Phương pháp nào dạy con tốt nhất? Dạy trẻ kiểu Nhật, kiểu Mỹ hay Israel… đều có những cái hay riêng. Do vậy việc hiểu con và vận dụng phương pháp giáo dục phù hợp cho con là việc quan trọng. Các thông tin cần có để phát triển con một cách phù hợp có trong chuyên mục này đang chờ bạn khám phá!
“Dạy con từ thuở còn thơ” là câu mà ông bà xưa thường hay nói. Nhưng dạy như thế nào nhỉ? Khi mà các bé nhiều khi còn chẳng hiểu được bạn đang nói điều gì nữa…
Bạn có để ý thấy là những nhóc mới sinh thường khóc nhiều hơn bình thường không? Chính là để thu hút sự chú ý của ba mẹ đấy. Vậy nên nếu như bé khóc mà bạn không tìm thấy được nguyên nhân nào như đói, khát, lạnh… ảnh hưởng đến bé thì cũng đừng bực mình. Hãy dành cho con một ánh nhìn và một nụ cười nhé!
Trẻ từ 3-6 tháng tuổi: Tập cho con theo một thời gian biểu nhất định
Bạn nên lập một thời gian biểu dành riêng cho bé trong giai đoạn này: thời gian ngủ, thời gian chơi, thời gian tắm…Mọi chuyện sẽ trở nên đơn giản hơn nếu bạn thực hiện theo một lịch trình nhất định. Và điều này cũng giúp bé có một thói quen cụ thể ngay khi còn nhỏ.
Nên tập cho con theo một thời gian biểu ngay từ nhỏ
Từ 6- 24 tháng: Thay đổi hướng chú ý của bé
Ở giai đoạn này bé đã có thể cầm nắm hoặc cho vào miệng những thứ bé nhặt đường trên đường đi của mình. Bé sẽ cảm thấy tò mò và muốn khám phá những thứ xung quanh mình. Nếu như thấy bé đụng vào những vật nguy hiểm hoặc không được phép, bạn hãy kêu tên con, thè lưỡi, trợn mắt hay làm những hành động thu hút sự chú ý của bé thay vì la mắng con nhé. Đây là cách thích hợp mỗi khi bạn không muốn bé làm gì mà không cần phải la mắng hay chỉ trích bé.
[inline_article id=43592]
Từ 1 đến 3 tuổi: Thường xuyên giải thích cho bé
Bé đã bắt đầu biết phân biệt những điều đúng và không đúng. Thay vì không cho bé làm điều này, điều kia, bạn nên nói cho bé biết bé nên làm cái gì. Nên giải thích cho con vì sao nên làm như vậy chứ không nên chỉ ép con làm theo ý của bạn.
Như khi bé dùng bút màu vẽ lên tường, thay vì la mắng con ngay lúc đó, bạn có thể khen bé vẽ đẹp. Nhưng bé không nên dùng bút vẽ lên tường vì sẽ làm bẩn tường. Bạn cũng có thể khuyến khích bé vẽ những “tác phẩm” của mình trên giấy.
Để bé không quá lạm dụng việc mè nheo, bạn có thể tham khảo một vài gợi ý bên dưới.
Nhắc nhở mỗi khi bé nhõng nhẽo
Người lớn thường tự cho rằng các bé tự biết giọng điệu nhõng nhẽo của mình nghe kinh khủng ra sao, nhưng sự thật có thể không phải vậy. Nếu bạn cảm thấy rằng bé đang nhõng nhẽo, bạn nên nói cho bé và yêu cầu bé sử dụng giọng bình thường của bé thay vì la hét.
Bạn có thể thử diễn cho bé nghe trong trường hợp bé không thấy được sự khác biệt trong giọng nói của mình. Một số chuyên gia đề nghị rằng bạn nên ghi âm bé, cả khi bé đang nhõng nhẽo và khi bé đang nói chuyện bình thường. Khi cả bạn và bé đang trong tâm trạng tốt, mở băng cho bé nghe và cùng trao đổi về nó. Hãy giải thích cho bé hiểu rằng nếu bé nhõng nhẽo sẽ khiến người khác bực mình và không muốn nghe thêm những gì bé nói.
Dạy con cách đưa ra yêu cầu đúng lúc
Nhõng nhẽo là cứu cánh cuối cùng khi bé đã cố gắng và thất bại trong việc thu hút sự chú ý của bố mẹ. Đó là lý do tại sao bạn thường nghe bé nhõng nhẽo khi bạn đang mải nói chuyện với một ai đo, khi bạn đang chăm chú theo dõi một chương trình TV, đọc sách và lờ bé đi. Nói tóm lại, bất cứ khi nào bạn tập trung vào một việc gì khác và bé cần sự giúp đỡ của bạn thì đó là thời điểm thích hợp cho bé nhõng nhẽo.
Bất cứ khi nào bé yêu cầu một việc gì đó theo cách dễ chịu, hãy cố gắng đáp ứng yêu cầu của bé ngay khi bạn có thể. Ngược lại, nếu bé đòi hỏi khi bạn đang bận giải quyết một công việc nào đó, bạn nên bảo bé chờ đợi và kiên nhẫn. Nếu bé muốn chen ngang quãng thời gian này, tất nhiên, bạn vẫn có thể đáp ứng trước những lời hỏi xin lịch sự, đáng yêu.
Nếu bạn đang dở tay làm việc gì thì bạn nên dành ra vài giây để ghi nhận nhu cầu của bé và cho bé khoảng thời gian ước lượng mà bạn có thể đáp ứng yêu cầu của bé và đảm bảo thời gian bạn hứa với bé là thời gian thực.
Cho bé thấy cách tốt hơn để chỉ đích danh vấn đề
Đôi khi bé nhõng nhẽo vì bé không thể bộc lộ cảm xúc, vì thế hãy giúp bé thể hiện bản thân khi bạn có thể. Ví dụ, bạn có thể nói với bé, “mẹ có thể thấy bây giờ con đang buồn. Đó có phải là vì bây giờ mẹ không thể dắt con đi bơi không?” Điều này sẽ giúp bé trao đổi cởi mở với bạn.
Bé mẫu giáo đã đủ lớn để hiểu bạn cảm thấy như thế nào khi bé nhõng nhẽo, tuy nhiên thời điểm tốt nhất để nói chuyện với bé không phải là lúc giọng bé đang thét cao lên. Khi cả bạn và bé đều bình tĩnh, hãy bảo bé, ” mẹ không thích cách con đòi ăn kem như chiều nay. Nếu con thật sự muốn một cái gì, con sẽ có cơ hội tốt hơn để đạt những gì con muốn nếu con hỏi xin mẹ bằng giọng tử tế.”
Bạn không nên nhượng bộ mỗi khi con nhõng nhẽo
Bạn nên dành một khoảng thời gian nhất định trong ngày để đọc sách, chơi game hoặc chỉ đơn giản là vui vẻ cùng bé. Khi bé nhận thấy có nhiều cách khác để nói nhu cầu của bé một cách có hiệu quả và việc nhõng nhẽo không đem lại kết quả gì, tiếng nhõng nhẽo sẽ mất dần.
Ngăn chặn sự cáu kỉnh
Bạn có thể không chú ý, nhưng bé thường cáu kỉnh, lớn giọng khi đang đói, mệt. Thay vì dắt một đứa trẻ đang đói bụng đi mua sắm trước bữa tối và mong bé sẽ ăn tạm ít bánh quy, bạn nên cho bé ăn trước khi đi hoặc mang theo cho bé những món ăn nhẹ bổ dưỡng mà bé có thể ăn trên đường đi hoặc trong cửa hàng. Bằng cách này, mọi việc sẽ dễ dàng hơn cho cả bạn và bé.
Trả lời một cách kiên định
Cho dù yêu cầu của bé có hợp lý hay không, điều quan trọng là cho bé biết rằng cách bé hỏi xin không có hiệu quả. Hãy nói, “mẹ không thể hiểu ý con khi con nói chuyện kiểu đó. Làm ơn hãy sử dụng giọng bình thường của con và mẹ sẽ vui vẻ lắng nghe những gì con nói”. Hãy giữ giọng nói và cử chỉ khuôn mặt một cách trung lập. Việc bạn nóng giận chỉ càng “đổ dầu vào lửa” mà thôi. Điều quan trọng nhất là giữa lời nói và việc làm phải thống nhất nhau và không nên nhượng bộ hành vi không đúng của bé.
Đôi khi, áp dụng chiến thuật tảng lờ
Điều cuối cùng bạn muốn bé mẫu giáo học được là nhõng nhẽo nơi công cộng không phải là cách tốt để đạt được những gì bé muốn, vì thế hãy bám sát những nguyên tắc do bạn đặt ra. Cho dù bạn ở đâu, bạn đang ngồi với ai và cho dù bé sử dụng giọng điệu nào, bạn cũng nên giữ bình tĩnh. Không nên tức giận hoặc nhượng bộ bé. Vì chỉ cần nhượng bộ một lần, bạn sẽ nghe bé nhõng nhẽo thêm nhiều lần về sau nữa đấy!
Đừng cố gắng thuyết phục trẻ đếm quá nhiều từ 10 đến 20 vào lúc này. Hầu hết bé 4 tuổi vẫn chưa hình dung được các số lớn hơn thì tương ứng với số lượng thực tế như thế nào. Trẻ thường có thể đếm bốn hoặc mười đồ vật một cách chính xác. Ở tuổi này, việc một đứa trẻ có thể đọc một mạch các con số theo thứ tự từ 20 trở đi thường là nhờ trí nhớ vượt trội của bé.
Điều quan trọng bây giờ là thực hành với những con số nhỏ mà trẻ có thể ghi nhớ được. “Con thích có bốn hay sáu cái bánh quy?”. Thước đo chiều dài là một dụng cụ trực quan để giúp trẻ thấy mười lớn hơn bốn như thế nào. Cho bé luyện tập việc ước lượng thật nhiều. Đo và đếm những phép tính bình thường trong bữa ăn hoặc khi chơi.
Dạy bé sự khác nhau giữa số 4 và số 10.
Cuộc sống của bạn lúc này
Bạn thường nghe gì trong xe hơi? Một số gia đình bắt đầu cho trẻ nghe nhạc ngay từ lúc nhỏ và không bỏ những bài hát đó. Nhưng cuộc sống thì quá ngắn ngủi để dành thời gian lái xe và nghe những bài hát mà bạn không thể nghe thêm được nữa.
Một số cha mẹ chỉ đơn giản là nghe những gì họ thích. Nhưng không phải tất cả bài hát và chương trình ca nhạc đều phù hợp với những đứa trẻ. Một cách hay là chọn nhạc một cách đa dạng, từ cổ điển đến hiện đại thậm chí là nhạc jazz để mở rộng khẩu vị âm nhạc của con bạn.
Tùy theo cách tiếp thu của mỗi bé mà bạn có thể sáng tạo ra những trò chơi khác nhau để việc học toán trở nên đầy hào hứng.
Với các bé dễ tiếp thu bằng hình ảnh
Chơi tìm số: Khi bạn lái xe vòng quanh thành phố, khuyến khích bé tìm những con số có trên đường, các bảng hiệu cửa hàng, các biển báo và đọc to các con số được tìm thấy. Ở độ tuổi này, khả năng nhận biết các số từ 0 đến 20 là một kỹ năng quan trọng đối với bé.
Vẽ theo thứ tự: Mẹ có thể mua cho bé những cuốn sách vẽ tranh bằng cách nối các điểm theo số thứ tự. Ở các trang báo thiếu nhi cũng thường in loại tranh vẽ này.
Gọi điên thoại: Viết số điện thoại của bạn bè hoặc họ hàng ra giấy và để bé bấm số. Cách này sẽ giúp bé luyện tập cách đọc số từ trái sang phải.
Đoán cân nặng: “Thách” bé đoán trọng lượng của con mèo, cuốn từ điển, ly nước. Sau đó chỉ bé cách dùng cân để xác định cân nặng thật sự. Để bé đoán cân nặng của bé và những thành viên khác trong gia đình. Có thể những suy đoán của bé không chính xác nhưng điều bạn đang dạy bé ở đây là khái niệm trọng lượng và cách ước luợng.
Chơi trò tạo hình: Ví dụ, bạn cho bé những trái nho tím và xanh và để bé xếp thành những nhóm màu khác nhau: tím – xanh, xanh- xanh… Tìm những hình tự nhiên như: những vòng tròn trên thân sâu bướm, những thứ có đôi có cặp như mắt, tai, tay. Trò chơi phát triển kỹ năng này giúp bé giải quyết vấn đề và khả năng suy nghĩ trừu tượng của bé.
Tập đếm và phân loại các vật dụng trong nhà: Để chung đũa, thìa ra khay, cho bé phân loại từng thứ và đếm xem mỗi loại có bao nhiêu cái. Thực hiện tương tự với vớ (cho bé phân loại theo màu sắc và kích cỡ), thú nhồi bông (chia nhóm thú to và thú nhỏ; gom gấu bông lại chung một nhóm). Để bé giúp bạn gấp và phân loại quần áo. Có bao nhiêu quần lửng? Bao nhiêu áo sơ mi? Để bé chia thành từng nhóm giúp mẹ nhé.
Tìm hình dạng quanh nhà: Tìm hình vuông, hình tam giác, hình tròn, ngôi sao hoặc bất kỳ hình nào khác. Để bé vẽ và cắt những hình dạng khác nhau trên giấy.
Chơi xếp hình: Trò chơi xếp hình sẽ giới thiệu cho bé các dạng hình học cơ bản, giúp bé nhận biết sự tương quan giữa kích thước và không gian.
Làm sách đếm: Trò này giúp bé phát triển kỹ năng đọc và làm toán: cho bé xem một quyển catalog hoặc tạp chí cũ, sau đó cắt ra những thứ bắt đầu với ký tự “A” và dán chúng lên giấy. Khi hoàn tất, cùng bé đếm tất cả những hình có trên mỗi trang.
Chơi xúc xắc: Đổ 2 lần xúc xắc. Hỏi bé lần đổ nào được nhiều điểm hơn, bé sẽ sớm nhận ra những dấu chấm tượng trưng cho số điểm: 5 chấm tương ứng với 5 điểm.
Những bài hát tập đếm: “Một với một là hai, hai thêm hai là bốn…” Những bài hát như thế này giới thiệu cho bé phép tính cộng cơ bản.
Cùng tạo công thức với bé: Đưa cho bé những chiếc cốc và chén để bé đong đo nguyên liệu trong khi bạn đọc to hướng dẫn. Đó là một cách dễ dàng để giới thiệu cho bé những khái niệm như thể tích, trọng lượng và thậm chí là phân số.
Để bắt đầu, mẹ hoặc bé xoay quả địa cầu. Mỗi lần vòng xoay dừng lại, mẹ và bé lại cùng nhau chọn một vùng đất để cùng khám phá. Chẳng hạn, tay bạn đang dừng lại ở đất nước Trung Quốc, những câu chuyện huyền thoại và lịch sử, nói về một số món ăn hay một bộ phim, xem một chương trình truyền hình về văn hóa Trung Hoa sẽ đưa bé đến gần xứ sở này hơn.
Cách dạy con trực quan và vui nhộn này sẽ lôi kéo vé vàonhững bài học một cách tự nhiên và dễ dàng
Mở rộng cuộc hành trình
Song song với việc dùng quả địa cầu, bạn cũng có thể nhờ bạn bè ở khắp nơi trên thế giới gửi về những tấm bưu thiếp có mô tả các địa điểm và những việc họ đã trải nghiệm. Kết hợp những bưu thiếp đó với mỗi lần xoay quả địa cầu cùng con.
Bên cạnh đó, một số trang web kết bạn trực tuyến, các mạng xã hội cũng rất có ích nếu con bạn đã lớn. Tất nhiên, việc kết bạn này nên được theo dõi cẩn thận. (Nếu bạn cần thêm các bí quyết để con lên mạng an toàn, tham khảo Tại đây)
Để dạy con thông minh, bạn không cần phải là một nhà thông thái hay nhà du hành
Nếu có thể, bạn hãy tiếp tục mở rộng hành trình khám phá văn hóa bằng cách đưa con đến một cộng đồng dân cư có nhiều người nước ngoài hoặc có các nhóm dân tộc khác sinh sống để cảm nhận nền văn hóa truyền thống của họ, từ trang phục, những vật trang trí nhà cửa, cửa hàng, ăn uống ở đó, nghe những cuộc nói chuyện bằng ngôn ngữ khác và chỉ ra sự khác biệt trong kiến trúc và lối trang trí những ngôi nhà. Chẳng hạn, cuộc dạo chơi ở bản Đôn sẽ giúp bé hiểu một phần văn hóa của các dân tộc Tây Nguyên.
Trải nghiệm các hoạt động cộng đồng
Thử kiểm tra lịch sự kiện, lễ hội hay buổi diễu hành của các nhóm cư dân mà bạn và bé đang khám phá. Thử cùng bé tìm hiểu ý nghĩa, nguồn gốc và các nét đặc trưng của các sự kiện đó. Chắc chắn ngày hội Chol Chnam Thmey (lễ mừng năm mới cổ truyền của người Khmer) sẽ rất khác với ngày Tết Nguyên Đán của người Việt. Mỗi sự kiện, mỗi ngày lễ, tết sẽ cho bé cơ hội tiếp xúc với rất nhiều điều mới lạ mà bạn có thể phải mất rất nhiều thời gian để truyền đạt nếu chỉ dùng lý thuyết.
Một cách sáng tạo khác để dạy con về thế giới đó đây: Chọn ra một nền văn hóa nào đó và truyền cảm hứng cho bé trong bộ trang phục hóa trang nhân dịp Halloween, ví dụ như bộ y phục samurai Nhật Bản hay trang phục Lederhosen của Đức. Trong những năm gần đây, ngày Halloween đã trở nên phổ biến hơn ở các thành phố lớn, bạn có thể dễ dàng tìm được các cửa hàng bán đạo cụ và trang phục cho ngày này.
Tìm về cội nguồn
Đừng chỉ mải phiêu du ở các xứ sở xa xôi. Bạn có thể truyền cảm hứng cho con về ngay chính quê hương mình. Những câu chuyện lịch sử, những di tích, những dẫn chứng sống về nên văn hóa ở khắp nơi xung quanh bạn. Nhờ có mối liên hệ với nền văn hóa này, trẻ sẽ dễ cảm nhận được ý nghĩa và thu được những trải nghiệm sâu sắc.
Trò chơi tư duy như cờ vua, cờ tướng, các ô chữ, trò chơi giải mật thư, các câu đố đều giúp rèn luyện bộ não. Một trò chơi thú vị mà bé nên được thử sức là sudoku. Việc thử sức với những con số trong trò chơi này sẽ giúp phát triển lối tư duy có chiến lược, giải quyết vấn đề và ra quyết định. Để trẻ dễ tiếp cận với những trò chơi này, bạn nên để chúng ở những nơi dễ thấy trong nhà và thường xuyên dành thời gian để chơi cùng con.
Cho con học nhạc
Đôi khi cảm giác nghe con chơi kèn hay trống chẳng hề dễ chịu, nhưng những bài học âm nhạc là một trong những cách phát triển trí tuệ vui nhộn nhất. Theo một nghiên cứu của đại học Toronto với các bài học âm nhạc được biên soạn để cải thiện khả năng học tập và IQ, những học sinh được tiếp xúc càng nhiều thì hiệu quả thu được càng cao. Nghiên cứu này khám phá ra rằng, học nhạc từ nhỏ là một chỉ báo rõ ràng cho những thành tích tốt ở trường trung học và chỉ số IQ cao khi trưởng thành.
Tiếp xúc với âm nhạc từ nhỏ giúp bé đạt thành tích học tập cao trong tương lai
Nuôi con bằng sữa mẹ
Sữa mẹ là một loại thực phẩm thuần khiết cho trí não của trẻ. Sữa mẹ giúp chống lại nhiễm trùng và nuôi dưỡng sự phát triển toàn diện của trẻ sơ sinh. Các nhà nghiên cứu người Đan Mạch đã phát hiện ra rằng, nuôi con bằng sữa mẹ giúp bé khỏe mạnh và thông minh hơn. Chỉ bằng việc cho con bú sữa mẹ, bạn đã cung cấp cho bé một nền tảng vững chãi cho sự phát triển dài hạn.
Sai lầm của nhiều bà mẹ là chỉ đầu tư cho những hoạt động liên quan trực tiếp đến trí óc và bỏ qua vận động thể chất. Việc tham gia vào những trò chơi, các môn thể thao có tổ chức như bóng đá, bóng rổ sẽ giúp bé xây đắp lòng tự tin, kỹ năng làm việc theo nhóm và cả kỹ năng lãnh đạo. Vì vậy, thay vì để con “dính chặt” lấy màn hình TV, bạn nên khuyến khích bé chạy nhảy, chơi đuổi bắt với các bạn hàng xóm hay tham gia vào đội thể thao của trường.
Chơi game
Đừng vội dành cho các trò chơi điện tử một ánh nhìn thiếu thiện cảm. Một số trò chơi được thiết kế riêng cho trẻ nhỏ sẽ giúp phát triển kỹ năng vận động thô và rèn luyện trí nhớ.
Nói không với đồ ăn vặt
Loại bỏ đường, chất béo chuyển hóa và những đồ ăn vặt không cần thiết như snack, khoai tây chiên đóng hộp khỏi chế độ dinh dưỡng của bé và thay chúng bằng những món ăn giàu dinh dưỡng hơn. Đó có thể là trái cây, các loại đậu hoặc sữa tươi. Chế độ dinh dưỡng nghèo nàn khiến con bạn dễ bị nhiễm khuẩn và bị bệnh. Điều này sẽ cản trở bé trong quá trình học tập.
Khuyến khích sự tò mò
Đó là một đức tính không thể thiếu được của tuổi nhỏ. Không có óc tò mò, bé sẽ không chủ động học hỏi những điều mình chưa biết, không tìm kiếm những giải pháp mới cho những vấn đề đã gặp. Mẹ nên hỗ trợ cho con bằng cách khuyến khích các sở thích, đặt câu hỏi cho con, cho con tham gia các hoạt động ngoài giờ.
Thói quen đọc sách
Không đòi hỏi công nghệ hay trang bị quá rườm rà, việc đọc sách được xem là một liều thuốc tinh thần cực kỳ tốt cho trẻ. Mẹ nên đọc sách cho con nghe từ khi còn rất nhỏ. Tiếp đến, làm ngôi nhà của bạn thêm phong phú với nhiều quyển sách. Và tại sao không đăng ký thêm cho bé một thẻ đọc sách ở thư viện nhỉ?
Giúp con tự tin
Đặc biệt là ở lứa tuổi thiếu niên, khi con bạn đang trải qua rất nhiều thay đổi về thể chất và tâm lý khiến bé dễ cảm thấy bi quan, tự ti. Ba mẹ có thể giúp các con mình vượt qua điều này bằng sự ủng hộ và những chia sẻ mang tính lạc quan. Tham gia các môn thể thao hay hoạt động đội nhóm cũng sẽ giúp ích cho bé trong việc phát triển lòng tự tin.
Đừng quên bữa sáng
Bữa sáng giúp tăng cường trí nhớ, sự tập trung và khả năng học hỏi. Ngay từ đầu ngày mới mà thiếu đi nguồn năng lượng, bé sẽ dễ mệt mỏi, nổi cáu và phản xạ kém hơn những trẻ em khác. Bữa sáng không nhất thiết phải là một tô phở đầy, một đĩa cơm chiên mà thậm chí một ly sữa, một gói lương khô cũng đủ để bé tỉnh táo và sẵn sàng tốt hơn cho một ngày học tập ở trường.
Lúc bé cảm thấy vui vẻ nhất, tươi tỉnh nhất chính là thời điểm tốt nhất để mẹ cho bé ăn lần đầu tiên. Vì vậy, mẹ có thể thử cho con ăn vào buổi sáng hoặc ngay khi bé có một giấc ngủ ngắn. Nên cho con ăn lúc bé không quá đói và không có ai “lảng vảng” xung quanh làm bé mất tập trung. Tắt TV và các thiết bị có thể làm phân tán sự chú ý của bé, mẹ nhé!
Không có một thực đơn cố định nào cho lần ăn này cả. Chuối và bơ có vẻ khá thích hợp để bắt đầu nhưng mẹ cũng có thể cân nhắc đến các loại rau hoặc thậm chí là thịt. Mẹ không nên bắt bé ăn quá nhiều trong lần đầu tiên này, ngay khi bé lắc đầu hoặc có dấu hiệu lơ là có nghĩa là bé đã ăn đủ rồi đấy.
Sự đa dạng của thực phẩm
Ngay khi bé bắt đầu quen thuộc với thức ăn, mẹ nên bắt đầu “quảng cáo” với bé những thực phẩm mới ngay lập tức. Một vài chuyên gia khuyên rằng nên cho bé ăn những loại thực phẩm tương tự nhau trong vài ngày để tìm ra những phản ứng xấu của bé với loại thực phẩm đó rồi mới bắt đầu với những thứ khác. Nhưng cũng có người cho rằng, mẹ nên cho bé ăn thực phẩm mới mỗi ngày để làm phong phú thêm khẩu vị của bé. Làm thế nào đây mẹ nhỉ? Đơn giản là nên dùng mhững “món ruột” của bé để “quảng cáo”cho những món mới này. Chẳng hạn nếu bé thích chuối, mẹ có thể thử trộn chuối với đu đủ cho bé ăn. Mẹ nên học hỏi vài cách “trộn” những loại thực phẩm với nhau để làm bữa ăn của bé thêm phong phú và đủ chất dinh dưỡng.
Cho phép bé tham gia vào quá trình nấu nướng của bạn
Thử, thử và…thử
Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng, cứ 4 bà mẹ thì có 1 người từ bỏ một món ăn ngay khi bé tỏ ra không thích và không chịu ăn món đó trong khoảng 5 lần hoặc thậm chí ít hơn. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, phải tới 15 lần thử, bé mới “tạm” chấp nhận một món ăn mới lạ. Vậy nên, nếu mẹ có gặp trở ngại khi cho bé ăn thử món nào mới, cách tốt nhất là không ngừng thử lại và đừng bỏ cuộc. Nếu hôm nay bé không thích ăn cà rốt, mẹ có thể thử cho bé vào vài ngày sau đó và lặp lại vài lần. Mẹ cũng có thể thử thay đổi cách chế biến của mình như luộc, hấp, hầm, chiên… để làm món ăn “hấp dẫn” bé hơn.
Mẹ có thể tham khảo thêm ứng dụng: Dinh dưỡng cho bé theo độ tuổi để biết nên cho con ăn gì tùy theo độ tuổi của bé nhé!
Thêm gia vị
Không có một nghiên cứu nào bắt bé phải có một chế độ ăn “tẻ nhạt” cả. Thêm gia vị để làm món ăn phong phú và hấp dẫn hơn cho bé. Mẹ có thể bắt đầu với những loại rau có mùi nhẹ nhàng như thử kết hợp quế với táo, rau mùi xay với bơ…
Cho bé ăn đa dạng các loại thực phẩm
“Kết nối” bé với thực phẩm
Mẹ có thể kết hợp với ăn và giới thiệu luôn cho con biết về những loại thức ăn này. Cho bé biết tên, cầm thử và nói cho bé biết một vài thông tin của một vài loại thực phẩm. Mẹ có thể cho bé đến thăm một khu vườn có trồng các loại rau. Bé sẽ thích thú hơn nhiều khi ăn những loại thực phẩm đó vào những lần sau đấy!
Cho bé tham gia vào quá trình nấu ăn
Mẹ có biết nếu đưa bé lại gần nơi mẹ nấu đồ ăn có thể giúp bé ăn tốt hơn nhiều không? Bé có thể ngửi thấy mùi thơm của những món ăn và cảm thấy quen thuộc hơn với chúng. Mẹ cũng có thể cho bé tham gia vào quá trình nấu ăn. Những món ăn do chính mình làm ra sẽ “hấp dẫn” với bé hơn đấy!
Đối với những bé nhỏ, mẹ có thể bé ở một nơi an toàn và có thể thấy được hết quá trình nấu nướng trong bếp của mình. Nhớ giữ bé ở nơi an toàn và mẹ cũng có thể dễ dàng quan sát bé nhé! Khi bé được 18 tháng tuổi, mẹ có thể thử “nhờ” bé khuấy hộ mẹ các món trong chén của mình rồi đấy.
Mỗi câu chuyện về sự tích ngày tết Trung thu đều có một lịch sử rất xa xưa và mang ít nhiều yếu tố huyền thoại trong đó. Lời kể trầm bổng, đưa đẩy sẽ chắp cánh cho trí tưởng tượng của bé bay xa.
Sự tích Tết trung thu
Tết trung thu diễn ra vào ngày rằm tháng 8 âm lịch hàng năm. Nguồn gốc của ngày lễ này bắt đầu từ thời nhà Chu (1045 – 221 TCN), các hoàng đế Trung Quốc cổ đại tôn thờ mặt trăng thu hoạch vào mùa thu. Vì họ tin rằng tập tục này sẽ mang lại cho họ một vụ mùa bội thu vào năm sau.
Từ đó, phong tục cúng tế mặt trăng được lưu truyền theo ghi nhận sử sách trong triều đại Tây Chu (1045 – 770 trước Công nguyên). Thuật ngữ “Trung thu” lần đầu tiên xuất hiện trong cuốn Chu Lễ (周礼), được viết vào thời Chiến Quốc (475 – 221 TCN). Nhưng vào thời điểm đó, trung thu chỉ mang tính thời gian và mùa vụ, không phải lễ hội chính thức.
Sự tích Tết trung thu trở nên phổ biến vào thời nhà Đường (618 – 907), việc thưởng thức mặt trăng trở nên phổ biến trong giới thượng lưu. Các thương gia giàu có và các quan chức tổ chức những bữa tiệc lớn trong triều đình. Họ uống rượu và thưởng thức mặt trăng. Những người dân thì cầu nguyện với mặt trăng cho một vụ mùa bội thu.
Tết trung thu dần trở thành Lễ hội vào thời nhà Tống (960 – 1279), ngày 15 tháng 8 âm lịch được xác định là “Tết Trung thu”. Từ đó, sự tích Tết Trung thu trở nên rất phổ biến và thành một phong tục từ đó.
Ở Việt Nam, sự tích Tết Trung thu đã có từ thời xa xưa, đã được in trên mặt trống đồng Ngọc Lũ. Còn theo văn bia chùa Đọi năm 1121 thì từ đời nhà Lý, Tết Trung thu đã được chính thức tổ chức ở kinh thành Thăng Long với các hội đua thuyền, múa rối nước và rước đèn. Đến đời Lê – Trịnh thì Tết Trung thu đã được tổ chức cực kỳ xa hoa trong phủ Chúa mà “Tang thương ngẫu lục” đã miêu tả.
Sự tích chị Hằng Nga
Ngày xửa ngày xưa, có một dịp kia, trên trời xuất hiện mười ông mặt trời, cùng chiếu sáng làm đất nóng đến bốc khói, biển hồ khô cạn, người dân cũng không thể sống nổi. Lúc đó, có một người anh hùng tên là Hậu Nghệ đã trèo lên một đỉnh núi cao, giương nỏ thần bắn rụng chín ông mặt trời, cứu sống muôn loài.
Hậu Nghệ đã lập nên thần công cái thế, nhận được sự tôn kính và yêu mến của mọi người, rất nhiều chí sĩ mộ danh đã tìm đến tầm sư học đạo. Trong đó có Bồng Mông là một kẻ tâm thuật bất chính. Sự tích Tết Trung thu bắt đầu khi Hậu Nghệ lấy một người vợ xinh đẹp, tốt bụng, tên là Hằng Nga, mọi người đều ngưỡng mộ đôi vợ chồng trai tài gái sắc này.
Một hôm, Hậu Nghệ đến núi Côn Lôn thăm bạn, trên đường tình cờ gặp được Vương mẫu nương nương đi ngang qua, bèn xin Vương mẫu thuốc trường sinh bất tử. Nghe nói, uống thuốc này vào, sẽ lập tức được bay lên trời thành tiên. Nhưng Hậu Nghệ không nỡ rời xa vợ hiền, đành tạm thời đưa thuốc bất tử cho Hằng Nga cất giữ. Hằng Nga cất thuốc vào hộp đựng gương lược của mình, không ngờ đã bị một học trò tên là Bồng Mông nhìn thấy.
Ba ngày sau, Hậu Nghệ dẫn học trò ra ngoài săn bắn, Bồng Mông với tâm địa xấu xa đã giả vờ lâm bệnh, xin ở lại. Đợi Hậu Nghệ dẫn các học trò đi không lâu, Bồng Mông tay cầm bảo kiếm, đột nhập vào hậu viện, ép Hằng Nga phải đưa ra thuốc bất tử.
Trong lúc nguy cấp Hằng Nga đã vội vàng mở hộp gương lược, lấy thuốc bất tử ra và uống hết. Hằng Nga uống thuốc xong, thấy người bỗng nhẹ rời khỏi mặt đất, hướng về cửa sổ và bay lên trời. Nhưng do Hằng Nga còn nhớ chồng, nên chỉ bay đến mặt trăng là nơi gần với nhân gian nhất rồi trở thành tiên.
Tối hôm đó, khi Hậu Nghệ về đến nhà, các thị nữ vừa khóc vừa kể lại câu chuyện xảy ra lúc sáng. Trong lúc đau khổ, Hậu Nghệ đã ngửa cổ lên trời đêm gọi tên vợ hiền. Khi đó, anh kinh ngạc phát hiện ra, trăng hôm nay đặc biệt sáng ngời, mà còn có thêm một bóng người trông giống Hằng Nga. Hậu Nghệ vội sai người đến hậu hoa viên nơi Hằng Nga yêu thích, lập bàn hương án, đặt lên đó những món ăn và trái cây mà bình thường Hằng Nga thích ăn nhất, để tế Hằng Nga nơi cung trăng đang nhớ đến mình.
Khi mọi người nghe sự tích Tết Trung thu Hằng Nga lên cung trăng thành tiên nữ, đều đã lần lượt bày hương án dưới ánh trăng, cầu xin Hằng Nga tốt bụng ban cho may mắn và bình an. Từ đó, phong tục “bái nguyệt” vào tết trung thu được truyền đi trong dân gian.
Ngày xưa ở một miền nọ có một người tiều phu tên là Cuội. Một hôm, như lệ thường, Cuội vác rìu vào rừng sâu tìm cây mà chặt. Khi đến gần một con suối nhỏ, Cuội bỗng giật mình trông thấy một cái hang cọp.
Nhìn trước nhìn sau anh chỉ thấy có bốn con cọp con đang vờn nhau. Cuội liền xông đến vung rìu bổ cho mỗi con một nhát lăn quay trên mặt đất. Nhưng vừa lúc đó, cọp mẹ cũng về tới nơi. Nghe tiếng gầm kinh hồn ở sau lưng, Cuội chỉ kịp quẳng rìu leo thoắt lên ngọn một cây cao.
Từ trên nhìn xuống, Cuội thấy cọp mẹ lồng lộn trước đàn con đã chết. Nhưng chỉ một lát, cọp mẹ lẳng lặng đi đến một gốc cây gần chỗ Cuội ẩn, đớp lấy một ít lá rồi trở về nhai và mớm cho con. Chưa đầy ăn giập miếng trầu, bốn con cọp con đã vẫy đuôi sống lại, khiến cho Cuội vô cùng sửng sốt. Chờ cho cọp mẹ tha con đi nơi khác, Cuội mới lần xuống tìm đến cây lạ kia đào gốc vác về.
Dọc đường gặp một ông lão ăn mày nằm chết vật trên bãi cỏ, Cuội liền đặt gánh xuống, không ngần ngại, bứt ngay mấy lá nhai và mớm cho ông già! Mầu nhiệm làm sao, mớm vừa xong, ông lão đã mở mắt ngồi dậy. Thấy có cây lạ, ông lão liền hỏi chuyện. Cuội thực tình kể lại đầu đuôi.
Nghe xong ông lão kêu lên: “Trời ơi! Cây này chính là cây có phép “cải tử hoàn sinh” đây. Thật là trời cho con để cứu giúp thiên hạ. Con hãy chăm sóc cho cây nhưng nhớ đừng tưới bằng nước bẩn mà cây bay lên trời đó!”
Nói rồi ông lão chống gậy đi. Còn Cuội thì gánh cây về nhà trồng ở góc vườn phía đông, luôn luôn nhớ lời ông lão dặn, ngày nào cũng tưới bằng nước giếng trong. Từ đây, sự tích trung thu về chú Cuội dần bắt đầu.
Từ ngày có cây thuốc quý, Cuội cứu sống được rất nhiều người. Hễ nghe nói có ai nhắm mắt tắt hơi là Cuội vui lòng mang lá cây đến tận nơi cứu chữa. Tiếng đồn Cuội có phép lạ lan đi khắp nơi.
Một hôm, Cuội lội qua sông gặp xác một con chó chết trôi. Cuội vớt lên rồi giở lá trong mình ra cứu chữa cho chó sống lại. Con chó quấn quít theo Cuội, tỏ lòng biết ơn. Từ đấy, Cuội có thêm một con vật tinh khôn làm bạn.
Một lần khác, có lão nhà giàu ở làng bên hớt hải chạy đến tìm Cuội, vật nài xin Cuội cứu cho con gái mình vừa sẩy chân chết đuối. Cuội vui lòng theo về nhà, lấy lá chữa cho. Chỉ một lát sau, mặt cô gái đang tái nhợt bỗng hồng hào hẳn lên, rồi sống lại. Thấy Cuội là người cứu sống mình, cô gái xin làm vợ chàng. Lão nhà giàu cũng vui lòng gả con cho Cuội.
Vợ chồng Cuội sống với nhau thuận hòa, êm ấm. Thốt nhiên một hôm, trong khi Cuội đi vắng, có bọn giặc đi qua nhà Cuội. Biết Cuội có phép cải tử hoàn sinh, chúng quyết tâm chơi ác. Chúng bèn giết vợ Cuội, cố ý moi ruột người đàn bà vứt xuống sông, rồi mới kéo nhau đi. Khi Cuội trở về thì vợ đã chết từ bao giờ, mớm bao nhiêu lá vẫn không công hiệu, vì không có ruột thì làm sao mà sống được.
Thấy chủ khóc thảm thiết, con chó lại gần xin hiến ruột mình thay vào ruột vợ chủ. Cuội chưa từng làm thế bao giờ, nhưng cũng liều mượn ruột chó thay ruột người xem sao. Quả nhiên người vợ sống lại và vẫn trẻ đẹp như xưa. Thương con chó có nghĩa, Cuội bèn nặn thử một bộ ruột bằng đất, rồi đặt vào bụng chó, chó cũng sống lại. Vợ với chồng, người với vật lại càng quấn quít với nhau hơn xưa.
Nhưng cũng từ đấy, tính nết vợ Cuội tự nhiên thay đổi hẳn. Hễ nói đâu là quên đó, làm cho Cuội lắm lúc bực mình. Ðã không biết mấy lần, chồng dặn vợ: “Có đái thì đái bên Tây, chớ đái bên Ðông, cây dông lên trời!”. Nhưng vợ Cuội hình như lú ruột, lú gan, vừa nghe dặn xong đã quên biến ngay.
Một buổi chiều, chồng còn đi rừng kiếm củi chưa về, vợ ra vườn sau, không còn nhớ lời chồng dặn, cứ nhằm vào gốc cây quý mà đái. Không ngờ chị ta vừa đái xong thì mặt đất chuyển động, cây đảo mạnh, gió thổi ào ào. Cây đa tự nhiên bật gốc, lững thững bay lên trời.
Vừa lúc đó thì Cuội về đến nhà. Thấy thế, Cuội hốt hoảng vứt gánh củi, nhảy bổ đến, toan níu cây lại. Nhưng cây lúc ấy đã rời khỏi mặt đất lên quá đầu người. Cuội chỉ kịp móc rìu vào rễ cây, định lôi cây xuống, nhưng cây vẫn cứ bốc lên, không một sức nào cản nổi. Cuội cũng nhất định không chịu buông, thành thử cây kéo cả Cuội bay vút lên đến cung trăng.
Từ đấy Cuội ở luôn cung trăng với cả cái cây quý của mình. Mỗi năm cây chỉ rụng xuống biển có một lá. Bọn cá heo đã chực sẵn, khi lá xuống đến mặt nước là chúng tranh nhau đớp lấy, coi như món thuốc quý để cứu chữa cho tộc loại chúng. Nhìn lên mặt trăng, người ta thấy một vết đen rõ hình một cây cổ thụ có người ngồi dưới gốc, người ta gọi cái hình ấy là hình chú Cuội ngồi gốc cây đa…. Và sự tích trung thu về chú Cuội hằng năm vẫn được kể đi kể lại với đám trẻ.
Sự tích trung thu về Chú Cuội
Sự tích thỏ ngọc dịp Tết trung
Tương truyền vào thời xa xưa, có một cặp thỏ tu luyện ngàn năm, đắc đạo thành tiên. Chúng có bốn chú thỏ con trắng tinh và đáng yêu. Một hôm, Ngọc Hoàng thượng đế triệu kiến thỏ chồng lên thiên cung.
Khi đến Nam thiên môn, nhìn thấy Thái Bạch Kim Tinh dẫn theo thiên tướng áp giải Hằng Nga đi ngang. Thỏ tiên không biết đã xảy ra chuyện gì, liền hỏi một vị thần gác cửa. Sau khi nghe xong hoàn cảnh của Hằng Nga, Thỏ tiên cảm thấy Hằng Nga chỉ vì giải cứu bách tính mà vô tình chịu tội, nên rất thương cảm.
Nghĩ đến Hằng Nga một mình bị nhốt ở cung trăng, cô đơn đau khổ, nếu có người ở với nàng thì thật tốt, chợt nghĩ đến bốn con của mình, Thỏ tiên đã lập tức bay trở về nhà. Thỏ tiên đem câu chuyện Hằng Nga kể với vợ và nói muốn đưa một thỏ con đi làm bạn cùng Hằng Nga.
Thỏ vợ tuy vô cùng thông cảm với Hằng Nga, nhưng lại không nỡ rời xa các con yêu! Các thỏ con cũng không muốn rời xa cha mẹ, thỏ nào cũng khóc. Thỏ cha nói: “Nếu ta bị nhốt, các con có chịu ở với ta không? Hằng Nga vì giải cứu bách tính mà bị liên lụy, chẳng lẽ chúng ta lại không thương nàng? Các con, chúng ta không thể chỉ nghĩ đến bản thân!”
Các thỏ con rất hiểu lòng cha, nên đều đồng ý đi. Hai vợ chồng thỏ nước mắt lưng tròng, nhìn các con mỉm cười. Chúng quyết định để thỏ út đi. Thỏ út từ biệt cha mẹ và các chị, lên cung trăng ở cùng Hằng Nga.
Ngày xưa, có một nàng tiên tên Hằng Nga ở trên trời rất xinh đẹp, cai quản cả vầng trăng. Hằng Nga rất yêu trẻ con nên mong ước của nàng là một lần được xuống trần gian chơi với các em bé, nhưng do quy định nên không được phép.
Hôm nọ, Ngọc Hoàng tổ chức cuộc thi “Làm bánh ngày rằm” vào dịp Rằm tháng 8 có trăng tròn nhất, ai làm bánh ngon và đẹp, lạ mắt nhất sẽ được trọng thưởng. Điều này khiến Hằng Nga rất thích thú và tham gia ngay. Khi xuống nhân gian tham khảo thì nàng gặp được Cuội – chàng hay nói dóc, thường tụ họp nhiều trẻ em trong làng vào mỗi tối để kể chuyện tầm phào.
Ngoài việc hay nói dóc thì Cuội rất giỏi nấu ăn, hay làm bánh cho những đứa trẻ ăn nên Cuội rất được trẻ em yêu quý. Thấy vậy, Hằng Nga mới mở lời nhờ Cuội cùng nàng làm ra loại bánh đặc biệt. Cuội đã sáng kiến, làm ra loại bánh nướng với nhiều nguyên liệu như: trứng, mè, thịt, lạp xưởng, hạt sen,…
Cuối cùng, thành phẩm những chiếc bánh trung thu thơm phức ra lò, những đứa trẻ ăn đều khen ngon. Khi đến thời hạn trở lại thiên đình, Hằng Nga đã đem loại bánh trên để dự thi, từ biệt chàng Cuội tài năng, tốt bụng. Đó là sự tích ra đời bánh trung thu.
Trên đây là tất cả thông tin về sự tích Tết Trung thu mẹ có thể bỏ túi để kể cho con nghe. Điều này sẽ giúp con hiểu được nguồn gốc, ý nghĩa của ngày lễ trung thu này.
Đó là cách bạn làm cho bé cảm thấy vui sướng và ấm áp thông qua những nụ cười trên gương mặt bạn, những biểu hiện âu yếm, cử chỉ dịu dàng chăm sóc của bạn với bé, những lời khen ngợi, sự thích thú của bạn đối với những sở thích, hoạt động tiến bộ của bé. Bạn có thể quan tâm một cách tích cực trong từng hoạt động tương tác hàng ngày với con.
Bé học được gì từ sự quan tâm tích cực?
Sự quan tâm tích cực, những phản ứng và câu trả lời từ người lớn rất quan trọng với bé. Nó giúp bé cảm nhận giá trị bản thân giữa các mối quan hệ xung quanh, từ đó bé biết quan tâm và đem lại niềm vui cho người khác.
Một đứa trẻ sẽ dần nhận thức được về chính bản thân mình qua những thông điệp yêu thương tích cực từ cha mẹ và những người quan trọng khác. Sự tự nhận thức đúng đắn không chỉ giúp trẻ xây dựng mối quan hệ tốt với những người xung quanh mà còn cho trẻ sự tự tin khi khám phá thế giới.
Trẻ có xu hướng “sao chép” cách phản ứng của ba mẹ trong những tình huống tương tự
Cảm giác được bảo vệ và an toàn của bé tùy thuộc vào các hoạt động tương tác giữa bé với ba mẹ và những người chăm sóc khác. Khi sợ hãi, nghi ngờ hoặc phải đối mặt với tình huống mới lạ, bé sẽ tìm đến bạn để thấy yên tâm hơn và được hỗ trợ. Những đứa trẻ được cha mẹ dành nhiều nụ cười và sự quan tâm ấm áp sẽ có khuynh hướng cư xử tốt hơn với mọi người xung quanh.
Từ lúc chào đời, bé đã chú ý chi tiết đến những gì bạn nói và làm. Thậm chí, trẻ sơ sinh có thể hiểu, giao tiếp và học hỏi từ mọi người và từ những việc xảy ra xung quanh chúng. Bạn càng giao tiếp và phản hồi nhiều, bé sẽ càng học được nhiều hơn.
Một vài nỗ lực giao tiếp bạn có thể áp dụng với trẻ sơ sinh:
– Dỗ dành khi trẻ khóc
– Cười lại với trẻ khi chúng mỉm cười
– Trả lời tiếng ê a của trẻ bằng những câu thể hiện sự đồng tình ngay cả khi bạn chẳng hiểu trẻ đang cố gắng nói gì với bạn.
Khi trẻ lớn hơn và biết đi chập chững, chúng sẽ hiểu được những thông điệp quan trọng nếu bạn kết hợp lời nói và hành động.
– Trước khi hiểu được từ ngữ, trẻ vốn nhạy cảm với những cử chỉ, biểu hiện trên gương mặt, âm lượng giọng nói và các ngôn ngữ cơ thể khác. Thông qua những biểu cảm này, bạn có thể học cách giao tiếp với bé.
– Tự tay làm những công việc hàng ngày cho bé như tắm rửa, thay tã, cho bú và mặc quần áo…, là cơ hội để bạn kết nối với con trẻ một cách ý nghĩa nhất. Khi lau khô cho bé sau khi tắm, mẹ có thể thử vuốt ve và chọc lét bé nhẹ nhàng. Điều này có thể khiến bé rất thích thú đấy!
– Gác những việc khác sang một bên và chơi đùa với con bất cứ khi nào có thể. Ngay cả khi đang vội đi đâu đó, bạn cũng nên cố gắng ngồi xuống một lúc để chơi trò xe kéo với con. Sẽ không mất nhiều thời gian lắm nhưng sự quan tâm của bạn sẽ khiến bé thay đổi rất nhiều.
– Ngắm nhìn và mỉm cười với trẻ, thể hiện sự chú ý, thích thú và khuyến khích trẻ một cách tích cực. Bằng cách này, bạn giúp bé hiểu được rằng chúng thực sự quan trọng và đặc biệt.
– Tập trung vào những điểm tích cực của bé. Bạn nên hạn chế trách mắng hay trừng phạt trẻ, trừ những lỗi nghiêm trọng. Nếu bạn lúc nào cũng “lèm bèm” không vui, giận dỗi hoặc bỏ lơ bé vì chúng luôn mắc lỗi, bé dễ cảm thấy tự ti và mặc cảm về bản thân.
Ba mẹ chính là “người mẫu” sống động của bé. Bé sẽ quan sát, để ý cách bạn ứng xử hàng ngày và bắt chước theo. Vì vậy, bạn nên dùng chính hành vi của mình để giáo dục bé.
Nếu bạn muốn bé nói “cảm ơn” hoặc “xin lỗi”, bạn nên thử làm những điều này trước. Nếu bạn muốn bé không nói to tiếng, bạn cũng nên nhẹ nhàng với bé hơn.
Nói thật cho bé biết hành vi của bé vừa làm đã khiến bạn cảm thấy như thế nào vì điều này sẽ giúp bé hiểu được cảm xúc của bạn và dần hình thành trong bé sự đồng cảm.
Trước ba tuổi, bé có thể biểu hiện sự đồng cảm thật sự của mình. Vì vậy, bạn nên nói với bé “Mẹ không hài lòng về hành động vừa rồi của con. Con làm mẹ không vui, Mẹ không thể nghe điện thoại được vì con làm ồn quá”. Bạn nên bắt đầu câu nói của mình bằng “mẹ, ba…” vì điều này sẽ giúp bé hiểu được đây là suy nghĩ, quan điểm của bạn về hành vi của bé.
3. Hành vi tích cực: Động viên, khuyến khích bé
Điều này có nghĩa là khi bé làm được việc gì đó khiến bạn vui, hài lòng, bạn nên dành cho bé những lời khen, lời động viên tích cực. Một câu nói đơn giản như: “Giỏi lắm! Con có thể tự cầm bình uống nước được rồi” sẽ có tác động tích cực đến bé hơn là đợi đến khi bé làm vung vãi nước ra đầy sàn nhà khiến bạn khó chịu và la mắng bé.
Nói 6 câu khen bé trước khi nói 1 câu phê bình. Tỷ lệ 6-1 này sẽ giúp mọi thứ cân bằng hơn. Bạn nên nhớ rằng, với trẻ nhỏ, khi có hai sự lựa chọn “hoặc không quan tâm hoặc sẽ chú ý đến những việc chưa tốt”, bé sẽ chọn những điều tiêu cực.
4. Luôn thân mật và gần gũi với con
Quỳ gối hay ngồi xổm xuống bên con là một hành động giúp bạn dễ dàng giao tiếp với bé hơn. Gần gũi con sẽ giúp bạn hiểu được cảm nhận hay suy nghĩ của con cũng như bé sẽ tập trung hơn vào những gì bạn đang nói hay hỏi bé mà bạn không cần bé phải nhìn vào bạn để nói hay trả lời.
Những hành vi hàng ngày của bạn sẽ tác động đến suy nghĩ cũng như hành vi của bé.
5. “Mẹ/Ba đang nghe con nói nè!”
Lắng nghe một cách tích cực những gì bé chia sẻ là cách tốt nhất bạn giúp bé đối mặt với cảm xúc của chính mình. Con trẻ sẽ cảm thấy rất bức bối nếu bé không thể nói ra cảm xúc của mình.
Khi bạn lắng nghe và đưa ra ý kiến của mình về những gì bé chia sẻ, bạn đã góp phần xoa dịu sự căng thẳng, lo buồn trong bé vào lúc đó cũng như những cơn nổi giận tiềm ẩn. Hơn nữa, việc lắng nghe này cho bé cảm thấy mình được tôn trọng và an ủi.
6. Hành vi tích cực: Nhớ giữ lời hứa với con
Một khi đã hứa với bé điều gì, bạn cần thực hiện, vì như vậy bé mới tin và tôn trọng bạn. Khi bạn bảo trẻ nhặt hết đồ chơi bỏ vào giỏ rồi chúng ta sẽ đi chơi thì khi bé đã hoàn thành nhiệm vụ của mình, bé xứng đáng được đi chơi với bạn phải không nào?
Hay khi bạn yêu cầu bé không chạy lung tung nữa và nếu không nghe thì bạn sẽ đi về, lúc này bạn hãy sẵn sàng bước ra ngoài cửa ngay nhé. Bạn không nên làm bộ, giả đò với bé vì bạn càng thực tế, điều bạn nói sẽ càng hiệu quả đối với bé. Dần dần bé sẽ quen với cách bạn nói, dự đoán được điều gì sẽ xảy ra, biết mình nên làm gì và bé cảm thấy an toàn với cảm giác này.
7. Hạn chế “mỡ treo miệng mèo”
Mắt kính của bạn trông rất đáng yêu và bé tò mò muốn nghịch nó, bởi trẻ con khó nhớ được đồ vật hay sự vật nếu không được cảm nhận nó bằng các giác quan của mình. Vì vậy, bạn nên để xa hay khuất mắt bé những vật mà bạn không muốn bé chạm vào vì trẻ con thường rất tò mò, táy máy và chúng hoàn toàn vô tội!
8. Chiến tranh hay hòa bình là ở bạn
Trước khi bạn can thiệp vào những việc bé đang làm, nhất là khi bạn sẽ nói “không được” hay “dừng lại ngay”, bạn nên tự hỏi liệu nó có đáng để bạn phải lên tiếng hay không. Càng ít yêu cầu, than phiền và những phản hồi tiêu cực, càng ít dịp để bạn la mắng con và cảm thấy buồn bực. Luật lệ, quy định là rất quan trọng và bạn chỉ nên thực thi nó khi thật sự cần thiết.
9. Hành vi tích cực: Kỷ luật
Ai cũng muốn người khác chiều ý mình và trẻ con lại càng muốn như vậy. Thông thường, khi thấy con năn nỉ, mè nheo muốn cái gì, các bậc cha mẹ thường thỏa hiệp chiều ý con để bé luôn vui vẻ, không khóc lóc nữa. Và cứ như vậy, chính họ đang tập hư cho con mình.
Khi bạn nói “không” thì có nghĩa là “không” chứ không phải là “có thể”. Một khi bạn nói “không” nhưng vì thương con bạn lại tạm chấp nhận thỏa hiệp với bé thì bạn những lần sau “level” của bé sẽ được nâng cấp do nắm được yếu điểm của bạn.
10. Sức mạnh của sự đơn giản và dễ hiểu
Khi bạn có thể đưa ra những chỉ dẫn ngắn gọn, rõ ràng với ngôn từ đơn giản, dễ hiểu là bạn đã giúp con mình hiểu được bạn muốn gì ở bé và bé nên làm gì. Bạn nên dùng câu khẳng định để nói chuyện với bé vì nó giúp bé tư duy thẳng vào việc bạn nói và bé có thể phản hồi lại một cách chính xác. Thay vì nói: “Con đừng để cửa mở nhé”, bạn nên chuyển thành: “Con nhớ đóng cửa nhé”.
11. “Trách nhiệm và hậu quả”
Khi trẻ lớn hơn một chút, bạn nên tập cho bé tự chịu trách nhiệm về những việc mình làm. Thỉnh thoảng, bạn cũng nên cho bé cơ hội để trải nghiệm hậu quả của những gì bé làm chứ không nhất thiết lúc nào bạn cũng phải đóng vai “người xấu”.
Chẳng hạn như sau vài lần nhắc nhở, nếu bé vẫn quên mang theo hộp cơm bạn đã chuẩn bị sẵn cho bé để ăn trưa, bạn có thể thử để bé tự cảm nhận cơn đói của mình. Nhịn ăn một bữa sẽ không có gì là to tát để bạn phải quá lo lắng. Chính cảm giác đói bụng sẽ nhắc nhở bé những lần sau nhớ mang theo hộp cơm mẹ làm cho mình.
Thật ra cha mẹ nào mà không thương con nhưng vì quá thương nên thường dành làm hết mọi việc cho con và như vậy, chúng ta đã vô tình “đóng cửa” với các cơ hội mà con có thể học cách để tự lập. Bên cạnh đó, bạn cũng nên cho con biết hậu quả của những hành vi nguy hiểm và không thể chấp nhận được. Những lúc này, bạn cần chắc chắn rằng mình đã giải thích cặn kẽ về những hậu quả có thể xảy ra và bé hiểu những gì bạn nói, đồng thời cam kết sẽ không vi phạm.
Bé sẽ thật đáng thương nếu cứ phải nghe đi nghe lại những gì bạn nói trong khi bé chưa đủ lớn để hiểu hết hàm ý bạn muốn gửi gắm trong đó là gì. Cằn nhằn và chỉ trích không hề có tác dụng tốt đối với bé mà chỉ làm cho bạn thêm chán ngán. Còn bé sẽ tự hỏi tại sao bạn lại thất vọng đến vậy và có khuynh hướng tránh né bạn.
Nếu bạn muốn cho bé cơ hội “hợp tác” cuối cùng, bạn nên nhắc nhở bé về hậu quả của việc “bất hợp tác” rồi sau đó bắt đầu đếm từ 1 đến 3, hết giờ và cuối cùng là “hậu quả”.
13. Mình thật là quan trọng!
Cho bé thấy bé được tôn trọng và quan trọng như thế nào trong gia đình. Người lớn hay trẻ con đều thích cảm giác này, nhất là khi mình làm được việc gì đó cho gia đình. Bắt đầu bằng việc giới thiệu những vật dụng đơn giản trong nhà hay những việc con làm được rồi tập cho bé làm để bé thấy được vai trò của mình trong nhà. Từ đó bé thấy được tầm quan trọng và tự hào về bản thân mình.
Được làm việc phù hợp với sức mình rồi được động viên, khen thưởng sẽ giúp bé không ngừng cố gắng để làm tốt hơn nữa. Thông qua những việc nhỏ trong nhà, bạn đã giúp bé cảm thấy mình cần sống có trách nhiệm và xây dựng lòng tự trọng cho bé.
14. Sẵn sàng đón đầu thử thách
Những lúc bạn vừa trông con vừa làm một số việc sẽ có khá nhiều rủi ro xảy ra. Nếu bạn lường trước được những tình huống có thể xảy ra, bạn sẽ biết mình cần chuẩn bị những gì cho bé. Cho bé 5 phút để chuẩn bị trước khi bạn muốn bé thay đổi những gì bé đang làm. Sau đó, nói cho bé hiểu tại sao bạn cần bé làm như vậy và cuối cùng bé sẽ được trang bị những gì bạn mong đợi.
15. Hành vi tích cực: Một nụ cười bằng mười thang thuốc bổ
Hài hước và vui vẻ là cách sẽ giúp bạn xua tan đi những căng thẳng, muộn phiền cũng như xung đột. Trẻ con sẽ rất dễ bị tổn thương hoặc khóc khi cha mẹ trêu chọc chúng. Những lúc này, bạn thử giả làm con quái thú hay giả tiếng con vật một cách hài hước có thể sẽ làm cho bé tươi tỉnh trở lại.
