Thế nhưng, điều khiến tôi day dứt suốt nhiều năm là: cân nặng của con luôn nằm dưới chuẩn. Không quá thấp đến mức báo động, nhưng đủ để tôi giật mình mỗi lần cân đo định kỳ. Tôi bắt đầu tự hỏi, trong khi con ăn uống đa dạng như vậy, trẻ không tăng cân thiếu chất gì?
Khi trẻ ăn nhiều nhưng không tăng cân, mẹ không thể không lo
Có một nghịch lý mà tôi nghĩ rất nhiều mẹ từng gặp: trẻ ăn nhiều nhưng không tăng cân. Con tôi không phải dạng kén ăn, cũng không bỏ bữa. Vậy mà kim cân cứ “đứng yên” qua từng năm.
Ban đầu, tôi tự trấn an rằng mỗi đứa trẻ có tốc độ phát triển khác nhau. Tôi cũng không đặt nặng chuyện con phải mập mạp. Nhưng rồi, khi nhìn lại biểu đồ tăng trưởng, tôi không thể không lo lắng: liệu con có đang thiếu một điều gì đó mà bữa ăn hằng ngày chưa đáp ứng đủ?
Tôi bắt đầu tìm hiểu sâu hơn, không phải để “vỗ béo” con, mà để hiểu cơ thể con đang cần gì.
Trẻ không tăng cân thiếu chất gì?
Điều đầu tiên tôi nhận ra là: không tăng cân không đồng nghĩa với việc ăn ít. Có những trẻ ăn đủ lượng, nhưng khả năng hấp thu và chuyển hóa lại không hiệu quả.
Từ các tài liệu dinh dưỡng, tôi hiểu rằng một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến cân nặng của trẻ:
Thiếu năng lượng từ chất béo lành mạnh
Nhiều mẹ (trong đó có tôi trước đây) thường ưu tiên bữa ăn “lành mạnh”, ít dầu mỡ. Nhưng với trẻ đang trong giai đoạn tăng trưởng, chất béo là nguồn cung cấp năng lượng quan trọng. Nếu khẩu phần thiếu chất béo tốt, trẻ có thể ăn đủ nhưng vẫn không tích lũy được năng lượng cần thiết để tăng cân.
Thiếu vi chất hỗ trợ hấp thu
Một bữa ăn đủ chất nhưng thiếu các vi chất như kẽm, sắt, vitamin nhóm B… có thể khiến cơ thể trẻ hấp thu kém hơn. Điều này lý giải vì sao có trẻ ăn nhiều nhưng cơ thể vẫn không “ghi nhận” được sự tăng trưởng rõ rệt.
Hệ tiêu hóa hoạt động chưa hiệu quả
Đây là điểm khiến tôi đặc biệt chú ý. Khi hệ tiêu hóa chưa khỏe, thức ăn vào cơ thể nhưng không được tiêu hóa và hấp thu trọn vẹn. Lúc này, câu hỏi trẻ chậm tăng cân nên bổ sung gì không chỉ nằm ở việc thêm thức ăn, mà còn là hỗ trợ đường ruột làm việc tốt hơn.
Khi tôi nhìn lại sinh hoạt của con, không chỉ là chuyện ăn uống
Trong quá trình tìm hiểu, tôi nhận ra rằng cân nặng của trẻ không chỉ phụ thuộc vào bữa ăn. Con tôi là một đứa trẻ hiếu động, thích chạy nhảy, ít ngồi yên. Con tiêu hao năng lượng rất nhanh, trong khi khẩu phần ăn có thể chưa bù đủ phần tiêu hao đó.
Bên cạnh đó, giấc ngủ, mức độ căng thẳng khi học tập, sinh hoạt hằng ngày cũng ảnh hưởng đến hormone tăng trưởng. Có những giai đoạn con ngủ không sâu, hay ốm vặt, cân nặng lại chững hẳn.
Tôi hiểu rằng muốn cải thiện tình trạng chậm tăng cân, cần nhìn con một cách tổng thể, thay vì chỉ tập trung vào con số trên cân.
Trẻ chậm tăng cân nên bổ sung gì để phù hợp với thể trạng?
Sau khi loại bỏ suy nghĩ “cứ ăn nhiều là sẽ tăng cân”, tôi bắt đầu tiếp cận vấn đề một cách nhẹ nhàng hơn.
Với con tôi, việc bổ sung không phải là thêm thật nhiều, mà là đúng và đủ. Tôi chú ý hơn đến:
- Cân đối lại khẩu phần để đảm bảo đủ năng lượng
- Đa dạng nguồn đạm, không chỉ từ thịt mà cả cá, trứng, sữa
- Theo dõi dấu hiệu tiêu hóa để điều chỉnh chế độ ăn cho phù hợp.
Tôi cũng học cách kiên nhẫn hơn, vì tăng cân là một quá trình, không thể thấy kết quả chỉ sau vài tuần.
Trẻ chậm tăng cân nên uống sữa gì?
Trước đây, tôi không quá kỳ vọng vào sữa. Nhưng khi con bước vào tuổi đi học, tôi nhận ra sữa có thể đóng vai trò hỗ trợ dinh dưỡng khá tốt, nếu chọn đúng loại.
Khi cân nhắc trẻ chậm tăng cân nên uống sữa gì, tôi không tìm sữa “tăng cân nhanh”, mà ưu tiên:
- Sữa phù hợp với độ tuổi và thể trạng
- Dễ tiêu hóa, không gây đầy bụng
- Có thể bổ sung năng lượng cho những ngày con ăn uống kém.
Tôi xem sữa như một phần trong tổng thể chế độ dinh dưỡng, chứ không phải giải pháp thay thế bữa ăn.
Điều tôi rút ra sau hành trình lo lắng vì con chậm tăng cân
Sau nhiều năm đồng hành cùng con, tôi hiểu rằng tăng trưởng của trẻ không thể đo bằng một con số duy nhất. Có những giai đoạn con chậm tăng cân nhưng vẫn phát triển tốt về chiều cao, vận động và nhận thức.
Việc tìm hiểu trẻ không tăng cân thiếu chất gì giúp tôi bớt lo lắng mơ hồ, thay vào đó là sự quan sát có cơ sở. Tôi học cách tin vào quá trình, điều chỉnh dần dần và không so sánh con với những đứa trẻ khác.
Quan trọng hơn, tôi nhận ra rằng sự bình tĩnh của mẹ cũng ảnh hưởng rất nhiều đến cảm giác ăn uống và phát triển của con.
Khi mẹ bớt áp lực, con cũng nhẹ nhàng hơn
Giờ đây, tôi vẫn theo dõi cân nặng của con, nhưng không còn nặng nề như trước. Tôi chú ý đến việc con có khỏe mạnh, vui vẻ và tràn đầy năng lượng hay không.
Nếu bạn cũng đang băn khoăn vì con ăn uống đầy đủ nhưng chậm tăng cân, hãy dành thời gian nhìn lại chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt của con một cách toàn diện. Hiểu đúng nhu cầu của con sẽ giúp mẹ đưa ra những điều chỉnh phù hợp và bền vững hơn trên hành trình nuôi con khỏe mạnh.
