới xung quanh bé
Cách tốt nhất để dạy bé về màu sắc là biến môi trường xung quanh bé thành những bài học sống động. Những vấn đề trong cuộc sống của một cô, cậu bé 2-3 tuổi rất đơn giản: Chọn đôi giày màu xanh hay màu vàng, mặc áo đỏ hay áo tím… Bất kỳ một khoảnh khắc nhỏ nào cũng có thể được biến thành thời điểm để bạn dạy con.
[inline_article id=1029]
Mẹ thử áp dụng một vài bí quyết nho nhỏ dưới đây và sẽ thấy bé mau chóng nhận biết được rất nhiều màu sắc:
-Luôn thêm tính từ chỉ màu sắc vào trước tên sự vật: Khi nói đến một đồ vật, mẹ đừng quên thêm vào màu sắc của nó.Chẳng hạn, thay vì nói: “Con cầm giúp mẹ cái chén này nhé”, mẹ nên nói: “Con cầm giúp mẹ cái chén màu trắng này nhé”.
-Tìm những thực phẩm nhiều màu: Các loại rau củ thường có màu sắc rất đẹp mắt. Cho thêm một vài miếng ớt chuông màu đỏ, cải bó xôi màu xanh, bắp vàng tươi hay củ dền đỏ thẫm không chỉ làm món ăn trông hấp dẫn hơn mà còn giúp bé nhận ra sự khác biệt của các màu sắc và các loại thực phẩm khác nhau.
-Giờ tắm vui nhộn: Cho vào chậu tắm của bé những quả banh nhỏ hay những món đồ chơi có màu sắc rực rỡ. Bạn có thể cho bé tự lựa chọn màu sắc đồ chơi mà mình muốn.
-Gia đình màu sắc: Mỗi thành viên của gia đình bạn đều sở hữu rất nhiều quần áo đúng không? Vậy tại sao không chọn màu sắc cho mỗi ngày. Chẳng hạn, thứ hai là ngày cả nhà mặc đồ màu cam, thứ ba màu đỏ, thứ tư màu xanh lá… Đây là một cách thật thú vị để giúp bé học về màu sắc.
-Sách tranh: Những cuốn sách với nhiều hình ảnh màu là công cụ tuyệt vời để mẹ chỉ cho bé biết về màu sắc và những khái niệm, sự vật đa dạng trong cuộc sống.
Dùng tranh vẽ bàn tay là một cách vô cùng thú vị để dạy con cách pha trộn màu sắc
Biến mọi thứ thành hình khối
Mọi thứ trong nhà đều có một hình dạng nhất định và bạn có thể dùng nó để dạy cho bé. Một số mẹo hay cho mẹ đây:
–Chơi trò phân loại: Bạn thử cho bé “vọc” bộ sưu tập hộp đựng thức ăn của mình mà xem. Nào là hình vuông, hình tròn, hình chữ nhật. Giao cho bé nhiệm vụ sắp xếp chúng theo hình dạng. Tiếp đến, những tô, đĩa, hộp đựng sữa, bình đựng nước đều có thể biến thành một công cụ dạy học trực quan và hiệu quả.
–Trò chơi tìm đồ vật: Thử đưa ra cho bé “nhiệm vụ” tìm một đồ vật có hình dáng đặc thù nào đó, chẳng hạn hình ngôi sao, hình đồng hồ cát. Giấu chúng ở đâu đó và tạo ra các bảng chỉ dẫn để bé thử chơi trò “săn tìm kho báu” xem nào.
–Vẽ hình dạng: Cho bé vẽ ra nhưng hình dạng mình thích và cùng nhau “nghiên cứu” hình dạng đó. Bé sẽ có được những kinh nghiệm vẽ hình ảnh mà không cần phải phán xét chúng đúng hay sai. Tương tự, bạn có thể dùng đất nặn.
[inline_article id=67568]
Vì trẻ nhỏ thích và có thể học tốt nhất với cách vừa học vừa chơi, bạn không cần đặt nặng chuẩn đúng – sai mà chủ yếu là mang đến cho bé cảm hứng và niềm vui. Thử nhìn thế giới dưới góc nhìn của trẻ thơ, bạn sẽ thấy rất nhiều ý tưởng để giúp bé khám phá mọi thứ theo cách mà mình yêu thích nhất.
Những bé nắm bắt được nếp sống hàng ngày sẽ dễ dàng hợp tác hơn so với những bé có cảm giác bị thúc ép bởi một tình huống ngẫu nhiên. Xây dựng một nếp sống với những thói quen đều đặn hàng ngày là một cách cốt yếu nhằm đem lại cho bé cảm giác yên tâm khi biết rõ điều gì tiếp theo sẽ diễn ra trong ngày.
Thực tế, đa số chúng ta đều thích cảm giác được tự do quyết định một cách ngẫu hứng những điều sẽ xảy ra, và đôi khi đấy chính là khởi nguồn của sự sáng tạo. Tuy nhiên, điều đó chỉ đem lại hiệu quả cao nhất khi chúng ta quyết định những quy tắc nào cần phá vỡ. Nếu cảm thấy bị bủa vây bởi những điều không lường trước, hoặc nếu không được đáp ứng nhu cầu cơ bản về sự an toàn, đa số chúng ta sẽ không khỏi cảm thấy lo âu và căng thẳng.
Không chỉ cần thiết cho trẻ, việc lên kế hoạch cho một ngày cũng quan trọng đối với mẹ
Lên “thời gian biểu” cho bé như thế nào?
Không hẳn là một thời gian biểu chi tiết với thời gian ăn, thời gian ngủ đúng từng phút, đơn giản, mẹ có thể chia sẻ với bé những gì sẽ diễn ra trong ngày. Chẳng hạn, vào buổi sáng, sau những ôm ấp nựng nịu đầu ngày, mẹ có thể bảo: “Nào, giờ thì mẹ con mình mặc quần áo đẹp rồi ăn sáng, sau đó chúng ta sẽ cùng đi phiêu lưu nhé!” Chuyến phiêu lưu hôm ấy có thể là đến cửa hàng tạp hóa, còn hôm sau là đến hiệu thuốc… Nếu mẹ xem chuyến đi ấy như một cuộc phiêu lưu và một trải nghiệm để học hỏi, đó cũng chính là cách mà bé sẽ lĩnh hội về điều này.
Trên đường về nhà, mẹ có thể ôn lại những việc đã làm trong buổi sáng. “Sáng nay thật vui con nhỉ … Khi mẹ con mình thức dậy, chúng ta ôm ấp nhau … rồi mình ăn sáng với cháo yến mạch .. rồi mình chải răng và đi giày vào như mỗi sáng vẫn làm… rồi mình cùng có một chuyến phiêu lưu đến cửa hàng tạp hóa. Con thích điều gì nhất nào?”
Sau đó, mẹ có thể nói với bé về những việc sẽ xảy ra kế tiếp. “Khi về nhà, mẹ sẽ cất những món đồ vừa mua được. Con có muốn giúp mẹ không nào? Sau đó, chúng mình sẽ nấu bữa trưa, kể một câu chuyện và đi ngủ trưa nhé. Chiều nay, con muốn ra sân chơi hay đi công viên?”
[inline_article id=43903]
Mẹ có cần lưu ý điều gì?
– Không nên quá cứng nhắc
Khi áp dụng “lịch trình” cho trẻ, mẹ không nên ép buộc trẻ tuân theo một khuôn khổ lặp đi lặp lại và vô tác dụng, hay một lịch trình cứng nhắc khiến trẻ không thể ngừng lại một chút để nghiên cứu một chú bọ ven đường? Tất nhiên là không.
Nếp sống hàng ngày của trẻ cần rất nhiều khoảng trống linh hoạt để trẻ có thể hoàn thành một trong những nhiệm vụ quan trọng. Đó là khám phá và thử nghiệm. Và trẻ cũng cần thật nhiều cơ hội để tự ra những quyết định, những lựa chọn của riêng mình về việc sẽ dùng thời gian như thế nào trong thời khóa biểu đã đề ra.
[inline_article id=33182]
– Cùng con lên kế hoạch
Để giúp bé hình dung tốt hơn về “nếp sống hàng ngày” của mình, mẹ có thể làm một tấm poster với thời khóa biểu và những bức hình của bé trong các hoạt động thường ngày được sắp xếp theo thứ tự thời gian.
Poster có thể dễ dàng mua ở ngoài cửa hàng, nhưng sẽ thú vị hơn nếu mẹ cùng bé tự làm một cái cho riêng mình. Mẹ chỉ cần sắp xếp các bức ảnh trên tấm bìa theo trình tự mô tả những việc trong ngày: thức dậy, đi bô, mặc quần áo, ăn sáng, làm việc lặt vặt, ăn nhẹ, chơi, ăn trưa, ngủ trưa …
Ngoài ra, mẹ có thể viết chú thích kế bên các tấm ảnh, dùng băng dính thay vì dùng keo dán để có thể dễ dàng thay đổi vị trí các tấm ảnh. Chẳng hạn khi muốn thay “làm việc vặt” bằng “đi thăm Bà” hoặc bạn cũng có thể mua bảng thời khóa biểu có nam châm và dán hình bé lên những thỏi nam châm để có thể di chuyển tấm hình tùy ý.
Giáo dục giới tính cho bé trai là nhiệm vụ không dễ dàng gì cho các bậc cha mẹ. Tuy nhiên, cha mẹ đừng đẩy trách nhiệm dạy con về chuyện nhạy cảm này cho ai khác.
MarryBaby sẽ cùng cha mẹ tìm hiểu về giáo dục giới tính cho bé trai một cách tốt nhất.
1. Tại sao giáo dục giới tính cho bé trai cần thiết?
Với nhiều bậc cha mẹ, giáo dục giới tính cho bé trai liên quan tới tính dục; bộ phận sinh dục; hoặc quan hệ tình dục. Do đó nhiều bà mẹ ngại dạy trẻ tiểu học về vấn đề này vì cho rằng còn quá sớm để dạy con.
Giáo dục giới tính kỳ thực có phạm vi rất rộng;liên quan đến vấn đề tâm trí và toàn bộ cơ thể. Chuyện giới tính, tình dục còn bị quy định bởi giá trị; thái độ; hành vi; thay đổi thể chất; niềm tin; cảm xúc; tính cách và tinh thần của một người. Chuyện giới tính chịu ảnh hưởng và tác động bởi những khía cạnh văn hóa; chính trị; pháp luật; và khía cạnh triết lý trong cuộc sống; cùng các vấn đề đạo đức, tôn giáo và tín ngưỡng.
1.1 Nguyên tắc chung khi giáo dục giới tính cho bé trai
Với trẻ 6 tuổi đến 9 tuổi, chuyện giáo dục giới tính chỉ cần liên quan đến các bộ phận cơ thể; cách vệ sinh cơ thể; và sự khác nhau giữa bé gái và bé trai.
Khi bước vào giai đoạn dậy thì, mối quan tâm về tình dục mới xuất hiện ở trẻ 11 tuổi, 12 tuổi. Theo các chuyên gia tâm lý, khi bước vào độ tuổi tiền dậy thì; trẻ thường quan tâm đến việc mình có sức hấp dẫn với bạn khác giới không. Việc thu hút sự chú ý của bạn trai/bạn gái sẽ quan trọng hơn việc quan tâm đến các hành động tình dục.
1.2. Tại sao cần giáo dục giới tính sớm cho bé trai?
Tại sao giáo dục giới tính cho bé trai quan trọng?
Tình dục; một phần trong giáo dục giới tính cho bé trai; là một phần quan trọng của sức khỏe và hạnh phúc của một con người. Do vậy, việc giáo dục sức khỏe tình dục là chìa khóa cung cấp cho trẻ những kiến thức và kỹ năng cần thiết; để đảm bảo cho sự phát triển lành mạnh
E ngại và phớt lờ câu hỏi về giới tính của trẻ; cha mẹ đang không thực hiện một phần trách nhiệm giáo dục con đấy. Trẻ sẽ tìm hiểu thông tin từ những đứa trẻ khác; hoặc qua nhiều nguồn thông tin như truyền hình, báo chí, Internet. Điều nguy hại là nhiều thông tin rối loạn và thiếu chính xác.
Không được cha mẹ dạy dỗ, thảo luận về tình dục có thể dẫn trẻ đến với những hậu quả nghiêm trọng như quan hệ tình dục sớm, tổn thương do mắc bệnh lây nhiễm qua đường tình dục, bị lạm dụng. Tổn hại tinh thần từ việc thiếu kiến thức giới tính, tình dục rất nghiêm trọng.
Điều quan trọng cha mẹ cần nhớ là khi giáo dục trẻ là phải thực sự cởi mở; sẵn sàng trả lời khi trẻ có thắc mắc; không xem chuyện giới tính là cấm kỵ, là dơ bẩn.
2. Nên bắt đầu giáo dục giới tính cho bé trai từ khi nào?
Cha mẹ nên bắt đầu giáo dục giới tính cho bé trai khi trẻ từ 2 tuổi trở lên. Tuỳ theo độ tuổi và mức độ quan tâm, cha mẹ cho con kiến thức về giới tính phù hợp.
Trẻ tiểu học thường tò mò về những thay đổi của cơ thể mình hoặc bạn bè và sự khác nhau giữa bé trai và bé gái. Cha mẹ có thể bắt đầu bài học giáo dục giới tính của mình bằng cách:
Dạy cho bé trai biết tên của các bộ phận trên cơ thể;
Giải thích cặn kẽ cho trẻ vì sao cơ thể con trai khác con gái.
Cho con tiếp cận kiến thức giáo dục giới tính sớm; sau này cha mẹ sẽ dễ dàng hơn trong việc giải thích hoặc hướng dẫn những vấn đề tế nhị cho con.
3. Giáo dục giới tính cho bé trai mầm non
3.1 Trẻ từ 0 – 1 tuổi: Nhận thức cơ thể
Khoảng tháng thứ 8,mẹ đã có thể dẫn nhập cho bé những ý thức đầu tiên về cơ thể của mình. Cha mẹ có thể giải thích cho con về các bộ phận và chức năng của chúng; dạy con yêu quý và chăm sóc cơ thể của mình.
Khi bắt đầu dạy trẻ về những bộ phận trên cơ thể, hãy dạy con tất cả; bao gồm cả bộ phận sinh dục. Dạy bé gọi đúng tên chứ không phải một tên gọi ngộ nghĩnh nào đó cha mẹ nghĩ ra; bởi nếu có ai xâm phạm vào khu vực nhạy cảm, trẻ sẽ cần biết chính xác từ để có thể nói ra.
3.2 Trẻ từ 1 – 2 tuổi: Hiểu sự khác biệt giữa nam và nữ
Sau 1,5 tuổi, bé đã có sự chú ý tới khác biệt giữa nam và nữ. Trẻ cũng sẽ bắt đầu hỏi về giới tính. Cha mẹ không nên né tránh mà giải thích tên các bộ sinh sản phận một cách khoa học, chính xác; nhằm thỏa mãn trí tò mò của trẻ; và giúp con cảm thấy các bộ phận đó cũng giống các phần khác của cơ thể.
3.3 Trẻ từ 2 – 5 tuổi: Ý thức về chỗ kín
Giáo dục giới tính cho bé trai ý thức về vùng kín tốt hơn
Với những bé trong độ tuổi này, mẹ có thể dạy con khái niệm cơ bản về sự sinh sản. Chẳng hạn như em bé được tạo thành từ một người nam và nữ hoặc em bé được hình thành trong tử cung của người phụ nữ.
Nếu thấy bé trai đang nghịch chỗ kín của mình, cha mẹ cần giáo dục giới tính cho bé như sau:
Nhẹ nhàng giải thích với con đâu là những vị trí riêng tư.
Dặn bé trai không được để lộ và phải bảo vệ như thế nào.
Chuyển hướng sự chú ý của bé bằng những câu chuyện thú vị.
Lưu ý bé không động chạm vào những bộ phận kín của các bạn nhỏ khác. Bé cần phải hiểu đây là những vùng riêng tư và không ai có quyền xem hay động chạm mà không được sự đồng ý.
Bé cũng cần được dạy con về sự riêng tư và các vấn đề liên quan đến thân thể; sự đụng chạm nào có thể chấp nhận. Chỉ những người nhất định, như ba mẹ hoặc bác sĩ mới là người có thể chạm vào vùng riêng tư của con. Bên cạnh đó, cha mẹ cũng nên dạy trẻ trân trọng và làm chủ cơ thể mình.
Hãy dạy trẻ biết cách nói “Không” nếu có ai đó đụng chạm làm trẻ khó chịu.
4. Giáo dục giới tính cho học sinh tiểu học
4.1 Giáo dục giới tính cho bé trai 5 – 8 tuổi
Ở độ tuổi này, trẻ cần biết rằng ngoài nam và nữ còn có những người dị tính; hoặc lưỡng tính cũng như những quy ước về sự riêng tư, khỏa thân. Trẻ nên biết mình không để lộ vùng kín ở những nơi công cộng. Đồng thời, cha mẹ cần giáo dục giới tính cho bé trai biết cách vệ sinh, giữ gìn vùng cơ thể này sạch sẽ.
Khoảng 8 tuổi, mẹ nên giáo dục giới tính cho bé trai những điều cơ bản về dậy thì.Tình trạng dậy thì sớm ngày càng phổ biến, rất nhiều trẻ đã bắt đầu dậy thì trước khi được 10 tuổi. Hơn nữa, mẹ cũng nên dạy trẻ thêm về quá trình sinh sản. Khác với trẻ mầm non, khi nói chuyện với trẻ ở lứa tuổi này, mẹ có thể trao đổi thêm với trẻ về vai trò của quan hệ tình dục.
4.2 Giáo dục giới tính cho bé trai 9 – 12 tuổi
Cha mẹ cần giáo dục giới tính cho bé trai độ tuổi 9-12 về tình dục an toàn, các biện pháp phòng tránh thai. Trẻ cũng cần được dạy về mối quan hệ lành mạnh; và khi nào một mối quan hệ trở nên độc hại; không hữu ích cho bé.
Không chỉ vậy, ba mẹ cũng nên dạy con cách đánh giá những tư liệu giới tính, tình dục trên các phương tiện truyền thông, cái gì đúng, cái gì sai, những điều gì lành mạnh và phù hợp với trẻ
5. Vấn đề thường gặp khi giáo dục giới tính cho bé trai
Cha mẹ cứ nghĩ đơn giản: con mới học tiểu học, biết gì về giới, về yêu đương mà phải giáo dục giới tính cho bé trai. Thực ra, một số các hành động của trẻ ở trường cho thấy trẻ dần có ý thức về giới tính:
5.1 Ghép đôi trong lớp học
Trẻ tiểu học có xu hướng trải nghiệm cuộc sống thông qua hình ảnh của bố mẹ chúng. Bắt đầu lúc 7-8 tuổi, trẻ sẽ chú ý đến bạn khác phái nhưng giấu kín việc này. Chuyện ghép đôi nhau trong lớp học sẽ xuất hiện. Cha mẹ đừng sốc nếu con về đưa cho mẹ bức thư tình trong hộc bàn.
Cha mẹ đừng vội la mắng, phản đối con; tránh làm lớn chuyện, làm nghiêm trọng sự việc và tránh chế giễu con; làm con xấu hổ khi bạn trai bạn gái chơi thân với nhau.
5.2 Biểu hiện bất thường
Giáo dục giới tính cho bé trai
Trẻ tiểu học thường vô thức sờ bộ phận sinh dục, đôi khi giống như thủ dâm. Hiện tượng này cũng không có gì đáng lo ngại. Sự phát triển về tính dục của cơ thể trẻ có thể bắt đầu rất sớm. Bộ phận sinh dục của bé trai cũng có thể cương cứng như người lớn. Bất chợt, sự cọ xát, động chạm với một vật nào đó tạo cho con cảm giác thích thú. Trẻ sẽ lặp lại việc này một cách vô thức.
Cha mẹ phải hiểu hiện tượng này là bình thường. Điều nên làm là:
Chú ý quan sát con, khi nhận thấy con có những hành động như thế, bạn khéo léo đánh lạc hướng con bằng trò chơi mà con đang thích.
Không nhìn chăm chăm vào bộ phận sinh dục trẻ, đùa cợt khiến con cảm thấy xấu hổ về cơ thể mình. Nếu trẻ tò mò nhìn cơ thể của bạn khác, đừng nhiếc mắng con là “vô duyên” hay “dê”.
LƯU Ý: Thái độ thiếu tinh tế của người lớn sẽ làm trẻ tổn thương và có thể không bao giờ kể cho cha mẹ nghe về thắc mắc giới tính.
5.3 Ứng xử khi con tình cờ biết được chuyện “người lớn”
Trẻ tình cờ thấy cảnh người lớn âu yếm nhau, hay nhìn thấy bộ phận sinh dục của người lớn. Khi bé phát hiện vấn đề này, nếu cha mẹ càng tỏ thái độ căng thẳng, cha mẹ càng sai lầm trong giáo dục giới tính cho bé trai.
Cấm đoán con nói về chuyện “người lớn”, trẻ càng tò mò và tìm thông tin ở nguồn tin sai lệch.
Để giáo dục giới tính cho bé trai tốt nhất, cha mẹ cần:
Bình tĩnh nghe trẻ nói, uyển chuyển thay đề tài.
Xem như chuyện con vừa bắt gặp không phải là chuyện ghê gớm.
Trẻ tò mò và nhanh quên, nếu thấy chuyện đó không đáng quan tâm, trẻ sẽ tập trung vào hoạt động khác.
6. Quy tắc quần lót cha mẹ cần dạy cho bé trai
6.1. Quy tắc quần lót (Pants rule)
Đây là quy tắc được Hiệp hội Quốc gia Phòng chống bạo hành trẻ em (NSPCC, Anh quốc) đưa ra vào năm 2014. Quy tắc PANTs này nhằm tuyên truyền cho mọi người trên thế giới biết phải làm gì để phòng chống nạn lạm dụng tình dục trẻ em.
♦ P-Private (riêng tư)
Dạy con biết rằng không ai có quyền nhìn hay chạm vào vùng kín của con, trừ ba mẹ hoặc những người được ba mẹ cho phép như bác sĩ, y tá.
Nếu là bác sĩ, người đó cần phải mặc đồng phục và trong giờ làm việc. Hơn nữa, họ cũng phải giải thích kỹ càng cho con việc chạm vào vùng kín để làm gì, cũng như phải có sự đồng ý của con trước khi hành động.
♦ A-Always remember your body belongs to you (luôn nhớ cơ thể con thuộc về con)
Dạy con rằng cơ thể con thuộc về con; và không ai có quyền làm điều gì với cơ thể làm con khó chịu. Nếu ai đó cố tình, con cần biết nói “Không”. Cha mẹ cũng nên dạy trẻ cách tự vệ; nếu ai đó làm trẻ không thoải mái như: Hét lên; Cắn mạnh; hoặc Chạy đến nơi đông người nhờ trợ giúp.
♦ N-No means no (không là không)
Giáo dục giới tính cho bé trai kiên quyết nói không với những đụng chạm cơ thể làm con không thích, bất kể đó là ai. Thậm chí cả người thân quen.
Dạy con biết rằng một đứa trẻ ngoan, biết nghe lời không phải lúc nào cũng đồng ý với mọi đề nghị người lớn đưa ra. Khi bé không thích hoặc thấy băn khoăn với lời đề nghị nào đó, con có thể nói “Không”, và sau đó về hỏi ba mẹ.
♦ T-Talk (nói về những bí mật làm con buồn)
Dạy trẻ biết về sự khác biệt giữa bí mật “tốt” và xấu:
Bí mật “tốt” có thể là món quà hay bữa tiệc bất ngờ.
Bí mật “xấu” sẽ là những điều làm con buồn, khó chịu.
Câu nói kiểu như “Đây là bí mật riêng của hai chú cháu mình” của những kẻ lạm dụng có thể làm trẻ lo lắng, sợ hãi và không dám kể cho ba mẹ. Với những kiểu “bí mật” như vậy, dạy trẻ biết rằng mình cần nói ngay với ba mẹ.
♦ S-Speak up (lên tiếng)
Cuối cùng, mẹ cần dạy trẻ biết bất cứ khi nào cảm thấy buồn hay lo lắng, bé có thể nói với người bé tin tưởng nhất. Không nhất thiết phải là ba mẹ. Có thể là chị em gái, hoặc giáo viên của bé.
6.2 Quy tắc bàn tay
Đầu tiên, mẹ giới thiệu cho bé về bàn tay 5 ngón, đồng thời dạy trẻ về 5 vòng tròn giao tiếp tương ứng với từng ngón tay. Quy tắc áp dụng như sau:
Tâm vòng tròn: Chỉ dành cho những người ruột thịt trong gia đình như ông bà, ba mẹ, anh chị em ruột. Đây là những người được vòng tay ôm hôn, bế ẵm, tắm cho trẻ khi trẻ chưa tự vệ sinh thân thể được.
Vòng tròn tiếp theo dành cho họ hàng, bạn bè, thầy cô giáo: Được phép nắm tay, vuốt tóc, xoa đầu.
Vòng tròn thứ 3 dành cho người quen như hàng xóm, bạn ba mẹ. Với những người này, bé có thể bắt tay, chào hỏi hoặc nói chuyện.
Vòng tròn thứ 4 chỉ những người lạ, bé chỉ cần vẫy tay chào.
Vòng tròn ngoài cùng, vòng thứ 5 dùng để chỉ những người làm bé cảm thấy bất an, lo lắng. Với những người này, bé có thể xua tay không tiếp xúc, thậm chí hét to và bỏ chạy.
7. Lưu ý trong việc giáo dục giới tính cho bé trai
7.1 Trả lời những câu “vặn vẹo”
Những câu hỏi như “Con được sinh ra như thế nào”, “Vì sao phải kết hôn” luôn khiến các ông bố, bà mẹ phải đau đầu. Khi giáo dục giới tính cho bé trai, cha mẹ nên giải thích như thế nào đây?
Thực ra, bé không cần được giải thích về những hành động như ôm hôn, quan hệ tình dục mà chỉ cần nói; vì cha mẹ yêu nhau nên luôn ở gần nhau, lúc này quả trứng của mẹ gặp được tinh trùng của ba và thế là con ra đời.
Khoảng lứa tuổi lên 5, cha mẹ đã có thể mua cho bé trai những quyển sách giáo dục giới tính với hình vẽ; hoặc cho bé xem những đoạn clip hoạt hình về sự thụ tinh, mang thai để bé có được cái nhìn đầu tiên về giới tính.
7.2 Người cha nên làm tấm gương
Cha nên làm gương khi giáo dục giới tính cho bé trai
Người cha là mục tiêu đầu tiên để một cậu con trai hướng đến. Vì vậy, cha nên quan tâm đến sự trưởng thành của con trai; nói với con thế nào là đàn ông; người đàn ông nên làm thế nào; tình cảm của đàn ông thì nên như thế nào.
Đồng thời, người cha cần chú ý lời nói và cử chỉ của mình, thể hiện sự nam tính để con trai học tập và noi theo. Đó là cách giáo dục giới tính cho bé trai hoàn hảo.
7.3 Cần sự khéo léo khi giáo dục giới tính cho bé trai
Khi dạy con về những vấn đề nhạy cảm, hãy bắt đầu ở một nơi thoải mái với cả mẹ và bé. Điều này sẽ tạo nên cảm giác cân bằng và thấu hiểu, giúp trẻ dễ lắng nghe bạn nói hơn. Tránh nơi tù túng hoặc tạo cảm giác căng thẳng.
Giáo dục giới tính cho bé trai cũng giống như mẹ dạy trẻ bơi hay kỹ năng băng qua đường. Đây đều là những kiến thức cần thiết cho cuộc sống của trẻ.
Mẹ có thể đưa ra những tình huống giả định hoặc đề cập vấn đề này trong lúc tắm cho bé, đưa bé đi bác sĩ để bé dễ hiểu hơn.
[inline_article id=2602]
Chủ đề giáo dục giới tính cho bé trai là một câu chuyện khó và có biết bao vấn đề cần nói. Con cần hiểu biết lành mạnh về vấn đề giới tính; và chỉ có cha mẹ là người truyền tải và giáo dục giới tính cho con hiệu quả nhất.
Khi được bảo bọc hay nuông chiều quá mức cần thiết, bé vô tình đã bị “thiệt hại” rất nhiều so với những bạn đồng trang lứa khi đối mặt với những nguy cơ dưới đây:
1/ Phát triển không toàn diện
Theo các bác sĩ nhi khoa, việc bảo bọc con quá mức khiến trẻ như bị “cầm tù” trong chính ngôi nhà của mình. Bé không có không gian để phát triển những kỹ năng vận động của mình. Đồng thời, cũng không có cơ hội xử lý những tình huống va chạm thực tế. Thay vì tự tìm ra câu trả lời, bé luôn nhờ ba mẹ giải quyết vấn đề của mình.
2/ Tăng nguy cơ bị trầm cảm
Không giống như nhiều mẹ lầm tưởng, bảo vệ con quá mức không phải là cách giúp trẻ cảm thấy được yêu thương nhiều hơn. Ngược lại, nỗ lưc bảo vệ con của ba mẹ nhiều lúc khiến trẻ cảm thấy căng thẳng. Thậm chí có trường hợp bé sẽ cảm thấy lo lắng quá mức, từ đó dẫn đến trầm cảm.
Bảo bọc con quá mức không hẳn là cách nuôi dạy con thông minh
3/ Thiếu tự tin
Quá phụ thuộc vào cha mẹ, thậm chí không có khả năng tự giải quyết vấn đề khiến sự tự tin của bé ngày càng bị bào mòn. Càng ngày, bé càng cảm thấy không tin tưởng vào bản thân, dẫn đến càng phụ thuộc vào ba mẹ. Hệ quả tất yếu là bé sẽ cảm thấy bản thân vô dụng và không tự làm được bất cứ việc gì cả.
4/ Nguy cơ phạm tội
Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Tâm lý trẻ em, những bé có xu hướng được bảo bọc hoặc kiểm soát quá mức khi còn nhỏ có xu hướng chống đối xã hội và phạm pháp cao hơn so với những trẻ khác. Theo các chuyên gia, bảo vệ vừa phải và kỷ luật hợp lý là cách giúp hạn chế chiều hướng phạm tội ở trẻ em.
[inline_article id=45041]
5/ Gặp vấn đề về các mối quan hệ
Theo thống kê, những đứa trẻ lớn lên trong sự bảo bọc quá mức của cha mẹ có khả năng gặp khó khăn trong việc duy trì sự hài hòa giữa các mối quan hệ. Trong khi các bé gái có xu hướng trì hoãn việc sống riêng hoặc tạo lập một gia đình riêng cho mình, các bé trai sẽ theo chiều hướng “bám váy” mẹ, nghe theo răm rắp những lời ba mẹ nói và không có chính kiến riêng.
Ăn vạ là “căn bệnh”kinh niên” ở trẻ em. Bố mẹ càng nuông chiều thì bệnh này càng trở nặng. Làm thế này để “điều trị” dứt điểm bệnh ăn vạ cho bé? Các bậc phụ huynh có thể tham khảo ngay gợi ý sau đây của Marry Baby để áp dụng cho con trẻ nhé.
Nguyên nhân khiến trẻ ăn vạ
Muốn trị bất cứ bệnh gì chúng ta cũng phải tìm được ra nguyên nhân gây bệnh! Tương tự, muốn trị trẻ hay ăn vạ thì cha mẹ cũng nên chịu khó tìm hiểu nguyên nhân tại sao con lại như thế.
1. Bé không được đáp ứng đúng nhu cầu
Ba mẹ cần hiểu được nhu cầu cơ bản của bé như ăn, ngủ, đi vệ sinh, muốn được chở che, quan tâm. Điều này sẽ giúp ba mẹ biết làm thế nào để con không tiếp tục ăn vạ nữa, nếu không muốn nghe bé khóc lóc, mè nheo.
Ví dụ như bé khóc gắt ngủ nhưng ba mẹ hiểu sai là con đòi ăn thì càng cho ăn, bé càng khóc dữ dội. Nếu lúc này ba mẹ hiểu đúng nhu cầu của con và đưa bé vào phòng để cho bé ngủ, hát ru con ngủ, kể chuyện cho bé nghe trước khi đi ngủ thì bé sẽ nín khóc ngay.
2. Bé cảm thấy ít được quan tâm
Bất kỳ cô, cậu nhóc nào cũng muốn được ba mẹ để ý và nâng niu chăm sóc. Để bé không mè nheo, tốt hơn hết là mẹ đừng đợi đến lúc bé hỏi: “Mẹ có yêu con không” mà nên thể hiện sự quan tâm một cách chủ động để bé luôn cảm thấy được ba mẹ hỗ trợ và thấu hiểu. Tuy nhiên, bạn không nên thể hiện sự chú ý khi bé đang nhõng nhẽo và nuông chiều bé không đúng lúc.
3. Bé cảm thấy bất lực
Khi bé cảm thấy mình không có chút ảnh hưởng nào đến ba mẹ, chắc chắn con sẽ dùng đến biện pháp mít ướt. Vì thế, đầu tiên, ba mẹ nên cho bé thấy bạn đang lắng nghe nhưng chưa thể đáp ứng yêu cầu của con. Tiếp đến, bạn khuyến khích bé sử dụng giọng nói bình thường một cách tự tin thay vì giọng khóc lóc đầy thất thế. Xa hơn, bạn cần chỉ cho con thấy rằng con hoàn toàn có thể đạt được điều con muốn nếu thật bình tĩnh và biết cách thuyết phục.
Bé khóc có thể do con đang gặp áp lực
4. Bé muốn khóc
Có thể bé đang bị dồn nén quá nhiều áp lực. Trẻ nhỏ có thể cảm thấy căng thẳng vì những chuyện như tập ngồi bô, mẹ mới sinh em bé, nhà có người giúp việc mới… Lúc này, bạn cần chia sẻ và quan tâm nhiều hơn đến cảm xúc của bé.
[inline_article id=35549]
5. Bé được nuông chiều
Thông thường, nếu trẻ ăn vạ vài lần và “dọa” được ba mẹ thì chắc chắn bé sẽ tiếp tục thực hiện chiêu này để có được thứ mình muốn. Vì thế, ba mẹ không nên thỏa hiệp với các đòi hỏi không hợp lý của con. Thay vào đó, bạn có thể tìm giải pháp để trấn an bé, ví dụ như giải thích cho con hiểu rằng thứ con muốn thật sự không tốt cho sức khỏe, nó sẽ làm con bị đau… hoặc ba mẹ có thể đưa ra các phương án thay thế cho bé tự chọn.
Bạn không cần phải quá căng thẳng về những tình huống khóc mếu thường xuyên diễn ra. Đừng quá tập trung vào việc giải quyết vấn đề, mà quan trọng hơn cả là lắng nghe cảm xúc của mình. Trên hết, bạn luôn yêu bé. Khi bạn ôm con vào lòng và thủ thỉ với bé, mọi hờn lẫy sẽ kết thúc mau chóng mà thôi.
Ăn vạ có tính di truyền
Nhiều cha mẹ tự trách mình khi con ăn vạ, song các nhà khoa học tiết lộ rằng đây là vấn đề thuộc về di truyền chứ không hẳn do giáo dục.
Trong nhiều thập niên, người ta vẫn nghĩ thói hung hăng, ăn vạ ở trẻ được hình thành là do sống trong môi trường xấu. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng ngay từ lúc sơ sinh, đặc biệt là độ tuổi từ 2-4 tuổi, trẻ rất dễ nhiễm tật hư ảnh hưởng đến tính cách sau này.
Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu thuộc trường Đại học Montreal, Canada vừa tìm ra những sự khác biệt quan trọng về cả tần suất lẫn tỷ lệ những cơn giận dữ của trẻ dựa trên mối tương tác giữa di truyền và môi trường. Cuộc khảo sát được thực hiện trên những đứa trẻ sinh đôi cùng trứng, sinh đôi khác trứng và những đứa trẻ bình thường. Kết quả là yếu tố môi trường sống giống hay khác nhau ảnh hưởng rất ít đến tính hay ăn vạ của trẻ.
Thay vào đó, yếu tố di truyền chi phối chủ yếu xu hướng phát triển của trẻ. Theo đó một số trẻ sẽ bình tĩnh, điềm đạm hơn, trong khi một vài trẻ khác lại hay gào khóc và phản đối thái quá khi không vừa ý điều gì. Trẻ từ 1,5 tuổi đến 4 tuổi có thể cắn, đấm đá và vật lộn trên sàn để giải phóng cơn nóng giận của mình.
Mặc dù vậy, di truyền cũng không quyết định toàn bộ và mãi mãi cho quá trình phát triển của trẻ. Các bậc cha mẹ cần lưu ý một số điều để giúp con giảm bớt tính hung hăng, hay nóng giận và ăn vạ.
Ăn vạ cũng có thể do di truyền
Hầu hết trẻ nhỏ, trẻ vị thành niên và kể cả người lớn đều dễ cáu kỉnh khi bị áp lực tâm lý, từ đó hình thành thói quen phản kháng. Càng bị đè nén trẻ càng dễ hung hăng. Vì vậy, các bạn nên chú ý giữ mối quan hệ giữa cha mẹ – con cái, anh chị em và bạn bè của trẻ sao cho hài hòa, ít xung đột.
Bạn không nên cấm đoán trẻ mà cần khéo léo hướng con quan tâm đến nhiều chủ đề khác thay vì xoáy sâu vào mối xung đột. Đặc biệt, bạn đừng để cả nhà rơi vào cuộc chiến lẩn quẩn “mè nheo – không cho – ăn vạ – nhượng bộ – ngày càng ăn vạ” giữa trẻ và người lớn.
Có nên cho trẻ sơ sinh đi ngủ sớm? Ép trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ đi ngủ sớm cũng là một nguyên nhân gây mất ngủ và tạo thói quen càu nhàu, phản kháng của trẻ. Buổi tối, một đứa trẻ chưa buồn ngủ mà bị bắt nằm im trên giường sẽ ở trong tâm trạng đè nén, đến khi trẻ mệt mỏi thật sự thì cũng không tài nào ngủ được, lúc ấy cơn cáu giận sẽ bùng nổ khó mà xoa dịu. Nếu cứ kéo dài như vậy ngày này qua ngày khác, tình trạng này sẽ là một cơn khủng hoảng thật sự cho tất cả mọi người đấy. Vậy bạn đã biết làm thế nào để đối mặt một cách thông minh trước trẻ có “gen ăn vạ” rồi chứ?
[inline_article id=173056]
Ăn vạ là “căn bệnh” mà mọi trẻ nhỏ đều dễ dàng mắc phải. Việc của cha mẹ là cần tìm cách thuyết phục và giáo dục con đúng cách để bé luôn cảm thấy được quan tâm, yêu thương. Mặt khác có thể giúp trẻ nhận ra một điều, đôi khi không phải thứ cứ muốn là được và con phải chấp nhận điều đó.
– Sử dụng màn chắn: Nếu cảm thấy con chưa đủ lớn để ngủ giường riêng, mẹ nên sử dụng màn chắn trong nôi của con. Kéo màn chắn xuống vị trí thấp nhất để hạn chế việc bé leo ra ngoài. Tuy nhiên, cách này chỉ áp dụng được khi bé còn nhỏ và mới lẫm chẫm biết đi.
– Giữ nôi trống: Trẻ có thể dùng đồ chơi hoặc đệm lót làm bàn đạp để trèo ra ngoài. Vì vậy, mẹ nên hạn chế để những thứ không cần thiết trong nôi của con.
[inline_article id=833]
– Đừng phản ứng thái quá: Việc mẹ quá chú ý đến bé, cằn nhằn con hay ngăn chặn bằng cách để bé ngủ chung giường chỉ khiến con càng muốn trèo ra ngoài. Thay vào đó, mẹ nên bình tĩnh và nghiêm khắc nhắc nhở bé không được lặp lại việc này và đặt bé lại trong nôi.
– Trông chừng bé: Đứng quan sát ở góc mà bé không thể nhìn thấy bạn. Khi bé cố trèo ra ngoài, ngay lập tức mẹ nên yêu cầu bé không được làm vậy. Sau vài lần, bé sẽ học cách ở yên trong nôi.
– Giữ cho bé an toàn: Nếu không thể khiến con ngừng việc leo ra ngoài, mẹ nên thử đặt vài chiếc gối hoặc đệm ở sàn ngay dưới vị trí nôi cũng như quanh khu vực có thể nguy hiểm cho bé. Hạ thấp nôi bé xuống và đặt ghế ở bên cạnh cũng là một cách để bạn không quá lo khi bé ngã.
Khi bé lớn lên, chiếc nôi sẽ trở nên vướng víu và chật chội. Lúc này, bé thực sự cần được “tháo cũi”.
Kiểm tra những dấu hiệu sau đây để biết bé cưng có thể chuyển sang giường chưa, mẹ nhé!
– Khi bé có thể dễ dàng leo ra khỏi nôi, cũi cũng là lúc mẹ nên chọn cho con một nơi ngủ khác thích hợp hơn.
– Khi mẹ đang tập cho bé ngồi bô. Vì lúc này, bé cần tự mình đi vào phòng vệ sinh.
– Mẹ khó có thể ẵm bé vào hoặc ra khỏi nôi. Lúc này, mẹ có thể
– 3 tuổi là thời điểm thích hợp để bé “tạm biệt” nôi và có thể ngủ trên giường riêng của mình. Nếu lo lắng về an toàn của con, mẹ có thể đặt một chiếc nệm nhỏ trên sàn hoặc mua một chiếc giường có thanh chắn. Chú ý, mẹ nên nói chuyện với con trước về sự thay đổi này.
Đừng bỏ qua lợi ích những giai điệu nhẹ nhàng mang lại cho con
1/ Lợi ích khi cho trẻ nghe nhạc cổ điển
– Tác động tích cực đến thể chất
Chính cấu trúc và giai điệu nhẹ nhàng của những bài nhạc cổ điển có tác dụng làm dịu tâm trí và cơ thể. Đặc biệt có tác dụng với những trẻ khó ngủ và bị tổn thương tâm lý.
– Hỗ trợ phát triển ngôn ngữ
Có một sự tương quan mạnh mẽ giữa âm nhạc và sự phát triển ngôn ngữ ở trẻ em. Theo nghiên cứu, những bé được nghe nhạc cổ điển từ nhỏ có thể nói chuyện và học đọc nhanh hơn. Bé cũng có thể phát triển kĩ năng nghe và nhớ, 2 điều quan trọng trong phát triển ngôn ngữ.
– Cải thiện cảm xúc
Một nghiên cứu của Hiệp hội Âm nhạc trị liệu Mỹ cho thấy, giai điệu của những bài nhạc cổ điển sẽ kích thích việc sản xuất endorphins hoặc sự thư giãn tự nhiên trong não. Điều này cải thiện tâm trạng và làm thư giãn cơ thể. Tác dụng làm dịu này có thể dẫn đến cải thiện sức khỏe tinh thần và tăng khả năng học tập.
– Hiệu ứng Mozart
Nổi tiếng nhất và gây tranh cãi nhất về lợi ích của nhạc cổ điển cho trẻ sơ sinh là hiệu ứng Mozart. Thuật ngữ này xuất phát từ một thí nghiệm cho thấy nghe nhạc cổ điển có thể tạm thời làm tăng chỉ số IQ và tăng khả năng suy luận về không gian thời gian. Tiến sĩ nghiên cứu người Pháp Alfred A. Tomatis, người đã đặt ra thuật ngữ, tin rằng âm nhạc cổ điển khuyến khích sự phát triển của não bộ. Một số nhà nghiên cứu tin rằng nghe nhạc cổ điển khuyến khích sự phát triển tinh thần, trong khi những người khác thì không. Mặc dù hiệu ứng Mozart có thể không đúng, nhưng vẫn có nhiều lợi ích từ âm nhạc cổ điển tốt cho bé.
[inline_article id=76494]
2/ Nhạc “chọn” giúp bé thông minh
Mạng internet là một “kho” nhạc vô cùng phong phú, nhưng không phải loại nào cũng thích hợp cho bé cưng của bạn. Chẳng hạn một vài bài nhạc của Opera Wagnerian có lẽ là quá lớn và bạo lực đối với bé. Mẹ cũng nên tránh xa những bản nhạc có thể khiến bé cảm thấy nhàm chán.
Một bài nhạc “đủ chuẩn” cho bé phải bao gồm các yếu tố sau đây:
– Nhịp đều đặn. Bài hát với nhiều giai điệu có thể sẽ làm bé không theo kịp nhịp.
– Giai điệu đều đặn và trùng lặp. Nhạc không có một nhịp điệu đều đặn có thể kích thích trẻ em, nhưng nó sẽ không giúp bé thư giãn và cũng không khuyến khích phát triển các kỹ năng bộ nhớ.
– Bài hát nên đơn giản và dễ hiểu. Tác phẩm cho dàn nhạc và nhạc kịch thường quá phức tạp để nắm bắt đối với bé. Đặc biệt, mẹ nên tìm những bài nhạc không lời và chỉ sử dụng 1 hoặc 2 nhạc cụ.
[inline_article id=47304]
3/ 10 bài nhạc cổ điển hay nhất cho bé
Nhiều bậc cha mẹ mất thời gian chọn bài hát cho trẻ sơ sinh vì họ không hiểu rõ âm nhạc cổ điển. Dưới đây là một danh sách mười bài hát hay nhất cho bé, tất cả đều đáp ứng các tiêu chí đặt ra ở trên
Suites for Solo Cello (Johann Sebastian Bach)
Goldberg Variations (Johann Sebastian Bach)
String Quarters Op. 33 (Joseph Haydn)
Concerto for Flute and Harp (Wolfgang Amadeus Mozart)
Haydn String Quartets (Wolfgang Amadeus Mozart)
Piano Trios (Wolfgang Amadeus Mozart)
String Quartets Op. 18 (Ludwig van Beethoven)
Clarinet Quintet in B Minor (Johannes Brahms)
Trio for Violin, Horn and Piano (Johannes Brahms)
Inventions and Sinfonias (Johann Sebastian Bach)
Khi cho bé nghe nhạc, mẹ nên xem phản ứng của bé để tìm ra bài hát yêu thích và mở cho bé nghe thường xuyên.
Để dạy bé học số một cách hiệu quả, mẹ nên khuyến khích con liên hệ những chữ số với điều bé thấy và làm mỗi ngày. Tuy nhiên, đừng quá vội vàng. Đây là quá trình lâu dài và mẹ đừng mong có thể thấy kết quả sau một thời gian ngắn. MarryBaby mời bạn cùng dạy bé học số qua các cách dưới đây nhé!
1. Tập nói và tập đếm số
Ngay khi con bắt đầu biết nói, bé rất thích gọi tên các hiện tượng, sự vật xung quanh. Do đó, bạn hãy tranh thủ thời gian này để dạy bé học số. Bạn có thể gọi tên mọi thứ xung quanh kèm theo số lượng. Các kiểu câu đơn giản như “Một cái cây” hay ” Hai con mèo”… có thể giúp bé liên kết những con số với hình ảnh trong cuộc sống thực.
Cho bé tô màu những chữ số có sẵn để giúp bé nhận diện mặt số
Dạy bé hát những bài có nhiều số như “Đếm sao” hay “Năm ngón tay ngoan” cũng là một cách giúp bé nhận biết những con số. Sau 24 tháng, bé có thể sẽ đếm đến mười, nhưng có thể bé chỉ “học vẹt” chứ chưa thực sự nhận biết và hiểu hết về những con số.
Ở giai đoạn này, cần nhất là phải tận dụng mọi cơ hội có sẵn để mang những con số vào cuộc sống hàng ngày và tất cả mọi thứ bạn làm: hai đôi giày, một con chó, ba quả táo… Có thể hơi rườm rà để có được các thông điệp, nhưng việc sử dụng hình ảnh thực tế như vậy sẽ giúp bé hiểu hết ý nghĩa của các con số, chứ không phải chỉ là những âm thanh.
Từ 3 đến 4 tuổi, bạn có thể tiến thêm một bước xa hơn trong dạy bé tập đếm là bắt đầu cộng và trừ số lượng các hình ảnh thực tế mà bạn đã sử dụng. Bạn có thể ví dụ cho bé thấy có ba quả chuối, và sau đó bỏ đi một sẽ còn lại hai. Bạn cũng có thể sử dụng các que đếm để dạy bé cộng và trừ. Không hẳn là bé sẽ hiểu được các nguyên tắc của toán học, nhưng bé sẽ tiếp tục liên kết những con số với đối tượng trong cuộc sống hàng ngày.
[inline_article id=50248]
2. Dạy bé học số: Thông qua trò chơi hằng ngày
Tìm các con số ở xung quanh
Đơn giản là bạn hướng mắt nhìn những con số xuất hiện trong và xung quanh khu phố: từ xe buýt đến các số nhà đến áp phích quảng cáo… Đọc to tất cả chúng và chỉ ra cho bé khi bạn làm như vậy.
Học cách đếm số
Bạn dạy con đếm tất cả những món đồ chơi của bé, hoặc một nhóm đồ chơi bạn quy định từ trước. Mẹ cũng có thể nhờ bé lấy dùm 2 món đồ chơi bé thích hoặc cất đi một món đồ chơi để kiểm tra sự tiến bộ của con.
Hát số theo vần
Khi hát đồng dao và các bài hát trẻ em liên quan đến số, bạn sử dụng ngón tay để minh họa thực tế. Bằng cách đó, con bạn sẽ thấy rằng chín nhỏ hơn mười.
[inline_article id=72972]
Dạy bé số điện thoại của mẹ
Bạn thử nhìn dãy số điện thoại rồi hát lên như 1 bài hát, 1 điệu vần hay 1 bài thơ năm câu.Việc dạy bé nhớ số điện thoại của bạn cũng có ích trong trường hợp bé đi lạc.
Vẽ những con số
Trẻ rất thích vẽ, nguệch ngoạc mọi thứ bằng bút chì màu. Bạn có thể mang những con số vào cuộc sống bằng cách khuyến khích con vẽ chúng với màu sắc tươi sáng. Đây là một trong những cách tốt nhất để tương tác với quá trình học tập và đảm bảo rằng bé có cảm hứng khi phát triển kiến thức quan trọng.
Với những cách dạy bé học số như trên, con sẽ có cơ hội được tiếp xúc với những con số nhiều hơn và ghi nhớ chúng hiệu quả hơn. Lưu ý, khi dạy con học số, bạn nhớ chú trọng nguyên tắc sau đây:
Dạy bé phát âm đúng các chữ số: Bạn có thể dạy thông qua bài hát, nhớ minh hoạ bằng ngón tay
Dạy con học đếm số và nhớ đúng mặt số: Bạn chi ra hai giai đoạn. Giai đoạn 1: dạy bé các số từ 1 đến 5. Giai đoạn 2: dạy bé các số từ 6 đến 10. Bạn có thể yêu cầu bé đọc từ số nhỏ đến số lớn rồi đọc ngược lại các số từ lớn xuống nhỏ. Bạn cũng có thể bỏ trống số liền kề rồi cho bé tự điền vào.
MarryBaby hy vọng những hoạt động thú vị này sẽ giúp bạn dạy con học đếm số một cách nhẹ nhàng và vui vẻ hơn!
Ngay từ trong bụng mẹ, trẻ đã có thể lắng nghe và nhận biết âm thanh bên ngoài. Càng được tiếp xúc nhiều với ngôn ngữ, bé càng học nói nhanh hơn. Để dạy trẻ tập nói, mẹ chỉ cần áp dụng những “chiêu” sau đây:
7 cách dạy bé tập nói với trẻ nhỏ
1. Phản ứng với tiếng khóc của con
Trong năm đầu tiên của cuộc đời, hầu hết các nhóc bày tỏ mong muốn và giao tiếp với mọi người thông qua tiếng khóc của mình. Các mẹ phản ứng với tiếng khóc của bé cho bé biết rằng mẹ đang lắng nghe. Điều này giúp bé cảm thấy mình được an toàn hơn nhiều.
Cách mẹ phản ứng với tiếng khóc cho con cảm giác được lắng nghe và an toàn
2. Trò chuyện với bé
Mặc dù lúc này bé chưa thể nói mà chỉ có thể phát ra tiếng ê a trong miệng, nhưng việc thường xuyên nói chuyện sẽ giúp bé nhận biết âm thanh và tăng vốn từ vựng hằng ngày.
Bắt đầu với những câu nói như: “Cục cưng của mẹ đói hả?”, “Con khó chịu ở đâu? Nói mẹ nghe nào”, “Hôm nay trời nắng đẹp, mẹ bế cục cưng ra phơi nắng nhé” hay như “Bé có yêu mẹ không?”… vừa giúp mẹ và bé gần gũi nhau hơn vừa giúp bé học từ tốt hơn.
3. Tạo môi trường giao tiếp
Một đứa trẻ có thể lắng nghe và hiểu âm thanh xung quanh trước cả khi bé có thể nói được. Vì vậy, một môi trường đầy những cuộc hội thoại và âm thanh sẽ giúp bé học nói nhanh hơn. Mẹ không cần phải bắt con nói một cách chính xác. Chỉ cần bạn nói đúng, bé cưng cũng sẽ học được cách nói đúng.
4. Dạy bé tập nói: Học đi đôi với hành
Tất nhiên, học “chay” bao giờ cũng nhàm chán và khó tiếp thu hơn. Vì vậy, nếu khi nói chuyện với con, bạn có thể kết nối những từ ngữ với hành động, bé sẽ tiếp thu nhanh hơn.
Chẳng hạn, nếu thấy bé chạm vào chân của mình, đây là “thời cơ” để bạn dạy bé từ “chân”, hoặc bạn cũng có thể dùng hành động mô tả từ ngữ…
5. Nói về những hành động của con
Mẹ nên tận dụng tất cả cơ hội để nói chuyện với con. Trước khi làm một hành động gì, bạn nên nói với bé về những gì sắp diễn ra. Đây là cách giúp bé liên kết hành động với âm thanh. Như lúc bế con đi tắm, mẹ có thể nói với con “Bây giờ mình đi tắm cho sạch nhé” hay như lúc thay tã cho con “Mẹ thay tã cho cục cưng nhé”.
6. Kể chuyện và hát
Chuyện cổ tích và những bài hát là một trong những yếu tố quan trọng đối với quá trình dạy con tập nói. Những câu chuyện giúp bé sử dụng từ ngữ và câu một cách tốt hơn, trong khi việc lặp đi lặp lại từ trong bài hát giúp bé ghi nhớ từ. Mỗi khi kể chuyện hoặc hát cho con nghe, mẹ nên kết hợp với những động tác dễ thương, ngộ nghĩnh để làm bé thích thú hơn.
[inline_article id=3064]
7. Dạy bé tập nói: Hiệu quả của những trò chơi
“Đây là cái gì” là trò chơi phù hợp cho những nhóc nhỏ đang trong quá trình nhận biết và gọi tên đồ vật. Mẹ cũng có thể hỏi bé về màu sắc hoặc hình dáng của món đồ chơi này. Đối với những trẻ lớn hơn, mẹ có thể thử trò phức tạp hơn như “Những gì xảy ra tiếp theo?”. Bạn kể cho bé nghe một câu chuyện hay một tình huống và hỏi bé xem chuyện gì có thể xảy ra tiếp theo trong câu chuyện.
3 cách dạy bé tập nói với trẻ tập đi và mẫu giáo
1. Dạy bé tập nói: Kể lại những gì xảy ra trong ngày
Với một đứa bé mới biết đi, mỗi ngày là một cuộc phiêu lưu. Chuyện bé theo bà đi chợ mua táo, theo anh đi ra công viên, hay bé ngồi xem chị giúp việc phơi quần áo đều có thể là đề tài thú vị.
Mỗi đêm trước khi đi ngủ, ba mẹ nên dành thời gian hỏi chuyện về những việc xảy ra trong ngày. Nếu bé chỉ mới nói được từ đơn hoặc từ đôi, bạn có thể hỏi bé những câu hỏi cụ thể. Chẳng hạn bé nói rằng bé đã đến khu trò chơi ở công viên, bạn có thể biết thêm chi tiết bằng cách hỏi những câu như: “Ai đưa con ra đó? Con chơi với ai? Con thích nhất trò chơi nào?”. Chú ý chọn các câu hỏi để bé trả lời càng nhiều từ càng tốt. Cách này đặc biệt có ích với các bậc phụ huynh gửi con ở nhà trẻ vì không chỉ dạy bé tập nói mà ba mẹ còn có thể biết được các hoạt động ở lớp của con.
Khi dạy bé tập nói, ba mẹ nên tạo không khí vui vẻ, đừng nên đặt yêu cầu quá cao với bé
2. Dạy bé tập nói: Tạm ngừng khi kể chuyện
Sau khi đã kể cho bé nghe chuyện Rùa và thỏ đến lần thứ 100, bạn sẽ không quá ngạc nhiên khi biết bé đã thuộc lòng câu chuyện. Đây là lúc cho bé cơ hội tỏa sáng đồng thời dạy bé tập nói bằng cách kể cho bé nghe một trong những câu chuyện mà bé thích nhất, rồi thỉnh thoảng tạm ngưng đọc để bé có thể “điền vào chỗ trống”.
Nếu cần, bạn có thể nhắc bé và yêu cầu bé lặp lại theo bạn. Mỗi lần kể chuyện, hãy ngừng ở những chỗ khác nhau để bé có thể luyện phát âm từ mới.
3. Nói chuyện qua điện thoại
Hầu hết các bé đều tỏ ra rất thích thú với điện thoại trước cả khi bé biết nói. Vì thế, đây là một vật dụng rất hay để “dụ” bé nói chuyện. Khi bạn bè hoặc người thân gọi điện đến thăm hỏi, bạn nên để bé cầm máy một lát vì lúc nói chuyện điện thoại, bé không thể sử dụng ngôn ngữ hình thể nên sẽ phải cố gắng để phát âm và nói. Khi bé bắt đầu tỏ ra bực bội vì không diễn đạt được ý mình với người bên kia đầu dây, bạn có thể giúp bé.
Nếu người đối thoại là người thân, bạn có thể nhờ người đó hỏi bé những câu đơn giản. Nếu bé không trả lời, bạn có thể dẫn dắt bé bằng những câu như: “Con có thể cho ngoại biết trưa nay con ăn gì hay không?” hoặc: “Con nói cho dì út biết là con rất thích cái váy dì út may cho được không?”…
Những điều cần tránh khi dạy bé tập nói
1. Lặp lại lỗi phát âm sai của bé
Khi các bé mới tập nói thường không thể tránh khỏi việc phát âm ngọng, sai nghe rất ngộ nghĩnh, đáng yêu, nên có mẹ cố tình lặp lại theo cách nói của bé một cách thích thú. Tuy nhiên, việc làm này nếu kéo dài và thường xuyên, vô tình sẽ trở thành thói quen, khiến bé ngày càng nói ngọng hơn và việc sửa lỗi cho bé cũng khó khăn hơn. Vì vậy, bạn cần phải phát âm thật chuẩn xác khi dạy bé nói, kiên nhẫn nói đi nói lại từ đúng rồi để bé lặp lại.
2. Trợ giúp bé quá nhanh
Chỉ cần thấy bé lấy tay chỉ bình nước là ngay lập tức bạn lấy nước cho bé uống. Việc đoán biết đúng ý muốn của con khiến các bà mẹ cảm thấy rất vui. Tuy nhiên, việc này đã tước mất cơ hội tập nói của bé, dễ khiến bé lười suy nghĩ và không chịu tìm cách biểu đạt mong muốn của mình bằng lời nói. Đây là những lỗi phổ biến của nhiều bậc cha mẹ.
Để tránh và khắc phục lỗi này, thay vì phản xạ nhanh trước những nhu cầu của bé, bạn hãy tìm cách khích lệ, động viên bé phát ra âm thanh, và dùng ngôn ngữ thể hiện mong muốn của mình.
3. Dạy bé nói từ “người lớn”
Nhiều gia đình, cả ba mẹ và ông bà đều không ý thức được việc nên chọn lựa từ ngữ mà cứ vô tư dạy bé những từ không hay, vì cho rằng về sau có thể uốn nắn lại cũng không sao. Khi thấy bé nói được những từ “người lớn” một cách ngộ nghĩnh, các bậc phụ huynh không thấy khó chịu mà còn vô cùng thích thú.
Thực chất những tiếng nói đầu đời rất ý nghĩa với con trẻ, là cột mốc đầu tiên cho những câu nói khác để mở rộng kỹ năng giao tiếp xã hội, mọi từ ngữ bé học được đều được vận dụng và khó sửa đổi về sau. Vì vậy, bạn và mọi thành viên trong gia đình không nên vì quá hào hứng mà dạy bé nói một cách vô tội vạ, nên có sự chọn lọc từ ngữ để dạy khi bé mới tập nói.
4. Dạy bé… trả treo
Có nhiều cha mẹ cố tình nói sai để tập cho bé cãi lại, vì nghĩ rằng như vậy là bé thông minh, khôn khéo. Tuy nhiên, khi “trả treo” trở thành thói quen sẽ ảnh hưởng xấu đến sự giao tiếp của bé về sau.
Ở giai đoạn dưới 3 tuổi, nhận thức của bé còn chưa phát triển, ngôn ngữ của bé chỉ đơn giản là bắt chước người lớn, chứ chưa hề hiểu hết ý nghĩa của lời nói. Vì vậy, bạn nên chú ý cách cư xử, giao tiếp của mình để con học được những điều hay, đẹp. Những từ ngữ không hay khi qua miệng con trẻ bi bô dù nghe dễ thương thế nào thì cũng cần chấn chỉnh, vì bạn không thể biết con có thể vận dụng thường xuyên và nhớ dai thế nào, để lâu về sau muốn sửa cũng không dễ.
5. Giải thích không thống nhất
Ở tuổi tập nói, các bé rất tò mò, thường hay hỏi, nhiều khi những câu hỏi rất ngu ngơ và chi tiết làm người lớn khó chịu. Ba mẹ khi này cũng hay nghĩ con còn nhỏ nên chỉ giải thích qua loa. Tuy nhiên, nếu vấn đề không quá phức tạp, bạn nên dành thời gian giải thích một cách dễ hiểu nhất cho con và tuyệt đối tránh việc mẹ nói thế này, ba lại nói thế khác, bởi điều đó rất dễ làm mất lòng tin ở con trẻ.
