Author: Thanh Thảo

Thông thường, hiện tượng phù chân khi mang thai và sau sinh thường xảy ra trong khoảng thời gian từ sau tuần thai thứ 20 và trong một vài ngày sau khi vượt cạn. Phù chân cũng có thể đi kèm với cảm giác đau, khó chịu.

Bà bầu bị phù chân sớm có sao không?

Tuy hiện tượng phù chân khi mang thai thường không ảnh hưởng gì đến sức khỏe, mẹ bầu vẫn nên cảnh giác với hiện tượng này nếu đến sớm trong tam cá nguyệt thứ hai, vì trong nhiều trường hợp, đó là dấu hiệu báo trước của tiền sản giật.

Ngay khi thấy những dấu hiệu sau đi kèm với phù chân, mẹ nên chủ động đến bệnh viện để kiểm tra:

• Mặt, chân, tay sưng lên một cách bất ngờ.
• Đau đầu dữ dội
• Thị giác gặp vấn đề như nhìn mọi thứ bị nhòe, chói
• Đau dữ dội dưới các xương sườn
• Nôn mửa

Nếu mẹ thuộc các nhóm sau đây thì càng nên cẩn thận với tình trạng phù chân hay sưng phù ở bất cứ bộ phận nào trên cơ thể:

• Mẹ trên 40 tuổi
• Khoảng cách giữa 2 lần mang thai từ 10 năm trở lên
• Mang thai đôi hoặc đa thai
• Chưa từng mang thai hoặc sinh con trước đó
• Trong gia đình từng có người bị tiền sản giật.
• Chỉ số khối cơ thể (BMI) trên 30
• Bị cao huyết áp từ trước khi mang thai
• Đã từng bị tiền sản giật

Tình trạng tiền sản giật xảy ra không được xử lý kịp thời có thể dẫn đến tử vong cho cả mẹ và thai nhi. Do đó, mẹ cần hết sức chú ý những bất thường đi kèm với tình trạng sưng phù chân.

[inline_article id=85831]

 Nguyên nhân phù chân khi mang thai

Để đáp ứng cho nhu cầu phát triển của thai nhi, khi mang thai, cơ thể mẹ bầu sẽ sản sinh thêm 50% lượng máu bằng cách bổ sung sắt cho bà bầu và các loại chất lỏng. Chính vì vậy mà khi mang thai, hầu như mẹ bầu nào cũng sẽ hơi bị sưng nhẹ.

Tùy vào cơ địa cũng như sức khỏe của từng bà mẹ mà triệu chứng này sẽ xuất hiện ở những khoảng thời gian khác nhau nhưng chủ yếu là vào tháng thứ 5 hoặc vào 3 tháng cuối của thai kỳ.

Khi bạn đứng liên tục trong một thời gian dài, lượng máu dồn về chân nhiều hơn bình thường cũng là nguyên nhân khiến đôi chân bạn bị sưng lên đấy. Ngoài ra, yếu tố dinh dưỡng cũng là nguyên nhân hàng đầu gây nên hiện tượng phù nề ở các mẹ bầu.

Cách giảm chứng phù chân khi mang thai

Hiện tượng phù chân khi mang thai thường vô hại đối với sức khỏe của mẹ bầu. Thêm vào đó, các mẹ có thể áp dụng rất nhiều cách khác nhau để giảm phù chân.

Bài tập chân cho mẹ bầu

Mẹ có thể tập những động tác đơn giản này ngay khi đứng hoặc ngồi. Các cử động nhẹ nhàng sẽ giúp gia tăng tuần hoàn, giảm sưng tấy và giúp phòng ngừa chuột rút.

• Bước 1: Co và duỗi bàn chân lên xuống khoảng 30 lần.
• Bước 2: Xoay tròn bàn chân theo chiều kim đồng hồ khoảng 8 lần và xoay theo chiều ngược lại 8 lần.
• Sau đó, lặp lại bước 1 và 2 với chân còn lại.

Đứng, nằm, ngồi đúng tư thế giúp bầu giảm sưng chân

Để giảm tình trạng phù chân, mẹ bầu nên thực hiện những lời khuyên sau:

• Không đứng quá lâu ở một tư thế.
• Đi giày vừa chân, không đi giày có quai ngang cổ chân hay giày quá chật vì sẽ làm giảm tuần hoàn, khiến chân càng sưng hơn.
• Vào lúc rảnh rỗi trong ngày, mẹ nên nằm gác chân lên cao hơn tim. Ngoài ra, việc kê cao chân càng nhiều càng tốt sẽ giúp giảm phù chân hiệu quả.

Uống nhiều nước hơn

Việc uống nhiều nước sẽ giúp kích thích thận bài tiết và nhờ đó, giảm tình trạng giữ nước trong cơ thể. Nếu mẹ ít uống nước, thận sẽ nhận được tín hiệu rằng cơ thể đang cần giữ lại nước và làm tình trạng phù thũng càng nặng thêm.

[inline_article id=69118]

Hạn chế dùng cà phê

Cà phê là một thức uống gây mất nước trong cơ thể, khiến các cơ quan nhận được tín hiệu rằng cần giữ lại nhiều nước và làm tình trạng sưng phù ngày càng trầm trọng hơn.

Giữ cân bằng điện giải trong cơ thể

Những chất điện giải chính trong cơ thể bao gồm canxi, ma-giê, kali và natri. Nhiều mẹ bầu kiêng ăn mặn vào những tháng cuối thai kỳ do lo sợ muối sẽ làm cơ thể giữ nước nhiều hơn. Việc hoàn toàn thiếu vắng các loại muối và các chất điện giải không giúp cải thiện tình trạng phù chân mà còn làm cho vấn đề thêm nặng.

Nếu không bổ sung chất điện giải thông qua chế độ dinh dưỡng thì mẹ có thể thử cách ngâm mình trong bồn tắm pha các loại muối để tăng cường điện giải thẩm thấu qua da.

Biến chứng của bà bầu bị phù chân trong thai kỳ nặng

Như đã nói ở trên, phù chân, tay, mặt kèm theo các triệu chứng đau đầu, đau bụng, mờ mắt thì mẹ bầu cần đi khám càng sớm càng tốt vì sưng phù cũng là dấu hiệu của tiền sản giật nếu không được điều trị kịp thời có thể nguy hiểm đến tính mạng của cả mẹ và bé.

Gặp phải tình trạng phù chân khi mang thai, trước hết, mẹ nên bình tĩnh bởi đây không phải là biểu hiện bệnh mà nguyên nhân chủ yếu là do cơ thể tích nước. Bên cạnh việc áp dụng những tuyệt chiêu giảm phù chân kể trên, mẹ nhớ duy trì lối sống năng động với các bài tập nhẹ nhàng hàng ngày. Không chỉ giúp cơ thể sảng khoái, các bài tập cũng giúp cải thiện tuần hoàn và giảm sưng phù.

Một chế độ ăn uống lành mạnh, đủ chất là điều mà mọi mẹ bầu đều hướng tới, vì mang thai là giai đoạn cơ thể có một nhu cầu dinh dưỡng cao hơn hẳn so với bình thường. Việc bổ sung vitamin tổng hợp cho bà bầu là một cách để chắc chắn mẹ bầu không bỏ sót bất kỳ dưỡng chất cần thiết nào.

Trong viên vitamin cho bà bầu thường có những dưỡng chất đặc biệt quan trọng cho sự phát triển của thai nhi như axít folic, sắt, canxi, magiê… Làm thế nào để tận dụng tối đa những lợi ích của những dưỡng chất này và đâu là những điều cần tránh khi sử dụng vitamin cho bà bầu là điều không phải mẹ nào cũng biết.

Những điều cần biết về vitamin tổng hợp cho bà bầu

Một điều cần nhớ là vitamin tổng hợp chỉ nên dùng khi bà bầu thiếu cần và cần bổ sung gấp. Bác sĩ sẽ là người chỉ định vấn đề này. Nếu muốn uống vitamin tổn hợp, các mẹ có thể thay thế bằng nguồn vitamin và khoáng tố từ các loại thực phẩm tự nhiên.

Theo lời khuyên của nhiều chuyên gia, chỉ có hai loại vitamin bà bầu nên dùng bổ sung đó chính là vitamin B (a-xít folic) và vitamin D.

nếu dùng đúng, đủ liều hầu hết các viên uống vitamin sẽ cung cấp đủ 100% nhu cầu vitamin và khoáng tố thiết yếu cơ thể cần. Ngược lại dùng nhiều hơn chỉ định có thể ảnh hưởng tới sự phát triển của thai nhi.

Vitamin tổng hợp cho bà bầu không nên chứa thành phần retinol, vitamin A có nguồn gốc động vật vì nó rất độc hại cho thai nhi nếu dùng liều cao. Nếu là vitamin A có nguồn gốc thực vật hay còn được gọi là beta-carotene thì sẽ an toàn cho cả mẹ và con.

Cách bổ sung vitamin tổng hợp cho bà bầu

Tuy được gọi chung là “vitamin tổng hợp cho bà bầu”, những sản phẩm vitamin tổng hợp có thể được bổ sung vào trước, trong hoặc sau thai kỳ, khi cơ thể mẹ đứng trước những nguy cơ thiếu hụt dinh dưỡng hoăc cần chuẩn bị cho việc mang thai và nuôi dưỡng bé sơ sinh.

Hợp lý nhất, mẹ nên bổ sung viên vitamin từ trước khi mang thai, vì như vậy sẽ đảm bảo cung cấp lượng a-xít folic cần thiết cho cơ thể. Axít folic sẽ giúp phòng ngừa dị tật ống thần kinh ở thai nhi. Những dị tật này xảy ra ngay từ ngày thứ 28 của thai kỳ, ở thời điểm ống thần kinh được hình thành.

Vitamin D được tìm thấy với lượng nhỏ trong các loại thực phẩm như dầu cá và trứng và nhiều nhất là trong nắng. Mẹ bầu có thể dùng viên uống bổ sung và tắm nắng vào buổi sáng sớm từ 7h00 – 7h30 hoặc buổi xế chiều.

Thông thường, mẹ bầu có thể tiếp tục duy trì việc uống vitamin trong suốt 40 tuần thai kỳ và duy trì đến tận khi cho con bú, vì đây đều là những giai đoạn quan trọng cần bổ sung nhiều dinh dưỡng và có thể chế độ ăn hàng ngày không thể đáp ứng toàn bộ.

Đặc biệt, nếu mẹ bất đắc dĩ rơi vào tình huống phải kiêng khem quá mức sau sinh, việc bổ sung các viên vitamin là một lựa chọn thông minh để phòng tránh thiếu chất.

[inline_article id=29249]

Cách chọn lựa vitamin cho bà bầu

Hầu hết các sản phẩm vitamin này đều có liều dùng 1 viên/ngày để tiện cho mẹ bầu sử dụng. Khi chọn các sản phẩm vitamin tổng hợp cho bà bầu, mẹ nên lưu ý những thông tin cơ bản như tên thương hiệu, hạn sử dụng, thông tin về đối tượng sử dụng in trên bao bì sản phẩm. Quan trọng nhất là thành phần chứa trong một liều bao gồm những gì.

Thông thường, thành phần của viên vitamin tổng hợp cho bà bầu thường có thành phần như sau:

• 400 – 800 micrograms (mcg) axít folic
• 400 IU vitamin D.
• 200 – 300 milligram (mg) canxi.
• 60 – 80 mg vitamin C.
• 1,5 – 3 mg thiamine (vitamin B1).
• 2mg riboflavin.
• 20mg niacin.
• 6 – 8 mcg vitamin B12.
• 10-20 mg vitamin E.
• 15 mg kẽm.
• 17 – 27mg sắt.
• 150mcg i-ốt.

Trong nhiều trường hợp, bác sĩ có thề kê thêm liều lượng một số loại vitamin hay khoáng chất đặc biệt.

Bà bầu nên uống vitamin tổng hợp lúc nào?

Thời điểm trong ngày thích hợp nhất để mẹ bổ sung vitamin tổng hợp là trong hoặc sau bữa ăn sáng. Lúc này hàm lượng các chất béo trong bữa ăn của mẹ bầu sẽ giúp các vitamin, khoáng chất tan trong chất béo như vitamin A, D, E, K… được hấp thụ tốt nhất.

Đồng thời, uống vitamin tổng hợp vào buổi sáng cũng có thể giúp mẹ bầu gia tăng năng lượng để bắt đầu một ngày làm việc mới thật vui khỏe, thoải mái.

Những lưu ý khi sử dụng vitamin trong 40 tuần thai kỳ

Vitamin bà bầu không thể thay thế thức ăn

Tuy các vitamin tổng hợp cho bà bầu có thể giúp củng cố phần nào cho chế độ dinh dưỡng, chúng vẫn không thể thay thế cho một chế độ ăn phong phú và cân bằng. Mẹ bầu không nên có tâm lý hoàn toàn phó thác cho vitamin tổng hợp mà không chú ý đến việc lựa chọn thực phẩm cho mình.

Luôn luôn ăn các món đồ tươi, giàu dinh dưỡng như thịt bò, heo, cá, các loại rau lá xanh, các loại củ quả như cà chua, cà rốt,đậu Hà Lan sẽ giúp bữa ăn của mẹ vừa ngon miệng, vừa đảm bảo đủ dinh dưỡng cho mẹ bầu và bé.

Nên duy trì giờ uống cố định

Việc chọn giờ uống cố định trong ngày sẽ giúp mẹ không bị quên, đồng thời luôn biết giờ nào bổ sung gì, giúp tránh việc bổ sung cùng lúc các dưỡng chất kị nhau, làm giảm tác dụng của nhau.

Vitamin bà bầu có thể gây tác dụng phụ

Vitamin bà bầu có thể gây ra những tác dụng khó chịu như khiến mẹ buồn nôn, táo bón hay đầy hơi. Nếu như vấn đề là buồn nôn, mẹ nên hỏi ý kiến bác sĩ để lựa chọn đúng sản phẩm dinh dưỡng mình cần. Đối với những tình trạng liên quan đến đường tiêu hóa, giải pháp là hãy duy trì chế độ ăn giàu chất xơ, uống nhiều nước và tập thể dục đều đặn.

[inline_article id=5262]

Có rất nhiều dạng vitamin tổng hợp cho bà bầu như dạng viên, dạng kẹo nhai, dạng nước, viên sủi, dạng sữa… Trước khi quyết định dùng sản phẩm nào, mẹ nên tham khảo ý kiến của những người quen biết và các chuyên gia để chọn được sản phẩm ưng ý, tránh việc đầu tư nhiều kinh phí cho những sản phẩm không phù hợp với bản thân.

Theo một nghiên cứu được công bố trên Dailymail vào năm 2013, những đứa trẻ được sinh ra bởi các mẹ bầu uống đều đặn 1 ly sữa mỗi ngày sẽ có cơ hội cao hơn khi bước vào tuổi teen. Bên cạnh lợi ích về chiều cao trong tương lai, việc bà bầu uống sữa tươi cũng mang đến nhiều dinh dưỡng cho thai nhi ngay từ khi còn nằm trong bụng mẹ.

Sữa – Nguồn dinh dưỡng cho cả thai kỳ

Sữa và các thực phẩm khác từ sữa như phô mai, yogurt, sữa chua uống, kem sữa… là một trong những nhóm thực phẩm quan trọng trong chế độ dinh dưỡng cho bà bầu. Nếu trước khi mang thai mẹ chưa có thói quen uống sữa thì có thể bắt đầu ngay khi mới mang thai.

Uống sữa sẽ giúp mẹ bổ sung nhiều chất dinh dưỡng có lợi cho sự phát triển của thai nhi như:

– Canxi: Cần thiết cho sự phát triển của bộ xương và răng của thai nhi. Sữa chính là nguồn cung cấp canxi tự nhiên dồi dào nhất, mẹ nên tận dụng nhé.

– Protein: Protein hay chất đạm rất cần thiết cho cơ bắp. Trong cả thai kỳ, nhất là trong tam cá nguyệt cuối, thai nhi phát triển mạnh mẽ nên mẹ cần bổ sung khá nhiều protein. Không chỉ có thịt, cá, trứng mà sữa cũng là một nguồn protein đáng kể cho mẹ.

– Vitamin: Vitamin D, B1, B2 và A là những vitamin quan trọng nhất mà sữa cung cấp.

– Chất béo: Tuy chất béo cần thiết cho cơ thể, nhưng các chất béo trong sữa thường là chất béo bão hòa, không có lợi nếu mẹ dùng quá nhiều.

>>> Xem thêm thảo luận có chủ đề liên quan: Bà bầu uống sữa đậu nành được không, lợi hay hại cho thai kỳ?

Sữa cũng chứa nhiều kali, phốt pho, những vi chất cần thiết cho sự phát triển cơ thể của thai nhi.

Trong đó, sữa tươi và phô mail có lượng canxi đáng kể nhất, sữa chua và các loại sữa chua uống chứa ít canxi và chất béo hơn, nhưng lại có các lợi khuẩn tốt cho hệ tiêu hóa.

Bà bầu uống sữa tươi có tốt không?

Bà bầu uống sữa tươi được không? Uống sữa hoặc ăn những chế phẩm làm từ sữa tiệt trùng là an toàn với bà bầu. Trong quá trình tiệt trùng, các vi khuẩn gây bệnh sẽ bị tiêu diệt ở nhiệt độ cao. Nếu uống sữa tươi chưa trải qua bất kỳ quy trình tiệt trùng và thanh trùng nào cả thì rất dễ mắc một số bệnh, do loại sữa này chứa rất nhiều vi khuẩn, phổ biến nhất là Listeria monocytogenes. Do đó, sữa tươi chưa tiệt trùng được coi là không an toàn với phụ nữ mang thai. Việc tiêu thụ sữa tươi chưa tiệt trùng khiến bạn dễ bị nhiễm trùng hơn và có thể đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe thai nhi.

[inline_article id=89269]

Chọn sữa tươi cho bà bầu như thế nào?

Hai tiêu chí quan trọng nhất để chọn sữa cho mẹ bầu, đó là sữa đã được tiệt trùng chưa và lượng chất béo trong sữa là bao nhiêu.

>>> Xem thêm thảo luận có chủ đề liên quan: Sữa bầu không đường: Uống như thế nào để tốt cho mẹ bầu?

– Chọn sữa đã qua tiệt trùng

“Sữa tươi” đóng bịch hoặc đóng hộp mà nhiều mẹ thấy ở các cửa hàng thường không “tươi” như tên gọi mà thực chất là sữa đã được thanh trùng, tiệt trùng. Những loại sữa này an toàn cho hệ tiêu hóa của mẹ bầu, giúp giảm nguy cơ ngộ độc và ảnh hưởng tới thai nhi.

Nếu bà bầu uống sữa tươi chưa qua xử lý có thể sẽ nhiễm phải một số loại vi khuẩn như Listeria monocytogenes. Trong thời gian mang thai, hệ miễn dịch của cơ thể thường suy yếu hơn bình thường nên mẹ cần cảnh giác trước những thực phẩm tươi sống, sữa chưa tiệt trùng cũng là một trong số này.

– Chú ý lượng chất béo

Bà bầu uống sữa tươi cần chú ý lượng chất béo trong sữa, vì đây là chất béo bão hòa có nguồn gốc động vật nên theo các tài liệu dinh dưỡng truyền thống, không được khuyến khích sử dụng bằng các loại chất béo từ thực vật. Tuy nhiên, trong một số nghiên cứu gần đây lại cho rằng, không có mối liên hệ giữa những chất béo bão hòa với các vấn đề về tim mạch. Tuy nhiên, nếu không muốn bị tăng quá nhiều cân nặng thì mẹ nên kiểm soát lượng chất béo mà mình tiêu thụ mỗi ngày nhé.

Theo tỷ lệ chất béo trong toàn bộ thành phần, sữa thường được phân thành: Sữa nguyên chất hay sữa chưa tách béo (whole milk) có tỷ lệ chất béo là 3,5%; sữa ít béo (reduced-fat milk): 2%; sữa ít béo (low-fat milk): 1% và sữa không béo (skim milk hay non-fat milk) có lượng chất béo dưới 1%. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, loại sữa tươi cho bà bầu tốt nhất nên có lượng chất béo chỉ từ 1-2%. Như vậy, loại sữa ít béo low-fat milk và sữa không béo skim milk là lựa chọn lý tưởng nhất để đảm bảo canxi và các vi chất thiết yếu cho mẹ bầu mà vẫn không làm cho mẹ bị tăng cân quá mức.

Để đảm bảo đáp ứng nhu cầu về canxi, bà bầu uống sữa tươi cần đảm bảo số lượng khoảng 3 ly mỗi ngày. Nếu không uống đủ sữa, mẹ có thể xem xét những lựa chọn khác như: Dùng thực phẩm giàu canxi (Trứng, súp lơ, rau cải, mè, cá hầm nguyên xương) và uống bổ sung canxi.

[inline_article id=210842]

Nhật Lãm