Làm sao để trẻ luôn khỏe mạnh là một phần quan trọng trong quá trình nuôi dạy con cái. Tại đây, mẹ sẽ tìm thấy các kiến thức về sức khỏe trẻ em, từ những bệnh thông thường đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Trong các bệnh liên quan đến đường ruột ở trẻ em bệnh Celiac là một bệnh tiêu hóa điển hình gây tổn thương ruột non và gây cản trở sự hấp thụ các chất dinh dưỡng từ thức ăn. Trẻ bị mắc không thể dung nạp gluten,một loại protein phổ biến có trong lúa mì, lúa mạch đen và lúa mạch.
Nếu mẹ không sớm phát hiện ra các triệu chứng, trong giai đoạn trẻ ăn dặm để bé thưởng thức những thực phẩm chứa gluten, hệ miễn dịch của trẻ sẽ tấn công niêm mạc ruột non. Gluten không được tiêu hóa sẽ làm tổn thương niêm mạc ruột.
Nguyên nhân phổ biến
Có 2 nguyên nhân chính tác động trực tiếp gây ra bệnh là do yếu tố di truyền hoặc đến từ môi trường, tức là bé tiếp xúc với yếu tố kích hoạt. Thông thường, nếu là do di truyền trẻ sẽ có những biểu hiện sớm sau khi sinh sau đó phát triển thành những dấu hiệu rõ rệt khi tiếp xúc với thực phẩm chứa gluten.
Bệnh dị ứng gluten có thể xuất hiện từ sau sinh và “bám” trẻ tới khi trưởng thành
Bệnh Celiac khác so với tình trạng dị ứng với lúa mì. Các dị ứng xảy ra khi các yếu tố khác nhau của hệ miễn dịch bị kích hoạt bởi lùa mì, gây nên các triệu chứng dị ứng như phát ban và thở rít.
Dấu hiệu nhận biết
Khi bé gặp các vấn đề về đường ruột, dấu hiệu nhận đặc trưng:
Mẹ cần biết rằng những triệu chứng này có thể bắt đầu ở bất kỳ độ tuổi nào, từ trẻ sơ sinh cho đến khi trưởng thành, bất kỳ khi nào ăn thực phẩm chứa gluten.
Một số ít trường hợp, trẻ không có dấu hiệu nào phổ biến nhưng lại có vấn đề về cân nặng, chậm phát triển, thiếu máu, thiếu sắt, phát ban hoặc các vấn đề nha khoa. Ở trẻ lớn hơn, các triệu chứng có thể bao gồm táo bón hoặc tiêu chảy, đi ngoài phân mỡ, đầy hơi, chướng bụng.
Các triệu chứng về da: Các triệu chứng bao gồm ngứa, nổi mụn nước ở khuỷu tay, đầu gối, mông, lưng dưới, mặt, cổ, thân mình, đôi khi còn trong khoang miệng .
Vấn đề răng miệng: Đó là những vấn đề khi trẻ thay răng vĩnh viễn bao gồm men răng ngả vàng hoặc có những đốm nâu, rãnh hoặc hố trên răng.
Ngoài ra bệnh Celiac có thể gây nên các triệu chứng nhẹ và mơ hồ như mệt mỏi, thiếu máu thiếu sắt trong giới hạn hoặc thấp bé hơn các bạn cùng độ tuổi. Một khi trẻ được xác định mắc bệnh Celiac sau sinh thiết da hoặc ruột, cách điều trị duy nhất là hoàn toàn loại bỏ gluten trong chế độ ăn.
Điều trị bệnh Celiac
Để điều trị dứt điểm bệnh Celiac mẹ cần đưa bé đến các trung tâm Nhi khoa uy tín, tuân theo phác đồ điều trị của bác sĩ. Khi đã chuẩn đoán chính xác trẻ mắc bệnh dựa trên kết quả sinh thiết ruột, liệu pháp điều trị hàng đầu đó là áp dụng một chế độ dinh dưỡng không có gluten.
Nếu không được điều trị, bệnh celiac có thể dẫn tới một số vấn đề về sức khỏe khác, như loãng xương, u lympho ruột, vô sinh và một số biến chứng nguy hiểm sau:
Kém hấp thu dinh dưỡng
Giảm mật độ xương, gia tăng nguy cơ gãy xương
Tăng nguy cơ ung thư họng và thực quản
Suy dinh dưỡng
Tiêu chảy thường xuyên
Mệt mỏi
Thiếu máu
Thấp lùn
Quáng gà
Xuất huyết
Các vấn đề về tâm thần
Điều lưu ý đáng quan trọng khác là tuyệt đối không bao giờ áp dụng chế độ ăn không có gluten cho trẻ khi chưa có kết quả chẩn đoán sinh thiết ruột.
Đã có nhiều trường hợp trẻ bị ép buộc phải tuân theo chế độ ăn nghiêm ngặt không cần thiết và có thể dẫn đến suy dinh dưỡng mặc dù trẻ không hề mắc bệnh. Ngoài ra, cũng phải kể đến trường hợp khi sinh thiết ruột cho kết quả dương tính giả.
Một chế độ ăn không gluten chỉ ấp dụng sau khi bác sỹ đưa ra kết luận
Những thực phẩm không chứa gluten
Dưới đây là một số thực phẩm không chứa gluten từ gạo, ngô và khoai tây như:
Kiều mạch
Bột năng
Hạt kê
Diêm mạch
Trong gian đoạn trẻ ăn dặm mẹ nên lựa chọn cho trẻ những loại thực phẩm được làm từ những loại hạt kể trên. Ngoài ra cần luôn đọc kỹ nhãn thực phẩm để biết được sản phẩm nào có chứa gluten.
Ngoài việc kiêng cữ cần thiết các thực phẩm chứa gluten, bé có thể ăn thoải mái các thực phẩm sau:
Rau và trái cây
Hầu hết các sản phẩm sữa
Thịt đỏ
Thịt gà
Cá
Trứng
Đậu đỗ
Các loại quả hạch
[inline_article id=61207]
Khi trẻ bị mắc bệnh Celiac điều quan trọng nhất là phát hiện sớm các triệu chứng đồng thời đưa trẻ tới bác sĩ để thăm khám sức khỏe và làm xét nghiệm chuẩn đoán sinh thiết ruột.
Bệnh béo phì ở trẻ em rất nguy hiểm. Trẻ em thừa cân sẽ có nhiều nguy cơ trở thành người lớn béo phì. Căn bệnh trẻ em này còn mang đến một tương lai nhiều bệnh tật và hệ lụy xấu khi trưởng thành. Do đó, phòng thừa cân béo phì từ độ tuổi sơ sinh, mẫu giáo là rất cần thiết.
Bệnh béo phì ở trẻ em là gì?
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) định nghĩa, bệnh béo phì ở trẻ em là tình trạng tích lũy mỡ quá mức hoặc không bình thường tại một vùng cơ thể hay toàn thân đến mức ảnh hưởng tới sức khỏe.
Béo phì là hiện tượng cân nặng cao hơn mức cân nặng nên có tương ứng với chiều cao. Nó là sự tích tụ bất thường và quá mức khối mỡ tại mô mỡ cùng các cơ quan khác ảnh hưởng tới sức khỏe.
Đánh giá béo phì sớm và đơn giản nhất là theo dõi biểu đồ tăng trưởng và chỉ số cân nặng theo chiều cao, chỉ số khối cơ thể (BMI) theo tuổi.
Biểu đồ tăng trưởng: Cân và đo chiều cao cân nặng của trẻ hàng tháng khi trẻ dưới 12 tháng tuổi, mỗi 2 tháng khi trẻ 12 tới 24 tháng tuổi. Trẻ tăng cân nhanh và cân nặng vượt quá đường cao nhất của biểu đồ thì có nguy cơ béo phì.
Tỷ lệ trẻ em bị béo phì ngày càng cao trên toàn thế giới, trong đó có Việt Nam
Cân nặng theo chiều cao hoặc BMI theo tuổi (do bác sĩ chuyên khoa dinh dưỡng thực hiện): Với trẻ trên 2 tuổi, tốt nhất là sử dụng chỉ số cân nặng theo chiều cao hoặc BMI theo tuổi để đánh giá thừa cân béo phì.
Cân nặng lý tưởng so với chiều cao (IBWH)
IBWH = (cân nặng đo được/Cân nặng trung bình so với chiều cao) x 100
Béo phì khi IBWH ≥ 120%
Cân nặng so với chiều cao: Béo phì khi cân nặng so với chiều cao > + 2SD
Cách tính béo phì ở trẻ em theo BMI
Chỉ số khối cơ thể (BMI)
BMI = Cân nặng (kg)/(Chiều cao)2 (m)
Trẻ em thừa cân và béo phì khi chỉ số BMI theo tuổi lớn hơn 85th
Dấu hiệu trẻ bị béo phì mẹ cần biết
Việc nhận biết những dấu hiệu bệnh béo phì ở trẻ em sẽ giúp cha mẹ có biện pháp phòng tránh kịp thời và duy trì tình trạng sức khỏe ổn định cho bé.
Số cân nặng của trẻ cao hơn so với mức bình thường chính là cách nhận biết béo phì đầu tiên mà bạn cần lưu ý.
Chỉ số trung bình giữa cân nặng và chiều cao của trẻ nếu cao hơn 20% so với mức tiêu chuẩn thì bạn phải nghĩ ngay tới tình trạng bé đang có nguy cơ bị béo phì.
Một số vùng trên cơ thể như đùi, cánh tay, hai bên ngực, cằm xuất hiện mỡ thừa, việc đi lại của trẻ trông nặng nề, khó coi là dấu hiệu nhận biết trẻ béo phì, chứng tỏ rằng bé đang bị thừa cân. Bạn cần đo lường cân nặng cho con thường xuyên để xác định trẻ có béo phì hay không.
[inline_article id=5284]
Dấu hiệu nhận biết trẻ béo phì cũng được cảnh báo với biểu hiện thèm ăn, ăn nhiều thường xuyên. Thực tế nếu bé ăn quá nhiều, phần ăn mỗi bữa mỗi tăng, về lâu về dài nguồn năng lượng dư thừa sẽ tích trữ thành mỡ, gây thừa cân và rất dễ bị béo phì.
Trẻ nhỏ rất thích ăn ngọt, bánh kẹo khác nhau, nhưng nếu thấy trẻ luôn có nhu cầu nạp đồ ngọt, thức ăn nhanh giàu chất béo thì đây cũng là những dấu hiệu nhận biết trẻ béo phì. Lúc này, nguy cơ trẻ bị thừa cân, mắc bệnh béo phì là rất cao.
Việc cân bằng chế độ dinh dưỡng của bé cũng là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến trẻ bị béo phì. Hầu hết trẻ nhỏ không chịu ăn rau hoặc ăn quá ít sẽ có nhiều khả năng bị thừa cân. Bởi nguồn năng lượng cung cấp thiếu hụt vitamin, khoáng chất mà lại dư thừa chất béo, đạm thì sẽ khiến bé nhanh tăng cân và tăng liên tục dẫn đến béo phì.
Nguyên nhân gây bệnh béo phì ở trẻ em
Nguyên nhân gây bệnh béo phì ở trẻ em đơn thuần: do thay đổi cân bằng năng lượng, tăng lượng thu vào và giảm lượng tiêu hao làm tăng tích tụ mỡ trong cơ thể, đặc biệt là ở bụng, mông, đùi và vai.
Dạng béo phì đơn thuần thường gặp ở những trẻ béo phì háu ăn, ít hoạt động và giảm chuyển hóa thân nhiệt. Trẻ béo phì thường cao hơn ở lứa tuổi trước dậy thì, nhưng lâu dài trẻ ngưng tăng trưởng sớm và có chiều cao trung bình thấp ở tuổi trưởng thành.
Bệnh béo phì do nhiều nguyên nhân nhưng đa số do yếu tố dinh dưỡng
Dạng béo phì này thường mang tính gia đình. Những trẻ có bố mẹ, ông bà béo phì thường có nguy cơ dễ béo phì, có thể tìm thấy gen gây béo (leptin). Nếu bố mẹ cũng là người nặng cân thì đời con có đến 70–80% dễ bị béo phì. Trường hợp chỉ có một trong hai đấng sinh thành béo phì thì con số này ở đời con giảm còn 40–50%. Nếu cha mẹ đều không béo phì thì xác suất con sinh ra bị bệnh béo phì ở trẻ em chỉ chiếm khoảng 1%.
Nguyên nhân gây bệnh béo phì ở trẻ em do nội tiết
Bệnh béo phì ở trẻ em do suy giáp trạng: Béo toàn thân, lùn, da khô và thiểu năng trí tuệ.
Bệnh béo phì ở trẻ em do cường năng tuyến thượng thận (U nam hóa vỏ tượng thận): Béo bụng, da đỏ có vết rạn, nhiều mụn trứng cá, huyết áp cao.
Bệnh béo phì ở trẻ em do thiểu năng sinh dục: Thường gặp trong 1 số hội chứng: Prader-Willi béo bụng, lùn, thiểu năng trí tuệ và hay gặp tinh hoàn ẩn. Lorence Moon Biel béo đều toàn thân, đái nhạt, thừa ngón và có tật về mắt.
Bệnh béo phì ở trẻ em do các bệnh về não: Thường gặp do các tổn thương vùng dưới đồi, sau di chứng viêm não. Béo thường có kèm theo thiểu năng trí tuệ hoặc có triệu chứng thần kinh khu trú.
Bệnh béo phì ở trẻ em do dùng thuốc: Uống corticoid kéo dài trong điều trị bệnh hen, bệnh khớp, hội chứng thận hư hoặc vô tình uống thuốc Đông y có trộn lẫn corticoid để điều trị chàm, dị ứng và hen.
Nguyên nhân gây bệnh béo phì ở trẻ em do tâm lý xã hội
Áp lực học hành hoặc không khí gia đình căng thẳng đều có thể khiến trẻ tổn thương tâm lý với những biểu hiện dễ cáu giận, kích động, phản kháng hoặc thu mình khép kín. Trong tình trạng mất kiểm soát cảm xúc, trẻ cũng ăn uống nhiều hơn như một cách cơ thể giảm áp lực, làm tăng nguy cơ béo phì.
Hậu quả trẻ béo phì
Bệnh béo phì ở trẻ em trước tiên sẽ khiến cho con nặng nề, phản xạ kém, dễ bị tai nạn. Khi tăng cân quá nhanh, trẻ sẽ phải đối mặt với những vấn đề về sức khỏe như rạn da, biến dạng xương chân, khó thở hay có những cơn ngừng thở lúc ngủ làm giảm chất lượng giấc ngủ.
Trẻ em bị béo phì có nguy cơ mắc các bệnh giống người lớn nhưng nặng hơn vì thời gian bệnh kéo dài và ảnh hưởng tới nội tiết, tinh thần.
Ảnh hưởng tâm lý xã hội: Bệnh béo phì ở trẻ em thường kéo dài cho đến hết thời gian thiếu niên, ảnh hưởng xấu tới tâm lý xã hội của con, từ đó giảm thành công trong học tập và thường không khỏe mạnh.
Các yếu tố nguy cơ bệnh tim mạch: Bệnh béo phì ở trẻ em thường gây tăng huyết áp, kháng insulin và rối loạn lipid máu xuất hiện liên quan tới tăng tích lũy mỡ trong ổ bụng. Những rối loạn lipid máu, huyết áp và insulin ở trẻ em sẽ kéo dài đến thời kỳ thanh niên.
Biến chứng gan: Bệnh gây ra các biến chứng gan, đặc biệt đặc tính nhiễm mỡ gan và triệu chứng tăng men gan (transaminase huyết thanh). Các bất thường men gan cũng có thể liên quan với bệnh sỏi mật, nhưng bệnh này thường hiếm gặp ở trẻ em và thanh thiếu niên.
Các biến chứng về giải phẫu, xương khớp: Bệnh gây ra biến chứng về mặt giải phẫu. Nghiêm trọng là bệnh Blount (một dị dạng xương chày do phát triển quá mạnh), dễ bị bong gân mắt cá chân.
Các biến chứng khác: Bệnh cũng gây nghẽn thở khi ngủ và bệnh giả u não. Nghẽn thở khi ngủ có thể gây chứng thở quá chậm và thậm chí ở những trường hợp nặng có thể gây tử vong. Bệnh giả u não là một bệnh hiếm gặp liên quan đến tăng áp suất trong sọ não, đòi hỏi cần phải đi khám ngay.
Béo phì mang đến nhiều hậu quả nghiêm trọng và lâu dài cho sức khỏe của bé
Cách phòng tránh bệnh béo phì ở trẻ em
Mẹ có thể phòng bệnh béo phì ở trẻ em cho con bằng những phương pháp sau đây:
Nuôi con bằng sữa mẹ ngay sau sinh và tiếp tục cho trẻ bú đến 18-24 tháng.
Cho trẻ ăn phối hợp nhiều loại thực phẩm; chế độ ăn dặm cân đối, hợp lý, bảo đảm nhu cầu dinh dưỡng cho bé theo độ tuổi.
Đa dạng các loại thức ăn tốt cho sức khỏe như các thực phẩm cung cấp chất đạm, chất béo, chất bột, chất xơ (thịt, cá, thịt gà, trứng, đậu nành, lạc, gạo, bắp, các loại hoa quả…).
Cho ăn đúng giờ theo bữa. Không nên cho trẻ uống các loại nước ngọt có ga.
Hạn chế các loại bánh kẹo, đường mật, kem, sữa đặc có đường.
Không nên dự trữ trong nhà các loại thức ăn giàu năng lượng, như bơ, phô mai, bánh, kẹo, sôcôla, kem, nước ngọt.
Không nên cho trẻ ăn nhiều vào buổi tối trước khi đi ngủ.
Khi trẻ bị béo phì thì chế độ ăn uống phải có sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
Nhiều gia đình đã sai lầm khi có quan niệm trẻ em càng béo càng tốt
Trẻ dưới 6 tuổi chưa đòi hỏi phải tập thể dục thể thao nhưng khuyến khích và tạo điều kiện cho trẻ tham gia trò chơi vận động (đạp xe, nhảy dây, cò cò, năm mười…), phụ việc nhà vừa sức. Trẻ trên 6 tuổi thì ngoài những việc trên, cần tạo điều kiện cho trẻ tham gia các môn thể dục, thể thao vừa sức.
Điều chỉnh hành vi
Tự kiểm soát: Cho trẻ ghi nhật ký ăn uống và vận động trong một tuần.
Cung cấp kiến thức về dinh dưỡng: Phụ huynh cần đọc nhãn thực phẩm để chọn lựa thực phẩm thích hợp cho gia đình, hiểu được lợi ích của chất xơ (phòng chống táo bón ở trẻ em, phòng chống ung thư, giúp giảm mỡ trong máu).
Kiểm soát kích thích: Hạn chế dự trữ thức ăn ngọt béo, chỉ ăn tại bàn ăn và không ăn nơi khác trong nhà. Cha mẹ không ép trẻ ăn, không yêu cầu trẻ phải ăn hết toàn bộ suất ăn.
Điều chỉnh các thói quen ăn uống: Cắn miếng nhỏ, nhai chậm, đặt đũa xuống giữa các lần nhai.
Tăng nguy cơ thừa cân, béo phì ở trẻ thiếu ngủ
Nghiên cứu mới đây nhất được các nhà khoa học Anh công bố trên chuyên san Sleep. Sau 42 cuộc khảo sát liên quan đến 75.000 trẻ em, kết quả khẳng định so với trẻ ngủ đủ giấc, trẻ thiếu ngủ có nguy cơ thừa cân hoặc béo phì tăng hơn 58%.
Tờ Mirror mới trích dẫn thông tin từ tổ chức y khoa Millpond Children’s Sleep Clinic của Anh, trẻ từ lúc sinh ra đến khi trưởng thành, thời lượng cần thiết cho giấc ngủ mỗi ngày sẽ như sau:
Độ tuổi
Thời gian ngủ ngày
Thời gian ngủ đêm
Tổng thời gian ngủ
1 tuần
8 giờ
8 giờ 30 phút
16 giờ 30 phút
4 tuần
6-7 giờ
8-9 giờ
14-16 giờ
3 tháng
4-5 giờ
10-11 giờ
14-16 giờ
6 tháng
3 giờ
11 giờ
14 giờ
9 tháng
2 giờ 30 phút
11 giờ
13 giờ 30 phút
12 tháng
2 giờ 30 phút
11 giờ
13 giờ 30 phút
2 tuổi
1 giờ 30 phút
11 giờ 30 phút
13 giờ
3 tuổi
45 phút
11 giờ 30 phút
12 giờ 15 phút
4 tuổi
Không ngủ trưa (có thể)
11 giờ 30 phút
11 giờ 30 phút
5 tuổi
Không ngủ trưa (có thể)
11 giờ
11 giờ
6 tuổi
Không ngủ trưa (có thể)
10 giờ 45 phút
10 giờ 45 phút
6-9 tuổi
Không ngủ trưa (có thể)
10-11 giờ
10-11 giờ
9-18 tuổi
Không ngủ trưa (có thể)
9 giờ
9 giờ
Điều trị bệnh béo phì ở trẻ em
1. Thay đổi chế độ dinh dưỡng cho bé
Nếu bạn thay đổi chế độ dinh dưỡng của bé quá đột ngột sẽ gây hại cho quá trình phát triển thể chất bình thường của con. Bạn không cho bé ăn các thức ăn nhiều dầu mỡ, nhiều gia vị và những loại đồ ăn vừa chứa chất béo vừa nhiều đường như bánh ngọt, bánh nướng, khoai tây chiên, kem… Song song đó, để đảm bảo bé vẫn đủ chất thì bạn thay thế các loại thực phẩm có thành phần dinh dưỡng tương đương nhưng ít đường và chất béo hơn. Bạn có thể cho bé ăn nhiều rau xanh, các loại trái cây.
Trong quá trình thay đổi này, sữa rất cần thiết vì sữa cung cấp những vi chất quan trọng cho sự phát triển của trẻ như canxi, các vitamin và khoáng chất khác. Hãy hạn chế các loại sữa béo vì đó là một trong những thủ phạm gây ra chứng béo phì.
Hãy tăng cường các bữa ăn chính cùng gia đình, hạn chế các bữa ăn vặt. Để bé quen dần với điều này, bạn hãy cho ngồi ăn cùng gia đình để con cảm thấy vui vẻ không nhớ về các món ăn vặt.
Nước lọc, nước ép trái cây rất tốt cho bé. Tuy nhiên, bạn chỉ nên cho bé dùng nước ép trái cây một cách vừa phải vì nếu uống nhiều sẽ không tốt cho hệ tiêu hóa cũng như đây là loại thức uống tăng lượng đường trong cơ thể của bé.
2. Trẻ tích cực luyện tập
Hãy lên kế hoạch tập thể dục cho bé ngay khi phát hiện con có dấu hiệu của chứng béo phì, có thể cho bé tập các bài tập vào sáng và chiều.
Bạn hãy tập luyện cùng để bé thích thú và cảm thấy được sự quan tâm của cha mẹ. Các môn thể thao đơn giản như đi bộ, tập động tác tay chân, bơi lội… rất tốt cho quá trình giảm trọng lượng cơ thể của bé. Các trò chơi vận động xung quanh nhà đối với bé 1-3 tuổi cũng là một trong những cách tốt để giúp tiêu hao năng lượng của cơ thể.
Bạn cho bé tập các bài tập với thời lượng hợp lý, không nên ép con tập quá nhiều dễ gây khó chịu và không muốn luyện tập cho những lần kế tiếp.
Những câu hỏi liên quan tới bệnh béo phì ở trẻ em
1. Trẻ béo phì có cần bổ sung chất béo?
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, trẻ béo phì vẫn cần bổ sung chất béo cho quá trình phát triển trí não và thể chất. Loại bỏ hoàn toàn chất béo ra khỏi thực đơn của bé có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển toàn diện của trẻ.
Bên cạnh đó, các chuyên gia cho rằng, thay vì cắt giảm lượng chất béo trong thực đơn của bé, mẹ nên tìm hiểu nguyên nhân khiến con bị béo phì, và đưa ra những giải pháp phù hợp. Nếu trẻ bị thừa cân béo phì do ít vận động, thường xuyên ăn thực phẩm ngọt, nhiều đường thì mẹ nên cắt giảm những món ngọt và khuyến khích bé vận động nhiều hơn.
Có 2 nhóm chất béo chính, một loại bao gồm các loại chất béo bão hòa, “thủ phạm” chính làm tăng nguy cơ mắc bệnh béo phì, các bệnh tim mạch và một loại bao gồm các chất béo không bão hòa (omega 3, a-xít béo không no) có lợi cho sức khỏe và sự phát triển của trẻ.
Vì vậy, thay vì cắt giảm hoàn toàn chất béo, mẹ chỉ nên loại bỏ nhóm chất béo không tốt cho sức khỏe.
2. Trẻ béo phì có bị suy dinh dưỡng hay không?
“Thủ phạm” chính gây nên tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ em thường là do cơ thể không nạp đủ dưỡng chất từ chế độ ăn uống hàng ngày. Vì vậy, dù mập hay ốm, trẻ đều có khả năng bị suy dinh dưỡng mẹ nhé!
Những bé mập mạp cũng có nguy cơ thiếu chất khá cao. Do trong chế độ ăn của trẻ thường có quá nhiều chất béo hoặc những thực phẩm nhiều đường nhưng lại ít đa dạng, thiếu rau và trái cây. Từ đó dẫn đến một chế độ dinh dưỡng thừa calorie nhưng lại thiếu vitamin và các loại khoáng chất khác.
Suy dinh dưỡng dù ở thể thừa cân béo phì hay nhẹ cân còi cọc đều sẽ gây ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe bé. Đặc biệt, với trẻ béo phì, nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, cao huyết áp, tiểu đường… khá lớn.
Protein được xem là một trong những dưỡng chất quan trọng nhất và là nguồn năng lượng chính có vai trò xây dựng, hình thành chức năng của các bộ phận trong cơ thể. Do đó, để giúp bé phát triển toàn diện, bạn cần chú ý bảo đảm bổ sung thực phẩm giàu protein trong khẩu phần ăn hàng ngày của trẻ.
Chế độ ăn giàu protein cần thiết cho trẻ thế nào?
Tầm quan trọng của protein
Protein là yếu tố cấu tạo nên hệ cơ, da và các cơ quan trong cơ thể. Đồng thời giúp cơ thể thay thế và tái tạo lại các tế bào. Điều này đặc biệt quan trọng đối với trẻ nhỏ vì ở độ tuổi này, trẻ đang trong giai đoạn phát triển liên tục. Bên cạnh đó, protein còn giúp các làm lành các vết thương nhanh chóng, giúp cân bằng chất lỏng và axit trong cơ thể.
Trong 2 năm đầu đời, 50% protein trong khẩu phần ăn của bé được sử dụng để phát triển, 50% còn lại được dùng để duy trì các mô và cơ. Đến năm 3 tuổi, 11% lượng protein thu nạp được dùng để phát triển cơ thể.
Bổ sung lượng protein cần thiết theo từng độ tuổi của trẻ
Trẻ sơ sinh là thời kỳ cần cung cấp nhiều protein nhất. Càng lớn, lượng protein sẽ giảm đi mỗi ngày. Do đó, các bậc cha mẹ có thể dựa vào thông tin sau để bổ sung lượng protein trong các bữa ăn hàng ngày theo từng độ tuổi và cân nặng của bé.
Từ 1-3 tuổi: Cần 0,55gr protein cho mỗi 0,454kg trọng lượng cơ thể. Ví dụ, bé nặng 13,6kg cần khoảng 16,5gr protein/ngày.
Từ 4-6 tuổi: Cần 0,5gr protein/0,454kg trọng lượng cơ thể. Ví dụ trẻ 5 tuổi nặng 20,4kg cần khoảng 22,5gr protein/ngày.
Từ 7-14 tuổi: Cần 0,45gr protein/0,454kg trọng lượng cơ thể. Ví dụ, trẻ 12 tuổi, nặng 40kg cần khoảng 40,5gr protein/ngày.
Thực phẩm giàu protein có ở đâu?
Protein có cấu tạo từ các amino axit. Trong số 22 loại amino axit, có 9 loại rất cần thiết và bạn cần phải bổ sung qua chế độ ăn uống vì cơ thể không tự tổng hợp được. Dưới đây là một số loại thực phẩm giàu protein cho trẻ bạn nên bổ sung cho con:
1. Trứng
Trứng mà đặc biệt là lòng trắng trứng là nguồn protein lý tưởng nhất mẹ cần bổ sung cho bé (1 cái lòng trắng trứng chứa khoảng 26gr protein). Nếu bạn đang giảm cân, lòng trắng trứng là lời khuyên cho bạn vì nó có thể cung cấp năng lượng đủ để khiến bạn cảm thấy khỏe mạnh cả ngày.
2. Sữa và các chế phẩm từ sữa
Ngoài canxi, vitamin, sữa là nguồn protein tuyệt vời cho cơ thể. Khoảng 28,5ml sữa thì có 1gr protein. Do đó, lời khuyên là nên uống ít nhất 1 ly sữa mỗi ngày hoặc thay thế bằng phô mai, kem, sữa chua và các chế phẩm từ sữa khác.
3. Các loại hạt
Họ hàng nhà đậu không chỉ chứa protein mà còn chứa folate, rất tốt cho sự phát triển thần kinh của bé
Các bữa ăn vặt sẽ lành mạnh và bổ dưỡng hơn biết bao nếu bạn bổ sung các loại hạt như: hạnh nhân, óc chó, hạt điều, đậu phộng… thay thế khoai tây chiên hay bánh, kẹo…
Các loại hạt này đều có hàm lượng protein cao có lợi cho cơ thể. Bên cạnh đó, chúng còn rất giàu acid béo omega 3 và các acid amin giúp cơ bắp chắc khỏe và cũng rất tốt cho làn da của bạn.
4. Hải sản
Cá hồi, cá tuyết, cá ngừ và các loại hải sản có vỏ là những thực phẩm thật sự lành mạnh. Chúng chứa các acid omega 3 và 6, rất có lợi cho da và tóc của bạn.
5. Bông cải xanh
Hàm lượng protein chiếm đến 34% dinh dưỡng trong bông cải xanh. 1 chén bông cải xanh (khoảng 150gr) tương đương với 4,5gr protein.
Với bông cải xanh, bạn có thể luộc, xào, nấu cháo, nấu canh, súp rau củ tùy thích.
Ngoài bông cải xanh, bông cải trắng cũng là thực phẩm giàu protein bạn nên bổ sung cho con (trong 150gr bông cải trắng nấu chín có chứa 3gr protein).
6. Chuối
Chuối không chỉ rất tốt cho tiêu hóa mà còn chứa nhiều protein cần thiết cho cơ thể. Cứ mỗi 100gr chuối sẽ có 4gr protein. Với chuối, bạn có thể cho bé ăn mỗi quả vào bữa sáng để bổ sung năng lượng đầu ngày cho bé.
7. Bắp
Bắp là một trong những thực phẩm giàu protein với 170gr chứa khoảng 3gr protein. Với bắp, bạn có thể hấp, luộc, nấu mì, salad, làm món bắp xào hoặc súp cho con ăn đều ngon. Vị thơm ngọt của bắp chắc chắn sẽ khiến các bé thích mê.
8. Rau bina
Một chén rau này chứa khoảng 5g protein cần thiết cho cơ thể. Không có gì đáng ngạc nhiên khi tầm quan trọng của loại rau này được phổ biến cho trẻ thậm chí qua phim hoạt hình.
9. Quả bơ
Lượng protein trong bơ thậm chí còn cao hơn cả sữa bò hay thịt bò khi nấu chính. Hơn nữa, bơ còn là thực phẩm giàu chất béo lành mạnh, lại rất dễ tiêu hóa, đặc biệt thích hợp cho trẻ.
Với bơ, bạn có thể chế biến thành nhiều món sinh tố thơm ngon, bổ dưỡng bé chắc chắn thích mê.
10. Táo
Táo có chứa một lượng lớn protein có rất nhiều lợi ích sức khỏe. Táo giúp tăng cường khả năng miễn dịch để chống lại nhiều loại bệnh. Với táo, bạn có thể rửa sạch và cho bé ăn luôn cả vỏ.
11. Thịt
Các loại thịt, đặc biệt là thịt trắng là thực phẩm chứa rất nhiều protein. Thịt trắng tốt hơn thịt đỏ vì chứa protein nạc.
12. Đậu nành
Lương Protein thực vật trong đậu nành là protein hoàn chỉnh, với đầy đủ các axit amin thiết yếu cho cơ thể.
Mẹ cho bé uống bổ sung sữa đậu nành hàng ngày cũng là một cách bổ sung protein tốt. Trung bình trong 1 ly đậu nành nấu chín có chứa khoảng 29gr protein. Với đậu nành, bạn có thể tự tay làm đậu hũ tươi, nấu cháo đậu phụ, đậu phụ chiên, canh đậu phụ rong biển… cho con.
Các loại đậu như: Đậu đen, xanh, đỏ, Hà Lan… cũng là những thực phẩm giàu protein bạn có thể bổ sung cho trẻ.
13. Nấm
100gr nấm có chứa 14gr protein. Không chỉ vậy, nấm còn chứa nhiều chất đạm, chất béo an toàn, kali… tốt cho sự phát triển của bé.
Nguồn protein từ các thực phẩm giàu protein rất phong phú, do đó, bạn có thể luân phiên bổ sung cho con để trẻ mau ăn chóng lớn và phát triển toàn diện.
Viêm ống tai ngoài ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ khiến bé khó chịu, quấy khóc, mẹ phải làm sao?
Viêm ống tai ngoài ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ làm bé cảm thấy khó chịu do đau rát, ngứa ngáy ở tai. Bố mẹ cần hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng để có cách phòng ngừa và xử trí hiệu quả cho trẻ.
Viêm ống tai ngoài là gì?
Để hiểu hơn viêm ống tai ngoài ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là thế nào, trước hết bạn điểm qua viêm ống tai ngoài là gì nhé. Đây là hiện tượng lớp da bảo vệ ở ống tai bị tổn thương, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và vi nấm phát triển dẫn đến viêm. Mặc dù là bệnh lý nhẹ nhưng nếu bố mẹ không biết cách phòng ngừa và xử trí đúng sẽ rất dễ gây ra những biến chứng ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của bé.
Nguyên nhân gây viêm ống tai ngoài ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
Viêm ống tai ngoài ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường do 2 nguyên nhân, chủ yếu là do vi nấm và vi trùng. Tuy nhiên, một điều khiến các bà mẹ vô cùng bất ngờ, chính là từ những thói quen chăm sóc bé chưa đúng cách, vô tình làm tổn thương da ống tai của bé, đã “mở đường” cho mầm bệnh xâm nhập và gây viêm nhiễm.
Chính vì vậy, việc nhận biết những nguyên nhân gây bệnh ở trẻ sẽ giúp bố mẹ chủ động hơn trong việc phòng ngừa cho trẻ.
Viêm tai ngoài ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ nếu không được phát hiện sớm sẽ gây nguy hiểm cho bé
Sau đây sẽ là một số nguyên nhân gây viêm ống tai ngoài ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ mà bố mẹ nên chú ý:
Tắm gội không đúng cách: Nếu bố mẹ tắm cho bé không đúng cách và không lau chùi cẩn thận sau khi tắm sẽ khiến ống tai ngoài của trẻ bị đọng nước hoặc còn sót lại xà phòng. Khi da ống tai bị “ngâm” như thế sẽ suy giảm sức đề kháng, tạo điều kiện cho viêm nhiễm phát triển.
Nước tắm không vệ sinh: Bé thường xuyên tắm gội, chơi đùa ở môi trường nước ô nhiễm, tiếp xúc trực tiếp với các loại mầm bệnh có thể dẫn đến viêm ống tai ngoài.
Vệ sinh tai không đúng cách: Bố mẹ sử dụng các dụng cụ vệ sinh chưa được khử trùng hoặc có cấu tạo quá cứng gây trầy xước vùng da ống tai của bé, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho các loại vi khuẩn và vi nấm xâm nhập, gây viêm nhiễm.
Mặt khác, nếu vệ sinh tai “quá kỹ”, lau chùi tới mức tẩy hết lớp sáp nhờn sinh lí bảo vệ da ống tai thì cũng coi như “nối giáo cho giặc”, mầm bệnh sẽ “vô tư” mà xâm nhập.
Do bệnh lý về da: Các bệnh về da ở trẻ nhỏ như viêm da, chốc lở, vảy nến, nấm da cũng sẽ làm tăng nguy cơ viêm ống tai ngoài ở trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ.
Triệu chứng viêm ống tai ngoài thường gặp ở trẻ, bố mẹ nên chú ý
Một trong những biểu hiện thường gặp khi trẻ bị viêm ống tai là cảm giác đau nhức, ngứa ngáy trong tai.
Tuy nhiên, do trẻ nhỏ chưa thể nhận thức được những dấu hiệu lạ của cơ thể nên bố mẹ cần cẩn thận quan sát và theo dõi. Nhất là khi thấy bé thường xuyên có những biểu hiện lạ như khó chịu, quấy khóc và thường xuyên gãi tai.
Lúc này, nếu bố mẹ có ý định kiểm tra tai bé thì việc chạm vào vùng tai bị tổn thương sẽ càng khiến bé thêm đau nhức và khó chịu. Cần quan sát cẩn thận xem tai bé có đang bị sưng hoặc tấy đỏ hay không.
Bé bị viêm tai sẽ liên tục quấy khóc do đau rát
Đặc biệt, nếu thấy dịch vàng chảy ra từ ống tai, chắc chắn bé đã bị viêm ống tai ngoài. Bé cần được đưa đến gặp bác sĩ để điều trị ngay.
Một số trường hợp nghiêm trọng nếu không được phát hiện sớm, nhiễm trùng có thể lan sâu và lan tỏa trong ống tai, thậm chí ra cả cửa tai, vành tai, gây lở loét và sau này rất dễ bị chít hẹp ống tai, nghe kém.
Phòng ngừa và điều trị viêm tai ngoài ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
1. Cách phòng bệnh viêm ống tai ngoài ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
– Khi tắm cho trẻ, bố mẹ nên chú ý cẩn thận, đừng để nước và xà phòng lọt vào tai bé. Sau khi tắm xong thì dùng bông tăm sạch và mềm thấm hết nước bên trong tai bé. Mẹ chú ý lau thật nhẹ nhàng để không làm trầy xước vùng da mỏng manh của bé nhé. Có như vậy mẹ mới phòng ngừa được viêm ống tai ngoài ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
– Đặc biệt, khi vệ sinh tai cho trẻ, bố mẹ nên kiểm tra để đảm bảo rằng dụng cụ đã được vệ sinh cẩn thận. Không dùng những vật cứng, có khả năng gây tổn thương cho tai của bé. Không lau quá sâu và quá kỹ để tránh làm mất chất sáp nhờn bảo vệ của da ống tai.
– Tránh cho bé tiếp xúc hoặc tắm trong môi trường nước bị ô nhiễm, không đảm bảo vệ sinh.
– Giữ vệ sinh và bảo vệ vùng tai mũi họng bằng cách cho bé đeo khẩu trang mỗi khi ra đường, tránh tiếp xúc trực tiếp với khói bụi ô nhiễm.
[inline_article id=204235]
2. Điều trị viêm ống tai ngoài ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thế nào?
– Với những trường hợp viêm ống tai ngoài ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ mức độ nhẹ, bố mẹ có thể tự chữa cho bé bằng cách sử dụng tinh dầu tỏi. Trong tỏi có chứa các chất làm giảm sưng, giảm viêm, kháng khuẩn, làm nhanh lành vết thương.
– Bố mẹ có thể sử dụng các dung dịch nhỏ tai theo sự chỉ dẫn của bác sĩ để giảm đau, kháng viêm và diệt khuẩn.
Sau khi nhỏ thuốc, bố mẹ hãy để 1 thời gian rồi dùng bông lau sạch phần thuốc còn sót lại ở bên ngoài để đảm bảo ống tai trẻ luôn được khô thoáng, sạch sẽ.
– Trong trường hợp bé có dấu hiệu đột nhiên bị sưng mặt, đau nhức dữ dội hay sốt cao, bố mẹ nên đưa bé đến bệnh viện ngay để chữa trị kịp thời nhé.
Bệnh viêm ống tai ngoài ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách thì có thể khỏi sau vài ngày nên bố mẹ không cần quá lo lắng. Đây cũng không phải là bệnh truyền nhiễm nên bố mẹ có thể yên tâm về việc trẻ có thể bị lây bệnh từ những người xung quanh, trừ trường hợp dùng chung đồ vệ sinh tai với người nhiễm bệnh.
Tham vấn y khoa: BS-CKII. Vũ Hải Long
– Bác sĩ Vũ Hải Long tốt nghiệp bác sĩ nội trú năm 1983, tốt nghiệp bác sĩ chuyên khoa cấp 2 năm 2005.
– Từ năm 2005 đến 2020, bác sĩ Long giữ chức vụ Trưởng khoa Tai mũi họng Bệnh viện Nhân dân 115.
– Bác sĩ Long có 15 công trình nghiên cứu khoa học và sáng kiến cải tiến kỹ thuật đã được nghiệm thu.
– Ngoài ra, bác sĩ đã biên soạn 3 tựa sách về ngành đã được xuất bản như sau: Phòng trị các bệnh Tai mũi họng (NXB Y học), Chẩn đoán và phòng trị chóng mặt (NXB Tổng hợp TP. Hồ Chí Minh), Tìm hiểu và phòng trị Bệnh mạch máu não.
– Trong suốt 38 năm cống hiến cho y học, bác sĩ Long đã được trao nhiều bằng khen, giấy khen, chiến sĩ thi đua của UBND TP, sở Y tế và Bệnh viện. Hiện tại, bác sĩ Vũ Hải Long đang cộng tác cho MarryBaby ở chuyên mục Bệnh trẻ em.
Trong đó thì bài thuốc trị ho bằng mật ong và củ hành tây là một phương thuốc trị ho tự nhiên truyền thống được nhiều người áp dụng. Có mẹ đã sử dụng cho con mình trong suốt 6 năm qua và thấy hiệu quả vô cùng.
Đây cũng được xem là bài thuốc trị bệnh trẻ em gia truyền của nhiều gia đình ưa các bài thuốc nguồn gốc dân gian.
Cách trị ho cho trẻ được nhiều mẹ tin tưởng
Một mẹ bỉm sữa ở Hà Nội cho biết: Lúc trước có 1 lần năm con 3 tuổi, mình hơi chủ quan để máy lạnh 18 độ quên mặc áo ấm cho con và con bị nhiễm lạnh ho như cuốc. Lần đó bác sĩ bảo bé bị viêm đường hô hấp trên cấp tính. Vậy là phải uống thuốc điều trị của bác sĩ.
Mùa hè hoặc thời tiết chuyển mùa là lúc nhiều bé bị ho
Sau 3 ngày bệnh có thuyên giảm nhưng ho vẫn còn. Mình bị sợ cho con uống kháng sinh nhiều quá không tốt. Vậy là chuyển sang cho con uống hành tây và mật ong. Chỉ sau 1 lần tầng suất ho giảm dần và liên tục 3 ngày con đã khỏi hẳn. Vi diệu vô cùng luôn các chị ạ!
Cách làm bài thuốc trị ho từ mật ong và hành tây
Nguyên liệu bài thuốc này thì quá dễ tìm trong gian bếp nhà mỗi gia đình. Quan trọng nhất là 2 nguyên liệu giúp chữa bệnh ho này là hoàn toàn tự nhiên.
Nó không chứa hóa chất nguy hiểm, không chất bảo quản, màu sắc nhân tạo và các độc tố gây ra các biến chứng khác về sức khỏe.
Mật ong và hành tây là phương thuốc trị ho tuyệt với cho trẻ mẹ cần biết
Mẹ chỉ cần chuẩn bị 2 đến 3 muỗng mật ong và một củ hành tây. Cách thực hiện bài thuốc trị ho bằng mật ong và hành tây vô cùng đơn giản như sau:
Lột bỏ lớp vỏ bên ngoài của hành tây rồi dùng dao chẻ dọc thân củ và chừa phần đuôi (lưu ý chẻ sao cho các miếng hành không bị rời khỏi nhau).
Cho củ hành đã chẻ vào một cái bát có đáy sâu hoặc cho vào tô lớn. Đổ mật ong lên củ hành và dùng giấy bạc hoặc nắp đậy phủ lên trên miệng bát.
Để hỗn hợp mật ong với hành tây qua đêm ở nhiệt độ phòng.
Sáng hôm sau, dùng dụng cụ rây lọc để chắt lấy phần nước hỗn hợp, lượng thuốc ho này dùng đủ cho 1 ngày.
Nên sử dụng ngay sau khi chắt lọc để có kết quả tốt nhất.
Người lớn: Uống 1 muỗng canh/ lần, ngày 3 lần. Trẻ em: Mỗi lần uống 1 muỗng cà phê hỗn hợp, ngày uống 2 lần.
Một số bài thuốc trị ho khác từ mật ong
Bên cạnh dùng mật ong với hành tây, mẹ có thể áp dụng cách trị ho cho trẻ bằng mật ong với tắc, gừng, hẹ hoặc tỏi đều có công dụng tương tự.
Trị ho hiệu quả với mật ong hấp quất
Dùng những quả quất còn xanh đem thái thành nhiều lát mỏng rồi đổ mật ong vào trộn đều cho tới khi quất ngấm đều mật ong. Đem hỗn hợp vừa trộn hấp cách thủy, có thể hấp trong nồi cơm đang sôi. Sau đó đợi nguội mẹ chắt lấy nước cho bé uống, có thể ăn kèm với quất đã ngâm với mật ong.
Quất và mật ong cũng là phương thuốc trị ho thần kỳ
Chữa ho bằng mật ong hấp tỏi
Tỏi ngoài tác dụng chữa cảm cúm thì còn “góp cổ phần” trong các cách trị ho bằng mật ong. Tương tự như quất, tỏi có tính cay cũng có thể diệt trừ được vi khuẩn. Lấy từ 3 – 5 nhánh tỏi đập nát rồi đổ mật ong vào trộn đều.
Đem hấp cách thủy (không nên hấp tỏi quá chín), gạn lấy nước dưới đáy bát và uống hàng ngày, cổ họng sẽ dịu, không còn cảm giác ngứa rát gây ho.
Mật ong và gừng chữa ho có đờm
Gừng là một loại nguyên liệu được nhiều người sử dụng khi điều trị ho. Đặc biệt khi kết hợp với mật ong làm đẩy nhanh hiệu quả của quá trình điều trị.
Mẹ chỉ cần chuẩn bị một cốc nước nóng, dùng gừng đã cạo vỏ thái thành từng miếng mỏng cho vào nước nóng ngâm khoảng 5 phút. Sau đó cho thêm chút nước cốt chanh và mật ong vừa giúp bé dễ uống, vừa hỗ trợ trị ho.
[inline_article id=194014]
Cách trị ho bằng mật ong và lá hẹ
Lá hẹ mẹ rửa sạch, để ráo nước thái nhỏ cho vào chén. Đổ mật ong ngập và mang cách thủy hoặc hấp cơm. Sau khi chín bạn tán nhuyễn để cho bé ăn. Cách trị ho bằng mật ong và lá hẹ rất hiệu quả nếu bé đang có đờm hay cảm cúm nữa.
Có thể thấy những bài thuốc dân gian chữa ho cho bé này vừa dễ tìm, dễ làm, không mất quá nhiều thời gian lại giúp trị ho hiệu quả. Những bài thuốc trị ho từ dân gian tuy đơn giản dễ thực hiện nhưng đôi khi cũng sẽ gây hại nếu hệ tiêu hóa của con chưa hoàn thiện.
Vì vậy, nếu có ý định sử dụng các chị em nên hỏi thêm ý kiến từ chuyên khoa hoặc chờ bé lớn từ 1 tuổi trở lên để có thể mang lại hiệu quả tốt nhất nhé.
Khi bị nổi mẩn đỏ ngứa, trẻ thường hay gãi làm trầy xước da, chảy máu, thậm chí có thể dẫn đến nhiễm trùng, mưng mủ, mụn nước… và dễ để lại các vết thâm, các nốt sẹo nhỏ trên da. Vậy bạn nên chăm sóc sức khỏe trẻ trong trường hợp này thế nào?
Nổi mẩn ngứa do dị ứng thực phẩm
Dị ứng thực phẩm là nguyên nhân thường gặp nhất khiến trẻ bị nổi mẩn đỏ ngứa trên da. Không chỉ xảy ra ở trẻ, mẩn ngứa do dị ứng thực phẩm có thể gặp ở bất cứ ai, trong mọi độ tuổi.
Bên cạnh dấu hiệu ngoài da, dị ứng thực phẩm còn gây ra nhiều triệu chứng với các cơ quan khác trong cơ thể như đầy bụng, nôn ói, bụng đau, tiêu chảy… ở hệ tiêu hóa; khó thở, nghẹt mũi, chảy nước mũi, ho… ở hệ hô hấp.
Những phản ứng của cơ thể do dị ứng thực phẩm có thể xảy ra ngay khi ăn những loại thực phẩm dị ứng, hoặc sau vài giờ, thậm chí vài ngày sau đó. Đặc biệt, với những trẻ có phản ứng quá mạnh, chỉ cần ngửi hoặc đụng vào loại thực phẩm có chứa chất gây dị ứng là có thể bị nổi mẩn ngay lập tức.
Nổi mẩn ngứa khắp người do thuốc điều trị
Trong các phản ứng do thuốc điều trị thì nổi mẩn và ngứa chỉ là biểu hiện ở thể nhẹ. Theo các chuyên gia y tế, hầu hết các loại thuốc điều trị đều có thể khiến trẻ bị nổi mẩn đỏ ngứa như muỗi đốt. Trong đó, thường gặp nhất là các loại thuốc kháng sinh, vắc xin dự phòng, huyết thanh, thuốc giảm đau, kháng viêm, hạ sốt…
Chỉ sau khi uống 5-10 phút, trẻ đã có cảm giác ngứa, nổi ban trên da. Nhưng cũng có một số trường hợp, sau vài ngày trẻ mới xuất hiện dấu hiệu này.
Thông thường, những vết mẩn ngứa sẽ tự khỏi và biến mất mà không cần điều trị phức tạp. Đó cũng là lý do khiến người lớn dễ chủ quan, không để ý đến tình trạng ngứa ngáy ở trẻ nhỏ.
Tuy nhiên, tình trạng mẩn ngứa do thuốc điều trị là phản ứng vô cùng quan trọng để sớm có những can thiệp kịp thời, tránh dẫn đến nhiều hậu quả đáng tiếc sau đó.
Vì vậy, các chuyên gia y tế cảnh báo, nếu trẻ có các phản ứng khác thường như nổi mẩn hay ngứa ngáy khi sử dụng các loại thuốc điều trị, phải ngưng ngay loại thuốc đó và thông báo cho bác sĩ để được theo dõi, xử lý kịp thời.
Ngứa toàn thân khi thời tiết thay đổi
Có những trẻ bị nổi mẩn mỗi khi thời tiết thay đổi, đặc biệt là lúc chuyển lạnh. Nổi mẩn đỏ ngứa do thời tiết thường xảy ra đột ngột, dữ dội tại một vùng da như cánh tay, bụng, đùi… hoặc toàn cơ thể. Đôi khi, trẻ cũng có thể xuất hiện tình trạng ở mắt, môi…
Khi bị nổi mẩn do thời tiết, trẻ càng gãi càng ngứa. Các vết mẩn ngứa có kích thước to, nhỏ khác nhau, có thể xuất hiện đơn lẻ nhưng cũng có khi tập trung thành từng mảng.
Giun sán
Trẻ mắc bệnh giun sán cũng có thể gặp phải triệu chứng mẩn ngứa ngoài da. Tuy nhiên, với những trường hợp này, người lớn lại ít nghĩ đến việc trẻ bị nhiễm giun sán và thường bỏ qua. Chỉ khi trẻ đi khám bệnh, thực hiện một vài xét nghiệm thì mới biết được nguyên nhân, từ đó mới chữa trị cho trẻ, giúp trẻ hết hẳn mẩn ngứa.
Bệnh về gan, mật
Không chỉ làm vàng da, các bệnh gan, mật còn khiến trẻ bị nổi ngứa, trong đó, viêm gan do virus là nguyên nhân hay gặp nhất.
Bệnh viêm da tiếp xúc
Có những vật dụng mà trẻ mang, mặc, đụng chạm hang ngày nhưng lại là tác nhân gây viêm da tiếp xúc, nổi mẩn ngứa mà ít ai ngờ tới như nước rửa tay, xà phòng, quần áo, đồ trang sức, giày dép, da, kim loại, nhựa, cây cỏ, côn trùng…
Viêm da tiếp xúc gây kích ứng ngay tại vùng da tiếp xúc với chất/ vật gây dị ứng. Lúc này, trẻ cần phải ngưng tiếp xúc hay sử dụng các chất/ vật nghi ngờ gây dị ứng và đến khám bác sĩ chuyên khoa da liễu để được chẩn đoán, điều trị sớm.
Các chuyên gia y tế khuyến cáo, mẩn ngứa ở trẻ nhỏ thường chỉ là dấu hiệu ban đầu của nhiều bệnh lý khác mà trẻ đang gặp phải. Do đó, quan trọng nhất là phải xác định đúng nguyên nhân khiến trẻ bị nổi mẩn ngứa, từ đó mới có được hướng điều trị đúng đắn.
Bệnh viêm amidan phổ biến nhất ở trẻ em vì lứa tuổi này hệ miễn dịch còn yếu và chưa hoàn thiện. Các bé lại đang ở lứa tuổi nhà trẻ mẫu giáo, lớp học đông nên rất dễ lây cho nhau. Phụ huynh cần biết sớm tình trạng bệnh để chữa trị kịp thời tránh tạo thành dịch khó kiểm soát.
Viêm amidan là gì?
Theo cấu tạo của cơ thể, amidan nằm ở phía sau của cổ họng, nơi được cho là vị trí giao nhau giữa đường ăn và đường thở. Chức năng chính và cũng là quan trọng nhất của amidan đó chính là ngăn chặn lại sự tấn công của các loại virus, vi khuẩn đối với cơ thể.
Đồng thời amidan còn có chức năng tiết ra các kháng thể tự nhiên chống lại sự nhiễm trùng. Trong một số trường hợp, do lý do nào đó mà amidan không thể kháng lại được sự tấn công của các loại vi khuẩn, vi rus. Nó làm cho amidan bị sưng lên. Đó chính là thời điểm bệnh viêm amidan xuất hiện.
Viêm amidan là căn bệnh khá phổ biến ở trẻ nhỏ
Nguyên nhân trẻ bị viêm amidan
Khi trẻ gặp một số tình trạng sau, bệnh viêm amidan sẽ có thể xuất hiện:
Viêm nhiễm: Các loại vi khuẩn và virus vốn có sẵn ở mũi họng hoặc sau khi xuất hiện các bệnh nhiễm khuẩn của đường hô hấp trên như cúm, sởi, ho gà … sẽ có cơ hội để phát triển và gây bệnh.
Vị trí và cấu trúc của amidan: Mọi người đều biết rằng amidan vốn nằm ở vị trí giao giữa đường thở và đường ăn. Vì vậy nó rất dễ tiếp xúc với các yếu tố gây bệnh. Đồng thời với cấu trúc khe hốc nên amidan là nơi cư trú thuận lợi cho các loại vi khuẩn gây bệnh. Từ đó khiến bệnh có thể xuất hiện bất cứ khi nào.
Tạng bạch huyết: Ở một số đối tượng, đặc biệt là ở trẻ nhỏ sẽ có hạch ở vùng cổ hoặc ở họng. Nó cùng với các tổ chức bạch huyết xung quanh cũng có thể là nguyên nhân gây nên chứng viêm amidan.
Vệ sinh răng miệng không đúng cách: Việc thực hiện vệ sinh răng miệng vào buổi sáng sau khi ngủ dậy, buổi tối trước khi đi ngủ hoặc sau mỗi bữa ăn ….là điều cần thiết. Tuy nhiên nếu thực hiện không đúng cách, không khoa học cũng sẽ phản tác dụng và gây nên nhiều chứng bệnh trong đó có viêm amidan
Do yếu tố môi trường: Nếu môi trường quá ô nhiễm, có nhiều khói bụi, chất độc hại… hoặc môi trường làm việc nhiều hóa chất….cũng khiến con người có nguy cơ mắc phải các vấn đề về đường hô hấp.
[inline_article id=194418]
Các biểu hiện viêm amidan ở trẻ em
Căn bệnh trẻ em này có nhiều biểu hiện rõ nét nhưng lại dễ nhầm lẫn với các bệnh hô hấp, sốt, viêm họng… khác. Bố mẹ cần xem xét kỹ để biết tình trạng sức khỏe của bé.
Sốt toàn thân: Một trong những triệu chứng viêm amidan cấp ở trẻ em đầu tiên là tình trạng sốt cao toàn thân có thể lên tới 39 đến 40 độ, cơ thể bé mệt mỏi, khó chịu.
Amidan sưng tấy: Ngoài sốt, triệu chứng viêm amidan ở trẻ sơ sinh còn thể hiện ở amidan trong vòm họng sưng tấy, phì đại kích cỡ gây đau đớn. Cơn đau có thể tăng dần theo thời gian, thậm chí có thể lan lên tai, hoặc đầu.
Bé khó thở: Do amidan phì đại bất thường, cản trở đường hô hấp. Nó làm con khó thở, hơi thở gấp, không sâu hoặc thở cả bằng miệng. Giọng thở khò khè, ngáy to vào ban đêm. Đây cũng là một trong những triệu chứng viêm amidan trẻ em.
Họng nóng rát, nuốt đau: Khi bị viêm maidan, vòm họng nóng rát khiến bé nuốt đau, vướng họng và luôn cảm thấy như có một vật gì đó mắc trong cổ họng.
Hiện tượng xuất tiết chất dịch ở mũi, họng: Ngoài những triệu chứng trẻ bị viêm amidan trên, ở mũi và họng của bé có thể sảy ra tình trạng xuất tiết chất dịch. Chất dịch này có thể loãng hay đặc, màu trắng hoặc vàng tuỳ theo từng mức độ mắc bệnh. Nó làm con luôn ở trong tình trạng sụt sùi.
Xuất hiện bệnh như viêm VA, viêm mũi, viêm xoang: Đây cũng là một dấu hiệu nhân biết triệu chứng viêm amidan ở trẻ sơ sinh. Bởi lẽ tai mũi họng là ba bộ phận có liên quan chặt chẽ, mật thiết với nhau. Thậm chí là thông nhau làm vi khuẩn và virut trong vòm họng dễ lan sang các bộ phận khác gây viêm.
Xuất hiện những cơn ho: Cơn ho của bé đứt quãng hoặc liên tục, có thể là ho khan hoặc kèm theo đờm. Ho nhiều khiến con bị khàn tiếng, thậm chí mất tiếng.
Biểu hiện toàn thân: Những triệu chứng viêm amidan ở trẻ em khiến bé luôn ở trong tình trạng quấy khóc, mệt mỏi, chán ăn. Tình trạng này nếu kéo dài liên tục khiến con mất cân nhanh chóng, người yếu ớt, xanh xao…
Ngoài ra, hiện tượng hơi thở hôi, miệng khô, hay góc hàm bị nổi hạch cũng là một trong những triệu chứng viêm amidan cấp ở trẻ em bố mẹ cần lưu ý.
Khi thấy trẻ có biểu hiện bệnh bố mẹ cần đưa đi khám ngay để điều trị kịp thời
Cách xử lý khi trẻ có biểu hiện viêm amidan
Nếu trẻ sốt: hạ sốt cho bé bằng cách mặc những bộ quần áo thông thoáng, chườm mát cơ thể cho con đặc biệt là vùng: trán, nách, bẹn.
Có thể sử dụng thêm thuốc paracetamol đúng liều lượng và quy cách để nhanh chóng giúp con hạ thân nhiệt.
Trẻ bị viêm amidan sẽ đau đớn trong vòm họng vì thế bố mẹ nên cho uống nhiều nước, ăn thức ăn mềm, lỏng dễ nuốt như cháo, súp.
Bổ sung trong thực đơn của con hằng ngày đầy đủ các chất dinh dưỡng và vitamin giúp tăng cường hệ miễn dịch cho bé
chống lại những triệu chứng viêm amidan ở trẻ nhỏ.
Giúp bé súc miệng bằng nước muối ấm, giúp sát khuẩn, kháng viêm tiêu diệt vi khuẩn, virus gây bệnh một cách đơn giản và hiệu quả.
Khi những triệu chứng viêm amidan cấp ở trẻ em mới xuất hiện, bố mẹ hãy áp dụng một số bài thuốc dân gian có tác dụng chữa viêm amidan an toàn và không kém phần hiệu quả. Trà gừng mật ong, nước mật ong chanh rau bạc hà hay bột đường phèn… là những lựa chọn hữu hiệu.
Súc miệng bằng nước muối ấm là phương pháp phòng và điều trị bệnh hiệu quả
Biện pháp phòng ngừa viêm amidan ở trẻ
Giữ gìn vệ sinh răng miệng cho trẻ và vệ sinh đường hô hấp trên: cho trẻ vệ sinh răng miệng đúng cách, nhất là sau khi ăn và trước khi đi ngủ. Tránh để cho trẻ đưa tay vào miệng, hạn chế chơi và thổi bong bóng.
Khi bé bị sổ mũi có thể dùng nước muối sinh lý NaCl 9% để làm vệ sinh mũi và dụng cụ hút mũi cho trẻ.
Giữ ấm cổ và lòng bàn tay chân, ngực cho trẻ vào mùa đông
Mùa hè vệ sinh điều hòa sạch sẽ( nếu dùng điều hòa nhiệt độ). nhiệt độ phòng phù hợp đối với trẻ là 25oC – 28oC
Nên để trẻ sống trong phòng kín gió, có nhiệt độ đủ ấm và thông thoáng.
Để trẻ tránh xa môi trường khói thuốc và bụi bẩn. Nếu đi đường nhớ đeo khẩu trang vệ sinh.
Khi trẻ đã có tiền sử về các bệnh hô hấp, nên hạn chế cho trẻ ăn các thức ăn lấy trực tiếp ra từ tủ lạnh như trái cây, yaourt, kem… Tuyệt đối không nên cho trẻ ăn và uống thực phẩm chung với đá lạnh.
Có nên cho trẻ cắt amidan hay không?
Amidan chính là cơ quan phòng vệ hữu hiệu nhất trong hệ thống miễn dịch của cơ thể. Vì thế, nếu trẻ lên cân đều đặn, phát triển bình thường, amidan trắng hồng, trơn láng và không bị viêm mãn tính thì không nên cắt amidan cho trẻ.
Rất nhiều người có quan niệm “cắt amidan trẻ sẽ lớn nhanh hơn”. Đây là một quan niệm sai lầm. Chỉ nên cắt amidan khi hơn một lần trẻ bị viêm amidan cấp nhiễm trùng và có mủ.
Chỉ định cắt amidan phải được xác định bởi bác sĩ chuyên khoa Tai – mũi – họng. Bé cũng cần phải được khám lâm sàng thật kỹ trước khi quyết định tiểu phẫu này.
Dạy con kỹ năng bơi lội, để mắt tới con khi đi bơi là yếu tố tiên quyết đảm bảo an toàn cho con
Trường hợp chết đuối trên cạn không phải là hy hữu. Cậu bé 4 tuổi người Mỹ tên Francisco Delgado sau khi đi bơi về khó chịu vì đau bụng. Vài ngày sau, bé liên tục mệt mỏi, liên tục nôn mửa và bị tiêu chảy. Một tuần sau, bé thiếp đi và không bao giờ có thể tỉnh lại được. Lúc này, bố mẹ cậu đưa con đến bệnh viện nhưng mọi việc đã muộn.
Đuối nước trên cạn chỉ chiếm 1 đến 2% các vụ đuối nước, nhưng bạn không thể lơ là nguy cơ gây tử vong bất bình thường này.
[remove_img id=17473]
Chết đuối trên cạn là gì?
Giải mã hiện tượng đuối nước trên cạn
Đuối nước trên cạn còn có cách gọi khác là đuối nước thứ cấp, đuối nước khô. Đây là tai nạn xảy ra khi trẻ đi bơi bị sặc nước, ngộp nước, hít phải lượng nước nhỏ. Lượng nước này lọt vào đường thở gây co thắt đường thở, cản trở vận chuyển oxy trong cơ thể, tổn hại sức khỏe của trẻ và có khả năng dẫn đến tử vong.
Bác sĩ Nguyễn Ngọc Sáng, Phòng khám Nhi Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM cho biết: Đuối nước trên cạn xảy ra khi trẻ đang chơi đùa trong nước thì vô tình bị sặc nước hoặc suýt chết đuối mà được cứu sống.
Đuối cạn: Nước tràn vào phần thanh quản gây co thắt, thanh quản sưng gây cản trở đường thở, bít đường thở dẫn đến khó thở và tử vong.
Chết đuối thứ cấp: Nước tràn vào phổi lấy đi thể tích phổi dành để chứa oxy, gây phù phổi, khó thở, sùi bọt mép và lâm vào nguy kịch do thiếu ôxy lên não nếu không được xử lý kịp thời.
Sau những cơn ho sặc, trẻ tưởng như không sao và trở lại vui chơi, sinh hoạt bình thường. Tuy nhiên nhiều giờ sau, cha mẹ có thể quan sát thấy biểu hiện ho, khó thở, khò khè với những bóng nước trong miệng.
Nguyên nhân là do chất lỏng tích tụ bên trong phổi ban đầu chưa biểu hiện triệu chứng. Về sau, phổi bị kích thích tiết ra dịch và dẫn tới hiện tượng phù phổi, làm trẻ khó thở hoặc không thể thở được, có thể gây tổn thương não.
Triệu chứng chết đuối trên cạn ra sao?
Cả hai loại đuối nước này tạo ra các triệu chứng ho, đau ngực, khó thở, mệt mỏi. Trong khi các triệu chứng chết đuối cạn thường xảy ra ngay lập tức, thì các triệu chứng đuối nước thứ cấp phải mất từ 1 đến 24 giờ mới xuất hiện.
Các biểu hiện cha mẹ cần quan tâm sau khi con vừa đi bơi xong
Ngay khi nhận thấy các dấu hiệu này, bạn ngay lập tức đưa con đến bệnh viện, trung tâm y tế để được cấp cứu đúng cách. Một số bước kiểm tra bao gồm: Chụp X-quang, tiêm tĩnh mạch và tiếp tục theo dõi để kịp thời xử lý tình trạng khó thở hay các bất thường xảy ra sau đó. Trong trường hợp tình hình đã trở nặng, bé sẽ được thở ôxy, thông khí.
Xử trí nhanh giúp cứu con khỏi tay tử thần
Sơ cấp cứu ban đầu nên được hoàn thiện để giúp con ngay lập tức cấp cứu ngưng tim, ngưng thở trong trường hợp đuối nước. Điểm khó phòng bị là người suýt bị đuối nước có thể được đưa ra khỏi nước và đi bộ xung quanh một cách bình thường trước khi các dấu hiệu của đuối cạn biểu hiện rõ ràng. Không được điều trị, trẻ khó thở và tổn thương não, dẫn đến tử vong.
Cách tốt nhất là phải đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức khi xác định các biểu hiện đuối nước. Tại Việt Nam, cậu bé Nguyễn Đăng Đan, 13 tuổi ở Bắc Ninh được cứu chữa thành công sau khi bị chẩn đoán phù phổi cấp do đuối nước.
Do không biết bơi, Đan chấp chới dưới nước và được một người lớn vớt lên để sơ cứu. Cậu bé hoàn toàn bình thường và thậm chí còn tự đạp xe về nhà 10 phút sau đó. Nhưng sau đó cậu khó thở và lịm dần.
May mắn là gia đình đưa đi cấp cứu ở bệnh viện Bạch Mai kịp thời. Cậu bé được cho thở máy, tiến hành điều trị kịp thời và may mắn sống sót.
Dạy con kỹ năng bơi lội, để mắt tới con khi đi bơi là yếu tố tiên quyết đảm bảo an toàn cho con
Để phòng tránh đuối nước, chúng ta phải biết cách hồi sinh tim phổi (PCR), dạy trẻ em bơi và biết cách giữ an toàn với nước, chọn bể bơi có cứu hộ và đạt các tiêu chuẩn an toàn để phòng tránh trẻ em bị ngã xuống do tai nạn.
Trrường hợp xương sườn của bé bị nhô cao hoặc xương sườn bên trái nhô cao hơn bên phải cũng là một vấn đề mà cha mẹ phải lưu tâm. Bạn hãy cùng tìm hiểu xương sườn của bé nhô cao là bệnh gì, nguyên nhân gây nhô xương ức ở trẻ; cũng như các phương pháp điều trị hiệu quả.
1. Xương sườn của bé nhô cao là bệnh gì?
Xương sườn của bé nhô cao (hay gọi là ngực ức gà/dị tật xương ức gà – Pectus Carinatum / Protruding Sternum) là hiện tượng biến dạng lồi của lồng ngực (trẻ bị lồi quá mức ở xương sườn và ức). Trong độ tuổi trẻ đang lớn, con rất dễ gặp phải biến dạng không mong muốn này.
Khi bị dị tật xương ức gà; đa phần trong các trường hợp, lồng ngực của trẻ sẽ nhô cao dần theo tuổi. Khi bắt đầu tuổi dậy thì, hiện tượng nhô sẽ diễn tiến nhanh hơn và ổn định sau tuổi dậy thì.
Nếu mẹ lo lắng về việc xương sườn của bé nhô cao ảnh hưởng đến tim và phổi thì mẹ có thể yên tâm. Hai bộ phận này của cơ thể vẫn có thể hoạt động bình thường. Duy chỉ có điều dị tật sẽ ngăn cản hoạt động chức năng của tim và phổi làm cho chúng không hoạt động hết khả năng cho phép.
[key-takeaways title=””]
Trường hợp xương sườn trái nhô cao hơn bên phải ở trẻ sơ sinh có thể là kết quả của chấn thương, dị tật bẩm sinh hoặc một tình trạng khác. Mẹ cần thăm khám bác sĩ để xác định chính xác nguyên nhân gây ra tình trạng này.
[/key-takeaways]
Hình ảnh xương sườn của bé bị nhô cao, hình ảnh trẻ bị nhô ức gà
2. Nguyên nhân khiến trẻ bị nhô xương ức
Đến nay, tình trạng xương sườn của bé bị nhô cao vẫn chưa xác định nguyên nhân cụ thể là do đâu. Tuy nhiên, các chuyên gia y tế cũng đã khoanh vùng một số yếu tố nguy cơ làm phát triển tình trạng trẻ bị lồi xương, nhô xương ở trẻ. Có thể kể đến như:
2.2 Phẫu thuật tim khiến xương sườn của bé nhô cao
Trẻ bị lồi xương, nhô ương ức có thể do trẻ bị bệnh tim bẩm sinh; và phải thực hiện phẫu thuật tim. Sau phẫu thuật, vùng xương ức của trẻ rất có thể bị nhô cao; hoặc xương bên trái nhô cao hơn bên phải.
Trường hợp phẫu thuật muộn ở thời điểm dậy thì mà mắc phải chứng bệnh này thì tình trạng sẽ phát triển nhanh và nhô lồi hẳn ra trước.
2.3 Bị bệnh suyễn
Xương sườn của bé nhô cao cũng thường thấy ở những bé bị dị tật lồi ngực. Suyễn có thể biến mất sau khi điều trị thành công tình trạng ngực lồi.
2.4 Bệnh còi xương
Bệnh còi xương là một chứng rối loạn do thiếu vitamin D, canxi hoặc photphat dẫn đến xương bị mềm và yếu đi; và có thể gây ra hiện tượng trẻ bị nhô xương ức; hoặc tình trạng xương sườn trái nhô cao hơn bên phải ở trẻ nhỏ.
Thiếu vitamin D: Theo các chuyên gia dinh dưỡng, trẻ mắc bệnh còi xương, ngực ức gà vì không hấp thu đầy đủ vitamin D.
Thiếu canxi: Cũng là nguyên nhân chính gây loãng xương đặc biêt là xương sườn và xương ức, khiến chúng có xu hướng co lại hoặc nhô ra ngoài lồng ngực.
So với dị tật lõm lồng ngực thì dị tật lồi lồng ngực (dị tật ức gà) ít nguy hiểm hơn vì không chèn ép và cản trở tim và phổi. Tuy nhiên bất kỳ sự phát triển không bình thường nào cũng ít nhiều ảnh hưởng đên các cơ quan trong cơ thể. Với dị tật lồi xương ức gà là các cơ quan tại khu vực lồng ngực.
3.1 Cản trở quá trình hô hấp
Xương sườn của bé nhô cao cũng sẽ ngăn cản hoạt động hô hấp bình thường. Tức là, trẻ có thể mệt rất sớm nếu như tham gia các hoạt động thể thao đòi hỏi sức khỏe nhiều như chạy bền, đá bóng…. So với các bạn bè cùng lứa; trẻ bị lồi xương ức thường kém hoạt động thể lực hơn.
Đa số các trẻ mắc căn bệnh này chỉ cần một vài hoạt động mạnh mất sức và phải thở gấp thì sẽ bị thiếu hoặc ngạt hơi do quá trình hô hấp không diễn ra kịp để cung cấp không khí vào phổi.
3.2 Tăng nguy cơ mắc bệnh hen suyễn
Bệnh hen suyễn thường xuất hiện ở những trẻ bị dị tật ngực ức gà, nguyên nhân là do lồi ngực khiến hoạt động hô hấp bị cản trở khiến bệnh nhân mắc phải tình trạng hen suyễn.
3.3 Gây mất tự tin
Bên cạnh những ảnh hưởng sức khỏe như trên, tình trạng xương sườn của bé nhô cao có ảnh hưởng đến tâm lý nặng nề. Hình dạng lồng ngực bất thường có thể tác động xấu đến sự tự tin của bé.
Chính vì gây mất thẩm mĩ, thiếu cân bằng cơ thể khiến phần lồng ngực hiện diện rõ ràng khi mặc quần áo, trẻ sẽ tự ti khi đi cùng bạn bè.
Dấu hiệu chính của tình trạng xương sườn của bé nhô cao là lồng ngực của trẻ bị lõm vào trong.
Mặc dù có những trẻ bị dị tật xương ức gà ngay từ khi sinh ra, nhưng có thể không thấy rõ trong vài năm đầu đời. Nhiều trường hợp được phát hiện ở lứa tuổi thanh thiếu niên.
Xương sườn của bé nhô cao nghiêm trọng có thể gây ra một hõm sâu trong lồng ngực và gây áp lực lên phổi và tim; khiến cho trẻ:
Cảm thấy mệt mỏi.
Cảm thấy đau ngực.
Ho hoặc thở khò khè.
Gặp khó khăn khi tập thể dục.
Có nhịp tim nhanh hoặc tim đập nhanh.
Nhiễm trùng đường hô hấp thường xuyên.
Bị hạn chế với một số loại hoạt động thể chất.
Xương sườn của bé nhô cao trở nên tồi tệ hơn khi trẻ em lớn lên; và ảnh hưởng đến các bé trai thường xuyên hơn các bé gái.
5. Phương pháp điều trị xương sườn của bé nhô cao
Hiện tại phương pháp điều trị nhô xương ức ở trẻ phổ biến nhất là dùng khung ép và phẫu thuật. Và chắc chắn một điều là sẽ tốn kém. Đây thuộc về vấn đề thẩm mỹ nên nên việc chỉ định điều trị khi bệnh nhân có nhu cầu thẩm mỹ; hoặc gặp khó khăn trong hô hấp hàng ngày.
Có 2 cách phẫu thuật điều trị xương sườn của bé nhô cao:
5.1 Phẫu thuật Ravitch điều trị xương sườn của bé nhô cao
Phẫu thuật viên rạch 2 đường ngang qua xương ức, ở 2 bên của lồng ngực để đặt 1 thanh cong bằng thép dưới xương ức. Phẫu thuật viên sẽ thực hiện lấy các phần sụn biến dạng.
Nếu lựa chọn phương pháp phẫu thuật thì yêu cầu bệnh qua tuổi dậy thì. Phẫu thuật tạo hình lại thành ngực, ưu điểm là giải quyết nhanh, hiệu quả cao, chi phí thấp, còn nhược điểm là để lại vết mổ trước ngực. Pectus carinatum (pigeon chest)
5.2 Phẫu thuật Nuss
Trong phẫu thuật Nuss can thiệp tối thiểu chỉnh sửa lại chứng ngực lõm, 2 đường rạch da được thực hiện ở 2 vị trí đối diện của lồng ngực. Clamp được đưa vào dưới xương ức để tạo ra một đường hầm cho thanh kim loại (A), sau đó sẽ được kéo rút qua (B). Thanh kim loại cong sẽ được xoay 180 độ lên trên để đẩy xương ức phồng lên (C and D) và sau đó được bắt chặt vào khung sườn.
Nếu dùng khung ép thì áp dụng khi trẻ bắt đầu tuổi dậy thì, bác sĩ chỉ định mang một khung ép, mang liên tục cho đến hết tuổi dậy thì. Ưu điểm của phương pháp này là tránh được phẫu thuật, còn nhược điểm là chi phí cao, mang khung trong một thời gian dài, cồng kềnh.
[inline_article id=182108]
Xương sườn của bé bị nhô cao KHÔNG hẳn là bệnh lý nguy hiểm đến sức khỏe, nhưng có khả năng gây ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình phát triển của con. Đặt biệt là sức khỏe tinh thần.
Nếu được, cha mẹ có thể cho con đi khám và cân nhắc can thiệp phẫu thuật sớm con, để con có đủ tự tin với vẻ ngoài của mình. Đồng thời đảm bảo các chức năng hô hấp của con được hoạt động bình thường.
Bệnh lõm xương ức ở trẻ em là một dạng dị tật bẩm sinh. Có thể thời điểm ngay sau khi sinh còn rất nhỏ mẹ chưa thể phát hiện nhưng càng trưởng thành sẽ càng thấy rõ ngực của càng lõm xuống. Bệnh không chỉ gây biến dạng về mặt thẩm mỹ mà còn gây nhiều hệ lụy đến sức khỏe và sự phát triển.
Những nghiên cứu gần đây tại Mỹ và châu Âu cho thấy cứ 1.000 trẻ sơ sinh thì có một trường hợp bị bệnh này, trong đó tỷ lệ nam/nữ là 3:1. Vẫn chưa xác định chính xác nguyên nhân nhưng tính riêng các trường hợp di truyền chiếm khoảng 35-45%.
Bệnh lõm ngực bẩm sinh
Một điều chắc chắc rằng bệnh lõm ngực có thể sẽ làm tim trẻ sơ sinh không nằm đúng vị trí, lệch trái, lệch phải hoặc có khi bị ép ở chính giữa, gây thiếu hụt khối lượng máu tuần hoàn và hoạt động phát nhịp tim có thể bị nhanh lên hoặc chậm đi bất thường.
Đồng thời, dị tật này cũng khiến diện tích lồng ngực bị giảm rất nhiều. Phổi không thể giãn ra và chức năng hô hấp của bé không đảm bảo.
Có những em bé ngay lúc mới sinh đã phát hiện ngực bị lõm, nhưng cũng có khi đến 3 – 4 tuổi, thậm chí 13 tuổi mới nhận ra.
Khám sức khỏe định kỳ cho trẻ sơ sinh là cách tốt nhất để phát hiện bệnh
Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết
Không xác định rõ nguyên nhân cụ thể nhưng cũng có nghi ngờ nhất định về “vật thể” gây bệnh lõm ngực:
Di truyền: Yếu tố di truyền chắc chắn là một yếu tố nguy cơ lớn, chiếm tới 25% tỷ lệ bệnh nhi bị lõm ngực có người thân cũng bị lõm ngực. Tần suất của bất thường này ở khoảng 1 trong số 400-1.000 trẻ em và thường có tỷ lệ cao hơn từ 3 đến 5 lần ở nam giới so với phụ nữ.
Hội chứng Marfan: Đây được xác định là một dị dạng độc lập không liên quan bệnh lý hoặc có thể đi chung với các bất thường khác như gù, vẹo, và rối loạn mô liên kết trong hội chứng Marfan. Nếu không được điều trị sớm biến dạng sẽ trở nên trầm trọng hơn khi trẻ lớn.
Nhiễm trùng đường hô hấp nặng: Theo một báo cáomới gần đây một số trường hợp trẻ cũng xuất hiện tình trạng lõm ngực sau một đợt bệnh viêm nhiễm nặng đường hô hấp dưới.
Dấu hiệu nhận biết
Các trường hợp lõm ngực thường có thể nhận biết được bằng mắt thường khi:
Đường rãnh sâu trước ngực của con mình khi còn bé
Khi trẻ quấy khóc hoặc hít sâu, rãnh này trở nên rõ hơn.
Thông thường, đường rãnh này trở nên sâu hơn, dễ nhận thấy hơn khi con bạn lớn lên, đặc biệt trong thời kỳ đang lớn. Một số trường hợp hiếm, nó tự có thể biến mất và không bao giờ trở thành một vấn đề.
Có nên phẫu thuật lõm ngực cho trẻ sơ sinh không?
Nếu bạn phát hiện con mình bị lõm ngực ngay từ lúc mới sinh ra, cha mẹ cũng không nên vội nghĩ đến các phương pháp can thiệp y khoa sớm khả năng đề kháng của trẻ sơ sinh và phục hồi sau phẫu thật còn kém. Ngoài ra, xương trẻ sơ sinh và nhũ nhi quá mềm, nếu can thiệp sớm sẽ dễ dẫn đến mất đối xứng khi trưởng thành.
Dù có can thiệp sớm cũng phải đợi qua tuổi mầm non. Vì trẻ 3-4 tuổi thường sẽ không can thiệp phẫu thuật bệnh không quá nặng.
Tốt nhất nên thực hiện phẫu thuật khi trẻ 7 – 12 tuổi. Những trẻ bị lõm ngực thường được phẫu thuật đặt thanh nâng ngực để nắn xương phát triển theo hướng mới.
Khi xương phát triển cứng, chắc thì trở lại bệnh viện để mổ lấy thanh nâng ngực ra. Khoảng thời gian chờ thường kéo dài khoảng từ 2 đến 3 năm tùy tình trạng phát triển của xương.
Trong thời gian chờ đến tuổi phù hợp, bạn có thể đưa trẻ đến các trung tâm vật lý trị liệu để tập thở, các bài tập tăng sức cơ vùng ngực. Hoặc phụ huynh cho trẻ tập thể dục những động tác tăng hô hấp, nhất là đi bơi.
Nếu bỏ qua những dấu hiệu đây là hệ lụy
Cũng như các bệnh thường gặp khác ở trẻ sơ sinh, nếu phát hiện bệnh lõm ngực muộn có thể ảnh hưởng tới sức khỏe và tinh thần của trẻ khi trưởng thành:
Phần xương ức không ở vị trí bình thường mà nằm phía dưới mũi ức bị lõm vào. Trẻ có thể bị lõm về bên phải hoặc bên trái.
Tùy theo mức độ bệnh mà có thể gây đau cho trẻ do biến dạng xương, căng cơ hoặc chèn ép tim.
Trẻ vẫn cảm thấy tự ti hơn về hình thức bất thường của mình, vì điều này mà có thể chậm phát triển so với bạn bè.
[inline_article id=190867]
Bệnh lõm ngực ở trẻ sơ sinh có thể phát hiện và điều trị sớm nếu cha mẹ lưu tâm đến biểu hiện bất thường của bé hàng ngày. Đừng chủ quan nếu không muốn con bạn tự ti khi trưởng thành.
