Category: Vấn đề về tiêu hóa

Không chỉ làm trẻ khó chịu, ăn uống kém, chậm lớn, ít tăng cân, gây nhiều bất tiện trong sinh hoạt… viêm đại tràng ở trẻ em còn có thể dẫn đến một số biến chứng nguy hiểm, đe dọa tới tính mạng.

Viêm đại tràng là gì?

Viêm đại tràng là tình trạng xáo trộn chức năng hay viêm nhiễm ở đại tràng – phần ruột tiếp theo của đoạn ruột non. Đại tràng có chức năng nhận thức ăn đã được tiêu hóa và hấp thụ ở ruột non; tái hấp thu các chất dinh dưỡng, nước, chất khoáng, điện giải trong cơ thể; và co bóp để đẩy phân xuống trực tràng và đưa ra ngoài.

Những vết lở loét, viêm nhiễm do phần đại tràng bị viêm có thể dẫn đến xuất huyết, xuất hiện triệu chứng rối loạn tiêu hóa (như tiêu chảy, táo bón…). Đáng chú ý, nếu trẻ bị bệnh này trong một thời gian dài mà không có biện pháp can thiệp kịp thời, trẻ sẽ phải đối mặt với nguy cơ ung thư đại tràng.

[remove_img id=40941]

Nguyên nhân viêm đại tràng ở trẻ

Các nhà nghiên cứu cho biết, y học vẫn chưa tìm ra nguyên nhân chính xác gây bệnh ở trẻ. Tuy nhiên, nhiều giả thuyết vẫn cho rằng hệ miễn dịch đóng vai trò quan trọng trong quá trình gây bệnh.

Dù vậy, các nhà khoa học khẳng định, chế độ ăn uống không điều độ, kém vệ sinh và đặc biệt là việc lạm dụng các loại kháng sinh là những yếu tố thúc đẩy bệnh ngày càng trầm trọng thêm.

Triệu chứng viêm đại tràng ở trẻ em

Những biểu hiện thông thường và dễ nhận biết nhất của bệnh ở trẻ mà bạn nên biết:

• Đau bụng: Đây là triệu chứng hay gặp nhất khi trẻ mắc bệnh, đôi khi có cả đi ngoài ra máu. Trẻ có xu hướng đau ở phần dưới bụng hoặc đau dọc khung đại tràng. Cơn đau gia tăng sau các bữa ăn và trước khi đi trẻ có dấu hiệu muốn đi ngoài. Cơn đau sẽ giảm nhiều sau khi trẻ đã xì hơi hoặc đi ngoài.
• Rối loạn tiêu hóa kéo dài: Trẻ đi ngoài từ 2 đến 6 lần trong ngày, lúc táo bón, lúc tiêu chảy thì bạn cũng hãy chú ý, có thể đây là dấu hiệu của bệnh.
• Đầy bụng, khó tiêu: Hệ lụy của bệnh còn khiến trẻ luôn ảm thấy căng tức, khó chịu do trướng bụng, đầy hơi ở vùng dọc khung đại tràng.
• Sụt cân: Bệnh thường gây ra nhiều những rối loạn về đường tiêu hóa của trẻ, khiến trẻ biếng ăn, nôn ói, chậm lớn, thậm chí sụt cân, suy dinh dưỡng…
• Ngoài ra, bạn cần quan tâm đến một số dấu hiệu khác, cảnh báo của bệnh ở trẻ như khô da, mệt mỏi, quấy khóc, thiếu máu, sốt cao bất thường…

Điều trị viêm đại tràng ở trẻ em

Trong trường hợp nhẹ, trẻ mắc bệnh này có thể chỉ cần dùng thuốc chống viêm, ức chế miễn dịch và thực hiện các biện pháp để giảm ảnh hưởng đến sinh hoạt, cuộc sống thường ngày.

Tuy nhiên, thống kê cho thấy, có đến gần 50% trẻ bị ván đề về đại tràng cần đến biện pháp phẫu thuật để khâu đoạn đại tràng bị rách hoặc cắt bỏ đoạn đã có những tổn thương nghiêm trọng.

Vì vậy, các chuyên gia y tế khuyến cáo, bạn nên đưa trẻ đến khám bác sĩ chuyên khoa để được chỉ định phương pháp điều trị thích hợp, tránh bệnh diễn tiến nặng nề hơn.

Cách chăm sóc trẻ bị viêm đại tràng tại nhà

Để chăm sóc cho trẻ bị bệnh, bạn cần kết hợp thực hiện nhiều biện pháp, bên cạnh áp dụng các phương pháp điều trị theo ý kiến bác sĩ.

1. Chế độ ăn phù hợp

Chế độ ăn đóng vai trò rất quan trọng, góp phần cải thiện đáng kể tình trạng bệnh của trẻ. Do đó, các mẹ cần hết sức lưu ý, tránh cho trẻ ăn uống một số loại thực phẩm sau:

• Hạn chế uống sữa và ăn các chế phẩm từ sữa như bơ, pho mát, sữa chua…
• Dùng thức ăn ít mỡ, chất béo
• Hạn chế chất xơ nếu trẻ gặp triệu chứng tiêu chảy
• Nếu bị táo bón, mẹ cần tăng cường chất xơ trong khẩu phần ăn để cải thiện tình trạng đi ngoài của trẻ
• Tránh các thức ăn tẩm nhiều gia vị để các triệu chứng thêm nặng nề.

2. Quản lý căng thẳng (stress)

Kinh nghiệm thăm khám thực tế của các bác sĩ cho thấy, tinh thần của trẻ trong suốt quá trình điều trị bệnh sẽ quyết định phần nhiều để bệnh có thối lui hay trở nặng. Vì vậy, mẹ hãy luôn bên, động viên, chăm sóc trẻ để con luôn giữ tinh thần lạc quan, an tâm điều trị, hạn chế những lo âu, phiền muộn, nhất là căng thẳng/ stress.

[remove_img id=40484]

Có rất nhiều trẻ được chẩn đoán bệnh ở giai đoạn muộn, khiến điều trị phức tạp do các dấu hiệu bệnh ở trẻ nhỏ thường dễ bị nhầm lẫn, bỏ qua.

Lời khuyên tốt nhất dành cho các mẹ là khi trẻ có bất cứ biểu hiện gì khác thường về đường tiêu hóa, hãy đưa trẻ đến khám bác sĩ chuyên khoa và điều trị ngay từ sớm, tránh để bệnh diễn tiến nặng thành viêm đại tràng mạn tính, thậm chí dẫn đến ung thư đại tràng hết sức nguy hiểm.

Trẻ bị đầy hơi đi ngoài là một hiện tượng đặc trưng của rối loạn tiêu hóa. Kèm theo đó trẻ có thể sẽ bị nôn, đau bụng âm ỉ, đau bụng từng cơn, đi ngoài lỏng, phân lúc rắn, lúc nhão… Bệnh lý này bắt đầu từ sự sự mất cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột.

Tầm quan trọng của hệ tiêu hóa

Cùng với vô hấp, tim mạch, hệ tiêu hóa đóng vai trò quan trọng giúp trẻ khỏe mạnh. Hệ tiêu hóa giúp cung cấp năng lượng và dinh dưỡng cho cơ thể, đồng thời đẩy các chất thải còn lại ra bên ngoài.

Ngoài ra, hệ tiêu hóa còn đảm nhận chức năng hấp thụ dinh dưỡng. Quá trình tiêu hóa bắt đầu từ miệng. Việc nhai giúp trộn thức ăn với nước bọt, xé thức ăn thành những miếng nhỏ. Cơ và sức ép của thực quản đẩy thức ăn xuống dạ dày. Tại đây, thực phẩm được trộn lẫn với một số enzym tiêu hóa trong dạ dày và trở thành dạng lỏng. Các chất dinh dưỡng từ thức ăn được hấp thu vào cơ thể và chuyển đến các bộ phận khác nhau, giúp cơ thể hoạt động tốt.

Để tránh hệ tiêu hóa của trẻ bị loạn khuẩn, bạn cần hiểu cách để cân bằng hệ vi khuẩn cho đường ruột.

Theo các sách hướng dẫn trong y khoa, hệ đường ruột luôn tồn tại một quần thể vi khuẩn bao gồm các vi khuẩn có lợi và vi khuẩn có hại. Vi khuẩn có lợi làm chức năng tăng cường hệ tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng, ức chế vi khuẩn có hạu. Với trẻ khỏe mạnh, số lượng vi khuẩn có lợi và có hại ở thế cân bằng nhau gọi là cân bằng vi khuẩn đường ruột.

Nguyên nhân trẻ bị đầy hơi đi ngoài

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc trẻ bị đầy hơi đi ngoài. Nhưng ảnh hưởng trực tiếp tới hệ tiêu hóa chính là thực phẩm ăn uống hằng ngày.

• Ngộ độc thực phẩm chính là nguyên nhân đầu tiên khi trẻ đầy hơi và đi ngoài liên tục. Nếu kiểm soát tốt chế độ ăn uống tại nhà cho trẻ, lý do có thể do bữa trưa tại trường hoặc trẻ ăn vặt phải những thực phẩm bị nhiễm độc, thực phẩm ôi thiu, thực phẩm bẩn,…

Khi bị ngộ độc thực phẩm, cơ thể trẻ sẽ làm xuất hiện các triệu chứng như chướng bụng, đầy hơi, tiêu chảy.  Bạn cần theo dõi kỹ, và cần thiết nên đưa tới bệnh viện để được hướng dẫn chăm sóc và điều trị bệnh triệt để.

• Rối loạn tiêu hóa do bệnh lý: Các triệu chứng chướng bụng, đầy hơi, đi ngoài phân lỏng thường có ở nhiều bệnh lý khác nhau. Tuy nhiên ở mỗi loại bệnh lại có thêm các dấu hiệu khác. Đôi khi chỉ có một, hai triệu chứng cũng có thể dẫn đến rối loạn tiêu hóa và loạn khuẩn.

Ví dụ, các bệnh liên quan đến dạ dày, đau bụng sẽ kèm theo chướng, đầy hơi, nôn hay buồn nôn. Viêm ruột thừa thường có dấu hiệu đau bụng từng cơn hay đau âm ỉ và kèm theo nôn hay buồn nôn, đại tiện, bí trung.  Trẻ bị viêm ruột cấp tính cũng xuất hiện các triệu chứng của rối loạn tiêu hóa như nôn, buồn nôn, đau bụng, đi ngoài phân lỏng…

• Uống thuốc không đúng cách: Phần đa lỗi do phụ huynh tự ý “kê đơn, bốc thuốc” cho trẻ uống tại nhà hoặc dùng thuốc không đúng cách, không đúng chỉ định bác sỹ, liều lượng không đúng làm mất cân bằng các vi sinh vật ở hệ tiêu hóa cũng sẽ làm xuất hiện một số triệu chứng như đi ngoài phân lỏng, mùi hôi, tanh, đau bụng thường xuyên.

Bổ sung chất xơ cho hệ tiêu hóa

Chấy xơ là nguồn sống của các lợi khuẩn, giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Hệ tiêu chứa gần 1,5kg các vi khuẩn cần thiết. Nếu các vi khuẩn này thiếu nơi trú sẽ yếu đi, gây rối loạn tiêu hóa, và khiến cơ thể dễ mắc các bệnh về đường ruột. Để bổ sung thêm chất xơ cho trẻ, bạn có thể thêm vào chế độ ăn hằng ngày một số thực phẩm như sau:

• Rau củ: Các loại rau cải, mồng tơi, khoai lang, cà rốt, cà chua, rau ngót, súp lơ… là những thực phẩm bổ sung chất xơ tốt nhất đồng thời còn cung cấp các vitamin, muối khoáng thiết yếu cho cơ thể trẻ.

• Trái cây: Các loại nước ép từ trái cây tươi như bưởi, cam, quýt, táo, lê, bơ, chuối… rất giàu chất xơ và tốt cho hệ tiêu hóa của trẻ. Trái cây vừa cung cấp chất xơ vừa cung cấp vitamin và chất dinh dưỡng cần thiết cho bé.
• Ngũ cốc: Ngô, khoai, gạo lứt, yến mạch, đậu xanh, đậu đen, đậu đỏ là những loại ngũ cốc có hàm lượng chất xơ rất lớn.

Chướng bụng, tiêu chảy dù có nguyên nhân từ bệnh lý hay do ngộ độc thực phẩm đều ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe vì vậy khi trẻ bị đầy hơi đi ngoài cần được thăm khám kỹ và điều trị sớm.

Có triệu chứng “mở màn” giống nhau: đau bụng và đi vệ sinh liên tục, phân lỏng có máu kèm sốt, bệnh kiết lỵ và tiêu chảy cấp ở trẻ em gây khó khăn cho các mẹ khi phân biệt bệnh. Để có thể điều trị đúng và kịp thời, đầu tiên mẹ nên xác định đúng vấn đề tiêu hóa bé đang gặp phải. Tránh chủ quan dẫn đến những biến chứng tiêu cực cho sức khỏe bé.

1/ Bệnh kiết lỵ và tiêu chảy cấp ở trẻ em: Có gì khác?

2/ Bé bị bệnh, mẹ trị sao?

Cùng là bệnh liên quan đến hệ tiêu hóa, nhưng cách điều trị bệnh tiêu chảy cấp ở trẻ em và bệnh kiết lỵ có một chút khác biệt.

– Đối với kiết lỵ, ngay khi phát hiện dấu hiệu bệnh, mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện ngay để được theo dõi và điều trị. Tránh để bệnh chuyển biến nặng hơn cũng như trở thành dịch bệnh lây lan cho cộng đồng.

– Với tiêu chảy cấp, đa phần các trường hợp sẽ tự khỏi sau vài ngày. Trong thời gian bé bị bệnh, mẹ chỉ cần chú ý bổ sung thêm nước và chất điện giải cho con. Bé bị tiêu chảy do vi khuẩn hoặc nhiễm ký sinh trùng có thể dùng kháng sinh làm giảm triệu chứng. Tuy nhiên, trong trường hợp tiêu chảy do virut Rota, sử dụng kháng sinh không có tác dụng điều trị mà còn làm bệnh thêm trầm trọng. Mẹ nên tham khảo thêm ý kiến bác sĩ nếu có ý định cho con dùng thuốc.

[inline_article id=79172]

3/ Dinh dưỡng cho bé khi bị bệnh

Đi ngoài nhiều, phân lỏng là đặc thù chung của bệnh kiết lỵ và tiêu chảy cấp ở trẻ em. Vì vậy, khi chăm sóc bé mẹ nên chọn những món ăn nhạt, loãng, ít đạm và dầu mỡ để dễ tiêu hóa hơn.

– Cho bé ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày, không ăn quá no vào một bữa.

– Các thực phẩm như gạo nếp, gạo tẻ, mì, đậu non, đậu xanh…vừa dễ tiêu vừa giúp hạn chế đi ngoài phân lỏng.

– Cho bé uống nhiều nước, hoặc bổ sung nước Oresol để tránh mất nước, kiệt sức và giúp phục hồi sức khỏe nhanh hơn.

4/ Giúp con phòng bệnh ra sao?

Để giúp trẻ phòng tránh được 2 căn bệnh nguy hiểm trên, mẹ nên cẩn thận hơn trong sinh hoạt hàng ngày của bé, đặc biệt là chế độ ăn uống hợp vệ sinh:

– Cho bé ăn chín uống sôi, sử dụng các thực phẩm sạch đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

– Không cho bé ăn thức ăn để lâu ngày.

– Đảm bảo cho bé ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng giúp tăng cường hệ miễn dịch.

– Sử dụng nguồn nước sạch, không bị ô nhiễm.

– Tạo cho bé thói quen rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.

– Thường xuyên vệ sinh đồ chơi cho bé, có không gian vui chơi sạch sẽ.

– Tránh cho bé đến những nơi đông người khi đang có dịch bệnh hoặc trong những ngày hè nắng nóng.

Đôi khi nhiều cha mẹ bị nhầm lẫn giữa việc bé bị tiêu chảy thông thường với tiêu chảy do bị kiết lỵ nên thường dùng những loại thuốc như men tiêu hóa, thuốc đau bụng cho bé uống. Điều này có thể làm sức khỏe bé trở nên nghiêm trọng hơn.

1/ Thế nào là bệnh kiết lỵ?

Kiết lỵ là tình trạng nhiễm trùng ở ruột già do Entamoeba histolyca hay còn gọi là lỵ amibe gây ra. Ngoài ra, cũng có trường hợp trẻ bị kiết lỵ do vi khuẩn Shigella gọi là lỵ trực trùng. Đau bụng, đi ngoài nhiều, phân lỏng là những triệu chứng phổ biến của bệnh kiết lỵ.

– Bệnh lỵ trực trùng

Bệnh dễ nhận biết với các triệu chứng diễn ra một cách ồ ạt như chán ăn, sốt cao, đau bụng quanh rốn, đi ngoài phân lỏng chỉ toàn chất nhầy lẫn máu. Một ngày đi ngoài trên 10 lần, cơ thể bị mất nước và mệt mỏi.

– Bệnh lỵ amibe

Loại bệnh này khó nhận ra hơn, bởi bệnh không có biểu hiện rõ ràng mà chỉ diễn ra một cách âm ỉ. Khi bị bệnh, cơ thể chỉ sốt nhẹ, đau bụng, mót rặn, đi ngoài phân lỏng sau chuyển sang nhầy kèm máu.

2/ Tác hại của bệnh kiết lỵ

– Trẻ bị kiết lỵ luôn cảm thấy mót rặn, rặn nhiều dẫn đến sa hậu môn và đây là nguyên nhân gây bệnh trĩ.

– Đối với trẻ nhỏ khi bị kiết lỵ, đi ngoài nhiều dẫn đến cơ thể mất nước, kiệt sức và mệt mỏi.

– Bé dễ bị viêm đa dây thần kinh vì bị mất quá nhiều chất bổ dưỡng do đi ngoài nhiều.

– Trẻ bị viêm khớp và để lại di chứng teo cơ rất nguy hiểm. Ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng vận động của trẻ.

– Sau khi bị kiết lỵ bé dễ mắc hội chứng viêm niệu đạo kết mạc mắt.

– Nếu để bệnh trở nên nặng hơn có thể gây thủng ruột, xuất huyết tiêu hóa, lồng ruột, viêm ruột thừa do amip.

[inline_article id=91983]

3/ Cần làm gì khi trẻ bị kiết lỵ?

– Ngay khi thấy trẻ đi ngoài nhiều, phân có chất nhầy kèm theo máu, mẹ nên đưa trẻ đi bệnh viện ngay lập tức. Điều trị càng sớm càng tốt để tránh các biến chứng xảy ra do cơ thể mất nước.

– Không nên tự ý dùng thuốc hoặc chữa bệnh theo kinh nghiệm dân gian.

– Khi trẻ bị đi ngoài nhiều mẹ nên cho bé ăn những thức ăn loãng, dễ tiêu hóa, ăn mỗi lần một ít và chia làm nhiều lần ăn. Hạn chế ăn các thực phẩm có nhiều bã do nhiều chất xơ sẽ gây kích thích đường ruột làm bé đi ngoài nặng hơn.

– Chỉ cho bé dùng thuốc kê đơn của bác sĩ, bù nước cho bé để tránh bị mất nước.

4/ Phòng bệnh kiết lỵ cho trẻ

Nhằm giúp hạn chế nguy cơ mắc bệnh ở trẻ, mẹ cần đảm bảo thực hiện những biện pháp sau:

– Cho bé ăn chín uống sôi. Đảm bảo vệ sinh khi chế biến và bảo quản thức ăn cho trẻ.

– Do sức đề kháng của bé còn yếu nên mẹ cần cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng trong bữa ăn hàng ngày để giúp bé tăng cường hệ miễn dịch.

– Tập cho bé thói quen rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.

– Giữ gìn vệ sinh sạch sẽ nơi sinh hoạt, ăn uống vui chơi cho bé.