Category: Sự phát triển của trẻ

Bệnh thủy đậu tuy không là bệnh nguy hiểm nhưng lại gây ra những biến chứng nặng nề nếu không đề cao cảnh giác. Việc điều trị bệnh hiện nay vẫn chỉ là tập chung vào triệu chứng và dùng thuốc kháng virus.

Bệnh thủy đậu là gì?

Thủy đậu (hay còn gọi là bệnh phỏng rạ, bệnh trái rạ hoặc bệnh đậu mùa) là loại bệnh do một loại virus mang tên Varicella Zoster gây ra. Theo thống kê có khoảng 90% số đối tượng chưa tiêm phòng vacxin có khả năng mắc bệnh.

Bệnh có thể rải rác hoặc bùng phát thành các vụ dịch nhỏ ở những nơi đông dân cư, điều kiện vệ sinh kém. Do đó, luôn có ý thức đề cao công tác phòng chống bệnh.

Nguyên nhân gây bệnh đậu mùa

Con đường lây bệnh chủ yếu của bệnh thủy đậu là qua đường hô hấp. Cụ thể, khi người bệnh hắt hơi, ho, chảy nước mũi… thì những virus gây bệnh này theo dịch tiết sẽ bắn ra ngoài và lẫn trong không khí. Người bình thường khi hít phải sẽ nhanh chóng bị lây bệnh.

Thông thường, thời gian ủ bệnh (từ lúc nhiễm phải vi khuẩn đến lúc phát ra bệnh) là khoảng 2 -3 tuần.  Một số lây nhiễm khác có thể xảy ra khi tiếp xúc với dịch bóng nước bị vỡ ra; lây từ vùng da bị tổn thương hoặc lở loét từ những người đã mắc bệnh.

Dấu hiệu bệnh thủy đậu ở trẻ nhỏ

Khi mới bị lây bệnh, trẻ có những biểu hiện ban đầu như sốt, đau đầu, đau cơ, mệt mỏi, chán ăn. Sau đó, những nốt tròn nhỏ hay còn được gọi là “nốt rạ” sẽ xuất hiện trong vòng từ 12 – 24 giờ. Lâu dần, các nốt này sẽ tiến triển thành mụn nước.

Mụn nước có thể mọc khắp toàn thân hay mọc rải rác trên cơ thể, sau đó lan lên mặt và tay chân thậm chí là cả trong họng, miệng, đường tiêu hóa. Số lượng trung bình khoảng 100 – 500 nốt. Mụn nước lúc đầu chứa một chất dịch trong, sau đó dịch đó trở nên đục như mủ rồi đóng vẩy. Từ 5 – 10 ngày mụn nước này khô đi, trở thành vảy và tự khỏi hoàn toàn không có gì đáng lo ngại.

Tuy nhiên, vẫn có một số ít trường hợp, có thể trẻ bị thủy đậu mà không có dấu hiệu bệnh. Mụn nước chỉ xuất hiện dưới dạng những chấm đỏ lúc đầu, sau đó phát triển thành mụn nước, vỡ ra thành vết lở, rồi đóng vảy.

Vì thế, trong giai đoạn chăm sóc trẻ bị thủy đậu, cha mẹ không nên quá kiêng cữ, chủ yếu vẫn nên giữ gìn vệ sinh sạch sẽ cho trẻ để giảm nguy cơ mụn nước lây lan.

Bệnh thủy đậu có lây không và lây qua đường nào?

Căn cứ vào ba nguyên nhân gây bệnh chủ yếu là qua đường hô hấp, virus bắn vào hạt bụi trong không khí và qua tiếp xúc thì đây là căn bệnh rất dễ bị lây nhiễm. Hơn nữa, con đường lây nhiễm rất “rộng đường” nên bệnh có thể nhanh chóng phát triển thành đại dịch.

Vì vậy, tất cả mọi người cần nâng cao ý thức phòng tránh bệnh không chỉ cho cá nhân, gia đình mà còn cho cả cộng đồng.

Bị thủy đậu bao lâu thì khỏi?

Đây là thắc mắc của rất nhiều người có người thân hoặc chính bản thân bị mắc bệnh. Bằng mắt thường chúng ta chỉ biết mình mắc bệnh khi thấy xuất hiện những nốt và chúng tồn tại trong khoảng 7 – 12 ngày.

Tuy nhiên, thực tế quá trình ủ bệnh thì lâu hơn rất nhiều, có thể được chia làm 4 giai đoạn nhỏ:

• Giai đoạn ủ bệnh: Kéo dài khoảng 2 tuần hoặc ngắn hơn nếu người bệnh có hệ miễn dịch yếu (đang mắc bệnh phải điều trị, phụ nữ mang thai, người cao tuổi…).
• Giai đoạn khởi phát: Thông thường ngày đầu người bệnh sẽ nổi mẩn ngứa có màu đỏ lên khắp các vùng da trên cơ thể. Ngày thứ 2 có thể xuất hiện thêm triệu chứng sốt nhẹ, chóng mặt, nhức đầu, bỏ bữa.
• Giai đoạn toàn phát: Trên vùng da bị mẩn ngứa nổi đỏ sẽ xuất hiện các mụn nước, bên trong có dịch đặc như mủ.
• Giai đoạn hồi phục: Khoảng 1 tuần hoặc nếu ăn uống kiêng khem tốt thì 5 ngày sau các mụn nước này sẽ bong hết và đóng vảy, ít để lại sẹo.

Căn cứ vào tiến trình của bệnh có thể thấy, từ lúc bệnh hình thành đến lúc khỏi hoàn toàn phải mất từ 7 – 21 ngày, tính từ giai đoạn toàn phát đến lúc khỏi hẳn cũng mất tối đa khoảng 10 ngày.

[remove_img id= 4538]

Biến chứng thủy đậu nguy hiểm thế nào?

Thực tế cho thấy, phần lớn trẻ nhập viện do bệnh thủy đậu đều trong tình trạng nguy hiểm vì viêm phổi nặng do bội nhiễm vi khuẩn liên cầu, tụ cầu dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm:

• Biến chứng viêm phổi thường gặp nhất ở trẻ bị thủy đậu thường xuất hiện vào ngày thứ 3-5 của bệnh. Viêm phổi có thể diễn tiến nhẹ, hồi phục nhưng cũng có thể diễn tiến nặng dẫn tới suy hô hấp, phù phổi…và nguy hiểm tính mạng.
• Sau khi có những triệu chứng bệnh thủy đậu, trẻ bỗng nhiên vật vã kèm theo co giật, hôn mê dẫn đến chứng viêm não. Những trường hợp này có thể gây tử vong nhanh chóng, và một số trẻ tuy qua khỏi được vẫn mang di chứng thần kinh lâu dài (bị điếc, khờ khạo, bị động kinh…).
• Sẹo và nhiễm trùng da là biến chứng thường gặp nhất nếu trẻ không được chăm sóc đúng cách. Nguyên nhân do khi các mụn nước vỡ ra và bị nhiễm trùng gây sẹo đặc biệt khi trẻ gãi nhiều ở vùng tổn thương.
• Tổn thương thần kinh trung ương cũng là một biến chứng nguy hiểm mà bạn cần lưu ý khi trẻ bị bệnh. Biến chứng này bao gồm những rối loạn ở tiểu não, viêm não (nhức đầu, co giật, rối loạn ý thức), tổn thương thần kinh (liệt thần kinh) và hội chứng Reye (kết hợp tổn thương gan và não khả năng gây tử vong, có thể xảy ra do dùng aspirin ở trẻ em).
• Biến chứng còn xảy ra trên những trẻ dùng thuốc ức chế miễn dịch, như các corticoid.

Cách điều trị bệnh thủy đậu

Theo PGS. BS Nguyễn Trọng Nghĩa, nguyên giảng viên ưu tú Đại học Y dược Hồ Chí minh: “Muốn chữa thủy đậu không để lại sẹo, nhanh khỏi thì phải kết hợp trong uống ngoài bôi. Bên trong điều hòa gan thận, bên ngoài giảm viêm, nhiễm trùng. Làm được như vậy, bệnh có thể khỏi hoàn toàn trong khoảng 10 ngày”.

Giảm viêm nhiễm bằng cách giữ gìn vệ sinh sạch sẽ

• Cho người bệnh nằm nghỉ trong 1 phòng thoáng mát, sạch sẽ, ăn các chất dễ tiêu
• Cắt ngắn móng tay và giữ sạch tay cho trẻ
• Trẻ sơ sinh nên cho mang bao tay, xoa bột tan (talc) vô khuẩn hoặc phấn rôm khắp người để trẻ đỡ ngứa
• Tắm rửa bằng các dung dịch sát khuẩn
• Chăm sóc vùng da mụn nước nhẹ nhàng để tránh làm vợ các bóng nước, dễ lây lan sang vùng da khác

Liệu trình điều trị đậu mùa

• Tại chỗ nốt đậu bị vỡ nên chấm dung dịch xanh metylen
• Sử dụng những loại thuốc chống ngứa thuộc nhóm thuốc kháng histamin như chlopheniramin, loratadine…
• Khi người bệnh đau và sốt cao, có thể cho dùng acetaminophen. Lưu ý, tuyệt đối không nên dùng aspirin hoặc những thuốc cảm có chứa aspirin cho trẻ em do nguy cơ xảy ra hội chứng Reye (một bệnh chuyển hóa nặng gồm tổn thương não và gan dẫn đến tử vong).
• Mỗi ngày 2-3 lần nhỏ mắt, mũi thuốc sát khuẩn như chloramphenicol 0,4% hoặc acgyrol 1%
• Khi nốt phỏng vỡ, chỉ nên bôi thuốc xanh metilen; không được bôi mỡ tetraxiclin, mỡ penixilin hay thuốc đỏ.

Tuân thủ đầy đủ và chính xác theo phác đồ điều trị bệnh của bác sĩ, không tự ý ngừng dùng hay thay đổi thuốc cho trẻ khi chưa có chỉ định.

Cách phòng bệnh thủy đậu hiệu quả

Những biện pháp phòng bệnh chủ yếu vẫn là cách ly hoàn toàn nguồn lây nhiễm. Cụ thể:

• Nên cho trẻ tránh xa người bệnh đang bị thủy đậu, giảm nguy cơ lây truyền.
• Khi đi ra ngoài, nơi có vùng dịch cần đeo khẩu trang.
• Cho trẻ đi tiêm ngừa mũi đầu và nhắc lại. Tất cả trẻ em từ 9 tháng tuổi trở lên và người lớn, đều có thể chích ngừa với loại thuốc này.
• Trong khẩu phần ăn hằng ngày nên tăng cường dinh dưỡng. Cho trẻ ăn những thức ăn lỏng, dễ tiêu, giầu dinh dưỡng như sữa, cháo, súp nấu với thịt, uống nhiều nước hoa quả, đặc biệt khi trẻ có dấu hiệu sốt cao.

Có thể thấy, những dấu hiệu bệnh thủy đậu ở trẻ em hay người lớn đều giống nhau. Trong mùa cao điểm bệnh này, cha mẹ nên cao thể trạng cho trẻ bằng nguồn dinh dưỡng hợp lý (thu nạp nhiều thức uống vitamin C, ăn nhiều rau xanh…) và nâng cao sức khỏe thể chất (chơi thể thao) để trẻ đủ sức vượt qua mùa dịch dễ dàng.

Trẻ bị nhiệt miệng không chỉ quấy khóc, khó khăn trong ăn uống mà còn bị đau nhức trong nhiều ngày liền. Tuy nhiên, không phải mẹ nào cũng biết rõ về căn bệnh mà con yêu đang mắc phải.

Nhiệt miệng ở trẻ là gì?

Nhiệt miệng được giới y khoa gọi là bệnh viêm loét miệng. Đây là bệnh khá phổ biến ở cả người lớn lẫn trẻ nhỏ, với tỷ lệ mắc bệnh lên đến 20% dân số.

Biểu hiện khi trẻ bị nhiệt miệng là trong miệng trẻ có một hay nhiều vết loét nhỏ ở lưỡi, môi, niêm mạc má, vòm họng. Vết nhiệt miệng có thể xuất hiện từng vết đơn lẻ hoặc tập trung thành từng cụm.

Mẹ có thể dễ dàng quan sát thấy vết loét trong miệng trẻ có hình tròn hoặc hình bầu dục, với kích thước chỉ khoảng 2-10 milimet. Ngay phần trung tâm, vết nhiệt miệng có màu trắng xám hay vàng nhạt. Viền xung quanh vết nhiệt miệng có màu đỏ tươi do tình trạng viêm gây ra.

Vết nhiệt miệng khiến trẻ đau rát, khó chịu. Đặc biệt, trẻ sẽ vô cùng đau đớn khi ăn uống hoặc nói chuyện. Do đó, trẻ bị nhiệt miệng thường bỏ ăn, bỏ bú, quấy khóc, chảy nước miếng, khó ngủ…

Nguyên nhân nhiệt miệng ở trẻ

Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ bị nhiệt miệng, nhưng thường gặp nhất là:

• Do các tổn thương niêm mạc miệng từ những tác động cơ học của trẻ như trẻ tự cắn vào lưỡi hay niêm mạc miệng
• Thức ăn cứng gây trầy xước niêm mạc miệng hoặc bàn chải đánh răng có lông cứng
• Trẻ đánh răng chưa đúng cách, chải răng và nướu quá mạnh…
• Những tổn thương do nhiệt như thức ăn quá nóng cũng sẽ làm niêm mạc miệng của trẻ bị bỏng, dẫn đến lở loét
• Do thiếu các vitamin và chất khoáng cần thiết như vitamin B12, vitamin C, sắt, a-xít folic…
• Ngoài ra, căng thẳng, lo âu cũng là một trong những nguyên nhân gây nhiệt miệng ở trẻ

Các triệu chứng bệnh nhiệt miệng ở trẻ thường gặp

Những vết loét xuất hiện bên trong miệng, bề mặt của lưỡi hoặc trên nướu răng của trẻ nhỏ. Khi ăn mặn và cay sẽ gây đau đớn nơi vết loét, thậm chí một số trẻ không chịu ăn gì cho đến khi tình trạng được cải thiện. Một số dấu hiệu và triệu chứng thường gặp:

• Sốt đột ngột
• Nhăn nhó hoặc uể oải, thiếu năng lượng
• Lở loét hoặc có những mụn nhỏ trên đầu lưỡi
• Sưng nướu răng, có thể gây chảy máu
• Đau trong miệng
• Trẻ biếng ăn, cảm thấy không muốn ăn

Bé bị nhiệt miệng, lở miệng nên làm gì?

Theo các chuyên gia y tế, hầu hết trẻ bị nhiệt miệng đều có nguyên nhân lành tính và thường tự khỏi sau 7-10 ngày. Do đó, phương pháp điều trị nhiệt miệng ở trẻ chủ yếu vẫn là giảm đau và làm sao để các vết loét miệng mau lành. Cụ thể, các chuyên gia khuyến cáo:

• Nên ăn cháo, soup, sữa: Mẹ không nên cho trẻ bị nhiệt miệng ăn các món cay, nóng, thay vào đó, hãy cho trẻ ăn đồ nguội, mềm, dễ nuốt, giàu chất dinh dưỡng như cháo, soup, sữa, bánh flan…
• Bổ sung vitamin: Mẹ có thể cho trẻ uống bổ sung một số thuốc bổ chứa nhiều vitamin C, B2 và đặc biệt là vitamin A. Vitamin A cũng rất tốt vì giúp cơ thể tái tạo niêm mạc nên chóng khỏi bệnh.
• Vệ sinh răng miệng đúng cách: Mẹ hướng dẫn cho trẻ vệ sinh răng miệng đúng cách, và súc miệng nước muối loãng. Ngoài ra, mẹ nên chọn cho trẻ những bàn chải có lông mềm, sẽ giúp trẻ bớt đau miệng và chảy máu khi đánh răng trong lúc các vết nhiệt miệng chưa lành.
• Ăn nhiều rau quả, những món ăn giải nhiệt: Rau củ quả những thực phẩm giàu vitamin, muối khoáng và chất xơ, có tác dụng rõ rệt trong phòng ngừa và điều trị nhiệt miệng ở trẻ nhỏ. Vì vậy, mẹ đừng ngần ngại tăng cường rau củ quả vào khẩu phần ăn hằng ngày của trẻ nhé!

Cần phân biệt trẻ bị nhiệt miệng, nhiệt lưỡi với bệnh tay chân miệng

Các chuyên gia y tế cũng cảnh báo, khi trẻ xuất hiện các vết nhiệt miệng, nhiệt lưỡi, mẹ cần lưu ý, có thể đó là triệu chứng của bệnh tay chân miệng – một bệnh lý dễ lây lan nhưng lại có thể gây tử vong cho trẻ.

Khi miệng bị nhiệt, vùng duy nhất chịu ảnh hưởng là niêm mạc miệng. Chỉ khi bệnh trở nặng thì mới khiến bệnh nhân sốt và có thể mọc hạch ở hàm.

Trong khi đó bệnh tay chân miệng lại gây tổn thương da ở các vùng khác ngoài miệng và triệu chứng sốt sẽ xuất hiện trước khi miệng bị nhiệt. Trẻ mắc bệnh này còn có những triệu chứng nôn ói, tiêu chảy. Bên cạnh đó, trẻ còn xuất hiện nhiều vết hồng ban, bóng nước ở lòng bàn tay, chân, mông, gối, nhưng, vết loét ở miệng vẫn là nhiều nhất.

Tuy nhiên, các mẹ không nên tự đoán bệnh cho trẻ mà nên đưa trẻ đến bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và chẩn đoán chính xác bệnh, từ đó, có những hướng dẫn chăm sóc, theo dõi trẻ đúng đắn nhất.

Dù trẻ bị nhiệt miệng ở mức độ nào đi nữa, vẫn có những giải pháp giúp các vết loét không trở nên trầm trọng, bớt đau và nhanh khỏi hơn. Quan trọng nhất là các mẹ hãy trang bị kiến thức đầy đủ để triệt tiêu những vết nhiệt miệng cho trẻ một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Giấc ngủ rất quan trọng đối với sự phát triển của trẻ nhỏ. Nghiên cứu về sự phát triển của trẻ sơ sinh cho thấy, nếu mỗi đêm bé ngủ ít hơn 1 tiếng đồng hồ, khả năng nhận thức của trẻ sẽ bị ảnh hưởng. Dưới đây là danh sách những thực phẩm giúp bé ngủ ngon. Hơn nữa, những món này cũng chứa rất nhiều dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của bé cưng. Mẹ tham khảo nhé!

Bột yến mạch

Yến mạch là thực phẩm lành tính, an toàn cho cả người lớn và trẻ em. Ngoài hàm lượng chất dinh dưỡng tuyệt vời, yến mạch còn chứa melatonin giúp kích hoạt sản xuất insulin, hoạt chất gây buồn ngủ.

Có nhiều cách chế biến bột yến mạch, nhưng đơn giản nhất là cháo. Mẹ cũng có thể trộn thêm táo vào cháo yến mạch cải thiện cả hương vị và giá trị dinh dưỡng khi cho trẻ ăn dặm. Hơn nữa, táo cũng có tác dụng trong việc trấn an thần kinh, cơ thể, giúp trẻ nhanh chóng đi vào giấc ngủ.

Rau chân vịt

Rau chân vịt chứa nhiều dưỡng chất dinh dưỡng. Điều này hẳn mẹ đã được nghe rất nhiều lần. Tuy nhiên, mẹ có biết rằng rau chân vịt cũng giàu tryptophan, một loại a-xít amin giúp tổng hợp protein? Tryptophan cũng giúp sản xuất melatonin, được xem là “hormone ngủ” của cơ thể,  quyết định chu kỳ ngủ – thức của bé.

Chuối

Thơm ngọt dễ ăn, chuối là món ăn yêu thích của rất nhiều  bé. Chuối chứa một lượng lớn magie, dưỡng chất giãn cơ tự nhiên. Nhờ nó, cơ thể bé được thư giãn và dễ chìm vào giấc ngủ hơn.

Thịt gà

Không chỉ chứa nhiều protein, thịt gà cũng có hàm lượng tryptophan cao, giúp bé ngủ ngon sau bữa ăn. Muốn con ngủ ngon, mẹ đừng quên thêm món thịt gà vào thực đơn bữa tối, hoặc trưa nhé!

Thực phẩm giàu carbonhdrate

Nếu các loại thực phẩm chứa caffein có thể giúp tỉnh táo, những thực phẩm giàu carbonhydrate phức tạp sẽ giúp dễ ngủ và ngủ ngon hơn. Nguyên nhân là do hàm lượng vitamin B dồi dào trong các thực phẩm giàu tinh bột sẽ giúp cơ thể thư giãn, kích thích thần kinh bé dễ ngủ và ngủ sâu hơn.

Quả anh đào (Cherry)

Danh sách thực phẩm giúp bé ngủ ngon chắn chắn không thể thiếu cherry. Cũng chứa hàm lượng melatonin giúp ổn định thần kinh, một ly nước ép nhỏ hoặc vài quả cherry sẽ giúp trẻ ngủ ngon và ít thức giấc giữa đêm hơn. Thậm chí, một nghiên cứu còn cho thấy, người lớn nếu uống 2 ly nước ép anh đào có thể giúp kéo dài giấc ngủ thêm 40 phút.

Một ly sữa nóng

Không có gì quá ngạc nhiên khi uống sữa nóng ở độ tuổi con đang lớn. Một ly sữa nóng trước khi đi ngủ là ý tưởng thật tuyệt vời. Không chỉ giúp bé khống chế sự hưng phấn của thần kinh trung ương, giúp ngủ ngon, sữa cũng là nguồn cung cấp canxi dồi dào. Ngoài sữa, các sản phẩm sữa khác như phô mai, sữa chua… cũng là lựa chọn hoàn hảo cho một đêm ngon giấc.

Quả óc chó

Quả óc chó giúp cơ thể sản xuất serotonin – một chất làm dịu bộ não và ảnh hưởng đến tâm trạng, giúp thư giãn và dễ ngủ ngon hơn. Óc chó cũng chứa melatonin, tốt cho giấc ngủ của trẻ.

Tuy nhiên, khi cho bé ăn óc chó, mẹ phải hết sức cẩn thận, tránh để trẻ bị nghẹn, hóc. Với những trẻ dưới 12 tháng tuổi, mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi cho bé ăn quả óc chó để giảm thiểu nguy cơ dị ứng.

Hạt sen

Nổi tiếng với tác dụng an thần, hạt sen từ lâu đã được sử dụng trong rất nhiều bài thuốc cải thiện giấc ngủ cho cả người lớn và trẻ em. Nếu lo lắng về giấc ngủ của con cưng, mẹ có thể dùng hạt sen để nấu cháo cho bé. Một chén chè hạt sen tráng miệng sau bữa tối cũng là một ý tưởng hay.

Cá

Nghiên cứu của Đại học Oxford (Anh) cho thấy, tăng lượng Omega-3 bổ sung có thể giúp trẻ em ngủ lâu hơn và thức dậy ít hơn vào ban đêm hơn.

Các loại cá, đặc biệt là cá hồi còn chứa vitamin B6, vitamin tham gia trong quá trình sản xuất serotonin và melatonin, hai yếu tố cực kì quan trọng trong giấc ngủ của bé. Ngoài ra, cá cũng đứng đầu danh sách những thực phẩm tốt cho sự phát triển trí não của trẻ.

[inline_article id=175926]

Với danh sách 10 loại thực phẩm giúp bé ngủ ngon trên đây, MarryBaby hy vọng hành trình dỗ con ngủ vào buổi đêm của mẹ sẽ dễ dàng hơn rất nhiều.