Category: Năm đầu đời của bé

Nghiên cứu đã cho thấy những trải nghiệm sớm có thể tạo ảnh hưởng lớn đến sự phát triển não. Vì vậy, tất cả những hành động như ôm ấp, thủ thỉ, nói, đọc và dành thời gian bên con đều rất hữu ích cho não bộ đang phát triển của trẻ. Ngược lại, stress và bỏ bê trẻ có thể tác động tiêu cực đến sự phát triển này. Đó là lý do mẹ cần đặc biệt quan tâm đến con trong giai đoạn này.

1/ Sự phát triển của trẻ: Năm đầu tiên
Não bộ của trẻ sơ sinh nặng khoảng 300-350 gram. Các kết nối trong các bộ phận của não điều khiển chức năng cơ bản và phản xạ đều đang được phát triển tốt. Dần dần, não tiếp tục phát triển với một tốc độ đáng kinh ngạc. Tiểu não tăng gấp ba về kích thước, và các cơ quan thị giác cho phép tầm nhìn và thị lực phát triển hoàn chỉnh.

Vào khoảng tháng thứ 3, bé sẽ có sự phát triển đáng kể trong những vùng não liên quan đến bộ nhớ. Mạch ngôn ngữ trong các thùy trán và thái dương hợp nhất trong năm đầu tiên, và chịu ảnh hưởng mạnh mẽ bởi ngôn ngữ mà trẻ sơ sinh nghe mỗi ngày.

Trong năm đầu tiên, em bé của bạn sẽ biết thủ thỉ và cười, chơi với âm thanh và bắt đầu giao tiếp bằng cử chỉ. Nói bập bẹ là một giai đoạn phát triển quan trọng trong năm đầu tiên và, đối với nhiều trẻ em, các từ ngữ được bắt đầu hình thành ở tháng thứ 12.

[inline_article id=67871]

2/ Sự phát triển của trẻ: Năm thứ hai (1-2 tuổi)
Đây là thời gian quan trọng trong giai đoạn phát triển não bộ. Não sẽ liên tục phát triển các khớp thần kinh và liên kết chặt chẽ hơn.

Trong thời gian này, các bé biết nói từ đầu tiên. Khi 18 tháng, trẻ sơ sinh sử dụng khoảng 50 từ, nhưng bé có thể hiểu được nhiều hơn những gì mình nói và có thể làm theo hướng dẫn đơn giản. Khi gần đến ngày sinh nhật 2 tuổi, vốn từ vựng của bé của bạn sẽ chạm mốc 300 từ và bé sẽ bắt đầu ghép hai từ với nhau trong câu ngắn.

Thể chất bé sẽ phát triển hơn, lúc này bé cứ như người “bận rộn”. Bé sẽ thích chơi thử nghiệm bằng cách lắc, đập, ném và thả vật. Bé sẽ thử và làm sai để xem mọi vật khác nhau thế nào và bé có thể làm gì với chúng.

3/ Sự phát triển của trẻ: Năm thứ ba ( 2-3 tuổi)
Trong giai đoạn này não bộ của trẻ đang phát triển với một tốc độ rất lớn, và khả năng nhận thức phức tạp đang được cải thiện và củng cố. Bạn sẽ nhận thấy bé có thể gợi lại quá khứ để giải thích các sự kiện hiện tại và cũng sẽ phát triển một sự hiểu biết tốt hơn về quan hệ giữa nguyên nhân và hậu quả.

Ở độ tuổi này, bé trải qua rất nhiều cảm xúc quan trọng, và bắt đầu hiểu rằng những người khác cũng có cảm xúc. Trẻ sẽ tìm hiểu hành vi của mình ảnh hưởng đến bạn như thế nào và ngược lại.

Bé sẽ bắt đầu nắm bắt các khái niệm như thời gian và đối lập. Chẳng hạn như: lớn / nhỏ và ngày / đêm. Trẻ cũng bắt đầu biết đến các bộ phận cơ thể dựa trên những gì bạn chỉ, sắp xếp các đối tượng, theo hình dạng phù hợp và màu sắc.

Ngôn từ của bé sẽ “khôn ngoan” hơn khi được 2 tuổi rưỡi, và có lẽ bé sẽ nói được khoảng 500 từ. Trước ba tuổi, danh sách này sẽ kéo dài đến khoảng 1000 từ. Là một phần của sự phát triển ngôn ngữ, bé cưng sẽ bắt đầu sử dụng hai từ ghép lại trong câu, và sẽ hiểu các hướng dẫn đơn giản.

[inline_article id=78929]

4/ Sự phát triển của trẻ: Năm thứ tư ( 3-4 tuổi)
Các khu vực của não liên quan đến quy định, giải quyết vấn đề, ngôn ngữ, truyền thông và xã hội tiếp tục phát triển khi bé lên đến ba hoặc bốn tuổi.

Trong giai đoạn này, bạn sẽ nhận thấy cuộc đối thoại với bé ngày càng dài hơn và phức tạp hơn. Bé sẽ bắt đầu nói về một phạm vi rộng lớn hơn về nhiều chủ đề và phát triển vốn từ vựng phong phú hơn. Thậm chí, bé sẽ bắt đầu phát triển một sự hiểu biết về ngữ pháp cơ bản, và bạn có thể mong đợi để nghe bé kể những câu chuyện mang tính giải trí.

Bé sẽ tìm và sử dụng nhiều kết nối từ, bao gồm cả “vì” và “nếu”, và sẽ học về số lượng, tên đồ vật, con vật, và những cảm xúc giống như “hạnh phúc” và “buồn.“ Bé cũng bắt đầu lập luận, dự đoán và bày tỏ sự đồng cảm, và đó là sự khởi đầu của loạt câu hỏi “cái gì”, “tại sao”, “ở đâu”, “ai”và “làm thế nào”.

Sự hiểu biết của bé sẽ tăng lên, nên bé sẽ hiểu các hướng dẫn có hơn hai bước, miễn là nó đề cập đến những điều quen thuộc. Ở độ tuổi này, bé sẽ bắt đầu hiểu một chuỗi các nhiệm vụ như ”Tắt TV, đặt trên bộ đồ ngủ của mẹ và nhảy lên giường” hoặc “Khi mẹ mở cửa, con hãy nắm lấy tay mẹ, rồi sau đó chúng ta sẽ đi bộ xuống khu phố”

Đây cũng là một giai đoạn quan trọng trong phát triển cảm xúc cho trẻ. Bé thực sự bắt đầu hiểu về cơ thể của mình, tâm trí và cảm xúc của mình, và sẽ dễ dàng nhận biết cảm xúc của mình – như vui, buồn, sợ hãi hay giận dữ. Lòng tự trọng bắt đầu phát triển, và bé sẽ bắt đầu học cách để trấn an bản thân và tìm hiểu làm thế nào để xử lý tốt hơn những cảm xúc của mình. Vì vậy bạn sẽ ít phải đối mặt với những cơn giận vô cớ.

5/ Sự phát triển của trẻ: Năm thứ năm ( 4-5 tuổi)
Dù thời gian phát triển não bộ nhanh chóng sắp chấm dứt, nhưng não vẫn sẽ tiếp tục phát triển, nuôi dưỡng, và liên tục xây dựng bộ não hoàn chỉnh. Việc bỏ bê và suy dinh dưỡng vẫn có thể tác động tiêu cực đến sự phát triển của bé trong giai đoạn này.

Ngôn ngữ của con bạn sẽ “nổ tung” trong năm này, và bạn sẽ được nghe rất nhiều thảo luận về cảm xúc, ý tưởng và câu hỏi về thế giới rộng lớn hơn của bé. Bốn tuổi, bé sẽ sử dụng hàng trăm từ trong câu chứa 5-6 từ, hoặc thậm chí nhiều hơn, và bạn sẽ có thể hiểu những gì bé đang nói đến. Đến khi tròn năm tuổi, con bạn sẽ nói rõ ràng hơn và dùng nhiều từ hơn.

MarryBaby

1/ Bé cần ngủ bao nhiêu giấc ngắn trong ngày?

Độ dài của các chu kỳ thức-ngủ của mỗi bé sẽ không giống nhau, nhưng những giấc ngủ ngắn vào ban ngày sẽ giúp trẻ để có đủ thời gian ngủ cần thiết. Tùy thuộc vào độ tuổi và thói quen, mỗi bé sẽ có quãng thời gian “ngủ ngày” khác nhau.

Trung bình bé sẽ ngủ từng giấc khoảng hai tiếng vào ban ngày, và một giấc từ bốn đến sáu tiếng vào ban đêm. Trong vài tháng đầu đời, bạn sẽ không nhận thấy chu kỳ ngủ rõ rệt. Vì vậy, mẹ nên để bé ngủ theo nhu cầu của mình trong thời gian này.

Khoảng 6 đến 8 tuần tuổi, một số bé có thể phân biệt được ngày và đêm. Bắt đầu từ lúc này, mẹ có thể nhận thấy trẻ ngủ ít lần hơn và mỗi giấc dài hơn. Khoảng ba hay bốn giấc ngủ ngắn mỗi ngày là đủ cho trẻ.

Khi được ba tháng đến một năm tuổi, trẻ sẽ dần dần ngủ nhiều hơn vào ban đêm và ít hơn vào ban ngày. Khi được ba tháng tuổi, trung bình trẻ sẽ ngủ vào ban đêm nhiều gấp đôi so với ban ngày.

Những giấc ngủ ban ngày sẽ dần dài hơn và kém thường xuyên hơn khi bé được sáu tháng tuổi. Ở giai đoạn này, bé có thể ngủ từ 10 tiếng đến 12 tiếng vào buổi tối, thỉnh thoảng có thể thức dậy một lúc vào thời gian không cố định. Ban ngày trẻ sẽ ngủ vài giấc, mỗi giấc kéo dài một đến hai tiếng. Khi được 12 tháng tuổi, nhiều bé vẫn ngủ tổng cộng từ 12 tiếng đến 14 tiếng, bao gồm một giấc vào ban ngày.

Đây là những trường hợp điển hình, nhưng không phải trẻ nào cũng như vậy. Luôn nhớ rằng mỗi trẻ đều có thói quen ngủ của riêng mình.

[inline_article id=53554]

2/ Làm thế nào để tập cho bé ngủ theo giờ cố định?

Khi được khoảng ba hay bốn tháng tuổi, mẹ có thể giúp bé tạo nên một chu kỳ ngủ phù hợp với thói quen ngủ tự nhiên của bé:

– Nhận biết dấu hiệu buồn ngủ

Bé có dụi mắt hoặc bực dọc vào giữa buổi sáng hoặc sau khi ăn trưa không? Bé có thường ngủ vào đầu giờ chiều không? Bạn có nhận thấy một sự khác biệt về sự tỉnh táo và tâm trạng khi bé ngủ nhiều hoặc ít hơn bình thường không?

Mẹ nên ghi lại những tín hiệu ngủ và thời gian ngủ của bé trong một hoặc hai tuần. Điều này sẽ giúp bạn biết được chu kỳ ngủ của bé và biết khi nào bé sắp ngủ.

Chẳng hạn như, nếu bé luôn tỏ ra cáu gắt và sẵn sàng đi ngủ lúc 10 giờ sáng, mẹ có thể dỗ cho trẻ ngủ trước khi trẻ quá mệt mỏi. Bắt đầu dỗ cho bé ngủ khoảng 15 phút trước các tín hiệu ngủ của trẻ xuất hiện. Cho trẻ ăn, thay tã, đung đưa nhẹ nhàng, và nói nhỏ giọng. Như vậy trẻ đã sẵn sàng ngủ khi cơn mệt mỏi ập đến.

– Duy trì thời gian biểu

Tính nhất quán chính là mục tiêu của bạn. Cố gắng cho trẻ đi ngủ vào cùng một thời điểm mỗi ngày. Nếu hôm qua bé ngủ trưa lúc 3 giờ chiều và hôm nay lại ngủ ngay sau khi ăn trưa, bé sẽ khó tạo thành chu kỳ ngủ ổn định.

Mẹ nên tránh những hoạt động gây ảnh hưởng thói quen ngủ trưa của bé. Nói cho mọi người biết khi nào bé sắp ngủ, và nên hạn chế mọi người đến thăm trong khoảng thời gian ngủ của bé. Đặc biệt, nếu bé thường xuyên ngủ trưa ở nhà trẻ, mẹ cũng nên duy trì thói quen ngủ trưa đúng giờ khi bé ở nhà vào cuối tuần.

[inline_article id=4282]

– Không quá căng thẳng khi bé “phá luật”

Bạn sẽ không thể thu xếp để cuộc sống cả gia đình xoay quanh chu kỳ ngủ của bé, đặc biệt khi bạn còn có những đứa con khác. Vì vậy, thỉnh thoảng nếu bé có ngủ trễ hoặc không ngủ, mẹ cũng đừng quá lo lắng. Nếu bé đã tập thành một thói quen ngủ cố định, bé sẽ có thể dễ dàng trở lại chu kỳ cũ nếu lỡ bị gián đoạn.

Để thiết lập một chu kỳ ngủ cho bé, mẹ phải thử rất nhiều lần, và chu kỳ này có thể thay đổi khi bé lớn lên. Mẹ nên thường xuyên đánh giá nhu cầu và thói quen ngủ của bé để điều chỉnh chu kỳ ngủ cho phù hợp.

-Dỗ ngủ bằng hành động cố định

Theo các chuyên gia, việc thực hiện một số hoạt động trước khi ngủ sẽ giúp bé đi vào giấc ngủ dễ dàng hơn. Nó sẽ gửi một tín hiệu rằng thời điểm ngủ sắp tới, nên bé sẽ sẵn sàng nghỉ ngơi. Đối với giấc ngủ ngày, bạn chỉ cần cử chỉ âu yếm hoặc một bài hát ngắn là đủ. Vì thực tế, thời gian ngủ trưa của bé thường không nhiều bằng buổi tối.

Ngoài ra, mẹ có thể tham khảo thêm những mẹo sau đây để giấc ngủ của bé diễn ra dễ dàng hơn:

– Vì là giấc ngủ trưa, nên mẹ không cần bắt con mặc đồ ngủ. Tuy nhiên, nên cho bé mặc quần áo thoải mái, không quá mỏng cũng không quá dày.

– Trước khi ngủ chỉ nên cho bé chơi những trò ít tiếng động. Tránh những trò có tiếng động lớn và gây kích thích vì có thể khiến cho trẻ khó dịu xuống và đi ngủ.

– Nên cho bé ngủ trưa ở chỗ thường ngủ vào buổi tối. Làm như vậy sẽ giúp bé liên kết vị trí đó với việc đi ngủ.

– Nếu biết bé sắp phải ngủ trưa ở nơi khác, mẹ nhớ đem theo đồ chơi hoặc bất cứ thứ gì có thể liên kết bé với việc đi ngủ. Điều này sẽ giúp cơ thể trẻ duy trì chu kỳ ngủ dù bạn có ở đâu đi nữa.

– Đừng đợi cho đến lúc bé quá mệt mỏi rồi mới bắt đầu dỗ cho bé ngủ. Làm vậy chỉ khiến khó ngủ hoặc thậm chí không ngủ được.

>>> Xem thêm thảo luận có chủ đề liên quan:

• Cho bé uống nước cam sau 1 tiếng rồi đi ngủ trưa
• Giấc ngủ trưa của con không nên quá dài

MarryBaby