Phương pháp nào dạy con tốt nhất? Dạy trẻ kiểu Nhật, kiểu Mỹ hay Israel… đều có những cái hay riêng. Do vậy việc hiểu con và vận dụng phương pháp giáo dục phù hợp cho con là việc quan trọng. Các thông tin cần có để phát triển con một cách phù hợp có trong chuyên mục này đang chờ bạn khám phá!
Không bao giờ quá sớm
Ngay từ khi mới chào đời, các bé đã là những nhà thám hiểm “sơ sinh”. Các bé được trang bị kỹ năng tìm kiếm những điều thú vị ở thế giới bên ngoài và biến chúng thành một điều ý nghĩa với mình. Khi bạn thè lưỡi ra với bé, bé thè lưỡi ra lại với bạn. Bé sẽ lắng nghe mọi âm thanh xung quanh, kể cả giọng nói của bạn khi bạn không bên cạnh bé. Vuốt ve má của bé, né sẽ tìm kiếm xem thứ gì đã chạm lên mặt mình. Tất cả những điều này xảy ra từ rất sớm, trước khi bé đủ lớn để tự mình khám phá xung quanh.
Tình yêu đối với sự khám phá nên được nuôi dưỡng ngay từ khi bé còn nhỏ
Việc thám hiểm của bé nên được khích lệ ở mọi độ tuổi. Bạn sẽ không gây tổn hại đến não bộ của bé khi cho bé xem TV, nhưng bé sẽ khám phá được nhiều điều hơn khi chính bạn trực tiếp tương tác với bé, bởi vì bé sẽ quan sát mọi biểu hiện thay đổi trên gương mặt của bạn. Từ trước khi biết đi, bé con đã được trang bị những kỹ năng vận động, không những để tự di chuyển quanh thế giới của mình mà còn là để đi đến chỗ những nơi khiến bé cảm thấy thích thú – đây cũng là lý do giải thích vì sao giai đoạn biết bò lại vô cùng quan trọng cho sự phát triển nhận thức. Giai đoạn bé chập chững biết đi cũng là lúc bé chuẩn bị bước vào những cuộc thám hiểm kỳ thú. Trong khi bạn đang chuẩn bị đặt ra những giới hạn cho trẻ, hãy cố hiểu rằng bé con đang cố gắng thu được thật nhiều thông tin bên ngoài, vậy nên hãy giúp bé làm điều này một cách an toàn nhất, và càng thường xuyên càng tốt.
[inline_article id=81937]
Bắt đầu từ những điều nhỏ bé
Có lẽ mẹ sẽ gặp khá nhiều phiền toái với những siêu quậy của mình, nhưng nếu bé đập oang oang vào chiếc ấm trong bếp thì âu cũng là trau dồi cho sự khám phá. Trẻ nhỏ không cần được khuyến khích bằng những món đồ chơi đắt tiền hay điều gì hoành tráng, lớn lao. Chúng có thể nghĩ ra nhiều trò với một cái hộp không hay một mẩu giấy trắng và một vài cây bút chì màu. Nghệ thuật và làm thủ công là điều tối quan trọng trong cuộc sống của bé, vì tất cả những thao tác vận động không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển hệ vận động, mà còn đẩy mạnh quá trình nhận thức sau này. Hãy đưa bé con đi cùng mỗi khi ra ngoài phố, và xem đó như một cơ hội cho bé khám phá học hỏi. Cửa hàng tạp hóa không chỉ như chúng ta hay nghĩ – đối với bé con, đó là một công trình kiến trúc đồ sộ với đầy những thứ thú vị và mọi người xung quanh để bé quan sát. Hãy chia sẻ điều kỳ diệu này với bé yêu, và khuyến khích bé khám phá thật tường tận.
[inline_article id=28109]
Khi bé qua tuổi tập đi, hãy tiếp tục cho bé thật nhiều cơ hội để trải nghiệm thật nhiều. Hãy trao cho bé một cơ hội để trải nghiệm thật nhiều thứ, một phần cũng là để bé tự khám phá ra niềm đam mê của mình và đưa ra quyết định về con đường mình sẽ chọn khi lớn lên. Dù ở độ tuổi nào đi nữa, bé luôn cần được khích lệ để cảm nhận thế giới bằng cái nhìn diệu nhất.
Tôi tin rằng, làm cha mẹ chưa bao giờ là điều dễ dàng và tôi cũng tin chắc rằng tình yêu thương của cha mẹ dành cho con cái dù ở đâu, khi nào, sắc tộc nào và trong hoàn cảnh nào thì cũng là vô bờ bến, không thể đong đếm. Tình yêu thương đó có chăng chỉ khác nhau ở cách thể hiện.
Giáo dục con cái là một môn nghệ thuật mà bậc cha mẹ nào cũng phải học. Bởi nếu không học cách nuôi dạy con đúng đắn thì chắc chắn sẽ có ngày cha mẹ chuốc lấy hậu quả đáng hận. Không ai vốn sẵn có số phận là mẹ của triệu phú hay thiên tài, chính phương pháp giáo dục có liên quan mật thiết đến sự thành công hay thất bại của một con người và cũng như sự hưng thịnh hay suy thoái của cả một dân tộc.
“Mềm mỏng là hại, tàn nhẫn là yêu. Người nào nuông chiều con ắt có ngày phải băng bó vết thương cho con”, Sara Imas – một bà mẹ gốc Do Thái nói thế và tôi ngẫm thấy thực sự rất rất đúng. Nhiều bà mẹ Việt Nam, ngoài 8 tiếng quần quật ở công sở thì về đến nhà lại như một “chiếc giẻ lau mâm”. Lúc nào cũng luôn chân luôn tay ‘hầu hạ’ và không có kỹ năng từ chối bất kỳ nhu cầu vật chất nào của con. Khi con bị chèn ép, bắt nạt… ngay lập tức cha mẹ ra tay ‘giải cứu’, quyết không để con phải chịu ấm ức. Và vô tình, cha mẹ đã trở thành ‘nô lệ’ của con.
Cha mẹ không nên quan niệm sai lầm rằng: cố gắng đáp ứng tất cả mọi nhu cầu vật chất của con, làm tất cả mọi việc cho con mới là yêu con. Thực ra, đó chỉ là nuông chiều vô lối. Cha mẹ khôn ngoan luôn ‘ra luật’ và có nguyên tắc dạy con nhất đinh. Nếu hành vi của trẻ vượt quá giới hạn, cha mẹ sẽ không nương tay mà nghiêm khắc phê bình khuyên bảo.
Cha mẹ khôn ngoan không vội ứng cứu khi con gặp khó khăn (Ảnh minh họa).
Khen đúng, đủ
Lời khen có thể là ‘liều thuốc tăng lực’ với trẻ nhưng trong một số trường hợp có thể là ‘độc dược’ nguy hại. Lời khen tuy có sức mạnh rất lớn nhưng cha mẹ tuyệt đối không được sử dụng tùy tiện. Khen ngợi, khích lệ trẻ phát huy thế mạnh là hành động đáng hoan nghênh. Song khi khen không nên dùng những câu nói quá như: “Con là số 1”, “Con tuyệt nhất!”… bởi như thế trẻ sẽ đánh giá sai thực lực của bản thân.
Ngoài ra, cha mẹ cũng nên khuyến khích trẻ nhận ra khuyết điểm và sửa chữa lỗi sai để lần sau trẻ không mắc phải nữa. Chỉ cần cha mẹ không dùng lời lẽ hay hành động phủ định trẻ, mà phân tích xem trẻ sai ở đâu, cần sửa chữa những gì thì trẻ sẽ nghe theo. Nếu trẻ thực sự làm sai thì cha mẹ không nên “giả vờ” khen ngợi, như vậy trẻ sẽ tưởng mình làm đúng và lặp lại lần sau. Khắc phục khuyết điểm của bản thân sẽ giúp trẻ ngày càng tự tin hơn.
Dạy đối nhân xử thế
Sớm dạy con quy tắc ưng xử dù là nhỏ nhất cũng rất quan trọng, quyết định sự thành bại sau này của con. Con bạn có thể không phải là người giỏi nhất nhưng sẽ thành công nhất nếu biết linh hoạt và ứng xử đúng khi gặp khó khăn. Cung cấp cho con những trải nghiệm, dạy con cách xử lý vấn đề có giá trị hơn ngàn vạn lần nhà lầu, xe hơi… bạn vất vả làm lụng, tích cóp cả đời để dành cho con.
Tôn trọng quyết định của trẻ
Muốn con giỏi, ngoan… tuyệt đối không nói với trẻ những câu mang tính chất áp đặt, cấm đoán như: “Con còn nhỏ, phải nghe lời bố mẹ!”, “Con đừng làm như thế, như thế là sai!”, “Con không được làm thế này!”, “Suy nghĩ của con sai rồi!”… Bởi như thế sẽ khiến trẻ dần nhận thức được tình trạng không được tôn trọng và khi lớn lên, trẻ sẽ chống đối bằng lời nói hoặc biểu hiện, có khi phản kháng mạnh mẽ bằng hành động.
Nếu trẻ đưa ra yêu cầu không hợp lí, cha mẹ cũng không nên nổi giận đánh mắng mà đầu tiên nên nghĩ cách khuyên bảo uốn nắn suy nghĩ của trẻ, sau đó giảng cho trẻ hiểu nguyên nhân vì sao mình không đồng tình, cuối cùng cổ vũ trẻ nghĩ ra cách giải quyết hợp lí.
Rèn cho trẻ tự tin thể hiện bản thân nơi đông người
Hầu hết những đứa trẻ lớn lên đều thành công là do được rèn dũa tố chất của người lãnh đạo từ sớm. Trẻ con không phải đứa nào cũng bản lĩnh và cứng cỏi mà rất nhiều đứa nhút nhát, hay xấu hổ. Vì thế, cha mẹ nên dành thời gian đưa trẻ đến những môi trường giao tiếp đông người, tham gia vào những hoạt động xã hội để trẻ tăng cường hiểu biết và mạnh dạn hơn.
Ngoài ra, sớm dạy con một số tố chất như: tự tin, tự lập mục tiêu cá nhân, kỹ năng tổ chức, kỹ năng giải quyết vấn đề… thì rất có thể một ngày không xa, con bạn sẽ trở thành người lãnh đạo vô cùng xuất sắc.
Yêu con chân thành
Yêu con cũng là một môn học, các bậc phụ huynh chỉ có thân phận thôi là chưa đủ, họ cần phải có chức danh. Yêu thương con là một loại tình cảm đó là bản năng trời sinh của cha mẹ, đồng thời nó cũng là một loại khoa học. Giống như Y học, bạn không thể sinh ra đã là bác sĩ mà phải thông qua một quá trình học tập gian khổ mới có thể trở thành bác sĩ thực thụ. Mỗi người cha, người mẹ cũng phải học tập và nỗ lực hết mình mới mong nhận ra chân lý đó.
Trong giáo dục gia đình, yêu thương chân thành là nền tảng của giáo dục con cái. Những đứa trẻ không được hưởng đầy đủ tình yêu thương của cha mẹ khi lớn lên thường có khiếm khuyết ẩn hiện về mặt nhân cách. Vì vậy, yêu thương cũng là một thủ thuật giáo dục, mục đích và phương pháp không giống nhau sẽ dẫn đến hiệu quả hoàn toàn khác biệt.
Sara Imas là hậu duệ của những người Do Thái đã đến định cư lâu đời tại Thượng Hải. Sau khi quan hệ Trung Quốc – Israel được xác lập, trước tiếng gọi trở về cố hương, Sara đã từ bỏ cuộc sống phồn hoa ở Thượng Hải, mang theo 3 đứa con (2 trai, 1 gái) trở về Israel, nơi đồng bào của bà đang phải chịu khói lửa chiến tranh, bắt đầu một trải nghiệm giáo dục xuyên quốc gia của mình.
Với những điều mắt thấy tai nghe về những câu chuyện giáo dục con cái ở môi trường mới, bà đã quyết tâm từ bỏ hình ảnh của một bà mẹ Trung Quốc để trở thành một bà mẹ Do Thái chính cống. Hình ảnh của bà mẹ Do Thái này khiến không ít người cho rằng đó là cách giáo dục khá tàn nhẫn, thế nhưng những gì mà bà mang lại cho các con đã giúp chúng ta mở ra tầm nhìn mới về cách thể hiện tình yêu với con cái.
Sara Imas đã đúc kết, tình yêu với con cái của cha mẹ Trung Quốc giống như hình tử cung. Họ luôn muốn bao bọc lấy chúng trong khi tình yêu thương vô điều kiện của mình suốt cuộc đời. Còn tình yêu của mẹ Do Thái với con tựa như hình một đống lửa. Tình yêu đó được giấu sâu trong lòng dưới biểu hiện sắt đá và cứng cỏi. Họ chỉ là ngọn lửa rực sáng, soi đường cho con cái để chúng có thể tự học cách sinh tồn, vươn lên trong cuộc đời.
Nguồn – Sách tham khảo: Vô cùng tàn nhẫn, vô cùng yêu thương
Những bé nắm bắt được nếp sống hàng ngày sẽ dễ dàng hợp tác hơn so với những bé có cảm giác bị thúc ép bởi một tình huống ngẫu nhiên. Xây dựng một nếp sống với những thói quen đều đặn hàng ngày là một cách cốt yếu nhằm đem lại cho bé cảm giác yên tâm khi biết rõ điều gì tiếp theo sẽ diễn ra trong ngày.
Thực tế, đa số chúng ta đều thích cảm giác được tự do quyết định một cách ngẫu hứng những điều sẽ xảy ra, và đôi khi đấy chính là khởi nguồn của sự sáng tạo. Tuy nhiên, điều đó chỉ đem lại hiệu quả cao nhất khi chúng ta quyết định những quy tắc nào cần phá vỡ. Nếu cảm thấy bị bủa vây bởi những điều không lường trước, hoặc nếu không được đáp ứng nhu cầu cơ bản về sự an toàn, đa số chúng ta sẽ không khỏi cảm thấy lo âu và căng thẳng.
Không chỉ cần thiết cho trẻ, việc lên kế hoạch cho một ngày cũng quan trọng đối với mẹ
Lên “thời gian biểu” cho bé như thế nào?
Không hẳn là một thời gian biểu chi tiết với thời gian ăn, thời gian ngủ đúng từng phút, đơn giản, mẹ có thể chia sẻ với bé những gì sẽ diễn ra trong ngày. Chẳng hạn, vào buổi sáng, sau những ôm ấp nựng nịu đầu ngày, mẹ có thể bảo: “Nào, giờ thì mẹ con mình mặc quần áo đẹp rồi ăn sáng, sau đó chúng ta sẽ cùng đi phiêu lưu nhé!” Chuyến phiêu lưu hôm ấy có thể là đến cửa hàng tạp hóa, còn hôm sau là đến hiệu thuốc… Nếu mẹ xem chuyến đi ấy như một cuộc phiêu lưu và một trải nghiệm để học hỏi, đó cũng chính là cách mà bé sẽ lĩnh hội về điều này.
Trên đường về nhà, mẹ có thể ôn lại những việc đã làm trong buổi sáng. “Sáng nay thật vui con nhỉ … Khi mẹ con mình thức dậy, chúng ta ôm ấp nhau … rồi mình ăn sáng với cháo yến mạch .. rồi mình chải răng và đi giày vào như mỗi sáng vẫn làm… rồi mình cùng có một chuyến phiêu lưu đến cửa hàng tạp hóa. Con thích điều gì nhất nào?”
Sau đó, mẹ có thể nói với bé về những việc sẽ xảy ra kế tiếp. “Khi về nhà, mẹ sẽ cất những món đồ vừa mua được. Con có muốn giúp mẹ không nào? Sau đó, chúng mình sẽ nấu bữa trưa, kể một câu chuyện và đi ngủ trưa nhé. Chiều nay, con muốn ra sân chơi hay đi công viên?”
[inline_article id=43903]
Mẹ có cần lưu ý điều gì?
– Không nên quá cứng nhắc
Khi áp dụng “lịch trình” cho trẻ, mẹ không nên ép buộc trẻ tuân theo một khuôn khổ lặp đi lặp lại và vô tác dụng, hay một lịch trình cứng nhắc khiến trẻ không thể ngừng lại một chút để nghiên cứu một chú bọ ven đường? Tất nhiên là không.
Nếp sống hàng ngày của trẻ cần rất nhiều khoảng trống linh hoạt để trẻ có thể hoàn thành một trong những nhiệm vụ quan trọng. Đó là khám phá và thử nghiệm. Và trẻ cũng cần thật nhiều cơ hội để tự ra những quyết định, những lựa chọn của riêng mình về việc sẽ dùng thời gian như thế nào trong thời khóa biểu đã đề ra.
[inline_article id=33182]
– Cùng con lên kế hoạch
Để giúp bé hình dung tốt hơn về “nếp sống hàng ngày” của mình, mẹ có thể làm một tấm poster với thời khóa biểu và những bức hình của bé trong các hoạt động thường ngày được sắp xếp theo thứ tự thời gian.
Poster có thể dễ dàng mua ở ngoài cửa hàng, nhưng sẽ thú vị hơn nếu mẹ cùng bé tự làm một cái cho riêng mình. Mẹ chỉ cần sắp xếp các bức ảnh trên tấm bìa theo trình tự mô tả những việc trong ngày: thức dậy, đi bô, mặc quần áo, ăn sáng, làm việc lặt vặt, ăn nhẹ, chơi, ăn trưa, ngủ trưa …
Ngoài ra, mẹ có thể viết chú thích kế bên các tấm ảnh, dùng băng dính thay vì dùng keo dán để có thể dễ dàng thay đổi vị trí các tấm ảnh. Chẳng hạn khi muốn thay “làm việc vặt” bằng “đi thăm Bà” hoặc bạn cũng có thể mua bảng thời khóa biểu có nam châm và dán hình bé lên những thỏi nam châm để có thể di chuyển tấm hình tùy ý.
Để tiếp nối và gìn giữ văn hóa đó, Marrybaby chia sẻ cho cha mẹ các bài đồng dao cho bé hay và đầy tính tuổi thơ ở Việt Nam. Qua đó, cha mẹ cũng có thể hát cho con nghe, hoặc tập cho con hát theo để phát triển ngôn ngữ.
1. Đồng dao cho bé là gì?
Đồng dao (僮謠) là thơ ca dân gian truyền miệng của trẻ em Việt Nam dùng để hát khi đi làm đồng, làm ruộng.
Đồng dao bao gồm nhiều thể loại như: bài hát, câu hát trẻ em, lời hát trong các trò chơi dân gian, hát ru,… Ở Việt Nam, đồng dao thường gặp nhất là các những câu hát gắn liền với các trò chơi dân gian. Và những trò chơi này thường khá giống nhau ở các vùng miền, nhưng có một chút khác biệt tại mỗi địa phương.
2. Tổng hợp các bài đồng dao hay dành cho bé
2.1 Các bài đồng dao cho bé dễ hát – Từ bài 1 đến bài 10
Các bài đồng dao cho bé và trẻ mầm non dễ hát
1. Kéo Cưa Lừa Xẻ
Kéo cưa lừa xẻ Ông thợ nào khỏe Về ăn cơm vua Ông thợ nào thua Về bú tí mẹ.
2. Cái Bống
Cái bống là cái bống bang Khéo sảy khéo sàng giúp mẹ nấu cơm Mẹ bống đi chợ đường trơn Bống ra gánh đỡ chạy cơn mưa ròng.
3. Những bài đồng dao hay cho bé không thể thiếu “Thằng Bờm”
Thằng Bờm có cái quạt mo Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu Bờm rằng: Bờm chẳng lấy trâu Phú ông xin đổi ao sâu cá mè Bờm rằng: Bờm chẳng lấy mè Phú ông xin đổi một bè gỗ lim Bờm rằng: Bờm chẳng lấy lim Phú ông xin đổi con chim đồi mồi Bờm rằng: Bờm chẳng lấy mồi Phú ông xin đổi nắm xôi, Bờm cười.
4. Bắc Kim Thang
Bắc kim thang: cà, lang, bí rợ,… Cột qua kèo là kèo ba cột Chú bán dầu qua cầu mà té Chú bán ếch ở lại làm chi Con le le đánh trống thổi kèn Con bìm bịp thổi: Tò tí te! Tò te.
5. Chim Ri Là Dì Sáo Sậu
Chim ri là dì sáo sậu Sáo sậu là cậu sáo đen Sáo đen là em tu hú Tu hú là chú bồ các Bồ các là bác bồ nông Bồ nông là ông sáo sậu Sáo sậu là cậu chim ri Chim ri là…
6. Bồ Các Là Bác Chim Ri
Bài đồng dao cho bé mầm non: Bồ Các Là Bác Chim Ri
Bồ các là bác chim ri Chim ri là dì sáo sậu Sáo sậu là cậu sáo đen Sáo đen là em tu hú Tu hú là chú bồ các Bồ các là bác chim ri.
7. Tay Đẹp
Một tay đẹp Hai tay đẹp Ba tay đẹp Tay dệt vải Tay vãi rau Tay buông câu Tay chặt củi Tay đắp núi Tay đào sông Tay cạo lông Tay mổ lợn Tay bắt vượn Tay bắt voi Tay bẻ roi Tay đánh hổ.
8. Nu Na Nu Nống
Nu na nu nống Đánh trống phất cờ Mở cuộc thi đua Chân ai sạch sẽ Gót đỏ hồng hào Không bẩn tí nào Được vào đánh trống.
9. Con Kiến Mà Leo Cành Đa
Con kiến mà leo cành đa Leo phải cành cụt leo ra, leo vào Con kiến mà leo cành đào Leo phải cành cụt leo vào leo ra.
10. Con Mèo Mà Trèo Cây Cau
Bài ca con mèo mà trèo cây cau
Con mèo mà trèo cây cau Hỏi thăm chú chuột đi đâu vắng nhà Chú chuột đi chợ đường xa Mua mắm, mua muối giỗ cha chú mèo.
2.2 Các bài đồng dao cho bé và trẻ mầm non – Từ bài 11 – 20
11. Mười Ngón Tay
Mười ngón tay Ngón đi cày Ngón tát nước Ngón cầm lược Ngón chải đầu Ngón đi trâu Ngón đi cấy Ngón cầm bay Ngón đánh cờ Ngón chèo đò Ngón giữ biển Tôi ngồi đếm Mười ngón tay.
12. Hai Bàn Tay
Tay này có Tay này không Xòe tay này Xòe tay nọ. Tay này có Tay này không Tay có bông Dâng tặng mẹ.
13. Thơ đồng dao cho bé tập nói: Ù À Ù Ập
Ù à ù ập Bắt chập lá tre Bắt đè lá uống Bắt cuống lên hoa Bắt gà mổ thóc Bắt học học cho thông Cày đồng cho sớm Nuôi lợn cho chăm Nuôi tằm cho rỗi Dệt cửi cho mau Nuôi trâu cho mập Ù à ù ập.
14. Ai Làm Gì Đó
Khù khà khù khò Ai làm gì đó? A ! Là chú chó Đang ngủ khò khò Cút ca cút kít Ai làm gì đó? A! Là chuột chít Dùng răng cắn gỗ Hí hí ha ha Ai làm gì đó? A ! Ra là bé Đang cười rất to.
15. Con Chim Se Sẻ
Con chim se sẻ Nó ăn gạo tẻ Nó hót líu lo Nó ăn hạt ngô Nó ăn lép nhép Nó ăn gạo nếp Nó vãi ra sân Ở láng giềng gần Đuổi con chim sẻ.
16. Con Vỏi Con Voi
Con vỏi con voi Cái vòi đi trước Hai chân trước đi trước Hai chân sau đi sau Còn cái đuôi đi sau rốt Tôi xin kể nốt Câu chuyện con voi.
17. Dung Dăng Dung Dẻ
Dung dăng dung dẻ Dắt trẻ đi chơi Đến ngõ nhà trời Lạy cậu lạy mợ Cho cháu về quê Cho dê đi học Cho cóc ở nhà Cho gà bới bếp Ù à ù ập Ngồi xập xuống đây.
18. Các Loài Kiến
Kiến mẹ kiến con Kiến ở trên non Là con kiến nhót Hay đi lót nhót Là con kiến hôi Chân vướng nhọ nồi Là con kiến nhện Vừa đi vừa liệng Là con kiến bay…
19. Nhong Nhong Nhong
Nhong nhong nhong Ngựa ông đã về Cắt cỏ Bồ Đề Cho ngựa ông ăn Nhong nhong nhong…
20. Nói Ngược
Bong bóng thì chìm Gỗ lim thì nổi Đào ao bằng chổi Quét nhà bằng mai Hòn đá dẻo dai Hòn xôi rắn chắc Gan lợn thì đắng Bồ hòn thì bùi Hương hoa thì hôi Nhất thơm thì cú Đàn ông to vú Đàn bà rậm râu Hay cắn là trâu Hay cày là chó.
2.3 Các bài đồng dao cho bé dễ nhớ – Từ bài 21 – 30
Bài đồng dao cho bé – Bài đồng dao và trò chơi dân gian Bịt mắt bắt dê
21. Tập Tầm Vông
Tập tầm vông, tay không tay có? Tập tầm vó, tay có tay không? Tay nào không? Tay nào có? Tay nào có? Tay nào không?
22. Bê Vàng
Bê là bê vàng Bê đứng rền ràng Bê đi với mẹ Bê chạy xuống bể Bê chạy lên ngàn Mà cọp mang Mà sấu nuốt Đi tìm nơi cỏ tốt Bê gặm cho ngon Bê là bê con Bê là bê vàng.
23. Bí Ngô Là Cô Đậu Nành
Đậu nành là anh dưa chuột Dưa chuột là ruột dưa gang Dưa gang họ hàng dưa hấu Dưa hấu là cậu bí ngô Bí ngô là….
24. Bịt Mắt Bắt Dê
Những bài đồng dao hay cho bé: Bịt mắt bắt dê
Một bầy trẻ nhỏ Bịt mắt bắt dê Dê vấp bờ hè Ngã kềnh bốn vó Mọi người cười rộ Cố đuổi vòng quanh Dê chạy thật nhanh Túm ngay một chú.
25. Các Loài Cá
Cá biển cá bầy Ăn ngày hai bữa Là con cá cơm Nhọn mồm nhọn mũi Là con chào rao Nhận hủ nhận vò Là con cá nhét Nở ra đỏ chẹt Là con các khoai Đi ăn trộm hoài Là con cá nhám Khệnh khệnh khạng khạng Là con cá căn Già rụng hết răng Là con cá móm Bò đi lọm khọm Là con cá bò Ăn chẳng biết no Là con cá hốc.
26. Cam Quýt Mít Hồng
Cây cam, cây quýt Cây mít, cây hồng Ta trồng ta ăn Ta cùng lo liệu Ai trồng thiếu Xin trồng thêm.
27. Bài đồng dao cho bé: Chú Nghé Con
Nghé ạ, nghé ơ… Nghe như ổi chín Như mây chín chùm Như chum đựng nước Như lược chảy đầu Lông trơn như dầu Chân trước chân sau Đủng đa đủng đỉnh Má đầy núng nính Nghé đẹp, nghé yêu…
Lộn cầu vồng Nước trong nước chảy Có cô mười bảy Có chị mười hai Hai chị em ta Ra lộn cầu vồng.
29. Thích Ăn Quả Gì?
Mít vàng, cam đỏ Hồng chín, quýt xanh Bốn anh đều lành Thích ăn quả gì? Quýt bé con con Cam tròn ung ủng Mít bằng cái thúng Hồng đỏ hồng ngâm Thích ăn quả gì?
30. Chú Ngỗng Con
Ngỗng ta không chịu học Lai khoe biết chữ rồi Khi bị đưa sách ngược Ngỗng cứ tưởng là xuôi Cứ giả vờ đọc nhẩm Làm Vịt con tức cười! Vịt con khuyên một hồi Ngỗng ngỗng ơi! Học! Học!… Ngỗng ngỗng ơi! Học thôi!
2.4 Các bài đồng dao cho bé ở mọi lứa tuổi – Từ bài 31 – 40
Các bài đồng dao cho bé ở mọi lứa tuổi
31. Thả Đỉa Ba Ba
Thả đỉa ba ba Chớ bắt đàn bà Phải tội đàn ông Cơm trắng như bông Gạo tiền như nước Đổ mắm đổ muối Đổ chuối đổ tiêu Đổ niêu nước chè Đổ phải nhà nào Nhà ấy phải chịu.
32. Các Loài Chim
Sáo đen là em sáo đá Sáo đá là má bồ nông Bồ nông là ông ác là Ác là là bà tu hú Tu hú là chú chim ri Chim ri là dì chim xanh Chim xanh là là anh cò bợ Cò bợ là vợ thằng Ngô Thằng Ngô là cô sáo sậu Sáo sậu là cậu sáo đen Đánh trống thổi kèn đua ma sáo sậu.
33. Trốn Tìm
Mít mật mít dai Mười hai thứ mít Vào làng ăn thịt Ra làng ăn xôi Chú chẳng nghe tôi Tôi bịt mắt chú Ẩn đâu cho kín Bao giờ lúa chín thì về.
34. Gà Và Vịt
Mỏ gà thời tròn Mỏ vịt thời dẹt Vịt kêu cạc cạc Gà gáy le te Ai thời thích nghe Ai ngủ thời chớ.
35. Lúa Ngô
Lúa ngô là cô đậu nành Đậu nành là anh dưa chuột Dưa chuột là ruột dưa gang Dưa gang là nàng dưa hấu Dưa hấu là cậu lúa ngô Lúa ngô là cô đậu nành.
36. Kì Đà
Kì đà là cha cắc ké Cắc ké là mẹ kì nhông Kì nhông là ông kì đà Kì đà là cha cắc ké.
37. Đồng dao cho bé tập nói: Ông Sao
Ông sảo ông sao Ông vào cửa sổ Ông ở với tôi Ông ngồi lên chiếu Tôi biếu củ khoai Ông nhai nhóp nhép Cái tôm cái tép Ông ghép với rau Ăn mau chóng lớn Ông ngồi dậy Ông về trời.
38. Rạng Đông
Sao hôm lấp lánh Sao mai lấp lánh Cuốc đã sang canh Gà kia gáy rúc Chích chòe lìa tổ Trời đã rạng đông.
39. Xâu Chỉ
Tịch tịch tang tang Bắt con kiến vàng Buộc chỉ ngang lưng Cho vào cái ống Một bên lấy giấy mà bưng Một bên bôi mỡ kiến mừng kiến sang.
40. Đếm Sao
Từ trong nhà, bước ra ngoài sân Dần dần ra ngõ. Tỏ mặt xuống ao, Trông áo lắm cá, Thiên hạ lắm người, Đố ai đếm được Từ một ông sao sáng, Đến mười ông sáng sao Một ông sao sáng Hai ông sáng sao Ba ông sao sáng Bốn ông sáng sao Năm ông sao sáng Sáu ông sáng sao Bảy ông sao sáng Tám ông sáng sao Chín ông sao sáng Mười ông sáng sao.
2.5 Các bài đồng dao cho bé về con vật – Từ bài 41 – 50
Bài đồng dao cho bé – Chi chi chành chành
41. Bài đồng dao cho bé tập nói: Chú Ếch
Ếch tài, ếch giỏi Ếch nói, ếch cười Hễ anh nào lười Phải về giải bét Anh nào nhảy đẹp Anh nào nhảy cao Nhảy qua hàng rào Chiến ngay giải nhất.
42. Hạt Mưa Hạt Thóc
Hạt mưa hạt thóc Tôi ở trên cao Tôi rơi xuống đất Tưởng rằng tôi mất Chẳng hóa tôi không Tôi chảy ra sông Nuôi loài tôm cá Qua các làng xã Theo máng theo mương Cho người trồng trọt Thóc vàng chật cót Cơm trắng đầy nồi Vậy chớ khinh tôi Hạt mưa hạt thóc.
43. Nghé Bầu Nghé Bạn
Nghé bầu nghé bạn Trâu cày ruộng cạn Mẹ cày ruộng sâu Lúa tốt bằng đầu Cò bay thẳng cánh Một sào năm gánh Một mẫu năm trăm Một bông lúa chăm Một trăm hạt thóc Hạt bằng đấu bảy Hạt bằng đấu ba Hạt bằng trứng gà Hạt bằng trứng vịt Hạt bằng trái mít Hạt bằng bình vôi Hạt nào vỡ đôi Bằng nồi gánh nước Nghé ơi….
44. Vè Các Loài Rau
Nghe vẻ nghe ve Nghe vè các rau Thứ ở hỗn hào Là rau ngành ngạnh Trong lòng không chánh Vốn thiệt rau lang Đất ruộng bò ngang Là rau muống biển Quan đòi thầy kiện Bình bát nấu canh Ăn hơi tanh tanh Là rau dấp cá Có cha có mẹ Rau má mọc bờ Thò tay sợ dơ Nó là rau nhớt Rau cay như ớt Vốn thiệt rau răm Sống trước ngàn năm Là rau vạn thọ Tánh hay sợ nợ Vốn thiệt rau co Làng hiếp chẳng cho Nó là rau húng Lên chùa mà cúng Vốn thiệt hành hương Giục ngựa buông cương Là rau mã đề.
Con cua có hai càng Đầu, tai không có bò ngang cả đời Con cá mà có cái đuôi Hai vây ve vẩy nó bơi rất tài Con rùa mà có cái mai Cái cổ thụt ngắn, thụt dài vào ra Con voi mà có hai ngà Cài vòi nó cuốn đổ nhà, đổ cây Con chim mà có cánh bay Bay cùng Nam, Bắc, Đông, Tây tỏ tường.
46. Chi Chi Chành Chành
Chi chi chành chành Cái đanh thổi lửa Con ngựa chết trương Ba vương ngủ đế Chấp chế đi tìm Ù à ù ập.
47. Đồng dao cho bé: Bà Còng Đi Chợ Trời Mưa
Bà còng đi chợ trời mưa Cái tôm cái tép đi đưa bà còng Đưa bà đến quãng đường đông Đưa bà vào tận ngõ trong nhà bà Tiền bà trong túi rơi ra Tép, tôm nhặt được trả bà mua rau.
48. Đồng Dao cho bé về củ Su hào
Ngồi chơi trên đất Là củ su hào Tập bơi dưới ao Đen sì củ ấu Không cần phải nấu Củ đậu mát lành Lợn thích củ hành Chó đòi riềng, sả Củ lạc đến lạ Có hạt uống bia Như mũi chú hề Là củ cà rốt… Cùng nhau học tốt Tất cả hiểu bài Chẳng có một ai Mang đầu… củ chuối!
Thương con ba ba Đội nhà đi trốn Gặp cơn nước cuốn Trôi tuột ra khơi Gặp lúc tối trời Đội nhà đi dạo.
50. Bài đồng dao cho bé – Làng Chim
Hay chạy lon ton Là gà mái nở Cái mặt hay đỏ Là con gà mào Hay bơi dưới ao Mẹ con nhà vịt Hay la hay hét Là con bồ chao Hay bay hay nhào Mẹ con bói cá Tiếng con chim ri Gọi dì gọi cậu Tiếng con sáo sậu Gọi cậu gọi cô Tiếng con cồ cồ Gọi cô gọi chú Tiếng con tu hú Gọi chú gọi dì Mau mau thức dậy Mà đi ra đồng…
Có thể thấy các bài đồng dao cho bé ở trên có thể rất quen thuộc đối với cha mẹ. Nếu thấy thú vị, cha mẹ có thể tập cho hát để cùng ba mẹ ôn lại kỷ niệm thời thơ ấu nhé!
Mẹ có thể cho bé tập bơi từ sớm nhưng điều kiện cần và đủ lại rất nhiều
Tận mắt chứng kiến những bé sơ sinh nhỏ xíu quẫy đạp rất điệu nghệ trong làn nước, chắc hẳn không ít mẹ thấy rùng mình. Tuy sợ hãi, nhưng mẹ cũng khá tò mò phương pháp dạy bé tập bơi khi còn trong lứa tuổi sơ sinh.
Mẹ có thể cho bé tập bơi từ sớm nhưng điều kiện cần và đủ lại rất nhiều
Trong danh sách những nguyên nhân hằng đầu khiến trẻ sơ sinh tử vong, chết đuối và ngạt nước nằm trong top đầu, đặc biệt đối với trẻ từ 1-4 tuổi. Thông thường, tại các lớp nhận dạy học bơi cho trẻ em, trẻ dưới 4 tuổi chắc chắn sẽ bị loại ngay từ vòng gửi xe.
[inline_article id = 65736]
Tuy nhiên, thực tế, bé đã có thể tập bơi từ lúc 1 tuổi. Các nghiên cứu trên thế giới đã cho thấy quá trình bơi lội không gây hại cho trẻ và còn có thể giúp giảm nguy cơ chết đuối ở trẻ nhỏ. Mặc dù vậy, lại chưa có kết luận nào đồng tình rằng các bậc phụ huynh có thể tự do, thoải mái dạy bé tập bơi. Tính an toàn và hiệu quả là chưa được chứng minh.
Ở Việt Nam, hiện vẫn còn khá hiếm những khóa học chính quy dành cho trẻ sơ sinh. Vì vậy, nếu muốn con yêu tiếp xúc với nước từ sớm, ba mẹ nên trang bị cho bản thân những kỹ năng cơ bản và cần thiết để đảm bảo sự an toàn cho bé. Tham khảo một số lời khuyên sau nếu bạn đang có ý định cho bé đi bơi:
-Cả ba lẫn mẹ nên tham gia khóa học bơi cơ bản.
-Trẻ 3 tuổi đã có thể tham gia lớp học bơi, nhưng nên nhận được sự gửi gắm với huấn luyện viên dạy bơi, tốt nhất ba mẹ nên ở cạnh lúc con học để bảo đảm an toàn.
-Khi cho bé tiếp xúc với nước hồ bơi lần đầu, không vội vàng, từ từ và kiên nhẫn để tránh tạo cảm giác sợ hãi cho trẻ.
-Trẻ còn quá nhỏ nên dùng phao đỡ cổ, tránh dùng phao để ngang bụng, vì như thế rất nguy hiểm.
-Dù chỉ cho trẻ bơi trong bồn tắm nhỏ, ba mẹ cũng nên quan sát liên tục, không một phút lơ là, bởi tai nạn ngạt nước có thể sẽ xảy ra.
-Giữa trẻ sơ sinh và trẻ tập đi bơi trong phạm vi hai cánh tay của bạn.
-Ba mẹ nên học cả những phương pháp sơ cấp cứu căn bản.
Đăng ký học bơi cho trẻ 6 tháng tuổi trở lên tại TP. HCM: Học viện bơi Baby Fish, trung tâm đầu tiên và duy nhất theo đuổi phương pháp dạy bơi phòng chống chết đuối của tổ chức Infant Aquatics tại Việt Nam.
Địa chỉ: số 3, đường số 4, Nguyễn Ư Dĩ, Thảo Điền, Quận 2, Tp HCM (Noah’s Club)
Mẹ có thể dễ dàng tìm thấy những chương trình dạy bé học chữ cái
1/ Dùng các phần mềm ứng dụng
Điện thoại thông minh và các thiết bị điện tử như máy tính bảng đang dần trở nên quen thuộc trong cuộc sống hằng ngày. Sẽ không quá ngạc nhiên khi thấy một nhóc 3-4 tuổi cầm máy tính bảng chơi đùa. Thậm chí, đối với nhiều nhà, việc cho bé sử dụng điện thoại hay các thiết bị thông minh đã trở nên quá đỗi bình thường. Vậy sao mẹ không tận dụng những thiết bị này để dạy bé học chữ?
Có hàng ngàn những ứng dụng có thể giúp mẹ dạy bé học chữ cái. Chỉ cần mất một chút thời gian, thậm chí bạn có thể tìm ra những phần mềm chuyên dụng dành để dạy trẻ về bảng chữ cái. Chọn những ứng dụng được đánh giá tốt, tải về và bạn đã có thể bắt đầu buổi học nhỏ của mình.
[inline_article id=50248]
2/ Chương trình trực tuyến
Nếu cảm thấy không hài lòng với những ứng dụng trên điện thoại, mẹ có thể “chuyển hướng” sang những chương trình trực tuyến dạy về bảng chữ cái. Chỉ với một từ khóa đơn giản “bảng chữ cái tiếng việt” trên kênh Youtube, mẹ có thể tìm thấy hơn 15.000 video dạy bảng chữ cái, từ đơn giản đến phức tạp. Xem video, trẻ không chỉ được học về hình dáng chữ mà còn được dạy về âm vị. Ngoài ra, những video này thông thường sẽ đi kèm những bài nhạc vui nhộn, giúp bé thêm hào hứng với việc học.
[inline_article id=167]
3/ Sách điện tử
Sách điện tử là một trong những bước tiến mới, giúp ích rất nhiều cho việc học của bé. Không còn là những bài học khô khan bên những trang giấy, sách điện tử không chỉ giúp bé hào hứng trong việc học và bố mẹ cũng có thể dễ dàng tham gia.
Được người tiêu dùng đánh giá cao, sách điện tử giúp bé cưng chủ động hơn trong việc học. Đồng thời, những hình ảnh minh họa sinh động đầy màu sắc và âm thanh cũng giúp bé tiếp thu tốt hơn. Ngoài ra, sách điện tử nhỏ, gọn, phù hợp để mang đi khắp nơi.
Trẻ thuận tay trái gặp khá nhiều khó khăn khi bắt đầu tập viết
Nếu trong gia đình bạn có người không thuận tay phải, chuyện trẻ thuận tay trái là lẽ đương nhiên của gien di truyền. Không thể phủ nhận, để trẻ phát triển tự nhiên luôn là chân lý. Tuy nhiên, mẹ thử nghĩ xem, khi mọi thứ đều được thiết kế dành cho số đông, liệu có quá thiệt thòi với bé con nhà mình khi lớn lên? Vì vậy, không nhất thiết phải quá nghiêm trọng, mẹ có thể giúp con làm quen dần với tay phải nhưng vẫn xiện tay trái theo những mẹo sau!
Trẻ thuận tay trái gặp khá nhiều khó khăn khi bắt đầu tập viết
Khoảng 10% dân số cảm thấy thoải mái khi làm mọi việc bằng tay trái của họ. Di truyền học có thể là một phần, nhưng nguyên nhân vì sao có hiện tượng này quả phức tạp và cần nhiều nghiên cứu hơn nữa. Khi trẻ sơ sinh đạt mốc 6-9 tháng tuổi, bé đã có thể tự kiểm soát bàn tay của mình để cầm nắm và thực hiện những chuyển động theo ý muốn.
Lúc này, bé đã có thể dùng cả hai tay nhặt đồ chơi, đồng thời di chuyển theo ý mình. Vào thời điểm năm đầu đời, trẻ sử dụng cả hai tay thành thạo, vì vậy không thể kết luận vội vàng rằng trẻ thuận tay trái ngay lập tức. Phải đến khoảng 4 tuổi, trẻ mới bắt đầu bộc lộ thiên hướng thuận tay nào khi thực hiện những động tác như cầm bút, cầm kéo.
Nếu bé con được mẹ hướng dẫn phát triển kỹ năng vận động ngay từ thưở ban đầu, trẻ sẽ khéo léo và dùng tay phải thành thạo hơn để thực hiện hầu hết các kỹ năng. Trong hai tay, luôn phải có một tay thuận hơn, bởi lẽ khi trẻ có thể làm mọi việc bằng hai tay, rất hiếm sự khéo léo và suôn sẻ.
[inline_article id = 3060]
“Trẻ thuận tay trái thường là dấu hiệu của thiên tài”. Mẹ có tin vào điều này? Thực tế, có rất nhiều người tài giỏi thuận tay trái, 3 trong 4 số vị tổng thống Mỹ cuối cùng hay Leonardo da Vinci đều thuận bên tay này. Tuy nhiên mẹ ơi, thay vì mặc kệ con phát triển tự nhiên với hy vọng đó là dấu hiệu của thiên tài, mẹ có nghĩ đến những vất vả mà con phải đối mặt trong tương lai khi tất cả mọi thứ đều ưu tiên cho người thuận tay phải?
Người lớn có thể đã thích nghi, nhưng với bé con nhà bạn, khá là bực bội đấy. Thử tưởng tượng khi bé bước vào lớp một, cầm bút viết bằng tay trái và phải dịch chuyển tay khó khăn thế nào. Sự nhầm lẫn, khác biệt có thể khiến trẻ trở nên chán nản, khó chịu.
Nếu phát hiện thấy trẻ thuận tay trái và đã quá muộn để điều chỉnh kỹ năng vận động này ở con, mẹ chỉ có cách giúp con tạo môi trường dễ dàng, ít thách thức hơn. Nói chuyện với cô giáo để hỗ trợ bé mỗi khi đến lớp. Khi lên bảng viết, nhờ cô ưu tiên đứng vị trí không đụng chạm đến các bạn khác. Cho bé ngồi ở phía bên trái của bàn thay vì bên phải.
Với trẻ thuận tay trái, thường khi mới tập viết hay mắc phải lỗi viết ngược. Vì vậy, mẹ không phải quá lo lắng vì vấn đề này, luyện tập nhiều có thể giúp bé thành thạo hơn. Tuy nhiên, vẫn nên theo dõi để hỗ trợ trẻ kịp lúc mẹ nhé. Có thể dạy trẻ tập viết bằng cách chấm một dấu chấm nhỏ để ký hiệu nơi để bắt đầu viết và hạn chế tình trạng viết lộn xộn. “Sống chung với lũ”, đành chấp nhận vậy thôi nếu mẹ đã bỏ qua thời kỳ giúp con phát triển kỹ năng vận động theo số đông, thế giới của những người thuận tay phải.
Thêm một thông tin nữa dành cho mẹ: Trẻ thuận tay trái rất khác biệt. Não trái điều khiển tay phải chịu trách nhiệm về kỹ năng giao tiếp, ngôn ngữ, viết, tính logic, toán học và cả khoa học. Trong khi đó, não phải điều khiển tay trái lại phụ trách mảng âm nhạc, nghệ thuật, nhận thức và cảm xúc. Một bên là trừu tượng, một bên lại quá thực tế. Tổ chức hệ não của người thuận tay phải khiến họ khá cứng nhắc, nhưng người thuận tay trái có xu hướng linh hoạt hơn.
Quá trình tập nói của bé bắt đầu từ việc trẻ học cách sử dụng lưỡi, môi, vòm miệng và bất kỳ chiếc răng mới mọc nào để tạo ra âm thanh phù hợp, bắt đầu từ tiếng khóc, sau đó đến tiếng ọ, ẹ, ô, a trong tháng đầu tiên, và bập bẹ không lâu sau đó. Trẻ sẽ bắt đầu nói được những từ đơn giản như ma ma, đa đa, khiến mẹ vô cùng hạnh phúc.
Kể từ cột mốc phát triển này, bé sẽ tiếp tục nói nhiều hơn, qua cách bắt chước và quan sát cử động miệng cũng như lắng nghe âm thanh từ mọi người xung quanh. Không hiếm bé có thể nói được 2-4 từ vào khoảng 18-24 tháng tuổi. Khi bé có thể kiểm soát được tình cảm và hành vi của mình, bé có thể bày tỏ với người khác về những gì bé nhìn, nghe và cảm thấy được.
[inline_article id = 64498]
2/ Quá trình tập nói của trẻ phát triển như thế nào?
Nắm rõ được các cột mốc quan trọng trong quá trình này, mẹ sẽ biết được cách dạy trẻ tập nói và giúp con phát triển khả năng ngôn ngữ tốt hơn. Nếu bé được nuôi dạy trong môi trường song ngữ, có thể bé sẽ hơi chậm nói hơn một chút so với các bạn khác.
-Trong tử cung: Nhiều nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng, trẻ bắt đầu hiểu được ngôn ngữ khi vẫn còn trong bụng mẹ. Cũng như cảm nhận nhịp đập trái tim mẹ, bé cũng có thể nhận được giọng nói của mẹ và phân biệt nhiều kiểu giọng nói khác.
-Từ sơ sinh đến 3 tháng: Khóc là hình thức giao tiếp đầu đời rất sơ khai của bé. Tùy vào tính cách của từng bé con, mẹ có thể giải mã nhu cầu của bé qua những tiếng kêu. Một tiếng hét có thể là bé đang đói, tiếng khóc ngắt quãng khó chịu nghĩa là trẻ muốn thay tã. Khi lớn thêm một chút, bé sẽ bắt đầu biết thở dài, hoặc tự phát ra những tiếng kêu ngộ nghĩnh khác. Đối với khả năng hiểu ngôn ngữ, bé bắt đầu nhận ra âm thanh hình thành thế nào và sự giống nhau của ngôn từ phát ra từ mọi người xung quanh.
-Từ 4-6 tháng: Ở giai đoạn này, trẻ bắt đầu bập bẹ, kết hợp lẫn nguyên âm và phụ âm, chẳng hạn như ba ba, ya ya. Vào khoảng 6 tháng, bé có thể phản ứng khi mẹ gọi tên mình. Bạn có thể dễ dàng nghe ra khi bé nói ma ma hay đa đa. Nỗ lực của bé khi nói chuyện với mẹ phải nói là vô tận. Bé luôn cố gắng hết sức để sử dụng lưỡi, răng, vòm miệng và thanh quản của mình để phát ra những âm thanh ngộ nghĩnh nhằm giao tiếp với mọi người. Điều thú vị là, trẻ sơ sinh ở tuổi này trên khắp thế giới đều phát ra một kiểu âm thanh tương tự nhau như ba, ma, ka, đa, ya.
Thường xuyên trò chuyện và lắng nghe con để giúp bé tập nói mẹ nhé!
-Từ 7-12 tháng: Bé sẽ dần bập bẹ theo âm thanh nghe thấy và cố gắng nói sao cho giống. Ở giai đoạn này, mẹ nên thường xuyên đọc sách, kể chuyện hoặc nói chuyện cùng con để giúp bé phát triển khả năng ngôn ngữ của mình.
-Từ 13-18 tháng: Bây giờ bé đã biết sử dụng một hoặc nhiều từ khi nói chuyện với mẹ, và bắt đầu nhận ra từ ngữ có ý nghĩa. Bé thậm chí còn có thể lên hoặc xuống giọng với từ mà mình biết tùy vào ngữ cảnh.
-Từ 19-24 tháng: Bé đã có thể nói khoảng 50 từ, đồng thời khả năng hiểu ngôn ngữ của bé cũng phát triển rất nhiều. Bé quan sát, lắng nghe và học thêm từ mới mỗi ngày. Ở tuổi này, bé đã có thể nói được 2 từ rồi nhé, chẳng hạn như mẹ ơi, ba ơi, bồng bồng, đi chơi… Cảm giác mình khá trưởng thành vì đã có thể diễn đạt những điều mình muốn, bé thường có xu hướng chỉ làm những gì mình thích. Mẹ không thể nào chỉnh bé khi bé nói Mẹ dép thay vì dép mẹ.
-25-36 tháng: Bé đã bắt đầu phân biệt được cách xưng hô, biết mình xưng con và phải gọi ba mẹ. Trong độ tuổi này, vốn từ vựng của bé không ngừng phát triển và mở rộng. Bé có thể nối các danh từ và động từ vào với nhau để tạo nên câu đơn giản: Con muốn đi chơi. Khi lên 3, mẹ sẽ hết sức đau đầu với một tên nhóc tinh vi, nói nhiều trong nhà. Bé sẽ không ngừng đưa ra những bình luận, lý lẽ hết sức thú vị và ngộ nghĩnh, đồng thời hỏi và “làm phiền” mẹ rất nhiều.
-Thường xuyên nói chuyện: Không có nghĩa mẹ cứ phải huyên thuyên không ngừng nghỉ. Thay vào đó, tranh thủ thời gian ở bên con để trò chuyện. Mô tả những gì mẹ đang làm, đặt câu hỏi, hát.
-Đọc sách cho con: Đây là cách tuyệt vời để phát triển vốn từ vụng nhỏ bé của trẻ. Cách sắp xếp câu chữ trơn tru sẽ giúp bé hiểu được quy tắc của ngôn ngữ. Đừng quên kể chuyện bằng cảm xúc, bé sẽ hiểu trọn vẹn hơn nội dung của truyện mẹ kể.
-Luôn luôn lắng nghe: Và thấu hiểu nữa. Bất cứ khi nào trẻ bập bẹ, nhìn vào mắt bé với hàm ý mẹ hiểu rồi. Bé sẽ được khuyến khích nói nhiều hơn để thu hút sự tập trung, chú ý của bạn.
Tình yêu thương chính là điền kiện cần và đủ tiên quyết để giúp trí não con phát triển toàn diện
Não bao gồm nhiều phần phối hợp có nhiệm vụ kiểm soát toàn bộ việc chúng ta làm, từ nghe, nhìn, ngửi, hoạt động đến giải quyết vấn đề theo từng cấp độ khác nhau. Mỗi phần quan trọng này chứa hàng triệu tế bào não, hoặc tế bào thần kinh. Các tế bào này liên lạc với nhau bằng thông tin hóa học qua các khoảng trống nhỏ gọi là khớp thần kinh. Các thông điệp lặp đi lặp lại, liên kết với nhau và hình thành nên “con đường thần kinh”, được ví như “hệ thống dây điện”. Trong những năm đầu đời, những kết nối này phát triển một cách siêu tốc nếu được “lắp đặt” đúng cách.
Vì vậy, kích thích trí não trẻ từ thưở ấu thơ hết sức quan trọng. Không cần những món đồ chơi hay thiết bị đặc biệt, ba mẹ có thể giúp trí não trẻ phát triển bằng những cách lành mạnh được bật mí ngay dưới đây!
Tình yêu thương chính là điền kiện cần và đủ tiên quyết để giúp trí não con phát triển toàn diện
1/ Thông tin về trí não trẻ ba mẹ có thể chưa biết
“Hệ thống dây điện” trong não bộ chưa được kết nối đầy đủ khi trẻ vừa mới sinh ra. Vì vậy, không mấy khó khăn để giúp hệ thống này thay đổi, phát triển để đáp ứng với môi trường xung quanh. Ngay từ lúc này, ba mẹ nên cho trẻ trải nghiệm những hoạt động thường ngày như chơi mà học qua đồ chơi và sự tương tác, nghe đọc sách, nghe nhạc. Chỉ khi hệ thống này được thiết lập, não bộ trẻ mới có cơ hội phát triển toàn diện, nâng cao khả năng ngôn ngữ cũng như giải quyết vấn đề khi trẻ lớn lên. Hẳn nhiên, sức khỏe, thể chất và cảm xúc của trẻ cũng được lợi rất nhiều.
Tình cảm cũng là chìa khóa quan trọng để xây dựng mộ não bộ khỏe mạnh. Đủ đầy yêu thương và những mối quan hệ tích cực, trẻ sẽ không bao giờ phải đối mặt với chứng stress thời “hại điện”. Đó có thể là trải nghiệm căng thẳng của trẻ với hôn nhân của ba mẹ, sự lạm dụng, bỏ bê, bạo lực hoặc ba mẹ mắc bệnh tâm thần,…
[inline_article id = 67477]
2/ Điều kiện cần để kích thích trí não trẻ phát triển
-Trách nhiệm, sự nuôi dưỡng và những trải nghiệm tích cực: Trải nghiệm hẳng ngày giúp hình thành nền móng cho trí não trẻ, qua những thói quen hằng ngày và những người bé có cơ hội tiếp xúc. Trẻ cần được sống và vui chơi trong môi trường lành mạnh với nhiều cơ hội học hỏi và phát triển. Mẹ nên tinh ý nhận ra khi nào bé mỏi mệt, đói hoặc căng thẳng, hay cần một cái ôm thắm thiết từ mẹ. Sự quan tâm này giúp trẻ luôn cảm thấy an toàn, tin cậy rằng khi ốm đau, buồn bã, sẽ có ba mẹ ở bên.
-Hoạt động vui chơi: Nói chuyện, đọc sách và hát cho trẻ nghe là những hoạt động vui vẻ và dễ dàng mẹ có thể giúp con phát triển trí não. Những trò chơi đơn giản với bé sơ sinh, như ú òa chẳng hạn, không bao giờ là thừa thãi.
-Thực phẩm lành mạnh: Nếu cho con bú, sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho bé trong 6 tháng đầu tiên. Khoảng thời gian bé bú mẹ cũng là lúc não bộ đang hình thành qua giao tiếp ánh mắt, nụ cười và sự tiếp xúc thân mật giữa mẹ và con. Khi bé bắt đầu tập ăn, mẹ nên đảm bảo cung cấp các loại thực phẩm giàu chất sắt, omega-3, nhiều vitamin và khoáng chất như trái cây, rau củ.
-Tương tác tình cảm: Thực tế là trẻ không cần đồ chơi đắt tiền. Sự yêu thương từ người thân chính là món đồ chơi vô giá. Nhiều đồ chơi được quảng bá là tốt trong việc “giáo dục” trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu nào khẳng định điều này hiệu quả đến đâu hay thế nào. Nên hạn chế cho trẻ xem tivi, tiếp xúc với thiết bị công nghệ hiện đại từ sớm. Thay vào đó, nên giúp trẻ chủ động tương tác với mọi người xung quanh và khám phá thế giới từ đó. Bất cứ màn hình tivi, điện thoại hay máy tính, cũng nên được khuyến cáo với trẻ dưới 2 tuổi.
3/ Ba mẹ có thể làm gì để kích thích trí não trẻ?
-Đáp ứng nhu cầu của bé: Điều này đặc biệt quan trọng khi bé bị bệnh, đói, buồn bã. Tuy nhiên, đôi khi ba mẹ lại không mấy để ý đến cách bày tỏ cảm xúc chưa rõ ràng của bé. Khi bé bập bẹ, phát ra âm thanh khó hiểu hoặc chỉ mỉm cười thôi, trong đó luôn ẩn chứa thông điệp nào đó. Khi ba mẹ đáp ứng lại nhu cầu này, trí não trẻ sẽ có cơ hội phát triển thêm.
-Một gia đình đủ đầy yêu thương: Tạo dựng thói quen hằng ngày cho cả gia đình bé có thể tin cậy và cảm thấy an toàn. Ba mẹ nên bình tĩnh trong mọi tình huống.
-Giúp bé khám phá môi trường xung quanh: Vui chơi là cách tốt nhất để trẻ học hỏi, và ba mẹ chính là những người bạn chơi đầu đời của con. Cùng con khám phá thế giới xung quanh với những trò chơi đơn giản. Đừng quên trò chuyện với bé về những gì đang xảy ra hằng ngày, chỉ cho bé để bé cảm nhận và phát triển các giác quan.
–Phát triển kỹ năng xã hội cho bé: Đừng giữ bé khư khư trong nhà, nên năng cho con ra ngoài để tiếp xúc với trẻ em và người lớn khác.
-Chất lượng “cô trông trẻ”: Khi công việc buộc bạn không thể chăm trẻ 24/24, chọn người hoặc nơi giữ trẻ chất lượng và tin tưởng. Chỉ như vậy, bé mới có cơ hội học hỏi và phát triển đúng cách.
-Yêu cầu giúp đỡ khi cần thiết: Bất cứ khi nào cảm thấy stress, áp lực hay quá tải trong chuyện chăm sóc em bé, đừng ngại chia sẻ để được giúp đỡ và hỗ trợ. Anh xã, người thân hoặc bác sĩ, các chuyên gia tư vấn.
Những bậc cha mẹ trẻ, đặc biệt là lần đầu tiên có con luôn tự hỏi khi nào nên bắt đầu hành trình rèn luyện kỷ luật, phải trái đúng sai.
Hướng dẫn con biết đâu là đúng sai
1/ Càng sớm càng tốt
Với đa số các bé, từ “không” có sức ảnh hưởng rất lớn. Nó là dấu hiệu đầu tiên nhắc nhở bé về tính kỷ luật.
Sẽ là vô ích nếu bạn áp dụng quá nhiều quy tắc phức tạp khi bé còn nhỏ. Thay vào đó, khi con làm sai như lúc bé bạn chỉ cần nói “không” và hướng sự chú ý của bé đến thứ thú vị và vô hại khác.
Điều này mang lại tác động nhẹ nhàng nhưng sâu sắc đến sự khám phá của bé. Đừng nên la mắng hay quát nạt con. Nó sẽ không có hiệu quả đối với con trẻ còn chưa biết nói. Cách tốt nhất là nhẹ nhàng thay đổi hành vi của bé và biến nó thành trải nghiệm vui vẻ.
Luôn giữ bình tĩnh và nhẹ nhàng dạy dỗ bé.
2/ Vừa mềm mỏng vừa cứng rắn
Khi đặt ra các giới hạn và quy tắc cho bé, tốt nhất bạn nên nhất quán khi giải thích cho bé. Dần dần bé sẽ hiểu được thế nào là sai, thế nào là đúng. Nếu bạn không chỉ cho bé biết điều đúng hoặc sai thì sẽ không thể dạy dỗ nếu sau này bé dần trở nên ngỗ ngược và cách dạy con cũng sẽ trở thành vòng tròn luẩn quẩn.
[inline_article id=60216]
Gia đình và bạn bè có thể sẽ khuyên bạn lúc nào nên giáo dục cho con nhưng quyết định luôn là ở bạn. Nên nhớ rằng, không bao giờ là quá sớm để nhẹ nhàng rèn luyện con vì bé có thể sẽ nhận thức và học được những điều đúng.
Chẳng hạn như khi bé tập bò hoặc đi thì sẽ luôn tò mò muốn chạm vào bình hoa hoặc khám phá ban công. Thay vì la mắng con khi bé làm điều đó thì bạn nên đặt bình hoa ở chỗ bé không với tới được và khóa lối ra ban công. Như vậy là bạn đang nhẹ nhàng chỉ cho bé biết những chỗ không được đến và những gì không được chạm vào.
3/ Kiểm soát cơn giận của bé
Khi bé ở giai đoạn từ 1 đến 2 tuổi (và trở lên) hầu hết các bé đều đã biết nổi giận. Hẳn các bậc cha mẹ sẽ khó xử khi phải đối mặt với thái độ này đặc biệt là ở nơi công cộng.
Để tránh làm bé giận dỗi, bạn có thể thử các mẹo sau đây:
– Nhắc lại lời bé và sau đó chuyển hướng cuộc trò chuyện: Đã đến giờ đi ngủ nhưng con đòi đi công viên chơi. Bạn không cần phải nói : ”Giờ không phải lúc”, lặp lại lời của bé và chuyển hướng sự chú ý của bé sang chuyện khác.
Ví dụ, bạn có thể nói : “Con muốn đi chơi công viên hả ? Con có nhớ cậu bé con chơi cùng lúc chiều không ?” Với cách này, bạn vẫn đang đề cập tới công viên nhưng theo chiều hướng khác và tránh được cơn giận dỗi của bé.
[inline_article id=19733]
– Mang theo đồ chơi: khi bé cáu gắt lúc đang tắm thì hãy gợi ý bé mang theo đồ chơi bồn tắm. Viêc này giúp bé vui vẻ hơn và tránh làm bé nổi giận.
– Vạch ra các quy định cho bé: Thỉnh thoảng bạn cần phải chỉ ra các quy tắc rõ ràng như : Không mang truyện và bồn tắm, không mang giày lên giường và không được nghịch nữ trang của mẹ…
– Phân tán sự chú ý của bé: nếu con bắt đầu nhõng nhẽo khi phải rời khỏi sân chơi, hãy tìm thứ khác có thể thu hút sự chú ý của bé. Khi gần đến giờ về và bạn thấy ai đó đang dắt chó đi dạo thì hãy nói với bé rằng : “Hai mẹ con mình sang chào cún con bên kia nhé”. Lúc này bạn có thể rời khỏi sân chơi một cách dễ dàng.
