Nuôi dạy con chưa bao giờ là một việc dễ dàng. Ngược lại, nó đòi hỏi kiến thức, kỹ năng và cách vận dụng thông minh từ các bậc phụ huynh. Với chuyên mục này, các thông tin được xây dựng nhằm trở thành một bách khoa toàn thư cung cấp kiến thức cần thiết cho quá trình chăm sóc và nuôi dạy con cái. Tất cả nhằm giúp cha mẹ hiểu rõ về nét tính cách, tư duy, suy nghĩ của con và từ đó áp dụng cho con phương pháp giáo dục, nuôi nấng phù hợp.
1. Bài thơ về chủ đề động vật
MÈO CON ĐI HỌC
Hôm nay trời nắng chang chang
Mèo con đi học chẳng mang thứ gì
Chỉ mang một cái viết chì
Và mang một ổ bánh mì con con.
CON RÙA
Rì rà rì rà
Vác nhà đi chơi
Tối lặn mặt trời
Úp nhà đi ngủ
Bé ơi mau dậy
Đến lớp mầm non
Con trâu đuôi vẫy
Con gà màu son
Đều đi cả rồi
Bé ơi mau dậy!
ONG VÀ BƯỚM
Con bướm trắng
Đậu vườn hồng
Gặp con Ong
Đang bay vội
Bướm liền gọi
Rủ đi chơi
Ong trả lời:
“Tôi còn bận
Mẹ tôi dặn
Việc chưa xong
Đi chơi rong
Mẹ không thích”. 2. Thơ về chủ đề thiên nhiên
CỦ CÀ RỐT
Lá xanh củ đỏ
Lớn nhỏ bên nhau
Đất đội ngập đầu
Củ lên thật đẹp
Tên em cà rốt
Củ đỏ lá xanh.
MƯỜI QUẢ TRỨNG TRÒN
Mười quả trứng tròn
Mẹ gà ấp ủ
Mười chú gà con
Hôm nay ra đủ
Lòng trắng, lòng đỏ
Thành mỏ, thành chân
Cái mỏ tí hon
Cái chân bé xíu
Lông vàng mát dịu
Mắt đen sáng ngời
Ơi chú gà ơi!
Ta yêu chú lắm.
CÁ NGỦ Ở ĐÂU
Đêm hè lặng gió
Ơi chú cả nhỏ
Cá ngủ ở đâu?
Con chó về nhà
Chim bay về tổ
Chuột nằm trong ổ
Cóc nhảy về hang
Sông nước lan tràn
Xây sao được tổ
Ới chú cá nhỏ
Đêm hè lặng gió
Cá ngủ ở đâu?
TIA NẮNG
Tia nắng nhỏ
Lay hàng mi
Bé dậy đi
Tập thể dục
Tia nắng giục
Đàn gà con
Chạy lon ton
Theo chân mẹ
Tia nắng ghé
Bên nhành hoa
Hoa điệu đà
Rung rinh nắng.
3. Bài thơ về chủ đề cuộc sống
HAI BÔNG HOA
Bàn tay xinh xắn
Có năm ngón tay
Nở ra năm cánh
Thành hoa đầu ngày
Hai bàn tay nhỏ
Là hai bông hoa
Bạn nào cũng có
Sạch, thơm, nõn nà.
ĐI HỌC ĐÚNG GIỜ
Em đang say ngủ
Quên cả giờ rồi
Chú đồng hồ nhắc
Mau mau dậy thôi
Gà trống dậy sớm
Mèo lười ngủ trưa
Còn em đi học
Đi cho đúng giờ.
YÊU MẸ
Mẹ đi làm
Từ sáng sớm
Dậy thổi cơm
Kho thịt cá
Em kề má
Được mẹ thơm
Ôi mẹ ơi!
Yêu mẹ lắm.
Những bài thơ trên đây có nội dung xoay quanh các đề tài gần gũi trong cuộc sống quanh bé. Chính vì như thế, bé sẽ dễ nhớ và có thể đọc làu làu từng câu thơ chỉ sau vài buổi được mẹ dạy. Mẹ hãy bắt đầu đọc thơ cho bé nghe ngay từ tối nay nhé! Chúc các mẹ có những giây phút vui vẻ, gần gũi bên con.
Dưới đây là 5 nguyên tắc cần thiết để bé toàn tâm toàn ý lắng nghe bố mẹ.
1/ Không cho bé làm việc riêng khi bạn đang nói với bé
Khi nói chuyện với con, muốn trẻ lắng nghe và thực hiện theo lời nói của bố mẹ thì việc đầu tiên là bạn hãy dừng tất cả công việc đang làm, nhìn thẳng vào bé và yêu cầu bé thực hiện giống bạn. Chỉ khi trẻ không bị phân tâm, hoàn toàn tập trung vào câu chuyện thì lúc này những điều bạn nói mới thực sự có “ấn tượng”.
Hãy hạn chế việc bé thực hiện yêu cầu cầu của bạn khi đang chơi đồ chơi, vì lúc đó chắc chắn trẻ sẽ bị phân tâm, không kịp xử lý thông tin, đồng thời cách xử lý các thông tin sẽ trở nên khó khăn hơn.
[inline_article id=63785]
2/ Nhìn thẳng vào mắt trẻ và nói chuyện
Khi bé đã ngừng làm việc riêng, tập trung hoàn toàn và sẵn sàng lắng nghe thì bạn hãy nhìn thẳng vào mắt trẻ để bắt đầu câu chuyện. Cách nói chuyện này giúp bé ghi nhớ tốt hơn, cũng như mẹ có thể kiểm soát được thái độ hợp tác của trẻ, đồng thời bé hiểu được cảm xúc bố mẹ đang thể hiện. Vì thế, ngôn ngữ và âm lượng hết sức vừa phải, không quá lớn, đồng thời phải dễ hiểu. Nét mặt không thể hiện sự bực bội mà thân thiện nhưng nghiêm túc.
Khi bố mẹ yêu cầu trẻ thực hiện hoặc muốn bắt đầu câu chuyện thì cần bé thực hiện ngay, không nên trì hoãn bởi thói quen trì hoãn sẽ không tốt cho trẻ lâu dần trở thành thói quen xấu có thể ảnh hưởng đến cuộc sống của bé sau này.
Cách nói chuyện nhìn vào mắt con vừa giúp trẻ phát triển khả năng từ vựng, ngôn ngữ, vừa kích thích trí tuệ, nuôi dưỡng khả năng giao tiếp, đồng thời giúp trẻ biết lắng nghe hiệu quả.
3/ Không lặp lại nhắc nhở quá nhiều lần
Bạn ra điều kiện cho trẻ trước khi yêu cầu và không nhắc lại yêu cầu quá 3 lần. Nếu bạn nói đi nói lại, trẻ dần nhàm với nhưng mệnh lệnh của mẹ hoặc khi bạn không giữ được bình tĩnh và nhắc nhở lớn tiếng nhiều lần sẽ làm cho trẻ thấy sợ hãi, có tâm lý tránh xa.
Có thể yêu cầu trẻ nhắc lại những lời bố mẹ vừa nói hay hỏi lại trẻ bố mẹ vừa muốn bé làm gì, bởi đây là cơ hội để trẻ ghi nhớ được yêu cầu của bố mẹ được tốt hơn.
4/ Đưa ra hình phạt phù hợp với từng độ tuổi
Nếu trẻ quá ương bướng bố mẹ có thể dùng đến hình phạt để răn đe trẻ, tùy theo độ tuổi mà có những hình phạt thích đáng, không làm tổn thương trẻ. Khi phạt trẻ các hình thức phạt cần đúng độ tuổi và phạt trẻ trong tầm kiểm soát của bố mẹ, phân tích đúng sai khi con bình tĩnh để trẻ có thể rút kinh nghiệm và không tái phạm nữa, chỉ có như vậy thì hình phạt mới có giá trị răn đe, giúp trẻ nhận thức tốt hơn.
Với những trẻ lứa tuổi lên 2, hình phạt với trẻ hiệu quả nhất là bắt trẻ phải ở yên tại chỗ trong một khoảng thời gian, có thể chỉ là một cái ghế trong phòng bếp hoặc chân cầu thang trong một hoặc 2 phút. Thời gian lâu hơn sẽ không hiệu quả.
5/ Khen ngợi khi trẻ vâng lời
Trẻ xứng đáng nhận được lời động viên, khích lệ của bạn khi bé biết vâng lời, thực hiện tốt yêu cầu của mẹ đưa ra. Trẻ con cũng như người lớn, đều mong muốn nhận được những phản hồi tốt từ người khác. Khi nhận được phản hồi là những lời khen, bé cảm thấy hào hứng và muốn thực hiện hành vi được khen đó vào lần sau.
Theo các nhà tâm lý, lời khen đối với trẻ rất quan trọng, đó là yếu tố động viên – khích lệ và tạo cho trẻ sự tự tin cần thiết trong cuộc sống. Thế nên, mẹ hãy biết tận dụng cơ hội để khen ngợi, cổ vũ những việc làm tốt của con trẻ. Đôi khi, bên cạnh các lời khen ngợi, những món quà nho nhỏ như que kem, quyển sách, món đồ chơi,… cũng là nguồn khích lệ lớn đối với trẻ con. Tuy nhiên, mẹ cũng nên biết chọn cách khen như thế nào cho hiệu quả nhé!
Âm nhạc có thể "kéo" trẻ tự kỷ ra khỏi thế giới của mình và hòa nhập với môi trường xung quanh
Do sự rối loạn phát triển của hệ thần kinh, trẻ tự kỷ thường có một số vùng não bị “đóng băng”. Chính vì những vùng não bị khiếm khuyết này nên bé sẽ gặp phải một vài khó khăn trong cách tương tác xã hội, cách giao tiếp với mọi người hoặc trong hành vi thường ngày. Theo các chuyên gia, âm nhạc sẽ tác động trực tiếp vào các chức năng của não bộ, giúp bé “chữa lành” những vùng não bị khiếm khuyết này. Từ đó, giúp nâng cao nhận thức, kỹ năng vận động, giao tiếp và cảm xúc của trẻ thông qua những giai điệu.
Âm nhạc có thể “kéo” trẻ tự kỷ ra khỏi thế giới của mình và hòa nhập với môi trường xung quanh
1/ Âm nhạc giúp cải thiện giao tiếp xã hội
Nghiên cứu năm 2009 cho thấy mối liên hệ mật thiết giữa các tương tác xã hội và âm nhạc đối với trẻ tự kỷ. Các chuyên gia tiến hành quan sát hành vi và cảm xúc của các bé trong những buổi trị liệu có nhạc và không có âm nhạc. Ở những buổi trị liệu có âm nhạc, các chuyên gia nhận thấy trẻ có xu hướng biểu lộ cảm xúc và tham gia tương tác tốt hơn. Các bé có xu hướng phản ứng lại những yêu cầu của bác sĩ chuyên khoa thường xuyên hơn khi có âm nhạc.
2/ Âm nhạc cải thiện hành vi
Không chỉ giúp cải thiện hành vi tổng thể, âm nhạc còn có tác động tích cực đối với khả năng tập trung của bé. Nghiên cứu năm 2012, tiến hành trên 41 trẻ tự kỷ trong 10 tháng cho thấy, những bé tham gia buổi trị liệu âm nhạc kéo dài 1 giờ/ tuần ít có những hành vi gây hấn, ồn ào và bồn chồn hơn hẳn.
3/ Âm nhạc có thể làm giảm sự lo lắng
Theo nghiên cứu năm 2006 tại Đại học Wisconsin La Crosse, những bài nhạc cổ điển với một nhịp điệu ổn định sẽ giảm bớt sự lo lắng ở trẻ em mắc chứng tự kỷ.
4/ Âm nhạc là niềm vui
Trên tất cả, âm nhạc trị liệu là một phương pháp hấp dẫn và thú vị cho trẻ tự kỷ. Gần giống như một trò chơi, âm nhạc là thứ trẻ có thể tham gia mà không cảm thấy như mình đang phải “làm” một việc gì đó. Thông qua những hành động lặp đi lặp lại, âm nhạc là một trong những điều ít ỏi “chạm” tới được thế giới của các bé tự kỷ.
Người cha còn là tấm gương để con cái, đặc biệt là con trai noi theo, giúp trẻ nhận thức được bản thân và làm chủ cảm xúc của mình tốt hơn.
Theo một khảo sát trên quy mô lớn của Viện Nghiên cứu Gia đình Australia, các ông bố Úc thường dành trung bình ít hơn 30 phút để chơi với từng đứa con của mình mỗi ngày. Thế nhưng, một số nghiên cứu chỉ ra rằng, trẻ trong giai đoạn tập đi cần sự quan tâm của cha nhiều hơn 30 phút/ ngày.Việc các ông bố tham gia vào quá trình nuôi dạy trẻ cũng có thể tạo nên sự khác biệt lớn cho sự phát triển và hạnh phúc của gia đình và con cái mình đấy!
Vai trò của bố đối với trẻ?
Điều gì khiến một ông bố lại quan trọng đến thế đối với trẻ tập đi và một ông bố có thể làm những điều gì mà một người mẹ không thể làm? Các nghiên cứu không chỉ ra cụ thể hoạt động nào mà những ông bố có thể làm được mà các bà mẹ thì không cả. Tuy nhiên, việc có cả bố và mẹ cùng tích cực tham gia nuôi dưỡng và cùng chơi đùa có thể tạo cho trẻ một ấn tượng về thời thơ ấu tốt đẹp và yên bình.
Vai trò của bố còn là tấm gương để con trai noi theo, giúp trẻ nhận thức được bản thân và làm chủ cảm xúc của mình tốt hơn.
Một ông bố năng động, vui vẻ và luôn luôn có mặt bên cạnh con sẽ giúp:
– Tăng trí thông minh, tính hiếu kỳ, khả năng lập luận và phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
– Hòa đồng với bạn bè và có những kỹ năng xã hội khác
– Thậm chí là có thể có những cuộc hôn nhân hạnh phúc hơn (ở tuổi 33) nếu chúng có được mối quan hệ gắn bó với người bố ở tuổi 16.
Đây chỉ là một bản tóm tắt ngắn gọn về những khía cạnh tích cực về hành vi của trẻ khi người bố tham gia vào việc nuôi dạy con cái, hơn là việc suốt ngày vắng mặt hoặc chỉ đơn thuần theo dõi sự phát triển của bé. Người bố tham gia gắn bó với con từ sớm, lâu dài và liên tục, thì lớn lên bé sẽ càng đạt được nhiều thành công, hạnh phúc hơn.
Vì thế, ngay từ bây giờ, khi con bạn đang ở tuổi tập đi, hay thậm chí là còn đang ẵm ngửa hoặc đã đi học mẫu giáo thì vẫn là thời điểm tốt nhất để bạn – một ông bố bắt đầu gắn bó với con mình đấy!
[inline_article id=113204]
2/ Bố đã biết cách dành thời gian cho bé cưng?
Dưới đây là một vài gợi ý hoạt động, để các đấng mày râu có thể chơi và dành nhiều thời gian cho con cái, cũng như xây dựng một mối quan hệ cha -con sâu sắc.
-Thời gian bố dành riêng cho mỗi đứa con
Đảm bảo lên kế hoạch dành thời gian chơi với con cái của mình. Cố gắng có một ngày mỗi tuần dành riêng cho bé. Đó có thể là hoạt động cùng đi dạo ở công viên hoặc khu vui chơi gần nhà, cùng ăn kem, đi chơi bên bờ biển, hoặc đơn giản là chỉ đi ra ngoài cùng với nhau. Điều này là rất quan trọng đối với trẻ, cho dù chúng 2 tuổi hay 22 tuổi.
– Tạo ra một đêm “riêng” của gia đình
Khuyến khích các ông bố dành ra một đêm mỗi tuần tham gia vào đêm của gia đình, biến đêm đó trở thành một quãng thời gian thật đặc biệt khi mà không ai nghe điện thoại riêng, tivi và internet đều tắt hết và toàn bộ sự chú ý chỉ để dành cho bé và gia đình mà thôi. Sử dụng nó như một khoảng thời gian để nói về những vấn đề mà gia đình cần phải thảo luận, hoặc những điều mà bạn muốn bé học hỏi thêm.
– Đọc truyện cùng với nhau
Trẻ đang tập đi rất thích bố đọc sách cho nghe. Các ông bố nên đọc thật chậm rãi và hỏi những câu hỏi về cảm xúc của các nhân vật, hoặc bé sẽ cư xử như thế nào nếu rơi vào trường hợp tương tự. Điều này sẽ khiến khoảng thời gian bố kể chuyện cho con nghe trở thành một trải nghiệm đầy ắp tiếng cười.
– Cùng phát triển một kế hoạch
Một cách hay để thúc đẩy sự gắn bó giữa cha con là cùng nhau làm một món đồ thủ công hoặc tham gia vào một hoạt động nào đó, như cùng tạo ra một cái bè, xây dựng một mô hình, một ngôi nhà cho búp bê hoặc một món đồ chơi mà bé có thể chơi cùng, hay bất cứ thứ gì khác đơn giản hơn. Nếu bố có vụng về một chút thì các bé cũng chẳng để ý đâu. Đó vẫn là một trải nghiệm gắn kết tuyệt vời và cả bố và bé đều có thể học thêm những điều mới mẻ.
[inline_article id=113789]
– Hãy cứ luôn ở bên cạnh và tham gia
Nếu bố chỉ đơn giản là “ở bên cạnh” và luôn có mặt khi bé cần, đó có thể tạo nên một sự khác biệt vô cùng lớn đối với thời thơ ấu của bé. Các ông bố luôn ở cạnh con mình có thể bất ngờ tham gia vào một cuộc đấu vật om sòm của lũ nhóc ngay trên sàn phòng khách trước bữa tối, hay giúp an ủi mấy đứa nhỏ chữa mấy vết thương lòng sau này.
Trẻ tập đi thường rất thích chơi đùa ngoài trời. Rất nhiều hoạt động bên ngoài và trò chơi cho bé có thể giúp hai bố con có được khoảng thời gian tuyệt vời bên nhau.
– Chơi nước
Có vô vàn những trò chơi gắn với nước, nhưng nó cũng phụ thuộc vào các mùa nào trong năm. Trong thời tiết ấm áp, chơi trong vườn nhà với những cái vòi nước, bình tưới cây có thể khiến bé cực kỳ hào hứng. Bạn còn có thể dùng bồn tắm cho trẻ em (tuy nhiên không được được đổ nước trong bồn quá đầy và bạn phải luôn luôn bên cạnh giám sát bé).
Trong thời tiết lạnh hơn, bố có thể trải một tấm bạt lên sàn nhà và tạo ra một “trạm tiếp nước” trên tấm bạt. Nhiều xô nhựa chứa đầy nước, với những bình tưới và nhiều đồ chơi khác là đủ để bé cảm thấy thích thú rồi.
Khoảng thời gian bạn dành để gắn bó với bé có thể trở thành những kỷ niệm khó quên của bố con bạn sau này
– Đi dạo trong công viên
Hãy dẫn đứa con đang chập chững tập đi của bạn đi dạo trong công viên, đó là một trải nghiệm khó quên cho cả 2 bố con đấy! Cùng ngắm nhìn những chiếc lá, cây cối xanh tươi, lũ côn trùng và trò chuyện với bé những gì bé thấy. Trẻ em rất thích khám phá thế giới xung quanh chúng và đối với bé, mọi thứ đều mới mẻ cả.
– Khu vui chơi của trẻ em
Những trò chơi cho bé ở khu vui chơi của trẻ tập đi thường sẽ lấy mất của bố cả buổi trưa để bé chơi cho thoải mái. Vì vậy, nhớ mang theo vài món ăn nhẹ, nước uống và để bé chơi vui vẻ với những cầu trượt, xích đu, hay những trò chơi khác trong khu vui chơi đó.
[inline_article id=108678]
2/ Vui chơi trong nhà
Cũng có thể bố chơi với trẻ ở những trò vui trong nhà. Chỉ cần bố có chút ý tưởng và luôn sẵn sàng chơi, điều đó đã tạo cho con những niềm vui bất tận rồi.
Khi đọc cho bé con nhà bạn nghe, không chỉ cả 2 bố con được tận hưởng ý nghĩa nội dung quyển sách mang lại, mà nó còn giúp bạn chuẩn bị sẵn sàng hơn cho việc học đọc của bé sau này. Bạn có thể thiết lập “chuyện đọc” như một chuyến đi chơi bằng cách dẫn bé tới thư viện và mượn vài quyển sách, sau đó thoải mái vừa đọc sách vừa nhâm nhi vài món ăn vào buổi trưa.
– Chơi trò chơi
Có rất nhiều trò chơi trong nhà bạn có thể cùng chơi với bé. Bạn có thể chỉ đơn giản là bật nhạc và cùng nhảy múa với bé, hay bạn có cùng bé xếp những khối vuông để xây nhà. Các bà mẹ thường thích mấy trò “gọn gàng” hơn như thi ném đồ chơi vào thùng, còn với bạn – 1 ông bố thì có thể dùng một quả bóng mềm để ném qua ném lại với bé, hoặc xếp những chai rỗng ở cuối hành lang và dùng bóng để đánh ngã những cái chai đó như bạn vẫn chơi bowling vậy.
Chơi những trò như vỗ tay, hát đồng dao, trò bắt chước, hay trò ai nhanh hơn cũng thích hợp cho 2 bố con. Trò chơi xếp hình bằng những miếng gỗ lớn cũng rất vui đối với trẻ đang tập đi đấy!
Âm nhạc là một thứ ngôn ngữ chung mà thông qua đó, sẽ giúp cho trẻ có được sự phát triển toàn diện về mọi mặt
1/ Những lợi ích của âm nhạc với trẻ nhỏ
Nhiều nghiên cứu cho thấy, một trong những lợi ích của âm nhạc với trẻ nhỏ là góp phần tạo nên sự an toàn, thoải mái và bình yên đồng thời nghe nhạc giúp tăng bộ nhớ, sự chú ý và cả kỹ năng ngôn ngữ sau này. Theo một nghiên cứu tại Đại học Brigham Young, âm nhạc thậm chí còn giúp phát triển thể chất của trẻ sinh non.
Âm nhạc là một thứ ngôn ngữ chung mà thông qua đó sẽ giúp cho trẻ có được sự phát triển toàn diện về mọi mặt
– Âm nhạc giúp cải thiện kỹ năng giao tiếp
Theo Tiến sĩ Brent Logan, tác giả của cuốn sách “Học trước khi sinh: Hãy để trẻ em hưởng những quà tặng xứng đáng” thì âm nhạc có thể giúp phát triển não bộ ở trẻ sơ sinh trong việc tiếp nhận thông tin. Khả năng này sẽ ảnh hưởng đến kỹ năng của bé trong giao tiếp sau này.
Chuyên gia khoa học thần kinh, bác sĩ Dee Joy Coulter thì lại cho rằng, trò chơi đưa trẻ tương tác với âm nhạc có thể nâng khả năng ngôn ngữ và từ vựng ở trẻ. Tiếp đó, trẻ sẽ trở thành một người có tổ chức về các ý tưởng và có khả năng giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng.
– Âm nhạc giúp nâng cao kỹ năng vận động
Tiến sĩ Brent Logan cũng cho biết khi nghe nhạc, em bé (thậm chí là một thai nhi) sẽ có nhịp tim và sự phát triển thể chất tốt hơn. Nhịp điệu của âm nhạc có khả năng kích thích em bé vận động một cách tự nhiên, vui vẻ. Phản xạ này chắc chắn giúp bé phát triển về thể chất, về sức mạnh và sự phối hợp và điều khiển động cơ hành động của trẻ.
– Âm nhạc giúp trẻ tiêu hóa tốt hơn
Thật bất ngờ, âm nhạc còn kích thích trẻ ăn nhiều hơn, cải thiện hệ tiêu hóa, tăng quá trình trao đổi chất. Âm nhạc còn giúp tình thần thư giãn, trẻ thoải mái, phát triển khỏe mạnh và tăng cân
– Âm nhạc giúp nâng cao kỹ năng toán học
Một trong những khu chức năng có thể bị ảnh hưởng bởi âm nhạc là phần liên quan đến phần đọc hiểu, toán học. Theo nhà nghiên cứu tâm lý học Fran Rauscher và Gordon Shaw thuộc Đại học California- Irvine, Hoa Kỳ thì có mối liên hệ chặt chẽ giữa trình độ âm nhạc với việc kiểm soát trình độ toán cao cấp. Tương tự như vậy với khả năng trong lĩnh vực khoa học khi con bạn đã đi học.
[inline_article id=110352]
2/ Nên cho trẻ tiếp cận âm nhạc như thế nào?
– Nghiên cứu cho thấy rằng trẻ sơ sinh nhớ và thích những âm nhạc mà chúng đã nghe khi còn ở trong bụng mẹ. Vì vậy, nếu bạn có thói quen cho con nghe nhạc ngay từ khi mang thai, hãy tiếp tục điều này sau khi sinh bé. Mẹ nên cho bé sơ sinh nghe lại những bài hát, bản nhạc mình thường nghe trong giai đoạn mang thai. Bé sẽ cảm nhận được sự quen thuộc của nhịp điệu.
– Bên cạnh đó, khi bé mới sinh ra, mẹ hãy ôm bé vào lòng và nhẹ nhàng hát ru những giai điệu ngọt ngào, bé sẽ cảm nhận được âm nhạc và sự yêu thương trìu mến từ mẹ. Bởi với những trẻ được cha mẹ chơi cùng, cho nghe nhạc, dành cho những nụ hôn, cử chỉ âu yếm, tin tưởng sẽ phát triển hơn khoảng 10% so với những trẻ không được cha mẹ âu yếm và thân mật. Khi não bộ lớn hơn, phát triển hơn, trẻ sẽ dễ vượt qua những căng thẳng sau này hơn, có khả năng kiểm soát cảm xúc tốt hơn.
– Cho bé nghe nhạc hoặc nghe mẹ hát ru cùng một bài hát tại một thời điểm trong ngày sẽ giúp bé kết hợp bài hát với các thói quen, tạo một lộ trình thích thú cho bé.
– Hãy nói tên của bé: Mọi em bé đều thích nghe tên của mình. Vì vậy, khi hát cho bé nghe, hãy chèn tên bé trong các giai điệu. Khi bé nghe quen, mắt bé sẽ sáng lên thích thú đấy.
– Chọn những loại nhạc mà mẹ thấy thích và thoải mái khi nghe, ưu tiên những giai điệu nhẹ nhàng để bé cảm thấy dễ chịu, an toàn và gần gũi.
Do đó, cha mẹ nên tận dụng thời gian trong giai đoạn ấu thơ để phát triển năng lực khứu giác cho bé.
1/ Thai giáo bằng khứu giác
Mũi của thai nhi được hình thành ở tháng thứ 2 của thai kỳ. Thông thường, để ngửi cần có không khí và hơi thở, do đó, hầu hết chúng ta đều cho rằng bào thai sống trong môi trường nước ối sẽ không cảm nhận được mùi. Tuy nhiên, trong thực tế, nước ối không chỉ bao bọc xung quanh thai nhi mà còn có cả trong khoang miệng, khoang mũi của bé, nhớ đó mà bé sẽ “ngửi” và “nếm” được mùi vị của nước ối. Nói cách khác, những gì mẹ ngửi thấy khi mang thai, bé cũng sẽ cảm nhận được, dĩ nhiên ở mức độ thấp hơn nhiều lần. Ở tuần thứ 36 khi ngày dự sinh đang đến gần, khứu giác của thai nhi đã hoàn thiện về cấu trúc và chức năng, sẵn sàng trải nghiệm mọi loại mùi trên thế giới. Dựa trên quá trình phát triển khứu giác của bào thai, mẹ hoàn toàn có thể thực hành thai giáo bằng mùi hương đấy nhé.
2/ Cho bé ngửi mùi mẹ
Chỉ sau 45 tiếng đồng hồ sau khi chào đời, bé đã nhận ra chính xác mùi của mẹ và rất “quyện hơi mẹ”. Hãy để cho bé làm quen với mùi thơm đặc trưng của mẹ như loại tinh dầu, nước hoa, kem dưỡng ẩm mẹ thường dùng sẽ giúp bé nhận ra mẹ mình. Những hành động ôm ấp, cưng nựng, “hít hà” mùi vị giữa 2 mẹ con không những kích thích khứu giác trẻ phát triển mà còn làm tăng hormone tình yêu oxytocin giúp tạo ra mối liên kết mạnh mẽ giữa 2 mẹ con.
Lần đầu tiên tiếp xúc với mẹ, khứu giác nhạy bén của bé nhanh chóng chộp lấy tín hiệu, nhớ và “nghiện” mùi vị của mẹ
3/ Trò chơi tìm vú mẹ
Trẻ rất hứng thú và dễ dàng nhận ra mùi thơm từ sữa của mẹ, đồng thời qua đó, nhận được mẹ và tìm được vú (nếu mẹ ôm vào lòng). Quan sát một đứa trẻ bú mẹ và chuyển động của trẻ tìm vú mẹ, giữ núm vú trong miệng của trẻ và mút sữa – quá trình này có sự tiến bộ nhanh chóng. Các bà mẹ nên chạm núm vú của mẹ vào các vị trí khác trên khuôn mặt em bé như môi, miệng, hàm trên, hàm dưới, cằm, má phải và má trái. Điều đó làm cho em bé nhanh chóng học được cách điều chỉnh không gian, cảm nhận được vị trí trên – dưới, phải – trái.
4/ Trẻ thoải mái với những mùi quen thuộc
Những lần đầu khi muốn để trẻ một mình, mẹ hãy đắp hoặc để bên cạnh trẻ chiếc áo hoặc cái gối còn lưu giữ mùi của bạn. Chắc chắn, mùi hương của mẹ sẽ giúp trẻ cảm giác thoải mái và an toàn. Ngay cả khi trẻ khó chịu, nếu đặt bé vào môi trường có những mùi quen thuộc như giường, cũi cũng sẽ làm dịu cơn bực bội đấy!
5/ Khuyến khích mùi yêu thích
Em bé của bạn đôi khi biểu hiện sự “ghiền” trước những đồ vật có mùi quen thuộc như chăn mền hay gối ôm cũ, đồng thời một chút thay đổi về mùi hương như sau khi bạn đem đi giặt cũng khiến trẻ nhận ra và quấy khóc. Mẹ đừng quá ngạc nhiên, bởi điều này thể hiện sự phát triển khứu giác của bé.
[inline_article id=109709]
6/ Kích thích trí nhớ của trẻ
Một phần của não bộ điều khiển khứu giác và phần này còn có thể giúp điều khiển trí nhớ. Điều này sẽ tạo ra sự kết hợp mạnh mẽ giữa những mùi hương cụ thể và những trải nghiệm của bé. Kết quả là sau một vài năm, một mùi hương có thể kích hoạt bộ nhớ trẻ và nhắc về khoảng thời gian hoặc cảm giác mà bé đã trải qua trong quá khứ.
7/ Sợ khi tiếp xúc mùi lạ
Khoảng 3 tháng tuổi, khứu giác của trẻ đã rất tinh nhạy để có thể phân biệt được mùi của người thân và người lạ. Điều đó giải thích vì sao trẻ trở nên lo lắng, hoảng sợ, thậm chí khóc lóc khi được người lạ ẵm bồng. Trong trường hợp này, mẹ hãy nhẹ nhàng trò chuyện, xoa dịu để bé được an tâm. Một khi được tiếp xúc và cảm thấy an toàn, khứu giác bắt đầu quen được mùi thì trẻ vượt qua được nỗi sợ.
8/ Kích thích khứu giác bằng thực phẩm
Ăn dặm là giai đoạn tuyệt vời để kích thích khứu giác của bé phát triển. Bởi khi bắt đầu, bé sẽ sử dụng giác quan khứu giác để quyết định thích hay không thích các thực phẩm và hương vị mà bé bắt đầu được thử. Mẹ có thể cho bé ngửi mùi rau củ trong lúc chuẩn bị bữa ăn. Gian bếp của mẹ là một thế giới đầy những mùi vị khác nhau mà bé rất hào hứng để khám phá. Trước khi ăn, mẹ có thể đưa muỗng thức ăn đến gần mũi cho bé ngửi và cho bé biết đây là mùi vị gì, nếu bé ngậm miệng và quay đầu đi, có thể bé không thích mùi vị này và mẹ phải thử lại trong vài lần sau đó, dần dần bé sẽ làm quen với rất nhiều mùi vị mới khác nữa. Mẹ nên khuyến khích trẻ thói quen ăn uống lành mạnh hơn là kén chọn.
9/ Trò chơi “ngửi và nói”
Một cách rất hiệu quả để kích thích khứu giác đồng thời phát triển nhận thức và cả thính giác cho trẻ là để bé được ngửi những đồ vật an toàn xung quanh. Mỗi khi cho bé ngửi món đồ nào, mẹ hãy gọi tên thành tiếng đồ vật đấy. Hoặc gọi tên các loại mùi và vị khi bé ngửu và nếm như: “Không có mùi chua à?”, “Ồ, cái này mặn quá!”. Đây chính là lúc mẹ đang cho bé biết ý nghĩa của những từ ngữ ngay trước khi bé bắt đầu xây dựng vốn từ vựng, phát triển ngôn ngữ cho riêng mình.
10/ Cho trẻ ngửi nhiều mùi hương an toàn
Càng cho trẻ tiếp xúc với nhiều loại mùi thơm thì khứu giác của trẻ càng có cơ hội phát triển tốt, giúp bé khám phá thế giới nhiều hơn nữa. Trẻ có thể phân biệt được nhiều loại mùi hơn bằng cách mẹ đặt trong nhà những loại hoa tỏa hương thơm nhẹ nhàng, tạo cảm giác thư giãn và tâm trạng phấn chấn cho cả mẹ lẫn con. Hay một chuyến dã ngoại có thể cho bé tiếp xúc với nhiều loại mùi hương khác nhau, từ hương thơm ngọt ngào của một bông hoa cho tới mùi hương đặc trưng của một quả bóng cao su,… Nhưng mẹ hãy lưu ý, tất cả những hương thơm dùng để đánh thức giác quan khứu giác cũng phải là những hương thơm an toàn, tự nhiên, không gây dị ứng cho bé nhé!
Có thể chia làm 2 loại vận động: Vận động tinh để phát triển trí não và vận động thô để phát triển thể chất.
Phát triển nhóm vận động tinh
Đối với trẻ nhỏ, nên cho tương tác trực tiếp với người thật (có thể nhìn mặt, nghe giọng nói và quan sát các cử chỉ), cũng như với đồ vật có thể sờ, lúc lắc, cho vào miệng gặm … hơn việc chơi trò chơi điện tử trên máy vi tính hoặc xem tivi, vì sẽ giúp trẻ tăng kỹ năng nhận thức nhiều hơn. Não bộ và đôi tay có liên quan mật thiết với nhau, do đó, các bài tập vận động để phát triển trí não đầu tiên chính là rèn luyện đôi tay cho trẻ.
Ngay khi trẻ còn chưa biết lật, các bà mẹ hãy đặt xung quanh nơi ngủ của bé những đồ chơi xinh xắn. Những vật này kích thích sự chú ý của trẻ và khiến trẻ có động lực tìm cách chạm vào chúng. Điều này rất hữu ích, dần dần trẻ có thể cầm được những vật đó và lắc chúng.
Một vài trò chơi tuy rất đơn giản, nhưng nếu được duy trì đều đặn hằng ngày sẽ giúp bé phát triển kỹ năng vận động của mình một cách nhanh chóng
Khi trẻ chưa biết bò, mẹ có thể bố trí nhiều đồ chơi quanh trẻ để tự con có thể với lấy. Tập cho bé cầm đồ vật, cầm thức ăn, bất cứ thứ gì trẻ thích với nhiều hình dáng, chất liệu, kết cấu,… khác nhau.
Khi bé lớn hơn, các trò chơi ngoài công viên với quả bóng, đồ chơi xúc cát, thậm chí là màu nước, bột khô, đất sét,… đều rất tốt. Việc chơi với những vật này sẽ giúp trẻ học được cách sử dụng đôi tay khéo léo và linh hoạt.
Ngoài ra cha mẹ có thể khuyến khích trẻ chơi các trò chơi xếp hình, sử dụng đồ chơi bằng gỗ, nhựa, cao su an toàn, hướng dẫn trẻ đặt các khối vào đúng vị trí hoặc xây lâu đài, xếp toa tàu, các trò chơi tháo ráp…. Trẻ nhỏ thường rất hứng thú những trò này, bên cạnh đó, còn có tác dụng rèn luyện tính tập trung cao.
Phát triển nhóm vận động thô
Các bà mẹ hãy kiên trì giữ lịch tắm nắng cho trẻ vì vitamin D tự nhiên từ mặt trời sẽ có tác dụng trực tiếp vào cơ, xương. Hãy tắm nắng cho trẻ mỗi ngày ít nhất cho đến khi trẻ được 1 tuổi.
Khi trẻ còn nằm nôi, mẹ thường xuyên xoa nắn tay chân như một liệu trình massage giúp tuần hoàn máu.
Trẻ từ khi biết bò sẽ luôn luôn vận động và di chuyển. Bố mẹ không nên ép buộc trẻ ngồi yên vì thực ra phương pháp này hoàn toàn không có lợi. Bởi càng vận động, di chuyển nhiều bé càng khỏe mạnh, cứng cáp sớm. Việc mẹ cần làm là trông nom sao cho bé có thể chơi đùa một cách an toàn.
[inline_article id=106887]
Một số bài tập vận động có thể áp dụng
– Luyện cổ: Luyện cứng cổ sớm là cần thiết vì nó giữ an toàn cho trẻ và giúp bé lật, bò sớm để tăng khả năng vận động. Cho bé nằm sấp, đầu nghiêng về bên trái, vỗ nhé vào phần lưng của bé, như vậy sẽ giúp bé mau ngẩng cổ. Chỉ tập 2-3 lần 1 ngày, có thể kết hợp trong lúc thay bỉm.
Dùng đồ vật đưa qua đưa lại cho bé nhìn theo. Khi cổ bé đã cứng thì có thể luyện cho bé ngồi và đứng bằng cách cho ngồi, đứng trên đùi mẹ.
– Luyện ngón tay: Để bé nắm 1 ngón tay của mẹ rồi từ từ rút ngón tay ra, bé sẽ có phản xạ cố nắm lại. Đây là bài tập linh hoạt ngón tay và để bé biết dùng lực.
– Bài tập vỗ tay, đánh trống, xe giấy, gián giấy…. để bé cảm nhận được khái niệm lực và phản lực, tập sử dụng 2 tay cầm đồ và điều khiển để biết cách điều tiết lực 2 tay. Ngoài ra, tập cho trẻ sử dụng các đầu ngón tay.
– Cho bé đi tìm đồ chơi: Dùng khăn hoặc vật gì đó tạm che món đồ chơi bé thích lại rồi nói bé đi tìm, đây là cách luyện tập trí nhớ ngắn hạn của bé.
– Xem sách ảnh: Mẹ cùng bé luyện mắt, trí nhớ, vận động tay chính xác qua việc lật mở trang sách, chỉ hình. Bé có thể chưa nói được nhưng sẽ hiểu được những gì mẹ yêu cầu sau vài lần nghe lặp đi lặp lại đấy!
– Nhặt – ném bóng (đồ vật): Thả bóng, đồ vật xung quanh và yêu cầu bé nhặt đúng món đồ theo đúng màu sắc, hình dáng, vừa tập ghi nhớ màu sắc, to nhỏ, linh hoạt các bộ phận cơ thể như mắt, tay, chân, luyện khả năng tập trung khi nhìn và tìm kiếm.
– Đóng, mở nút áo: Tập cho bé tự cài nút áo, tự kéo khóa… để tăng sự khéo léo của đôi tay.
– Chạy, nhảy, trượt : Tập đi thẳng bằng cách cho trẻ đi trên mặt phẳng có đường kẻ để men theo; dần dần tập đi với cầu thang có cha mẹ dắt tay; tập cho trẻ nhảy lên – xuống bậc thang thấp; chơi cầu trượt để biết tốc độ và giúp bé biết cách phản ứng với ngoại lực bên ngoài…
– Tập thể dục buổi sáng: Mẹ tập mẫu cho bé tập theo những động tác căn bản như hít thở, vươn vai, xoay trái, xoay phải…
Giáo dục sớm (Early Childhood Education – viết tắt là ECE) được triển khai dưới rất nhiều hình thức khác nhau: nhà trẻ, mầm non, nhóm trẻ, trường tiểu học… Những phương pháp giáo dục cho lứa tuổi này còn có thể được triển khai tại nhà. Trong giai đoạn khởi đầu (0 – 2 tuổi), giai đoạn quan trọng nhất trong quá trình hình thành và phát triển của bộ não, bố mẹ chính là những người thầy đầu tiên khai phá thế giới trí tuệ của bé.
Theo các chuyên gia nghiên cứu trong lĩnh vực này, việc thực hành phương pháp ECE sẽ giúp trẻ thông minh, khiến trẻ ham thích khám phá, có khả năng cảm thụ và tiếp nhận cuộc sống từ khi còn nhỏ, làm nền tảng vững chắc cho việc học tập về sau. Khi có được những kỹ năng này, trẻ luôn vui tươi, ham học hỏi và phát triển nổi trội cả về thể chất lẫn tinh thần so với bạn cùng lứa.
Vì sao các phương pháp giáo dục sớm được xem trọng?
Thực chất, tất cả mọi trải nghiệm của bé trong những năm đầu đời đều mang tính giáo dục. Nó giúp bé hình thành thế giới quan, lối tư duy, suy nghĩ, cảm nhận trong tâm hồn và định hình tính cách của trẻ. Vì vậy, việc quan tâm và chăm sóc trẻ bằng cách tạo ra những trải nghiệm tích cực trong giai đoạn này là vô cùng quan trọng.
Thực ra, việc giáo dục con trong giai đoạn đầu đời là hành vi tự nhiên và tất yếu của mọi cha mẹ, mọi gia đình tác động vào đứa trẻ dù vô tình hay hữu ý. Vấn đề ở chỗ đó là quá trình tác động tích cực hay tiêu cực. Theo các nghiên cứu về giáo dục sớm, sự quan tâm và chăm sóc về trải nghiệm của bé được tiến hành bền bỉ sẽ có tác động tích cực đến bé và gia đình. Ngược lại, những bé không may mắn lớn lên trong môi trường giáo dục nghèo nàn, dù là trong gia đình hay ngoài xã hội sẽ có xu hướng không sẵn sàng cho các yêu cầu học tập sau đó và sự phát triển cảm xúc xã hội cũng bị trật nhịp.
Trọng điểm “huấn luyện” của phụ huynh
Cha mẹ cần chia ra những nhóm kỹ năng để giáo dục sớm cho trẻ
Nhóm kỹ năng phát triển trí não
Khác với nhiều nhầm tưởng của cha mẹ, cho rằng các thiết bị điện tử thông minh là “ông thầy” siêu phàm của trẻ nhỏ. Thực chất nó còn tác hại lên não bộ trẻ, đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Các cha mẹ cần biết đôi bàn tay nối với não rất mật thiết. Tay trái liên quan đến não phải và ngược lại. Vì vậy, ở giai đoạn từ 0 đến 2 tuổi, những bài tập vận động đầu để phát triển não chính là vận động đôi bàn tay. Các món đồ chơi nhỏ để trẻ cầm nắm, chuyền, ném…là cần thiết.
Nhóm phát triển cơ quan vận động
Ngay từ khi mới sinh ra trẻ đã có xu hướng thích vận động. Có thể thấy rõ qua nỗ lực cầm nắm đồ chơi, trẻ cố gắng từ lật đến ngồi, từ bò đến đứng và đi, khi đi được rồi là bắt đầu…chạy. Đó là bản năng, chỉ cần cha mẹ đảm bảo an toàn còn ngoài ra không nên hạn chế trẻ chạy giỡn.
Đây cũng là giai đoạn tập trung phát triển các giác quan khác như khứu giác, thị giác, xúc giác….của trẻ.
Nhóm kỹ năng sống
Ở cấp độ vỡ lòng đối với trẻ từ 0-6 tuổi, kỹ năng sống là tự chăm sóc mình. Ví dụ như 6 tháng học cầm bánh ăn, 12 tháng học cầm muỗng xúc gọn gàng, 18 tháng học xếp gọn đồ chơi, tự lấy đồ chơi, tự đi giày dép, 2 tuổi biết tự rửa mặt, thay đồ và đi vệ sinh…Phụ huynh có thể dạy cho con thông qua các câu chuyện kể và khuyến khích trẻ làm theo.
Nhóm đạo đức, tình cảm
Các kỹ năng trong nhóm này vô cùng quan trọng. Dạy trẻ chào, thể hiện tình cảm yêu thương, thích hay không thích, ưng ý hay không, biết cảm ơn, xin lỗi… là điều phải làm. Đặc biệt cha mẹ phải làm gương cho trẻ.
Dù tư duy của trẻ còn non nớt nhưng khả năng cảm nhận, ghi nhớ trong giai đoạn này có thể còn giỏi hơn người lớn nên cha mẹ không thể xem thường những tác động từ hành vi của mình lên trẻ. Nhiều nghiên cứu cho thấy tính cách nóng nảy, hung hãn hình thành khá sớm ở một đứa trẻ nêu nó thường xuyên chứng kiến thái độ đó ở người xung quanh. Cũng tương tự với tính cách ôn hòa, cẩn trọng.
Không khó để tìm kiếm những tài liệu giúp thực hành giáo dục sớm, đặc biệt là khi bố mẹ chọn lựa phương pháp theo từng bậc thầy trong lĩnh vực này. Một số từ khóa quan trọng có thể kể đến là Glenn Doman, Marie Montessori, Jean Piaget, Rudolf Steiner (phương pháp tiếp cận Waldorf), Reggio Emilia, Magaret McMilan, David P.Weikart (phương pháp tiếp cận HighScope)… Mỗi hướng tiếp cận đều có ưu và khuyết điểm khác nhau, do đó, bố mẹ cần cân nhắc khi chọn lựa hướng tiếp cận thích hợp nhất với con của mình.
Kích thích thính giác của bé là việc làm quan trọng và không quá khó. Việc tìm hiểu từng giai đoạn phát triển thính giác của trẻ và làm sao kích thích kỹ năng quan trọng này phát triển tối ưu, đúng thời điểm là điều mà bất cứ bậc cha mẹ nào cũng lưu tâm.
1. Trò chuyện với bụng bầu
Tai của bé bắt đầu hình thành khi 8 tuần tuổi và hoàn chỉnh vào khoảng 24 tuần tuổi. Đến tuần thứ 25, bé bắt đầu lắng nghe được giọng nói của mẹ và cả của bố. Khi được 27 tuần tuổi, bé còn có thể nhận ra giọng nói của bố mẹ. Nhịp tim của bé thường chậm lại khi mẹ đang trò chuyện. Điều này chứng tỏ bé không chỉ nghe và nhận ra giọng nói của mẹ mà còn được xoa dịu bởi âm thanh thân thương này.
Những lời thì thầm, tâm sự, trò chuyện hàng ngày tràn đầy yêu thương của cha mẹ cũng khiến sự kết nối giữa bé và bố mẹ càng thêm bền chặt hơn. Chính vì vậy, bố mẹ nên trò chuyện với con ngay từ khi bé còn cuộn tròn trong bụng mẹ nhé!
2. Trẻ sơ sinh thư giãn với những âm thanh, giọng nói quen thuộc
Ngay từ khi trong bụng mẹ, thai nhi đã có thể phân tích và giải mã (hiểu) được một số dạng thông tin nào đó trong số âm thanh được truyền vào từ môi trường bên ngoài. Thai nhi đã có thể nhận biết và thích thú giọng nói của mẹ, nghe được âm thanh của bộ phim mẹ đã xem, một bản nhạc mà mẹ đang thưởng thức. Bé có thể kết nối với người thân bằng những âm thanh giọng nói quen thuộc mà bé nghe được ngay từ khi trong bụng mẹ. Thế nên, việc kích hoạt thính giác bé phát triển toàn diện, ngoài cách đơn giản là trò chuyện, bạn còn có thể dùng âm nhạc.
Thai giáo bằng âm nhạc là sử dụng âm-phách để kích thích cơ quan thính giác của thai nhi, giúp huấn luyện thính giác, sự hứng thú, trí nhớ cho trẻ ngay từ trong bụng mẹ. Nguyên tắc thai giáo bằng âm nhạc mẹ bầu cần lưu ý là: Nghe đúng lúc, đủ lượng, đủ thấm và thích hợp để đem lại lợi ích hữu hiệu nhất cho sự phát triển trí não ở trẻ.
3. Kích thích thính giác của bé bằng cách nói chuyện với trẻ
Ở giai đoạn mới chào đời, không gì tốt với thính giác của bé hơn giọng nói của chính bố mẹ. Nói chuyện với con thật nhiều để bé phát triển khả năng lắng nghe cũng như kỹ năng nói, mẹ nhé.
Khi cho bé bú, thay tã lót, tắm cho bé hay lúc làm bất kể việc gì cùng bé, bố mẹ hãy nhẹ nhàng nói chuyện. Bé sẽ rất thích thú nếu bạn trò chuyện bằng giọng líu lo, diễn cảm và vui vẻ với biểu hiện hài hước trên khuôn mặt. Mẹ nhớ khi trò chuyện hãy nhìn vào mắt con và dừng nói khi thấy bé có dấu hiệu đáp lời nhé! Chắc chắn mẹ sẽ ngạc nhiên với kỹ năng bắt chước tuyệt vời của bé yêu khi được trò chuyện với mẹ đấy!
4. Bé có thể thư giãn với tiếng ồn “trắng”
Trẻ sơ sinh vẫn có thể ngủ rất ngon trong một môi trường âm thanh ồn ào bởi đơn giản bé đã quen từ khi còn trong bụng mẹ. Vìtử cung chưa bao giờ là một thế giới tĩnh lặng, mà ở đó có nhịp đập đều đặn của trái tim, tiếng mạch máu, tiếng dạ dày sôi ùng ục, giọng nói của mẹ và rất nhiều tiếng động từ bên ngoài.
Theo bác sĩ nhi khoa Harvey Karp, tác giả của quyển sách ThehHappiest baby on the Block, trong thời gian mang thai, luồng máu chạy trong cơ thể mẹ còn to hơn tiếng ồn của máy hút bụi. Điều đó giải thích vì sao trẻ sơ sinh vẫn có thể “lờ đi” những âm thanh xung quanh như tiếng máy hút bụi, sấy tóc hoặc nhịp điệu đều đặn của máy giặt để có thể ngủ ngon và thoải mái.
Nếu bé không tỏ ra khó chịu khi tiếp xúc với những âm thanh của cuộc sống hằng ngày thì mẹ hãy cứ để bé làm quen nhé! Miễn sao các thanh âm đó đừng quá lớn và đột ngột khiến bé giật mình.
5. Sức mạnh của những lời ê a
Từ 2 tháng tuổi, bé có thể lặp đi lặp lại những tiếng “a”, “ư” và trẻ có thể bập bẹ, ê a nhiều hơn khi 4 tháng tuổi. Chính những thanh âm đầu tiên ấy lại là bước khởi đầu rất quan trọng cho việc phát triển ngôn ngữ của trẻ về sau. Bạn nên khuyến khích sự tiến bộ của bé qua chơi tương tác và đàm thoại. Bắt chước âm thanh của bé và nói theo cách của bạn hàng ngày, giới thiệu và giải thích môi trường xung quanh cho bé.
Giọng nói của cha mẹ là một trong những âm thanh quan trọng nhất đối với con nên chắc chắn trẻ sẽ rất hứng thú khi được trò chuyện cùng bạn và nhờ đó kích thích thính giác của bé cũng như phát triển ngôn ngữ. Việc bạn thường xuyên nói chuyện với con còn giúp bé hình thành những yếu tố cơ bản cho nhân cách và kĩ năng giao tiếp xã hội sau này.
6. Kích thích thính giác của bé bằng cách đọc sách cho bé nghe
Không bao giờ là quá sớm để đọc sách cho bé nghe mà hãy bắt đầu ngay từ khi bé là một trẻ sơ sinh. Mặc dù bé sẽ không thể nào hiểu câu chuyện hay những lời mà mẹ nói, nhưng việc lắng nghe giọng nói của bạn sẽ giúp trẻ phát triển khả năng lắng nghe nhịp điệu của ngôn ngữ đấy! Trong thực tế, việc bạn thay đổi cao độ giọng nói bằng cách sử dụng âm giọng, ngân nga và phát ra âm thanh sẽ khiến bé rất thích thú. Hơn thế nữa, bạn càng nói chuyện và đọc sách cho bé thì bé sẽ càng học và làm quen thêm nhiều âm thanh và chữ bởi đây chính là giai đoạn bé chuẩn bị tập nói.
Đọc sách không những kích thích thính giác của bé mà còn giúp xây dựng vốn từ vựng và nâng cao khả năng giao tiếp cho trẻ sau này
7. Hướng về phía âm thanh phát ra
Vào 4-5 tháng, bé bắt đầu nghe và biết được âm thanh đến từ đâu bằng cách hướng tầm nhìn về phía phát ra âm thanh. Mẹ có thể thấy trẻ lắng nghe chăm chú hơn và sau đó cố gắng sao chép lại âm thanh đó. Điều này chứng tỏ não của bé đang phát triển dần dần theo những cách mới, dẫn đến kết quả hoạt động thể chất và tương tác xã hội cao. Mẹ tiếp tục giúp bé đạt cột mốc bằng cách cung cấp dinh dưỡng cân bằng và kích thích phát triển nhận thức của bé thông qua các hoạt động tương tác.
8. Điều chỉnh được ngữ điệu lên xuống
Từ khoảng 5-6 tháng, bé đã biết nói theo khi nghe tiếng nói, đồng thời có thể điều chỉnh được ngữ điệu lên xuống. Bé có thể tạo ra nhiều tiếng ồn vui nhộn và bắt đầu có thể sử dụng lưỡi, răng, vòm miệng để tạo ra âm thanh. Ngoài việc nói được các nguyên âm, bé bắt đầu nói được các phụ âm “b” hoặc “m”.
Bạn tiếp tục nói chuyện với con để bé có thể bắt chước theo âm thanh. Khuyến khích tất cả các sự tương tác của bé. Sắp xếp ngày dã ngoại hoặc tham gia một nhóm xã hội để con tiếp xúc với những đứa trẻ khác. Hãy để các bé nhìn nhau, cười, “nói chuyện” và vươn tay ra để chạm vào nhau.
[inline_article id=194441]
9. Giúp bé tạo và phân biệt âm thanh
Giai đoạn này, hãy kích thích thính giác của bé phát triển bằng cách hướng dẫn bé phân biệt nhiều loại âm thanh, điều này cũng giúp làm tăng tính phản xạ cho bé. Đặc biệt, bạn nên chú ý xem trẻ phản ứng thế nào trước những âm thanh lạ tai khác nhau. Bên cạnh đó, mẹ cũng khuyến khích con tự tạo ra âm thanh để bé có thể nhận thức được 1 phần nguyên nhân – kết quả khi tạo ra tiếng ồn đó. Chẳng hạn như cho bé tự rung lục lạc, tạo tiếng ồn từ xoong, nồi hoặc đánh trống…
10. Kích thích thính giác của bé bằng những âm thanh yêu thích
Khi lớn hơn một chút, trẻ sẽ bắt đầu biểu hiện thích hoặc không thích những hương vị hoặc âm thanh nhất định. Ví dụ, bé có thể yêu tiếng chuông gió nhưng ghét âm thanh ồn ào, chát chúa giống như gạch đập với nhau. Mẹ hãy chú ý đến những gì mà bé thích và cho bé lắng nghe thường xuyên. Chắc chắn ngoài việc tạo cho bé niềm vui, sự thư giãn, đó còn là cách kích thích thính giác trẻ phát triển tối ưu đấy!
