Theo thống kê, cứ 100 phụ nữ sinh em bé thì có đến 13 người bị trầm cảm sau sinh. Vậy người chồng đóng vai trò như thế nào trong việc giúp vợ vượt qua trầm cảm sau sinh?
Trầm cảm sau sinh là gì?
Trầm cảm sau sinh là tình trạng tinh thần mệt mỏi, buồn chán, căng thẳng kéo dài, khởi phát ở bất kỳ thời điểm nào trong vòng 1 năm đầu sau sinh. Nhận biết sớm các dấu hiệu trầm cảm sau sinh để can thiệp, chữa trị là chìa khóa giúp mẹ vượt qua trầm cảm sau sinh.
1. Biểu hiện trầm cảm sau sinh
– Dễ kích động.
– Có ý định tự tử.
– Mệt mỏi, buồn chán sau sinh.
– Cảm thấy tuyệt vọng.
– Không thấy hứng thú.
– Không có khả năng tập trung.
– Cảm thấy không có mối liên kết với bé.
– Cảm thấy việc chăm con như thể là trách nhiệm của người khác.
– Không thể đưa ra quyết định.
– Cân nặng thay đổi đáng kể.
– Kiệt sức, ám ảnh về sức khỏe của con hoặc lo lắng sẽ gây hại cho con.
>>> Mẹ có thể xem thêm: Baby blues và trầm cảm khác nhau thế nào?
2. Các yếu tố nguy cơ
Người chồng cần hiểu các yếu tố nguy cơ để chủ động giúp vợ phòng ngừa và vượt qua trầm cảm sau sinh từ sớm.
– Tiền sử trầm cảm là yếu tố nguy cơ phổ biến nhất. Nghiên cứu cho thấy phụ nữ có tiền sử trầm cảm có nguy cơ tăng hơn gấp đôi. Một nghiên cứu khác cho thấy phụ nữ trầm cảm khi mang thai có nguy cơ trầm cảm sau sinh cao hơn gấp 5 lần.
– Di truyền và các yếu tố xã hội, chẳng hạn như tiền sử bị lạm dụng, thiếu hỗ trợ xã hội, hoặc khó khăn trong hôn nhân khiến mẹ dễ bị trầm cảm sau sinh.
– Sinh nở khó, sinh non, con phải chăm sóc đặc biệt cũng là yếu tố nguy cơ.
– Sự suy giảm nồng độ các hormone estrogen, progesterone là nguyên nhân phổ biến gây nên những bất ổn trong cảm xúc.
– Các nguyên nhân khác dẫn đến trầm cảm sau sinh gồm lo lắng về sức khỏe của em bé, các cơn đau sau sinh, mặc cảm về ngoại hình hay áp lực với vai trò làm mẹ.
Hậu quả của trầm cảm sau sinh không chỉ ở phía mẹ mà còn tác động đến bé. Theo đó, mẹ bị suy giảm về thể chất lẫn tinh thần, có ý nghĩ làm hại con mình hoặc chính bản thân. Những suy nghĩ tiêu cực luôn hiện hữu làm phá vỡ sự gắn kết tình mẫu tử thiêng liêng. Từ đó gây cản trở sự phát triển về nhận thức và hành vi của con sau này.
Bị trầm cảm phải làm sao?
Điều trị trầm cảm sau sinh là điều vô cùng cần thiết cho sức khỏe cũng như sự an toàn của mẹ và bé. Càng sớm được điều trị, mẹ càng có khả năng phục hồi. Bên cạnh việc điều trị với bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý, vai trò của người chồng là rất quan trọng để giúp vợ vượt qua trầm cảm sau sinh.
7 điều chồng nên làm giúp vợ vượt qua trầm cảm sau sinh
Chứng trầm cảm sau sinh khó kiểm soát hơn là do người mẹ không có thời gian dành cho bản thân. Chẳng hạn như ngủ, thư giãn hay đơn giản là ăn một bữa ăn ngon hợp sở thích. Sự hỗ trợ từ chồng để vợ có thêm thời gian nghỉ ngơi, thư giãn sẽ là nguồn sức mạnh to lớn giúp vợ vượt qua trầm cảm sau sinh. Hơn ai hết, chồng hãy là người chia sẻ, thường xuyên quan tâm và ở bên vợ nhiều nhất có thể.
1. Giúp vợ nhận ra sự thay đổi mà họ đang trải qua
Hãy dành một chút thời gian để tìm hiểu chứng trầm cảm sau sinh. Đôi khi chính bản thân người vợ vẫn khá mơ hồ với những cảm xúc của mình.
Hãy giúp vợ nhận ra sự thay đổi trong tính cách hoặc hành vi bằng những ví dụ cụ thể. Chẳng hạn “Đã lâu không thấy em nói chuyện với em gái. Em đang cảm thấy thế nào?”. Bằng cách này chồng có thể giúp vợ chủ động chia sẻ cảm xúc một cách tự nhiên.
2. Luôn sẵn sàng có mặt bên vợ
Sau khi có con, có thể chồng đang phải trải qua thời gian làm việc quá tải để đảm bảo chi phí sinh hoạt cho gia đình trong thời gian vợ nghỉ thai sản. Tất nhiên, điều đó cũng quan trọng, nhưng nếu có bất kỳ cách nào để chồng ở bên vợ nhiều hơn thì bây giờ là thời điểm để làm điều đó. Chồng có thể đi làm muộn hơn một vài ngày trong tuần (nếu công việc cho phép) hoặc xin nghỉ phép ít ngày để chăm sóc, đỡ đần, trò chuyện cùng vợ. Chỉ cần có chồng bên cạnh, vợ sẽ được tiếp thêm nguồn năng lượng dồi dào để vượt qua trầm cảm sau sinh.
3. Thường xuyên dành lời khen, động viên vợ
Sự thay đổi sắc vóc sau sinh có thể khiến vợ cảm thấy mặc cảm, tủi thân dẫn đến những suy nghĩ tiêu cực. Đó là lý do tại sao chồng nên thường xuyên khen ngợi và động viên vợ nhiều hơn. Đặc biệt, chồng nên tạo điều kiện để vợ dành thời gian cho bản thân. Chỉ cần một hoặc hai giờ mỗi tuần theo đuổi sở thích hoặc đi uống nước cùng một người bạn cũng có thể tạo ra sự khác biệt rất lớn cho sức khỏe tinh thần của vợ.
4. Giúp vợ làm việc nhà
Nhiều người lần đầu làm mẹ cảm thấy áp lực để chu toàn vai trò người mẹ và một người “quản gia” hoàn hảo. Nhưng điều đó đơn giản là không thể. Chồng hãy giúp vợ suy nghĩ tích cực, không cần quá cầu toàn, tránh gây áp lực cho bản thân. Ngoài ra, chồng nên tham gia vào công việc nhà và chủ động giúp đỡ vợ bất cứ khi nào có thể. Việc này sẽ giúp vợ giảm bớt gánh nặng, có thời gian chăm sóc bản thân và con nhỏ nhiều hơn.
5. Tạo điều kiện để vợ ngủ nhiều hơn
Chăm sóc trẻ sơ sinh sẽ khiến vợ kiệt sức, thiếu ngủ. Chồng nên hỗ trợ vợ chăm sóc con vào ban đêm. Hoặc chồng cố gắng sắp xếp thời gian giữ con để vợ có thể ngủ trưa, hoặc thức dậy muộn hơn vào cuối tuần.
6. Nấu những bữa ăn ngon cho vợ
Những bữa ăn rất quan trọng trong việc giúp vợ vượt qua trầm cảm sau sinh. Chồng có thể xuống bếp chuẩn bị cho vợ những bữa ăn ngon, bổ dưỡng, hợp sở thích trong thời gian vợ chăm sóc con. Điều này vừa gắn kết tình cảm vợ chồng lại giúp vợ vui vẻ, thoải mái về tinh thần, vượt qua trầm cảm sau sinh.
7. Chứng minh rằng vợ là người mẹ tốt
Hầu hết những phụ nữ bị trầm cảm sau sinh đều cảm thấy mình không phải là một người mẹ tốt. Họ tin rằng họ không đủ khả năng và thất bại trong việc chăm sóc con. Một trong những điều quan trọng nhất mà chồng có thể làm để giúp vợ vượt qua trầm cảm sau sinh là luôn động viên vợ. Hãy cho vợ thấy vợ là một người mẹ tuyệt vời.
Tất nhiên, đừng chỉ nói “Em là một người mẹ tốt” mà hãy chỉ ra những gì vợ đang làm cho con và gia đình. Hãy đưa ra những ví dụ cụ thể để vợ thấy rằng vợ đã kiên nhẫn, cố gắng như thế nào ngay cả khi mọi thứ trở nên khó khăn. Tình yêu, sự hy sinh của vợ với con lớn lao biết nhường nào.
Có thể nói, trầm cảm sau sinh là một dạng bệnh tâm thần cần sự can thiệp của chuyên gia. Tuy nhiên, người chồng có vai trò rất quan trọng trong việc giúp vợ vượt qua trầm cảm sau sinh. Sau tất cả, chồng mới chính là người ở cạnh và mang đến cho vợ sự hỗ trợ tốt nhất về mặt tinh thần.
