Author: Xuân An

Theo các bác sĩ sản khoa, chứng táo bón trong thai kỳ rất phổ biến. Không chỉ tác động đến sức khỏe mẹ bầu, nó còn ảnh hưởng lớn đến thai nhi và giai đoạn hậu sản của người mẹ.

Chứng táo bón thai kỳ là gì?

Trong thời kỳ mang thai do rối loạn chức năng đường ruột nên nhiều mẹ bầu thường mắc phải chứng táo bón. Những mẹ bầu khi mang thai bị táo bón rất dễ bị thiếu hụt chất dinh dưỡng dẫn đến nguy cơ suy dinh dưỡng bào thai.

Bị táo bón khi mang thai, bà bầu đi vệ sinh phải dùng lực nên dễ sẩy thai. Hơn nữa, các chất độc (như phenol, amoniac, indol…trong chất thải) bị tích tụ lâu trong ruột.

Sau đó nó bị hấp thu vào máu và lan truyền khắp cơ thể, dẫn tới tình trạng nhiễm độc mãn tính, ảnh hưởng tới sự phát triển bình thường của thai nhi.

Mang thai bao lâu thì bị táo bón?

Táo bón thường gặp vào 3 tháng đầu cũng như 3 tháng cuối khi mang thai. Đây là một trong những triệu chứng mang thai gây khó chịu nhất.

Nếu thắc mắc bà bầu bị táo bón có nên rặn thì mẹ nên quên việc này đi. Chỉ cần thay đổi thói quen ăn uống và lối sống là có thể giúp giải quyết táo bón một cách hiệu quả.

Bà bầu bị táo bón có ảnh hưởng gì không?

Không chỉ ảnh hưởng đến tinh thần của chị em bầu mà bệnh táo bón khi mang thai còn khiến thai phụ luôn cảm thấy đầy bụng, khó chịu, dẫn đến tâm lý chán ăn. Từ đó khiến cho mẹ và bé không được cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết.

Bên cạnh đó, việc các chất thải không được tống khứ ra ngoài mà tích tụ lâu trong ruột còn có thể lan truyền chất độc, gây hại cho cơ thể cả thai phụ và thai nhi. Chưa kể việc phải dùng sức để rặn mỗi lần đi vệ sinh sẽ làm tăng nguy cơ sảy thai.

Về lâu dài, táo bón có thể dẫn đến trĩ, viêm đại tràng, ung thư đại tràng cùng nhiều bệnh nguy hiểm khác. Do đó, mẹ bầu không được coi thường bệnh táo bón mà cần đề phòng và can thiệp từ sớm để hạn chế rủi ro cho mẹ và bé.

Tại sao phụ nữ thường bị táo bón khi mang thai?

Khi mới có thai, các hormone thai kỳ tiết ra nhiều, đặc biệt là progesterone gây cản trở tới hoạt động của cơ quan tiêu hóa, cụ thể là nó làm cho nhu động đường ruột kém co bóp hơn, khiến việc đẩy chất thải ra ngoài trở nên khó khăn hơn.

Ngoài ra, khi mới mang thai, mẹ bầu nào cũng cẩn thận hơn, hạn chế đi lại, cơ thể không được vận động cũng làm cho táo bón trở lên nghiêm trọng.

Một số mẹ bầu còn bị ốm nghén “quấy rầy” không ăn uống được nhiều hoặc chỉ ăn được một vài món khiến lượng chất xơ hấp thụ vào cơ thể quá ít, không đủ để nhu động ruột di chuyển chất thải.

Một lý do nữa là trong thời gian này, mẹ hay uống bổ sung sắt và canxi – để hấp thu hai loại thuốc bổ này, cơ thể mẹ cần một lượng lớn nước, trong khi đó, một phần của sắt và canxi không được hấp thu mà bị thải ra ngoài, tạo ra một “gánh nặng” đối với đường tiêu hóa.

[inline_article id=188320]

Ngoài ra các nguyên nhân sau cũng góp phần làm mẹ bầu hay bị táo bón:

• Thay đổi trong vận động, chế độ ăn uống và buồn nôn. Lượng nước tuần hoàn trong cơ thể giảm cũng ảnh hưởng đến tiêu hóa.
• Trọng lượng của thai nhi trong tử cung, đè lên ruột và tác động của việc này lên các khoảng trống trong bụng khiến chuyển động trong ruột trở nên khó khăn hơn.
• Hoạt động của ruột non bị suy yếu. Điều này ảnh hưởng đến quá trình chuyển đổi thức ăn từ dạ dày, dọc theo ruột non và  đi vào ruột già.
• Chuyển động trong ruột bị chậm lại.
• Một số thực phẩm có xu hướng làm trầm trọng thêm táo bón như sữa, thực phẩm từ sữa, phô mai và quá nhiều thịt đỏ. Thức ăn đậm đặc protein có thể khó tiêu hóa hơn so với thức ăn thực vật giàu chất xơ và ngũ cốc.
• Táo bón khi mang thai cũng thường gặp ở những phụ nữ bị phụ thuộc vào thuốc nhuận tràng để đi vệ sinh, hoặc những người đã từng lạm dụng thuốc nhuận tràng trong quá khứ.
• Bỏ qua các dấu hiệu cần phải đi vào nhà vệ sinh. Nhịn đi vệ sinh, không đi ngay khi có nhu cầu hoặc bỏ qua các tín hiệu của cơ thể… đều có thể dẫn đến táo bón.

Phương pháp phòng tránh táo bón cho bà bầu

Tình trạng bà bầu bị táo bón ngoài các nguyên nhân khách quan không thể tránh khỏi như: sự thay đổi hormone trong cơ thể, sự phát triển của thai nhi làm tăng áp lực cho vùng chậu và bàng quang.

Những nguyên nhân chủ quan mà chị em có thể nỗ lực thay đổi để cải thiện tình trạng táo bón như: chế độ ăn uống thiếu chất xơ, tâm lý ngại vận động, thói quen uống ít nước…

Dưới đây là một số gợi ý để chị em có thể tránh xa bệnh táo bón khi mang thai:

Uống nhiều nước

Bạn cần cố gắng uống 8-10 ly nước lọc mỗi ngày. Trong hơn 9 tháng thai kỳ, đặc biệt ở 3 tháng đầu và 3 tháng cuối, tình trạng đi tiểu nhiều, đặc biệt vào ban đêm, vô tình gây cho mẹ bầu tâm lý ngại uống nước.

Đây là một điều rất nguy hiểm vì dễ dẫn đến tình trạng mất nước và khiến cho bệnh táo bón thêm trầm trọng. Và bạn có biết nước là cần thiết cho quá trình hấp thu chất xơ vào cơ thể?

Chú ý đến chế độ dinh dưỡng khi mang thai

Bổ sung các thực phẩm giàu chất xơ vào thực đơn như rau xanh, các cây họ đậu, trái cây họ cam, chanh, chuối, đu đủ chín, khoai lang, bí đỏ, cà rốt. Đây là lựa chọn tốt nhất nếu mẹ chưa biết trái cây nào tốt cho bà bầu bị táo bón.

Một điều cần lưu ý là việc ăn nhiều chất xơ một cách đột ngột sẽ dễ khiến bạn bị đầy hơi, do đó, bạn nên bổ sung chất xơ từ từ vào chế độ ăn hàng ngày để cơ thể thích nghi dần.

Giảm liều lượng canxi và sắt bổ sung

Bạn chỉ nên uống bổ sung canxi và sắt theo chỉ định của bác sĩ chứ không tùy tiện uống theo ý mình. Lượng khoáng chất dư thừa không được cơ thể hấp thụ sẽ là gánh nặng cho đường ruột, làm tăng nguy cơ táo bón.

Khi uống bổ sung canxi hoặc sắt, nên chia nhỏ thành nhiều lần uống và uống với nhiều nước vì cả hai khoáng chất này đều sẽ cần một lượng lớn nước để hấp thụ vào cơ thể.

Tích cực ăn các thực phẩm chứa sắt và chọn viên sắt hữu cơ để cơ thể dễ hấp thu hơn và không bị kích ứng đường ruột.

Sử dụng dầu oliu cho các món chiên, xào, rán

Tiêu thụ thường xuyên các món chiên, xào, rán nhiều dầu mỡ cũng là một trong những nguyên nhân gây táo bón. Tuy nhiên, phải làm gì nếu bạn chỉ thích ăn các món này?

Giải pháp cho bạn là dùng dầu ăn oliu với thành phần gồm dầu oliu nguyên nhất và dầu hướng dương tinh luyện. Loại dầu này ít thấm vào thức ăn nên tốt cho dạ dày và cũng không gây ngán, ngấy.

Nếu bị táo bón khi mang thai quá nặng, mẹ có thể cần phải dùng các thuốc có chất làm mềm phân vì chúng làm giảm quá trình chuyển đổi của nước trong quá trình vệ sinh nên có thể giữ phân mềm và dễ thải ra hơn. Tuy nhiên, cần lưu ý tham khảo lời khuyên của bác sĩ trước khi sử  dụng bất kỳ loại thuốc nào trong quá trình mang thai.

Chứa DHA và a-xít béo omega-3, dầu cá từ lâu đã được biết đến với nhiều lợi ích cho sức khỏe, bao gồm khả năng giảm nguy cơ mắc các bệnh tim và đột quỵ. Đặc biệt, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa việc uống dầu cá khi mang thai và sự phát triển của thai nhi. Cụ thể, nếu bà bầu uống dầu cá sẽ mang lại cho bé cưng những lợi ích sau đây.

[inline_article id=60226]

1. Mẹ uống dầu cá khi mang thai, sức đề kháng của con tốt hơn

Nghiên cứu thực hiện trên một nhóm phụ nữ mang thai Mexico từ tam cá nguyệt thứ 2 đến khi trẻ 6 tháng tuổi cho thấy những tác động tích cực của dầu cá đối với hệ miễn dịch của trẻ. Cụ thể, trẻ sơ sinh 1 tháng tuổi có mẹ uống viên dầu cá với hàm lượng 400mg DHA/ ngày nếu mắc bệnh đường hô hấp sẽ nhanh khỏi hơn những mẹ chỉ uống thuốc bổ thông thường. Tuy nhiên, sẽ cần thêm một thời gian nữa để nghiên cứu có thể thực hiện trên một diện rộng hơn và cho kết quả chính xác hơn.

2. Giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh

Một nghiên cứu khác của các chuyên gia Đan Mạch cũng cho thấy, bà bầu uống dầu cá thường xuyên trong 3 tháng cuối thai kỳ có thể ngăn ngừa nguy cơ hình thành bệnh hen suyễn ở trẻ. Theo các chuyên gia, lượng a-xít béo trong dầu cá sẽ giúp giảm thiểu đáng kể nguy cơ viêm đường hô hấp, tác nhân chính gây ra hen suyễn.

Ngoài hen suyễn, uống dầu cá khi mang thai còn giúp giảm nguy cơ hình thành hội chứng tăng động giảm chú ý (ADHD) và tự kỷ ở trẻ em. Không dừng lại ở đó, một nghiên cứu được công bố năm 2012 cũng cho thấy tác động tích cực của dầu cá đối với việc điều trị tăng động giảm chú ý cũng như các vấn đề khác liên quan đến sức khỏe thần kinh.

3. Dầu cá omega 3 tốt cho sự phát triển trí não của thai nhi

Ngoài những lợi ích trên, dầu cá với hàm lượng omega 3 dồi dào cũng đặc biệt tốt cho sự phát triển trí não của thai nhi. Nếu được cung cấp đủ lượng omega 3 cần thiết, trẻ sinh ra thường có chỉ số IQ cao hơn hẳn. Bé cũng có thị lực tốt hơn nếu mẹ bổ sung omega 3 đầy đủ khi mang thai.

[inline_article id=74669]

Uống dầu cá đúng cách như thế nào khi mang thai:

Dầu cá chỉ thực sự có ích nếu được uống đúng cách. Vì vậy, mẹ bầu nên lưu ý những điều sau khi uống dầu cá để tránh gặp phải những tác dụng phụ không mong muốn.

– Uống đúng liều: Thay vì chú ý đến tổng lượng dầu cá, mẹ bầu nên để ý đến tỷ lệ EPA/ DHA trên mỗi viên dầu cá. Mỗi loại khác nhau sẽ có tỷ lệ khác nhau. Trung bình, mỗi viên dầu cá lớn 1.000mg thường chứa 180mg EPA và 120mg DHA. Bạn có thể dễ dàng tìm thấy nhiều loại dầu cá bổ sung tại các hiệu thuốc. Tuy nhiên, mẹ bầu nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước để biết liều lượng phù hợp cho mình. Dù là thực phẩm chức năng, bạn cũng không nên uống tùy ý đâu nhé!

[inline_article id=84253]

– Uống đúng lúc: Bà bầu nên uống dầu cá sau bữa ăn, bởi dầu cá vốn khó tan, chỉ hấp thu tốt nhất trong môi trường dung môi là chất béo. Uống dầu cá khi đói có thể gây cảm giác ợ tanh khó chịu.

– Chú ý đến thành phần: Có 2 loại dầu cá: Dầu cá chứa vitamin A, D và dầu cá chứa omega 3 và omega 6. Bà bầu nên lưu ý để chọn đúng loại phù hợp với nhu cầu. Dầu cá chứa nhiều vitamin A nếu không hấp thụ hết có thể gây ngộ độc, đồng thời làm tăng nguy cơ dị tật thai nhi. Mẹ bầu cũng nên lưu ý, tuyệt đối không sử dụng các loại dầu cá thô, bởi loại này thường dễ bị nhiễm kim loại nặng, hóa chất ô nhiễm, từ đó có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe mẹ và sự phát triển của thai nhi.

Tuy có nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng không phải tất cả các mẹ bầu đều có thể uống dầu cá, đặc biệt là những trường hợp sau cần tham khảo ý kiến bác sĩ.

– Dị ứng với cá

– Rối loạn đông máu

– Mẹ bầu bị tiểu đường

– Huyết áp thấp

– Rối loạn nhịp tim

– Mất cân bằng hormone