Author: Quỳnh Nhi

Sự ấm áp và tình yêu thương

Với trẻ sinh non, thân nhiệt chưa ổn định và thích nghi được với môi trường bên ngoài. Trong thời gian đầu, trẻ có thể vẫn phải nằm trong lồng ấp với chế độ chăm sóc đặc biệt . Khi được trở về nhà, mẹ nên dùng phương pháp Kangaroo, áp trẻ vào ngực mẹ, da tiếp da để trẻ cảm thấy hơi ấm và tình yêu của mẹ. Càng được tiếp xúc nhiều với cơ thể của mẹ, trẻ càng khỏe mạnh hơn.

Các nhà khoa học Mỹ thuộc Stanford University phát hiện ra rằng, ở những trẻ thường xuyên được mẹ âu yếm, ôm ấp nồng độ hai kích thích tố progesteron và oksytocyna cao hơn hẳn so với các bé ít được mẹ âu yếm, ôm ấp. Các nhà khoa học gọi chúng là “Hoóc -môn của tình yêu”. Trong thời gian mới sinh, những kích thích tố này đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành hệ thần kinh hoàn chỉnh. Việc được mẹ ôm ấp, yêu thương vì thế đóng vai trò rất quan trọng cho sự phát triển, ổn định sức khoẻ của trẻ.

Quá trình chăm sóc trẻ sinh non sẽ vất vả, đòi hỏi sự kiên nhẫn và cũng như tình yêu thương từ bố mẹ.

Môi trường trong lành, sạch sẽ

Hệ miễn dịch của trẻ sinh non còn rất yếu. Vì thế, một môi trường trong lành là vô cùng quan trọng. Luôn giữ môi trường sống của bé sạch sẽ, thoáng mát. Với người chăm sóc trẻ phải luôn vệ sinh sạch sẽ tay cũng như bộ phận trực tiếp tiếp xúc với trẻ vì bé rất dễ bị nhiễm khuẩn từ môi trường bên ngoài. Không để những người mắc các bệnh về đường hô hấp tiếp xúc với trẻ. Không cho bé ở gần những nơi có mùi thuốc lá.

Vấn đề vệ sinh thân thể cho trẻ cũng vô cùng quan trọng, vì nếu không sạch sẽ, da trẻ còn non nớt dễ bị vi khuẩn tấn công gây bệnh. Cần tắm rửa hàng ngày bằng nước ấm, xà phòng cho trẻ em, tắm nhanh, lau khô. Mùa đông nên xoa một lớp mỏng dầu parafin để giữ độ ẩm cho da khỏi mất nhiệt.

Luôn giữ ấm cơ thể trẻ

Đây điều vô cùng cần thiết vì trẻ sinh thiếu tháng dễ bị hạ thân nhiệt, khả năng giữ nhiệt kém. Ngay sau khi sinh, trẻ sinh non cần được ủ ấm, nhiệt độ trong phòng hợp lý là 27-30 độ, kín gió. Thân nhiệt của trẻ tốt nhất là 37 độ. Vì lúc này lượng mỡ dưới da của bé rất mỏng không thể giữ ấm cho cơ thể. Nó sẽ dẫn đến những nguy cơ về rối loạn chuyển, rối loạn hô hấp, thiếu ô xy và có nguy cơ xuất huyết não cao hơn bình thường.
Với những trẻ sinh thiếu tháng nên cho nằm trong lồng ấp, nếu không dùng lồng ấp thì ủ ấm cho trẻ theo phương pháp Kangaroo (đặt áp trẻ vào ngực mẹ để da tiếp da). Khi đó, nhờ vào thân nhiệt của mẹ, bé sẽ được ủ ấm vừa đủ và sẽ giúp mẹ biết được những nguy cơ có thể xảy ra khi bé có những dấu hiệu bất thường.

Trẻ cũng phải luôn được đội mũ và đi tất tay, tất chân. Cổ và bụng phải được giữ ấm. Chọn chất liệu vải mềm mại và an toàn để đảm bảo cho làn da non của trẻ.

[inline_article id=128413]

Mát-xa rất có lợi với trẻ sinh non

Mát-xa luôn có lợi cho trẻ nhỏ đặc biệt là trẻ sinh non. Đây là liệu pháp rất cần thiết đối với trẻ sinh thiếu tháng. Người mẹ phải thường xuyên vuốt ve, xoa nhẹ toàn bộ cơ thể chúng, vừa mát xa vừa trò chuyện, hát cho cháu nghe những bài hát ru con đó là liệu pháp nuôi dưỡng các cháu sinh thiếu tháng được chỉ định. Khi được mát-xa, trẻ thiếu tháng sẽ cứng cáp hơn, hô hấp và hệ miễn dịch tốt hơn. Quá trình trao đổi chất và đào thải độc tố qua da được đẩy mạnh. Cần lưu ý vệ sinh tay chân sạch sẽ trước khi mát-xa cho trẻ.

Bổ sung dưỡng chất

Ngay khi bé vừa sinh ra thì chú ý đến việc bổ sung các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể như canxi, sắt hay các vitamin A, K1… để giúp bé tăng cường sức đề kháng, hạn chế bệnh tật. Tuy nhiên, khi bổ sung các loại vitamin này cần theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

Dinh dưỡng cho trẻ

Nguồn dinh dưỡng chính và quan trọng với trẻ sinh non đó chính là sữa mẹ. Khi trẻ bị sinh thiếu tháng, nhẹ cân thì ngay sau khi sinh cần tìm cách cho bé bú sữa mẹ càng sớm càng tốt. Vì các thành phần dinh dưỡng trong sữa mẹ rất tốt cho trí não cũng như sự phát cơ thể của bé. Nếu được hưởng tối đa nguồn sữa non, trẻ sẽ tránh được bị vàng da. Ngoài ra, chất béo và canxi trong sữa mẹ còn rất tốt cho hệ tiêu hóa non nớt của trẻ, chức năng ruột được kích thích.

Trẻ sinh non sẽ ít bị nhiễm trùng, dị ứng, thiếu máu, viêm dạ dày, đường ruột nếu được cung cấp đầy đủ sữa mẹ. Sau khi trẻ về nhà, mọi hướng dẫn của các bác sĩ cần phải được tuân thủ để duy trì dinh dưỡng cho đến lúc trẻ được 9 tháng tuổi, cần thiết có thể kéo dài đến 12 tháng tuổi.

Chế độ ăn uống của trẻ sinh thiếu tháng phải đặc biệt chú ý, mọi dụng cụ dùng để cho trẻ em cần phải tuyệt trùng tuyệt đối. Đối với trường hợp sữa mẹ không đủ cung cấp cho nhu cầu cho trẻ mà phải dùng sữa ngoài, cần xem trẻ có bị dị ứng sữa không, có rối loạn tiêu chảy không… Việc dùng sữa cũng phải theo hướng dẫn của bác sĩ nhi khoa để phù hợp.

[inline_article id=128077]

Theo dõi sát các biểu hiện của trẻ hằng ngày

Hầu hết các hệ cơ quan của bé sinh thiếu tháng, nhẹ cân chưa phát triển hoàn thiện rất dễ bị tổn thương nếu được chăm sóc không đúng cách. Những tổn thương khi bé sinh non thường dễ nhận thấy nhất là: Hội chứng suy hô hấp, sự ngừng thở tạm thời, xuất huyết não thất, động mạch hở, hoại tử ruột, bệnh võng mạc do sinh non, bệnh vàng da, bệnh thiếu máu, bệnh phổi mãn tính và nhiễm trùng.

Nhịp thở, màu sắc da, tiêu hóa (số lượng ăn trong ngày, dịch nôn, mầu dịch nôn, số lần ỉa, tính chất phân, bụng trướng hay không, thóp, thân nhiệt, cân nặng). Những điều này rất quan trọng đối với công tác chăm sóc trẻ sinh non . Vì thế, bố mẹ nên theo dõi những biểu hiện cơ thể của bé, nếu có khác thường cần đưa đến bác sĩ nhi khoa để điều trị kịp thời.

 

>> Xem thêm thảo luận có cùng chủ đề liên quan:

• Chăm sóc trẻ bằng phương pháp Kangaroo
• Phòng tránh sinh non

 

 

 

Phương pháp Kangaroo được áp dụng theo ý tưởng những chú kangaroo chăm sóc con bằng cách ôm bé da tiếp da, đặt con trong túi phía trước ngực mẹ. Ngày nay, phương pháp này đã được ứng dụng hầu như trên toàn thế giới vì những lợi ích sức khoẻ mang lại cho trẻ sinh non và được công nhận là phương pháp mang đầy tính nhân bản, con được nằm trong vòng tay, hơi ấm của mẹ.

1/ Lợi ích khi chăm trẻ sinh non bằng phương pháp Kangaroo

– Trẻ sẽ ngủ yên, ít khóc, ít mệt hơn và nhận biết môi trường xung quanh. Chu kỳ ngủ của bé sẽ được điều chỉnh phù hợp, bé ngủ ngon hơn và có thể thức giấc để bú mẹ.

– Giúp kiểm soát, ổn định được nhiệt độ của trẻ. Theo đó, thân nhiệt của trẻ sẽ luôn được duy trì ổn định ở mức 37 độ C nhờ vào nhiệt độ từ người mẹ. Điều này sẽ giúp cho trẻ tránh được những cơn ngừng thở sinh lý; làm oxy trong máu tăng độ bão hòa; giúp điều hòa nhịp tim

– Bé ít có nguy cơ bị hạ đường huyết

– Tránh được tình trạng nhiễm khuẩn sơ sinh và trào ngược dạ dày -thực quản vốn là nguyên nhân tử vong hàng đầu của trẻ sinh non.

– Giúp bé dễ tiêu hóa và hấp thu thức ăn tốt hơn.

– Khớp háng ở tư thế dạng, giúp giảm trật khớp háng.

– Tiếp da với mẹ giúp bé bớt đau hơn nếu phải trải qua những thủ thuật y khoa gây đau.

– Hệ miễn dịch của bé phát triển và thích nghi với những vi khuẩn từ cơ thể mẹ hơn là những vi khuẩn trong môi trường bệnh viện.

– Giúp não và thể chất của bé phát triển, tăng khả năng nhận thức, vận động tốt hơn.

– Giảm tỉ lệ tử vong và bệnh tật.

– Bé sẽ được ngửi mùi của mẹ, nghe tiếng mẹ nói, cảm nhận được từng chuyển động của mẹ, kích thích bé tìm vú mẹ và dễ bú mẹ hơn.

– Việc nuôi dưỡng bằng sữa mẹ dễ dàng hơn. Nhờ phương pháp này, một lần nữa lợi ích sữa mẹ lại được đề cao và đánh giá đúng về những gì nó có thể mang lại cho sức khỏe và trí tuệ của một đứa trẻ.

– Ngoài những lợi ích về sức khỏe kể trên, phương pháp này còn thắt chặt thêm mối liên kết mẫu tử để người mẹ có thêm động lực tiếp nhận những khó khăn sắp tới trong việc chăm sóc con. Giúp mẹ tự tin, giảm lo lắng sợ hãi, giảm trầm cảm.

[inline_article id=128077]

2/ Mẹ nên thực hành phương pháp Kangaroo như thế nào?

– Chăm sóc con theo kiểu Kangaroo phải bám sát theo 3 nguyên tắc. Đầu tiên, da phải kề da 24/24 và càng kéo dài càng tốt. Thứ hai, em bé phải hoàn toàn được nuôi bằng sữa mẹ. Thứ ba, thường xuyên massage cho trẻ trong quá trình chăm sóc.

–  Phương pháp Kangaroo đòi hòi người mẹ phải được cho bé da tiếp da nhiều giờ liền đặc biệt là giai đoạn sau sinh. Thông thường, bé sẽ được ủ trong một chiếc địu bằng vải thun co giãn tốt và nằm sát vào ngực mẹ hoặc người thân trong gia đình. Bên ngoài, người mẹ vẫn mặc áo bình thường. Mẹ nên thực hiện tư thế đúng phương pháp như sau:

• Bế trẻ bằng một bàn tay nâng dưới cổ và lưng trẻ, tay kia bế nâng phần mông của trẻ.

• Nâng nhẹ phần dưới cằm để giữ đầu, cổ trẻ không bị gập xuống làm cản trở đường thở của trẻ.

• Đặt trẻ lên ngực trần của mẹ, nằm sấp giữa hai bầu vú mẹ ở tư thế thẳng đứng với ngực kề ngực, đầu trẻ nằm quay về 1 bên. Đặt 2 tay trẻ ôm phía trên và hai chân rút vào phía bên dưới 2 bầu vú mẹ, giống tư thế con ếch.

• Một tay giữ đầu, tay kia đưa hai bàn chân trẻ ra khỏi phần dưới áo Kangaroo, rồi kéo phần trên của áo đến ngang tai trẻ.

• Đổi tay giữ đầu, kéo áo cho hoàn chỉnh. Sau cùng kéo phần dưới áo phủ xuống hai bàn chân trẻ.

• Hạn chế tối đa quần áo, tã lót cho trẻ trong quá trình thực hiện phương pháp. Người mẹ cần mặc một cái áo địu bằng vải chun giãn để giữ trẻ luôn ở vị trí kangaroo và tránh di động đầu và cổ bé.

• Mẹ trở thành một lồng ấp tự nhiên cho con 24/24 giờ. Duy trì tư thế này suốt nhiều giờ liền cả ngày và đêm, trừ những lúc vệ sinh. Ngay cả khi trẻ muốn bú, mẹ muốn ngủ cũng phải giữ nguyên tư thế này. Do đó, người mẹ muốn được nghỉ ngơi, tắm rửa phải cần đến sự giúp đỡ của những người thân trong gia đình sao cho đảm bảo bé luôn được ủ ấm trong tư thế này.

• Ngoài mẹ, thì bố hoặc người thân trong nhà như ông bà có thể thay nhau chăm sóc bé. Mẹ cũng có thể đi lại cùng với con trong túi kangaroo và làm một số việc nhẹ nhàng.

• Khi trẻ đã đạt đến cân nặng của một đứa trẻ bình thường có thể giảm bớt thời gian bế bồng.

[inline_article id=128201]

– Tuy nhiên, phương pháp Kangaroo không được áp dụng với tất cả trẻ sinh non. Ở nhiều nơi trên thế giới, các bệnh viện chỉ thực hiện Kangaroo với những bé có tình trạng lâm sàng khá tốt, có khả năng bú mẹ và nuốt, không rối loạn về hô hấp, tim mạch.

>> Xem thêm thảo luận có cùng chủ đề liên quan:

• Chăm sóc trẻ bằng phương pháp Kangaroo
• Phương pháp da tiếp da sau sinh là gì?