Category: Các vấn đề về thần kinh

Triệu chứng bệnh thần kinh ở trẻ em là vấn đề đáng quan tâm. Giống người lớn, trẻ em cũng có thể gặp phải những rối loạn phát triển thần kinh – tâm lý gây ảnh hưởng đến hành vi, nhận thức và khả năng học tập.

Tuy nhiên, triệu chứng bệnh thần kinh thường không rõ ràng. MarryBaby sẽ cung cấp một số thông tin giúp bạn đọc nắm được các triệu chứng sớm của rối loạn tâm lý – thần kinh ở trẻ.

Bệnh thần kinh, triệu chứng bệnh thần kinh ở trẻ em nào bố mẹ cần quan tâm?

Trẻ em đang trong quá trình phát triển và hoàn thiện các cơ quan, trong đó có hệ thần kinh. Từ khi sinh, não của trẻ nặng khoảng 350g, đến 3 tuổi đạt 1.200g (gần bằng trọng lượng não người trưởng thành).

Điều đó thể hiện tốc độ phát triển cấu trúc thần kinh của trẻ là rất lớn. Quá trình myelin hóa trong não trẻ kéo theo sự phát triển chức năng của não.

Do quá trình phát triển nhanh, dễ bị ảnh hưởng do tác động lối sống, công nghệ, sự quan tâm chăm sóc đúng cách mà những rối loạn về phát triển thần kinh và tâm lý ở trẻ ngày càng gia tăng.

Một số rối loạn thường gặp kèm theo triệu chứng bệnh thần kinh ở trẻ em bao gồm:

• Rối loạn tăng động giảm chú ý( ADHD): Các biểu hiện thường bắt đầu từ 4 tuổi. Theo một số thống kê, tỉ lệ trẻ mắc ADHD chiếm đến 20% trong lứa tuổi tiểu học. Lúc này, trẻ có một số biểu hiện: Tăng hoạt động, nói quá nhiều, hay mất đồ, khó kiềm chế, xung động.
• Rối loạn tự kỷ (ASD): Thường khởi phát trước 3 tuổi với biểu hiện: Trẻ khiếm khuyết về giao tiếp xã hội, chậm phát triển ngôn ngữ, rối loạn hành vi, rối loạn cảm giác.
• Rối loạn hành vi: Một số rối loạn hành vi hay gặp là trẻ có những cơn xung động, hung tính, rối loạn tự kích thích, rối loạn kéo tóc (trichotillomania), rối loạn chống đối trong ăn uống (biểu hiện trẻ xuất hiện nôn khi ăn, chống đối việc ăn uống)…
• Rối loạn lo âu: Trẻ lo lắng, sợ hãi quá mức và dai dẳng với thứ gì đó. Trẻ sợ hãi quá mức khi đến môi trường không quen thuộc, tính cách nhút nhát. Biểu hiện là trẻ dễ kích thích, lo lắng, bồn chồn, có thể kèm theo than phiền đau các vị trí khác nhau nhưng không do bệnh thực thể.
• Rối loạn tiểu dầm không tổn thực: Trẻ trên 6 tuổi còn biểu hiện tiểu dầm, trên xét nghiệm không thấy có bất thường hệ tiết niệu. Rối loạn tiểu dầm làm trẻ tự ti, lo lắng, ảnh hưởng đến sinh hoạt và sự tự tin của trẻ.
• Rối loạn Tic: Trẻ có biểu hiện nháy mắt, hắng giọng, so vai, giật một vài nhóm cơ, rối loạn này tăng lên và giảm theo đợt. Khi trẻ lo lắng, căng thẳng học tập, xem tivi nhiều làm tăng tần xuất biểu hiện của rối loạn Tic.
• Rối loạn trầm cảm: Trẻ khí sắc giảm, giảm thích, không muốn tham gia các hoạt động với bạn, trẻ rối loạn giấc ngủ, rối loạn ăn uống…

Với bé lớn hơn, khi bị tâm lý – thần kinh, trẻ thường có triệu chứng bệnh thần kinh ở trẻ em như sau:

• Tự thu mình lại, có cảm giác buồn bã kéo dài hơn 2 tuần hoặc thay đổi tâm trạng nghiêm trọng, lo âu không rõ nguyên nhân.
• Trẻ đột ngột thay đổi hành vi một cách mạnh mẽ khó kiểm soát, khó tập trung hoặc ngồi yên một chỗ, kết quả học tập kém.
• Trẻ bỗng chán ăn, thường xuyên nôn ói, thường xuyên đau đầu và đau bụng.
• Tự làm tổn thương chính mình, tự tử hoặc cố gắng tìm cách tự tử; tự hành hạ bản thân hoặc mượn ma túy, rượu để giải tỏa cảm xúc.

Nguyên nhân nào gây ra bệnh tâm lí thần kinh ở trẻ?

Hiện không thể chỉ đích danh nguyên nhân gây ra các bệnh tâm thần ở trẻ. Có nhiều yếu tố nguy cơ dẫn đến những bệnh này, bao gồm di truyền, sinh học, chấn thương tâm lý và căng thẳng do môi trường:

• Tiền sử gia đình: Trẻ sinh ra trong gia đình có người bị bệnh tâm thân dễ mắc phải những rối loạn trên. Nguyên nhân có thể là do di truyền hoặc do môi trường sống;
• Sinh học: Giống như người lớn, nhiều bệnh rối loạn tâm thần ở trẻ liên quan đến sự bất thường chức năng ở vùng não, nơi giữ vai trò điều chỉnh cảm xúc, suy nghĩ, nhận thức và hành vi. Chấn thương đầu đôi khi cũng dẫn tới sự thay đổi về tính cách và tâm trạng của trẻ;
• Tốn thương tâm lý: Nhiều rối loạn tâm thần ở trẻ có nguồn gốc từ tổn thương tâm lý như gặp vấn đề về cảm xúc, bị lạm dụng tình dục, sự mất mát sớm, như mất đi bố mẹ, và sự thiếu quan tâm;
• Căng thẳng gây ra do môi trường: Những sự việc căng thẳng hoặc chấn thương có thể gây ra bệnh tâm thần cho những trẻ dễ bị mắc bệnh.

Cách điều trị và can thiệp những rối loạn thần kinh ở trẻ em

Khi đã năm rõ triệu chứng bệnh thần kinh ở trẻ em, bố mẹ cần quan tâm đến vấn đề điều trị. Bệnh lý và rối loạn tâm  lý- thần kinh ở trẻ có thể được chữa khỏi nhưng cũng dễ tái phát.

Phương pháp để điều trị thường phải đa trị liệu với sự phối hợp của đa ngành như y tế, tâm lý, giáo dục, công tác xã hội, hoạt động trị liệu, âm ngữ trị liệu, trị liệu hành vi, trị liệu cảm giác v.v.

Cũng như những rối loạn y khoa khác, bệnh lý thần kinh ở trẻ có thể được chữa khỏi. Những phương pháp được vận dụng để điều trị bệnh này bao gồm thuốc, liệu pháp sử dụng tâm lý và phương pháp sáng tạo.

Y học cũng đang tìm kiếm những phương pháp mới có thể điều trị cụ thể cho từng loại bệnh tâm thần ở trẻ nhỏ. Hiện nay, các bác sĩ tại thường sử dụng những phương pháp điều trị bệnh tâm thần ở trẻ sau:

• Điều trị nội khoa, dùng thuốc: các loại thuốc thường được sử dụng để điều trị bệnh lý thần kinh cho trẻ thường nhằm mục đích chống loạn thần, giải lo âu, chống trầm cảm hoặc một số thuốc có thể giúp ổn định tâm trạng của bé.
• Liệu pháp tâm lý: phương pháp này được bác sĩ thực hiện nhằm giải quyết những cảm xúc tiêu cực của trẻ tâm thần. Đây là quá trình các chuyên gia tại bệnh viện giúp trẻ đối diện với bệnh tật, sử dụng lời nói, trò chuyện về các phương pháp để giúp trẻ hiểu và đối mặt với các triệu chứng xấu. liệu pháp tâm lý thường được sử dụng là liệu pháp ủng hộ, nhận thức hành vi và tương tác với gia đình, tập thể.
• Liệu pháp sáng tạo: bao gồm những liệu pháp nghệ thuật, có thể là chơi đùa rất hữu ích cho trẻ mắc các bệnh lý thần kinh, tâm thần, đặc biệt là trẻ đang gặp nhiều vấn đề trong việc thể hiện cảm xúc và suy nghĩ.

Tùy triệu chứng bệnh thần kinh ở trẻ em, khi can thiệp sớm và cá nhân hóa từng trường hợp để có chiến lược điều trị hiệu quả nhất. Việc dùng thuốc phải theo chỉ định của bác sĩ. Cùng với đó, cần kết hợp các phương pháp khác.

Một yếu tố vô cùng quan trọng là chính gia đình tham gia tích cực vào quá trình can thiệp và trị liệu sẽ mang đến những hiệu quả rõ rệt và bền vững. Sự quan tâm và hiểu biết của cộng đồng và môi trường xung quanh trẻ góp phần tích cực trong việc hòa nhập của trẻ.

Huyền An

Bệnh zona thần kinh ở trẻ em khá hiếm gặp, chủ yếu thường khởi phát ở những trẻ có hệ miễn dịch yếu và đã từng mắc bệnh thủy đậu. Nguyên nhân gây bệnh chủ yếu là do trẻ trước đó có bị thủy đậu hoặc lây nhiễm thủy đậu từ người bệnh Zona thông qua việc tiếp với với mụn nước hoặc các vật dụng cá nhân.

Bệnh zona ở trẻ em là gì?

Đây là một chứng bệnh trẻ em ngoài da do virus Herpes zoster (Thuộc nhóm virus Varicella Zoster hay VZV) gây ra, thường gặp ở trẻ nhỏ và người từng mắc bệnh thủy đậu. Căn bệnh này thường có độ lây nhiễm rất cao, xuất hiện nhiều trong thời tiết ẩm ướt, nhiều mưa.

Virus này tấn công cả trẻ em và người lớn, người chưa được chủng ngừa thủy đậu, người mới hồi phục sau cơn bệnh hoặc có tình trạng bệnh ảnh hưởng đến hệ miễn dịch.

Bệnh gây ra nhiều khó chịu, đau đớn cho trẻ do các ảnh hưởng da liễu trong quá trình phát bệnh. Nếu không có cách điều trị hay chuẩn đoán chính xác, bệnh có thể gây ra các tác hại nguy hiểm như nhiễm trùng, để lại sẹo lớn trên da của trẻo về sau.

Ở trẻ đã bị thủy đậu, nguyên nhân khiến virus này tái hoạt động trong cơ thể vẫn chưa được xác định. Tuy nhiên, tình trạng này hiếm khi xảy ra ở trẻ dưới 3 tuổi. Vì thế chị em có thể không cần lo lắng là trẻ sơ sinh có bị zona thần kinh không?

Triệu chứng khi trẻ bị zona thần kinh

Thông thường, trẻ bị zona thần kinh sẽ có các triệu chứng và dấu hiệu nhận biết sau:

• Trẻ sơ sinh nổi mẩn đỏ trên mặt, có cảm giác ngứa rát và rất khó chịu, mức độ ngứa và đau tăng dần theo thời gian.
• Nếu để lâu da trẻ sẽ xuất hiện mụn nước, tập trung thành từng vệt dài có đường kính khoảng 3 – 5 mm, nếu đưa tay gãy hay ấn mạnh vào có thể vỡ ra và để lại sẹo.
• Một số trẻ còn bị sốt cao (từ 38 – 40 độ), đau nhức toàn thân, chán ăn, mất ngủ, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và khả năng ăn uống.
• Khi mụn nước khô đóng thành vẩy nến, bong tróc ra ngoài sẽ để lại sẹo trên da, dễ gây nhiễm trùng da và máu.

Zona thần kinh ở mắt trẻ em hoặc vùng mặt, có thể để lại nhiều biến chứng nguy hiểm về sau này như giảm thị lực, thính lực, thẩm mỹ khuôn mặt bị ảnh hưởng, tác động đến quá trình phát triển của trẻ.

Bé bị zona phải làm sao?

Zona thần kinh ở trẻ em có thể phát sinh nhiều biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là trường hợp bị Zona trên mặt, vì thế cần có biện pháp chữa trị từ sớm. Zona vẫn chưa có biện pháp điều trị hết hẳn, một số loại thuốc có thể ức chế bệnh, thế nhưng không thể áp dụng cho trẻ em, đặc biệt là các trẻ quá nhỏ và đang bị nóng, sốt.

Như vậy, bé bị zona phải làm sao? Chữa bệnh Zona thần kinh ở trẻ em bằng các biện pháp trị liệu bảo tồn không dùng thuốc được đánh giá là an toàn và hiệu quả nhất hiện nay. Tuy nhiên, việc áp dụng các phương pháp bảo tồn cho trẻ cần có sự chỉ định của bác sĩ, bởi không phải cách nào cũng có thể thực hiện.

Ngoài ra, phụ huynh cần lưu ý:

• Nếu trẻ đang mắc bệnh nên vệ sinh sạch sẽ cho trẻ để hạn chế nguy cơ bị nhiễm trùng.
• Có thể sử dụng khăn sạch ngâm nước lạnh đặt lên vùng da bị tổn thương (lưu ý không chà xát hay thao tác quá mạnh tay) khoảng 20 phút/lần, thực hiện 5 – 8 lần/ngày để giảm đau nhức và ngăn ngừa lây lan.
• Khi phát hiện trẻ có các dấu hiệu mắc bệnh Zona thần kinh như trên, phụ huynh nên đưa trẻ đến ngay bệnh viện hoặc phòng khám chuyên khoa để được thăm khám và có biện pháp khắc phục kịp thời.
• Không tự ý mua thuốc bôi lên da hoặc cho trẻ uống nếu không có chỉ định từ bác sĩ.

Chữa bệnh zona thần kinh ở trẻ em tại nhà

Đây là những biện pháp chữa Zona cổ truyền sử dụng các nguyên liệu thiên nhiên đã được chứng thực hiệu quả. Tuy nhiên trước khi áp dụng cho bé, bố mẹ cần tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc các chuyên gia:

Sử dụng lá sung 

Chữa Zona thần kinh bằng lá sung là biện pháp đơn giản mà hiệu quả cao nhiều người sử dụng. Lá sung có vị chát và có tính kháng khuẩn tiêu viêm hiệu quả nên sẽ làm sạch vết zona, tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh tránh lây lan.

Bạn hãy lấy một vài lá sung, giã nát thêm chút giấm ăn thông thường rồi đắp lên vết bị zona sau vài lần thì vết zona sẽ tự động khô dần đi và khỏi hẳn. Bạn không nên cậy vảy bởi nguy cơ để lại sẹo trên da bé rất cao, hãy để chúng tự bong tróc.

Chữa bằng rau sam

Rau sam kết hợp với băng phiến có khả năng kháng khuẩn làm lành vết thương nhanh chóng. Cách làm như sau: lấy một nắm rau sam nhỏ ngâm nước muối loãng, để ráo rồi giã nát rồi lấy nước của lá sau đó trộn thêm tí băng phiến vào và bôi tại vết zona ngày 3 lần.

Làm liên tục trong 3 ngày bạn sẽ nhận thấy được hiệu quả bất ngờ. Rau sam có tính hàn, làm dịu vết zona và giảm sưng tấy, làm khô vết thương nhanh chóng nhất.

Cây nhọ nồi

Tác dụng chữa Zona thần kinh cho trẻ nhỏ của cây nhọ nồi hay còn được gọi là cây cỏ mực đã được kiểm chứng và nhận được sự đánh giá tích cực của mọi người. Người ta còn xem cây nhọ nồi như một thần dược có khả năng chữa Zona tuyệt vời. Trên các vết zona bạn hãy sử dụng nước ép cây nhọ nồi thêm vài hạt muối bôi trực tiếp lên đó.

Nó có khả năng kháng khuẩn làm khỏi vết đau chỉ sau vài ngày, hạn chế sự lây lan ra các khu vực khác. Cỏ nhọ nồi có tính mát tốt cho sức khỏe con người và cách hạ sốt nhanh cho trẻ tuyệt vời.

[inline_article id=175949]

Cách phòng ngừa bệnh zona thần kinh ở trẻ em

Mặc dù Zona thần kinh ở trẻ em ít khi khởi phát, thế nhưng không phải vì thế mà phụ huynh có thể chủ quan. Chỉ cần là người đã từng bị thủy đậu thì nguy cơ phát triển thành Zona hoàn toàn có thể xảy ra khi cơ thể suy yếu.

Do đó, để phòng ngừa hiệu quả bệnh Zona, cha mẹ cần:

• Nên tiêm chủng đầy đủ cho trẻ các loại vắc xin cần thiết, đặc biệt là vắc xin phòng bệnh thủy đậu để ngừa bệnh zona thần kinh ở trẻ em theo đúng độ tuổi cũng như sự tư vấn từ các bác sĩ chuyên khoa.
• Tránh để trẻ tiếp xúc với người đang mắc bệnh hay sử dụng chung các vật dụng cá nhân như khăn mặt, khăn tắm, cốc uống nước, gối,…
• Khi tiếp xúc với môi trường bên ngoài nên trang bị đầy đủ cho trẻ một số vật dụng che chắn như nón, áo khoác, khẩu trang y tế, nhất là vào mùa mưa.
• Ba mẹ cũng cần chú ý trẻ bị zona kiêng gì? Nên cho trẻ kiêng ăn một số loại thức ăn có thể gây kích ứng da và khiến vết thương lâu lành như thịt bò, hải sản, rau muống, thịt gà,…

Bệnh zona thần kinh ở trẻ em có thể để lại những di chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng tới sức khỏe và ngoại hình của trẻ về sau. Bố mẹ nên chủ động phòng bệnh và đưa trẻ đến ngay bác sĩ chuyên khoa khi có dấu hiệu bệnh để được chuẩn đoán cũng như điều trị chính xác và hiệu quả nhất.

Nói đến sốt động kinh ở trẻ hay sốt co giật, có phải các mẹ sẽ nhớ đến những cảnh co giật đáng sợ từng thấy trên tivi hoặc đôi khi ở ngoài đời, bệnh nhân bỗng nhiên co giật dữ dội, nằm giãy ra đất. Thực tế, đó là giai đoạn cao trào của bệnh, lúc bắt đầu thường nhẹ nhàng hơn rất nhiều.

Triệu chứng rất nhỏ như cái chớp mắt mà mẹ thường không để ý

Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, sốt động kinh là những dấu hiệu rất nhỏ, do đó mẹ rất dễ không nhận. Thậm chí, có những dấu hiệu nhỏ đến cả bác sĩ cũng khó phân biệt được đâu là dấu hiệu sốt động kinh, đâu là những cử động bình thường ở trẻ nhỏ.

Bộ não của một đứa bé vẫn còn non nớt và đang phát triển, không thể tạo ra phản ứng phối hợp: Co giật toàn thân – co cứng – co giật mà bạn hay nhìn thấy ở những sốt động kinh của người lớn.

Ngoài ra, cũng rất dễ để mẹ nhầm lẫn giữa dấu hiệu của sốt động kinh với phản ứng Moro (hay gọi là phản xạ sợ hãi) ở trẻ sơ sinh: Khi giật mình vì một âm thanh lớn, trẻ nhỏ hốt hoảng sẽ giơ hai tay lên trời với những ngón tay xoè ra. Đây là phản ứng giật mình bình thường đối với trẻ sau sinh.

Một trong những cách để phân biệt dấu hiệu của sốt động kinh và phản ứng Moro đó là: Khi mẹ thay đổi vị trí của trẻ hoặc giữ chân trẻ, trẻ vẫn co giật, đó là dấu hiệu của cơn sốt động kinh. Ngược lại, đó là trẻ đang sợ hãi.

Không phải tất cả cơn sốt động kinh đều giống nhau

Thông thường, khi bị sốt động kinh, cánh tay và chân của trẻ sẽ co giật mạnh, mắt trợn tròn lên hoặc nghiến chặt răng. Sau cơn co giật, trẻ có thể bị mất kiểm soát bàng quang, ruột và đặc biệt là cảm thấy buồn ngủ.

Tuy nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng trải qua các biểu hiện giống nhau. Các dấu hiệu khác nhau tuỳ vào vùng não xảy ra cơn co giật, ví dụ như nghiến răng, liếm môi hay tay chân co đạp. Một số dấu hiệu khác như môi tím xanh hay da tái nhợt, trẻ có thể ngưng thở trong thời gian ngắn.

Khi lên cơn sốt co giật, không phải lúc nào trẻ cũng bất tỉnh. Nếu sốt động kinh loại bán phần đơn giản, trẻ vẫn tỉnh táo và chỉ co giật một chân hoặc một cánh tay. Mẹ lưu ý là các dấu hiệu không phải lúc nào cũng rõ ràng, do vậy nếu nghi ngờ bất cứ điều gì đó không ổn, mẹ nên quay video lại các cử động của trẻ để bác sĩ theo dõi.

Theo dõi nhiệt độ cơ thể của trẻ

Sốt cao, đặc biệt khi nhiệt độ hơn 38,5 độ C, có thể khiến trẻ trải qua cơn  sốt động kinh. Trẻ có thể trợn tròn mắt, chân tay tê cứng, co giật. Điều này phổ biến ở trẻ từ 6 tháng – 6 tuổi.

Những cơn sốt co giật đơn giản thường chỉ kéo dài vài phút. Khi nhìn thấy các biểu biện này, mẹ có thể vô cùng lo lắng, hoảng hốt, tuy nhiên mẹ cũng đừng quá sợ vì những cơn co giật này không gây tổn thương não hoặc ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.

Lúc này, mẹ dùng các phương pháp hạ sốt cho trẻ như uống thuốc, lau khăn ấm, giữ nhiệt độ dưới 38,5 độ C và thường xuyên theo dõi. Mẹ lưu ý là đừng cho trẻ uống thuốc khi trẻ vẫn còn đang buồn ngủ.

Mẹ nên đưa con đi khám bác sĩ ngay nếu có những dấu hiệu sau:

• Sốt co giật lần đầu tiên
• Sốt co giật kéo dài hơn 15 phút
• Không thể di chuyển một bên cơ thể của trẻ, chẳng hạn như cánh tay hoặc chân, sau khi cơn sốt co giật vừa hết
• Trẻ quấy khóc hoặc buồn ngủ bất thường khi co giật vừa hết
• Bị thương trong cơn co giật, chẳng hạn như bị thương ở đầu khi ngã ra khỏi ghế.

Sốt động kinh có thể nặng hơn đối với một số trẻ

Ngoài sốt cao, có nhiều nguyên nhân khác khiến trẻ co giật, bao gồm các bệnh nhiễm trùng như viêm màng não (nhiễm trùng não), chấn thương đầu, chấn thương sọ não, hoặc thiếu oxy. Ngoài ra, sự bất thường ở não, sự mất cân bằng lượng đường hay natri thấp cũng có thể gây ra cơn co giật.

Mẹ để ý là nếu trẻ dưới 6 tháng tuổi bị sốt co giật thì đây là một trường hợp bất thường. Nếu cơn co giật tái phát và bị kích hoạt bởi những nguyên nhân không thể xác định được, trẻ có thể được chẩn đoán mắc bệnh động kinh.

[inline_article id=149135]

Giữ bình tĩnh và không chèn muỗng vào miệng khi trẻ đang co giật

Mẹ tuyệt đối không đưa muỗng, ngón tay hay bất cứ đồ vật nào khác vào miệng trẻ khi trẻ đang sốt co giật, vì điều này cực kỳ tai hại, có thể làm trẻ bị thương.

Trong thời gian co giật, mẹ cũng không nên cho trẻ uống thuốc. Thay vào đó, đặt trẻ nằm nghiêng trên một mặt phẳng để tránh tình trạng nghẹt thở do nước bọt. Để ý xung quanh xem có vật cứng hoặc sắc cạnh nào gần đó không để tránh làm trẻ bị thương.

Gọi cấp cứu ngay nếu cơn sốt động kinh kéo dài hơn năm phút

Thông thường cơn sốt động kinh chỉ kéo dài từ 1 đến 2 phút. Tình trạng sẽ trở nên nguy hiểm khẩn cấp nếu trẻ mất ý thức và dừng thở trong một khoảng thời gian kéo dài. Quá 5 phút, hãy gọi cấp cứu ngay. Cơn sốt động kinh kéo dài hơn 30 phút có thể dẫn đến tử vong.

Sốt động kinh ở trẻ sơ sinh là một dấu hiệu nguy hiểm có nguy cơ dẫn đến tử vong nếu mẹ không sớm nhận biết. Đừng bỏ những biểu hiện dù là nhỏ rất nhỏ của trẻ mẹ nhé!

Theo youngparents

1/ Giao tiếp sớm với trẻ (Trẻ từ 0 đến 2 tuổi)

– Nghe mẹ nói nè: nhằm dạy cho trẻ biết phân biệt âm thanh từ sớm bằng cách nói chuyện với bé. Bạn cho bé nằm/ngồi/… đối diện bạn rồi từ từ tạo ra những âm thanh đơn giản khác nhau như A, O… trước khi chuyển sang các phụ âm như D,M và đừng quên nâng đỡ phần đầu bé cẩn thận. Lúc này, khi phát âm, môi của bạn tạo hình và di chuyển hơi “quá” một chút để bé dễ nhận diện và bắt chước theo. Ngoài ra, bạn có thể sử dụng các loại thiết bị hỗ trợ phát âm kèm hình ảnh minh họa cho bé xem cũng tốt. Bắt đầu từ tháng thứ 9, bạn có thể áp dụng phương pháp này cho bé.

– Thấy gì nói nấy: Việc học qua hình ảnh sẽ có hiệu quả tích cực đối với bé bị Down nhưng việc ghi nhớ được những thông tin được truyền tải lại là thách thức lớn cho bé. Đầu tiên, bạn nên giúp trẻ học tên của các vật dụng quen thuộc bằng cách nói kết hợp với cử chỉ đơn giản. Ví dụ: khi bạn nói “điện thoại” thì bạn có thể làm hành động đặt tay vào tai mình hay “uống” rồi bạn giả vờ đưa bình hay ly nước lên miệng.

– Tập trung cao độ: Hướng sự chú ý của bé vào một đồ vật nào đó như đồ chơi hay bức tranh bé thích rồi khuyến khích bé nhìn vào đồ vật mà bạn đang đề cập đến. Dần dần, bạn kéo dài thời gian tập luyện để cải thiện khả năng tập trung, phối hợp cũng như giúp bé học ngôn ngữ nhanh hơn.

[inline_article id=9522]

– Phối hợp nhịp nhàng: Việc phát triển kỹ năng giao tiếp phụ thuộc nhiều vào khả năng phối hợp giữa người nghe và người nói. Lăn một trái banh tới lui là một bài tập đơn giản và phù hợp để thực hiện kỹ năng này. Khi lăn trái banh, bạn nên hô to “đến lượt của mẹ” và khi bé đẩy trái banh ngược lại bạn, bạn hô to tên của bé “đến lược của con”. Khi bé có thể chỉ và nói được tên của mỗi lượt lăn banh, hãy giúp bé chỉ vào bé và nói tên của bé hay “con”.

2/ Phát triển từ vựng cho trẻ (Trẻ từ 2 đến 3 tuổi)

– Con muốn…: Dạy bé hiểu được ý nghĩa của biểu tượng hay dấu hiệu. Điều này sẽ giúp bé phát triển vốn từ để giao tiếp khi bé đang trong giai đoạn phát triển ngôn ngữ. Các chuyên gia khuyến khích cho trẻ ở độ tuổi này nhìn thấy đồ vật thật hay hình ảnh minh họa phù hợp với hành động. Chụp hình lại đồ vật hay hành động bé thích. Khi bé muốn hỏi/ xin bạn thứ gì, bé có thể chỉ hay đưa cho bạn tấm hình thể hiện mong muốn của bé và luôn luôn động viên bé nói ra từ mà bé muốn nói.

– Cầu Vồng sắc màu: Đây là phương pháp giúp bé nhận biết về màu sắc. Nhóm những đồ vật có cùng màu sắc vào một chỗ, ví dụ như con gấu bông màu đỏ, cái áo màu đỏ, cái ly mà đỏ… rồi cho vào 1 cái túi màu đỏ. Với những hành động trực quan sinh động như vậy sẽ giúp bé dễ dàng nhận ra được “luật chơi”. Nếu bé đang ở giai đoạn nói được 1 từ, khi bạn lấy đồ vật ra, hãy nói to màu của đồ vật đó như “xanh”, “ đỏ”… Nếu bé nói được 2 từ, bạn sẽ kết hợp màu và tên đồ vật như “ly đỏ”, “ banh vàng”…

[inline_article id=4788]

– Nói, Lặp lại và Thêm từ: Với những bé mắc hội chứng Down, bé thường cần nhiều thời gian “chuẩn bị” hơn để có thể nói thành cụm nhiều từ. Nghiên cứu cho thấy các bé sẽ có vốn từ vựng khoảng 100 từ (bao gồm từ và dấu hiệu) trước khi bé kết hợp các từ với nhau. Để chuyển từ giai đoạn nói 1 từ sang giai đoạn 2 từ, bạn có thể áp dụng kỹ thuật lặp lại rồi thêm từ. Đầu tiên, lặp lại từ bé vừa nói rồi bạn thêm 1 từ khác đi cùng với từ đó.

Ví dụ: khi bé nói “ăn”, bạn lặp lại “ăn” rồi nói thêm “ăn, ăn kem”. Việc lặp đi lặp lại là rất quan trọng trong việc dạy bé tập nói. Không nên thất vọng hay cảm thấy mệt mỏi khi phải làm điều này nhiều lần.

– Nhớ và Điền vào chỗ trống: Sử dụng các miếng card hình chữ nhật có màu sắc khác nhau. Khi nói 2 từ “ăn kem”, mẹ giơ 2 miếng màu card màu hồng và màu xanh lên. Sau đó, bạn chỉ vào miếng màu hồng rồi nói “ăn” và miếng màu xanh nói “kem”. Tiếp theo bạn di chuyển 2 miếng card qua lại rồi cho bé thay đổi trật tự từ theo màu sắc. Khi thấy bé khá hơn, bạn sẽ tăng lượng từ cũng như tấm card lên. Đây là phương pháp giúp bé phát triển khả năng ghi nhớ và xúc giác của bé.

3/ Mở rộng từ vựng, chữ cái và âm thanh (Trẻ từ 3 đến 5 tuổi)

– Mẹ con cùng kể chuyện: Ở lứa tuổi này, ngôn ngữ bé sử dụng sẽ liên quan nhiều đến hoạt động hàng ngày. Vì vậy ngôn ngữ được học sẽ mang tính chức năng nhiều hơn, thực tiễn và thú vị hơn. Vốn từ vựng của bé sẽ được mở rộng thêm với những từ chỉ hành động như ngồi, uống, rửa tay, đánh răng… Bạn có thể tổ chức một buổi tiệc nhỏ hay hoạt động tắm cho búp bê, các con thú cưng đồ chơi bé thích (bạn một con và bé một con) và miêu tả những gì diễn ra trong bữa tiệc hay hoạt động đó. Khuyến khích bé là người dẫn chuyện để bé có cơ hội nhớ lại, tưởng tượng ra các hoạt động. Thỉnh thoảng bạn nên hỏi xem bé đang làm gì và tập cho bé dùng cụm 2 đến 3 từ như búp bê uống, mẹ tắm Teddy…

– Giỏi lắm! Con nói được (từ mới) rồi: Nhằm khai thác khả năng ghi nhớ thông qua hình ảnh trực quan của bé, bạn nên khen ngợi để nâng cao tinh thần tự tôn cho bé và sử dụng ngôn ngữ biểu cảm. Bạn có thể dán một tờ giấy A4 dán ở một vị trí nổi bật trong nhà để mỗi lần bé nói được một từ mới hay một từ lâu rồi bạn mới được nghe lại, bạn ngừng ngay những việc đang làm và nói với bé rằng “Giỏi lắm! Con nói được (từ mới) rồi!” rồi viết từ đó lên tờ giấy “yêu thương” đã được chuẩn bị sẵn. Sau đó bạn in từ đó được viết bằng chữ viết thường trên một tấm card kích thước 12*15 cm. Tiếp theo, bạn đưa tấm card cho bé thấy và đồng thời đọc to từ đó lên. Cứ thế, lần lượt bạn đọc từ đó và cho bé xem tấm card. Hoạt động này sẽ khuyến khích bé nói được từ mới và bổ sung thêm vốn từ vựng của mình.

– Vòng tròn biết nói: Phát cho bé những card hình tròn nhiều màu sắc và phía sau mỗi tấm card, bạn viết một chữ cái rồi đặt vòng tròn xuống, mặt có chữ ở dưới. Sau đó bạn hỗ trợ bé lật từng hình tròn và đọc to chữ cái đó lên. Nếu bé phát âm chưa đúng, bạn cần chỉnh sửa ngay lúc đó và giảm dần việc chỉnh sửa này. Bắt đầu với một vài hình tròn với những chữ cái bé đã ít nhiều biết trước đó rồi từ từ bổ sung thêm chữ cái mới. Hầu hết các bé chậm phát triển sẽ bắt đầu học chữ cái từ 3 tuổi rưỡi đến 5 tuổi.

– Cùng đọc nào: Trẻ em có thế mạnh ghi nhớ qua hình ảnh trực quan. Nhờ vậy, bạn có thể dạy đọc từ sớm cho những bé có dấu hiệu chậm phát triển trí tuệ, khi bé có thể hiểu từ 50 đến 100 từ và có thể nối hay lựa chọn hình ảnh. Mẹ có thể tạo ra những trò chơi với các từ mà bạn quan sát thấy bé quan tâm, thích thú như tên của các thành viên trong gia đình hay thức ăn hay động vật. In 2 từ có liên quan nhau như Ba và Mẹ với khổ chữ lớn và ép plastic (nếu muốn). Tiếp theo bạn sẽ in hay viết 2 chữ này riêng biệt trên 2 tấm card nhỏ hơn và ép plastic (nếu muốn). Chuẩn bị xong, bạn sẽ đặt tấm card lớn có 2 từ viết cùng nhau xuống, trước mặt bé và bé có thể nhìn thấy chữ rồi giúp bé sắp xếp 2 tấm card nhỏ cho đúng vị trí như trong tấm card lớn. Dần dần bạn sẽ tăng dần lượng từ bé cần học lên rồi làm tương tự.

MarryBaby