Vi chất dinh dưỡng – các chất nhỏ, vai trò to
Vi chất dinh dưỡng là những chất rất cần thiết cho sự sống của cơ thể, theo nhu cầu thì cần một lượng rất nhỏ có thể tính chỉ bằng mcg đến mg, nhưng khi thiếu lại gây nên nhưng hậu quả nghiêm trọng. Có khoảng 30 vi chất dinh dưỡng chủ yếu, được chia thành hai nhóm: nhóm vitamin (như vitamin A, B, C, D, E…) và nhóm các nguyên tố khoáng vi lượng (canxi, phốt pho, sắt, kẽm, i-ốt, ma-giê…). Trong đó có những vi chất quan trọng như vitamin A, sắt, kẽm, i-ốt, canxi lại rất dễ bị thiếu hụt nếu chế độ ăn uống không đầy đủ, cân đối.
– Sắt, vai trò quan trọng trong tạo máu, giúp thông minh: Ngoài i-ốt, sắt cũng là một chất tham gia vào xây dựng cấu trúc của não bộ, giúp bé thông minh. Sắt là thành phần chính cấu tạo hồng cầu, nếu thiếu sắt chúng ta sẽ bị thiếu máu. Trẻ em thiếu máu sẽ chậm lớn, lười hoạt động, học kém tập trung, dễ ngủ gật. Thiếu sắt cũng làm suy giảm hệ miễn dịch, dễ mắc bệnh.
– Canxi, nguyên liệu xây dựng khung xương chắc khỏe: ngoài việc giúp cấu thành khung xương chắc khỏe, canxi còn nhiều vai trò khác như truyền đạt thông tin hóa học giữa các tế bào, vai trò đông máu, dẫn truyền tín hiệu tế bào thần kinh…
– Axít folic, chuyên gia xây dựng tế bào: Axít folic đặc biệt quan trọng đối với em bé khi còn trong bụng mẹ, nếu thiếu trong giai đoạn này có thể dẫn đến dị tật ống thần kinh của bé.
– Kẽm, giúp phòng chống suy dinh dưỡng: Cơ thể chỉ cần một lượng kẽm rất nhỏ nhưng đây là vi chất rất cần thiết giúp trẻ tăng chiều cao, cân nặng, tăng cường sức đề kháng, giảm nguy cơ ảnh hưởng chức năng sinh dục, nhiễm trùng…
Bổ sung vi chất dinh dưỡng như thế nào?
Trẻ chậm tăng cân, suy dinh dưỡng không được cung cấp đầy đủ về năng lượng, thiếu các chất dinh dưỡng và vi chất dinh dưỡng, nên việc bổ sung dưỡng chất cho trẻ rất quan trọng. Việc bổ sung an toàn và hiệu quả nhất là thông qua bữa ăn hàng ngày.Trên thực tế, mẹ thường chú trọng bổ sung các nhóm dưỡng chất chính gồm đạm, đường bột, chất béo và chất xơ, mà quên rằng trẻ cũng cần dung nạp các vi chất quan trọng, để nói không với suy dinh dưỡng, phát triển toàn diện thể chất và trí tuệ.
Không có một loại thực phẩm đơn độc nào chứa đủ tất cả các chất dinh dưỡng mà phải phối hợp nhiều loại cùng lúc để cung cấp cho bé nhiều nhất các chất dinh dưỡng, nguyên tắc là cho bé ăn đúng, đủ 4 nhóm thực phẩm chính và đa dạng càng nhiều loại thực phẩm càng tốt, bé cần ăn các loại rau củ và tôm, cá, trứng, thịt, sữa và ngũ cốc, để nạp đủ các vi chất cần thiết cho cơ thể. Kẽm có nhiều trong tôm đồng, lươn, hàu, sò huyết, gan lợn, lòng đỏ trứng, đậu xanh nảy mầm. Các loại rau cải xanh, cải xoắn, quả bơ, hạnh nhân và cá hồi… là nguồn cung cấp ma-giê dồi dào cho trẻ.
Vi chất vốn không thể tự sản sinh trong cơ thể nhưng lại dễ mất đi trong quá trình chế biến món ăn, từ sơ chế cắt, gọt, xay cho đến nấu, hầm… mẹ cũng nên lưu ý trong quá trình chế biến thức ăn. Bên cạnh đó, mẹ nên bổ sung cho trẻ thực phẩm dinh dưỡng bổ sung vi chất như sữa và các chế phẩm từ sữa, ở giai đoạn 1 – 3 tuổi, nhu cầu cho các bé là ít nhất 500ml sữa hằng ngày thì mới đủ cung cấp dinh dưỡng để bé phát triển.