Category: Năm đầu đời của bé

Những dấu hiệu đói của bé
Nhìn chung, bé ăn khi đói và dừng lại khi đủ no, vì vậy thông qua các dấu hiệu bé đang đói, bạn sẽ biết cần cho bé bú bình khi nào và bao nhiêu là tốt nhất.

Bạn nghĩ rằng các bé sơ sinh sẽ khóc khi đói? Không. Bé khóc có nghĩa là bé đã đói được một lúc lâu rồi! Bạn cần chú ý đến các dấu hiệu sớm như bé chép miệng, mút môi, có vẻ như đang tìm kiếm thứ gì đó hoặc bé đưa tay lên miệng.

Thay đổi khẩu vị: Bé có thể háu ăn hơn bình thường trong một số thời kỳ nhất định, cụ thể là giai đoạn 10-14 ngày sau khi sinh và ở giai đoạn bé được 3 tuần, 6 tuần, 3 tháng và 6 tháng. Ngoài ra, bé bú bình có thể lâu đói hơn bình thường nếu cảm thấy không khỏe.

Bú chưa đủ: Bạn sẽ nhận ra bé muốn bú nữa khi kết thúc cữ bú một cách nhanh chóng và bé nhìn xung quanh để tìm thêm thức ăn. Nếu bé có vẻ đói sau lần bú bình đầu tiên, chuẩn bị thêm một bình nữa cho bé ngay lúc đó. Chỉ nên pha thêm một ít sữa để bé có thể uống vừa hết.

Bú quá nhiều: Các dấu hiệu nhận biết bé đã bú quá no: nôn mửa sau khi bú, đau bụng sau khi bú. Khi bé co chân lên hoặc vùng cơ bụng có vẻ căng, có thể bé đang đau bụng.

Không phải lúc nào bé cũng đói: Bạn không nên vội vàng cho bé bú ngay khi bé khóc nếu bé vừa được cho bú trước đó. Lý do có thể vì bị ướt tã, bé muốn ợ hơi hay đơn giản muốn được bạn vỗ về.

Dấu hiệu cho thấy bé bú bình đủ cho sự phát triển và tăng trưởng:

• Bé tiếp tục tăng cân sau hai tuần đầu tiên sau sinh và duy trì tốc độ tăng trưởng trong năm đầu tiên. Hầu hết các bé có thể bị sụt cân khoảng 10% trọng lượng sơ sinh nhưng sau đó sẽ nhanh chóng tăng cân như cũ trước khi bé khoảng 2 tuần tuổi.

• Bé tỏ ra thoải mái và hài lòng sau khi ăn.

• Bé làm ướt 5-6 tã mỗi ngày nếu bạn đang sử dụng cho bé loại tã dùng một lần, hoặc sáu đến tám lần nếu bạn đang cho bé sử dụng tã vải.

Làm gì nếu bạn nghi ngờ bé bú bình quá nhiều hoặc quá ít?
Các bác sĩ có thể kiểm tra trọng lượng cũng như tốc độ tăng trưởng của bé nhằm giúp ba mẹ xác định các chỉ số đó có phù hợp với trọng lượng và độ tuổi của bé hay không, đồng thời tư vấn xem ba mẹ nên làm gì cho bé.

Ngày nay, trẻ tiêu thụ nhiều nước ngọt hơn sữa, trong khi sữa là nguồn cung cấp canxi tốt nhất. Chưa kể đến trẻ hít phải khói thuốc lá, uống các loại nước giải khát có chứa caffein, cồn, khiến cho việc hấp thu canxi càng ít hơn, do các chất có trong những sản phẩm này gây cản trở cơ thể hấp thu và sử dụng canxi. Mặc dù vậy, ở mọi lứa tuổi từ trẻ sơ sinh đến thanh thiếu niên, canxi là nguồn dinh dưỡng không thể bỏ qua. Nhưng bổ sung canxi cho trẻ như thế nào là điều rất đáng quan tâm 

Công dụng của canxi

Trong suốt thời niên thiếu và thanh niên, cơ thể sử dụng canxi để tạo xương cứng cáp – một quá trình dài hơi đến 10 năm. Canxi xương bắt đầu suy giảm ở người đã trưởng thành và quá trình mất xương diễn ra khi chúng ta già đi, đặc biệt là ở nữ giới.

Giới trẻ, đặc biệt là các bạn nữ ăn kiêng, có khẩu phần ăn không cung cấp đủ dưỡng chất để tạo xương cứng cáp, có nguy cơ bị bệnh loãng xương, làm tăng nguy cơ bị gãy xương do xương yếu.

Trẻ nhỏ và em bé ít hấp thụ canxi và vitamin D (giúp hỗ trợ hấp thụ canxi) dễ tăng nguy cơ bị bệnh còi xương. Còi xương là bệnh xương mềm gây cong chân hình chữ X hay chữ O, kém phát triển và thỉnh thoảng còn gây đau và yếu cơ. Tuy nhiên các bà mẹ cũng cần phân biệt giữa trẻ còi xương và trẻ còi cọc. Trẻ còi cọc là trẻ bị suy dinh dưỡng, có số đo về cân nặng và chiều cao đều thấp hơn trẻ bình thường, nhưng cũng có thể kèm còi xương hoặc không. Còn bệnh còi xương lại có thể gặp ở cả những đứa trẻ rất bụ bẫm, do nhu cầu về can xi, phốt pho cao hơn trẻ bình thường.

Canxi đóng vai trò quan trọng trong trương lực cơ, truyền dẫn thông tin qua các dây thần kinh và giải phóng hormone. Nếu canxi trong máu quá thấp (do hấp thụ ít canxi), cơ thể sẽ phải lấy canxi từ xương để đảm bảo hoạt động các tế bào bình thường.

Khi trẻ hấp thụ canxi và hoạt động thể chất đầy đủ trong suốt thời niên thiếu và 10 năm tuổi thanh thiếu niên, trẻ có thể bắt đầu cuộc sống “người lớn” của mình với xương chắc khỏe. Theo khuyến cáo của viện y tế của Mỹ (IOM), để có xương chắc khỏe, nhu cầu bổ sung canxi hàng ngày là:

• Từ 1 đến 3 tuổi – 700 mg canxi mỗi ngày
• Từ 4 đến 8 tuổi – 1000 mg canxi mỗi ngày
• Từ 9 đến 18 tuổi – 1300 mg canxi mỗi ngày

Bổ sung đầy đủ canxi là cần thiết nhưng vẫn chưa đủ. Trẻ từ 1 đến 18 tuổi cũng cần bổ sung thêm 15 mcg vitamin D mỗi ngày. Nếu bạn nghĩ con mình không được bổ sung đủ dưỡng chất cần thiết, hãy thảo luận cùng bác sĩ để có bước điều chỉnh khẩu phần ăn phù hợp, hoặc cho trẻ dùng thêm thuốc bổ sung vitamin theo chỉ định của bác sĩ.

Nguồn bổ sung canxi

Sữa và các sản phẩm làm từ sữa khác chính là nguồn canxi tốt nhất, hầu hết các sản phẩm này đều được bổ sung vitamin D, một vitamin hết sức quan trọng đóng vai trò giúp xương chắc khỏe. Nhưng cũng không nên bỏ qua các loại thực phẩm bổ sung canxi tốt cho sức khỏe khác như nước cam ép, các sản phẩm làm từ đậu nành và bánh mì. Dưới đây là thông tin về một số các loại thực phẩm hoặc thức uống cung cấp nhiều dưỡng chất thiết yếu này:

Sữa cho từng độ tuổi

Sữa và các loại sản phẩm làm từ sữa khác là một trong những nguồn canxi tốt nhất và tiện dụng nhất mà bạn có thể dễ dàng tìm mua. Thế nhưng bạn cũng cần lưu ý sau:

Trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi không nên uống sữa bò thông thường vì nó không chứa các loại dưỡng chất cần thiết cho bé phát triển. Hãy để bé uống sữa mẹ hoặc sữa công thức vì đây là nguồn thực phẩm chính, bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho sự phát triển của bé trong năm đầu đời.

Trẻ từ 1 đến 2 tuổi nên uống sữa nguyên kem để giúp cung cấp chế độ ăn đầy đủ chất béo cần thiết cho sự phát triển bình thường của não và cơ thể trẻ.

Sau 2 tuổi, hầu hết trẻ đều có thể chuyển sang uống sữa ít béo hoặc không béo.

Tuy nhiên, mọi loại sữa, từ tách béo cho đến nguyên kem đều có chứa cùng lượng canxi cho mỗi khẩu phần. Theo khuyến cáo của các bác sĩ, trẻ 2-3 tuổi nên tiêu thụ 473 ml sữa mỗi ngày, 354 ml sữa mỗi ngày cho trẻ 4 đến 8 tuổi và 710 ml sữa mỗi ngày cho trẻ từ 9 tuổi trở lên.

Lời kết

Mặc dù cách tốt nhất để cung cấp đầy đủ canxi cho trẻ là thông qua các khẩu phần ăn giàu canxi, thế nhưng đôi lúc điều này là không thể. Nếu bạn lo ngại trẻ nhà bạn không hấp thụ đủ canxi cần thiết, hãy thảo luận với bác sĩ để tìm biện pháp điều chỉnh kịp thời.

Vitamin D là thiết yếu cho sự hấp thụ canxi, vì thế trẻ cũng cần được cung cấp đủ dưỡng chất này. Vitamin D có nhiều trong cá, lòng đỏ trứng và các loại thực phẩm tăng cường canxi khác. Vitamin D cũng được cơ thể sản xuất khi da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

Ngoài ra, bạn cũng đừng quên khuyến khích trẻ tham gia thường xuyên các hoạt động thể chất và tập thể dục. Những hoạt động này rất cần thiết cho xương chắc khỏe. Những bài tập dựa vào cân nặng như nhảy dây, chạy bộ, đi bộ cũng có thể giúp phát triển và duy trì xương chắc khỏe. Và trên hết, với vai trò người mẹ, trên cương vị một người phụ nữ, bạn cũng cần bổ sung đầy đủ canxi đấy nhé!

Linh Lan

Khi nào nên giới thiệu thức ăn mới cho bé?

Hãy giới thiệu đến bé thức ăn mới khi bé ít quấy và bạn đang thấy thoải mái. Đó có thể là giữa ngày (cữ trưa) hoặc sau khi bé vừa ngủ sáng dậy. Khi bé không quá mệt hoặc buồn ngủ, khả năng bé “cự tuyệt” thức ăn nói chung ít hơn, cũng như thức ăn mới nói riêng. Mẹ cũng cần giảm thiểu sự sao lãng của bé nữa. Để bắt đầu, mẹ nên cho bé ăn nửa muỗng vì phần lớn thức ăn cũng rơi ra khỏi miệng bé trong quá trình bé ăn. Hãy để cho con bạn có thời gian học phản xạ mới của việc ăn bằng muỗng.

Làm khi khi bé từ chối thức ăn dặm?

Việc tập cho bé ăn dặm có thể mất đến vài tuần làm quen trước khi bé có thể bắt đầu quen với việc ăn từ tô, chén. Một số bé có thể mất nhiều thời gian hơn để điều chỉnh việc ăn, chủ yếu là do việc ăn từ muỗng, nhai và nuốt (phản xạ đẩy lưỡi thường biến mất sau khoảng tháng thứ 4). Như MarryBaby đã nói, việc này đòi hỏi sự kiên nhẫn rất lớn của bậc cha mẹ, do vậy bạn không nên chán nản bỏ cuộc mà hãy thử lại vào ngày khác. Vấn đề chính ở đây là bạn cần phải thoải mái và có sự chuẩn bị sẵn sàng để thiên thần của bạn điều chỉnh sự thay đổi này. Ngoài ra, đôi lúc bé có thể thích món gì đó khác món bột gạo nhàm chán dành cho bé, mẹ có thể thử thay bằng trái cây hoặc rau củ quả xay nhuyễn, mịn.

Nên tập cho bé ăn dặm gì đầu tiên?

Theo các chuyên gia đình dưỡng, tốt nhất là mẹ nên cho bé ăn bột gạo ngũ cốc tăng cường chất sắt. Gạo dễ tiêu hóa, vị ngọt dịu và không có gluten nên khó có khả năng gây dị ứng thức ăn cho bé. Ngoài ra, món này cũng dễ chế biến và bạn có thể điều chỉnh chất lượng và kết cấu khi thực hiện. Mặc dù các mẹ có thể tự chế biến cháo tại gia, nhưng bột gạo ngũ cốc tăng cường chất sắt có nhiều chất khoáng cần thiết hơn cho sự phát triển của bé. Mẹ có thể bắt đầu với một lượng nhỏ cố định trong sữa cho bé bú và bắt đầu tăng dần để bé điều chỉnh thích ứng với loại thức ăn mới này. Ở giai đoạn này, chỉ đong bằng vài muỗng trà là đủ do dạ dày bé vẫn còn nhỏ. MarryBaby tiết lộ cho các mẹ biết là dạ dày bé nhỏ chỉ cỡ nắm tay của bé thôi nhé.

Chuẩn bị thực phẩm ăn dặm như thế nào?

Một vài trái cây chẳng hạn như dưa hấu, xoài, chuối có độ mềm tự nhiên, mẹ có thể dùng nĩa dầm nhuyễn. Các loại rau củ và trái như rau bina, đậu, cà rốt, táo và lê có thể hầm cho mềm ra rồi dùng máy xay nhuyễn. Những loại rau củ cứng hơn có thể luộc chín rồi nghiền nát. Nếu nhà có điều kiện, mẹ hãy tận dùng lò vi sóng và nồi áp suất để nấu thức ăn dặm cho bé, tiết kiệm nhiều thời gian. Lưu ý rửa sạch rau củ và trái cho sạch và cắt hay lột bỏ các phần vỏ không có chất dinh dưỡng bên ngoài để bảo vệ bé khỏi thuốc trừ sâu và chất bảo quản.

Linh Lan