Giai đoạn sau sinh là thời điểm quan trọng để xem xét nhu cầu tránh thai của người mẹ. Đặt vòng tránh thai sau sinh là một trong những phương pháp được sử dụng nhiều nhất do tính thuận tiện của nó. Khi nào có thể dùng cách tránh thai này là điều mà bất cứ mẹ nào cũng quan tâm. Bài viết đi sâu trả lời về thời điểm có thể đặt vòng tránh cho mẹ sau khi sinh, các lưu ý khi đặt vòng. Mời mẹ cùng theo dõi.
1. Thông tin chung về đặt vòng tránh thai sau sinh
a. Vòng tránh thai là gì?
Vòng tránh thai là một thiết bị tránh thai nhỏ, có hình dạng chữ T, chữ S hoặc vòng cung. Nó được đặt vào tử cung của một người phụ nữ để ngăn chặn việc có thai. Tính thuận tiện của phương pháp này nằm ở chỗ: Khi gỡ bỏ vòng tránh thai (ngay khi đã sử dụng lâu dài), khả năng sinh sản của người mẹ trở lại bình thường nhanh chóng.
b. Các loại vòng đặt tránh thai sau sinh và ưu, nhược điểm từng loại
Có 2 loại vòng tránh thai đang được sử dụng phổ biến hiện nay: Vòng tránh thai nội tiết và vòng tránh thai chứa đồng.
Vòng tránh thai nội tiết
Loại vòng có hình chữ T này chứa hormone nội tiết, thường là Mirena và Liletta.
Cơ chế hoạt động: Khi đặt vòng tránh thai sau sinh này vào tử cung, lượng hormone nội tiết sẽ được tiết ra nhằm ngăn cản sự rụng trứng. Đồng thời, nó làm chất nhầy ở tử cung dày, tạo nên rào cản ngăn sự xâm nhập của tinh trùng, ngăn cản quá trình thụ thai.
Ưu điểm:
- Có hiệu quả tránh thai cao đến 98–99% với thời gian tác dụng 3–5 năm.
- Chỉ tác động tại niêm mạc tử cung nên không gây ảnh hưởng đến toàn cơ thể.
- Chu kỳ kinh nguyệt ổn định hơn, ít đau bụng hơn so với vòng tránh thai chứa đồng.
- Không làm ảnh hưởng đến khả năng thụ thai và sinh sản.
- Có thể lấy vòng ra bất cứ lúc nào khi có nhu cầu mang thai, sinh nở.
- Bên cạnh tác dụng ngừa thai, vòng tránh thai nội tiết còn có thể ngăn ngừa những trường hợp rong kinh cơ năng liên quan đến nội tiết, u xơ tử cung, hay lạc nội mạc tử cung.
Nhược điểm:
- Chi phí cao
- Thời gian sử dụng ngắn hơn so với việc đặt vòng tránh thai sau sinh chứa đồng.
- Không có tác dụng nhanh chóng do lượng hormone cần thời gian để giải phóng. Do vậy vẫn cần sử dụng thêm các biện pháp tránh thai khác: bao cao su, thuốc tránh thai…
- Các tác dụng phụ có thể xảy ra: rối loạn kinh nguyệt, tăng cân, nổi mụn, căng tức ngực, đau đầu, buồn nôn, tính khí thất thường…
- Vòng tránh thai nội tiết tố có thể làm giảm chảy máu kinh nguyệt hoặc ngừng kinh nguyệt hoàn toàn.
Vòng tránh thai chứa đồng
Là loại vòng tránh thai có tác dụng ngăn ngừa quá trình thụ tinh của tinh trùng với trứng. Đây cũng là loại được sử dụng nhiều trong các loại vòng đặt tránh thai sau sinh hiện nay. Vòng có hình chữ T và hình cánh cung, có quấn đồng.
Cơ chế hoạt động: Chất đồng sẽ tác động lên các enzym trong quá trình xâm nhập của tinh trùng vào lớp niêm mạc tử cung. Các ion đồng được giải phóng ra hàng ngày sẽ ngăn tinh trùng gặp trứng để làm tổ.
Ưu điểm:
- Với vòng Tcu 380, hiệu quả tránh thai là 8 – 10 năm, còn với loại vòng Multiload hiệu quả là 5 – 6 năm.
- Tác dụng tránh thai khá hiệu quả
- Đặt vòng tránh thai sau sinh chứa đồng giúp cải thiện tình trạng kinh nguyệt nhiều
- Giúp giảm tình trạng đau bụng kinh
- Có thể hạn chế được nguy cơ bị viêm vòi trứng
Nhược điểm:
- Khi mới đặt vòng tránh thai sau sinh, mẹ có thể cảm thấy đau bụng, vướng víu, ra máu. Ngoài ra, nó có thể tác động đến chu kỳ kinh nguyệt, khiến máu ra nhiều hơn, đau bụng nhiều hơn trong chu kỳ.
- Một vài triệu chứng khác: Ra khí hư bất thường, đau đầu, nổi mụn trứng cá, đau lưng, chuột rút, …
>> Mẹ có thể xem thêm: 9 cách tránh thai sau sinh an toàn cho mẹ tránh “vỡ kế hoạch”
2. Khi nào nên đặt vòng tránh thai sau sinh thường?
Chọn thời điểm tốt đặt vòng tránh thai sau sinh là điều cần thiết mà nhiều bà mẹ quan tâm. Theo Chi cục Dân số – Kế hoạch gia đình TP.HCM, thời điểm đặt vòng tránh thai được khuyến cáo như sau:
Thông thường, thời điểm mẹ có thể áp dụng phương pháp này là 3 tháng sau sinh. Cụ thể:
- Sau thời gian này nếu mẹ có kinh nguyệt trở lại, thì đặt vòng 3-7 ngày sau khi sạch kinh.
- Nếu 3 tháng sau khi sinh vẫn chưa thấy có kinh nguyệt. Trước khi đặt vòng, cần kiểm tra xem mẹ có mang thai không.
- Nếu không có thai, mẹ sẽ được tiêm progesterone liên tục 3 ngày, chờ hết xuất huyết.
- Sau 3-7 ngày sau khi hết xuất huyết thì tiến hành đặt vòng. Như vậy mới có tác dụng loại trừ khả năng mang thai hiệu quả.
Nếu cơ thể mẹ có sản dịch ra nhiều, tử cung chảy máu, thời điểm đặt vòng tránh thai sau sinh là 6 tháng.
Việc chọn vòng tránh thai cho phụ nữ mới sinh con phải thật cẩn thận. Vì lúc này, khoang tử cung mẹ khá nhỏ, thành tử cung mỏng, nên cần xác định kích cỡ vòng cho phù hợp. Đến khi dừng cho con bú, tử cung trở lại bình thường, sẽ cần phải đổi một vòng khác có kích thước lớn hơn.
3. Thời điểm thích hợp để đặt vòng tránh thai sau sinh mổ
Sản phụ sau sinh mổ còn rất yếu, tử cung cũng chưa được phục hồi. Vì thế, mẹ cần phải lựa chọn thời điểm đặt vòng hợp lý. Mẹ sinh mổ cần phải chờ 6 tháng mới đặt vòng tránh thai nhé.
Một số lưu ý khi mẹ quyết định đặt vòng tránh thai sau sinh mổ:
- Cần thăm khám để bác sĩ để được tư vấn lựa chọn loại vòng phù hợp. Trên thị trường có rất nhiều loại vòng với nhiều kích thước khác nhau. Việc chọn những loại vòng có kích thước phù hợp sẽ không gây hại đến tử cung mỏng và yếu của mẹ.
- Lựa chọn bệnh viện uy tín để việc đặt vòng bảo đảm an toàn và hiệu quả.
- Trước khi đặt vòng, nên áp dụng một số biện pháp tránh thai khác như dùng bao cao su, xuất tinh ngoài.
>> Mẹ có thể tham khảo: Xuất tinh ngoài có bầu không? 3 biện pháp tránh thai an toàn tuyệt đối
4. Mẹ muốn đặt vòng sau sinh cần chú ý gì?
Việc đặt vòng tránh thai sau sinh không phải sẽ phù hợp với tất cả phụ nữ. Do đó, mẹ cần tham khảo ý kiến chuyên khoa để đảm bảo quá trình đặt vòng được tiến hành thuận lợi. Nên sử dụng các loại vòng đảm bảo chất lượng. Ngoài ra, đảm bảo môi trường vệ sinh, đúng kỹ thuật và không gây tổn thương tử cung.
Một số trường hợp mẹ không nên đặt vòng tránh thai:
- Đang mắc các bệnh phụ khoa, bệnh lây qua đường tình dục (STDs).
- Viêm vùng chậu, bệnh về tử cung, ung thư tử cung, viêm cổ tử cung, ung thư nội mạc tử cung, u xơ tử cung.
- Chảy máu âm đạo không rõ nguyên nhân, đang có thai hoặc nghi có thai,…
Đặt vòng tránh thai sau sinh là phương pháp ngừa thai an toàn, hiệu quả và tiện lợi. Tuy nhiên, phương pháp này vẫn có những tác dụng phụ nhất định. Mẹ cần tìm hiểu kĩ về phương pháp ngừa thai này để có lựa chọn tốt nhất cho bản thân nhé.
