Trẻ sơ sinh rất cần sự chăm sóc bé toàn diện, kỹ lưỡng để duy trì sự tăng trưởng và phát triển khỏe mạnh của trẻ trong năm đầu đời. Mẹ có thể tham khảo các gợi ý chăm sóc bé sơ sinh dựa trên khoa học ngay tại đây.
Với trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh, việc mặc tã đúng cách rất quan trọng, vì nó góp phần tạo nên cảm giác an toàn và một giấc ngủ ngon cho bé. Nếu cho con “làm bạn” với tã giấy, mẹ không cần băn khoăn quá nhiều về việc mặc tã sao cho đúng cách, vì các bước đều được hướng dẫn khá chi tiết trên bao bì. Mẹ chỉ cần chú ý chọn tã đúng kích thước, và phụ hợp với trọng lượng của bé trong từng giai đoạn.
Nếu để con “kết thân” với tã vải, mẹ nên lưu ý một chút về cách quấn tã cho con. Theo các chuyên gia y tế, khi quấn tã, mẹ nên “thả tự do” cho hai chân của bé, để bé có thể cử động và co duỗi thoải mái.
Lưu ý:Khi thay tã cho các bé trai, lưu ý để “cậu nhỏ” của con hướng xuống để bé không “làm bậy” lên phần rìa trên của miếng tã, mẹ nhé!
Hướng dẫn mẹ cách thay tã cho trẻ sơ sinh “đúng điệu”
2/ Thay tã đúng giờ
Để con mặc tã quá lâu là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tình trạng hăm tã ở trẻ sơ sinh, bởi các vi khuẩn trong phân sẽ phân giải urea trong nước tiểu và sản sinh ra ammonia kích thích da của bé, gây viêm. Vì vậy, thay tã đúng giờ là một trong những cách giúp mẹ nâng niu làn da mỏng manh của con. Thay tã sau 3-4 tiếng đối với tã giấy, và thay luôn sau mỗi lần con đi vệ sinh với tã vải.
Đối với trẻ sơ sinh, trong tháng đầu tiên, mẹ có thể sẽ phải thay tã cho con không dưới 10 lần đâu. Chuẩn bị tinh thần đi nhé!
3/ Giữ vệ sinh sạch sẽ
[inline_article id=40117]
Để tránh vi khuẩn gây bệnh, và ngăn ngừa hăm tã cho bé, mẹ nên vệ sinh sạch sẽ cho bé trước mỗi lần thay tã mới. Có thể dùng khăn mềm và nước ấm rửa qua vùng kín của con, đặc biệt lưu ý lau từ trước ra sau để tránh sự xâm nhập của các vi khuẩn từ “cửa sau” của con.
Không chỉ giữ vệ sinh sạch sẽ cho bé, mẹ cũng nên lưu ý vấn đề vệ sinh của mình nữa nhé! Mẹ nên rửa tay bằng xà phòng diệt khuẩn sau mỗi lần thay tã cho con. E. coli, viêm gan A, tiêu chảy Rotavirus… đều là những bệnh có thể lây nhiễm, nếu mẹ lỡ chạm vào “sản phẩm” của con.
Sử dụng xà phòng diệt khuẩn, và rửa tay dưới vòi nước đang chảy ít nhất 20 giây mẹ nhé!
4/ Cho da thời gian “thở”
Sau khi vệ sinh sạch sẽ, mẹ nên để da bé khô thoáng một cách tự nhiên trước khi thay tã mới. Cách này giúp da bé được khô thoáng, và trao đổi thoáng khi tự nhiên. Tuy nhiên, không nên để quá lâu mẹ nhé! Bé có thể bị cảm lạnh ngay đấy.
Đặc biệt, nếu vùng da quấn tã của bé bị viêm nhiễm, mẹ không nên tiếp tục quấn tã cho bé, mà nên vệ sinh và làm thoáng, khô vùng da bị viêm. Đưa con đi bác sĩ nếu chỗ bị viêm của bé không có dấu hiệu lành, và trở nên nghiêm trọng hơn.
[inline_article id=39957]
5/ “Tạm biệt” tã
Tùy theo sự phát triển, thời gian “tạm biệt” tã của từng bé cũng khác nhau. Chỉ có khoảng 22% trẻ em có thể từ bỏ việc mặc tã lúc 2 tuổi rưỡi, trong khi hầu hết trẻ em đều đã có khả năng kiểm soát bàng quang khi được 18 tháng tuổi.
Mẹ nên cân nhắc việc dạy con đi vệ sinh nếu bé có thể giữ quần áo hoặc tã sạch trong khoảng từ 3-4 giờ liên tục.
Cách rửa mũi cho bé để hỗ trợ con yêu phòng và điều trị bệnh về đường hô hấp
Cách rửa mũi cho bé khi con yêu bị cảm cúm, ho có đờm, viêm họng, cảm lạnh…
Vì sức đề kháng yếu, lại cực kỳ mẫn cảm với môi trường bên ngoài, trẻ sơ sinh rất dễ bị nhiễm bệnh, đặc biệt là các bệnh liên quan đến đường hô hấp như viêm mũi, nghẹt mũi, sổ mũi.
Dịch mũi của trẻ trong những ngày đầu ủ bệnh thường trong, loãng và không nhiều. Càng về sau, dịch chảy nhiều và đặc sệt, đồng thời chuyển màu vàng hoặc xanh, có mùi tanh nếu bệnh nặng hơn do vi khuẩn sinh sôi, nảy nở. Nếu không được vệ sinh sạch sẽ, dịch mũi chứa vi khuẩn chảy xuống họng, gây viêm họng hoặc chảy vào tai gây bệnh viêm tai giữa.
Để trị khỏi bệnh viêm mũi cho bé cũng như phòng bệnh khác lây lan qua đường hô hấp, mẹ nên biết cách rửa mũi cho bé. Thực hiện thường xuyên, đúng chuẩn và an toàn, bé sẽ nhanh chóng khỏi bệnh.
[inline_article id = 78143]
Cách rửa mũi cho trẻ sơ sinh bằng nước muổi sinh lý
Một trong những cách rửa mũi cho bé tốt nhất là dùng nước muối sinh lý. Bạn nên chọn loại nước muối sinh lý cho trẻ sơ sinh để làm ẩm niêm mạc mũi, giúp long đờm, loãng đờm khi mũi bị viêm nặng. Mẹ có thể yên tâm với phương pháp này, bởi nước muối sinh lý rất an toàn, không gây tác dụng phụ.
Cách vệ sinh mũi cho trẻ sơ sinh rất đơn giản, mẹ nên thực hiện các bước như sau:
– Giữ trẻ nằm nghiêng đầu sang 1 bên. Đặt vòi phun chai nước muối vào sát vách lỗ mũi bé.
– Ấn nhẹ lọ rửa mũi cho trẻ sơ sinh khoảng 2-3 giây. Mẹ có thể dùng dạng xịt mũi cho bé hoặc dạng nhỏ đều được.
– Lặp lại với bên lỗ mũi còn lại. Lấy khăn xô mềm thấm lau nước muối và dịch mũi chảy ra.
– Nếu dịch mũi bé đặc sệt, mẹ có thể thực hiện thao tác hút mũi. Đợi khoảng 2-3 phút, dùng dụng cụ hút mũi hút dịch nhầy ở 2 lỗ mũi.
Vậy là mẹ đã hoàn thành xong cách nhỏ nước mũi sinh lý cho trẻ sơ sinh rồi đấy.
Có nên rửa mũi cho trẻ hàng ngày?
Dù mẹ có dùng đúng loại nước muối sinh lý cho trẻ sơ sinh đi nữa thì cũng không nên lạm dụng cho trẻ sản phẩm này vì sẽ làm mất phản xạ bài tiết chất nhầy.
Ngoài ra, nếu rửa không đúng cách, có thể làm nhiễm trùng thêm. Nếu sau một thời gian rửa mũi họng liên tục mà ngưng đột ngột đôi thì sẽ làm lớp niêm mạc giảm độ ẩm, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn hô hấp tấn công.
Bạn chỉ nên dùng nước muối sinh lý khi bé bị cảm cúm, viêm mũi, tăng bài tiết chất nhầy hay mũi họng bị nhiễm trùng, long đờm.
Cần lưu ý gì khi thực hiện cách rửa mũi cho bé?
Để rửa mũi đúng cách cho trẻ sơ sinh, mẹ nên lưu ý những điều dưới đây:
– Thực hiện cách vệ sinh mũi cho trẻ sơ sinh trước khi ăn để tránh nôn trớ.
– Cố gắng rửa mũi lúc trẻ còn thức, vì khi trẻ mở miệng, nước mũi sẽ không chảy vào họng.
– Tránh dùng miệng hút mũi cho bé, vì cách này có thể vô tình làm trẻ mắc các bệnh về đường hô hấp khác.
– Hạn chế rửa mũi cho bé quá nhiều khi trẻ không có dấu hiệu bị viêm mũi. Chất nhầy trong mũi trẻ có tác dụng tạo độ ẩm tự nhiên, ngăn bụi bẩn từ môi trường bên ngoài. Rửa mũi quá nhiều với nước muối sẽ làm teo niêm mạc mũi, ảnh hưởng đến quá trình hô hấp của trẻ.
– Nhiều mẹ truyền nhau cách nhỏ nước ép tỏi vào mũi bé để giúp bé dễ thở hơn. Tuy nhiên, mẹ không nên thực hiện cách này vì dễ gây bỏng, bởi niêm mạc mũi trẻ sơ sinh quá mỏng.
Hơi thở phập phồng
Bạn không cần phải đặt tay lên ngực bé hay để ngón tay ở mũi của bé để biết rằng con đang thở. Một em bé sơ sinh thường không thở đều vì hệ hô hấp chưa thể tự điều chỉnh. Đến 2 tuổi, bé sẽ thở đều nhịp thôi.
Hơi thở không đều của bé sơ sinh thường khiến bố mẹ mất ăn mất ngủ vì lo lắng chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS) có thể xảy ra. Tuy nhiên, khả năng này rất hiếm. Nếu theo dõi thấy bé bị khó thở, môi hoặc khuôn mặt chuyển sang sắc xanh xám, bạn nên tiến hành hô hấp nhân tạo và gọi cấp cứu.
Bé khóc đêm
Hiện tượng khóc đêm vô cùng phổ biến ở trẻ sơ sinh, dù mỗi bé có mức độ nhiều hay ít khác nhau. Hầu hết các bé khóc nhiều hơn trong giai đoạn luyện ngủ xuyên đêm. Khi liên tục nghe bé khóc đến hàng giờ, không có bà mẹ nào tránh khỏi cảm giác hốt hoảng.
Thực tế, mỗi ngày bé có thể khóc 3 tiếng, dù bạn có dỗ dành, bế ẵm hay hát cho bé nghe đi chăng nữa. Bạn chỉ nên đưa bé đến bệnh viện khi bé khóc liên tục trên một giờ mà không ngừng. Có thể bé đang bị tắc ruột, trầy giác mạc…
Khi hơn 5 tháng hoặc qua 6 tháng tuổi, bé có khả năng tự nín khóc mà không cần dỗ dành. Vì vậy, bạn có thể để bé đợi vài phút để hoàn thành bữa tối, hoặc viết nốt email. Khóc một chút không gây nguy hiểm đến thể chất lẫn tâm lý của bé.
Mới lần đầu làm mẹ, bạn sẽ gặp không ít khó khăn khi chăm sóc bé sơ sinh
Bé nôn trớ thường xuyên
Hiện tượng nôn trớ xảy ra do thực quản của bé chưa được hoàn thiện. Ngay cả khi ợ hơi, bé vẫn có thể trớ ra một chút sữa. Vì sữa mẹ và sữa công thức không có tính axít nên sẽ không gây khó chịu cho bé.
Trong trường hợp bé nôn nhiều, tỏ ra mệt mỏi, quấy khóc hoặc uốn cong lưng, có thể bé đang bị khó chịu do axít dạ dày. Lúc này, bạn có thể nhờ bác sĩ kê một loại thuốc kháng axít để giúp con thấy thoải mái hơn.
[inline_article id=980]
Quá ít trò chơi cho bé
Nhiều người cảm thấy mình không trang bị đủ cho con và khiến bé nhàm chán. Liệu bé có kém thông minh vì bạn thậm chí còn không mở nhạc cho con? Liệu con có chậm nói vì bạn không đọc truyện? Liệu chân tay bé có kém linh động vì bạn không trang bị thảm chơi đa năng cho con?
Thực tế, nguồn giải trí tuyệt vời nhất của bé chính là bạn. Ngay cả một chuyến đi dạo trong siêu thị điện máy trong chiếc địu cũng đã là một cuộc thám hiểm với một cậu bé sơ sinh. Bố mẹ chỉ cần làm những việc rất đơn giản như nói chuyện, khua chén đũa, hát hò… cũng đủ để kích thích trí tò mò và dạy cho bé cách tự làm vui bản thân.
Bé có thể mắc nghẹn
Cơ thể của một em bé khỏe mạnh sẽ phát triển cơ chế bảo vệ ngay khi bé mắc nghẹn để tránh nuốt phải hoặc bị dị vật rơi vào phổi. Bạn chỉ cần chú ý để những đồ vật có đường kính nhỏ hơn lõi một cuộn giấy toilet xa khỏi tầm tay bé.
Khi bé bị mắc nghẹn nghiêm trọng, sắc mặt bé chuyển sang màu đỏ, tím, bạn nên tiến hành sơ cứu bằng cách vỗ vào lưng bé: Đặt bé nằm sấp trên cánh tay bạn, vỗ lưng bé 4 nhịp giữa xương bả vai. Không nên dùng ngón tay để cố lôi đồ vật ra khỏi miệng bé khi bạn chưa nhìn thấy rõ.
[inline_article id=54977]
Bé không bú đủ sữa
Một số bà mẹ rất nhiều sữa, một số khác ít hơn. Nhưng dù thế nào đi nữa, bé vẫn có thể nhận đủ lượng sữa cần thiết. Bạn chỉ cần đảm bảo cho con bú 10 đến 15 phút mỗi bên ngực, 8 lần mỗi ngày thì các tuyến sữa sẽ được kích thích để sản xuất ngày một nhiều hơn.
Trong trường hợp mẹ cảm thấy bé bị mất nước, thông qua hiện tượng khô môi nẻ, buồn ngủ bất thường, bú yếu, không có đủ 6 chiếc tã ướt mỗi ngày, nên cho bé uống thêm sữa để bù chất lỏng và đưa bé đến các cơ sở y tế để được kiểm tra.
Việc chăm sóc bé sơ sinh tuy khó mà dễ. Chỉ cần giữ bình tĩnh, quan sát bé và thực hành các bước chăm sóc hàng ngày một thời gian, bạn sẽ thấy mọi việc trở nên trôi chảy mà thôi.
Để chọn cho con một chiếc gối phù hợp, không đơn giản chút nào đâu mẹ nhé!
Mẹ có biết, gối cũng là nhân tố ảnh hưởng đến sức khỏe bé cưng?
1/ Các chuyên gia khuyến cáo không nên cho trẻ dùng gối cho đến khi bé đủ tuổi ngủ trên giường. Vì vậy, mẹ không cần quá vội vàng. 2 tuổi là độ tuổi thích hợp để khuyến khích con nằm gối.
2/ Khi một đứa trẻ lớn lên chúng có thể dồn gối xuống dưới cổ, vì cổ hơi mỏng hơn so với đầu và do đó bé sẽ cần thêm gối để cổ được nâng đỡ.
3/ Hơn 50 % chiếc gối đầu tiên của trẻ em đều được truyền từ một thành viên trong gia đình, và 1/3 trọng lượng của chiếc gối cũ đã dùng trong hai năm được tạo thành từ mạt bụi.
4/ Để tìm một chiếc gối phù hợp cho bé, mẹ nên lưu ý những điều sau đây:
– Để bé nằm nghiêng: Chú ý khoảng cách giữa giường và cổ. Phần đầu chỉ đơn giản là cần được nâng đỡ bằng gối.
– Đảm bảo là phần trên gối sẽ không cong lên và cao hơn phần dưới gối. Việc này sẽ giảm thiểu việc bé nằm sấp lúc ngủ
– Nhìn vào vị trí của đôi mắt của bé. Mẹ có thể hình dung một đường thẳng chạy dài theo bề dày của gối, thông qua đôi mắt bé và đường thẳng này nên được vuông góc với sàn.
– Hình dung đường thẳng chạy dọc ở phần giữa của khuôn mặt, đường này cần phải song song với sàn nhà. Nếu một trong những dòng này sai lệch thì đó là dấu hiệu cho thấy các gối quá cao hoặc quá thấp. Nếu các đường vuông góc với nhau, mẹ đã lựa được một chiếc gối có chiều cao hoàn hảo.
[inline_article id=961]
5/ Nhiều nhà trị liệu cột sống tin rằng, nằm nghiêng là tư thế ngủ tốt nhất cho trẻ. Nó tốt cho cột sống và giảm ngáy. Đó cũng là lý do tại sao gối dạng gợn sóng dành cho trẻ em có thể có ích, nó giúp bé ngủ với tư thế tốt nhất.
6/ Khi một đứa trẻ nằm nghiêng, mặt trên gối nên đủ dày để hỗ trợ phần đầu và cổ ở vị trí vừa phải.
7/ Khi một đứa trẻ nằm ngửa, gối mỏng là phù hợp nhất. Ở vị trí này, công dụng của gối không phải là nâng cao đầu mà hỗ trợ phần cong ở cổ
8/ Gối không mang lại lợi ích nào khi trẻ nằm sấp. Ở vị trí này một cái gối chỉ làm phần đầu được kê lên cao hơn và khiến cột sống bị ảnh hưởng.
9/ Ngủ úp mặt xuống tốt cho phần giữa và cuối cơ thể vì nó làm giảm áp lực so với tư thế ngồi và dựa lưng thường thấy ở bé. Tuy nhiên, nếu ngủ ở tư thế này trong thời gian dài, bé sẽ khó cử động cổ cũng như gặp nhiều vấn đề về khớp cổ khác.
10/ Nếu một đứa trẻ không thể nằm ngửa khi đầu nghiêng sang một bên trong ít nhất 5 phút thì bạn nên nhờ bác sĩ trị liệu cột sống tư vấn.
11/ Có rất nhiều loại gối và mỗi loại có những ưu và nhược điểm khác nhau:
– Gối cao su (Latex): Nâng đỡ tốt cho cổ trong khi vẫn mang đến sự thoải mái cho đầu. Latex có thêm nhiều ưu điểm như kháng dị ứng và đây là sự lựa chọn hoàn hảo cho những bé bị bệnh hen suyễn và sốt vặt. Nghiên cứu đã cho rằng loại gối này khiến người dùng thoải mái nhất.
– Gối Fibre: Thường chưa sợi nhân tạo như polyester, hoặc cũng có thể là từ sợi tự nhiên, phổ biến nhất là len, để tạo sự mềm mại, nâng đỡ. Chất liệu này có xu hướng giảm công dụng hỗ trợ trong vòng một vài tháng sau khi sử dụng và bé không nên dùng nữa.
– Gối lông vũ: Với chất liệu từ phần lông dưới cánh thường mềm hơn và bền hơn nhiều, trong khi lông vũ có gọng thường cứng và bị dẹt một cách nhanh chóng.
– Gối Foam: Chứa thành phần giúp điều chỉnh nhiệt độ và áp lực phù hợp của từng cơ thể. Khuôn gối này phù hợp với mọi hình dạng của đầu và cổ của bạn để hỗ trợ và làm giảm áp lực vào những vùng nhạy cảm như hàm và tai. Tuy nhiên, loại gối này hạn chế sự chuyển động vào ban đêm và làm con bạn thức giấc do cứng và đau.
– Gối gợn sóng: Có thể được làm bằng xốp, bọt xốp hoặc cao su và được thiết kế cho những người ngủ với tư thế nằm ngửa. Nghiên cứu đã cho thấy nằm nghiêng trên chiếc gối này ít thấy thoải mái và dẫn đến chất lượng giấc ngủ kém hơn
.
12/ Kiểm tra với nhà sản xuất khi mua gối vì tuổi thọ sản phẩm dự kiến thực sự sẽ phụ thuộc vào những vật liệu bên trong và chất lượng của nó. Thông tin này thường in trên bao bì, nhưng các cửa hàng có thể tư vấn cho bạn.
13/ Một số nhà sản xuất gối thậm chí gắn mạc trên gối, do đó bạn có thể ghi lại ngày bạn mua nó, để xem nó xuống cấp như thế nào.
[inline_article id=745]
14/ Thông thường, bạn nên thay thế gối của bạn mỗi sáu tháng đến hai năm mặc dù việc này phụ thuộc vào chất lượng gối.
15/ Để sử dụng hiệu quả nhất, bạn hãy vỗ và lật gối qua lại mỗi ngày. Ngoài ra bạn có thể phơi gối dưới ánh nắng mặt trời một cách thường xuyên để diệt khuẩn và đầu tư lớp bọc gối giúp giữ cho gối khô và tránh ẩm hoặc dầu. Bạn cũng sẽ dễ dàng thay giặt một cách thường xuyên.
Nếu các hướng dẫn giặt trên gối của bạn (thường cho polyester và một số gối cao su) cho phép giặt bằng mày, bạn nên làm như vậy thường xuyên như lời khuyên của nhà sản xuất.
Cấp cho con một vật mềm mềm để bé có thể thoải mái “gặm nhấm” trong quá trình mọc răng
1/ Nguyên nhân khiến bé hay cắn
– Mọc răng:Khi mọc răng mới, bé thường có cảm giác khó chịu. Cảm giác này có thể bớt đi nếu bé “gặm” một thứ gì đó. Nếu vì lý do này, mẹ có thể cho bé một vật mềm để nhai, như cái vòng ngậm hoặc một chiếc khăn lạnh chẳng hạn.
– Sự tò mò về thế giới xung quanh: Để khám phá thế giới xung quanh mình, trẻ em sử dụng năm giác quan. Trong đó, miệng là một trong những “công cụ” được bé yêu thích nhất.
– Gây chú ý: Trong một số trường hợp, việc bé thích cắn xuất phát từ thái độ của mẹ và những người xung quanh mình. Bé cảm nhận được sự quan tâm từ thái độ ủng hộ hay phản đối từ mẹ. Chính vì vậy, bé có xu hướng lặp lại hành động nhiều lần để dành lấy sự quan tâm này.
2/ “Cai” thói quen cắn của bé như thế nào?
– Tìm hiểu nguyên nhân: Mỗi nguyên nhân sẽ có cách xử trí khác nhau. Nếu bé cảm thấy khó chịu vì đang mọc răng, mẹ có thể cho con một chiếc khăn lạnh hay cái gì khác mềm và mát để cắn, giúp xoa dịu nướu răng. Nếu bé hay cắn nhằm mục đích tranh thủ sự chú ý, mẹ nên dành cho con nhiều thời gian hơn.
– Không nên phản ứng lại một cách tiêu cực: Với suy nghĩ để con biết bị cắn sẽ đau như thế nào và không nên lặp lại vào những lần sau, nhiều mẹ phạt con bằng cách cắn lại bé. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, hành động này chỉ khiến cho bé càng trở nên hung hăng và tức giận hơn.
[inline_article id=60126]
– Tránh la hét và nên giải thích rõ ràng: Nói cho bé hiểu rằng cắn người khác là một việc không nên, và mẹ không vui khi bé làm như vậy. Dùng thái độ và giọng nói để bé biết hành động của bé là không thể chấp nhận được.
– Di chuyển sự chú ý của bé: Nếu bé thật sự đang giận dữ và có xu hướng muốn “tấn công” người khác, mẹ nên hướng sự chú ý của bé tới một hoạt động khác như hát, tô màu hay chơi trò chơi. Cách này có thể giúp bé thư giãn, giải phóng năng lượng dư thừa và nhanh chóng quên đi “mục tiêu” của mình.
– Tập trung vào “nạn nhân”: Đôi lúc, nguyên nhân cắn nhau của trẻ chỉ đơn thuần là để giành đồ chơi hay bày tỏ sự khó chịu của bé đối với người khác. Mẹ có thể cùng con rửa vết thương, băng bó cho “nạn nhân” của con. Đây là cách giúp bé hiểu được hậu quả của việc mình gây ra.
Những bé sinh non thường gặp các vấn đề về sức khỏe
Trẻ sinh thiếu tháng thường gặp các vấn đề về sức khỏe. Mẹ cần nên biết cách chăm sóc trẻ sinh non tốt hơn.
1/ Nguy hiểm khi trẻ sinh non
Theo lý thuyết, mẹ bầu có thể chấm dứt khoảng thời gian mang thai và đón bé cưng về nhà sau tuần thai thứ 40. Tuy nhiên, vẫn có những trường hợp thời gian sinh có thể sớm hoặc chậm hơn một vài ngày, hoặc vài tuần so với thời gian dự kiến. Sinh non là trường hợp bé cưng chào đời trước khi được 37 tuần.
So với những đứa trẻ bình thường, trẻ sinh thiếu tháng có nguy cơ gặp các vấn đề về sức khỏe cao hơn như chậm lớn và sức đề kháng kém hơn nhiều. Ngoài ra, những bé sinh non cũng có nguy cơ bị dị tật bẩm sinh cao hơn, bé dễ gặp các vấn đề về nhận thức. Thậm chí, nhiều bé phải được chăm sóc đặc biệt trong lồng kính theo một chế độ đặc biệt, trong những trường hợp sinh non sớm.
2/ Nguyên nhân trẻ sinh thiếu tháng
Theo các chuyên gia, những yếu tố sau đây có thể làm tăng nguy cơ sinh non:
– Tiền sử sinh non
– Mang song thai, đa thai
– Những bất thường tử cung như nhau bong non, nhau tiền đạo, ối bất thường, vỡ ối sớm…
– Mẹ bầu bị bệnh cao huyết áp, tiểu đường cũng có nguy cơ sinh non cao hơn bình thường
– Những thói quen sinh hoạt không lành mạnh như hút thuốc, uống rượu. Thậm chí, thường xuyên tiếp xúc với môi trường khói thuốc cũng làm tăng nguy cơ sinh non.
– Không cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể
– Các bệnh viêm nhiễm khi mang thai như nhiễm trùng đường tiết niệu, nhiễm nấm âm đạo, viêm âm đạo… Nếu không được điều trị kịp thời, sẽ dẫn đến nguy cơ sinh non ở tuần thứ 22-27.
Không chỉ vậy, theo thống kê, có hơn 50 % những trường hợp sinh non thường không có một lý do cụ thể nào.
[inline_article id=73817]
3/ Phòng ngừa sinh non như thế nào?
– Ổn định tâm lý khi mang thai: Tâm lý không ổn định hay những bất thường về tâm lý của mẹ trong “hành trình” mang thai có ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe thai nhi, làm tăng nguy cơ sinh non, sảy thai.
– Từ bỏ những thói quen xấu như uống rượu, bia, các thức uống có chất kích thích…
– Tránh làm việc quá sức: Nghiên cứu cho thấy, những mẹ bầu bị stress nhiều trong công việc hoặc làm việc quá sức sẽ có nguy cơ động thai và sinh non cao hơn những người bình thường. Giảm bớt thời gian làm việc là cách vừa đảm bảo sức khỏe của mẹ và thai nhi, mẹ lưu ý nhé!
– Thường xuyên khám sức khỏe định kỳ: Đây là cơ hội để các bác sĩ cập nhật chính xác tình trạng sức khỏe của mẹ và bé để đưa ra những lời khuyên hợp lý nhất.
[inline_article id=64376]
4/ Cách chăm sóc trẻ sinh non tại nhà
Cách chăm sóc trẻ sinh non tại nhà đòi hỏi mẹ phải kỳ công hơn bình thường rất nhiều so với chăm sóc trẻ sinh đúng tháng. Trẻ sinh non có thể sẽ cần làm một số xét nghiệm cũng như sự can thiệp đặc biệt của y tế, bé có thể sẽ ở lại phòng chăm sóc đặc biệt vài ngày hoặc vài tuần trước khi chính thức được đón về nhà.
Dưới đây là những cách chăm sóc trẻ sinh non tại nhà mà bạn nên lưu ý:
Giữ ấm cơ thể cho bé cẩn thận vì lúc này, lớp mỡ dưới da chưa đủ dày để cân bằng nhiệt độ cơ thể. Mẹ có thể ủ ấm cho con nhờ vào nhiệt độ cơ thể mình, vừa giúp con ấm, mẹ vừa kiểm tra được những bất thường (nếu có).
Đối với trẻ sinh non, bạn nên cố gắng cho bé bú sữa mẹ. Bởi những dưỡng chất trong sữa mẹ có thể được bé hấp thu một cách dễ dàng hơn.
Mẹ nên chăm sóc trẻ sinh non từng chút một, vì khả năng tiêu hóa thức ăn của bé thường chậm hơn so với những đứa trẻ khác.
Khi thấy bất kỳ những dấu hiệu nào bất thường khi chăm sóc trẻ sinh non tại nhà, bạn cần đưa con đến gặp bác sĩ ngay.
Chỉ khi được cung cấp đủ dưỡng chất, bé mới có thể phát triển toàn diện về cả thể chất lẫn trí tuệ. Điều này đồng nghĩa, khi chăm sóc bé, mẹ cần đảm bảo hệ tiêu hóa của con luôn trong tình trạng “chạy” tốt.
Bụng con khỏe, con mới mau cao lớn mẹ nhé!
Không phải bàn việc hệ tiêu hóa hỗ trợ cho sự phát triển chiều cao và cân nặng của con như thế nào. Thực tế quá hiển nhiên, dinh dưỡng chiếm 32% trong những yếu tố có sức ảnh hưởng lớn nhất đến sự cao lớn của con. Bé ăn đúng, ăn chuẩn, hấp thu tốt dinh dưỡng, chắc hẳn sẽ mau cao chóng lớn.
Vậy hệ tiêu hóa ảnh hưởng thế nào lên hệ miễn dịch của trẻ? Dọc thành ruột, những hạch lympho thực hiện nhiệm vụ “đào tạo” các tế bào miễn dịch cho cơ thể. Ruột khỏe, hạch lympho mới đủ sức để giúp tế bào miễn dịch thêm khỏe mạnh, gia tăng sức đề kháng lên đến 80%.
Trí não thì sao? Hệ tiêu hóa ảnh hưởng đến sự hình thành trí não của trẻ nhờ trực tiếp cung cấp những dưỡng chất giúp não bộ phát triển, chẳng hạn như a-xít folic, sắt, kẽm, canxi, DHA, omega 3… Ngoài ra, giữa não bộ và hệ tiêu hóa có quan hệ mật thiết thông qua trục não, giúp 2 bộ phận này cùng nhau “tiến bộ”.
Tuy nhiên, trong năm đầu đời, hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh còn non yếu. Do đó, không lấy làm lạ khi hầu hết các bé đều trải qua tình trạng nôn trớ, đầy hơi, đau bụng, tiêu chảy, táo bón… Bệnh kéo dài gây suy dinh dưỡng và nhiều nguy cơ bệnh tật khác. Do đó, nhiệm vụ của mẹ khi chăm sóc bé đó là giúp hệ tiêu hóa của con luôn khỏe mạnh.
2. Để hệ tiêu hóa bé luôn khỏe mạnh, bạn cần:
Cho bé ăn đúng cách: Bạn không nên cho bé ăn dặm quá sớm, lứa tuổi đúng nhất để bé bắt đầu tập ăn là 6 tháng tuổi. Thời gian đầu, cho bé làm quen dần dần, từ ít đến vừa, cuối cùng tăng dần lên khi bé đã quen hẳn. Hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh cũng cần thời gian để làm quen với nhiều loại thức ăn mới.
Luôn bổ sung thực phẩm giàu chất xơ vào thực đơn ăn uống hằng ngày của con: Không chỉ giúp thanh lọc thức ăn trong hệ tiêu hóa, chất xơ còn hỗ trợ quá trình tích lũy năng lượng và dinh dưỡng, đẩy chất thải còn lại ra ngoài.
Tập bé uống nước theo nhu cầu: Trẻ 6 tháng tuổi đã có thể tập uống nước. Tùy vào độ tuổi, mẹ có thể cho bé uống lượng nước khác nhau. Bổ sung nhiều chất lỏng giúp cải thiện hệ tiêu hóa, đồng thời hỗ trợ quá trình hấp thu và bài tiết diễn ra suôn sẻ hơn. Nguy cơ táo bón vì thế cũng giảm đi đáng kể.
Chú trọng vệ sinh an toàn thực phẩm khi chăm sóc bé. Tuyệt đối không cho bé ăn thực phẩm tái, chưa chín, bởi vi khuẩn sẽ ngay lập tức tấn công con. Đồng thời, trẻ chỉ nên ăn những thực phẩm phù hợp với lứa tuổi của mình.
Không chỉ có hệ tiêu hóa, mẹ cũng nên lưu tâm tới 4 bộ phận sau đây sẽ ảnh hưởng tới quá trình phát triển của trẻ.
Chăm sóc bé: 4 bộ phận quan trọng mà mẹ cần chú ý
Thóp, cuống rốn, da đầu và bộ phận sinh dục là 4 vị trí trên cơ thể bé mẹ cần để tâm nhất
1. Phần thóp trên đầu
Một phần vì xương sọ của trẻ chưa nối liền nhau và tạo ra điểm trũng, một phần để phù hợp với “đường ra” chật hẹp từ tử cung ra ngoài, đầu bé sơ sinh nào cũng có thóp. Được chia thành thóp trước và thóp sau, khi bé được 3 tháng tuổi, khớp nối xương sọ liền kín lại làm thóp sau biến mất. Thóp trước mất thời gian lâu hơn, phải đợi đến khi bé hơn một tuổi mới chính thức cứng cáp, liền lặn.
Thông thường, các mẹ rất hạn chế tác động vào bộ phận này của bé. Nhìn thấy thóp cử động theo từng nhịp thở, có mẹ nào lại không thấy lo lắng, hoang mang. Tuy nhiên, thực tế, mẹ chẳng cần phải quá sợ hãi như vậy. Phía trên thóp vốn có một lớp màng rất dày, giúp bảo vệ thóp cực kỳ tốt. Chỉ cần khi chăm sóc bé, mẹ không tác động mạnh, lớp màng này tuyệt đối không bị tổn hại.
2. Da chết trên đầu, hay còn gọi là “cứt trâu”
Không ít bé sơ sinh sau vài ngày chào đời thường xuất hiện lớp da chết màu nâu trên đầu, theo dân gian hay gọi là “cứt trâu”. Lớp da chết này nếu không được chăm sóc kỹ càng rất dễ bị bong tróc làm chảy máu da đầu khi tắm gội hay chải đầu.
Để loại bỏ lớp “cứt trâu” khó ưa này, mẹ nên tìm mua sản phẩm chuyên dụng dành cho trẻ sơ sinh, tại các hiệu thuốc hoặc cửa hàng bán đồ trẻ em. Loại dung dịch này giúp làm mềm da chết, làm chúng từ từ bong ra dần nhẹ nhàng và không để lại dấu vết. Tuyệt đối không nên dùng lược chải hoặc bóc da chết, bé có thể đau và bị tổn thương da.
3.Cuống rốn của trẻ
Rốn của bé sơ sinh là bộ phận nên đặc biệt chú ý và cần được giữ khô thoáng thường xuyên. Khi thay tã cho bé, bạn cần cẩn thận tránh không để nước tiểu và phân dây vào rốn bé. Khi tắm cho bé, mẹ cũng không nên để nước ngập vào rốn quá lâu, đồng thời nên dùng gạc mềm thấm dung dịch cồn chuyên dụng để làm sạch rốn bé sau khi tắm.
Bất cứ khi nào thấy phần cuống rốn có những dấu hiệu bất thường như tấy đỏ, rỉ nước…, bạn nên ngay lập tức đưa bé đến bác sỹ để được thăm khám kịp thời.
4.Hậu môn và bộ phận sinh dục
Trong quá trình chăm sóc bé trong mùa nóng, nếu không để ý, bạn cho trẻ mặc tã giấy chứa phân hay nước tiểu quá lâu có thể gây viêm nhiễm, hăm tã. Tốt nhất, nên kết hợp dùng cả tã giấy lẫn tả vải trong mùa nóng để hạn chế tình trạng này.
Sau khi bé đại tiện, mẹ nên dùng khăn mềm và nước ấm để làm vệ sinh cho bé. Sau khi lau khô cho bé xong, bạn nên dành một chút thời gian để bé được “làm khô” tự nhiên, không nên quấn tã hoặc mặc quần cho bé ngay lập tức.
Tất nhiên việc chăm sóc bé đòi hỏi rất nhiều sự quan tâm chu đáo của bạn. Điều này có nghĩa bạn còn phải để ý cả những dấu hiệu bất thường ở trẻ.
Chăm sóc bé: 8 dấu hiệu “tố cáo” trẻ không khỏe
1. Tâm trạng trẻ thất thường
Trẻ nhà bạn lúc vui, lúc buồn, dễ khóc, dễ cười? Có thể cơ thể bé đang bị thiếu chất đấy mẹ nhé. Não bộ cần a-xít amin để giữ cho tinh thần luôn vui vẻ, lạc quan. Nếu thiếu protein, cơ thể không sản xuất đủ lượng a-xít amin đảm bảo cho tâm trạng ổn định. Vì vậy, mẹ không được quên bổ sung đủ nhu cầu protein hằng ngày cho bé nhé!
Thực phẩm giàu protein: Thịt bò, lợn, gà…
2. Bé dễ nổi nóng, cáu kỉnh
Sự ổn định cảm xúc cũng phụ thuộc rất nhiều vào lượng chất béo lành mạnh trong cơ thể. Nếu bé nóng nảy, dễ tức giận, có lẽ bé đang thiếu chất béo, đặc biệt là omega-3. Bạn nên cho bé ăn ít nhất 3 khẩu phần cá béo mỗi tuần, bao gồm cá hồi, cá trích, cá thu.
Trẻ hay cáu kỉnh, khó chịu cũng là dấu hiệu tiêu cực về sức khỏe
3. Trẻ chậm nói hơn các bạn đồng lứa
Nguyên nhân trẻ chậm nói có thể do việc thiếu vitamin B12, khoáng chất có nhiều trong các loại thực phẩm như thịt bò, thịt gà, thịt lợn, tôm, cá, sữa, trứng. Mẹ nên tăng cường cho bé nạp các thực phẩm này để tạo đà phát triển cho khả năng ngôn ngữ của con nhé!
4. Bé hiếu động quá mức bình thường
Trẻ con hiếu động, nghịch ngợm là chuyện hoàn toàn bình thường. Tuy nhiên, nếu bé quậy phá, nghịch ngợm quá mức, nguyên nhân thường liên quan đến khả năng kết nối và xử lý thông tin của não bộ trẻ. Trẻ hiếu động thường tiêu hóa kém, do ít lợi khuẩn trong đường ruột, ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ dưỡng chất từ thức ăn.
Để tăng cường sức khỏe cho hệ tiêu hóa trẻ, khi chăm sóc bé, mẹ nên hạn chế dùng nhiều thực phẩm chế biến sẵn, đồ hộp, quá nhiều hương liệu và phẩm màu. Đồng thời, bạn nên cho bé ăn nhiều sữa chua để tăng lợi khuẩn.
5. Trẻ bị sâu răng
Không chỉ do ăn nhiều đồ ngọt, sâu răng còn là hệ quả của việc thiếu chất khoáng, vitamin cần thiết để đồng hóa chất khoáng. Do đó, mẹ nên bổ sung vào thực đơn ăn uống hằng ngày của con thực phẩm giàu phốt pho, các vitamin hòa tan tỏng chất béo để ngăn ngừa tình trạng sâu răng của bé.
6. Trẻ thường xuyên bị cảm
Hệ miễn dịch yếu dẫn đến tình trạng cảm cúm thường xuyên ở trẻ nhỏ. Trong số đó, nguyên nhân chính nhất vẫn là do thiếu dinh dưỡng, ít vận động hợp lý. Chỉ khi được ăn uống lành mạnh, rèn luyện thể chất, hệ miễn dịch của trẻ mới khỏe mạnh, đủ sức ngăn ngừa và chống lại bệnh tật.
7. Bé lười suy nghĩ
Mẹ bầu nếu không được cung cấp đủ dinh dưỡng sẽ rất dễ ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ của con về sau. Nếu đã thiếu sót về dinh dưỡng trong giai đoạn mang thai thì sau khi sinh, mẹ nên tăng cường bổ sung trong khi cho con bú và chăm sóc bé những năm đầu đời.
Thiếu chất béo lành mạnh, đặc biệt là omega-3, quá trình phát triển của trí não trẻ sẽ chậm phát triển, trẻ trở nên lười suy nghĩ, lúc nào cũng lừ đừ và ít khi muốn tìm tòi, khám phá. Mẹ nên để ý cẩn thận đến vấn đề này nhé!
8. Da và tóc bé bị khô
Khi cơ thể không có đủ vitamin tan trong chất béo như A, D, E và K2 sẽ khiến cho da khô và tóc xơ, chẻ ngọn. Nếu bổ sung đầy đủ các vi chất này trong bữa ăn, mẹ sẽ thấy sự thay đổi đáng kể từ mái tóc tới làn da của bé, sáng bóng và mềm mịn hơn.
Những lầm tưởng về sản phẩm chăm sóc bé
1. Sản phẩm tự nhiên là sản phẩm an toàn
Không phải thứ gì được chiết xuất từ thảo mộc hay khoáng chất thiên nhiên đều an toàn cho trẻ sơ sinh. Ngoài ra, các nhà sản xuất hoàn toàn có thể gia giảm thêm các loại hóa chất nhân tạo trong thành phần sản phẩm. Nếu không đọc kỹ thông tin, bạn có thể “rước” về thủ phạm gây ra hen suyễn, rối loạn hormone và nhiều vấn đề khác đối với trẻ.
Nếu thấy trong phấn rôm hay mỹ phẩm cho bé có hoạt thạch (talc) thì bạn nên để chúng lại trên kệ siêu thị. Những hóa chất cần tránh khác bao gồm Proplyene glycol; 1,4-dioxane and ethylated surfactants; dầu khoáng, paraben, triclosan, polypropylene glycol, benzoic acid, propyl ester, nước hoa hay chất tạo mùi.
Bất cứ sản phẩm chăm sóc bé nào cũng có thể mang lại lợi ích hoặc gây hại cho bé tùy vào độ sáng suốt của bố mẹ
2. Sản phẩm homemade là tốt
Một tâm lý thường gặp ở người tiêu dùng là nghi ngờ độ an toàn của các loại thực phẩm được bán ở cửa hàng. Trước những thông tin báo động về an toàn thực phẩm, bạn dễ có suy nghĩ rằng sản phẩm homemade sẽ an toàn hơn các sản phẩm thương mại được bán rộng rãi.
Thực ra, bạn vẫn có thể tìm được những sản phẩm tốt với chứng nhận rõ ràng về nguồn gốc và quy trình sản xuất. Chẳng hạn, những loại rau đạt tiêu chuẩn Viet GAP hay Global GAP, những loại thịt cá được xác nhận giết mổ an toàn, thực phẩm đựng trong bao bì nhựa không chứa BPA…
3. Địu em bé chỉ làm bé bện hơi mẹ
Quan điểm bé bện hơi và nhõng nhẽo đã trở nên lỗi thời. Những bà mẹ hiện đại có thể mang con họ đi đến bất kỳ nơi đâu với một chiếc địu vải êm ái và nhẹ nhàng. Việc gần gũi với con còn giúp ích cho sự phát triển tinh thần của bé rất nhiều.
4. Quần áo trẻ em là phải đáng yêu
Đúng, nhưng chất liệu an toàn lại là tiêu chí quan trọng nhất. Quần áo trẻ em nên được làm từ vải cotton 100%, không có các hóa chất nguy hiểm cho sức khỏe của bé. Lưu ý, bạn cần giặt tất cả quần áo, chăn nệm hay đồ dùng tiếp xúc với da của bé trước khi sử dụng.
5. Sản phẩm bảo vệ an toàn là an toàn
Bạn có chắc chắn mình mua được sản phẩm không bị lỗi, sản phẩm của nhà sản xuất uy tín không? Cần nghiên cứu sản phẩm thật kỹ trước khi mua nhé. Có thể nó đã không còn đáp ứng được các tiêu chuẩn an toàn hiện tại nữa. Đặc biệt lưu ý khi mua các sản phẩm đã qua sử dụng như nôi, cũi, chặn cầu thang…
6. Dầu gội không cay mắt chứa chất gây tê
Có một “truyền thuyết” cho rằng các loại dầu gội cho em bé sở dĩ không làm bé chảy nước mắt là do chứa một loại chất gây tê nào đó. Tuy nhiên, thực tế là, chúng không chứa một loại chất tạo bọt được gọi là sodium lauryl sulphate. Sự vắng mặt của chất này cũng giúp tăng độ an toàn cho dầu gội vì nó có khả năng gây ung thư.
7. Sữa công thức giàu dinh dưỡng hơn sữa mẹ
Các loại sữa công thức tràn ngập trên thị trường được quảng bá là loại thực phẩm tốt nhất cho trẻ em. Kỳ thực, các chuyên gia cho rằng sữa mẹ là loại thức ăn duy nhất nên được dùng cho em bé dưới 6 tháng. Trong sữa mẹ chứa tất cả các loại chất dinh dưỡng mà các loại sữa công thức đã cố gắng mô phỏng theo. Tuy nhiên, không loại sữa công thức nào có được những kháng thể như sữa mẹ.
5 mùi trẻ cần tránh xa
1. Khói thuốc lá
Khói thuốc đe dọa trực tiếp đến hệ hô hấp, khoang miệng, hệ thần kinh của bé. Hơn nữa, bé trở nên khó thở, có nguy cơ mắc bệnh sâu răng, thính giác suy giảm, trí tuệ chậm phát triển. Mẹ nên khuyến khích người thân trong nhà cai thuốc lá để đảm bảo sự an toàn cho trẻ nhé!
2. Mùi nước hoa
Khi chăm sóc bé, mẹ thường lấy nước hoa thoa vào chỗ da bị muỗi đốt để tránh sưng, mau lành. Tuy nhiên, cũng tùy loại, nhiều mùi quá nồng, chứa hóa chất gây kích ứng trong thành phần, có thể đe dọa đến sức khỏe bé.
Lúc này, phản ứng của cơ thể là khiến bé đau đầu, chóng mặt, dị ứng, viêm mũi, đau họng. Ngoài ra, thành phần hóa chất không an toàn không ít thì nhiều kích thích một phần nào đó lên não bé, gây tác động tiêu cực.
3. Hương hoa
Một số loại hoa có mùi dễ gây kích ứng, đồng thời phấn hoa cũng dễ gây dị ứng
Không riêng gì trẻ em, người lớn cũng có thể bị dị ứng khi ngửi một số hương thơm của các loại hoa. Theo đó, hệ quả thường là dị ứng, mất ngủ, rụng tóc, ho, đau đầu. Hoa lan, hoa xấu hổ, hoa dạ hương, bách hợp, đỗ quyên… mẹ không nên cho bé ngửi, đặc biệt là với những trẻ nhạy cảm, dễ bị kích ứng, tác động với mùi, vị lạ.
4. Long não
Đa số gia đình đều đặt một vài viên long não vào tủ quần áo để tránh gián, mối mọt. Nếu tiếp xúc quá nhiều với mùi này, bé rất dễ mắc bệnh vàng da.
Thành phần trong long não có tính độc mạnh, chỉ cơ thể người lớn mới có khả năng bài tiết những chất này ra ngoài. Do đó khi chăm sóc bé, bạn, không nên đặt long não trong tủ đồ của con, và bớt lại số viên long não trong tủ quần áo của hai vợ chồng.
5. Khói xe
Khi đưa bé ra ngoài đi chơi bằng xe máy, việc tiếp xúc với khói xe ô nhiễm là điều không thể tránh khỏi. Khói xe chứa nhiều khí CO, CO2 và nhiều chất độc hại khác, gây ảnh hưởng xấu đến hệ hô hấp. Vì vậy, mẹ đừng quên bịt khẩu trang, che khăn màn cho con khi ra ngoài để phòng chóng khói xe, bụi bẩn ô nhiễm.
Cẩn thận khi dùng dầu gió cho bé
Dầu gió là một loại chất lỏng được tạo ra bằng cách pha trộn nhiều loại tinh dầu thiên nhiên khác nhau. Các loại dầu gió thường được dùng như thuốc thoa ngoài da, có thể tạo cảm giác nóng ấm ngay tại chỗ. Thành phần phổ biến của các loại dầu gió thường bao gồm dầu khuynh diệp, dầu tràm, hồi, quế… với dược chất chính là methyl salicylate và menthol. Methyl salicylate là thành phần của nhiều thuốc trị đau, kháng viêm. Còn menthol, một chất thường được chiết xuất trong cây bạc hà giúp tạo cảm giác mát lạnh, gây tê tại chỗ.
Mẹ có thói quen dùng dầu gió khi chăm sóc con? Đọc qua lợi và hại trong bài viết này nhé!
Tác dụng phụ khó lường
Không thể phủ nhận các tác dụng phổ biến của dầu gió như giảm đau nhức, giảm ngứa… nhưng mẹ có biết rằng tất cả các loại tinh dầu đều không dùng cho trẻ dưới 3 tháng tuổi? Giới hạn tuổi còn được tăng lên đối với các loại tinh dầu có menthol. Ngay cả với trẻ lớn, làn da các bé đôi khi vẫn rất nhạy cảm và dễ bị kích ứng so với người lớn. Trong khi đó, hoạt chất methyl salicylate có thể làm nóng, gây rộp, xung huyết da. Menthol còn làm tăng tiết mồ hôi và làm thân nhiệt bé bị hạ thấp. Một tác dụng phụ nguy hiểm khác là ức chế khả năng hoạt động của hệ hô hấp. Nếu dùng các loại dầu gió để bôi lên mũi, các hoạt chất trong dầu có thể gây rách màng nhầy mũi, họng. Menthol ức chế cơ trơn hô hấp, tuần hoàn. Một thành phần khác có trong một số loại dầu là camphor (long não) ức chế tuần hoàn, gây suy hô hấp dẫn đến ngưng tim, ngưng thở.
Những giới hạn cần lưu ý
Khi muốn dùng dầu gió cho con, mẹ nên lưu ý về độ tuổi, khi nào nên dùng, cách xoa dầu và nồng độ tinh dầu.
Độ tuổi của bé: Độ tuổi nhỏ nhất sử dụng được tinh dầu nói chung là 3 tháng tuổi. Những loại tinh dầu chứa methyl salicylate và menthol cần được dùng cẩn thận cho trẻ trên 2 tuổi.
Nồng độ: Tinh dầu nguyên chất thường được pha với dầu nền để tạo thành một hỗn dịch. Mẹ cần chú ý nồng độ không vượt quá 2%. Không bao giờ được để tinh dầu nguyên chất dính lên da vì nó có thể gây phỏng nặng.
Khi nào có thể dùng dầu gió: Một số triệu chứng như nghẹt mũi, nhức đầu, ho nhẹ, đau bụng, đầy hơi, đau cơ, bong gân, côn trùng cắn ngứa ngáy… có thể được làm dịu bớt với các loại dầu gió.
Cách dùng tinh dầu: Dầu gió chỉ có thể dùng ngoài da. Mẹ không thoa dầu gió lên vùng da trầy xước, không cho bé uống dầu vì có thể gây tổn thương niêm mạc ruột. Luôn dùng một lượng vừa đủ, chỉ dùng lúc đau và chấm dứt ngay khi cơn đau đã hết.
Bảng tham khảo tên các loại tinh dầu có thể dùng theo từng độ tuổi
-Bé từ 3 tháng tuổi: tinh dầu cúc la mã, cỏ thi, lavender, thì là
-Bé 6 tháng tuổi trở đi: bergamot, quế, chanh, nho, sả, rau mùi, kim linh sam, thông, quýt, bưởi, phong lữ, một lượng nhỏ tinh dầu thông…
-Bé từ 2 năm tuổi: húng quế, tiêu đen, đinh hương, basalm, trầm hương, tỏi, sả chanh, hoắc hương, cây trà, kinh giới, bạc hà…
-Bé từ 6 năm tuổi: hồi, tràm, bạch đậu khấu, dầu cây bạc hà, nhục đậu khấu, nguyệt quế…
-Bé từ 10 tuổi: rosemary, khuynh diệp
Chăm sóc bé: Sơ cấp cứu căn bản mẹ cần biết
1. Khi trẻ bị điện giật
Có trẻ con trong nhà, mẹ cần phải rất cẩn thận với nguồn điện. Nếu trẻ táy máy đụng vào ổ điện và bị giật, điều đầu tiên mẹ cần làm là nhanh chóng tách bé ra khỏi nguồn điện bằng cách mang ủng, đứng trên ván gỗ, ngắt điện, dùng cây khô tách vật truyền điện khỏi người bé.
Sau khi đã cách ly trẻ khỏi nguồn điện, mẹ nên đưa bé vào bệnh viện để được thăm khám. Có thể bên ngoài bé vẫn rất bình thường, nhưng tổn thương bên trong cơ thể là không lường trước được.
Trẻ nhỏ rất dễ gặp tai nạn nếu ba mẹ sơ ý lơ là
2. Làm gì khi bé bị rắn cắn?
Khi trẻ bị rắn cắn, nếu không sơ cứu kịp thời và đúng cách, trẻ có thể tử vong nhanh do biến chứng suy hô hấp, rối loạn đông máu, suy đa cơ quan. Lúc này, mẹ phải ngay lập tức rửa vết thương của bé dưới vòi nước, sau đó dùng gạc vô trùng đắp lên vùng da bị rắn cắn. Kê cao và giữ yên phần cơ thể bị rắn cắn, đưa trẻ đến bệnh viện ngay sau đó. Không làm theo bất cứ mẹo dân gian nào để tránh làm tình hình trầm trọng thêm.
3. Chăm sóc bé: Khi trẻ bị chó cắn
Dùng xà bông rửa sạch vết thương bị chó cắn dưới vòi nước, lau khô, sau đó sát trùng bằng dung dịch sát khuẩn. Nếu máu không ra quá nhiều, mẹ có thể dùng gạc mỏng vô trùng đắp lên tạm trong quá trình đưa bé đến bệnh viện.
4. Trẻ bị say nắng
Vào mùa nắng nóng, bạn có thể tắm nắng cho trẻ trước 8 giờ sáng nhưng nếu chơi đùa ngoài trời nhiều rất dễ bị say nắng. Khi phát hiện thấy bé có dấu hiệu tăng thân nhiệt, hoa mắt, chóng mặt, vã mồ hôi, mẹ nên nhanh chóng đưa bé vào bóng mát, cho bé uống nước từng ngụm một, để bé hồi phục từ từ. Không nên ngay lập tức đưa bé vào phòng lạnh đột ngột, vì như vậy chỉ làm cơ thể bé thêm suy yếu.
5. Xử trí khi ong đốt, côn trùng cắn
Điều đầu tiên mẹ cần làm là rửa sạch vùng da trẻ bị cắn, đốt hoặc chích. Chườm đá lên để giảm đau và sưng. Nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện ngay sau đó.
6. Chăm sóc bé khi bé ngã trầy xước da
Mẹ dùng nước sạch vệ sinh vết xước, tiếp tục sát khuẩn bằng cồn, betadine, ô-xy già, thuốc tím, sau đó băng lại với băng cá nhân hoặc gạc vô trùng. Nếu vết xước quá lớn, máu ra quá nhiều, mẹ nên quấn lỏng phần băng vải, đưa bé đến bệnh viện.
7. Khi con bị bong gân
Thay vì dùng dầu nóng để xoa bóp, mẹ nên chăm sóc bé bằng cách lấy đá lạnh để chườm phần chân tay bị bong gân của bé. Nếu tình trạng không cải thiện, bé đau hơn, khóc nhiều, phần bong gân bầm tím, sưng to, mẹ cần đưa bé đi thăm khám để được theo dõi và điều trị kịp thời.
8. Sơ cứu khi trẻ bị bỏng
Bạn nên chăm sóc bé bằng cách ngay lập tức làm mát phần da bị bỏng dưới vòi nước mát chảy liên tục. Tuyệt đối không dùng nước đá để chườm, thoa nước mắm hay kem đánh răng, bởi những cách này chỉ làm bóng nước bỏng dễ vỡ và tổn thương nặng hơn, tăng nguy cơ nhiễm trùng.
Nếu bé chỉ bị bỏng nhẹ, mẹ có thể thoa dầu mù u hay penthanol để giảm đau cho bé. Đưa bé đi bệnh viện ngay nếu sau đó bé bị sốt, có dấu hiệu nhiễm trùng do vết bỏng quá lớn.
9. Trẻ nuốt phải dị vật hay hóc xương
Trong trường hợp này, mẹ không nên tự ý sơ cấp cứu bằng những mẹo dân gian, chẳng hạn nuốt cơm, chuối… Thay vào đó, nên nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện, bởi để lâu, xương bị đẩy xuống sâu hơn, khó lấy ra, gây nhiều biến chứng nguy hiểm như áp xe, thủng thực quản, nhiễm trùng huyết…
10. Tai nạn liên quan đến mũi
Trẻ nhỏ bị chảy máu cam có thể chỉ là hiện tượng bình thường. Tuy nhiên, mẹ vẫn phải sơ cấp cứu kịp thời, vì biết đâu vẫn tiềm ẩn rủi ro nghiêm trọng. Cho bé cúi đầu về trước, dùng ngón tay ép hai bên cánh mũi bé để cầm máu, đồng thời ngăn bé nuốt máu.
Nếu trẻ nhét dị vật vào mũi, đặc biệt là pin, mẹ nên chăm sóc bé bằng cách đưa đi cấp cứu để phòng bỏng niêm mạc mũi, gây thủng rách, để lại nhiều di chứng nặng nề.
11. Côn trùng hoặc dị vật chui vào tai
Khi trẻ bị côn trùng hoặc dị vật chui vào tai, mẹ không nên lấy nhíp hoặc tăm bông chọc ngoáy, bởi nguy cơ rách màng nhĩ và đẩy dị vật vào sâu hơn là rất cao. Thay vào đó, nên đưa bé đến bệnh viện. Đặc biệt với trường hợp côn trùng chui vào tai trẻ, mẹ có thể sơ cứu bằng cách nhỏ ô-xy già, dung dịch glycerine hoặc dầu ăn ngập tai bé. Cách này giúp ngăn côn trùng còn sống, cựa quậy tháo chạy ra khỏi tai bé.
12. Dị vật hoặc côn trùng bay vào mắt
Khuyến khích con chớp mắt liên tục, nhỏ nước muối sinh lý để đẩy dị vật ra ngoài. Tuyệt đối không để trẻ dụi mắt, chà mắt vào tóc để tránh làm tình hình trở nên trầm trọng hơn.
Trẻ sinh non được xoa bóp hợp lý sẽ theo đà phát triển tốt hơn
Trẻ sinh non được xoa bóp hợp lý sẽ theo đà phát triển tốt hơn
1/ Tư thế của bé
-Bé có thể nằm sấp hoặc nằm nghiêng, miễn là tư thế làm bé thoải mái nhất.
-Mẹ cũng có thể cho bé nằm ngửa, nhưng phần vai, hông, gối, bàn chân của bé cần được nâng đỡ.
-Chuẩn bị tinh dầu thảo mộc, dịu nhẹ với làn da mỏng manh của bé để dùng kèm khi massage. Tuyệt đối không dùng dầu gió hay dầu nóng để thoa lên người trẻ sinh non.
-Vuốt nhẹ tay lên trán bé, bắt đầu từ giữa, vuốt nhẹ sang hai bên thái dương bằng 2 ngón cái.
-Tiếp tục vuốt và xoa nhẹ hai má bé, sau đó xoa từ má xuống cằm. Dùng ngón tay cái vuốt nhẹ qua lông mày, từ lông mày xuống dưới mắt.
-Massage nhẹ nhàng theo vòng tròn phần ngực của bé, rồi vuốt xuôi theo hai bên cánh tay.
-Tiếp tục đến phần bụng, dùng hai tay xoa bóp vòng tròn theo chiều kim đồng hồ quanh rốn bé. Nhẹ nhàng xoa ngược lên phần ngực trên của bé.
-Massage lần lượt từng cánh tay bé sơ sinh theo chiều dài từ vai xuống bàn tay. Bóp nhẹ cánh tay bé từ bả vai xuống cổ tay.
-Nắn nhẹ từng bàn tay, sau đó xoay lần lượt từng ngón một.
-Lặp lại động tác massage trên tương tự cho hai chân của bé, cách này giúp máu lưu thông dễ dàng hơn.
Phần sau cơ thể
-Đặt trẻ nằm sấp, dùng tay nhẹ nhàng vuốt phần lưng bé. Xoa tròn từ bả vai dọc sang hai cánh tay.
-Mẹ dùng lòng bàn tay massage từ từ khắp vai, xuống mông, đùi, bắp chân.
-Hai tay lần lượt vuốt dọc sống lưng bé, bắt đầu từ đốt xương cổ xuống dưới. Tiếp tục lướt nhẹ xuống hai chân, gập nhẹ đầu gối bé rồi massage nhẹ nhàng 2 bàn chân.
-Xoa bóp gót chân của bé, dùng ngón cái xoa ngược lên lòng bàn chân.
-Thực hiện tương tự động tác này với các ngón tay của bé, sau đó xoay lần lượt từng ngón. GIữ nhẹ bàn chân bé trong hai tay trong vài giây, sau đó để bé nằm ngửa bình thường.
3/ Mẹ cần lưu ý gì khi massage cho trẻ sinh non?
-Hát khe khẽ hoặc bật nhạc êm dịu để bé cảm thấy dễ chịu hơn khi được mẹ massage.
-Tuyệt đối không xoa bóp mạnh, nhanh. Thay vào đó, ẹm cần sự từ tốn và nhẹ nhàng để nâng niu, vỗ về cơ thể mỏng manh của bé.
-Không massage đầu.
-Ngừng massage nếu trẻ nhíu máy, nhăn nhó, khóc, són tiểu và tỏ ra khó chịu, không muốn hợp tác.
Thóp, cuống rốn, da đầu và bộ phận sinh dục là 4 vị trí trên cơ thể bé mẹ cần để tâm nhất
Thóp, cuống rốn, da đầu và bộ phận sinh dục là 4 vị trí trên cơ thể bé mẹ cần để tâm nhất
1/ Phần thóp trên đầu
Một phần vì xương sọ của trẻ chưa nối liền nhau và tạo ra điểm trũng, một phần để phù hợp với “đường ra” chật hẹp từ tử cung ra ngoài, đầu bé sơ sinh nào cũng có thóp. Được chia thành thóp trước và thóp sau, khi bé được 3 tháng tuổi, khớp nối xương sọ liền kín lại làm thóp sau biến mất. Thóp trước mất thời gian lâu hơn, phải đợi đến khi bé hơn một tuổi mới chính thức cứng cáp, liền lặn.
Thông thường, các mẹ rất hạn chế tác động vào bộ phận này của bé. Nhìn thấy thóp cử động theo từng nhịp thở, có mẹ nào lại không thấy lo lắng, hoang mang. Tuy nhiên, thực tế, mẹ chẳng cần phải quá sợ hãi như vậy. Phía trên thóp vốn có một lớp màng rất dày, giúp bảo vệ thóp cực kỳ tốt. Chỉ cần khi chăm sóc bé, mẹ không tác động mạnh, lớp màng này tuyệt đối không bị tổn hại.
2/ Da chết trên đầu, hay còn gọi là “cứt trâu”
Không ít bé sơ sinh sau vài ngày chào đời thường xuất hiện lớp da chết màu nâu trên đầu, theo dân gian hay gọi là “cứt trâu”. Chẳng vội tính đến chuyện thẩm mỹ, lớp da chết này nếu không được chăm sóc kỹ càng rất dễ bị bong tróc làm chảy máu da đầu khi tắm gội hay chải đầu.
Để loại bỏ lớp “cứt trâu” khó ưa này, mẹ nên tìm mua sản phẩm chuyên dụng dành cho trẻ sơ sinh, tại các hiệu thuốc hoặc cửa hàng bán đồ trẻ em. Loại dung dịch này giúp làm mềm da chết, làm chúng từ từ bong ra dần nhẹ nhàng và không để lại dấu vết. Tuyệt đối không nên dùng lược chải hoặc bóc da chết, bé có thể đau và bị tổn thương da.
3.Cuống rốn của trẻ
Rốn của bé sơ sinh là bộ phận nên đặc biệt chú ý và cần được giữ khô thoáng thường xuyên. Khi thay tã cho bé, mẹ cần cẩn thận tránh không để nước tiểu và phân dây vào rốn bé. Khi tắm cho bé, mẹ cũng không nên để nước ngập vào rốn quá lâu, đồng thời sau khi tắm nên dùng gạc mềm thấm dung dịch cồn chuyên dụng để làm sạch rốn bé.
Bất cứ khi nào quan sát thấy phần cuống rốn có những dấu hiệu bất thường như tấy đỏ, rỉ nước…, mẹ nên ngay lập tức đưa bé đến bác sỹ thăm khám để tránh nhiễm trùng.
[inline_article id = 9183]
4.Hậu môn và bộ phận sinh dục
Trong quá trình chăm sóc bé, đây chính là phần nhiều rắc rối nhất. Hầu hết các mẹ đều sử dụng bỉm giấy để thuận tiện trong việc thay, mặc, vệ sinh. Tuy nhiên, trong mùa nóng, nếu không để ý, cho trẻ mặc tã giấy chứa phân hay nước tiểu quá lâu có thể gây viêm nhiễm, hăm tã. Tốt nhất, nên kết hợp dùng cả tã giấy lẫn tả vải trong mùa nóng để hạn chế tình trạng này.
Sau khi bé đại tiện, mẹ nên dùng khăn mềm và nước ấm để làm vệ sinh cho bé. Tiếp đó, lau khô cho bé xong nên chừa lại một chút thời gian để bé được “làm khô” tự nhiên, không nên quấn tã hoặc mặc quần cho bé ngay lập tức.
Không phải lúc nào cũng thoải mái cho bé tắm táp đâu mẹ nhé
1/ Tuyệt đối không tắm cho bé sơ sinh khi bé nôn mửa, tiêu chảy
Bị dịch chuyển liên tục, dốc đầu xuống để gội đầu, sau đó lại được nâng đầu lên để tắm người, hành động này làm tình trạng buồn nôn của trẻ trở nên nghiêm trọng hơn. Tốt nhất mẹ chỉ nên lau sơ người bé qua nước ấm, thay quần áo sạch và để bé nghỉ ngơi cho đến khi hết bệnh.
2.Sau khi tiêm chủng
Vị trí kim tiêm tiếp xúc với da bé rất dễ bị viêm nhiễm nếu gặp phải nguồn nước không sạch. Chỉ một chút lơ là, mẹ đã vô tình tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể bé, gây phản ứng sưng tấy, mẩn đỏ. Vì vậy, hạn chế tắm cho bé sơ sinh sau khi bé vừa tiêm chủng xong mẹ nhé!
3. Sau khi trẻ ăn no
Thông thường, tắm táp trước giờ ăn sẽ giúp bé ăn nhiều hơn và ngon hơn, tăng cảm giác ngon miệng. Nếu bé vừa ăn no, mẹ nên đợi ít nhất 1-2 tiếng đồng hồ để thức ăn tiêu hóa bớt. Tắm ngay sau khi ăn no có thể làm mạch máu của trẻ bị giãn nở, tác động tiêu cực đến việc hấp thu dinh dưỡng. Hơn nữa, tình trạng nôn mửa cũng rất dễ xảy ra do dạ dày bị tác động khi tắm.
4. Khi da bé bị tổn thương
Cũng tương tự như trường hợp sau tiêm chủng, tắm cho bé bằng nguồn nước không sạch khi da bé đang bị tổn thương là tạo điều kiện cho viêm nhiễm phát tán. Vết thương như chốc lở, mụn, nhọt, xước hay bỏng trên người bé cần được hạn chế tiếp xúc với nước.
5. Khi trẻ bị sốt cao
Nhiều mẹ nghĩ rằng tắm sẽ giúp bé đang bị sốt cao giải nhiệt, hạ sốt. Tuy nhiên, cũng còn tùy trường hợp. Trường hợp bé sốt quá cao, việc tắm táp có thể làm bé ớn lạnh, co giật, thân nhiệt càng tăng cao.
[inline_article id = 40835]
Sau khi hết sốt, tắm quá sớm cũng gây ra hậu quả nghiêm trọng. Lúc này, sức đề kháng của trẻ kém, dễ mắc phải phong hàn, tái sốt và bệnh trở nặng hơn. Tốt nhất trong và sau khi sốt, mẹ chỉ nên lau người cho bé bằng khăn sấp nước ấm.
Bé sinh non, nhẹ cân (dưới 2,5kg) đều có cơ thể mong manh, chất béo dưới da mỏng, chức năng điều chỉnh nhiệt độ cơ thể kém, rất nhạy cảm với sự biến động nhiệt độ môi trường…
Với những bé này mẹ cần cẩn thật trong việc tắm. Nhiệt độ môi trường xung quanh thích hợp là 26 – 28 độ C, nước tắm của bé vào khoảng 40 – 42 độ C.
