1. Giảm nguy cơ ung thư vú
Theo các nghiên cứu y khoa, mẹ cho con bú có thể giúp giảm nguy cơ ung thư vú khoảng 4%. Con số này không lớn nhưng rõ ràng việc cố gắng giảm nguy cơ ung thư vú bằng bất kỳ phương pháp nào chắc chắn là một quyết định đúng đắn.
2 . Sữa mẹ rất bổ dưỡng cho bé
Sữa mẹ được tạo ra đặc biệt dành cho cơ thể tí hon của trẻ sơ sinh. Trong vài ngày đầu tiên sau khi sinh, mẹ sản xuất ra sữa non, đó là nguồn dinh dưỡng cao hơn hẳn sữa mẹ trong những ngày sau đó.
Sữa non cực kỳ tốt cho gan, ruột và hệ thống miễn dịch của bé. Có thể nói sữa non là nguồn dinh dưỡng giúp bé chuẩn bị “đối phó” với thế giới bên ngoài bệnh viện.
3 . Có ích cho quá trình phục hồi sau sinh của mẹ
Sau khi sinh, các cơ quan sinh dục có thể hơi “lộn xộn” một chút, nhưng cho con bú có thể giúp cân bằng mọi thứ trở lại bình thường. Cho bé bú ngay sau sinh kích thích tử cung của người mẹ sớm trở về trạng thái cũ. Vì vậy, cho con bú càng sớm thì các hormone được điều chỉnh về trạng thái cân bằng càng nhanh, các mẹ sẽ chảy máu ít hơn và tử cung trở lại bình thường nhanh hơn.
Có nhiều bà mẹ cảm thấy tự hào khi đã nuôi con bằng sữa mẹ
4 . Bé bú giúp sản xuất nhiều sữa hơn
Đừng lo lắng về việc không có sữa! Miễn là bé của bạn vẫn bú, ngực sẽ tiếp tục sản xuất nhiều sữa hơn. Tổ chức Y tế thế giới khuyến khích trẻ sơ sinh bú sữa mẹ liên tục trong sáu tháng, nhưng nhiều bà mẹ ngày nay muốn cho con bú lâu hơn. Vì vậy, mẹ đừng quá lo lắng, cơ thể của mẹ sẽ tự điều tiết để giữ sữa cho đến lúc mẹ muốn cai sữa bé.
5 . Giúp bé phát triển hệ thống miễn dịch
Em bé mới sinh ra thực sự không có hệ thống miễn dịch. Các kháng thể trong sữa mẹ giúp trẻ sơ sinh hình thành hệ thống phòng thủ tự nhiên trong cơ thể nhanh hơn.
Đặc biệt là giai đoạn sáu tháng đầu, nếu được uống sữa mẹ hoàn toàn, bé sẽ ít có nguy cơ bị nhiễm trùng tai, nhiễm trùng dạ dày. Vì tất cả các kháng thể tuyệt vời trong sữa mẹ giúp bé chống chọi lại với môi trường xung quanh nên bé sẽ ít bệnh vặt hơn.
6 . Giảm nguy cơ ung thư buồng trứng ở mẹ
Hơn 50% phụ nữ có nguy cơ hình thành và phát triển ung thư buồng trứng. Với các triệu chứng ban đầu thường không rõ ràng, ung thư buồng trứng khó tầm soát và được mệnh danh là ” sát thủ thầm lặng”. May mắn thay cho các bà mẹ là việc cho con bú sẽ giảm nguy cơ ung thư buồng trứng đến 27%.
7. Xây dựng kết nối tuyệt vời giữa mẹ và bé
Sau khi sinh con, không ít mẹ cảm giác tách biệt với trẻ một cách sâu xa và không thể giải thích được. Đôi khi thật khó khăn để xây dựng kết nối với nhóc con sơ sinh. Nếu mẹ lo sợ mẹ không gần gũi với bé thì cho con bú là giải pháp tốt nhất. Đối với một số bà mẹ, cho con bú đồng nghĩa với việc xây dựng mối dây liên kết sâu sắc hơn và có thời gian chơi đùa nhiều hơn với nhóc con của mình.
8. Tạo ra các hormone hạnh phúc
Hormone có ảnh hưởng to lớn đến tâm trạng của các mẹ. Và bạn có biết rằng các hormone sản sinh ra trong quá trình cho con bú giúp mẹ thấy vui tươi hơn? (còn tiếp)
Bác sĩ thường khuyên những chị em đang cho con bú nên cân nhắc để xác định rõ loại cá nào an toàn cho sức khỏe và nên ăn bao nhiêu là tốt nhất. Vậy bạn đã biết làm cách nào để hạn chế lượng thuỷ ngân đồng thời vẫn nhận được những dưỡng chất khác mà mẹ và bé cần?
Mẹ cho con bú vẫn nên ăn cá để cung cấp dưỡng chất cho bé
Thuỷ ngân ngấm vào cá như thế nào?
Có thể mẹ sẽ ngạc nhiên khi biết rằng thuỷ ngân có ở mọi nơi, thậm chí cả trong không khí mà chúng ta hít thở hằng ngày. Có một vài nguồn thuỷ ngân tự nhiên như núi lửa và cháy rừng. Thuỷ ngân cũng có thể lan tỏa trong không khí từ các cột xi măng và các loại hoá chất công nghiệp. Thuỷ ngân còn được sử dụng để sản xuất nhiệt kế và bộ điều chỉnh nhiệt, do đó, nó có thể được giải phóng khi các thiết bị này bị vỡ.
Khi thuỷ ngân ở trong nước sẽ chuyển hoá thành một dạng gọi là methyl thủy ngân. Cá ngấm methy thủy ngân từ nước khi bơi và từ loại thực phẩm chúng ăn. Methy thủy ngân bám chặt vào những tế bào protein trong thịt cá ngay cả khi cá đã được nấu chín.
Hầu hết các loại cá và tôm, cua, sò, ốc… đều chứa một lượng thuỷ ngân nhất định nhưng các loại cá ăn thịt lớn hơn thì tích trữ lượng thủ ngân nhiều hơn. Đó là vì các loại cá ăn thịt ăn thịt các loại cá khác – những loại cá này bản thân nó đã ngấm thủy ngân. Và các loại cá ăn thịt lớn hơn thì ăn nhiều cá hơn. Những loại cá lớn hơn cũng có khuynh hướng sống lâu hơn các loại cá nhỏ, vì thế càng có nhiều thời gian để thuỷ ngân ngấm vào cơ thể chúng hơn.
Chuyện gì sẽ xảy ra nếu mẹ ăn phải loại cá có hàm lượng thuỷ ngân cao khi đang nuôi con bằng sữa mẹ?
Trong khi các loại kim loại khác không thể ngấm vào sữa mẹ với số lượng lớn, thuỷ ngân lại có cách xâm nhập vào nguồn sữa của bạn và ngấm vào cơ thể bé bất kỳ lúc nào đặc biệt là khi bé nhạy cảm với những phản ứng của thuỷ ngân.
Methylmercury là một độc tố thần kinh, điều đó có nghĩa là nó có thể ảnh hưởng đến não và hệ thống thần kinh. Trẻ sơ sinh và kể cả thai nhi đều rất dễ bị tổn thương với hàm lượng thuỷ ngân cao bởi vì não và hệ thống thần kinh của bé vẫn đang trong giai đoạn phát triển. (còn tiếp)
Khi mọc răng, bé sẽ thấy ngứa nướu và rất thích cắn. Vú mẹ là một trong những “món khoái khẩu” của bé. Vì vậy, một số bà mẹ sợ đau nên họ đã quyết định cai sữa cho bé ngay sau khi bé có dấu hiệu mọc răng. Tuy nhiên, các bà mẹ nên cố gắng cho bé bú đến 2 tuổi rồi cai sữa là tốt nhất.
Tại sao con lại cắn ti mẹ?
Trong giai đoạn mọc răng, nướu của trẻ sơ sinh sẽ rất đau và sưng lên. Do đó, bé thường chảy nước miếng và muốn nhai tất cả mọi thứ bé có được, trong đó có ngực và núm vú của mẹ, để giảm bớt sự đau đớn và khó chịu mà bé đang chịu đựng. Trong thực tế, một số em bé có thể cắn rất mạnh và thậm chí để lại dấu vết khá rõ trên da.
Tuy nhiên có một điều có thể bạn chưa biết, đó là trẻ sẽ không cắn núm vú của mẹ khi đang bú và bé cũng sẽ không thể cắn được nếu được bế đúng cách. Bé mọc răng chỉ có thể cắn vú mẹ khi bé không bú, thường là trước và sau khi bú no. Vì vậy, người mẹ cần canh đúng thời điểm để rút vú ra.
Lý do khác khiến trẻ mọc răng cắn vú mẹ là do bé phải chờ lâu để sữa mẹ chảy về. Hoặc cũng có thể là bởi bé đã bú no và chỉ muốn cắn một cái gì đó để giết thời gian.
Cho con bú đúng tư thế sẽ ngăn bé cắn ti mẹ
Mẹ cần làm gì để tránh bị bé cắn trong khi cho bú?
Để tiếp tục cho con bú ở giai đoạn bé mọc răng và thích cắn, mẹ cần quan tâm nhiều hơn đến bé khi cho bé bú. Nghiên cứu cho thấy trẻ sơ sinh càng lớn sẽ bớt cắn vú mẹ nếu người mẹ duy trì giao tiếp bằng mắt trong khi nói chuyện hay đọc truyện cho bé nghe.
Ngoài ra, cho bé ngậm vú đúng cách cũng sẽ giúp hạn chế việc bé cắn vú mẹ. Trước khi bú, miệng của bé nên được mở rộng để núm vú ở cách xa nướu, nhờ đó bé sẽ khó cắn hơn.
Quan trọng hơn là các bà mẹ không nên ép bé bú. Hành động cắn vú mẹ là một cách đơn giản để bé gửi thông điệp đến mẹ để báo là bé chưa quan tâm đến chuyện bú mớm đâu nhé.
Giải pháp cho các bà mẹ cho con bú
Đôi khi mẹ sẽ thấy thực sự khó khăn để kiểm soát việc bé cắn khi đang cho bú. Phản ứng giật mình của người mẹ ngay sau khi bị bé cắn có thể đủ để ngăn chặn bé làm việc đó một lần nữa. Tuy nhiên, bạn không nên giật nhanh vú ra khỏi miệng bé vì hành động này sẽ làm bạn thêm đau đớn, do lúc này bé đang ngậm vú bạn rất chặt. Thay vào đó, bạn hãy áp sát mặt bé vào ngực bạn, bé sẽ thấy hơi ngộp thở và tự nhiên, bé sẽ mở miệng, nhả vú ra để thở.
Ngoài ra, mẹ có thể chèn ngón tay út của mình vào miệng của bé, bé sẽ khó ngậm vú và mẹ có thể rút vú ra một cách dễ dàng. Nhớ vệ sinh tay sạch sẽ trước khi cho vào miệng bé nhé. Bên cạnh đó, các bà mẹ cũng có thể giúp bé giảm bớt sự khó chịu, đau nhức khi mọc răng bằng cách cho bé cắn vào chiếc khăn hay trái chuối đã được ướp lạnh.
Vì cơ thể bạn đang ép sữa từ tuyến sữa và tiết ra ở phần núm vú, bên cạnh đó, sau khi sinh, bạn sẽ bị suy giảm nồng độ hóc-môn và có cảm giác lạ lẫm khi cho trẻ sơ sinh bú.
Bạn sẽ cảm thấy ngực mình mềm hoặc cứng và nóng, và cũng có thể bị sưng lên. Bạn nên tiếp tục cho con bú vì đây chỉ là biểu hiện thông thường. Sự căng cứng này chỉ xảy ra trong thời gian ngắn và sẽ giảm bớt khi cơ thể bạn quen dần với việc cho con bú.
Một số cách giảm đau trong giai đoạn này:
Tắm nước ấm
Đắp gạc ấm lên ngực trước khi cho bú (chẳng hạn một chiếc khăn ngâm nước nóng và vắt khô)
Nặn một ít sữa trước khi cho bú. Ngực đầy sữa có thể khiến trẻ ngậm núm vú khó khăn hơn, khiến bé đặt miệng ở sai vị trí, sẽ khó khăn hơn cho bé để bú được sữa, dẫn đến đau nhức mô ngực.
Mặc loại áo ngực cho trẻ bú chuyên dụng. Một số phụ nữ ưa chuộng mặc loại này ngay cả vào ban đêm.
Cho bé bú mỗi hai đến ba giờ. Đừng né tránh việc cho bú vì cơn đau – càng cho bé bú nhiều, ngực bạn càng thấy dễ chịu hơn
Uống thật nhiều nước để giữ cơ thể cân bằng và duy trì sản suất sữa.
Luân phiên đổi bên ngực cho bé bú.
Đắp gạc mát sau khi cho bú. Hãy thử một túi đá bào hoặc rau quả đông lạnh.
Chị Lệ Quyên (Q.12) cho biết: “Mình cũng nghe nói sữa mẹ tốt và đảm bảo dinh dưỡng cho con, nhưng con mới được 3 tháng thì mình đã đi làm rồi. Thời gian đầu đi làm thấy sữa căng quá thì vắt bỏ, nghĩ nếu đem về thì cũng không đảm bảo an toàn cho bé, thà cho bú sữa ngoài tốt hơn, sau thấy chuyện căng sữa cũng bớt dần. Đêm thì bé lại bú ít, giờ con mới gần 5 tháng mà gần như hết sữa rồi. Con cũng bỏ không thèm bú mẹ nữa”.
Không chỉ chị Quyên mà rất nhiều chị em khác cũng gặp tình huống như vậy khi nuôi con bằng sữa mẹ. Với suy nghĩ rằng sữa mẹ khi đã vắt ra thì sẽ không tốt cộng với việc không thường xuyên vắt sữa, cũng như cho con bú sữa mẹ nhiều nên lượng sữa mẹ sẽ dần ít đi. Hơn nữa, với một số trẻ, khi quen với sữa công thức thì sẽ không còn thích bú mẹ, vì sữa mẹ thường không ngọt bẳng sữa mua.
Sữa mẹ vẫn có thể trữ được
Trong thời gian nuôi con bằng sữa mẹ, nếu biết cách bảo quản, thì các bà mẹ vẫn có thể đảm bảo cho con mình bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu mà vẫn thật sự an toàn và con vẫn có thể lên cân tốt.
Chị Thanh Loan (Q.3) tự hào cho biết: “Mình cho Chip bú sữa mẹ từ khi mới sinh và đến giờ Chip đã gần 6 tháng và vẫn lên cân đều đặn. Ngay từ khi Chip còn nhỏ, mình đã vắt sữa hàng ngày và cho con ti bằng bình để bé làm quen với việc bú bình, giờ mình có vắng nhà thì chỉ cần để sữa ở nhà là có thể yên tâm Chíp vẫn được bú sữa mẹ hoàn toàn.”
Chị Thanh Loan chia sẻ thêm: “Giờ mình cũng đã trở lại với công việc, vắng nhà thường xuyên nhưng sữa vẫn rất nhiều. Ban ngày đi làm mình vắt sữa ra, để vào tủ lạnh, khi về thì cho vào bình giữ nhiệt. Thế là hôm sau, Chip nhà mình vẫn có sữa bú. Còn bản thân mình phải ăn uống đầy đủ và hầu như lúc nào cũng phải mang theo sữa để uống bổ sung, giúp duy trì lượng sữa cho con”.
Theo Tiến sĩ Nguyễn Thị Lâm, Viện dinh dưỡng Quốc gia thì ở nhiệt độ thường sữa mẹ có thể trữ được vài tiếng. Trong ngăn mát tủ lạnh, sữa bảo quản được khoảng 24h, và nếu cất trong ngăn đá thì có thể để được vài tuần, thậm chí vài tháng, nếu điều kiện vô trùng tốt. Nhưng để duy trì lượng sữa mẹ ra sao và bảo quản thế nào, các chị em cũng cần phải lưu ý:
Nếu mẹ có kế hoạch đi làm, thì trước đó, trong thời gian bé còn nhỏ, bé chưa bú hết sữa mẹ thì mẹ nên vắt sữa ra để dành. Đồng thời vắt sữa cho bé bú bình song song với việc bú vú mẹ để bé làm quen với việc bú bình khi mẹ đi làm.
Trước khi vắt sữa, mẹ cần rửa tay bằng xà phòng, lau sạch đầu vú, chuẩn bị các vật chứa đã được làm sạch, tốt nhất là khử trùng để dảm bảo an toàn cho bé.
Khi vắt sữa để dành cho con, nếu để dành trong thời gian dài hơn 24h, các chị em nên cho dùng túi đựng sữa chuyên dụng, hoặc bình tiệt tùng, ghi rõ ngày tháng và cho vào ngăn đá để biết hạn sử dụng. Lưu ý là nhiệt độ luôn phải giữ ổn định ở -18 đến -20 độ. Đồng thời không nên để sữa mẹ chung với các đồ ăn khác, vì dễ bị nhiễm khuẩn chéo.
Khi cho bé ăn thì nên để xuống ngăn mát tủ lạnh cho rã đông từ từ. Ví dụ trưa cho bé bú thì bỏ xuống ngăn mát từ sáng. Sau đó ngâm bằng nước nóng để làm ấm sữa. Không nên hâm sữa bằng lò vi sóng vì nó có thể phá hủy các chất kháng thể chống nhiễm trùng trong sữa mẹ và nhiệt độ bình sữa không đều.
Ở chỗ làm, nếu vắt sữa để dành, mẹ cũng phải bảo quản ở tủ lạnh và khi về phải để trong bình giữ nhiệt hoặc cho thêm nước đá vào bình để sữa luôn duy trì độ lạnh.
Khi mẹ đi làm, vẫn duy trì cho con bú hàng ngày, có thể là tranh thủ thời gian buổi trưa về cho bé bú nếu chỗ làm gần nhà hoặc vào ban đêm để duy trì sữa cho bé. Ngay cả ban ngày khi đi làm mẹ cũng nên vắt sữa thường xuyên để duy trì sữa, vì khi ngực căng sữa sẽ hình thành phản xạ báo về thần kinh trung ương là đang thừa sữa nên việc tiết sữa sẽ bị ngừng trệ.
Mẹ không nên ăn kiêng vì nếu ăn kiêng hoặc ăn ít đi, lượng sữa cũng ít dần. Vì thế, khi đi làm, bạn vẫn cần ăn uống đầy đủ dưỡng chất để tránh mất sữa. Đặc biệt là mẹ cần uống thật nhiều nước để có sữa cho bé.
Khi bé không bú hết, lượng sữa tồn đọng trong vú sẽ là chất ức chế, ngăn cản sự tạo sữa. Vì vậy, mẹ phải vắt hết sữa bằng tay hoặc bằng bơm để giúp sữa tiếp tục được tạo ra. Nên cho trẻ bú nhiều vào đêm. Vì ban đêm chất Prolactin (chất kích thích tạo sữa) được tiết ra nhiều về đêm.
Những tiêu chí đầu tiên để chọn lựa một chiếc áo ngực tốt khi bầu bí và cho con bú là: sự thoải mái, tính tiện lợi, chất liệu vải, độ cúp vừa vặn có thể nâng đỡ được cơ thể. Tuy nhiên, các bạn cũng đừng quên chọn những loại có kiểu dáng đẹp để thêm điệu đà cho chính mình. Thường những chiếc áo này được thiết kế đặc biệt giúp các chị em có thể dễ dàng tháo rời phía trước bằng một tay để thuận tiện trong việc cho con bú.
Mời các bạn xem một số mẫu áo ngực chuyên dụng cho con bú của nhãn hiệu Bravado chuyên về nội y đã được yêu chuộng trên thế giới.
Thời gian đầu khi cho con bú, ngực của mẹ có thể bị đau. Nếu đau nhức quá lâu hoặc đầu vú bị tổn thương (nứt, chảy máu), mẹ nên đi bác sĩ để giải quyết tận gốc cơn đau và thoải mái hơn khi cho bé bú.
2. Đầu ngực bị đau do nguyên nhân gì?
Nguyên nhân chính là mẹ cho bé bú sai tư thế dẫn đến việc bé nút vú mẹ không đúng, khiến mẹ cảm thấy đau nhức hoặc núm vú bị chảy máu. Mẹ chỉ cần thay đổi tư thế cho bé là mọi chuyện sẽ được cải thiện ngay.
Dùng máy hút sữa không đúng cách cũng gây nên đau đớn cho núm vú mẹ. Một số bà mẹ chỉnh mức độ hút quá cao hay phần phễu chụp núm vú quá nhỏ. Tham khảo ý kiến bác sĩ để chọn đúng kích thước phễu chụp và điều chỉnh tần số hút phù hợp.
Nếu bé yêu bị nhiễm trùng nấm men trong miệng, mẹ có thể bị lây và việc này khiến núm vú bị đau. Các dấu hiệu cho thấy mẹ bị nhiễm nấm: núm vú ngứa, đỏ, đau đớn trong lúc cho bé bú và sau đó.
Núm vú của mẹ cũng có thể bị nứt hoặc chảy máu vì da khô hoặc bị eczema (chàm). Eczema làm da có vảy, đỏ ửng, gây ngứa hoặc đau đớn. Nếu mẹ nghĩ mình bị eczema, hãy đến bác sĩ da liễu càng sớm càng tốt.
Bé bị dính thắng lưỡi. Dây thắng lưỡi là lớp màng mỏng niêm mạc dưới lưỡi. Nếu thắng lưỡi ngắn và làm hạn chế cử động bình thường của đầu lưỡi thì gọi là dính thắng lưỡi. Điều này có thể gây nên một số vấn đề khi bé bú mẹ. Tuy nhiên, chỉ cần tiểu phẫu là bé sẽ không sao. Các bác sĩ có thể sẽ khám lưỡi của bé để biết có phải núm vú mẹ bị đau là do bé bị bính thắng lưỡi hay không.
3. Mẹ cần làm gì?
Đến bác sĩ để được tư vấn và đưa ra phương án chữa trị phù hợp nhé. Ngoài ra, mẹ có thể tham khảo thêm một số giải pháp dưới đây:
Trong lúc cho bé bú
Kiểm tra tư thế của bé. Khi cho bé bú, hướng mặt bé về phía bầu vú. Hướng môi dưới bé nằm dưới núm vú, điều này giúp cằm bé chạm sát vào bầu vú. Mẹ chạm nhẹ núm vú vào miệng bé để kích thích phản xạ tìm vú và chờ bé há to miệng sẵn sàng để đưa núm vú vào miệng.
Thử nhiều tư thế khác nhau khi cho bé bú. Mẹ sẽ nhận ra được tư thế phù hợp cho bé và thoải mái cho mẹ.
Cho bé bú ở bên ít đau trước. Bé thường bú rất nhẹ nhàng ở bầu vú này vì ít đói và bớt hứng thú hơn.
Đắp khăn lạnh lên phần đầu ngực bị đau trước khi cho bú. Hơi lạnh sẽ xoa dịu cơn đau, nhất là khi bé bú dòng sữa đầu.
Mẹ có thể bị nhiễm trùng vú khi cho bé bú nếu miệng bé đã bị nhiễm trùng
Sau khi cho bé bú
Nếu mẹ quá đau, dù đang nuôi con bằng sữa mẹ, bạn hãy ngừng cho bé bú và hút sữa ra bình trong vòng một ngày hoặc lâu hơn để đầu núm vú có thời gian hồi phục. Tham khảo ý kiến bác sĩ để biết cách duy trì nguồn sữa và tránh thương tổn cho núm vú về sau. Cơn đau đầu ngực sẽ lành nhanh chóng và mẹ lại sẵn sàng cho bé bú ngay.
Mẹ nên đến bác sĩ nếu núm vú bị nứt vẫn còn đau đớn và chảy máu sau 24 giờ, hoặc nếu mẹ bị sốt, viêm, chảy mủ, hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng khác. Vi khuẩn có thể xâm nhập vào cơ thể thông qua các vết thương hở và dẫn đến nhiễm trùng vú.
4. Mẹo giúp mẹ bớt đau khi cho bé bú
Chuẩn bị tư thế khi cho bé bú
Đầu ti nứt nẻ có thể do bé bắt đầu ti không chuẩn. Mẹ nên dùng ngón cái và ngón trỏ véo nhẹ xung quanh quầng vú, đồng thời xoa bóp, gây áp lực lên toàn bộ phần ngực. Điều này giúp đầu ti và quầng xung quanh trông phẳng hơn, nhờ đó bé sẽ ngậm trọn quầng vú và tựa vào người mẹ dễ dàng hơn. Mẹo này đặc biệt hữu ích cho các mẹ có vòng 1 nảy nở “quá mức” sau khi sinh đấy nhé!
Cù nhẹ vào má bé yêu
Các bà mụ đã trao cho bé bản năng tuyệt vời là có thể xoay đầu về phía mẹ, mở to miệng và ngậm ti nếu mẹ cù nhẹ vào má của bé. Tuy vậy, khoảng thời gian miệng bé mở rộng chỉ kéo dài khoảng 1 giây nên mẹ cần nhanh chóng đưa ngực đến miệng bé. Đừng lo lắng miệng bé bị “ngộp” bởi bé sẽ tự điều chỉnh khi có một điểm tựa vững chắc.
Cho bé bú có thể là nỗi sợ với nhiều người mẹ
Chuyển tư thế cho bé bú
Số đông các mẹ thường nghĩ đến một tư thế khi cố mường tượng một hình ảnh thật cụ thể tư thế cho bé bú. Lúc này, mẹ sẽ ôm bé ở vị trí ngang ngực, đầu bé tựa vào mẹ và cả phần cơ thể còn lại sẽ nằm trọn trong tay mẹ. Tuy nhiên, với những bé bị đầy hơi, tư thế này không phải là lựa chọn tối ưu, nhất là tay mẹ sẽ mỏi nhừ nếu cứ giữ bé như thế mỗi lần bú.
Có khá nhiều cách giúp mẹ cho bé bú được thoải mái hơn. Với tư thế kể trên, mẹ có thể dùng một tay để nâng bầu ngực, tay kia bế bé ngang tầm bụng mẹ và hỗ trợ phần đầu khi bé bú. Ngoài ra, tư thế ôm bóng vốn được dùng cho các bé sinh đôi cũng phát huy hiệu quả trong trường hợp này. Ở tư thế này, bé nằm gọn dưới cánh tay mẹ nên mẹ đừng quên dùng tay nâng đầu bé lên gần ti nhé. Trên đây chỉ là những tư thế phổ biến nhất và quan trọng là mẹ phải thật thoải mái khi cho con bú.
♦ Đa dạng hóa bữa ăn hàng ngày
Tuyệt chiêu này không ảnh hưởng gì tới sự thoải mái của mẹ khi cho bé bú; trái lại, nó khá hữu ích cho bé, tránh phải tình trạng bé ngày càng kén ăn. Mùi hương thực phẩm mẹ tiêu thụ sẽ phảng phất đâu đó trong sữa mẹ nên việc tập tành cho bé làm quen nhiều hương vị khác nhau mang lại khả năng linh hoạt, tiện dụng về vấn đề này khi lớn lên. Mẹ nên ăn nhiều rau hơn vì bé thường không thích ăn rau. Ngoài ra, sắm một quyển sổ theo dõi loại thực phẩm đi kèm với những biểu hiện của bé như số lần bé không vui và bị ợ hơi là điều cần thiết, giúp mẹ nhanh chóng loại bỏ những thức ăn làm bé khó tiêu.
Dùng ngón tay út để bé ngưng mút sữa
Tư thế bú đúng sẽ giúp miệng bé ngậm chặt ti mẹ, giống như một chiếc van khóa an toàn. Tuy nhiên, nếu mẹ muốn ngừng cho bé bú trong giây lát như đi vệ sinh hay mở cửa, khi sữa mẹ tạm hết, hoặc bé ngủ khi đang bú, thật không dễ để tách bé và ti mẹ một cách nhẹ nhàng.
Nếu mẹ kéo bé ra theo quán tính, đầu ti mẹ và vòm miệng nhạy cảm của bé có thể bị thương tổn. Ngoài ra, có không ít trường hợp mẹ cố nâng cằm bé lên khiến bé không thấy thoải mái chút nào. Do đó, hãy nhẹ nhàng đặt ngón tay út vào góc trong miệng bé (phần nướu răng), tạo một khoảng hở vừa đủ để không khí lọt vào. Phương pháp này khá đơn giản nhưng rất hiệu quả, bé không khó chịu mà ti mẹ cũng không bị đau hay trầy xước.
Cho bé bú cũng là một cách gắn kết tình cảm mẹ con
Lau sạch miệng bé
Tuy ít phổ biến nhưng nhiễm trùng nấm men góp phần gây nên tình trạng nứt nẻ và đau đớn cho ti mẹ. Nấm men ở ti mẹ lây từ bé yêu do hàm lượng đường cao và sự mất cân bằng lợi khuẩn. Mẹ cần ngăn chặn tình trạng này bằng cách dùng mảnh vải sạch, thấm nước, quấn quanh ngón tay và chà nhẹ hai gò má, nướu và lưỡi bé sau mỗi lần cho bé bú. Mẹ cũng có thể chuẩn bị sẵn một chai nước dạng xịt có thêm chút trà hoa cúc và nhiều khăn sạch kế bên giường để có thể dùng ngay sau khi cho bé bú.
Nếu mọi nỗ lực của mẹ không thành công, mẹ có thể chuyển sang phương án sau: loại đường ra khỏi bữa ăn và ăn sữa chua không đường trong vài ngày. Tiếp đó, thay hỗn hợp nước có pha trà hoa cúc bằng baking soda với tỷ lệ pha gồm ¼ muỗng nhỏ baking soda hòa vào 1.5l nước ấm. Đồng thời, mẹ nên lưu ý lau sạch miệng cho bé trước khi ngủ và sau khi bú nhé.
Mách nhỏ cho mẹ: Bôi thuốc mỡ để trị chứng đầu ti nứt nẻ
Thuốc mỡ không an toàn cho trẻ nên mẹ chỉ được dùng khi bé bú xong. Trước tiên, mẹ cần bơm đủ sữa cho bé bú trong vòng 24 tiếng và thoa một lớp thuốc mỡ lên ti. Thuốc sẽ dính và để lại vết nên mẹ phải dùng thêm miếng lót che lại phần thuốc và mặc loại áo ngực mềm để giữ các miếng lót ngay ngắn. Trong khoảng 12-18 tiếng sau khi bôi thuốc, triệu chứng nứt nẻ sẽ giảm bớt, mẹ có thể lau sạch ti và cho bé bú bình thường. Ngoài ra, nhiều bà mẹ dùng kem chiết xuất từ mỡ cừu (lanolin) vì nó sẽ không gây tác dụng phụ nếu bé nuốt phải một lượng nhỏ kem.
Dùng miếng dán lạnh hydrogel trị đau nhức núm vú. Tránh chạm vào núm vú trước khi dán vì vi khuẩn từ các ngón tay của mẹ có thể bị mắc kẹt dưới các miếng hydrogel. Thay đổi miếng dán thường xuyên.
Dùng thuốc giảm đau. Mẹ có thể dùng ibuprofen hay acetaminophen trước khi cho bé bú 30 phút để giảm đau đầu ngực và vú bớt sưng.
5. Liệu bé có bị ảnh hưởng?
Thực tế là núm vú bị nứt hoặc chảy máu sẽ không ảnh hưởng đến bé. Bé có thể nuốt phải ít máu của mẹ nhưng máu sẽ ra khỏi cơ thể khi bé đi vệ sinh. Tuy nhiên, nếu không được bú theo đúng tư thế, bé sẽ không nhận được đúng lượng sữa cần thiết.
6. Mẹ vẫn cho bé bú được chứ?
Một khi đã xác định và khắc phục tình trạng núm vú đau đớn, mẹ có thể và nên tiếp tục cho trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ bú trong lúc đợi lành vết thương. Nếu mẹ quá đau, hãy hút sữa ra bình trong vòng một ngày hoặc lâu hơn để cơ thể được nghỉ ngơi và dùng sữa từ bình nuôi bé trong thời gian này.
7. Khi bé chỉ bú một bên?
Khi nuôi con bằng sữa mẹ, trong một số trường hợp bé “nhất bên trọng nhất bên khinh” khi không thích và nhất định không chịu bú một bên bầu ngực mẹ. Liệu “sở thích” này của bé có bình thường hay gây ảnh hưởng gì không?
Nguyên nhân
Bé sơ sinh đôi khi chỉ thích bú một bên ngực của mẹ, có lẽ do bên ngực này có sữa mẹ tiết quá nhiều hoặc bé nhận thấy khác biệt giữa hai núm vú. Các bé lớn hơn có thể không chịu bú vì bên ngực kia ít sữa, dòng sữa chảy chậm hoặc cảm giác không “ngon” bằng bên bé hay bú. Không ít trường hợp bé chỉ thích đúng một tư thế khi mẹ cho bú vì thấy thoải mái và quen với cách bế.
Tuy nhiên, nếu bé của bạn đột ngột bỏ bú một bên, mẹ cần lưu ý bởi có thể bé bị viêm tai hoặc do triệu chứng mới tiêm ngừa xong. Ngoài ra, lượng sữa có thể thấp hơn nếu trước đây mẹ từng phẫu thuật ở một bên ngực. Tuy không phổ biến nhưng ung thư vú cũng có khả năng làm lượng sữa mẹ ít đi. Do đó, mẹ cần đi khám bác sĩ nếu thấy bất thường ở một bên ngực để yên tâm nuôi bé bằng sữa mẹ nhé!
Bạn có thể phát hiện ra nhiều thói quen bú của bé khi cho bé bú như bé chỉ thích bú một bênPhải làm gì để bé thay đổi?
Nếu không muốn bé chỉ bú một bên ngực, mẹ có thể thử một vài cách cho bé bú sau:
Nhẹ nhàng và kiên nhẫn cho bé bú ở bên ngực không thích trước, nhất là khi bé đói hoặc vừa mới thức giấc. Mẹ cũng có thể thay đổi cách bế bé: bế theo tư thế ôm bóng, hoặc nằm nghiêng về phía ngực muốn cho bé bú.
Tăng cường nguồn sữa ở bên ngực ít được bú bằng cách dùng tay vắt sữa hoặc dùng máy hút sau mỗi lần cho bé bú. Nguồn sữa mẹ này sẽ được dùng để bổ sung cho các bữa ăn của bé.
Nếu bé vẫn được cung cấp đầy đủ lượng sữa và không gây ra bất kỳ khó khăn nào cho mẹ, mẹ đành chiều theo sở thích của bé thôi. Thực tế cho thấy nhiều bà mẹ vẫn nuôi con bằng sữa mẹ khỏe mạnh, bé tăng cân bình thường dù chỉ bú một bên.
8. Cảnh giác với tình trạng viêm ngực
Chứng viêm ngực (viêm vú) là gì?
Viêm ngực (viêm vú) là khi các mô trong ngực của bạn viêm tấy lên và đau đớn. Khu vực này có thể bị đỏ, đau, cứng khi chạm vào hoặc ấm nóng bất thường. Sưng tấy có thể do nhiễm trùng. Dấu hiệu của nhiễm trùng bao gồm ớn lạnh, sốt trên 39,5 độ C hoặc cao hơn, cơ thể rất mệt mỏi. Tình trạng này ảnh hưởng tới sức khỏe của mẹ lẫn việc cho bé bú.
Nguyên nhân gây bệnh viêm ngực
Viêm ngực (viêm vú) không do nhiễm trùng có thể gây ra bởi sữa còn đọng ở trong vú hay còn gọi là ứ sữa, căng, hoặc tắc ống dẫn sữa. Nhiễm trùng vú có thể do bất kỳ nguyên nhân nào hoặc do núm vú bị nứt, tổn thương, khiến vi khuẩn xâm nhập vào vú và gây nên viêm nhiễm vùng này.
Căng thẳng, mệt mỏi khi làm mẹ lần đầu có thể làm tăng nguy cơ viêm vú. Nó có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong giai đoạn cho bé bú, phổ biến nhất là trong tháng đầu tiên sau khi sinh bé.
Trong thời gian điều trị viêm ngực (viêm vú), mẹ nên tiếp tục cho bé bú
Điều trị bệnh viêm ngực như thế nào?
Thử xông hơi bằng nước nóng vài lần một ngày, cho bé bú thường xuyên để giữ cho vú bị viêm luôn cạn sữa. Việc này cũng có thể giúp các phần nhiễm trùng biến mất nhanh hơn. Trong khi đó, bạn có thể uống thuốc để giảm đau.
Nếu sau khi thử các biện pháp trong vòng 24 giờ, các triệu chứng không cải thiện, đến gặp bác sĩ để được tư vấn. Bác sĩ có thể kê toa thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau kèm gạc nóng. Chắc chắn một điều là bác sĩ sẽ bắt bạn phải nghỉ ngơi.
Tình trạng viêm sẽ kéo dài bao lâu?
Nếu bạn bị nhiễm trùng và được chẩn đoán sớm, việc điều trị sẽ dễ dàng hơn. Bạn bắt đầu cảm nhận được sự cải thiện trong vòng 48 giờ sau khi uống thuốc kháng sinh. Nhớ phải uống tất cả các loại thuốc kháng sinh theo đơn để hiện tượng nhiễm trùng không quay trở lại trong vài ngày hoặc vài tuần sau đó.
Nếu bầu ngực của bạn vẫn mềm và bạn vẫn sốt sau một hoặc hai ngày, lúc này bạn nên đến bác sĩ ngay. Viêm vú có thể gây ra các biến chứng khó lường về sau cho sức khỏe của bạn. Nhiễm trùng không được điều trị có thể dẫn đến áp-xe vú, đòi hỏi điều trị kháng sinh liều cao và phẫu thuật để lấy mủ từ các áp-xe ra.
Làm thế nào để tránh bị viêm nhiễm?
Cách tốt nhất để tránh viêm vú là phải nghỉ ngơi nhiều và có một chế độ ăn uống lành mạnh, cân đối trong khi bạn đang cho bé bú. Càng bị mất sức, bạn lại càng dễ mắc bệnh.
Ngoài ra, tránh để cho ngực lúc nào cũng trong tình trạng căng sữa. Nếu lượng sữa ở bầu vú của bạn không giảm sau khi cho bé bú, hãy dùng gạc ấm và massage nhẹ để lấy hết sữa ra ngoài. Tránh mặc loại áo ngực có gọng hoặc áo ngực quá chật.
Tiết sữa quá nhiều là khi lượng sữa trong cơ thể bạn tạo ra vượt xa so với nhu cầu của bé. Sữa có thể phun ra nhanh và mạnh khiến việc cho bé bú trở nên khó khăn. Nhiều trường hợp sữa rỉ hoặc phun thành tia và trào ra rất nhiều. Lúc này, câu hỏi đặt ra là mẹ nhiều sữa quá phải làm sao?
Một số dấu hiệu của hiện tượng tiết sữa quá nhiều?
Dấu hiệu của mẹ:
Ngực mẹ có cảm giác căng. Mẹ có thể bị tắc tia sữa hoặc viêm vú.
Mẹ hay thấy căng tức bầu ngực và đau khi cho bé bú.
Ngoài ra, ngực mẹ cũng có thể rỉ sữa giữa những lần cho bé bú làm ướt áo ngực.
Khi cho bú ở ngực bên này, ngực bên kia cũng tiết sữa rất nhiều.
Các triệu chứng này có thể diễn ra trong tuần đầu sau khi sinh hoặc sau đó một chút, khoảng hai đến ba tuần sau khi sinh khiến nhiều bạn cũng hoang mang không biết mẹ nhiều sữa quá phải làm sao. Ba tháng sau khi sinh, nguồn sữa sẽ tự điều chỉnh, nhưng nếu thắc mắc mẹ nhiều sữa quá phải làm sao không được xử lý, tình trạng sữa nhiều này có thế kéo dài từ bốn đến năm tháng sau khi sinh.
Dấu hiệu của bé:
Nếu tia sữa phun ra quá nhanh hoặc quá mạnh, bé sẽ giãy ra hoặc bị sặc ngay sau tia sữa đầu tiên.
Bé cũng có thể bú trong khoảng năm đến mười phút rồi cố kiềm chế tia sữa bằng cách cắn vào núm bạn.
Bé có thể thường xuyên đòi bú hoặc không chịu bú, nhõng nhẽo, vặn vẹo hoặc gồng mình khi đang bú. Bé cũng thường xuyên nhả sữa ra sau khi bú làm mẹ tưởng bé bị trớ sữa.
Bé có thể no và ngừng bú trước khi bú đến phần sữa cuối có chất béo cao (thường nằm sâu trong ngực mẹ). Hậu quả là có quá nhiều lactose trong bụng bé dẫn đến đầy hơi, tiêu tiểu nhiều, phân thỉnh thoảng có màu xanh và sủi bọt.
Bé tăng cân rất nhanh hoặc rất chậm.
Trong khi nhiều mẹ lo lắng vì sữa không về thì cũng có những mẹ bối rối khi thấy sữa về quá nhiều
Nguyên nhân của hiện tượng mẹ quá nhiều sữa là gì?
Một số phụ nữ tiết ra nhiều sữa hơn bình thường tới mức phải đặt ra câu hỏi mẹ nhiều sữa quá phải làm sao. Với trường hợp này, chỉ cần để cơ thể tự động điều chỉnh lượng sữa cho phù hợp với nhu cầu của bé là được. Dù vậy, một số phụ nữ vẫn tiết nhiều sữa sau quá trình điều chỉnh.
Đây là vấn đề thường gặp ở các bà mẹ có nhiều tuyến sữa trong ngực. Trung bình trên mỗi bên ngực của mẹ có khoảng từ từ 100.000 đến 300.000 tuyến sữa. Những người tiết nhiều sữa có số tuyến sữa gần như tối đa.
Đôi khi các mẹ có những hành động vô tình khiến cơ thể tiết ra nhiều sữa như dùng máy hút sữa quá nhiều. Thiếu cân bằng một số hormone, khối u ở tuyến yên và một số loại thuốc đều có thể kích thích cơ thể tiết nhiều sữa.
Mẹ nhiều sữa quá phải làm sao?
Bạn có thể gặp chuyên gia tư vấn nuôi con bằng sữa mẹ để được hướng dẫn giảm lượng sữa của mình. Chuyên gia có thể kiến nghị:
Trước khi cho bé bú, bạn nên dùng máy hút sữa hoặc dùng tay để nặn bớt sữa. Bạn có thể bỏ phần sữa này hoặc trữ vào chai để dùng sau. Tuy nhiên, không nên bơm quá nhiều nếu bạn đang muốn điều chỉnh nguồn sữa của mình. Chọn chế độ thấp nhất nếu dùng máy bơm.
Bạn cũng có thể dùng máy hút hết sữa ở hai bên ngực. Sau đó, cho bé bú từ hai đến bốn lần liên tục ở một bên ngực. Bé muốn bú bao nhiêu, cho bé bú bấy nhiêu nhưng nhớ là chỉ dùng một bên ngực mà thôi. Mẹ có thể hút một ít sữa ở ngực bên kia để giảm căng tức. Phương pháp này sẽ bắt đầu có hiệu quả trong 24 đến 48 giờ. Ngoài ra, nếu mẹ có thói quen hút sữa để trữ cho bé sử dụng dần, hãy ngừng hút cho đến khi nào lượng sữa mẹ tiết ra tương đương với nhu cầu của bé. Đây là cách đơn giản để trả lời câu hỏi mẹ nhiều sữa quá phải làm sao.
Bạn kích thích ngực mình càng nhiều và bơm càng nhiều sữa, cơ thể sẽ lầm tưởng rằng bé có nhu cầu rất lớn nên sẽ sản xuất nhiều sữa hơn. Hãy cho bé bú trước khi bé quá đói hoặc sau khi bé mới ngủ dậy. Những lúc này, bé sẽ không bú quá mạnh, đồng nghĩa với việc ngực ít bị kích thích hơn.
Một số tư thế cho bú sẽ giúp bé đối phó với dòng sữa tốt hơn. Để trả lời câu hỏi mẹ nhiều sữa quá phải làm sao, bạn thử để bé bú với tư thế ngồi, bụng áp bụng với mẹ còn mẹ dựa ra sau để trọng lực làm chậm dòng sữa. Mẹ cũng có thể cho bé bú khi nằm nghiêng và dùng một cái khăn lót bên dưới để hứng sữa chảy ra.
Nếu thấy bé nuốt sữa quá nhanh hoặc dòng sữa quá mạnh, để bé tạm ngừng bú, vỗ nhẹ vào lưng để bé có thể ợ bớt hơi rồi cho bé bú tiếp.
Một số phụ nữ dùng “núm vú hỗ trợ cho bú” để kiểm soát dòng sữa. Chuyên viên tư vấn nuôi con bằng sữa mẹ có thể hướng dẫn bạn sử dụng vật này.
Lưu ý các triệu chứng tắc tia sữa hoặc viêm vú. Nếu bị các chứng này, mẹ phải điều trị xong rồi mới thực hiện các bước điều chỉnh nguồn sữa.
Nếu đã thực hiện tất cả các biện pháp kể trên nhưng không có hiệu quả, bạn nên gặp bác sĩ chuyên khoa. Trong một số trường hợp, điều trị bằng thuốc có thể giải quyết vấn đề tiết nhiều sữa. Trong lúc này, nhớ rằng việc bé không thể bú một cách thoải mái không có nghĩa là bé không yêu bạn.
Tiết nhiều sữa có ảnh hưởng đến bé hay không?
Nếu nhìn vào mặt tốt của vấn đề thì hiện tượng này đảm bảo bé có đủ thức ăn. Tuy vậy, những trẻ có mẹ tiết nhiều sữa thường được bú nhiều sữa đầu hơn là sữa cuối dẫn đến hiện tượng đầy hơi. Một số trẻ lại không uống đủ sữa vì không thể kiểm soát dòng sữa. Nếu việc này kéo dài sẽ khiến bé thiếu dinh dưỡng.
Nếu đã thực hiện những biện pháp trong bài nhưng vẫn không cải thiện được tình trạng tiết nhiều sữa, thay vì cứ mãi thắc mắc mẹ nhiều sữa quá phải làm sao thì bạn hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa để có biện pháp đảm bảo sức khỏe cho trẻ.
Có thể tiếp tục cho bé bú được không?
Có thể, vì tiếp tục cho bé bú cũng góp phần giải quyết vấn đề này. Tuy nhiên, mẹ có thể cần phải thử nhiều tư thế, phương pháp để lượng sữa tiết ra tương ứng với nhu cầu của bé.
