Ngộ độc thực phẩm: Dấu hiệu và cách điều trị hiệu quả

Chính vì lý do đó, hãy theo dõi bài viết này ngay để biết được các triệu chứng mình mắc có phải ngộ độc thực phẩm hay không. Nếu phải thì nên làm gì tiếp theo, sơ cứu và chữa trị như thế nào.

1. Ngộ độc thực phẩm là gì?

Ngộ độc thực phẩm (Food poisoning) là tình trạng người bệnh ăn phải thức ăn, nước uống nhiễm bẩn; ôi thiu; nhiễm vi khuẩn chẳng hạn như salmonella hoặc Escherichia coli (E. coli); hoặc virus chẳng hạn như norovirus.

Các triệu chứng của ngộ độc thực phẩm có thể không quá nghiêm trọng chỉ hành người bệnh khó chịu trong nhiều giờ liên tục. Bệnh có thể khỏi nếu người bệnh được sơ cứu và chăm sóc đúng cách. 

Ngộ độc thực phẩm bao lâu thì khỏi? Ngộ độc nhẹ có thể tự khỏi hoặc điều trị tại nhà thì sau 2 – 3 ngày bệnh sẽ khỏi. Ngộ độc trung bình phải điều trị bằng thuốc kê đơn thì người bệnh khỏi sau 3 – 7 ngày.

2. Những dấu hiệu và triệu chứng của ngộ độc thực phẩm

Các dấu hiệu và triệu chứng của ngộ độc thực phẩm thường bắt đầu trong vòng một đến hai ngày sau khi ăn phải thức ăn bị ô nhiễm. Các triệu chứng của ngộ độc thực phẩm còn tùy vào nguyên nhân gây bệnh. 

Các trường hợp ngộ độc thông thường sẽ có các triệu chứng như sau:

• Tiêu chảy, có thể có máu hoặc chất nhầy trong phân.
• Co thắt dạ dày và đau bụng.
• Buồn nôn và nôn mửa.
• Lừ đừ và uể oải.
• Ăn mất ngon.
• Đau cơ bắp.
• Ớn lạnh.
• Sốt nhẹ.

Một số trường hợp ngộ độc thực phẩm có thể gây ra triệu chứng nặng dẫn đến tử vong. Khi bệnh nhân có các dấu hiệu dưới đây cần phải đưa đến bệnh viện ngay:

• Sốt cao hơn 39℃.
• Nôn mửa thường xuyên.
• Trong nước tiểu có máu.
• Khó nhìn rõ và nói chuyện.
• Tiêu chảy kéo dài hơn 3 ngày.
• Cảm thấy chóng mặt khi đứng lên.
• Có các triệu chứng của mất nước như khô miệng và cổ họng, đi tiểu ít, không đi tiểu được.

>> Bạn có thể tham khảo: Ăn sầu riêng kỵ gì? Thực phẩm không nên kết hợp với sầu riêng và Quả hồng kỵ với gì? Những đại kỵ khi ăn quả hồng

3. Có mấy nguyên nhân gây ngộ độc thực phẩm?

Hầu hết các trường hợp ngộ độc thực phẩm đều bắt nguồn từ một trong ba nguyên nhân chính: vi khuẩn, ký sinh trùng hoặc virus.

Những mầm bệnh này có thể được tìm thấy trên hầu hết các loại thực phẩm mà con người ăn và uống. Tuy nhiên, nhiệt từ quá trình nấu nướng thường tiêu diệt mầm bệnh trên thực phẩm. Thực phẩm ăn sống, nấu không kỹ là nguồn gây ngộ độc thực phẩm phổ biến vì chúng không được thông qua quá trình nấu nướng.

Đôi khi, thức ăn sẽ tiếp xúc với các sinh vật trong phân hoặc chất nôn. Điều này dễ xảy ra khi chính bệnh nhân chuẩn bị thức ăn và không rửa tay trước khi nấu ăn. Nước cũng có thể bị nhiễm các sinh vật gây bệnh.

3.1 Vi khuẩn

Cho đến nay, vi khuẩn là nguyên nhân phổ biến nhất của ngộ độc thực phẩm. Các vi khuẩn gây ra trúng thực bao gồm:

• E. coli, đặc biệt là E. coli sinh độc tố Shiga (STEC).
• Vibrio.
• Shigella.
• Salmonella.
• Campylobacter.
• Clostridium botulinum.
• Staphylococcus aureus.
• Vi khuẩn Listeria monocytogenes.

3.2 Ký sinh trùng

Ngộ độc thực phẩm do ký sinh trùng không phổ biến như ngộ độc do vi khuẩn. Nhưng ngộ độc thức ăn do ký sinh trùng gây ra vẫn rất nguy hiểm. Các chủng ký sinh trùng bao gồm:

• Trichinella.
• Giardia lamblia.
• Cryptosporidium.
• Toxoplasma gondii.
• Giun kim hoặc giun chỉ.
• Giun đũa Ascaris lumbricoides.
• Nhiều loại sán dây như: Taenia saginata (sán dây bo), Taenia solium (sán dây lợn), Diphyllobothrium latum (sản dây ca), Opisthorchiidae (sán lá gan) và Paragonimus (sán lá phổi).

Ký sinh trùng có thể sống trong đường tiêu hóa của bệnh nhân ngộ độc thực phẩm và không bị phát hiện trong nhiều năm. Những người có hệ thống miễn dịch suy yếu và những người mang thai có nguy cơ bị các tác dụng phụ nghiêm trọng hơn nếu một số ký sinh trùng cư trú trong ruột của họ trong thời gian dài.

3.3 Virus

Ngộ độc thực phẩm cũng có thể do virus gây ra, chẳng hạn như:

• Norovirus.
• Rotavirus.
• Astrovirus.
• Sapovirus.
• Virus gây viêm gan A.

Virus viêm gan A cũng có thể lây truyền qua đường ăn uống.

4. Những yếu tố làm tăng nguy cơ bị ngộ độc thức ăn?

Tất cả mọi người đều có nguy cơ bị ngộ độc thực phẩm. Mặc dù vậy, rủi ro ở một số người có thể cao hơn những người khác bởi các yếu tố như:

• Tuổi tác: Quá trình lão hóa khiến cho hệ miễn dịch của bạn bị yếu đi và không phản ứng lại với vi khuẩn gây hại.
• Mang thai: Quá trình mang thai dẫn đến một số thay đổi trong chuyển hóa và tuần hoàn, khiến bạn có nguy cơ cao bị ngộ độc thực phẩm. Phản ứng của cơ thể có thể tệ hơn trong khi bạn mang thai.
• Trẻ nhỏ: Đây là lứa tuổi có hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn thiện nên dễ bị các mầm bệnh tấn công.
• Người mắc bệnh mạn tính như bệnh đái tháo đường, bệnh gan hoặc HIV/AIDS.

5. Chẩn đoán và điều trị khi bị ngộ độc thực phẩm

5.1 Cách chẩn đoán ngộ độc thực phẩm

Các bác sĩ sẽ chẩn đoán bằng những thông tin thu thập được từ bệnh sử, bao gồm:

• Thời gian mắc bệnh.
• Thực phẩm bạn đã tiêu thụ.
• Biểu hiện, triệu chứng của ngộ độc thực phẩm.

Trong những trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ sẽ tiến hành xét nghiệm máu, xét nghiệm phân và xét nghiệm thực phẩm bạn đã ăn để xác định nguyên nhân gây ra ngộ độc thực phẩm là gì. Bác sĩ cũng có thể xét nghiệm nước tiểu để đánh giá xem bạn có bị mất nước do trúng thực hay không.

5.2 Bị ngộ độc thực phẩm nên làm gì? Cách sơ cứu khi ngộ độc thực phẩm

Khi bạn bị ngộ độc thực phẩm, điều đầu tiên nên làm đó là sơ cứu đúng cách.

• Do đã bị mất nhiều nước, bạn cần bổ sung nước hoặc Oresol.
• Theo dõi nhịp tim vì người bị ngộ độc thực phẩm có thể có các dấu hiệu như loạn nhịp tim, khó thở hay tụt huyết áp. 

[key-takeaways title=””]

Khi bị trúng thực, bạn thường cảm thấy cần phải nôn hết thức ăn đã ăn vào. Tuy nhiên, các phương pháp tự gây nôn không được các chuyên gia sức khỏe và bác sĩ khuyến khích; do đó, bạn đừng thực hiện tự gây nôn bằng cách dùng ngón tay đưa vào cổ họng.

[/key-takeaways]

Nếu bị co giật, ngừng thở và ngừng tim, hãy nhờ người hô hấp nhân tạo. Nếu bị hôn mê, hãy đặt nằm đầu thấp, nằm ngửa, phòng chất nôn tràn vào phổi. Sau khi sơ cứu, hãy nhanh chóng bệnh viện để được điều trị nếu các triệu chứng trở nên nghiêm trọng.

5.3 Cách chữa trị ngộ độc thực phẩm 

Sau khi đã tiến hành sơ cứu, bạn có thể chữa trị ngộ độc thực phẩm như sau:

• Cung cấp đủ nước cho cơ thể: Nếu bạn bị ngộ độc thực phẩm, điều quan trọng là phải cung cấp đủ nước cho cơ thể. Chất điện giải, nước ép trái cây và nước dừa có thể cung cấp nước, phục hồi năng lượng cho cơ thể và giúp giảm mệt mỏi.
• Uống thuốc không kê toa: Bị ngộ độc thực phẩm nên uống thuốc gì? Bạn có thể uống thuốc giảm các triệu chứng của ngộ độc thực phẩm là tiêu chảy và giảm buồn nôn như bismuth subsalicylate, Pepto bismol. Ngoài ra, bệnh nhân có thể uống Pyrantel pamoate nếu ngộ độc do giun gây ra. 
• Uống thuốc kê toa: Đa số các trường hợp ngộ độc thực phẩm đều tự khỏi. Nhưng đối với một số người lớn tuổi, người suy giảm hệ miễn dịch, mắc bệnh nặng hoặc phụ nữ mang thai thì bác sĩ có thể kê đơn thuốc. Dựa vào nguyên nhân gây bệnh mà bác sĩ có thể kê đơn thuốc chữa trị tương ứng. 
• Truyền dịch tĩnh mạch (IV): Đối với các trường hợp ngộ độc thực phẩm nặng, cần áp dụng truyền dịch bù nước. Nếu bệnh nặng hơn bệnh nhân có thể nằm viện thêm vài ngày. 

Ngoài ra, bạn có thể kiểm soát và thuyên giảm các dấu hiệu trúng thực nếu áp dụng các biện pháp sau:

• Để cho dạ dày nghỉ ngơi bằng cách hạn chế ăn trong vài giờ.
• Uống nhiều nước và nên uống từng ngụm nhỏ. Lưu ý không dùng thức uống chứa cồn hay caffeine.
• Khi bắt đầu ăn uống lại, bạn nên chọn những thức ăn nhạt, ít béo, dễ tiêu hóa.
• Nghỉ ngơi nhiều hơn do bệnh và mất nước khiến bạn yếu đi và mệt mỏi.

5.4 Bị ngộ độc thực phẩm nên ăn uống gì?

Khi bị ngộ độc thức ăn, bệnh nhân có thể cảm thấy biếng ăn, cứ ăn vào là buồn nôn. Vậy bị ngộ độc thực phẩm nên ăn uống gì? Người bị ngộ độc thức ăn nên ăn các thực phẩm dễ tiêu hóa, tốt cho đường ruột:

• Cơm.
• Chuối.
• Mật ong.
• Ngũ cốc.
• Khoai tây.
• Nước muối.
• Bơ đậu phộng.
• Bánh mì nướng.
• Lòng trắng trứng.
• Cháo bột yến mạch.

Bị ngộ độc thực phẩm nên uống gì? Khi bị trúng thực, hãy uống:

• Nước luộc gà hoặc rau
• Các loại súp, đặc biệt là súp gà
• Trà khử cafein như trà gừng, trà hoa cúc, trà lài,…
• Nước ngọt không chứa caffein, chẳng hạn như Sprite, 7UP

>> Bạn có thể tham khảo: Ăn Healthy là gì? 14 thực đơn ăn uống healthy cho người mới bắt đầu

5.5 Bị ngộ độc thực phẩm nên kiêng gì?

Để tránh cho dạ dày của bạn trở nên khó chịu hơn, hãy cố gắng tránh các loại thực phẩm khó tiêu hóa sau đây:

• Thức ăn cay.
• Thực phẩm đặc.
• Đồ ăn nhiều chất béo.
• Thực phẩm chiên xào.
• Thực phẩm có nhiều đường.
• Các sản phẩm từ sữa, đặc biệt là sữa và pho mát.

Bạn cũng nên tránh:

• Cafein.
• Nicotine.
• Rượu via, chất có cồn.

[inline_article id=261523]

6. Các cách phòng ngừa ngộ độc thực phẩm

Hiện nay, tình trạng thực phẩm bẩn, chứa nhiều hóa chất độc hại đang diễn tiến hết sức phức tạp. Cẩn thận trong khâu chọn lựa và chế biến thực phẩm sẽ giúp bạn bảo vệ chính bản thân và người thân trong gia đình trước nguy cơ gặp phải vấn đề sức khỏe trên. Việc này có thể gồm:

• Nấu thịt và hải sản chín kỹ.
• Giữ dao và thớt luôn sạch sẽ.
• Không uống sữa chưa tiệt trùng.
• Thực hiện quy tắc ăn chín uống sôi.
• Rửa tất cả trái cây và rau trước khi ăn chúng.
• Rửa tay bằng xà phòng diệt khuẩn trước khi ăn.
• Giữ tủ lạnh của bạn lạnh hơn 40 độ và tủ đông dưới 0 độ.
• Rửa tay sau khi thay tã, xì mũi, chạm vào động vật và đi vệ sinh.
• Không nên để thức ăn đã nấu chín ở nhiệt độ thường quá hai giờ đồng hồ.
• Bảo quản những thức ăn chưa chế biến và đã chế biến trong tủ lạnh ở nhiệt độ phù hợp.
• Chọn mua những thực phẩm tươi sống, không bị ôi thiu, không hết hạn sử dụng, có xuất xứ rõ ràng.
• Khi đi ăn ngoài, nên chọn ăn ở những nơi đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, tránh những quán ăn bụi bẩn, ẩm thấp…

Với những thông tin được chia sẻ trong bài, MarryBaby hy vọng bạn đã biết dấu hiệu và triệu chứng của ngộ độc thực phẩm là gì và khi bị ngộ độc thức ăn nên làm gì để giảm nhanh triệu chứng.