Categories
Sự phát triển của trẻ Dinh dưỡng cho bé Năm đầu đời của bé

Chế độ dinh dưỡng cho trẻ dưới 1 tuổi giúp bé khỏe mỗi ngày

Nếu lần đầu mẹ, chế độ dinh dưỡng cho trẻ dưới 1 tuổi sẽ là nguồn gốc của nhiều điều khiến mẹ thắc mắc và lo lắng.

Bé nên uống bao nhiêu sữa? Có nên đánh thức bé đang ngủ để ăn? Khi nào bé có thể bắt đầu ăn dặm? Để tìm đáp án cho những thắc mắc trên, hãy cùng MarryBaby tìm hiểu về chế độ dinh dưỡng cho trẻ dưới 1 tuổi sau đây nhé!

Chế độ dinh dưỡng cho trẻ dưới 1 tuổi: Giai đoạn 0 đến 6 tháng tuổi

1. Dinh dưỡng cho bé lúc mới sinh đến 4 tháng tuổi

Ở tuổi này, phản xạ tự nhiên của bé là tìm bầu sữa mẹ khi cảm thấy đói. Sữa mẹ là thực phẩm tốt nhất đối với trẻ trong giai đoạn này. Sữa mẹ có đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết, đồi thời còn giúp tăng khả năng miễn dịch cho con. Tuy nhiên, trong trường hợp “bất khả kháng”; không đủ sữa cho con bú, mẹ có thể sử dụng thêm sữa công thức dành cho trẻ sơ sinh.

Ngoài sữa, trẻ em trong giai đoạn này không nên tiêu hóa bất cứ một loại thức ăn nào khác.

Giai đoạn trẻ mới sinh tới 4 tháng tuổi
Giai đoạn mới sinh tới 4 tháng tuổi, bé chỉ có thể uống sữa.

2. Dinh dưỡng cho bé từ 4 đến 6 tháng tuổi

Trong giai đoạn này, sữa vẫn là thực phẩm chính trong bữa ăn hằng ngày của con. Tuy nhiên, đối với một số bé, mẹ đã có thể cho bé ăn dặm thêm một số loại thực phẩm được nghiền nhuyễn như khoai lang, táo, chuối, bí đỏ, đào, lê hoặc ngũ cốc tăng cường sắt. Mẹ có thể trộn ngũ cốc vơi 20-25 ml sữa, tạo thành hỗn hợp cho bé. Khi bé đã quen dần với thực phẩm, mẹ có thể tăng thêm lượng thức ăn mỗi bữa.

Trong thời gian đầu, một số bé sẽ không thích ngũ cốc. Tuy nhiên, mẹ nên kiên trì cho bé ăn trong những ngày tiếp theo nhé!

[inline_article id=66212]

>>>> Mẹ tham khảo thêm bài viết Nên cho bé ăn dặm vào giờ nào trong ngày khi tròn 6 tháng?

Chế độ dinh dưỡng cho trẻ dưới 1 tuổi: Giai đoạn từ 6 đến 12 tháng tuổi

1. Dinh dưỡng cho bé từ 6 đến 8 tháng tuổi

Ngoài những thực phẩm trong giai đoạn 4-6 tháng tuổi; bé có thể ăn thêm một số loại thực phẩm sau đây: gạo, yến mạch, trái cây nghiền hoặc nước ép trái cây, các loại rau, thịt và một số loại đậu.

Mẹo đối với chế độ dinh dưỡng cho trẻ dưới 1 tuổi: Nếu cho con thử món mới, mẹ nên cho bé ăn từng chút một; và thử phản ứng của bé trong 2 đến 3 ngày. Ngưng ngay nếu thấy có hiện tượng bất thường.

2. Dinh dưỡng cho bé từ 8 đến 10 tháng tuổi

Thực phẩm trẻ có thể ăn:

  • Sữa.
  • Phô mai mềm tiệt trùng, sữa chua.
  • Ngũ cốc tăng cường sắt như gạo, yến mạch, lúa mì, lúa mạch.
  • Các loại rau và trái cây.
  • Thịt các loại, cá, trứng, đậu hũ, đậu đen, đậu xanh.

[inline_article id=15890]

3. Dinh dưỡng cho bé từ 10 đến 12 tháng tuổi

Nếu trong giai đoạn trước, mỗi ngày mẹ cho con uống từ 3-4 cữ sữa mỗi ngày thì giờ đây, mẹ nên giảm xuống còn từ 2-3 bữa. Thay vào đó, mẹ nên tăng thêm 2-3 bữa ăn dặm thêm hoa quả, sữa chua hoặc trái cây.

Đây là giai đoạn mà cha mẹ cần chú trọng bổ sung vào chế độ dinh dưỡng cho trẻ dưới 1 tuổi các món sau:

  • Bột đường: Sắn, gạo, mì, khoai…
  • Chất đạm: Thịt, tôm, cua, cá, trứng…
  • Vitamin, chất xơ: Trái cây, rau, củ…
  • Chất béo: Phô mai, các loại hạt, dầu ăn, sữa…

Bữa ăn cho trẻ nên được chia thành 3 bữa nếu trẻ còn bú mẹ và 5 bữa nếu trẻ không còn bú sữa mẹ. Bên cạnh đó, mẹ cũng nên xen kẽ các bữa ăn phụ như phô mai, trái cây, v.v.

Dinh dưỡng cho bé từ 10 đến 12 tháng tuổi
Đây là giai đoạn mà cha mẹ cần chú trọng bổ sung nhiều dinh dưỡng cho trẻ và giảm bữa ăn trong ngày.

Cách lưu trữ sữa mẹ để đảm bảo chế độ dinh dưỡng cho trẻ dưới 1 tuổi đầy đủ chất

Sau mỗi lần bơm sữa, mẹ có thể:

  • Lưu trữ sữa ở nhiệt độ phòng. Sữa mẹ có thể sử dụng trong tối đa 4 giờ sau khi bơm ở nhiệt độ phòng.
  • Làm lạnh: Sữa mẹ có thể để trong tủ lạnh đến 4 ngày.
  • Đặt sữa vào ngăn đá. Nếu mẹ không sử dụng sữa trong vòng 4 ngày sau khi hút sữa; hãy đông lạnh ngay sau khi hút sữa.
  • Sử dụng túi chườm mát. Mẹ có thể cho sữa vào ngăn mát; hoặc túi làm lạnh cách nhiệt với túi đá đông lạnh trong tối đa 24 giờ sau khi hút sữa. Sau 24 giờ trong tủ mát, sữa mẹ nên được bảo quản lạnh hoặc đông lạnh.

Khi bảo quản sữa mẹ, hãy sử dụng túi trữ sữa mẹ; được sản xuất để làm đông lạnh sữa mẹ. Mẹ cũng có thể sử dụng bình thủy tinh sạch hoặc bình nhựa cứng có nắp đậy kín. Không sử dụng miếng lót bình sữa dùng một lần; hoặc các loại túi nhựa khác để đựng sữa mẹ.

Lời khuyên khi cho con ăn chế độ dinh dưỡng cho trẻ dưới 1 tuổi

  • Có bát thức ăn riêng sẽ giúp con học cách tự xúc ăn. Bắt đầu ngay khi trẻ muốn. Cung cấp cho trẻ sơ sinh tất cả thức ăn bé cần và thời gian để ăn.
  • Lúc đầu, bé sẽ ăn một cách chậm chạp và lộn xộn. Hãy giúp bé giữ được thức ăn trong miệng. Khuyến khích bé hoàn thành bữa ăn; và đảm bảo rằng bé có đủ dưỡng chất cần thiết.
  • Hãy dành cho trẻ nhiều tình yêu thương; và khuyến khích trẻ ăn trong bữa.
  • Ngồi trước mặt bé và giao tiếp bằng mắt. Tương tác và mỉm cười với trẻ; nói chuyện với trẻ và khen trẻ khi ăn.

Cách đảm bảo an toàn trong các bữa ăn

  • Không nên để thức ăn bị nhiễm bẩn. Nhằm bảo vệ trẻ khỏi những bệnh lây nhiễm do thức ăn gây ra.
  • Thức ăn của trẻ phải được chứa/ đựng trong những hộp có nắp, đậy kín; và bảo quản trong tủ lạnh không quá 2 ngày.
  • Sử dụng muỗng nhỏ khi đút bé ăn.
  • Tránh đặt trẻ nằm trên giường; ngậm bình có chứa sữa, nước trái cây, nước giải khát ngọt. Vì có thể làm phát triển những bệnh răng miệng. Nếu thực sự cần, hãy cho trẻ dùng nước lọc.
  • Tránh những thức ăn có thể khiến cho trẻ bị nghẹt thở.

Làm thế nào để bắt đầu ăn dặm trong chế độ dinh dưỡng cho trẻ dưới 1 tuổi?

Làm thế nào để bắt đầu ăn dặm cho trẻ?
Khi bé ở khoảng 8 đến 10 tháng tuổi; hãy chuyển dần dần từ thức ăn xay nhuyễn sang những loại đặc hơn.

Ăn dặm là một vấn đề rất quan trọng trong chế độ dinh dưỡng cho trẻ dưới 1 tuổi. Bé nhà mẹ có thể đã sẵn sàng để ăn dặm khi:

  • Trẻ đã được 6 tháng tuổi.
  • Trẻ bắt đầu kiểm soát đầu và cổ tốt.
  • Trẻ có vẻ thích thú với những gì bố mẹ ăn.
  • Trẻ cố vươn lấy thức ăn.
  • Trẻ nặng từ 6kg trở lên.

Những loại thực phẩm để bắt đầu cho bé ăn dặm là gì? Thứ tự các loại thực phẩm bé tập ăn dặm không thực sự quá quan trọng. Có quy tắc quan trọng bố mẹ cần nhớ đó là: Chỉ ăn một loại thực phẩm trong 3 đến 5 ngày trước khi làm quen với thực phẩm khác. Nếu bé gặp bất kỳ phản ứng dị ứng thức ăn (phát ban, tiêu chảy, nôn…); mẹ sẽ biết loại thực phẩm nào gây ra tình trạng này.

Khi bé ở khoảng 8 đến 10 tháng tuổi; hãy chuyển dần dần từ thức ăn xay nhuyễn sang những loại đặc hơn (ví dụ: chuối nghiền, trứng bác hoặc nấu chín, cháo bắp…). Thức ăn của bé không nên cho thêm đường và muối.

Ngoài ra, ở giai đoạn này, chế độ dinh dưỡng cho trẻ dưới 1 tuổi không bao gồm bất cứ thứ gì có thể khiến bé nghẹt thở:

  • Thức ăn cứng: bỏng ngô hoặc các loại hạt.
  • Trái cây cứng, tươi.
  • Bất kỳ loại thịt nào chưa được nấu chín kỹ và cắt nhỏ.
  • Phô mai nguyên khối.
  • Bơ đậu phộng.

Khi bé gần 1 tuổi, nên cho bé ăn nhiều loại thực phẩm khác nhau và uống khoảng 120ml thức ăn đặc trong mỗi bữa ăn. Tiếp tục cho bé bú sữa mẹ hoặc sữa công thức.

>>>> Mẹ tham khảo thêm Bảng thời gian cho bé ăn dặm trong ngày để biết cách cho con ăn dặm chuẩn xác nhất nha!

Những lời khuyên khác

  • Mẹ hãy khuyến khích, nhưng đừng gây áp lực hoặc ép trẻ ăn vào một thời điểm cụ thể. Chế độ dinh dưỡng cho trẻ dưới 1 tuổi sẽ cân bằng trong vài ngày; nếu mẹ đã chuẩn bị sẵn nhiều loại thực phẩm lành mạnh.
  • Đảm bảo thức ăn đủ nguội để tránh bị bỏng miệng. Hãy tự kiểm tra nhiệt độ vì con sẽ tự ăn mà không quan tâm đến độ nóng.
  • Không cho thức ăn có nhiều gia vị, muối, bơ, hoặc ngọt. Những chất bổ sung ngăn con thưởng thức hương vị tự nhiên của thực phẩm và chúng có thể gây hại cho sức khỏe tốt lâu dài.
  • Đảm bảo rằng bất cứ thứ gì cho trẻ ăn đều được nghiền hoặc cắt thành những miếng nhỏ, dễ nhai.
  • Xúc xích và cà rốt nên được bổ đôi theo chiều dài và sau đó thái thành từng miếng nhỏ.
  • Đảm bảo rằng con chỉ ăn khi ngồi và khi có sự giám sát của người lớn. Mặc dù trẻ một tuổi của có thể muốn làm mọi thứ ngay lập tức; nhưng việc “ăn thật nhanh” hoặc ăn trong khi nói sẽ làm tăng nguy cơ mắc nghẹn. Dạy con uống hết một ngụm trước khi nói càng sớm càng tốt.

Chế độ dinh dưỡng cho trẻ dưới 1 tuổi là rất quan trọng cho quá trình phát triển về thể chất và trí tuệ. Chính vì vậy, cha mẹ cần hiểu rõ và có chế độ chăm sóc trẻ hợp lý để đáp ứng nhu cầu phát triển tốt nhất của trẻ.

Categories
Sự phát triển của trẻ Dinh dưỡng cho bé Năm đầu đời của bé

Chế độ dinh dưỡng “chuẩn” cho trẻ từ 0-12 tháng tuổi

Sữa là nằm trong chế độ dinh dưỡng cho trẻ quan trọng hàng đầu và không thể thay thế. Mẹ chỉ nên cho bé bắt đầu ăn dặm ở những độ tuổi nhất định hoặc khi có chỉ định từ các chuyên gia y tế.

1. Chế độ dinh dưỡng cho trẻ từ 0-12 tháng tuổi

Tùy độ tuổi và tốc độ phát triển khác nhau, trẻ có thể ăn ít hoặc nhiều hơn so với chuẩn mực khuyến cáo. Vì vậy, mẹ nên cho bé ăn theo nhu cầu và nên tham khảo thêm ý kiến của các chuyên gia, nếu cảm thấy bé cưng có vấn đề về sức khỏe.

1.1 Chế độ dinh dưỡng cho trẻ từ 0 – 6 tháng

trẻ 0-6 tháng

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng hoàn hảo cho trẻ sơ sinh trong giai đoạn này. Tại thời điểm này, chế độ dinh dưỡng cho trẻ phụ thuộc rất nhiều vào chế độ ăn của mẹ. Vì vậy, các mẹ nên nghỉ ngơi hợp lý, ăn đầy đủ các loại thức ăn chứa dưỡng chất cần thiết. Bên cạnh đó, uống đủ nước để giúp cơ thể thải các loại độc tố, góp phần tăng lượng sữa nuôi trẻ. 

Ngoài ra, mẹ có thể bổ sung thêm các loại sữa công thức đã được kiểm định vệ sinh toàn thực phẩm và phù hợp với độ tuổi của bé.

Các bé trong độ tuổi này thường rất mau đói nên việc cho bú thường diễn ra liên tục. Tốt nhất, mẹ nên cho bé bú ngay khi bé có nhu cầu. Thông thường, chế độ dinh dưỡng về sữa cho trẻ mỗi ngày sẽ dao động trong khoảng:

  • 0-3 tháng: bú mẹ mỗi 5-6 tiếng, một lần bú 60-180ml sữa
  • 4-5 tháng: bú mẹ mỗi 5-6 tiếng, mỗi lần bú 180-210ml sữa

1.2 Thực đơn ăn dặm cho bé 3 tháng tuổi

Như đã được đề cập ở trên, trong độ tuổi này sữa mẹ vẫn là chế độ dinh dưỡng chính cho trẻ. Tuy nhiên khi các mẹ muốn bé bắt đầu ăn dặm từ độ tuổi này, mẹ cần đảm bảo cho bé bú sữa ít nhất 6-8 lần/ngày kết hợp với 1-2 bữa dặm.

Dưới đây là một số món phù hợp với chế độ dinh dưỡng cho trẻ 3 tháng mẹ có thể làm ngay tại nhà:

  • Bột trứng gà cà rốt: Cà rốt rửa sạch, gọt vỏ, nấu hoặc hấp chín. Tiếp theo, đem cà rốt xay thật nhuyễn. Đánh đều lòng đỏ trứng. Cho bột gạo vào nước khuấy đều. Sau đó, cho trứng, cà rốt vào bột gạo rồi đem đun với lửa nhỏ kết hợp khuấy đều tay. Khi bột chín, mẹ nhớ cho thêm một muỗng cà phê dầu ăn để bé dễ ăn hơn nhé.
  • Đậu hũ trộn nước cam: mẹ cần chuẩn bị 15ml nước cam và 20g đậu hũ. Đầu tiên, đem luộc sơ đậu hũ rồi nghiền nhuyễn qua rây lưới và trộn với nước cam để bé dùng. Món này chứa nhiều vitamin C cho con lắm đấy.
  • Bột bí đỏ: Bí đỏ luộc hoặc hấp chín. Sau đó, dùng muỗng tán nhuyễn bí đỏ. Nấu chín bột gạo với nước. Tiếp đến, bí đỏ vào khuấy đều. Mẹ nên nấu bột ở lửa nhỏ để bột chín đều.

chế độ dinh dưỡng cho trẻ

1.3 Thực đơn thức ăn dinh dưỡng cho trẻ từ 6-8 tháng tuổi

  • Sáng sớm vừa thức dậy: sữa mẹ hoặc sữa công thức
  • Bữa sáng: sữa mẹ hoặc sữa công thức. Sau đó, mẹ có thể cho bé ăn thêm ngũ cốc hoặc nước trái cây. Tuy nhiên, chỉ nên từ 1-2 muỗng nhỏ thôi nhé!
  • Bữa trưa: Tiếp tục cho bé uống sữa trước, và bổ sung thêm 1-2 muỗng bột ngũ cốc hoặc 2-4 muỗng canh rau củ hoặc nước ép các loại.
  • Bữa tối: sữa mẹ hoặc sữa công thức và 1-2 muỗng nước ép trái cây hoặc canh rau củ quả.

Với hầu hết các bé, nhu cầu sữa mỗi ngày trong giai đoạn này thường trong khoảng: bú mẹ mỗi 3-4 tiếng hay 700 đến 1100ml sữa công thức.

Nhiều bé ở giai đoạn này chưa thực sự sẵn sàng cho chế độ dinh dưỡng 3 bữa/ ngày cho đến khi trẻ được 9-10 tháng. Tuy nhiên cũng có bé có thể bắt kịp nhịp ăn uống này khi 7-8 tháng. Vì vậy, mẹ hãy bắt đầu một cách chậm rãi và chuẩn bị một cái muỗng làm chuẩn để đo lường thức ăn cho bé. Những lần đầu làm quen với thức ăn, có thể bé chỉ ăn được ½ muỗng. Khi bé đã dần quen với thức ăn mới, mẹ sẽ tăng lượng lên dần dần.

1.4 Chế độ dinh dưỡng cho trẻ từ 8-12 tháng tuổi

trẻ 8-12 tháng

  • Sáng sớm vừa thức dậy: sữa mẹ hoặc sữa công thức
  • Bữa sáng: Vẫn cho bé bú sữa mẹ hoặc uống sữa công thức. Tuy nhiên, trong giai đoạn này, mẹ có thể cho bé ăn dặm thêm những thực phẩm sau:
    – Bột ngũ cốc trẻ em: 1-2 muỗng canh
    – Nước trái cây hay củ quả: 4-6 muỗng canh
    – Chế phẩm từ sữa như sữa chua, pho mai,…
  • Bữa trưa: Cho bé bú sữa mẹ hoặc sữa công thức trước. Sau đó, mẹ có thể kết hợp chế độ dinh dưỡng từ sữa cho trẻ với:
    – Bột ngũ cốc trẻ em hay một số loại ngũ cốc khác như nui, cơm…
    – Thịt hay chế phẩm đạm thịt thay thế
    – Nước trái cây hay rau củ. Có thể hòa chung với ngũ cốc bé ăn. Ví dụ: cơm trộn với đậu và dùng kèm với nước sốt lê
    – Chế phẩm từ sữa : sữa chua hay phô mai
  • Bữa tối: sữa mẹ hoặc sữa công thức. Sau đó, mẹ có thể cho bé ăn dặm thêm:
    – Ngũ cốc như nui, cơm… : 2-4 muỗng canh
    – Thịt/ chế phẩm thay thế thịt : 2 muỗng canh
    – Nước trái cây và/hoặc rau củ: 4-6 muỗng canh mỗi loại, dùng riêng hay trộn với nhau.
    Ví dụ: đậu hũ trộn với bơ rồi dùng kèm với nước sốt táo và việt quất.
    – Chế phẩm từ sữa như sữa chua hay phô mai

Lưu ý nhỏ cho mẹ: Không nên thêm sữa bò vào chế độ dinh dưỡng cho trẻ ở độ tuổi này này. Vì bé khó tiêu hóa protein trong sữa bò. Trong sữa chua hoặc pho mát, các protein đã được khử bằng nhiệt để các  có thể tiêu hóa chúng.

Mẹ có thể dựa theo chế độ dinh dưỡng cho trẻ được gợi ý ở trên. Nhưng quan trọng là cần theo sát sự phát triển và thói quen ăn uống của bé cùng với sự tư vấn của bác sĩ khi cho bé làm quen với thức ăn mới. Hầu hết các bé từ 9 -12 tháng tuổi sẽ cần bú mẹ mỗi 3-5 tiếng/ lần hoặc 700 – 950ml sữa công thức/ ngày.

>> Cha mẹ có thể xem thêm: 8 cách nấu cháo bắp cho bé ăn dặm giúp bé tăng cân, ngừa táo bón

2. Nếu đã dựa trên chế độ dinh dưỡng như trên trẻ vẫn đói thì phải làm sao?

Nếu con đã ăn theo chế độ dinh dưỡng cho trẻ như trên mà vẫn đói, hãy cho con tiếp tục ăn. Trẻ nhỏ sẽ ăn nhiều hơn trong các giai đoạn cơ thể đang phát triển nhanh như này. Việc này thường xảy ra vào khoảng 3 tuần, 3 tháng và 6 tháng tuổi.

Một số trẻ cũng sẽ bú thường xuyên hơn trong một số khoảng thời gian nhất định và ít hơn ở những thời điểm khác. Ví dụ, trẻ có thể bú vào buổi chiều muộn và buổi tối. Sau đó ngủ lâu hơn vào ban đêm. Điều này thường gặp ở trẻ bú mẹ hơn trẻ bú bình.

Bên cạnh đó, quan sát dấu hiệu đói của con. Cha mẹ cũng nên hỏi ý kiến bác sĩ nhi khoa nếu bạn lo lắng con mình có thể ăn quá nhiều.

>> Cha mẹ có thể xem thêm: Mẹ phải biết: Bảng thời gian cho bé ăn dặm trong ngày

3. Các loại vitamin cần thiết cho trẻ sơ sinh

Một chế độ dinh dưỡng hoàn hảo cho trẻ không thể thiếu các vitamin này.

3.1 Vitamin A

Vitamin A đóng vai trò quan trọng trong quá trình tăng trưởng, giúp trẻ phát triển bình thường. Thiếu vitamin A, trẻ sẽ bị chậm lớn, còi cọc, suy dinh dưỡng. Vitamin A còn tham gia vào chức năng thị giác của mắt, giúp mắt có khả năng nhìn rõ trong điều kiện ánh sáng yếu.

Vitamin A được tìm thấy nhiều rau màu xanh đậm (rau ngót, rau dền, rau muống, rau xà lách, rau diếp), các loại củ quả có màu đỏ, vàng (gấc, bí đỏ, hồng, xoài, đu đủ).

3.2 Bổ sung vitamin D vào chế độ dinh dưỡng cho trẻ

Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển khung xương và răng của trẻ sơ sinh. Vitamin D tham gia vào quá trình hấp thu canxi, photpho ở ruột và thận. Nó giúp điều hòa việc tổng hợp và bài tiết nội tiết tố quan trọng.

Bé có thể bổ sung vitamin D từ ánh sáng mặt trời hoặc các thực phẩm như sữa, thịt, cá và gan cá, lòng đỏ trứng, bơ…

3.3 Vitamin C

chế độ dinh dưỡng cho trẻ

Một chế độ dinh dưỡng hoàn hảo cho trẻ không thể thiếu vitamin C. Vitamin C giúp cho cơ thể trẻ hình thành mạch máu, collagen, sụn và cơ. Duy trì sự tồn tại của các mô trong cơ thể trẻ. Bên cạnh đó Vitamin C cũng hỗ trợ sửa chữa mô liên kết, các tế bào hồng cầu, sụn, cơ và giúp vết cắt và vết thương mau lành, tăng cường hệ thống miễn dịch và ngăn ngừa nhiễm trùng.

Vitamin C chứa nhiều trong cam, kiwi, xoài, cà chua, ớt chuông,…

3.4 Vitamin K

Vitamin K giữ vai trò quan trọng trong chế độ dinh dưỡng cho trẻ. Vitamin giúp thúc đẩy quá trình đông máu. Bổ sung vitamin K kịp thời có thể giúp trẻ sơ sinh giảm nguy cơ bị xuất huyết não, chảy máu do thiếu vitamin K trong những tháng đầu đời.

Trẻ có thể bổ sung vitamin K bằng việc tiêm. Ngoài ra, vitamin K còn có trong cải bó xôi, húng quế, cải xoăn, bông cải xanh, dầu đậu nành, đậu xanh, dâu tây, gan, thận, lòng đỏ trứng,…

Categories
Sự phát triển của trẻ Trẻ tập đi và Mẫu giáo Dinh dưỡng cho trẻ tập đi và mẫu giáo

Chế độ dinh dưỡng cho trẻ 1-3 tuổi để con khỏe mạnh

Chế độ dinh dưỡng cho trẻ ở độ tuổi nào cũng rất quan trọng, nhất là trong giai đoạn 1-3 tuổi, khi bé bắt đầu làm quen với dinh dưỡng ngoài sữa mẹ. Vì vậy, mẹ nên có một chế độ dinh dưỡng cho trẻ cân bằng, đủ chất theo khoa học để con phát triển thông minh và khỏe mạnh nhé.

Sự phát triển của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ phụ thuộc rất nhiều vào chế độ dinh dưỡng cho bé. Chiều cao của bé có thể tăng đến 3cm trong mỗi 3 tháng. Không tăng trưởng dữ dội như trẻ sơ sinh, các bé lớn vẫn có thể tăng từ 3-5cm chiều cao trong mỗi năm. Việc đảm bảo chế độ dinh dưỡng cho trẻ là ưu tiên đặc biệt của các bố mẹ có con trong tuổi 1-3 hay bất kỳ độ tuổi nào.Chế độ dinh dưỡng của trẻ

Vì sao cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng cho trẻ 1-3 tuổi?

Chế độ dinh dưỡng hợp lý có ý nghĩa quan trọng  trong những năm đầu của bé. Giai đoạn này  bé bắt đầu được làm quen với rất nhiều đồ ăn khác nhau. Hơn nữa, giai đoạn trẻ từ 1 đến 3 tuổi là cột mốc quan trọng trong quá trình phát triển thể chất, cảm xúc, tình cảm và sự tương tác xã hội của bé. Mẹ cần cung cấp đủ các dưỡng chất để giúp bé thuận buồm xuôi gió vượt qua các cột mốc đó.

Trước thời điểm này, sữa mẹ hoặc sữa công thức vẫn là nguồn dinh dưỡng chính cho bé. Đây là giai đoạn đánh dấu sự chuyển đổi từ việc bú sữa sang hấp thụ các chất dinh dưỡng cần thiết thông qua chế độ ăn dặm. Vì vậy, mẹ nên cho bé thưởng thức nhiều hương vị, nhiều loại thức ăn khác nhau và giúp bé xây dựng thói quen ăn uống lành mạnh ngay từ giai đoạn này.

Bé 1-3 tuổi ăn bao nhiêu là đủ?

Câu trả lời tốt nhất là mẹ nên tin vào cảm giác của bạn, cố gắng nắm bắt tín hiệu từ bé để biết khi nào bé no. Theo các nhà nghiên cứu, trẻ em cần từ 1000-4000 calo mỗi ngày. Tuy nhiên mức này còn tùy thuộc vào thể trạng của từng bé. Độ tuổi, chiều cao cân nặng hay khả năng vận động và một vài yếu tố khác cần được xem xét khi quyết định lựa chọn khẩu phần ăn phù hợp cho bé. Mẹ có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn tốt hơn dựa trên nhu cầu thực tế của con mình.

8 cột mốc làm thay đổi chế độ dinh dưỡng cho trẻ

♦ Cột mốc 1: Bắt đầu ăn dặm

Từ tháng thứ 6 mẹ có thể cho bé ăn dặm. Và nếu bé có thể ngồi dậy với sự hỗ trợ của mẹ và bộc lộ sự thích thú khi nhìn mẹ ăn thì đây chính là thời điểm tốt để cho bé thử ăn thức ăn đặc rồi đấy. Đây là một trong những cột mốc quan trọng nhất đối với chế độ dinh dưỡng cho trẻ.

♦ Cột mốc 2: Làm quen với thức ăn lổn nhổn

Sau một thời gian, khi con đã quen thuộc với những món nghiền nhuyễn, mẹ có thể tăng độ lợn cợn cho thức ăn. Mẹ nên cho bé từ từ làm quen với cấu trúc thức ăn ở 3 thể: nhuyễn, lợn cợn và đặc.

♦ Cột mốc 3: Bắt đầu bổ sung nước cho bé

Trong suốt 6 tháng đầu, mẹ không nên bổ sung bất cứ loại dinh dưỡng nào khác cho trẻ ngoài sữa mẹ hoặc sữa công thức. Tuy nhiên, khi bé bắt đầu ăn thức ăn rắn, mẹ có thể bắt đầu cho con uống nước giữa các bữa ăn như một phần không thể thiếu trong chế độ dinh dưỡng cho trẻ.

♦ Cột mốc 4: Bé có thể ngồi vững

Tư thế ngồi sẽ giúp bé ăn uống dễ dàng hơn. Tốt nhất, mẹ nên chuẩn bị cho con một chiếc ghế ăn vững chắc để bé ăn uống một cách gọn gàng, chú tâm và an toàn. Cho bé dùng ghế ăn giúp hình thành một phản xạ có điều kiện: Hễ ngồi vào chiếc ghế đó, bé sẽ hiểu là đã đến giờ ăn. Điều này cũng đồng nghĩa với việc các mẹ nên cho con ăn trong 1 khung giờ nhất định để dạ dày bé tiết dịch vị giúp tiêu hóa thức ăn tốt hơn.

Đối với ghế ăn, mẹ luôn cần thắt dây an toàn ngay khi đặt bé vào ghế, cho dù bạn nghĩ rằng bé không thể bị rơi ra hoặc tự trèo ra ngoài khi lớn hơn.

♦ Cột mốc 5: Con tập bốc

Khả năng điều khiến đôi tay cũng ảnh hưởng không nhỏ đến chế độ dinh dưỡng cho trẻ. Từ 7-11 tháng, nhiều bé đã biết đòi ăn khi nhìn thấy người lớn ăn bất kỳ món gì bằng cách cố gắng với lấy chúng. Các thực phẩm được cắt miếng nhỏ rất phù hợp để bé tập ăn. Bạn nên tránh cho bé ăn nho, xúc xích (cho dù chúng đã được cắt nhỏ), các loại hạt và kẹo cứng vì có thể khiến bé bị nghẹt thở khi bị sặc. Mẹ hãy khuyến khích bé cầm thức ăn bằng tay và để bé tự khám phá nhé!Chế độ dinh dưỡng cho trẻ

♦ Cột mốc 6: Bé sử dụng thìa

Sau khi hình thành thói quen ngồi ghế ăn, bạn cũng dần cho bé làm quen với việc cầm thìa để bé có thể tự xúc thức ăn của mình khi con tròn 1 tuổi. Có thể hướng dẫn bé cầm thìa vào những bữa đầu và để bé tập dần cho đến khi thành thạo. Mẹ có thể giúp bé bằng cách cho thực phẩm sẵn lên thìa để bé đưa vào miệng.

Dần dần khi kỹ năng cầm thìa và xúc của bé đã thuần thục hơn, hãy cho con ăn cơm cùng bàn và để trẻ tự xúc thức ăn có trong bát riêng của mình.

♦ Cột mốc 7: Vượt thử thách dị ứng thực phẩm

Mẹ có thể bổ sung những loại thực phẩm hay bị cho rằng dễ gây dị ứng vào chế độ dinh dưỡng cho trẻ ngay cả khi con chưa tròn 1 tuổi như đậu phộng, trứng, đậu. Viện Hàn lâm Nhi khoa Mỹ (AAP) cho rằng, các bậc cha mẹ nên thử cho bé ăn từng chút 1 với những loại thực phẩm có nguy cơ dị ứng ngay khi bé có thể ăn thức ăn đặc. Vừa ăn các mẹ vừa nghe ngóng xem con có bị đi ngoài hoặc mẩn đỏ gì không nhé.

♦ Cột mốc thứ 8: Bé có thể tự ăn một mình

Bé cần trải qua một quá trình dài để làm quen và sử dụng thuần thục các dụng cụ như thìa, đũa, nĩa. Hầu hết các bé sẽ không thể sử dụng các dụng cụ ăn thành thạo cho tới khi bé lớn hơn một tuổi.

Vì thế, mẹ hãy cho bé ngồi vào ghế ăn của riêng mình, dùng bữa cùng với gia đình vào một khung giờ nhất định. Mẹ sẽ phải học sự kiên nhẫn vì điều này sẽ tốt hơn cho thói quen ăn uống của trẻ về sau. Một lợi ích khác là bé sẽ dễ dàng tiêu hóa hơn nếu được cho ăn đúng giờ.Chế độ dinh dưỡng cho trẻ

Thực phẩm trong chế độ dinh dưỡng cho trẻ 1 tuổi-3 tuổi

1. Các thực phẩm nào trong chế độ dinh dưỡng cho trẻ 1-3 tuổi cần ưu tiên

Về cơ bản, bữa ăn của bé cần bao gồm đầy đủ những nhóm thực phẩm cần thiết để cung cấp chất đạm, vitamin, khoáng chất và các chất dinh dưỡng khác. Dù bé ăn nhiều hay ít, mẹ hãy chắc chắn chế độ dinh dưỡng cho trẻ 1-3 tuổi thường xuyên có sự hiện diện của những món ăn này:

♦ Sữa và các món ăn từ sữa

Sữa và các chế phẩm từ sữa như phô mai, ya out rất giàu canxi. Mẹ có thể cho bé dùng ba lần mỗi ngày.Mẹ cần lưu ý việc tiêu thụ quá nhiều sữa có thể khiến bé không muốn ăn những thực phẩm khác. Hãy cho bé dùng sữa nguyên kem để đảm bảo bé được đáp ứng nhu cầu năng lượng hàng ngày. Khi bé được 2 tuổi, mẹ có thể chuyển sang cho bé dùng sữa tươi tách béo. Những sản phẩm từ sữa cần thiết cho sự phát triển răng và hệ xương.

♦ Ngũ cốc và các thức ăn cung cấp tinh bột

Ngũ cốc, bánh mì, khoai tây, mì ống là những thức ăn giàu tinh bột. Đây là chất dinh dưỡng tối cần thiết cho sự phát triển và tăng trưởng của bé. Mẹ có thể thêm vào những món này một ít rau củ, rau thơm để giúp bữa ăn sinh động hơn.

♦ Rau và trái cây

Mẹ nên cho bé ăn rau và trái cây hàng ngày để giúp bé hiểu rằng đó là những thực phẩm cần thiết trong mỗi bữa ăn. Mẹ hãy đảm bảo trải cây chiếm ½ trong khẩu phần ăn vặt của bé. Hãy cho bé thưởng thức nhiều loại rau và trái cây đa dạng màu sắc để thu hút sự chú ý và kích thích cảm giác thích thú của bé.Chế độ dinh dưỡng cho trẻ

♦ Thực phẩm bổ sung sắt và protein

Những loại thực phẩm như trứng, cá, thịt nạc, các loại hạt và đậu rất quan trọng trong khẩu phần ăn của bé. Bé cần được cho ăn những loại thức ăn này ít nhất 2 lần một ngày.

2. Thực phẩm nào cần hạn chế cho bé ăn

Song song với việc tăng cường những món ăn có lợi trong chế độ dinh dưỡng cho trẻ 1-3 tuổi, mẹ cũng cần hạn chế một số món ăn như:

♦ Thực phẩm ngọt và béo: Kem, bánh quy, bánh ngọt, bơ là những thực phẩm mẹ nên hạn chế cho bé ăn. Chúng gây sâu răng và giảm khả năng hấp thụ các thức ăn khác.

♦ Thực phẩm nhiều muối: Hạn chế tối đa lượng muối và những thức ăn nhiều muối và chiên giòn, bé chỉ có thể ăn những món này 1 lần mỗi tuần.

♦ Dầu cá chứa axit béo omega 3 và một số vitamin khác: Việc sử dụng quá nhiều dầu cá có thể tích lũy thành độc tố gây hại cho cơ thể. Dầu cá chỉ nên được sử dụng cá từ 1 đến 2 lần trong 1 tuần. Nếu mẹ muốn bổ sung đủ omega-3 trong chế độ ăn của bé, chỉ cần chú ý cho bé ăn đủ lượng dầu thực vật cần thiết và các loại cá béo như cá hồi, cá ngừ, cá thu.

♦ Đồ uống có gas: Nước ngọt cũng hoàn toàn không có chất dinh dưỡng. Ngược lại, chúng thường chứa rất nhiều đường và có khả năng làm tổn hại răng của bé, làm bé đầy bụng và không thể ăn các thực phẩm bổ dưỡng mà cơ thể thực sự cần.

Chế độ dinh dưỡng cho trẻ
Chế độ dinh dưỡng cho trẻ

♦ Nước ép trái cây đóng hộp: Chất xơ trong trái cây phần lớn đều mất đi trong quá trình ép nước quả, chỉ còn lại rất nhiều đường vì vậy bạn hãy hạn chế nước ép trái cây trong chế độ dinh dưỡng của trẻ. Bởi vì lượng đường trong các loại nước trái cây đó sẽ làm gia tăng tốc độ dung nạp thức ăn qua đường tiêu hóa. Khi thức ăn được dung nạp quá nhanh, cơ thể sẽ không có thời gian để hấp thụ tất cả các chất dinh dưỡng cần thiết. Sự tăng tốc này còn có thể dẫn đến tiêu chảy ở một số trẻ.

♦ Bánh snack: Các loại bánh snack vốn là món ăn ưa thích và thuận tiện cho trẻ. Nhưng cũng giống như nước ngọt, chúng sẽ khiến trẻ đầy bụng và chẳng còn chỗ đâu cho thực phẩm dinh dưỡng. Chẳng những vậy, các loại bánh snack còn làm tăng nguy cơ bị sâu răng ở trẻ. Bánh con gấu là một ví dụ điển hình cho các món bánh snack mà trẻ nên hạn chế trong những bữa ăn nhẹ. Thay vào đó, bạn có thể cho trẻ ăn một lát trái cây.

♦ Thực phẩm chế biến sẵn: Thức ăn được chế biến sẵn bao giờ cũng mất đi một hàm lượng dinh dưỡng đáng kể, bên cạnh đó còn có sự xuất hiện của nhiều chất phụ gia không lành mạnh. Càng được chế biến nhiều, lượng muối và chất béo càng tăng. Vì vậy, trong chế độ dinh dưỡng cho trẻ nên có càng ít thực phẩm chế biến sẵn càng tốt.

♦ Các loại thạch tráng miệng: Phần lớn thành phần làm nên các món thạch tráng miệng này chính là đường, phẩm màu, mùi hương nhân tạo và chỉ có một chút gelatin để làm chúng đông lại. Đúng là các loại thạch tráng miệng rất dễ nuốt, nhưng một chiếc bánh nướng với táo nghiền và chút bột quế vẫn là một món tráng miệng ngon lành mà lại cung cấp một lượng chất xơ và vitamin tốt cho trẻ.Chế độ dinh dưỡng cho trẻ

Công thức 5-3-2 trong chế độ dinh dưỡng cho trẻ

Công thức 5-3-2 là gì? Đó là một bữa ăn cân bằng bao gồm 4 nhóm thực phẩm cần thiết là protein, khoáng chất, vitamin và chất dinh dưỡng đáp ứng nhu cầu calo hằng ngày của bé. Bé cần đáp ứng 50% lượng calo cần thiết từ  carbohydrates, 30% từ chất béo, 20% từ protein. Đây cũng chính là tỷ lệ 5-3-2 mà mẹ cần để tạo ra chế độ dinh dưỡng cho trẻ cho bé ở độ tuổi 1-3.

Ngoài những nhóm dinh dưỡng chính kể trên, chế độ dinh dưỡng cho trẻ cũng cần sự có mặt của các vitamin, khoáng chất.

1. Carbohydrates

Trẻ em cần được bổ sung đủ lượng carbohydrate để đáp ứng nhu cầu năng lượng. Carbohydrate có trong các loại ngũ cốc nguyên chất như bánh mì, ngũ cốc, mỳ ống, khoai. Bé cần được bổ sung carbohydrate hằng ngày trong các bữa chính, bữa phụ.

2. Protein

Protein là chất dinh dưỡng chủ yếu cho sự phát triển của trẻ, nó giúp xây dựng hệ cơ, xây dựng kháng thể cho cơ thế. Protein có trong các loại cá, các sản phẩm từ sữa, trứng, thịt, các loại đậu.

3. Chất béo

Chất béo là một trong những nguồn cung cấp năng lượng chính cho cơ thể, đồng thời là môi trường để hòa tan một số loại vitamin quan trọng. Chất béo có trong mỡ động vật và trong các loại quả, hạt khác nhau. Loại chất béo tốt nhất mà các chuyên gia khuyên mẹ dùng cho bé là axit béo omega-3, omega-6, omega-9 để phát triển khỏe mạnh. Bổ sung những dưỡng chất này giúp bé giảm nguy cơ thiếu hụt chất dinh dưỡng.Chế độ dinh dưỡng cho trẻ

4. Các loại vitamin

Các loại vitamin cần thiết cho sự phát triển hằng ngày của trẻ. Vitamin giúp tăng cường hệ miễn dịch của bé, thúc đầy sự phát triển, hỗ trợ chức năng của tế bào và các cơ quan khác. Vitamin A cần thiết cho thị giác. Vitamin C đóng vai trò tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ các chức năng của não bộ. Vitamin D thúc đẩy quá trình hấp thụ canxi. Mẹ hãy cho bé ăn những thực phẩm giàu vitamin để bé có thể phát triển khỏe mạnh.

5. Canxi

Canxi cần thiết cho sự phát triển hệ xương, răng và các chức năng thần kinh của bé. Những thực phẩm giàu canxi bao gồm phô mai, yaourt, bông súp lơ, bông cảnh xanh, rau bina và những loại rau màu xanh đậm. Thêm vào bữa ăn những loại thực phẩm giàu canxi giúp ngăn ngừa tình trạng thiếu hụt canxi ở trẻ. Ngoài ra, mẹ cũng nên cho bé uống sữa hàng ngày để bổ sung canxi.

Bên cạnh canxi, chất sắt, các axít amin khác như lysine, tryptophan  cũng là những phần thiết yếu trong chế độ dinh dưỡng cho trẻ ở độ tuổi này.

[inline_article id=147846]

Thực đơn dinh dưỡng cho trẻ 1-3 tuổi cần những gì?

Dưới đây là bảng hướng dẫn chế độ dinh dưỡng theo từng độ tuổi cho bé, Mẹ có thể chọn một đến 2 loại thực phẩm trong từng nhóm để cho bé.

Nhóm thực phẩm Ví dụ Lượng dùng Số lần dùng mỗi ngày
Ngũ cốc Gạo, mì ống, ngũ ốc nguyên hạt 1-1/2 chén 4 lần/ngày
Trái cây Quả việt quất, Cam, đào, nho, xoài, táo, thơm, chuối, dưa hấu ¼ chén trái cây khô, ½ cốc trái cây tươi 2 lần/ngày
Các loại rau Súp lơ, khoai tây, cà rốt, sau bina, cà chua Nửa chén rau đã nấu chín và một chén rau tươi 2 lần/ngày
Protein Cá, trứng, đậu sấy khô, bơ đậu phộng 1 lát cá filê, đậu đã nấu chín ¾ cốc 2 lần/ngày
Các sản phẩm từ sữa

Sữa

Phô mai

Yogurt

250ml sữa

40g phô mai

250ml yogurt

1 lần/ngày
Chất béo Cá béo, dầu thực vật 1 muỗng canh 1 lần/ ngày

Chế độ dinh dưỡng cho trẻ luôn cần được chú trọng dù ở thời điểm nào. Mẹ hãy tìm hiểu kỹ các nhu cầu dinh dưỡng của bé qua từng thời kỳ để bổ sung đúng cách cho con nhé.

Marry Baby