Category: Biến chứng thai kỳ

Không giống trẻ sơ sinh, em bé trong bụng mẹ không hề dùng miệng hoặc mũi để thở. Thông qua nhau thai, bé cưng nhận chất dinh dưỡng cũng như oxy từ mẹ. Khi mẹ hít thở, oxy trong không khí sẽ qua hệ thống tuần hoàn của mẹ đi vào nhau thai, dây rốn và truyền đến thai nhi. Vì vậy, khi nói thai nhi bị thiếu oxy không có nghĩa bé đang gặp khó khăn trong vấn đề thở. Ngược lại, đây là biểu hiện cho thấy mẹ bầu đang gặp vấn đề sức khỏe: khó thở, thở yếu hoặc vấn đề về dây rốn, nhau thai.

Những điều mẹ bầu cần biết: Dấu hiệu thai nhi bị thiếu oxy

1/ Sự thay đổi khi thai động

Bắt đầu từ tuần thứ 18-20 mẹ bầu đã có thể cảm nhận được những chuyển động của thai nhi. Tình trạng thai động mạnh hay yếu, nhiều hay ít còn tùy thuộc vào mỗi bé. Đối với những bé có tính cách “yên tĩnh” thì bé động khá nhẹ nhàng, trong khi đó bé có tính “hiếu động” sẽ có những cử động mạnh mẽ hơn và số lần cũng nhiều hơn.

Trong thời gian mang thai mẹ bầu cần quan sát để ý đến cử động của thai nhi, thai máy. Nếu thai nhi động dưới 10 lần/12 giờ hoặc vượt quá 40 lần/12 giờ thì đây rất có thể là dấu hiệu cảnh báo thai nhi đang bị thiếu oxy trong tử cung.

2/ Nhịp tim thai bất thường

Thông thường nhịp tim của thai nhi đập khoảng 120-160 lần/phút nhưng nếu vượt quá 160 lần/phút có thể thai nhi đang bị thiếu oxy ở giai đoạn đầu. Nhưng nếu cử động của bé giảm hoặc ngừng hẳn, tim thai thấp hơn 120 lần/phút có khả năng thai nhi thiếu oxy ở giai đoạn muộn.

3/ Sự phát triển của thai nhi ngừng hẳn

Trong trường hợp thai nhi bị thiếu oxy thì sự sinh trưởng và phát triển của bé sẽ chậm lại thậm chí là ngừng hẳn. Đối với một thai kỳ khỏe mạnh, sau tuần thai thứ 28 thì mỗi tuần thai nhi sẽ tăng trưởng khoảng 1mm. Như vậy thông qua các cuộc kiểm tra trong vòng 2 tuần nếu thai nhi không phát triển có khả năng bé đang rơi vào trạng thái thiếu oxy nghiêm trọng.

Thai nhi bị thiếu oxy vì đâu?

1/ Nguyên nhân từ mẹ

Oxy cung cấp cho thai nhi được truyền từ cơ thể của người mẹ, nếu oxy trong máu mẹ không đủ sẽ khiến thai nhi bị thiếu oxy. Cơ thể mẹ không được khỏe mạnh là nguyên nhân chủ yếu gây nên tình trạng này, có thể do mẹ mắc một trong những bệnh sau:

– Mẹ bị cao huyết áp trong thai kỳ, viêm thận mãn tính sẽ làm cho các động mạch nhỏ không đủ oxy.

– Mẹ mắc bệnh về tim mạch, phổi, tình trạng thiếu máu nặng cũng khiến các tế bào hồng cầu không có đủ lượng oxy cần thiết.

– Hen suyễn là căn bệnh nguy hiểm, đặc biệt đối với phụ nữ mang thai. Ngoài việc tuân thủ chặt chẽ những chỉ định điều trị từ bác sĩ, mẹ bầu phải chú ý tránh tiếp xúc với các nguồn có khả năng kích phát cơn hen như: Khói thuốc lá, lông động vật, khói bếp than hay thức ăn có nguy cơ gây dị ứng cua biển, tôm, các loại hải sản khác.

2/ Nguyên nhân từ thai nhi

Trong thời gian mang thai có những trường hợp chức năng hệ thống mạch máu, tim mạch của thai nhi gặp trở ngại. Hoặc mắc các bệnh bẩm sinh, nhóm máu của mẹ và bé không hợp, thai bị viêm nhiễm bên trong tử cung…Những bất thường này đều có thể dẫn đến tình trạng thai nhi bị thiếu oxy.

3/ Nguyên nhân do dây rốn

Dây rốn là con đường duy nhất truyền oxy cũng như các chất dinh dưỡng từ mẹ sang thai nhi. Nhưng nếu dây rốn gặp vấn đề bất thường nào đó cũng khiến cho bé bị thiếu oxy.

Những điều bà bầu cần biết: Khắc phục hiện tượng thiếu oxy ở thai nhi

1/ Bổ sung oxy cho thai nhi

Khi phát hiện thai nhi thiếu oxy, tốt nhất mẹ nên đến bệnh viện để được thăm khám và bổ sung oxy cho bé bằng các loại máy chuyên môn. Đây là cách hiệu quả cải thiện tình trạng bệnh của mẹ như tim, phổi…cũng như làm tăng nồng độ oxy trong máu để truyền đến thai nhi.

2/ Khám thai định kỳ

Thiếu oxy là nguyên nhân hàng đầu khiến thai chết lưu. Vì vậy mẹ cần khám thai định kỳ để kiểm tra tim thai, chức năng dây rốn…để biết chắc thai nhi vẫn đang phát triển tốt.

3/ Duy trì tư thế nằm ngủ nghiêng sang trái

Để phòng tránh nguy cơ thiếu oxy ở thai nhi, mẹ bầu cần duy trì tư thế nằm nghiêng sang bên trái. Đây là cách hiệu quả để tăng cường máu cung cấp cho thai nhi trong tử cung, làm giảm nguy cơ bé bị thiếu oxy.

Suy giãn tĩnh mạch là triệu chứng thai kỳ khá phổ biến, xảy ra với phần lớn với phụ nữ mang thai 3 tháng cuối. Ngoài những đường tĩnh mạch nằm chi chít dưới da, mẹ bầu bị suy giãn tĩnh mạch còn cảm thấy đau chân, phù chân, nặng chân, đặc biệt thường hay mất sức vào cuối ngày.

1/ Vì sao suy giãn tĩnh mạch thường “nhắm đến” mẹ bầu?

– Hoóc-môn sinh dục nữ tăng cao khi mang thai là nguyên nhân chính gây giãn tĩnh mạch. Sự gia tăng lượng progesterone dẫn đến tình trạng giãn, sưng các tĩnh mạch, hình thành các tĩnh mạch sợi hay tĩnh mạch mạng nhện.

– Lượng máu trong hệ tĩnh mạch chiến 65-75% tổng lượng máu của cơ thể nhưng trong suốt thời gian thai nghén thể tích lượng máu tăng lên từ 20-30% làm cho các tĩnh mạch bị giãn ra.

– Một phần do tử cung chèn ép vào tĩnh mạch cũng làm tăng áp lực tĩnh mạch gấp 2-3 lần bình thường. Việc giảm dần vận tốc dòng máu tĩnh mạch trong thai kỳ cũng là nguyên nhân khiến mẹ bầu dễ bị suy giãn tĩnh mạch hơn.

– Khả năng bị suy giãn tĩnh mạch sẽ cao hơn khi có người thân trong gia đình đã mắc phải căn bệnh này. Theo nghiên cứu, tỉ lệ bị bệnh sẽ tăng lên trong những lần sinh con tiếp theo.

– Việc mang song thai, đa thai cũng là một trong những nguyên nhân gây bệnh. Một phần do áp lực của tử cung khi mang thai, một phần do lưu lượng máu trong cơ thể tăng cao.

– Ngoài ra, hiện tượng tăng đông sinh lý trong quá trình mang thai thường bắt đầu xuất hiện vào cuối tháng thứ 2 và kéo dài suốt thai kỳ cũng làm tăng nguy cơ giãn tĩnh mạch, xuất hiện huyết khối.

2/ Suy giãn tĩnh mạch khi mang thai có nguy hiểm?

Suy giãn tĩnh mạch là triệu chứng thai kỳ khá phổ biến, nhất là trong 3 tháng cuối, khi cơ thể mẹ trở nên “nặng nề” hơn. Nhìn có vẻ đáng sợ nhưng triệu chứng này không gây ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi và có thể tự khỏi sau khi sinh vài tháng. Trong nhiều trường hợp suy giãn tĩnh mạch có thể trở nên xơ cứng, có màu đỏ và đau nhức. Đôi khi còn hình thành một số cục máu đông được gọi là huyết khối. Huyết khối này xuất hiện có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của mẹ, vì vậy mẹ bầu cần gặp bác sĩ ngay khi thấy những dấu hiệu này.

[inline_article id=24141]

3/ Cách phòng bệnh suy giãn tĩnh mạch

Mẹ bầu cần biết việc điều trị bệnh trong thời gian mang thai thường rất khó khăn vì hầu hết các loại thuốc cần dùng đều gây ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi trong bụng. Có thể gây nên tình trạng dị tật thai nhi, sẩy thai, sinh non hoặc thai chết lưu. Chính vì vậy việc phòng chống bệnh là biện pháp vô cùng quan trọng.

– Khi có thai, mẹ bầu cần hạn chế tư thế đứng hoặc ngồi quá lâu nhằm tránh gây ra tình trạng ứ trệ tuần hoàn, máu khó lưu thông.

– Mẹ nên thường xuyên đi bộ thong thả vào buổi sáng và buổi chiều. Việc làm này không chỉ giúp mẹ giảm được nguy cơ bị suy giãn tĩnh mạch mà còn giúp cơ thể tránh được mệt mỏi trong thời gian thai nghén.

– Cần tránh những hoạt đông quá sức, không nên mang vác đồ nặng để tránh gia tăng áp lực lên các mạch máu.

– Luôn ngồi ở tư thế thoải mái, tuyệt đối không bắt chéo chân gây dồn ép lên tĩnh mạch. Trong khi ngủ mẹ nên kê cao chân khoảng 15-20cm giúp cho việc lưu thông trong tĩnh mạch diễn ra thuận lợi hơn.

– Trong trường hợp mẹ bị giãn tĩnh mạch một bên chân hay âm hộ thì hãy nằm nghiêng sang bên không bị giãn.

– Nên chọn mặc những bộ quần áo rộng rãi, có độ co giãn tốt vì chúng sẽ giúp tránh gây áp lực lên tử cung, vùng bụng cũng như các cơ ở chân.

Bắt đầu từ tuần thứ 11-12 của thai kỳ các bác sĩ đã có thể nhìn thấy được hình ảnh của bánh nhau. Tất cả những vấn đề bất thường về nhau đều có thể ảnh hưởng đến mẹ và bé. Đặc biệt, mẹ cần hết sức lưu ý trong trường hợp nhau thai ở sai vị trí.

Vị trí an toàn của nhau thai

Hình thành ngay từ khi trứng được thụ tinh, nhau thai là một trong những bộ phận quan trọng góp phần nuôi dưỡng bào thai. Tùy thuộc vào cơ địa từng mẹ, vị trí nhau thai cũng có sự khác nhau. Tuy nhiên, phổ biến và an toàn nhất vẫn là những trường hợp sau:

– Nhau bám mặt trước (vị trí ở phía trước thành tử cung)

– Nhau bám mặt sau

– Nhau bám ở phía trên thành tử cung

– Nhau bám ở bên phải hoặc bên trái tử cung

[inline_article id=92193]

Nhau thai nằm sai chỗ: Cẩn thận không nguy!

Đối với những trường hợp nhau thai nằm sai vị trí thường tiềm ẩn nguy cơ như: Sinh non, sảy thai, thai chết lưu hoặc những biến chứng nguy hiểm khác cho sức khỏe mẹ bầu. Khám thai định kỳ là điều cần thiết nhằm phát hiện sớm những bất thường khi mang thai, nhất là khi nhau thai nằm ở 3 vị trí sau:

1/ Nhau thai bám thấp

Khi trứng đã được thụ tinh tạo thành hợp tử bám vào tử cung và dần hình thành nên nhau thai. Tuy nhiên nếu hợp tử này không di chuyển và vẫn “cư trú” ở phía dưới tử cung thì sẽ có hiện tượng nhau thai bám thấp.

Nguyên nhân: Do tử cung của mẹ bị dị dạng hoặc có tiền sử nạo hút thai thì hiện tượng nhau thai bám thấp sẽ cao hơn so với người bình thường.

Nguy cơ có thể gặp phải khi bị nhau thai bám thấp:

– Cản trở đường đi của thai nhi khi mẹ chuyển dạ chuẩn bị sinh. Theo đó, khi cổ tử cung mở, nhau thai tràn ra ngoài làm cho mẹ bị mất máu nhiều, thậm chí có thể gây tử vong.

– Tăng nguy cơ sảy thai hoặc sinh non. Vì vậy, đa phần những trường hợp nhau bám thấp thường được bác sĩ chỉ định sinh mổ hoặc nhập viện sớm để theo dõi.

Vị trí nhau thai có thể thay đổi theo thời gian. Nếu phát hiện sớm, có chế độ dinh dưỡng và nghỉ ngơi hợp lý cũng như hạn chế các hoạt động mạnh, nhau thai sẽ trở lại vị trí bình thường. Thay vì quá lo lắng, mẹ nên đi khám thai đều đặn để biết nhau thai có thay đổi vị trí hay không.

2/ Nhau tiền đạo

Đây là một biến chứng khi mang thai, vị trí bánh nhau nằm ngay cổ tử cung án ngữ trước lối ra của thai nhi khi chuyển dạ.

Nguyên nhân: Hiện tại không có một nguyên nhân rõ ràng nào gây nên hiện tượng nhau tiền đạo. Tuy nhiên khi mẹ bầu có tiền sử nhau tiền đạo, sẹo mổ trên cổ tử cung, đa thai, hút thuốc lá sẽ có nguy cơ bị nhau tiền đạo cao hơn.

Nguy cơ khi bị nhau tiền đạo:

– Khi bị nhau tiền đạo, mẹ bầu có thể bị chảy máu trong 3 tháng cuối thai kỳ, trong khi chuyển dạ và sau khi sinh. Đồng thời, nhau tiền đạo cũng gây nên tình trạng khó sinh, khó điều chỉnh ngôi thai. Thời gian chuyển dạ càng kéo dài càng làm ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé.

– Mẹ bị nhau tiền đạo thường xuất huyết âm đạo gây mất máu nhiều, thậm chí là tử vong.

– Trẻ sinh ra dễ bị suy do thiếu máu, sinh non thiếu tháng vì có khả năng phải chấm dứt thai kỳ sớm do mẹ bị nhau tiền đạo.

[inline_article id=91938]

3/ Nhau cài răng lược

Là trường hợp nhau nằm ở vị trì bình thường nhưng lại bám vượt quá lớp niêm mạc tử cung, ăn sâu vào tử cung. Nhau thai bám rất chắc và có thể xuyên qua tử cung rồi lấn sang cả các bộ phận khác như ruột, bàng quang. Nhau cài răng lược không thể bong tróc ra sau khi sinh như bình thường.

Nguyên nhân: Vẫn chưa có nguyên nhân cụ thể gây nên tình trạng này, nhưng có thể liên quan đến nhau tiền đạo và sinh mổ trước đó. Đối với người bị nhau tiền đạo thì nhau cài răng lược chiếm từ 5-10%. Người sinh mổ có nguy cơ cao hơn từ 4-5 lần sao với người sinh thường.

Nguy cơ dễ gặp:

– Nhau cài răng lược có thể bám rất chắc vào tử cung, không bong tróc tự nhiên sau sinh, gây băng huyết, đe dọa đến tính mạng của mẹ và thai nhi.

– Mẹ bầu rất dễ sinh non khi bị nhau cài răng lược, trẻ sinh ra nhẹ cân, suy dinh dưỡng.

– Tình huống nguy hiểm hơn là mẹ có thể bị xuất huyết trong khi tách nhau thai. Nếu xuất huyết nặng mẹ bầu có thể tử vong.

– Trong quá trình sinh, để tách nhau thai ra thì mẹ có thể sẽ bị tổn thương tử cung và các cơ quan bên trong.

Buồng trứng và tử cung được nối với nhau bằng ống dẫn trứng. Trứng sau khi được thụ tinh sẽ theo ống dẫn tới buồng trứng. Nếu gặp trở ngại, trứng có thể bị “kẹt” tại ống dẫn và phát triển thành thai ngoài tử cung. Ngoài ra, vị trí thường gặp nhất còn có buồng trứng, ổ bụng hoặc cổ tử cung. Trường hợp mang thai ngoài tử cung phải điều trị bằng thuốc hoặc phẫu thuật nếu không sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng của người mẹ.

1/ Triệu chứng mang thai ngoài tử cung

Những triệu chứng của việc mang thai ngoài tử cung thường xuất hiện từ tuần thứ 4 đến tuần thứ 12 của thai kỳ. Đa số phụ nữ không có dấu hiệu gì đặc biệt để nhận biết mình đang mang thai ngoài tử cung cho đến khi thực hiện biện pháp siêu âm đầu dò hoặc xảy ra những bất thường về sức khỏe.

– Xuất huyết âm đạo: Trong thời gian mang thai chảy máu âm đạo là hiện tượng thông thường nên các bà mẹ hay bị nhầm lẫn. Chính vì vậy bạn cần đến bác sĩ sớm để được thăm khám và tư vấn.

– Đau bụng: Đây là hiện tượng phát triển đột ngột hoặc từ từ và có thể kéo dài. Bạn nhận thấy mình bị đau bụng dưới và đau một bên.

– Đau vai: Cơn đau bất thường bắt đầu từ vai cho đến cánh tay có thể là dấu hiệu của thai ngoài tử cung bắt đầu vỡ.

– Khó chịu khi đi vệ sinh: Đi tiểu hoặc đại tiện đều cảm thấy khó chịu, hoặc thậm chí là bị tiêu chảy.

– Mệt mỏi, ngất xỉu: Khi thai ngoài tử cung phát triển lớn dẫn đến tình trạng bị vỡ và cần được đưa đi bệnh viện ngay lâp. Người mẹ sẽ bị những cơn đau buốt đột ngột và dữ dội ở bụng, chóng mặt, tụt huyết áp do mất máu quá nhiều.

[inline_article id=85509]

2/ Phương pháp điều trị 

Tùy thuộc vào sự phát triển của khối thai ngoài tử cung và tình hình sức khỏe để bạn chọn những phương thức điều trị thích hợp.

– Phẫu thuật: Hầu hết các trường hợp mang thai ngoài tử cung được phẫu thuật để lấy khối thai trước khi nó phát triển quá lớn nhằm tránh những hậu quả nghiêm trọng hơn.

– Điều trị bằng thuốc: Nếu thai ngoài tử cung được phát hiện sớm thì sử dụng thuốc là cách hiệu quả. Methotrexate là thuốc được dùng để ngăn chặn sự phát triển của khối thai nằm sai vị trí. Sau khi dùng thuốc methotrexate phải ít nhất 3 tháng sau mới có thể mang thai lại vì chất này có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.

– Phương pháp bảo tồn: Là phẫu thuật nhằm lấy khối thai ngoài tử cung nhưng vẫn giữ lại vòi trứng. Việc làm này nhằm bảo tồn vòi trứng giúp cho khả năng mang thai lần sau sẽ tốt hơn. (Áp dụng khi thai ngoài tử cung chưa vỡ, nếu đã vỡ thì phải cắt bỏ vòi trứng)

3/ Mang thai sau khi điều trị thai ngoài tử cung

Những người phụ nữ đã từng mang thai ngoài tử cung sau khi điều trị hầu hết đều có thể có thai trở lại, ngay cả khi đã bị mất một bên ống dẫn trứng. Tuy nhiên để có một thai kỳ phát triển khỏe mạnh, bạn cần đến sự tư vấn, theo dõi và chăm sóc đặc biệt từ bác sĩ.

Sinh tố trái cây

Đây là lựa chọn lý tưởng để vừa bổ sung thêm dinh dưỡng, vừa xoa dịu sự khó chịu vì ốm nghén. Hãy chuẩn bị cho mình 1 cốc sinh tố mát lạnh với sự kết hợp của những loại trái cây như cam – bưởi, táo – chanh, đu đủ, cà chua… Những hương vị tuyệt vời này sẽ giúp bạn xoa dịu bao tử đang cồn cào.

Mứt và đồ chua

Với hương vị mạnh, kích thích đối với các gai vị giác, những món chua, từ trái cây, dưa muối hay các loại mứt ít đường đều có thể trở thành cứu cánh của mẹ bầu. Bạn cũng có thể sử dụng một vài loại trái cây có vị chua để làm nước ép. Hiệu quả giảm ốm nghén của chúng cũng khá rõ rệt. Tuy nhiên, bạn không nên sử dụng công thức này nếu thường xuyên bị ợ nóng.

[inline_article id=134782]

Sữa chocolate

Một số mẹ bầu chia sẻ, họ cảm thấy dễ chịu hơn khi uống nước ấm và sau đó nhâm nhi một ly sữa chocolate.

Sả và cam

Với mùi thơm của tinh dầu sả và cam, bạn có thể đẩy lùi cảm giác khó chịu do ốm nghén. Ngoài ra, bạn có thể dùng nước ép hay trà có hương vị sả và cam.

Trà thảo mộc

Những lựa chọn tuyệt vời cho bạn bao gồm gừng, bạc hà và chanh. Hàm lượng các thảo mộc trong trà thường rất ít và chúng dễ bị bay hơi hết trong nước nóng, do đó, bạn không cần lo lắng liệu mình có bị ảnh hưởng gì bởi những thảo mộc này hay không. Nếu bạn có bất kỳ lo lắng nào đối với việc sử dụng thảo mộc để trị ốm nghén, hãy hỏi trực tiếp bác sỹ của bạn.

Sử dụng các loại gia vị

Gừng, hồi và hạt cây thì là là những loại gia vị đã được chứng minh về tác dụng giảm khó chịu cho dạ dày. Bạn có thể sử dụng chúng để khắc chế cảm giác buồn nôn do ốm nghén.

Bổ sung nước

Hãy uống 1 cốc nước mỗi giờ vào ban ngày và uống thêm nước khi bạn tỉnh giấc ban đêm. Những loại nước ép trái cây cũng là lựa chọn tốt để giảm buồn nôn.

Tăng cường bổ sung vitamin B

Vitamin B giúp đẩy nhanh quá trình trao đổi chất béo, protein và carbohydrate. Nhóm vitamin này cũng giúp kích thích sản xuất các tế bào máu đỏ và kháng thể cần thiết cho sự phát triển của thai nhi.

[inline_article id=96723]

Không để bụng đói

Hãy đảm bảo bạn luôn có những phần ăn nho nhỏ để kịp bổ sung vào dạ dày trống rỗng của mình. Chẳng hạn, để một hộp cracker gần chỗ làm hoặc gần giường ngủ. Bạn cũn có thể thử trái cây hay bánh mì sandwich, bất cứ thứ gì làm bạn cảm thấy dễ chịu mỗi khi cơn cồn cào ở bụng bắt đầu. Lưu ý, hãy tránh những thực phẩm chiên, nướng nhiều dầu mỡ vì nó sẽ làm tình trạng trở nên tồi tệ hơn.

Tránh xa những tác nhân kích thích

Trước hết, bạn cần lắng nghe cơ thể mình. Bạn đang cảm thấy sợ món ăn nào, mùi hương gì? Hãy cố gắng tránh xa chúng để không khơi mào cho cảm giác buồn nôn được dịp dâng trào.