Vitamin tổng hợp (mutltivitamin) là một dạng thuốc tổng hợp có chứa nhiều loại vitamin và khoáng chất khác nhau, bất cứ độ tuổi nào cũng có thể dùng. Việc sử dụng vitamin tổng hợp cho bé giúp bổ sung nguồn dinh dưỡng thiếu hụt, phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn trí tuệ trong độ tuổi con đang lớn.
Có phải tất cả trẻ đều cần bổ sung vitamin tổng hợp không? Nên bổ sung khi nào? Bổ sung vitamin tổng hợp cho bé như thế nào là đúng cách?
1. Có nên cho trẻ uống vitamin tổng hợp? Nên cho bé uống vitamin tổng hợp vào lúc nào?
Theo Tổ chức Y tế Health Canada, trẻ em khỏe mạnh, phát triển bình thường không cần dùng vitamin tổng hợp. Trong thực tế, cha mẹ khó có thể đảm bảo chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng cho bé. Bác sĩ nhi khoa thường khuyên cha mẹ nên bổ sung vitamin tổng hợp cho bé đúng cách trong những trường hợp sau:
- Trẻ không ăn đủ chất
- Trẻ kén ăn, biếng ăn
- Trẻ mắc bệnh mãn tính như hen suyễn, gặp vấn đề tiêu hóa
- Trẻ thường xuyên sử dụng thức ăn nhanh
- Trẻ có chế độ ăn đặc biệt, như ăn chay
- Trẻ vận động nhiều, chơi những môn thể thao cường độ cao
Khi dùng vitamin, cha mẹ cố gắng không dùng cho trẻ dưới 4 tuổi. Nếu dùng vitamin tổng hợp cho trẻ sơ sinh, bạn tuyệt đối cần phải được bác sĩ kê đơn.
2. Bổ sung vitamin tổng hợp cho bé đúng cách: Uống vitamin tổng hợp lúc nào tốt nhất?
Về lý thuyết, mẹ có thể cho bé uống vitamin tổng hợp vào bất cứ thời gian nào. Và dù uống vào lúc nào trong ngày thì vitamin tổng hợp cũng nên được sử dụng chung với thức ăn.
Tuy nhiên, trên thực tế thành phần vitamin tổng hợp có vitamin B6. Dùng vitamin B6 trước khi đi ngủ có thể làm tăng hưng phấn thần kinh dẫn đến trẻ khó ngủ. Nếu dùng vitamin B6 ban ngày sẽ ít ảnh hưởng đến giấc ngủ hơn. Ngoài ra, mức độ melatonin có thể bị ảnh hưởng bởi vitamin B12 khiến người dùng dễ bị tỉnh táo hơn khi đi ngủ.
Ngoài ra, vitamin D có thể tác động tiêu cực đến giấc ngủ. Vì vậy tốt nhất là mẹ nên cho bé dùng vitamin tổng hợp vào buổi sáng. Hơn nữa, khi uống thuốc vào buổi sáng, các vitamin B sẽ giúp chuyển hóa thức ăn, làm tăng cường năng lượng vào nửa đầu ngày mới.
Mẹ cũng nên tránh cho con uống canxi với vitamin tổng hợp bởi canxi có thể gây trở ngại cho sự hấp thu sắt có trong các loại vitamin tổng hợp.
>> Mẹ có thể tham khảo: Vitamin cho trẻ sơ sinh phát triển khỏe mạnh, mẹ phải nhớ!
3. Trẻ cần bổ sung vitamin gì?
Trẻ biếng ăn kéo dài sẽ dẫn đến tình trạng thiếu năng lượng, không muốn hoạt động, vui chơi lâu dần có nguy cơ mắc bệnh tự kỷ. Biếng ăn còn khiến cơ thể trẻ thiếu năng lượng, những vi khoáng cần thiết dẫn đến chậm phát triển, suy dinh dưỡng, suy giảm miễn dịch. Trẻ thường xuyên ốm vặt và dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn.
Để cải thiện tình trạng sức khỏe, cha mẹ nên cho bé dùng vitamin tổng hợp dành riêng cho trẻ biếng ăn. Trước khi quyết định cho bé dùng vitamin tổng hợp, cha mẹ cần biết 6 loại vitamin thiết yếu cần cho cơ thể bé:
- Vitamin A giúp trẻ tăng cường thị giác, giúp trẻ phát triển bình thường, tăng khả năng miễn dịch cho cơ thể, bảo vệ và làm lành các biểu mô và xương. Thiếu vitamin A gây ra bệnh quáng gà – giảm khả năng nhìn khi trời tối, nếu thiếu trầm trọng có thể gây khô giác mạc và bị mù.
- Nhóm vitamin B (B2, B3, B6, B12) có tác dụng tăng sức đề kháng, duy trì quá trình trao đổi chất, góp phần vào quá trình sản sinh năng lượng, ngăn ngừa suy nhược thần kinh.
- Vitamin C làm lành vết thương, giúp cơ bắp và da khỏe mạnh.
- Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và giúp cho xương và răng chắc khỏe. Hiệp hội dinh dưỡng Canada cho rằng vitamin D còn có tác dụng chống nhiễm trùng, giảm nguy cơ mắc những bệnh về tim, tiểu đường, bệnh xơ cứng và thậm chí một số loại ung thư.
- Canxi giúp cho xương bé chắc khỏe.
- Sắt kết hợp với protein đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên huyết sắc tố vận chuyển ô-xy. Thiếu chất sắt dẫn đến thiếu máu dinh dưỡng, không cung cấp đủ ô-xy cho các bộ phận cơ thể, đặc biệt là tim, cơ bắp, não.
Tùy vào tình trạng sức khỏe của bé mà cha mẹ quyết định loại vitamin cần bổ sung.
>> Mẹ có thể tham khảo: Trẻ trên 1 tuổi cần bổ sung vitamin gì?, Trẻ 2 tuổi cần bổ sung vitamin gì và Trẻ 3 tuổi cần bổ sung vitamin gì
4. Khi nào cần giảm vitamin cho trẻ?
Khi chọn thực phẩm bổ sung vitamin tổng hợp cho bé, hãy đọc kỹ nhãn vì dùng không đúng vitamin sẽ tích lũy lại trong cơ thể và dẫn đến một số hậu quả như:
- Thừa vitamin A ở trẻ nhỏ có thể gây tăng áp lực sọ não, thóp phồng, đau đầu, co giật…
- Dùng vitamin C liều quá cao và dài ngày có thể gây tiêu chảy, loét tiêu hóa, sỏi thận, toan máu và hội chứng phụ thuộc vitamin C;
- Lạm dụng vitamin D liều cao kéo dài sẽ gây ngộ độc, tăng canxi máu và nước tiểu, chán ăn, buồn nôn, khát nước, yếu đuối mệt mỏi… Nếu không được điều trị có nguy cơ dẫn tới tử vong;
- Dùng vitamin B6 đến dư thừa có nguy cơ gây rối loạn thần kinh cảm giác;
- Dư thừa vitamin B12 có thể gây cường giáp, làm tăng hồng cầu quá mức, bệnh cơ tim hoặc các tác dụng thứ phát như nôn nao, choáng váng, nổi mề đay.
[inline_article id=162250]
5. Lưu ý khi bổ sung vitamin cho trẻ
Nếu mẹ quyết định dùng vitamin tổng hợp cho bé, mẹ hãy tham khảo những lưu ý dưới đây để việc bổ sung vitamin an toàn và hiệu quả.
- Dùng đúng liều: Khi dùng vitamin tổng hợp cho bé, mẹ nên cho bé sử dụng đúng liều bác sĩ đề nghị, không nên dùng nhỏ hoặc lớn hơn.
- Dùng 1 loại nhất định: Không nên cho bé uống nhiều hơn một loại sản phẩm vitamin tổng hợp trừ khi đã được hướng dẫn của bác sĩ.
- Vitamin là thuốc, không phải kẹo nên cần được cất kỹ, tránh xa tầm tay trẻ em, đề phòng trẻ xem như kẹo hay siro mà ăn/uống quá liều, gây nguy hiểm.
- Thay vì dùng bánh, kẹo, kem… làm phần thưởng để bé ăn nhiều hơn. Cha mẹ hãy dùng viên kẹo vitamin để thưởng cho các bé sau mỗi bữa ăn. Việc này giúp bé thích ăn vitamin hơn, việc hấp thu vitamin cũng trở nên tốt hơn, bởi nhiều loại vitamin chỉ có thể được cơ thể hấp thu sau bữa ăn.
- Nếu bé đang dùng bất kỳ loại thuốc nào, cha mẹ cần hỏi bác sĩ vấn đề bổ sung vitamin tổng hợp cho bé. Vitamin có thể làm giảm hay làm tăng vọt tác dụng của thuốc, dù như thế nào cũng nguy hại cho sức khỏe của bé.
- Trên thị trường có nhiều dạng vitamin, dạng nước, viên hay kẹo dẻo. Mẹ có thể dựa vào sở thích của bé để chọn loại phù hợp.
- Không nên cho bé dưới 4 tuổi dùng vitamin tổng hợp. Trường hợp đặc biệt, cha mẹ cần tham khảo ý kiến của bác sĩ.
Vitamin tổng hợp tuy tốt nhưng cần được dùng đúng lúc, đúng thời điểm mới phát huy tác dụng. Cha mẹ không nên tự ý kê đơn cho bé mà cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi cho bé dùng bất kỳ viên uống nào.